MIDDELRURGSCHE COURANT. 153* Jaargang. V rijdag 7 Januari. Middelburg 6 Januari. Benoemingen enz. Dit Stad en Provincie. Het Tooneel. S.AN080UVÏ. "letterenden kunst. Terscbillende Berichten. o 1910. Dom courant verschijnt dadelijk», met uitsondering van Zon- en Peostdagan. ;PfV per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f t. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. A dvertentiê n bjj abonnement op voordeeligo voorwaarden, prospectussen daarvnn zjjn aan bet bnreaa to bekomen. Advertentiën voor het oerstvolgende nnmmer moeten dos middagB vóór één nar aan bot bnroan bezorgd zjjn. jLdvertentiën10 cent per ragal. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 regale f 1.50elke regel n SO cent. Koolmat 40 coat per regel. Grooto letter» naar de plaats, die rij innemen Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend* Handel, Njj verheid on Geldweson, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnrena KNBeLA HAR As., N.*. Voorborg-nal 266, Amsterdam De opgaaf vun den spoordienst komt in <jUt nummer voor op de gebruikelijke pleats. Eg kon. besluit is aan don directeur van bet pe-stkantooT te Leiden H. Eekhout, op zyu verzoet, als zoodanig eervol ontslag verleend. Terder is T. RiiiBee, lid dor Algemeene Rekenkamer van Nederlandsch-Indië, op ver zoek, eervol uit 'b land» dienst ontslagen, onder dankbetuiging. Ter benoeming tot adjunct-ingenieur bjj den dienst der Staatsspoorwegen in Nedorlandsch- Indie worden gevraagd zeB civiele ingenieurs en twee werktuigkundige ingenieurs, m het bezit van het diploma, bedoeld bp art. 118 der Booger-onderwjjawet (Staatsblad 1905, no. 181). De werktuigkundige ingenieurs moeten afwisselend bjj do exploitatie der Staatsspoor wegen en bet toezicht op de spoorwegdiensten en bet stoomwezen dienst doen. Zg die voor plaatsing in aanmerking wen- schen te komen, behooren zich. vóór 1 Februari 1910, bjj gezegeld adres, te wenden tot het Departement van Koloniën. Voor nadere bijzonderheden zie men de St, Cn. no. 4. De bjj het 3e regiments infanterie tot reserve 2e-luitenant benoemde vaandrig J. J, Koopmans wordt ingedeeld bjj bet '2e batal jon te Middelburg. De St. Crt no 4 bevat de koninkljjk goed gekeurde statuten van de MeubelmakersBe lt angers- en Stoffeerderspatroonsvereeniging te Middelburg en de gewijzigde van de Scherpsehuttorsvereeniging Vlis tingen, thans genaamd Koninklijke Scherpschutterevorecni- ging Vlissingen te Viissingon. Uit Vlissingen. De afdeeling Vlissingen van hotNeder- landech werkliedenverbond Patrimonium heeft aan den Minister van marine een adres gericht, waarin wordt verzocht bet werk der torpedojagers enz, toegestaan op do begrooting ▼oor 1910, zoo spoedig mogeljjk te doen uit voeren, ter beatrjjding van uitbreiding der werkloosheid. Door de politie aldaar is procesverbaal op gemaakt tegen den loodgiotersbaaB, die de op de werf der Koninklijke Mg De Schelde ge stolen goederen, waarvan in ons vorig noin- nier werd melding gemaakt, beeft opgekocht. Voor de verkiezing van een lid van den raad van Z i e r i k z e e zjjn Woensdag Candi das? gesteld de heeren L. Doeleman en A. Timmerman Ct. o do Dinsdag te St Ann aland ge- honden raadszitting werd mededeeling gedaan dat de burgemeester, de beer A. J. Bierens, als zoodanig was herbenoemd en de vereischte eeden had afgelegd. Dal. Vondel's Adam in Ballingschap het al tot de 116de opvoering heeft gebracht is iets Wonderbaarlijks. Een dertig jaar gelé den maakte J. H. Róssing een lijst op van het aantal malen dat Vondel's treurspelen werden opgevoerd, van het oogenblik van hun ont staan af, dus gedurende bijna twee en een halve eeuw. Daarop stond de Gfjabrecht bo ven aan met 119 opvoeringen, dan volgde 3osei oj Sofompaneos (dat niet eens van Von del was, maar door hem uit het Latijn van Huygens was vertaald) met 64, voorts een vijftal stukken met 30 tot 40, één met 11, en dan nog