M1DDELBURGSCHE COURANT.
N*.
'i'i
1S3- Jaargang.
1910.
Donderdag
27 Januari.
Mifldeilmrg 26 Jaimari.
Sprokkelingen.
BenoeiDiniien eru
Uit Stad en Provincie.
LANDBOUW.
RE©S1TSZAKEN.
VerscMlleMe Belichten.
Deze courant rerackynt datalij ka, met uitzondering van Zon- on Feestdagen,
ffrfi par kwartaal, zoowel voor Middelburg ala voor alle plaatsen in Nederland| franco pp. f X
Afzonderlijke nummers koeten 6 oent.
Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zgn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het oorstvolgende nummer moeten dea middags vóór één unr
aan hot bureau bezorgd zjjn.
Advertenties10 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte», dood» en
allo andere famüiebericliten en Dankbetuigingen van 17 regas f 1.60elke regel m
SO oent. Beolamea 40 cent per regel. Groots letten naar de plaats, die xij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffend*
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen AdvertenCle-Bui-eaa DB LA
MAR An., NJ. Voorburgwal 2G6, AmnCerdnrn.
Bet lag voor de hand dat monin den lande
niet spoedig uitgepraat zou zgn over de rede
van den heer P. L. Ossendorp, den
vouraitter van den Bond van N ederlandsche
onderwijzers, over do abstracte neutraliteit der
openbare school.
Nu woor is by Nggh en Van Ditmnr's uit-
gc-veremaatscbappy te Rotterdam een brochure
verschenen van mr Lucies, getiteldIt de
epenlare school in gevaar
Teel nieuws bevat dit geschrift niet.
De schryver, een warm voorstander van de
openbare school, meent dat do p&edagogiache
gronden, waarop de heer Ossendorp zgn sooiaal-
demoeratisobe, repnblikeinscbe antimonar-
chietische meeningen en theorieën wil vestigen,
slechts s c h y ngconden zyn Wat de heer
Ossendorp beweert en wil opdringen is geen
logisch uitvloeisel van een paodagogisch stelsel,
woarroor men aanneemt, dat 't redelyk wordt
toegepast; maar is slechts een natuurlgk
gevolg van zyn eigen repnblikeinsohen geest.
Aan die bewering iaat mr Luoies vooraf
gaan aanhalingen uit verschillende ingezon
den «ukken uit de bladen, verslagen van ver
gaderingen, protesten van onderwgzeravereeni-
g.ngen enz.
Hjj beweert vorder terecht dat de openbare
onderwjjzer en de openbare school allerminst
aansprakelijk zgn voor uitlatingen als die van
den Bonds-vooizitter.
Dit sgn onhandige uitersten.
Hg maakt verder eene vergelgking tassohen
de openbare en de bgzondere school, en schrgft
daarover het volgende
>Wat den geest, den werklust, de bekwaam
heid der leerkrachten, bet aantal en de ge
schiktheid der gebruikte en gebruikt wordende
leermiddelen, wat vooral de methodiek, de
auneehouweljjkbeid bg 't onderwgs eu den
pssdagogischen taot aangaat m bgzondere en
openbare sohoien in 't algemeen, daar behoeit
de openbare Bchool nog in geenen deele voor
baar christelijke zuster te wgken.
Modellen van scholen zgn er ook aan de
ohristelyke zgde.
Maar, zouden wg de balans mogen op
maken, daarby geleid door onze talryke erva
ringen direot ofindireot aan beide zgden,
in verschillende plaatsen des lands, dan sluit
vooralsnog de rekening voor de Openbare
Sohool mot een batig saldo. Zelfs kunnen wjj
locaal op groote contrasten wyzen ten gunBte
van de Openbare School, ten disfaveure van
de Bgzondere, zoo sterk sprekende contrasten,
niet per school, maar por plaats, per streek'
die sommige persbroeders van christelijke huize
kun anti-openbare-sohoolsnaar wel een beetje
slapper zouden doen zetten.
Dosh zoover is 't met de Opeubare
School bg lang niet, dat zg de mensohen zou
moeten wgzen op de lage ligging der Bgzon
dere School, om aioh zelve wgs te maken, dat
ijj nog op den berg staat."
