MIDDELRURGSCHE COURANT:
Vrijdag
28 Januari.
CONCURRENTIE!
r. 23
153' Jaargang.
1910.
Deze coursnt verschijnt dagelijks, mot uitsondering vsn Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland|txanto|pp. f I.
Alzonderlijke nummers kosten 5 oent.
A d vTr tentiën bg abonnement op voordeeüge voorwaarden.
Prospectussen daarvan zgn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nnmmer moeten des middags vóór één"uur
aau hot bureau bezorgd sgr.
Advartontiën10 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- eu
alle andero familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.60elke regel m*ei
10 cent. Reclames 40 coat per rogel. Grooto letters naar de plaate, die rij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffend'
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gereohtigd hot Algemeen Advertentle-Burtsn DB Li
ÜAB An., NJ. Voorburgwal 366. Amsterdam-
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nnmmer voor op de gebruikelijke plaats.
Middelburg 27 Januari.
Sprokkelingen.
Voor een meer gelijkmatige veraeeiing in
de wereld leveit de bekende redncteur van
De Beukelaar, mr dr A. R. van de Laar, in het
jongste nommer van dat weekblad een plei
dooi in een opstel onder den titel O n g e 1 g k
verdeeld of ook te weinig.
Dat het ongeljjk verdeeld is in de wereld
beaamt de schrijver maar hg komt ep* tegen
de bewering dat er bjj eene betere verdeeling
voor allen overvloed zou zgn.
De nuchtere cjjfers leeren hot tegendeel
300 sohrjjft hg. Ga dat vermogen 't welk
ons de oogea uitsteekt, eens verdoelen over
heel een volk en ieder ontvangt nog geen
galden.
»Nu heeft men beejjferd dat in geen geval
het totaal van alle vermogens in ons vader
land niet meer dan 10.000 milhoen bedraagt.
De heer Boisevain besomt in De Economist
het geheel op niet moer dan 9000 millioen.
Ga na slechts deelen en stel het aantal in
woners in ronde som op zes millioen, dan
komt dit per hoofd op f 1666, of gerekend
tegon 4 o/0 rente op f 66 inkomen por jaar;
per week bedraagt dit dan per hoofd f 1.27
en voor een gezin van zes personen f 7.62.
Voor een arbeiderBgozin, dat f 8 of f 9 ver
dient, zon zulk oen vermeerdering van groote
beteekenis zjjn. Dat is zeker niet te ont
kennen. Maar toch valt de uitkomst wellicht
tegende opbrengst van allen grond, van alle
effecten, van alle kapitaal, tuBBcben allen ve-
Ijjkeljjk verdeeld en dan slechts f 1.27 per
hoofd inkomen meer, het ie heel wat, maar
het is verre van den overvloed voor allen,
waarvan men zoo gemakkoJgk droomt. Hoe
het mogelgk ie, waar het soms schjjnt alsof
schier alles in het leven om de rgkeren draait
Tegenstellingen treffen immers het meest,
groote weelde valt aanstonds op. De prach
tige stadewgben der rjjken, daarnaast de
ellende van menige achterbuurt, het treft; wat
daar tueschen ligt, de middenstaudwoning, de
woning van den wat meer vordienenden
arbeider, bet vult veel minder in het oog.
De schitterende winkels met kostbare luxe
artikelen bespeurt ge onmiddellijk, de kleinere
winkels, waar de arbeidor zgn goederen
koopt, ontgaan n zoo licht. Heel het leven
wordt zoo gemakkelijk gemeten naar de weelde-
steden; aan de dorpen, de kleine steden, waar
vaak haast geen rjjke woont, denkt men dan
niet.
Bn zoo zgn wat nuchtere cgfers wel noodig.
Nu wordt wellioht als een tegenwerping
„Wee den wolf die in een kwaad gerucht
staat."
Is dit oud-Hollandsch spreekwoord op iets
Tan toepassing, dan zeker op do „concur
rentie."