een elftal stukken met 3 tot 5 opvoeringen. Adam in Ballingschap werd Dooi t gespeeld. Na die opgave is er weinig verandering in het lijstje gekomenalleen komen er nog een dertigtal traditioneele Nienwjaarsopvoeringen van de Ggsbrecht, en een ehkolo van Lucifer en van de Maegh- 'dm by. Vondel heette algemeen onspeelbaar, en het is pas een kwarteeuw geleden dat dr. Jonck- bloet, na al de vorige stukken van Vondel aan flatden gescheurd te hebben, over de Adam bet oordeel uitsprak dat dit hot zon derlingste was van al diens stukken, en dat imoch do ppvalting, noch de inkleeding den toets der kritiek kon doorstaan En andere Besloten -werd om aan C. Kadjde en Jb Geluk te verkoopen ongeveer 16 Ma gemeentegrond achter hunne huizon aan demMolondjjk, welke grond in de vorige vergadering aan den pu- blieken dienst was onttrokken en goedgevonden om aau den naohtwaker, B. van Oudenaarde over 1909 eene gratificatie te verloonen van f25. Nog word medegedeeld dat bet weezen- armbestunr genegen is om onder nader over een te bomen voorwaarden een ambtswoning te bouwen voor het te benoemen hoofd der openbare lagere school. In de Woensdag te Neuzen door aan deelhouders van do N. V. S. WtrJ te Hansweert gehouden algemeene vergadering, werd de balonB- en winst- en verliesrekening over 1908/09 goedgekeurd. Na verschillende afschrijvingen werd het dividend vastgesteld op 4'/< ojQ. De altredende commissarissen, mr P. Diele- man te Middelburg en J. F. M. van Wassberghe te Hulst, werden met algemoene stemmen herkozen. Bg kon. beBluit is het beroep van den beer E. Bnjjsse tegen de besliaBing van Gedep. Staten, waarbjj hg niet ie toegelaten als raads lid van Sas van Gent, ongegrond ver klaard. Er zal dus eene nieuwe verkiezing moeten plaats hebben* In de maand Augustus 1909 werd door do spoorwegonderneming Mechelen—Terneuzen ontvangen f 86.791.32 tegen f 94.717.52 over Augustus 1908. Van af 1 Januari tot en met ultimo Augustus 1909 werd ontvangen f 635.331.46 en over hetzelfde tjjdvak van 1908 f 702.021 95. Per dag en per kilometer be liepen de ontvangsten in laatstgenoemde tijd vakken resp. f 38.45 en 1 42.31. (si.Crt.). In do week van 29 December 1909 tot en met 4 Januari 1910 zjjn in Zeeland voorgekomen 17 gevallen van roodvonk, waar van 7 te tiiypakerke, 1 te Kloetinge, 4 te Middelburg, 1 te Ovezando en 4 te Sluis5 aan dipbtheritis, waarvan 4 te Vlissingen en 1 te Zuiddorpe. Loop der bevolking Op 1 Januari 1909 bestond de bevolking van Vlissingen uit 10.392 mannen en 10.817 vrouwen, tolaal 21.209 personen. Dit aantal verminderde in den loop van 't jaar met 212 mannen en 87 vrouwen, totaal '299 personen, zoodat de bevolking op 31 Decem ber 1909 bestond uit 10.604 mannen jen 10-904 vrouwen, totaal 21.508 personen. Op 31 December 1908 bestond do bevolking van Koewacht uit 1366 mannen en 1261 vroroven, totaal uit 2627 personen. Door de geboorte van 43 mannen en 46 vrouwen en de vestiging van 34 mannen en 42 vrouwen vermeerderde bet aantal inwoners met 77 mannen en 88 vrouwen. Het vermin- dorde evenwel door het overlijden van 16 mannen en 16 vrouwen en het vertrek van 67 mannen on 71 vrouwen met 83 mannen en 87 vrouwen, zoodat op 31 December 1909 do bevolking bestond uit 1360 mannen en 1262 vrouwen, te zamen 2622 personen. Er werden 12 huwelijken voltrokken. Posteryen. Op bet telegraafkantoor te Hansweert werden in 1909 verzonden 1385, ontvangen 1151 en opgenomen en verder geseind 1102, totaal behandeld 3638 telegrammen. Gevoerd letterkundigen oordeelden even minachtend. En nu in eens in twee jaar 116 opvoerin gen van dat veroordeelde stuk, en waarschijn lijk zullen nog een aantal andere volgen. Wat is er dan toch wel voor bijzonders gebeurd7 Wol, er is een toonoelspeler gekomen, een vakman, geen letterkundige, maar een man van liiterairen smaak, die echter allereerst acteur was. Hij heeft naar zijn acteurs- opvattingen, dat stuk aangekleed