MIDDELBURGSCHE COURANT.
Vrijdag
14 Januari.
Sprokkelingen*
11
133* Jaargang
1910.
Dwe oourant versohijnt dodelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjj» per kwartaal, toowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f S.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
A A T e rTe nti n bjj abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bot bureau te bekomen.
Advertsntiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór 6 n nor
aan het bureau bezorgd zjjn.
AdvertentiënSO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regela f 1.50elke regel meer
SO oent Reclames 10 cent per regel. Groote letters naar do plaats, die zij innemen,
Tot de plaatsing vim ad verte nti 6n en reclames, niet afkomstig uit Zo el and, betreffend'
Handel, Njjvorhoid en Geldwesen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bnrenn DB LA
MAB An., NJ. Voorburgwal 806, Amsterdam.
Middelburg 13 Jannari.
Onder het opschrift Verderfelijkheid
van Graanrechten schroef de heer A.
Voogd te Rotterdam, in de Handelekroniek
van Dé Economist een beschouwing, waaraan
hot volgende is ontleend
Prof. Lujo Brentano, de bekende eeonoom,
bestrjjdt de bewering dat Daitsohland instaat
sou zjjn om zjjn volledige behoefte aan graan
van den Duitschen bodem te verkrijgen en
wjj at uit de officieele statistieken de onmoge-
Ijjkheid hiervan aan.
De voor landboawdoeleinden beschikbare
oppervlakte neemt gestadig al.
Hg knoopt hieraan eenige besohonwingen
vast ten aanzien van de door Dnitsohland
gevolgde economische politiek.
1» zgn meening dat men in het Duitsohe
rjjk over enkele jaren weer voor de noodzakelijk
heid van een financieele horvorming zal staan.
Het Dnitsche volk is tengevolge van de economi
sche politiek zoo zwaar belast, dat het niet
mogelgk zal zgn om bjj voortzetting van die
politiek aan de steeds stagende behoeften vnn
de schatkist door belastingen te voldoen. Het
bostaande tar.efstelsel legt den Btaatsbnrger
oneindig hooger lasten op dan aan de staats
huishouding ten goede komen, zoodat de toe
komst in den arm moet worden genomen om
in de behoefte van het tegenwoordige te
voorzien.
In het jaar 1908 hebben betoogt bjj de
reehten op rogge, tarwe en haver (hg spreekt
niet van gerst omdat de bestaande inrichting der
Btatistiek het onmogelijk maakt om na te gaan ia
welke verhouding de in het binnenland ver
bouwde en verbruikte gerBt moeten worden
onderscheiden in brouw- en voedergerst) aan
het Rgk opgebracht 106.131.459 Mark. Maar
de ingevoerde rogge bedroeg slechts 1.9 pet van
het totale verbruik Het verbruik van brood
graan heeft zich nao eljjk meer en meer van
rogge naar tarwe verplaatst. Gemiddeld kwamen
in de jaren 1893—1900 per hoofd der Duitsche
bevolking 150.56 EG. rogge en 88 3 EG
tarwe, in de jaren 1901—07 gemiddeld nog
sleehts 142.4 EG. rogge en 90.7 EG. tarwe.