Het woord wordt op alle mogelijke wjj-
zen, simpel alleen of gekoppeld aan het een
of ander minder vleiend epitheton, door rijp
en gnoen, bevoegd en onbevoegd, zakenmen-
schen en niet-zakenmenschen gebruikt en
niel Iminder misbruikt.
Hoe vaak treft men het woord concur
rentie in do bladen, vooral in de adver
tentiën, en pp andere plaatsen aan I
Wat de zaak aangaat, zij is het schrik
beeld van menig koopman, de nachtmerrie
van menig eerzaam winkelier, do zondebok
waarop, zoo vaak onverdiend, de schuld ge
laden wordt, indien het met een of andere
aaak of zakenman verkeerd loopt.
W# weten welniet ieder beschouwt de
concurrentie als het zwarte schaap in het
rjjk van Mercurius. Daar zijn er wel die er
weinig bang van zijn, dat zij hun zaak
zelfs den naam geven van De Concurrent
en het komt ook wel voor dat het publiek
uit eigen beweging dien naam aan een zaak
geeft.
Tele Middelburgers zullen zich b.v. mis-
vernomen, dat heel deze becgfenng nog aiets
zegt, wijl enkel het inkomen uit alle vermo
gens berekend werd en nit ambt en vooral
nit bedrgf ook zoo groote sommen jaarlgks
worden getrokken. Ten deele is dit juiBt al
schut men ook hier licht te hoog. Voor een
inkomen van f 3000 en hooger waren in 1907/
1908 in de bedrijfsbelasting aangeslagen een
getal van 25819 personen, met een totaal aan
inkomen van 165 millioen 59 duizend galden.
Vermindert men nu deze som met 25819 X
3000/ dan rest 87 millioen 457 dnizend en
is dus het totaal bedrag, dat boven de f i
aan inkomsten uit bedrgf euz. in ons land
wordt genoten. Moest ieder wat bjj uit bedrgf
of ambt meer dan f 3000 ontvangt aan de
meente afataan, dan zon dit geheel nog g
88 millioen per jaar bedragen. En deelt n
dit na weer door het aantal inwoners, thans
zoo zniver mogelgk op vgf millioen acht
honderdduizend gesteld, dan komt dit voor
ieder inwoner op f 15.08 of 29 cent per week.
Voor een gezin van zes personen bedroeg dit
dan per week f 1.77. Bjj heel deze becgfenng
wordt dan belastingontduiking, die hier niet
zoo groot is, buiten rekening gelaten.
En zoo mou nu èn het inkomen uit vermo
gen èn het inkomen uit bedrgf of ambt aldus
voor ieder inwoner wil becgferen, dan rekent
men ten deele dubbel. Btel al het inkoi
nit vermogen kwam aan de gemeenschap, dan
zou ook menig inkomen uit bedrgf niet meei
zoo groot kunnen zgn. De operazanger, die
duizenden verdient door de hooge entree
gelden der rjjke opera-bezoekers, de beroemde
medicus, die voor één operatie van een gefor
tuneerd patiënt f 1000 ontvangt, de notaris,
die uit de groote verkoopingon het meeste
geld beurt, de luxe-handelaar, die geheel be
staat van zgn zeer bemiddelde klanten, al dit
groote inkomen zou verdwenen zgn. Hebt ge
eenmaal al het inkomen mt vermogen bgeenge-
teld en door het zielental gedeeld, dan moogt
ge dus niet al de groote inkomens, uit ande
ren hoofde vorkregen, ook weer bijeentollen
en door het zielental deelen. Aldns zon uw
berekening, voor den geheelen rjjkdom per
hoofd besomd, te hoog gaan. Heel wat grooter
inkomen is uit ander hoog inkomen afgeleid;
braoht ge ooit bet laatste aan de gemeenschap,
het eerste was aanstonds vervallen en viel niet
eveneeuB aan de gemeenschap te brengen.
Zoo is de gehoelo volksrijkdom bjj zuivere
becjjfering wel heel wat minder dan vaak
wordt gedacht. Dit te weten is noodig voor
ieder, die op sociale verbetering aanstuurt.
