MIDDËLBljRGSCHE COURANT.
25
153* Jaargang.
1910.
Maandag
31 Januari
MiflfieMrg 29 Januari,
Zeeuwsche Omtrekken.
Dit Stad en Provincie.
Dew oourant vorachijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland iranoo pp. f 3,
Aizonderlijke nummers kosten 5 cent.
- f AdvortentiGnbg abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospootncaen daarvan zjjn aan het bnrean te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer mouten des middags vóór 6 n'u u r
aan hot bnrean bezorgd zjjn.
Advertentiën10 cent per regal. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- an
alle andere famflieboriohten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel m
20 cent. Beolamoa 40 cent per regel. Groote lettors naar do plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffend*
Handel, Ngvorhoid en Geldwezen, is gereohtigd het Algemeen A4verten«fe*Bwreaa Btc Ut
HAR An., ff.l. V*orfon»-gvr»l 206, Amgterdam.
I dtoe courant behoort «en bijvoegsel.
"Wij kamen niet zeggen dat deu heer
W. A. de Rjjeke, het lid van den Middel-
burgschen raad, een aangename bejegening
te benrt viel toen hij aan het einde der
raadszitting van Woensdag 19 Januari het
bij den jong8ten brand, in do Gravenstraat,
voorgevallene besprak.
De toon, waarop~zjjn voorstel, in verband
daarmee gedaan, werd besproken, klonk
niet vriendelijk.
Bn toeh was wat hij zeide volstrekt niet
van weinig beteekenis en onjuist, of wat
hij voorstelde ongerijmd.
Hij beweerde o. a. dat do brandmeesters
niet tijdig gewekt zijn en stelde verder voor
in het vervolg hen langs telephonischen
weg door de politie te doen waarschuwen.
De tegenwoordige regeling achtte hij niet
voldoende.
Dit weersprak de burgemeester, die erop
wees dat het wekken eerst onlangs op
nieuw was geregeld.
Het speet hem dat bij deu eersten brand
na do reorganisatie klaohteu kwamen, welke
h|j niot gemotiveerd aohtte.
Of deze onaangename ervaring van in
vloed was, of wel het handhaven door den
beer Do Rijcke van zijn voorstel, ten slotte
heerechte er een minder aangename toon,
zoo afwijkend van dien welke steeds valt
waar te nemen
Hat was ook daarom goed en niet
het minst omdat de heer Den Bouwmeester,
het hoofd van de brandweer, niet aanwezig
was dat de verdere bespreking dier be
langrijke kwestie werd uitgesteld tot eene
volgende zitting.
Er kan dan tevens nadere opheldering
worden gegeven omtrent do al of niet
juistheid dor beweringen omtrent feiten,
•welko bij dien braud zouden hebben plaats
gehad.
Zooals wij in ons nommer van 17 No
vember, in het relaas van dien brand,
-meedeelden, beweerden enkele ooggetuigen
dat, toen do slangenwageu uit de stads-
sehuur ter plaatse was en men de slang
aan do waterleiding wilde koppelen, er geen
standpijp was, zoodat men die nog eerst uit
genoemde schuur moeBt halen. Toon eindelijk
•water gegeven kon worden, sprong de slang
weer van de standpijp, zoodat er opnieuw
eenige tijd moest verloopen vóór men zoo
ver Was.
Op een andere slang, die op de brand-
kraan bij de Markt was aangelegd, was d(
straalpijp niet goed bevestigd, zoodat zr
pt af viel.
7order was, dank zij het zeer krachtig
i»lario maken van de politie, heel wat
brandweerpersoneel op do been, zoozelfs dat
het eigenljjk mekaar in den weg liep, wat
niet pleiten zou voor een goede organisatie.
Allen hadden toch moeten weten wat zij
ie verrichten hadden, en zoo zij niet han
delend behoefden op te treden, dan hadden
zij aieh op een eerbiedigen afstand moeten
bondon, zoolang totdat ook hun hulp werd
yereizaht.
Wij gaven die grieven weer zooals zij
werden geuit zonder daarop ccnigen com
mentaar te leveren maar merken hierbij
•p dat ze van andere zijde worden tegen
gesproken.
Tnssohon onïe mededeeling dat de politie
krachtig alarm maakte en de opmerking
van den heer De Rijcke bestaat schijnbaar
eenige tegenstrijdigheid. Maar het raadslid
bad uitsluitend hot oog op de daarvoor aan
gewezen wekkers.
Dat, naar de burgemeester opmerkte, bij
bet uitbreken van den brnnd vijf brand
meesters ter plaatse waren, doet aan de
bewering van den heer De Rijcke niets af.