98.1 pot der in het jaar 1908 verbruikte
rogge werd in het binnenland geprodneeerd
tegen slechts 60.2 pet. der verbrnikte tarwe, en
van de 8.222.131 tons haver, die verbruikt
werden, werd niets ingevoerd. Nu wordt het
niet meer bestreden, dat sinds de opheffing
van het identiteitsbewijs, de binnenlandsche
prjjs voor alle graan met het volle bedrag
van het recht zich boven den wereldmarktprijs
verheft. Rekent men dat '/i van de 63.219.000
inwoners van het Dnitsche tolgebied eigen
verbonwd graan verbruikt, een veronderstel
ling die eer te hoog dan te laag is, dan
moeten de overige 50.575 200 personen
934,635.220 Mark meer uitgeven, waarvan
828.503.761 Mark in de zakken van particu
lieren zgn terecht gekomen. Hetgeen de be
staande rechten in het jaar 1908 aan het
rgk hebben opgebracht heeft den belasting
betaler wel is waar slechts 2.09 Mark gekost,
dooh wat hg dientengevolge meer in prgs
heeft moeten betalen, heeft hem met 18.46
Mark per hoofd belast. Evenzoo gaat het met
alle andere rechten. Het rgk krggt niet slechts
een geriog deel, maar het wordt geschaad,
doordien de capaciteit van den bnrger om
andere belastingen te betalen vermindert. Hoe
gemakkelgk zonden meent Brentano de
financiën te helpen zgn, indien al hetgeen de
belastingbetaler tengevolge van de gevolgde
eeonomisohe politiek heeft te storten in de
zakken van particulieren, in de staatskas
terecht kwam 1
en vraag die wel voor alle
landbonwort geldt wordt in de Leeuwar
der Céurant gedaan.
Daaraan sohrgft men het volgende
Wat zgn ze toch nog naïef in het Noorden.
■enige dagen geleden kon men in het Hbld.
leze», hoe men in Friesland ds voor den land
bouw zoo nuttige mollen verdelgt, zoodat één
handelaar voor f 1600 aan mollevelletjes
naar Engeland kon zenden en in de Ned. Sport
van 1 Jan. leest men onder het opsohrift »het
jachtseizoen in de provincie Groningen
>Pluvieren en wilsterB werden in grooten
getale vooral gezien op bouwlanden, waarop
wintergewassen veel te lgden haddon van
slakken, dooh ze trokken al spoedig naar
zuidelgker streken"; daarop volgt onder
staande- ziz snede »Enkele vogelaurB maakten
met het vangen een weekgeld van f 50,"
Die enkele vogelaars die deze nuttige
vogels vingen of verjoegen, stel dat er slechts
20 waren, maakten f 50 per man en per week,
dat is dus i 1000, waardoor vermoedelgk tien
duizend vogels per week sneuvelden, die ge-
zamenlgk allicht een paar millioen zegge
2.000.000 slakken zouden verorberd hebben,
welk ongedierte nn ruBtig de wintergewassen
verder kan oppeuzelen, waardoor misschien
f 200.000 en meer schade voor de landbou
wende bevolking ontstaat ja zelfs een ge-
heele oogst vernietigd zonde kunnen worden
en dat laat maar kalm toe dat hun helpers, de
verdedigers van hnn eigendom, door enkele
individuen nit louter winstbejag vermoord
worden, 't Is raadselachtig! Wanneer zullen
de landbouwers hnn eigen belang eens beter
gaan begrgpen en de Regeering verzoeken, de
bescherming der voor den landbouw zoo nnttige
vogels en andere diersoorten met kracht ter
hand te nemen
Dezer dagen ie door de Nieuwe Courant na
gegaan op welke wjjze de bnrgerljjke
ambtenaren hnn pensioen verkre
gen en hoe de Regeering in de bestaande
regeling daarvan eene verandering wil
brengen.
Bg een op 19 April l.L ingediend wetsont
werp toch stelt zjj voor de door de Pensioen
wet voorgeschreven samenwerking tusschen
twee Ministers, dien van Financiën en dien
van het Departement waaraan de pensioen
gerechtigde werkzaam was, te laten vervallen
en alle voordrachten tot toekenning van pen
sioenen te doen uitgaan van den Minister van
Financiën alleen.
Dit voorstel wordt toegelicht met het aan
trekkelijk motief, dat aldus belangrijke be
spoediging en vereenvoudiging der thans vaak
langdurige pensioen-procedure zal worden
verkregen.
Met zulk eene vereenvoudiging zon het blad
zich wel kunnen vereenigen, indien maar
tevens vaststond, dat de waarborgen, welke
bg gebreke aan een behoorljjke administratief
rechtelijke afwikkeling der pensioenaanspraken
voor de burgerlijke ambtenaren in de be
staande regeling zgn gelegen, ook maar met
in het minut worden verzwakt.