In de ongeijjke verdeeling schuilt geenszins
alleen de oorzaak, waarom voor allen geen
werkeljjke overvloed bestaat. Ook wat te ver-
deelenvaltis hiervoor lang niet groot genoeg.
Op wat geljjkm&tiger verdeeling, zoo eenigs-
zins mogelgk, moet dus krachtig aangedron
gen. Maar vooral ook moet gestreefd naar
meer opbrengst, naar betere regeling der
voortbrenging, naar een grooter volkBinkomen,
flehien nog wel herinneren hoe, toen do eer
ste en tot op heden nog bestaande Middel-
burgscho broodfabriek geopend werd, deze
in een minimum van tijd in den volks
mond nooit anders werd gonoemd dan „de
concurrent."
Dezer dagen in het oude gedeelte van
Antwerpen rondwandelende en een fleschje
Diesteisch bier drinkend in een „estami-
net" dat, o stad van vooruitgang, reeds nu,
in de prille jeugd van de aviatiek den naam
droeg In 'tVliegmachien bjj Jan Pruim, zag
ik daar zelfs aan de overzijde vreedzaam
nevens lelkanderDe concurrentDe oude
concurrent en De nieuwe concurrent.
Wel te verstaan slaat dit „vreedzaam"
op do uithangborden, daar 'k uit den aard
der zaak over den onderlingen vrede tus-
schen de respectieve eigenaars dier ver
schillende concurrenten natuurlijk niet oor-
deelen kan.
Edoch, scherts ter zijdo, concurrentie is
een factor, waarmede tegenwoordig wel ter
dege in zaken rekening moet worden ge
houden.
Ik schrijf daar „tegenwoordig," maar
dit feitelijk wel juist?
Do concurrentie moge tegenwoordig feller
en scherper zgn, zij moge zich driester dan
voorheen van minder nette of minder eerljjke
hulpmiddelen bedienen, feitelijk zal zij toch
wel een factor geweest zijn waarmede ten al
len tijde bij hot doen van zaken rekening
naar meer energie, meer werkkracht, d
bekwaamheid, waardoor meer voortgebracht
kan worden.
Meer te verdoelen, beter verdeeld.
Zooals in de tweede editie van ons vorig
nommer werd gemeld, is tot burgemees
ter der stad Amsterdam benoemd
jhr mr A. Röell, met toekenning van eervol
ontslag als burgemeester der gemeente Arn
hem.
De benoeming gaat in 16 Maart a. s
Jhr mr dr Antonie Röell word in 1864 te
'sGravenhage geboren. Hg promoveerde in
1892 te Leiden in de rechts- en staatsweten
schappen, in de laatste op een dissertatie, ge
titeld Wetgeving op de huisvesting van arbeidende
klassen. In hetzelfde jaar werd hg benoemd
tot adj.-oommies ter provinciale griffie van
Gelderland maar reedB spoedig ging bjj Arn
hem verlaten, in verband met zjjne benoeming
cot hoofdcommies ter provinciale griffie vsn
Overjjsel.
Van 1898—1904 waB de heer Röell burge
meester van Leeuwarden, 'waar men hem ook
zeer heeft leeren waardeeren. Den 23en Juli
1904 bevatte de Staatscourant tjjne benoeming
tot bnrgemeeBter van Arnhem, als hoedanig
hg den len September d.a.v. werd geïnstalleerd.
De Anihemsche Courant betuigt baar leed
wezen over het vertrek van den heer Röell.
Arnhem verliest daardoor een uitnemend
hoofd, de gemeenteraad gaat een uitste
kenden leider missen, die zich steeds
volkomen op de hoogte toonde van de vele
zaken, welke daar aan de orde kwamen.
Do heer Röell was in alles een eenvoudig
man, ook in zgn particulier leven, doch dit
neemt niet weg, dat bjj onder alle omstan
digheden de aristocraat bleef, afstammeling
van aristocraten, Christeljjk opgevoed. Deze
opvoeding heeft een stempel gedrukt op zgn
politieke denkbeelden.