Deze personen kunnen zooals meer
gebeurt gewekt zijn door personen buiten
die aangestelde wokkers omja vier
hunner waren, naar wij zeker weten, reeds
buiten hun wouing vóór de hiertoe aan
gewezen personen daar aankwamen om
hen te roepen.
Dit is dus geen bewjjs tegen de bewering
van den heer De Rijckeeerder het tegen
deel.
Over dit alles kan in de volgende raads
zitting het noodige licht opgaan.
Voor zijn voorstel om
titularissen door de politie telephonisch te
doen waarschuwen, voelen wij zeer veel.
Zooals wij reeds herinnerden, deden wij
in ons nommer van 17 October 1904 een
zelfde idee aan do band. Destijds was bot
gemeentelijk telefoon-kantoor echter nog
niot 's nachts en des Zondags open. Eerst
sedert Augustus 1905 is dit het geval.
Daardoor is het nu gemakkelijk gewor
den voor hen, die daarbij voor nacht en
Zondag aangesloten zjjn, om ten allen tijde bij
brand in eigen huis of in de naaste om
geving de politie te waarschuwen. En
tevens hebben de politie-agenten nu daartoe
meer gelegenheid wanneer zij nacht of dag
op hunne wandeling bemerken dat hulp
noodig is bij een binnen- of een uitslaanden
brand.
Tegenwoordig worden de aan de telefoon
aangesloten autoriteiten en enkele beamb
ten, dank zij de welwillendheid van de
telefoon-onderneming, bij brand, nadat daar
van door de politie aan het kantoor is
kennis gegeven, op de gewone wijze ge
waarschuwd.
De heer De Rjjeke heeft echter een ander
plan op hot oog, afgescheiden van de ge
meentelijke telefoon-inrichting, waaraan
echter de politiobure&u's, dat in de Gist-
straat en dat op de Markt, moeten ver
bonden bljjven.
Van die twee politiebureaux zouden lijnen
moeten worden gelegd naar de woningen
der brand- en onderbrandmeesters, ieder
naarmate hij in de buurt van het eene of
andere woont.
Elke groep zou bevatten een rondgaande
geleiding, waarvan het begin en het einde
samenkomen op het bureau van oproep.
De beambten zouden, wanneer op de
politiebureaux vernomen werd dat ergens
brand was uitgebroken, gowaarsohuwd wor
den door oen inductor-belzij zoudeu dus
alleen het sein ontvangen dat er brand
ontstaan is maar niet met het betrokken
politiebureau kanuen spreken.
Eenmaal gewekt, konden zij óf op straat
óf op het dichtst bijzijnd politiebureau ver
nemen waar de brand was.
De kosten van aanleg begroot de heer
De Rijcke op f 1000, terwijl hij, wordt
daarvoor een leening gesloten, die yoor
aflossing daarvan en het noodige onderhoud
gezamenlijk op f 90 's jaars schat.
En als men nu daarvan aftrekt de
kosten voor de thans in dienst zijnde wek
kers, zal die jaarlijksche uitgaaf zeker veel
verminderen.
Maar nl zijn die kosten zoo groot of zelfs
iets hoogor, dan meenen wjj dat
raad voor zulk een uitgaaf, tor wille
van een dergelijk hoogst nuttige regeling,
niet behoeft terug te deinzen en daartoe
ten Yollo gerechtigd is.
Laten Burg. en "Weth. dus een onder
zoek instellen, o.a. te Arnhem, waar een
goede regeling bestaat. Zij zullen dan, naar
ODze meoning, wel tot de overtuiging komen
dat het idee van den heer De Rijcke dient
gesteund te worden door hen en door
den Raad.
Allicht zal beweerd worden dat er te
Middelburg te weinig brand voorkomt om
daarvoor zulke kosten te maken.
Daartegenover sta de, bhjkons de ervaring,
bestaande onzekerheid, dat hierin geen ver
andering komt. Het is meermalen elders
voorgekomen (lat het aantal branden onver
wacht toenam of dat men stond voor een
ernstig geval waarin door tijdig vorleeude
hulp de omvang van de rnmp had verhin
derd kunnen zijn.
Maar bovendien: eon gomeontobostuuris
verplicht een brandweer organisatie zoo
goed m o'g o lij k te doen zijn, en in dezen
niet cp eonige uitgaven te zien.
Komt het in dezen niet to kort in zijn
plicht, dan is het op dit punt verantwoord
kuunen hot geen verwijten treffen wan-
noor plotseling een ernstige catastrophe
mocht plaats hebben.