Ten slotte somt mr Luoies het een en an
der op, waarin de openbare school de bgzon
dere vooruit is, o. n. do opleiding der onder
wijzers, de leermiddelen, de op vele bgzondere
scholen te groote klassen en spreekt hg als
zgn gevoelen uit, dat, zoolang deze gunstige
versthillen nog beBtoan, hot innerlgk geostelgk
wezen der opeubare school een algemeen be
derf verre van haar zzl honden, en hare ge
zonde kracht haar vooralsnog een bloeiend
leven zal waarborgen.
leneigonaardig kykjeop school
gebied levert de schiy verder Haagsche
brieven van de Prov. Geldersehe en en Nijmeeg-
teht Crt. Hg schrgft o. a.
»De Katholieken van 's-Gravenhage hebben
de vorige week oen circulaire ontvangen,
onderteekend door alle pastoors, die den vorigen
Zondag met een krachtig woordje van den
preekstoel nog eeos nadruk gelegd hebben
op den ernst van het versoek in hun circu
laire gedaan. De zaak toch is dat men voor
de Reomsehe jongensscholen voor een tekort
itaat van f 10,000. En dit tekort op deze
rekening zou op zichzelf nog zoo heel erg
niet wezen en vermoedelijk wel te overkomen
zgn, wanneer tegenover de onvaste positie
van het bestaande niet stond het gebrek aan
ruimte om aan alle aanvragen*-te kunnen vol
doen.
Toch komt dat tekort, ondanks de hooge
Rjjksbjjdragen in de kosten van schoolbouw
en onderwgs en den anderzgds verleenden
steun, wel m een ander licht in staan, wan
neer men rekening houdt met de omstandig
heid, dat het onderwgs der Katholieke jon-
gen^cholen is toevertrouwd aan de broeders
van dsn H. Vir,centius it Paulo, welk onderwgs
door de autoriteiten zeer geroemd wordt.
Intasschen is het rag bekend dat een der
jongere pastoors in deze stad hot niet onder
stoelen oi banken steekt hoezeer het hem
bevreemd heeft, dat de vergoeding, die >de
VinoentiuB" voor dieonderwgszorgen ontvangt,
hooger ie dan men van een liefdewerk zou
mogen verwachten. Was de maatstaf daar
van geheel in overeenstemming met het cha
ntabel karakter en belangrgk minder dan de
leekon-onderwgserB genieten, met de beschik
bare middelen zou er vau schuld geen sprake
behoeven te zyn en zou er nog meer
kunnen worden gedaan.
In verhouding laten de broeders van Vin-
oentius zich echter bgna even duur betalen,
om wat er na aftrek der kosten van voeding,
huisvesting en onderhond overblijft aan hun
missiehuis af te staan. Hoewel deze gang
van zaken aan de verdiensten van den arbeid
der fraters niets afdoet, ga ik volkomen met
de meening van bedoelden pastoor aocoord,
dat een en ander toch niet is gelyk het
wezen moet."
Over de noodzakelijkheid van ongeval
lenverzekering voor den Land
bouw bevntte De Standaard dezer dagen
eenige juiste opmerkiDgen.
De bekende driestar-schrgver merkte op
dat de poging om die verzekering langs par
ticulieren weg tot stand te brengen, van harte
moet worden toegejuicht, dooh hg wil niet
vergeten, dat die poging eerst aan de orde
kwam, toon oen wettelgke regeling aanhangig
was gemaakt. Dat doet vermoeden, dat menig
een aan het werk toog, meer om aan erger te
ontkomen, dan uit drang van het christelgk
beginsel om nan zgn arbeiders recht te doen.
Vooral bg de ongevallen is geen sprake van
barmhartigheid, maar wel ter dege van recht.
Doet een werkman arbeid voor mg en krggt
hg daarby een ongeluk, dan eischt het recht,
dat niet bg, maar ik er de gevolgen van
draag. Al spreekt dit hooge beginsel thans
bg velen mede, toch ging bovengenoemde
actie zelve niet van het beginsel uit.