Dit nu dreigt, naar het blad uiteenzet, door
de voorgestelde wjjziging te geschieden. Het
releveert hoe, blijkens het Voorloopig verslag
der Tweede Kamer, leden van oordeel waren,
dat door het overleg van het departement van
Financiën met dat, waaronder de belangheb
bende ressorteert, dikwjjls het goede insioht
wordt verkregendaar immers zgn de bijzon
derheden bekend betreffende dan persoon en
zgn staat van dienst.
Yerder wjjst genoemd blad erop hoe andere
leden de eindbeslissing nopens de pensioen
aanvragen wenschten te leggen in handen van
een administratief-rechterljjk college en als
zoodanig noemden den reeds bestaanden Cen-
tralen Raad van Beroep der Ongevallenwet.
Laatstbedoelde Kamerleden stelden zich,
geeft het verslag te kennen, op een zniver
prineipeel standpunt en te ontkennen valt
niet, dat eene wetswjjziging in den door hen
voorgedragen zin een veel juistere oplos
sing zou geven aan de bestaande moei
lijkheden dan het wetsontwerp dat. om een
moeilijkheid »op te heffen", de waarborgen
voor een onpartijdige rechtsbedoeling verzwakt
en het toch reeds gebrekkige Btelsel hand
haaft. Dat deze stemmen vernomen werden,
verhoogt het blad des te meer, nu de kans op
een totstandbrenging van de administratieve
rechtspraak in haar geheelen omvang over
eenkomstig de ontwerpen van minister Loeff,
onder het tegenwoordige ministerie eer ver
zwakt dan vergroot schjjnt. En met aandrang
zonde het dan ook het denkbeeld willen
steunen om in afwachting van dio totale
regeling we zgn immers, zegt het, te dien
aanzien in eeuwige afwachting I een stukje
werkoljjka administratieve rechtspraak te
scheppen ter vervanging van de semi-, dat is
niel-rechtspraak van thans en den Pensioenraad
zelfstandig de peneioenen in eerBten aanleg
te d jen vaststellen met recht voor den belang
hebbende, zoowel als voor de Regeering om
in appèl te komen bjj den Centralen Raad.
Werd deze hervorming ingevoerd, dan zouz.i.
natuurlgk de oompetentie van den Raad zich
behooren nit te strekken over de gobeele toe
passing der Pensioenwet, dns ook over de
wgze waarop de grondslag n worden vastge
steld en de bjjdragen ingehouden.
"Met die vaststelling en inhouding zgn thans
zoo besluit het blad onder toezicht van
den Raad, de Departementen, elk voor de onder
hen reBSorteerende ambtenaren, belast en ver
schil van gevoelen daaromtrent tnsBchen den
betrokken ambtenaar en de administratie is
zeker niet uitgesloten, zoodat ook te dezen
aanzien behoefte aan werkeljjke rechtspraak
bestaat. Onze slotsom is derhalve, dat een
goede voorziening in den tragen en omslacb-
tigen gang van zaken moet en kan getroffen
worden door de vaststelling van do pensioenen
op te dragen in eersten aanleg aan den Pen
sioenraad en in hoogsten aan den Centralen
Raad van Beroep. Een behoorlgke regeling van
een niet onbelangrjjk onderdeel van admini
stratieve rechtspraak ware op die wgze, zonder
veel moeite of kosten, tot stond te brengen.
In geen geval echter mogen, wanneer die
rechtspraak big ft ontbreken, de Staten-Gene
raal hnn medewerking verleenen tot een ver
zwakking van de waarborgen ten gunste van
de ambtenaren bestaande, als bg het voorge
stelde ontwerp wordt aanbevolen."
Benoemingen enz.
Bg kon. besluit zijn benoemd
tot subst.-griffier bij de arrond.-rechtbank
to Winschoten jhr. mr. H. O. Feith, advo
caat en. procureur te Groningen
tot ridder in de orde van den Nederland-
schen Leeuw J. Smit Jzn., lid van den raad
der gemeente Nieuw-Lekkerlanden
tot lid van den Kolonialen Raad dor ko
lonie Curasao J. C. B. Forbes.