voor het tooneel, d. w. z. alle tooneelmiddelen er op toegepast, waarvan hij als vakman wist dat zo op het publiek indruk maakten. Maar behalve dat, had liij den moed daarbij mot eeuwonlango tradities te breken, en de begaafdheid om, in de plaats van al het uit vorschillende tijden overgeleverde, iets te zetten dat een gietstuk in één stijl kan wor den genoemd. En het resultaat was een opvoering, zoo als cr nog nooit een van Vondel's stukken was geweest, en zooals ook Vondel er nooit een gezien heeft. Misschien wel gedroomd. Maar hij had al tg veel mét de slechte op voering van zijn stukkon lo kampen, om te kunnen vermoeden dat een andere wijze mo gelijk was. Al de geslachten na hem hebben het evenmin mogelijk geacht, tot in onzen tijd, Er zijn nu mcnschon gekomen, tooneelmen- schen, die met een buitengewoon idealisme werden 665 uitgaande en 201 ingekomen totaal 866 gesprekken. Door hot hulppostkantoor te S t. A n n a- land worden in 1909 verzonden 27.139 brie ven, drukwerken en dienstbrieven, bonevens 16 stuks expresse-brieven Verzonden werden 341 en ontvangen 565 aangoteekende brieven Het aantal verzonden en ontvangen post wissels was resp. 3033 en 685, dat der post- quitantiën resp. 11 en 1836, en dat der post pakketten. resp. 1577 en 5498. Verder werden 3 postbewijzen ontvangen. Het getal inlagen in de Rijkspostspaarbank was 615, tot een bedrag van f 68.696.50. Aan 312 inleggers hadden uitbetalingen plaats. Voor do Rijksverzekeringsbank weiden 124 gevallen behandeld Door het rijkstelefoonkantöor werden ver zonden 1121 en ontvangen 1124 telegrammen. ÜNDERWiJS. Woensdag herdacht de heer W. E. de Jager, onderwjjzer te Waarde, als zoodanig zjjn 25-jarig jubilé. Maandag j.l. word de jubilaris rseds gecom plimenteerd door hot dageljjkseh bestuur. In hartelijke bewoordingen wonachto de Burgemeester hem geluk met hot hengeljjlre feit en bood hem namens den Raad eene marmeren pendule mei bjjbehoorende cande- labres aan. De pendule is voorzien van eene zilveren plaat met de volgende inscriptieSouvenir i'on den Raad der Gemeente Waarde aan den Heer W. E. de Jager voor 25-jarig jubilé als onderwijzer 1 Januari 1885—1 Januari 1910. Toen de beer De Jager op zjjn feestdag in de school kwam, werd by door het hoofd der Bchool, den heer M. van Weelo, gelukgewensoht. Hg herinnerde hoe de jubilaris zich al die 25 jaren voor hot onderwijs had ingespannen. Namens het overige personeel en de leerlingon der school ontving de jubilaris eene gouden horlogeketting ten geschenke. 'b Avonds bracht de muziekvereeniging hem eene serenade. Mejuf. M. C. J. Grégoire. onderwjjzerea aan de Roomsch katholieke school to Oud- Vos s o in e e r, is in gelyke betrekking be noemd aan een R. katholieke school te Ha- zerswoude. Woensdagnamiddag werd te Oostburg, in tegenwoordigheid van den Rjjkstuinbouw- leoxaar, den heer Camman, en de leden van het bestuur der Maatschappij tot bevordering van Oo t- en Tuinbouw in het voormalig IVde district van Zeelanddoor de leerlingen aan den drie jarigen snoeieursus het eindexamen afgelegd ter verkrijging van het diploma als snoeier. Examinatoren waren de heeren Steenhart, Risseeuw en Do Meyer, leeraren aan dien cursus, de eerste in de boomteeltkunde iD 't algemeen, de tweede ia de practyk van 't snoeien, de derde in de scheikunde, meer bepaaldeljjk in de bemestingsleer. Na afloop van het examen vorklaarde do voorzitter der Maateohoppg, de heer G, A. Vorsterman van Oyen, dat het hem een bgzonder genoegen deed aan alle leerlin gen te kunnen mededeelen dat hun met gelooven aan de mogelijkheid om het tooneel op te heffen tot het weer de schoonheids- factor in het volksleven wordt, die bet eens geweest is bij de Grieken, die het bij de mysterie-spelen was voor de Middeleeuwers en die het nu nog is bij sommige Oostersche volken. Wie meer van het streven dier idea listen wilt weten, verwijzen we naar het merk