Ofschoon geprononceerd tot geen der par
tgen behoorend en zich in den raad steeds
boven de partjjen stellend, waren zgn Bjmpa-
thiën in politiek opzicht, naar het genoemd
blad voorkwam, meer nuar links dan naar
rechts gerioht. Vooral kwam dit uit bjj de
behandehnng van sociale vraagstukken. Zoo
b.v. inzake de huisvesting van minder gegoe
den, inzake het tot etand gebrachte werklie
denreglement, aan welks tot stahdkoming bjj
een zeer groot aandeel heeft gehad.
In de N. R. C't. wordt hg alduB geschetst:
»Niet groot van postuureenigszins gezet.
Een man van een levendigen, beweeglijken
aardvan een opgewekte natuur, die grif en
gul doet lachen. Een, die bet leven beschouwt
van deu goeden kant, en die, wanneer bjj
zich tegenover iemand bevindt, wiens humenr
wat van streek is, gaarne met een welwillend
woord, ongemarkt schier, zgn best zal doen,
hem in beter stemming te brengen En als hg
is moeten gehouden worden.
Men moge het woord vroeger niet of niet
zoo vaak gehoord hebben, de zaak zelve moet
er wel altijd geweest zijn, zij het dan ook
dat zij zich onder andero en misschien ge
moedelijker vormen openbaarde.
Er mogen tijden geweest zijn, dat door
een tot het uiterste doorgedreven gildestelsel,
met tot in kleine onderdeelen afdalende keu
ren en Voorschriften, de concurrentie zich
niet kon openbaren op de wijze zooals zij dat
heden doet, ondanks het enge keurslijf, waar
in do handel toen besloten was, moet zij
toch hebben bestaan. En als men zoo eens
in Hooft en Bredoro bladert, zijn daar typi
sche lUitdrukkingen te kust en te keur die
ons bewijzen, dat men ook in vroeger eeuwer
wel degelijk van „concurreerea" en concur
rentie wist.
Ja, wat meer zegt, men kende do zaak
zelfs onder verschillende vormen waaronder
zij ook thans verschijnt en die sommigen nog
altijd als speciaal eigen aan dezen onzen
tijd beschouwen.
Men kende toen b.v. evengoed als nu het
door zoovelen gewraakte cadeau- of toegift
stelsel, zij het dan ook niet in dien uitge-
breiden vorm van thans. Luister b.v. eens
naar wat op het uithangbord geschilderd cn
op de tabakszakjes gedrukt stond van een
tabakswinkel te Hoorn
Gg burgers en boeren en wilt niet Voorbij-
gaan,
dan bemerkt, dat hjj vat krjjgt, dan glinsteren
zgn oogen van stille voldoening. Onwillekeurig
werkt zgn welgemoed, open gelaat daartoe
modemen gaat tien tegen één heel wat big-
moediger van hem heen, dan mon kwam. Toe-
schietolgk in den omgang hg heeft er slag
van de bezoekers op hun gemak te stellen
iemand, die sieh vele vrienden gemaakt heeft,
doch nimmer vrienden zoekt. Vaardig spreker."
Benoemingen enz.
Bg kon. besluit
is benoemd tot rechter in de rechtbank
to [Tiel mr. R. Kranenburg, doctor in de
Staatswetenschap, pdvocaat en procureur te
Groningen
is benoemd tot kantonrechter te Terborg
mr. J. G. van Heuven, thans griffier bjj het
kantongerecht te Amersfoort
is aan den commissaris der loodsen te
lïellcvoetsluis L. van der Sloot, en den com
missaris der loodsen, tevens ontvanger der
Loodsgelden te IJmuiden, A. H. Clerkx (ge-
pensionneerd opper-stuurman bij do Ko-
ninklgko marine op hun verzoek, eervol
ontslag uit hunne betrekking verleend
is de rang van generaal-majoor verleend
aan den gepensionneerden kolonel der artil
lerie J. J. Berkhouten
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te 's Gravenzande E.