Hit Stad en Provingie.
Door de kiezersvereemging Walcheren zgn
heden tot candidaten voor de aanstaande ver
kiezing van twee commissarissen van den
polder Walcheren gesteld in plaats van den
heer S. Lonwerse, de heer Willem Melis te
Serooskerke, en in plaats van den heer L.
Cysouw, de heer Pieter de Visser Pz. te
Aagtekerke.
In den loop van 1909 hebben, behalve
de passagierbooten op Rotterdam en Zierikzee,
2413 binnenschepen, met een geaamenljjken
scheepsinhoud von 189 807 M', van de havens
dezer gemeente gebruik gemaakt.
De buitenlandsche scheepvaart bepaalde
zich tot 9 stoom- en 9 zeilschepen, met een
gzamenljjken scheepBinhond van 31.924 M».
De landbouwer nit 's Ueer Arendskerke,
die Donderdag der vorige week bg den twist
in het café O. in de Gravenstraat a 1 hi er,
een slag met een biljartqaene op het hoofd
kreeg, is aan de gevolgen daarvan Woensdag
avond overleden.
A. M. nit Eoudekerke, die, zooals in ons
vorig nommer werd gemeld, in arrest is ge
nomen als verdacht den slag te hebben toe.
gebracht, is heden morgen voor den offioier
van justitie geleid.
Hg heeft bekend en is naar het hnis van
bewaring overgebracht.
Heden middag is de justitie van hier, ver
gezeld van ean geneesheer, naar 's Hoer-
Arendskerke vertrokken, tot het instellen van
een onderzoek.
9 m
Woensdag namiddag kwam bg destada-
schuur a 1 hi er een geaoht ingezetene, die
op zgn fiets zat, in aanraking met een wagen,
geladen met hout, waardoor hg viel.
Om van den sohrik te bekomen, werd hg
bg een in de nabjjheid wonende in hnis ge
bracht, waar bleek dat alleen een zjjner beenen
ietwat gekneusd wa9. Per rjjtuig keerde hg
daarop huiswaarts.
Heden nam hg sjjn prt ktgk weer waar.
Alleen omdat de geruchten over dit voor
val, zooals gebruikelijk, een ontzettonden om
vang hebben gekregen, maken wjj, bjj wjjzo
van tegenspraak, biervan melding.
De heer J. S. Meuwsc», voorzitter van
den Handeldrijvenden en Industriéelen Mid
denstand, zal deze maand, in opdracht der
Regeering, 15 voordrachten in de verschil
lende plaatsen van Nederland houden.
Zooals bekend, treedt hij volgende week
Woensdag te Middelburg op.
De St. Crt. no. 10 bevat de Konink
lijk goedgekeurde statuten van <lo Vereeni-
ging Onderlinge Landbouw-V er zeker ings-
Vereentiging voor Bedrijfsrisico „De Zeeuw-
scho Landbouw-Onderlinge" to Middel
burg.
Zjj is aangegaan voor don tijd van 29 jaar
to rekenen van 4 October 1909 en vangt
hare werkzaamheden ten opzichte der ver
zekering aan op 1 Januari 1910.
De Vereeniging heelt ten doel de verzor
ging en de schadeloosstelling van arbeiders
en, in een bepaald geval, van hunne nage
laten betrokkingen, indien deze arbeiders voor
leden der Vereeniging landbouwwerkzaamhe-
den verrichten en ten gevolge van die werk
zaamheden, door een ongeval worden getrof
fen en de bevordering cn de uitvoering van
al die maatregelen, welke kunnen strekken
tot opheffing of vermindering of meerdere
verdeeling van het bedrijfsrisico, zoowel voor
de leden der Vereeniging als voor hunne ar
beiders, voor zoover het onderwerpen be
treft, dio bij besluit van de algemeene leden
vergadering binnen do bemoeiingen der Ver
eeniging worden getrokken.