Beoogd werd in de eerste plaats, te voorko
men de meerdere lasten die een wettelgke
regeling zon opleggen.
>Doch zg dit zoo; aldus desehrgver. Slaagt
men er in, zg 't al onder draDg van dit meer
egoïstisch motief, om op vry'en voet een in elk
opzicht voldoende regeling tot Btand te brengen
waarom zouden we het niet toejuichen. Alleen
maar, juist met het oog op dit motief is het
zaak, hier niet over één naoht ga te gaan,
maar zioh wel terdege af te vragen, of wat
men scheppen wil, ter zake genoegzaam die
nende is.
Eu wel met name, 1. of de nieuwe vereeni-
ging een genoegzaam algemeen karakter draagt,
om te kunnen zeggen, dat de landarbeiders er
door geholpen zgn2. of de schadevergoedin
gen die, men uitlooft, voldoende zullen zgn
3. of bg versohil de arbeiders uitspraak van
een onpartgdig rechter zullen kunnen uitlok
ken; 4. of het kapitaal verzekerd zal zgn
waaruit de rente moet komen, ook ala de boer
sterft of zgn zaak aan kant doet; en 5. of er
genoegzame waarborg bestaat, dat do vereeni
ging niet straks weer zal verdwgnen of ook
haar statuten niet in ongunstiger zin wgzigen
zal."
Verder is de sohrgver van meening, dat
voorat diende te gaan een wettelgke regeling
van wat aan hen, wien hot ongeval overkwam,
te vergopden was, hoe de kapitaalBzekerheid
te waarborgen zou zyn, en op wat wyze een
geschil ware te beslechten. Verder kon dan
bepaald, dat de verzekering zelve geheel aan
de Bedryfsvereeniging ïou worden overgelaton,
juist zoouls dit in bet groote amendement van
dr Kuyper in hot licht werd gestold.
Toch staan we bier niet op, zegt hg. Acht
rnon de zaak geheel zelf te kunnen regelen,
ons wel, maar dan moet geheel de zaak ook
zóó in het publiek worden behandeld, dat de
overtuiging vast staatOnze landarbeiders
worden op afdoende wgze geholpen.
Doch voor alles dient vaBt te staan, dat d e
landboöwcra, en niet enkele landbouwers,
de zaak op dezen voet ondernemen willen.
Hoe staat 'tnu hiermee Hoeveel landbou
wers zgn toegetreden, en hocvel nog niet
Met .nstemming nemen wg deze juiste ro-
deneering over ooi haar ook in onzen kring
moer bekend te maken.
Alleen veroorloven wg ons de herinnering
dat de daarin voorkomende opmerkingen
grootendeels ook reeds dozorzyds zgn gemaakt
o. a. door J. W. m ons blad.
Bij kon. besluit zijn benoemd
tot notaris binnen het arrond. Tie!, ter
standplaats de gemeente Wamel, W. A. Ca-
ron, candidaat-notaris te Tiel
tot adjunct-controleur der grondbelasting
te Zwolle E. de Boer, surnumerair dei' di
recte belastingen, invoerrechten en accijn
zen uit de directie Groningen
tot ontvanger der directe belastingen en
accijnzen te Mantgum L. A. Eisink, ontvan
ger der directe belastingen, invoerrechten en
IttervoortEpc D. W. Bosscher, verificateur
der invoerrechten Ch accijnzen te Amster
dam Joure W. Piinsinga, ontvanger te Lop-
persumNijkerk C. P. Vogelenzang, ontvan
ger te Oss Haaksbergen C. G. A Simonsz,
ontvanger der directe bekistingen, invoerrech
ten en accijnzen te KoudumCulenborg G.
D. L. Rink, ontvanger der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen te BrielleHar-
denberg J. Busscher, surnumerair der di
recte belastingen, invoerrechten en accijn
zen uit de directie Groningen, en te Heyt-
huizeu P. A. Steegmans, waarnemend ont
vanger flerzelfder middelen aldaartot ont
vanger der directe belastingen, invoerrech
ten en accijnzen te 's Hertogenbosch C. H.