waardige boekje van E. Gordon Craig De Kunst sum hel Theater. In hoever de heer Royaards met de denk beelden van Gordon Craig meegaat, weten we niet. Maar men heeft dan toch in hem een van die tooneelspelers, van wie die schrijver do omwenteling op het tooneel hooptzijn opvoering van. Elckerltjc waarmee gelijker tijd pok die van den heer Verkade moet worden genoemd als in geheel gelijken geest - en nu die van Adam in Ballingschap zijn beide voorbeelden van hetgeen hij wil, en ook in zeer groote mate bereikt. Voorop zij gestold dat Woensdag alhier Adam in Ballingschap niet volledig is opge voerd zooals de heer Royaards het zich ge dacht heeft. In dö eerste plaats wat de muziek betreft. Do muziek, die Hubert Cuypers voor deze opvoeringen componeerde, is geschreven voor klein orkest van enkele snaar- cn hout instrumenten, horons, harp en pauken, er is bjj andere uitvoeringen ook daardoor uit geroerd. algemeene stemmen bet diploma als snoeier was toegekend, terwyl hjj in 't bgzonder de leerlingen Jozias Goetbals van Zuidzande, Jan Hollebrand van Aardenburg en Eduardos van Loo van IJzendgke vormeldde, omdat zjj een zeer voldoend examen hebben afgelegd. De namen der overige gediplomeerden zjjn A. Haartsen, C. J. Krocké, beiden van Schoon- djjke, J. A. Merk van Oostburg, J. J. Verbnge van Retranchement en A. van Wnyokhujjso van Sluis. Tot den nieuwen driejarigen cursus zjjn 12 leerlingen toegelaten. Alle leerlingen van don tweeden cursus, 11 in aautal, zjjn na afgelegd examen gelaten tot het derde jnar. KERKNIEUWS. Tot predikant bjj de Ned. Herv. gemeente te Vlissingen, vacaturu-R Torenbeek, is beroepon de heer H. C. Hogerzeil te Vorden. Ter voorziening in do vacature-dr. P. J. Kromsigt is tot predikant by de Ned Herv. gemeente te Rotterdam beroepen de heer A. B. te Winkel te Do Mcerti. In Noord Holland zal een proef genomen worden en wel op 5 Mei, Hemelvaartsdag, to Heilo met een openluchtsamenkomst van vrijzinnige godsdienstigon van alle Pro- lestajntsche gezindten. Ter vervanging van den heer W. Graadt van Roggen is benoemd tot hoofdredacteur der Bredasche Courant de beer Job. de Zeeuw, redacteur van bet Nieuws te Alkmaar. Lebaudy, de ex-koizcr van de Sahara, die als zoodanig geen succes had, wil het nu als dramaturg probeeren. Ilij beeft een stuk geschreven- flef hart van de Sahara, dat hij to Parijs wil laten opvoeren. In hot afgeloopen jaar werden, blykens de opgaven in de Scheepvaart, van de verschil lende Nederlandsche werven ca. 278.000 ton scheepsruimte te water gelaten, tegen 199.000 ton in 1908, waarvan 61.709 (v. j. 45.000) voor de zeevaart. Op het einde van 1909 was nog in aanbouw voor de zeevaart 59.330 (v. j. 57.800) ton scheepBruimte, voor de binnenvaart ca. 78 000 (v. j. 71.000 ton.) Bg het hoofdbestuur van het Centraal genootschap voor vacantiekolonies ia door be middeling van een makelaar te Amsterdam voor het nieuwe kolociehuis een gift van f 18,000 ingekomen. Door de firma Lugaid en Veïwey te VGravenbage worden onderhandelingen ge voerd om in eigendom ot huur te verkrjjgon een gedeelte van de Doesbnrgerheide onder Ede, ten einde aldaar een vliegterrein aan te leggen. In eene Woensdagavond gehouden ver gadering van de Algemeene Pairoonsvereeniging te Amsterdam is met algemoene stommen be sloten dat de leden der vereeniging al hun metselaars en opperlieden, voorzoo ver die goen leden zjjn van eene der met de A. P. V, ge contracteerde veroenigingen, op Zaterdag 15 Januari e. k. zullen ontslaan en hen daarvan op Zaterdag 8 Januari aanzegging doen. Het bestuur ia verder gemachtigd de leden der Vereeniging te verplichten ook de ledon Wjj moesten ons vergenoegen met een sur rogaat van een orgel en een harp, die soms wel heel welluidend do reien der Engelen begeleidden, maar geheel onvoldoende waren bij andere gedeelten, zelfs geheel ongeschikt bij den dans in het derde bedrijf, en die terecht wegbleven