't Was blijdschap, eenige dagen geleden,
iu den lande van over de Schelde zoo
echrijft men ons uit Oost-ZeeuwBoh
Vlaanderen. Blijdschap deze cou
rant heeft er al melding vau gemaakt
by velen en velerlei monschen, bij menschen
van lagere en hoogere hoogten in 't maat
schappelijk bewegen, bij monschen van
velerlei kleur en meening, vau velerlei
inzioht en bedoeling. En zij garen uiting
aan die blijdschap door een feest, dat er
wezen mocht, ze vierden feestelijk het
tien jarig bestaan van de coöperatieve sui
kerfabriek te Sas van Gent, een fabriek,
die haar productievermogen in die tien jaar
haast heeft vertienvoudigd en nu misschien
is de grootste van haar soort in Nederland,
eon, die, meer dan eenige andere wellicht
binnen onze landpalen, kilo's suiker produ
ceert per dag en aan velen, zeer velen werk
geeft.
Van deze fabriek kan men mot recht
zeggen „Het rijsje werd een boom." Zij
steekt thans de grootste naar de kroon.
In 1890 rijpte hst plan der coöperatie,
in 1900 kwam de fabriek er, werkte op
kleine schaal en in tien jaar in 1910 -
werd zo wat ze na is.
Er was reden tot blijdschap, tot een ge
voel van dankbare voldoening voor het
loon, dat eindeljjk, eindelijk na heel wat
zorg en gezwoeg, na het strijden tegen heel
wat bekrompenheid ea verdachtmaking, na
nu ja, na te hebben geworsteld tegen
veol wat nu wel menschelijk is, zeker, maar
wat na niet precies dienstig is om de ach
ting voor het mensohdom in 't algemeen
te verhoogen. Het ging zoo goed op de
oude manier met suikerfabrieken. Er kwam
geld genoeg, geld in overvloed in de zakken
van wie zal ze noemen? Maar zij, do
producenten van de grondstof, de biet,
stonden wat veel achter bij de anderen,
die trachtien die biet, door zo om te zetten
in suiker, hoogcr handelswaarde te doea
verkrijgen.
Dat alles kwam die fabriek to boven. Met
'n buitengewoon uithoudingsvermogen ia ze
door- en voortgegaan, do tegenkanting vier
kant in de oogen ziende, de kwaadspre
kendheid verslaande do.or goed werk, door
eerljjk bedrijf, de binkera-op-twee-gedachten
overtuigende van het nut der coöperatie in
de snikerfabricage.
Maar Emergo kwam, als altijd, na Luctor.
Wie zal zeggen, wot er al geprobeerd is,
om de fabriek den voet dwars te zettep-
te nekken zoo mogelijk vóór ze er wa»!
Wie weet wat men al aangewend heeft
in allerlei vorm, om de stiohting onmogelijk
te makon't Zal voor enkeion der eerste
voorstanders misschien wel eens moeilijk
geweest zjjn, niet achterom te kijken, waar
de eer lag en het goud, maar vooruit te
bljjven staren in 't geloof, dat de tijd rozen
zou baren en de toekomst hun plannen
zegenen zou.
En dan do suikororisis van een paar jaar
terug. 't Begon pas te gaan en ziet.
maar 't is geleden, en blijdsohap over het
tienjarig bestaan, na voorbereidende maat
regelen, eveneens van tien jaar, was er in
het bietenland V8n Oost-Zeeuwsoh-Vlaan
deren, in de eerste helft der eorste maand
van den jare 1910, omdat de vlag flor kon
wapperen aan don nok van het groote,
schoone fabrieksgebouw, waarop den jubel
dag aan 4 500 gasten een feest werd
geboden, dat geestdriftig werd gevierd, en
een paar dagen later gevolgd werd door
een gullen dag waarvan het personeel, vol
tallig, genoot, en die het bewjjs leverde, dat
de harmonie tnsschen werkgever en werk
man nog niet heelem&al de wereld nit is.
Van blijdschap tot vrees de uitersten
raken elkaar.
Want die bljjdsohap uitte zich bij die
groote schare menschen, zoowel die van den
eersten als van den tweeden dag, onge
dwongen, vroolijk, opgeruimd, niettegen
staande in aantooht was de komeet, de
sterre met z'n staart." Ja, vrees voor die
staartster niemand bad op haar ver-
schjjnïng gerekend. En daar stond ze in
eens aan den hemel.