Engels, ontvanger der invoerrechten en van
den accijns op de suiker te Roosendaalen
te Metslawier F. C. B. F. Alphcrts, surnume
rair derzclfde middelen uit de directie Am-
hem en tot ontvanger der invoerrechten en
accijnzen te Utrecht R. van der Feen, ont
vanger der accijnzen en van den waarborg
en de belasting der gouden en zilveren wer
ken te Rotterdam.
Opgeheven zijn het ontvangkantoor der di
recte belastingen en accijnzen te Baard en
dat der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen te Anjumen ingesteld een ont
vangkantoor der directe belastingen en ac-
cijnzon te Muntgum, omvattende de gemeente
Baarderadeelen een omvattende de ge
meenten Oostdongeradeel en Schiermonnik
oog
Ter vervulling eener vacature van rechter
in de arrond.-rechtbank tc Alkmaar is op
gemaakt de navolgende alphabetische lijst van
aanbevelingmr, F. Haversclimidtmr. A.
M. Lcdeboer, en mr. G. A Servatius, allen
subst-griffier, resp. bjj do rechtbank te
Utrecht, 's Gravenhage en Amsterdam.
Met ingang van 1 Februari is aan F. W.
Uittenbogaart, op verzoek, eervol ontslag ver
leend als assistent voor do scheepsbouw-
kunde aan de Technische Hoogeschool to
Delft, en is voor het tijdvak van 1 Februari
tot en met 31 Augustus 1910 als zoodanig
benoemd C. Janszen te Vlissingen
Wegens vooitdurende ongesteldheid van
mevrouw Dgckmeester zal do avond-receptie
ten huize van den Commistfaris der Koningin
in Zeeland op Dinsdag 8 Februari a. s.
ook niet plaats hebben.
Door den heer jhr. mr. J. P. F. van der
Mieden van Opmeer, sedert 1880 kanton
rechter te Middelburg, is eervol ontslag
uit die betrekking aangevraagd.
De werkoii aan de Langeviele binnenbrug
alhier zgn zoo goed als gereed. Dinsdag
werd de brug als proef opgedraaid, waarbg
bleek dat nog enkele voorzieningen gemaakt
moeten worden. Over eon dug of acht waar-
scbgnlyk zal de brug geheel in orde zgn.
Heden is naar bet Hais van Bewaring
alhier overgebracht L. de R. 51 jaren oud.
schoenmaker, geboren en luatst wonende te
Vlissingen, verdacht van verduistering eener
naaimachine ten nadeele der Singer Maatschappij.
Ook weid overgebracht O. G. 25 jaar, schip
persknecht, geboren te Yorsoke, zonder be
kende woonplaats, gesignaleerd in het Alge
meen Politieblad wegens eene maand gevange
nisstraf hem opgelegd voor geploegde weder"
ppannighoid.
Uit Vlissingen.
De heer F. A. P. Biliiaert, loodsleerling bg
het Belgisch loodswezeu te VliBsingen, is be
noemd tot kapitein der lichtschepen teOstende.
Het blstuur van het waterschap 's Gra
venpolder benoemde den heer D. Schouten
aldaar tot waarnemend ontvanger-griffier, zulks
naar aanleiding van het tegen 1 Februari e.k.
door den tegenwoordigen titularis, den heer J.
Rieseeuw, gevraagd ontslag
Bg kon. besluit
is aan J Risseeuw, op verzoek, niet ingang
van 15 Februari a. s., eervol ontslag verleend
als burgomeeBter der gemeente 'sGraven-
polder, en
ia benoemd tot ontvanger der directe be
lastingen, invoerrechten en accgnzen te Grams-
bergen F. C. Timmerhans vau Abcoude,
ontvanger der direete belastingen en accgnzen
te Colgnsplaat
ln de Dinedag to Axel gehouden raads
zitting waB ingekomen een sehryven vanGed.
Staten, houdende goedkeuring van het raads
besluit betreffende de verhooging van de
opcenten voor de gemeente op de personeels
belastingdeze zgn gebracht van 20 op 40.
Verder een sehrgven vau hetzelfde college,
dat niet voldaan is aan de bepaling der wet
op het lager onderwgs, aangezien de vacature
van hoofd der o. 1. school langer dan zes
maanden heelt geduurd.