Omtrent de te Arnhem gearresteerde
dievenbende wordt nog gemeld dat een der
mannen wegens mishandeling met doodelgken
afloop door de rechtbank te Brussel tot
twee jaar gevangenisstraf is veroordeeld en
een der vrouwen, wegens het opgeven van
een valschen naam, tot twee maanden.
Onder de loden der bende bevindt zich
eene vrouw die in het begin der maand
Juli verdacht werd van diefstal van geld te
Aagtekerke. Zij werd toen voor den of
ficier van justitie geleid, doch moest, we
gens gebrek aan bewijs, worden vrijgelaten.
Op het bureau van politie alhier is een
lijst van voorwerpen te raadplegen, die bjj
de bende zgn in beslag genomen.
Als kantoren waar de Nederlandscbe
pasmunt, mits voor niet minder dan vjjftig
gulden voor de zilveren eu tien gulden voor
de nikkelen en bronzen, kan worden ingewis
seld tegen rijksdaalders, guldens en halve gul
dens, zgn aangewezende Nederlandsche Bank
te Amsterdam de kantoren der betaalmeesters
en in Zeeland de navolgende kantoren der
direote belastingen on der directe belastingen,
invoerrechten en acojjnzen Axel. Goes, Hans-
weert, Heinkenszand, Hontenisse, Halst, Sas
van Gent, Vlissingen (directe belastingen en
acognzen), Vlissingen (invoerrechten en ao-
ojjzeu), en IJzendjjke.
Bg den landbouwer P. M. te Seroos
kerke zgn dezer dagen een 25 a 30 tal
jonge kippen gestolen. Evenmin als bjj den
kippendiefstal te Oostkapelle is het aan de
politie tot nu toe mogen gelnkken den of de
dader(s) op het spoor te komen.
De installatie van den nienwbenoemden
burgemeester van Kattendjjke, den heer
A. Lindeman van Bloemen Waanders, zal
plaats hebben Zaterdagmiddag te half twaalf
nar, in het gemeentehuis te Wilhelminadorp,
Op de Vondelingen nabjj Zierikzee
is een 18jarige visBoher uit Bergen op Zoom,
die door een toeval getroffen werd, overboord
gevallen on verdronken.
Ter beschikking van den officier van
justitie is naar Middelburg overgebracht de
43jarige klompenmaker C. P., geboren en wo
nende te Eemseke, tjjdeljjk verblijvende te
Eapellebrng, verdacht van het plegen
van verkeerde handelingen met een jong
meisje.
Mejuffrouw E. T. A. de Kok, brieven-
gaardBter te Nieuwvliet, ontving dezer
dagen op haar verzoek tegen 1 Maart eervol
ontslag uit haar betrekking.
Posterijen.
Op het post- en telegraafkantoor te Brou
wershaven werden in 1909 verzonden
386 en ontvangen 598 aangëteekende pluk
ken gestort 2113 en uitbetaald 1520 post
wissels en verzonden. 1741 en ontvangen 3510
poptpatketten.
Ter invordering werden aangeboden 200
en ter invordering ontvangen 2037 kwi
tanties.
Het aantal inlagen in de Rijkspostspaar
bank was 297, dat der terugbetalingea 128.
In de Rijksverzekeringsbank hadden (143
inschrijvingen plaats.
Verder worden verzonden 1048, outran -
gen 1112 en ppgenomen en verder geseind
5067 tolegrammon, terwijl het aantal transito-
telegrammen 1260 was.
Het aantal verzonden telefonische oproep
berichten was 20, dat der verzonden gesprek
ken 319, der ontvangen 84 en der transi-
tcerendo gesprekken 647.
De geheele geldelijke verantwoording fcie-
droeg f 119.630.16do zuivere ontvangsten
waren f2054.49.
De Antithese en de Clirlst.-
Historlschen.
Woensdagavond hield prof. dr B. D. Bord
mans van Leiden in het kerkgebouw der vrij
zinnig Hervormden in de St Pieterstraat a 1-
h i e r voor de atdeeling Middelbnrg van de»
Nederlandschen Protestantenbond een lezing over
bovenstaand onderwerp.