Men moge praten van voorbijgegane vrees
voor ver chjjnsolon in do atmosfeer, van
boter inzicht in de zaken boven lucht en
wolken, van ruimer ontwikkeling en minder
bijgeloof, ook in deze materio zjjn con
servatieven, die, niet kunnende of willende
begrijpen, nog niet heelemaal hebben afge
zien van te gelooven aan pestilentiën en
de oorlogen als trouwe gezellen van zoo'n
sterre met z'n staart. Want „weet go wel,
dat in Donemarken de zwarto pokken zijn
en dat we nn tooh heelemaal geen winter
hebben en geen zomer hebben gehad." En
of de bladen al melden dat die pokken in
't Noorden aan 't afnemen zjjn en de cholera
was vóór de komeet zich vertoonde en
bedwongen werd eer zo er was 't zal
nog lang duren eer de menscheu eindigen
met te borduren op eon lap, die ze niet
kennen, die er heolemaal niet is.
Hier ook, in dit vruohtbare bietenland,
zelfs onder hen, die mede blijde zjjn ge
weest bij de herdenking vanwat de mensch
vermag" na 20jarigen kraohtigen arbeid en
wetonsohappelijk inzicht, zijn er, die maar
niet inzien dat het gewaagd is om on
onderlegd verband te zoeken tusschen de
diDgen hier beneden en wat daarboven de
natuur ons nu en dan te aanschouwen geeft
Zal dat veranderen, uIb de menschen door
de tram, waarover men nog steeds druk ver-
ort, wat meer met elkaar in aan
raking komen, of als de nieuwe haven
werken, waarvoor nog niotB op de begrooting
staat, ten bate onzer eenige zeeplaats en
de gansche omgeving, tot gebruik zullen
zijn gereedgemaakt
Het is wezenljjk te hopen.
Vrjjdagf 11 Febrnari zal m de Concert-en
Gehoorzaal alhier, ten bate der Vtrttniging
tot het bezoeken der armen, eene soiree worden
Met de organisatie daarvan heeft zich een
dames-comité gevormd, dat een zeer aantrek
kelijk programma, hoofdzakelijk op muzikaal
gebied, heeft samengesteld.
Eu met het oog op het goede doel, dat
beoogd woxdt èn in verband met het kunBt-
genot dat zal worden geboden verdient het
bg wonen der soirée, waaromtrent spoedig
nadere bijzonderheden zullen worden bekend
gemaakt, aanbeveling.
Zondagavond treedt in het Schuttershof
alhier een gezelschap op dat een variété
programma zal nit"oeren. Naar de directie ons
verzekerde bestaat het gezelschap, waaronder
de ook hier gunstig bekende humorist Laciep.
nit goecle krachten.
Na afloop van de voorstelling is ef gelegen
heid tot dansen.
Bjj de Donderdag en Vrijdag gehouden
stemming voor de verkiezing van twee com
missarissen in het polderbestuur van Wal
cheren, noodig tengevolge der benoeming tot
raad van de heeren L. Crjsouw en S. Lou-
werse, werden te Middelburg uitgebracht 222
en te Westkapelle 46 stemmen, totaal 268.
Gekozen werdin de vacature Louwerse,
de heer W. Melis, Serooskerko, met 236
en in de vacature Cijsouw, de heer P. de
Visser Pzn., Aagtekerke, met 157 stemmen
De heer W. de Visser SznWestkapelle,
vereenigde voor laatstbedoelde vacature, 91
stemmen pp zich.
Verschillende andere heeren bekwamen van
1 tot 5 stemmen.
Vrijdagavond had in de sociëteit De
Vergenoeging alhier de vergadering plaats
van leden en begunstigers van do afdeoling
Middelburg Tot Steun.
Uit het verslag der sccrotares blijkt dat
op dit oogenblik 4 kinderen door dc afdoeling
worden uitbesteed, omtront wie de berich
ten gunstig luiden.
Do rekening der penningmeesteres sluit in
ontvang en uitgaaf op f 600.15*, met een
goed slot "Van f 151.81.
Door den heer J. Bruin ing, die m jMei
van het vorige jaar als afgevaardigde der
afdoeling de Algcmeeno Vergadering in Apel
doorn heeft bijgewoond, werd uitvoerig van
deze belangrijke samenkomst verslag gegeven.
Do voorzitter, do heer P. II. Veen, aan do
beurt van aftreding, word met 6 stemmen
herkozen, terwijl op den heer Brutning
stem werd uitgebracht.