Zonder hoofdelgke stemming werd besloten
dispensatie te vragen, aaigezien door ver
schillende omstandigheden niet vroeger in de
vacature kon worden voorzien.
Op voorstel van Burg. en Weth. zal do weg
aan de R. K kerk worden verhard, terwyl ook
de Zaamslagsohe weg zal worden verbeterd.
Omtrent de verbetering van den buitenweg
vau af den Armendgk tot aan hot station werd
besloten, dat Burg, en Weth. eerst zullen
onderhandelen met de eigenaars der huizen
aan dien weg.
LETTEREN EN KUNST»
DE GEISHA.
Het zal zoowat vijftien jaar geleden zijn
dat deze alleraardigste pperette haar zege
tocht over de wereld begon in het gevolg
van haar iets minder dartele, oudere zuster
Da Mikado, die trouwens nooit zóó populair
is geweest als de Geisha. Het waren toen
Geisha-liedjes die overal gezongen en ge
speeld werden, zooals nu wijsjes uit de
Lustige Witwe, Walzertraum, en de rest.
En er was geen liefdadigheidsvoorstelling,
geen fancy fair denkbaar zonder Geisha-
dansen, kimono's, waaiers, lampions enz. De
toen begonnen quasi Japansche mode is ook
nu nog merkbaar, eu zelfs herleefd in Mts
Butterfly.
Maar nu we de Geisha weer eens gehoord
hebben, trof het ons, zoo frisch ze klinkt,
eu hoe goed ze de vergelijking met de nieu
were Duitsche operettes kan doorstaan wal
muzikaal gehalte betreft. Ze overtreft de
meeste in originaliteit van melodieën, en zo
heeft deze goede eigenschap, dat cr geen
bedrijf beneden het gehalte der andere blijft.
Haar oorsprong uit hot land van song and
dance verraadt ze duidelijk door de groote
plaats die cr aan den dans is ingeruimd,
en dat is waarlijk met de minste factor voor
het ppwekkende dat er van uitgaat. Er is
uiemand in het hecle stuk, die niet. aan liet
dansen gaat.
De opvoering die er Dinsdag avond p. 1-
h i e r van werd gegeven door het Neder-
landsch operette Ensemble was bijzonder vlot,
en toch niet slordig, wat juist bij die mu
ziek-Jcluchten zoo licht het geval kan zijn,
wanneer ze uit den treure worden opgevoerd.
En bovendien was zo muzikaal zeer goed
verzorgd. .Wanneer we denken aan de eer
ste uitvoeringen die we hier van dit gezel
schap zagen, dan is cr een aanmerkelijke
vooruitgang te constateeren Zelfs de koren
klonken zuiver en dat is gewoonlijk het
zwakke punt.
Een bijzonder woord van lof verdient ze
ker het orkest voor de wijze waarop liet do
zangeressen en zangers volgde.
De Geisha is muzikaal dankbaarder voor
do zangeressen dan voor do zangers. De
twee hoofdrollen zijn die van de twee
Geisha's, de echte en de nagemaakte, en
dio twee rollen werden uitstekend vervuld
door do dames Corry Pinksen en Rosine
Samehtini, óók voor zoover betreft het gra
cieus dansen, wat geen klein onderdeel van
haar taak is. De heer Vigeveno wa9 zeer
beschaafd in zgn optreden als Fairfax, en
al gaf deze operette hein weinig gelegenheid
al zijn gaven als zanger lo loonen, ziju wel
luidende stem en zuivere zang hebben we
met waardcering gevolgd.
Van de komische rollen verdient in de
eerste plaats melding de heer Jan Groot -
veld, die als de Chinees Wun-Ilsi zooveel
dwaasheden verkocht, dat hij telkens luid
gelach ontlokte. Ook de heer J. J Rent
meester had succes als Markies Imari En do
talrjjkc overige kleinere rollen werden allen
min of meer goed vervuld.
Het tooneel zag er aardig uit, eu de kos
tuums der dames waren mooi van kleur.
Het publiek toonde zich zeer dankbaar.