Hg deelde b|j den aanvang van zgn rede
mede het voornemen te hebben in een drietal
lezingen, waarvan deze de eerste is, uiteen te
zetten het onderwerp >De Staatkunde en de
Godsdienstige richtingen van onzen tjjd."
Spreker had dit onderwerp gekozen omdat
in de laatste maanden de godsdienstige rich
tingen van den tegenwoordigen tjjé zeer sterk
op den voorgrond zgn getredon, wat zgn oor
zaak hierin vindt dat in ons land het gods
dienstig denken bjj een groot deel van de
bevolking de politiek boheerscht, wat iets
heel bjjzonders is. Wanneer men daar met een
buitenlander over spreekt, zal deze het dikwjjls
een allerzonderlingst verschgnsel vinden dat
verschillende consorvatievo partgen worden
bjjeengehonden door een godsdienstige richting.
Wjj levon nu onder een clericale regeering,
worden geregeerd door een clericale meerder
heid, een meerderheid die verworven is door
de lenze van de antithese.
Men heeft het volk meegedeeld, opgedrongen
zelfs, dat er 2 soorten van menBohen bestaan
deene die meent, dat de maatregelen, welke
betrekking hebben op het zedeljjk en maat
schappelijk leven, getoetst moeten worden aan
de openbaring Gods, die alle voorschriften be
vat, welke in die maatregelen moeten worden
uitgebouwd, en een tweede soort, die niet
bouwt op de openbaring maar opdemensche-
ljjke rede.
Tot de eerste soort wordt gerekend de
clericale schakeering, tot de andere de liberale
dat is de antithese.
Dr. Abr. Kuyper heeft in Dordrecht daar nog
eens den nadrnk opgelegd en gewezen op het
feit dat Nederland sinds eeuwen een christelgk
land is geweeBt, waarin het levenjgegrondvest
was op de beljjdenis van de Christelgbe be
ginselen. Dat heeft onafgebroken gednnrd tot
1789, toen de Fransche revolutie haar invloed
deed gevoelen en de beginselen, daarbg ver
kondigd, hier te lande hun intrede deden. Dn
tegenwoordige liberalen zouden, steeds volgeas
dr. Kuyper, levon uit die beginselen.
Spreker meende tegen deze bewering een
krachtig woord van protest te moeten laten
hooren en wees daarbg op hetgeen onder het
liberale bewind na 1848 in ons land is tot
stand gebracht.
De Fransche revolutie is een beweging, ge
richt togen het toenmalige gezag, een bewo
ging die met het onde gezag in die dagen
brak en voor den godsdienst de rede in de
plaats stelde.
Door te beweren dat de liberalen van nn
leven nit de beginselen van die revolutie geeft
men een absolnnt verkeerde voorstelling van
de liberale denkbeelden. Men behoeft sleehts
de geschiedenis van de laatste vgftig jaren
oppervlakkig na te gaan. om te bemerken dat
door de liberalen alles gedaan is om het gozag
te handhaven en godsdienstvrijheid voor ieder
te waarborgen. Het laatste is zelfs in de
grondwet vastgelegd. Ook dr Kuyper heeftin
meergenoemde rede erkend dat Thorbecke, de
vader van het liberalisme, de groote verdienste
heelt van ons constitutioneel parlementair
stelsel te hebbes vastgelegd en de monarchie
van het Hnis van Oranje te hebben versterkt
Br kan dus niet gesproken worden van leven
uit de revolutionnane beginselen van 1789,
en het is das bedriegeljjk als men de liberalen
schildert als revolntionnairen
Nn nog enkele voorbeelden aangehaald
te hebben waarnithetanti-revolutionnisme van
de liberalen bljjkt, besprak prof. Eerdmans de
antithese-lenze op grond van de antithese zelf.
Er is hier weder sprake van twee soorten
menschenzjj die bonwen op grond van de
openbaring in bet woord Gods, dat niet
door mensohen is gemaakt, en zjj die van de
openbaring niets willen vreten.
De katholieken blgven bniten besshonwiig.