- *Bjj kon besluit is aan mr. .1. J. Hoyse,
op zjjn verzoek, ccrvo! ontslag verleend als
voorzitter der plaatselijke commissie voor de
ongevallenverzekering te Middelburg, o*
als zoodanig benoemd mr. C I. Gratama,
advocaat en procureur aldaar.
Het vice-consulaat van Noorwegen w
thans vau Vlissingen naar Middelburg
verplaatst fin de heer E. M Alberts alhier
tot vice-consul benoemd
- Door Gedeputeerde Staten vau Zee
land rs do sluiting der jacht en visscherjf
bepaald als volgt
de jacht op houtsnippen met ingang van
1 Maart, die op waterwild mot ingang van 1
April, en die op watersnippen met ingang van
16 April
het wcispel van kwartclen zal alleen vau
2 Mei tot en mot 15 Juli geoorloofd zjjn
dat kooieenden moeien worden opgesloten
of gehokt van 1 April lot en mot 30 April
en van l Juli tot de opening der jacht op
waterwild
do vissclienj zal gesloten zijn van 16 Maart
tot en met 15 April voor kruisnet en hongel
en van 16 Maart lot en met 31 Mei voor
zegen pf sleepnet
de yisschorjj met de overige voor doZe
provincie geoorloofde vischtuigen zal geslo
ten zijn van 16 Maart tot en met 15 Mei
dat gedurende den gesloten vischtijd in de
wateren waarop de sluiting der vis scherf
toepasselijk is, hot visschcn van aal en pa
ling zal mogen plaats hebben met van een
aalhaak voorziene dobbers, met aalkorven en
met aalfuiken volgens opgegeven model
Uit Vlissingen.
Nader berichtte men ons Vrjldag nog, eu
wij deelden dit in do tweede editie van ons
blad mede, dat dc gestrande schoener was
de Marie Laure. Hij was van Gent op wog
naar Granville en kwam terug als bjjlcgger.
De pogingen om hem af te slopen jzjja
mislukt en zouden 's nachts horvat worde*.
De equipage is aan boord.
Heden wordt ons gemeld dat hot schip
totaal verloren is en door de equipage werd
verlaten.
De Belgische loodsschoener no. 9, schip
per E. Blondé, heeft Vrijdagmorgen, tqdena
hevigen storm do uit vjjf personen be
staande bemanning gered van de Belgische
vischsloep no. 59 van de Panne, schipper
Viaone.
Dit vaartuig, geladen met schardijn, word
ter hoogte van Ostendo in zinkenden toe
stand aangetroffen. Het was door de zeo
op zjj geworpen, waardoor do lading ver
schoof en het schip vol liep.
De geredden zijn Vrijdag uamiddag te
Vlissingen aan wal gezet.
De Belgische zeovarendo E. A. P. Chaf-
fart, wonende to Vlissingen, is aangesteld
in den dienst der fltaatsoverzcthool te Ant
werpen.
De Handelsvcreenigiag Gemeenschappelijk Be
long aldaar besloot ook zich te verklaren voor
wetteljjke winkelsluiting.
Vrijdagavond gaf do zangvereeniging
Voortuitgang zjj ons doel te G a p i n g e hare
derde openbare uitvoering in de Ned- Horv.
kerk.
De heer P. Warners, predikant der Ned.
Herv. kerk, leidde de voreeniging bg de hoor
ders in, waarna zij het programma op eone
verdienstelijke wijze afwerkte. Vooral de zang
nummers na do pauze verwierven een wol-
verdiend applaus. In de pauze gaf do heer
C. Minderhout een vijftal keurig uitgevoerde
nummers orgelspel.
De predikant en de afgevaardigden van
zangvereenigingen uit naburige gemeente*
spraken nog een kort woord zij werden door
den voorzitter-directeur, den heer W. Keo-
teloo, beantwoord.
Niettegenstaande bel ongunstige weer su
het kerkgebouw goed gevuld.
De samenkomst werd met gebed en ge
meenschappelijk gezang geopend en ook ge
sloten.
Vrijdagavond gaf het Dombucgsche
muziekgezelscliap Apollo een openbare uitvoe
ring in 'tcafé Schrier ter viering van zij*
tienjarig bestaan. De zaal was overvol.
Een tiental nummers werden aandachtig
aangehoord. Een voordracht en een tooneel-
stuk werden niet minder dankbaar aanvaard.
Als bewjjs vau waardeering ontving de di
recteur een gouden potlood
Het op de Weslerschelde bij Haas-
weert gezonken motorjacht Jfariseffe zal
worden gelicht door den lichter Redder ra*
do firma Gerling te Antwerpen Er staal 18
vadem water.