Aan het slot moest drie maal gehaald worden.
Tot dirigent van de damcszuDgvcreeni-
ging Music a te Zienkzee is benoemd do
heer A. do Vogel, leoraar der Maatschappij tot
bevordering de- Toonkunst, afdeeling Rotterdam.
Willem Royaards vertoeft thans tot
herstel van zijn gezondheid te Nervv Was
zijn voornemen eerst, de volgende week te
rug te komen, thans is zijn terugkomst nog
drie weken uitgesteld.
Van Rostand's Chantecler zal de ge
nerale repetitie worden gegeven Vrjjdaga.s
Oorspronkelijk was de repetitie op den von
gen dag 27 Januari bepaald, doch men heeft
haar verdaagd, omdat laatstgenoemde datum
do sterfdag is van Coquelin, voor wien,
zooals men weef, de hoofdrol in Rostand's
werk was bestemd
Het in zooveel opzichten merkwaardige
stuk zal ook nog dit merkwaardige hebbeu
dat het meer dan een première krjjgL Do
belangstelling is zóó groot, dat de zaal tc
klein is om alle première-liefhebbers te ber
gen En daarom zullen op de generale repe
titic volgen drie premières A, B en C.
Dinsdagnamiddag werd de rekening
uitgebracht van. Welbegrepen Eigenbelang
te Aardenburg, waaruit bleek dat deze
Vereeniging lot aankoop van gewaarborgde
meststoffen en zaden in het jaar 1909
had ■uitgegeven f80 (178,52 en ontvangen
f80 505,63, gevende een tekort van f 172 89,
welk tekort gedekt werd uit de kas, zoodat
daarin thans nog een bedrag aanwezig ia
van f 802.131/a, dat op de Rijkspostspaarbank
is uitgezet.
De aftredende lede» van het bestuur, de
hecren E. F. Bonte en J. Adriaanscn, wer
den herkozen en aanbesteed werden ver
schillende meststoffen en voedermiddelen tot
een bedrag van pl. m f 26.500.
Voor deu Hoogen Raad werd Dinsdag
gepleit in de zaak van een Vlissingschcn
koopman, door liet gerechtshof te 's Graven -
hage, ïnet vernietiging wegens vormgebrek,
van een vonnis der Rechtbank te Middel
burg, veroordeeld tot 3 maanden gevangenis
straf wegens het voortgezet misdrijf van he
ling. De requiraut had 40 rood koperen
bouten en moeren gekocht op verschillende
tijdstippen in de maanden Mei en Juni 1909,
terwijl hij wist dat die voorwerpen door de
gebroeders J. C. en J M. door diefstal wa
ren verkregen
Een cassatiemiddel werd ontwikkeld. Ten
onrechte is de requirant veroordeeld we
gens heling, ofschoon niet is gesteld en niet
bewezen verklaard dat de goederen door mis
drijf verkregen waren, welk objectief ver-
cischte voor hel misdrijf van art. 416 Straf
wetboek in de dagvaarding ontbreekt.
Den 7 Februari zal het O M. conclusie
De uitgave der Staatkundige Brieven
van mr. S. van Houten zal voorloopig niet
worden voortgezet.
Door den Minister van Oorlog is be
paald, dat de onderofficieren die na 1 Mei
1910 op de voordracht komen voor sergeant-
raajoor-administrateur eerst een jaar ser
geant-majoor-instructeur moeten geweest zqn
alvorens tot administrateur aangesteld te
kunnen worden.
De onderofficieren die vóór l Mei 1910
op de voordracht staan voor sergcant-mAjoor-
administrateur, behoeven niet, alvorens als
zoodanig aangesteld te kunnen worden, ee*
jaar serg -majoor-instructeur geweest te zgn,
wol een jaar als zoodanig dienst gedaan te
hebben.
De Belgische missie, die aan de Ko
ningin officiöele modedeelmg komt doen va*
de troonsbestijging van koning Albert, is
Dinsdagnamiddag uit Brussel in Den Haag
aangekomen en aan het station der Holland-
scho Spoor begroet door H. M adjudant ba
ron Van Asbeck, door de Koningin aan de