Harmsen, thans commies der telegraphic 1ste
klasse.
HORT» MBDBDEELINGEN
VEBÜADERUV6ICN.
Te Hoogevcen wordt de 47e algemeene
vergadering der schippersvereenigmg Schut-
temer gehouden onder voorzitterschap van
den heer mr. H. Smeengc
Door den penningmeester werd medege
deeld dat de ontvangsten hebben bedragen
f1890, de uitgaven f1271; in 1909 is f 1-11
meer uitgegeven dan ontvangen Voor het
nazien ,der rekening werden aangewezen de
afdeelingen Rijnstreek, Schouwen en Duive-
land en Amsterdam.
Medegedeeld werd dat in 1909 67 adres
sen verzonden zijn. Het resultaat was van
15 gunstig, 17 ongunstig, nog in behandeling
zijn 29, op 6 is geen antwoord ontvangen.
Aangenomen js een voorstel Schouwen en
Duivcland, strekkende tot verlegging van do
gasboei no. 2 rood op het Krammer naar no
1 zwart cn plaatsing van een stormsignaal
op don hoek van den Stoo/polder. In zake
het voorstel, te vragen of het niet mogelgk
is jlal aan de reddingsboot te Bruinisse, die
door giften van particulieren in stand wordt
gehouden, door tussclienkomst van Scliutle-
vaer pp de een of andere wijze subsidie
wordt verleend, zal het hoofdbestuur naar
den hes ten weg zoeken.
Op voorstel van Sommclsdijk zal nogmaals
aangedrongen worden op en een vlucht- of
tramhaven aan het Krammer.
Als lid van het hoofdbestuur werd her
kozen de heer Rijke te Zonnemaire.
Want hier vmt gy den oprechten welriekenden
Nicoxiaaii,
Die alle flegmatieke humeuren doet opdroogen.
Sg is goet voor een druipenden neus en
Komt
Een
aar in vrienden, hier heb je Uagen-
devell
jjp vooraf voor niet en veel
voor je geit.
Sg sul je deur warmen van agter en van
voren,
En kruipen door je neusgat en beide jou
oorent,
Heb je vxit van doent, volg dit briefje maar
en vraag:
Na Joris Muishond in ,,'t Aapje met den
kraag.''
Of naar dit stukje poëzie, dat te lezen
stond op het uithangbord van een koekbak
ker in Waterland
Men heeft tot Amsterdam op den Nieuwen-
dijk niet te gaan
Om Confijtkoek of Boerenbedriegers te halen.
Want je moet ze daar alzo duur als bjj mg
betalen,
En je hoeft hier geen half uur aan de toon
bank to slaan.
En ze zullen je daar niet beter beregten
als ik doe,
Want die hier een schellingskoek koopt, krijgt
een H al f sb lank s korstje toe.
Zooals wij dus hier zien is dit thans zoo
veel gewraakte cadeaustelsel reeds van ouden
Uit Stad en Provlneie.
De stoomtram Middelburg—Vlissiagen,
die reeds eenigen tg d, zeker tot groot ongemak
van de passagiers, van de Militaire slackterjj
vertrok, komt aan en vertrekt nu weder van
de Markt of Langeviele alhier.
Volgens het jaarversl&g over 1909 vaa
de afdeelmg Middelburg van den Ned.
Militairen Bond bleek weer bjj vernieuwing
hoezeer het Tehuis voor militairen in eene be
hoefte voorziet, onder flinke leiding van den
huisvader Lukas met diens vrouw. Er zgn dat
jaar geweest 7305 bezoekers, een getal grooter
nog dan vroeger. Er is door de soldaten een
jcngelingsvereeniging opgericht, die bloeit;
de anti-kermissamenkomsien werden flink be
zocht De militairen komen gaarne. Indien >jj
den dienst verlaten, krggen de trouwe bezoe
kers een diploma. De vertrokkenen bljjven in
correspondentie met genoemden vader.
Het bestuur vraagt echter meer steun, daar
de rekening over 1909 sluit met een tekort
van f 102 67.
Ia hot bestaur werden op de jongste want
moene vergadering herkozen do hoeren H.
Jonker, W. A. de Rgcke Sr en L. C. Breebaart.
In plaats van den heer P. Keulemans, ver
trokken, werd benoemd de heer L. B. Tjebbes
en in eene nog reeds bestaande vacature werd
gekozen de heer J. van der Touw, administra
teur van het Militair Hospitaal. Deze laatste
zal op de jaarvergadering van den Bond te
Utreoht de afdeeling vertegenwoordigen. De
heer Tjebbes werd gekozen tot secretaris.
Te 'sGravenhage zgn Woensdag ter bor
ger! jjke terechtzitting van het gerechtshof
beèedigd als reohter-plaatsvervanger in de
Middelburgsche rechtbank do hoeren
mtB A. C. A. Jacobso Boudewgnse, A. A. de
Veor en G. J. Sprenger.
In verband met een overtreding van
Velocitas in den wedstrjjd Velocitas lil—Zee-
landia. Zondag 9 Januari te Breda gespeeld,
ia deze ontmoeting op verzoek van Zeeland*a
ongeldig verklaard.
De wedstrijd was door de Bredaënaars ge
wonnen met 6 —3.
Bjj kon. beslnit ie, met ingang van 1
Maart a. s. benoemd tot directeur van het
post- en telegraof kantoor te Geertrnidenberg
G, Bos, thans in goljjke betrekking te Y e n
e k e.
- De indjjking van gronden aan de noord
zijde van don epoorwegdam door de Ooeter-
schelde en langs den Ca/ers-polder in de ge
meenten Woensdrecht en Rilland Batb,
waarvoor de aanvraag, met bestek, begrooting
en teekeningen, zooals in ons vorig nommer
onder de advertentiën gemeld is, dezer dagen
ter visie wordt gelegd, omvat 230 H. A. Den
15 November ven dit jaar zal het werk
moeten voltooid zgn,
Met ingang van 16 Februari a e. ia de
kommies te water 2e klasse J. W. Struylaard
te Delfzjjl verplaatst naar Neuzen.
In de week van 19 tot en met 25 Jannari
1909 zgn m Zeeland voorgekomen4 ge
vallen van roodvonk, woarvnn 1 te Goes, 1 te
stempel en als wij nu nog eens wat verder
gaan en denken over die meer dan vuile
concurrentie welke zich openbaart in on
voldoend gewicht en wij lezen dan eenB in
do Mozaische wetgeving na, hoe het roede
toen noodig was met dubbelen nadruk te
decreteoren„gij zult geen tweeerlei weeg-
steenen in uwon zak hebben, eenen groo-
ten. en eenen'kleinengij zult in uw huis
geen tweeërlei Epha hebben, eene groote en
eene kleinegij zult eenen volkomen en ge
rechten weegsteen hebben, gij zult eene vol
komen en gerechte Epha hebben (Deutero-
nomiwm 25:13—15), dan moeten wij ook wol
hieraangaande constateeren dat do oudo wijs-
geerige koning wel gelijk had, toen hjj zeide
„daar is niets nieuws onder de zon."
En als wij die andere oneerlijke concur
rentie even willen beschouwen, die wg ken
nen onder den naam van vervalsching en
vermenging met minderwaardige producten en
wij gaan dan eens na hoe reeds in Exodus
23:7 gezegd wordt: „wees verre van val-
sche zaken," en daarbij bedenken hoe Vader
Cals het reeds noodig vond in zijn Winsta
en Verlies te schrijven
die om iet, te koopem poogen
hoeven meer als hondert oogen,
zullen wg toch ook al licht aangaande deze
handelwijze tot do overtuiging moeten komen
dat dit kwaad niet alleen van onzen tijd is.
Neen, de concurrentie is geen uitvinding
van onzen tijd en de oneerljjke concurred-