bij liet optreden der belsche geesten, daar de karakteriseerende motieven voor heel andere instrumenten zijn gedacht. En voorts leed de groepeering en de ge- heele ensceneering door de beknoptheid van ons tooneel. Daar is natuurlijk niets aan tc doen, maar het moet »n aanmerking geno men worden als men spreekt van den indruk dien. deze opvoering heeft gemaakt. In weerwil echter van die onvolledigheid hebben we Woensdag avond heel veel geno ten, en kunnen we getuigen, dat we bijna onafgebroken in ernstige, nu en dan gewijde stemming werden gehouden. En dat is hel ook juist waarop alles bjj deze wijze van op voeren wordt berekend, Stemming I Stem ming I Alles moet daartoe meewerken hot woord, het gebaar, het decor, de kleuren der kostuums, de muziek, allesMaar om het zoover to brengen, daar is een voorberei ding en discipline voor noodig waarvan al leen de deelnemers het ware begrip hebben. Niets imag storend werken, en een enkele vorkeerde toonval, een enkel misplaatst ge baar zou daarvoor voldoende zijn. der gecontracteerde metselaars- en oppor- liedenvereemgingen op een nader te bepalen datum te ontslaan, indien de verdere bonding dier leden daartoe naar bet oordeel van het bestuur en do commissie van advies gegronds aanleiding geeft. Ats gevolg van de staking en uitsluiting der metselaars en opperlieden zullen ook vele timmerlieden tot gedwongen werkloosheid vervallen. Ten huize van den consul-generaal van Frankrjjk te Rotterdam ia ongeveer f 350 ge stolen, welk geld grootendeels in oen secretaire geborgen was. Een Franscbmnn wordt er van verdacht. Te Amstordam is eon Duitsoher gear resteerd, die in hot bezit was van ongeveer f 700 aan gold en van een waarde van onge veer f 10.900aan kostbaarheden, goud, juweelon, horloges enz. Do aangehoudene beweert tc Dusseldorf te wonen en zegt dat het op hem gevondene zjjn eigendom is. De politie meent echter reden te hebben dit te betwjjfelen. Bjj een nachteljjke vechtpartjj aldaar is een jongen ernstig door een dolkmes verwond. Hjj is naar het gasthuis gebracht en zjjn toe stand is van dien aard, dat hjj nog niet door de politie verhoord kon worden. -- Voor eenige weken is, zooals toen werd gemold, to Zeist een dienstmeisje spoorloos verdwenen. Thans is het meisje do.r de politie te Amsterdam teruggevonden en naar het rjjks opvoedingsgesticht te Zeist overgebracht, uit welke inrichting zy indertjjd voorwaardelijk werd ontslagen. De arbeider te Dinxperlo, die Zondag ee« anderen arbeidor zoo ernstig verwond heeft, is in hechtenis genomen en naar Arnhem over gebracht. Bjj een landbouwer te Anholt, onder Ruinen, is ingebroken. Eigenaardig dat ouder - weteche porcoleine schotels gostolen werden terwjjl gewone porceleine borden zjjn big ven staan- De dief scbgnt dus een goed kenner te zjjn. Te Groenloo deed een vader aangifte van zjjn 14e kind. Alle kinderen leven nog en xjjn zeer welvarend. To Borne is de dader betrapt van graf schennis, welke daar in den butsten tjjd her haaldelijk op de R. K. begraafplaats gepleegd werd. - Dat tjjgera wol vrees ie in te boezemen, als men er maar flink op af gaat, bewees dezer dagen een vrouw bg Kota Tangah, in de Ommelanden van Padang, meldt de Suma- trabode. Haar karbouw had zjj vastgelegd om het dier te doen grazen, toen het plotseling door een tjjger besprongen werd. Verontwaardigd daarover, trok de eigenares van den buffel een mes en ging onvervaard op het roofdier of, dat dien aanval, zoo met zelfvertrouwen ondernomen, niet afwachtte, r zjjn buit in den steek liet en de vluoht nam. Het blad voegt aan dit bericht toe, dat in de bovenlanden meermalen door vrouwen tjjgers op de vlucht zjjn gejaagd door hem met spot- kreten te begroeten als »grooto kat" Ongelukken. Te Meppel is een 70 jarige turfschipper uit Hoogoveen door de tram aangereden en gedood. Tusschen Dedems- Men weet nog te wéinig af van de wjjze tn opvoering der xniddeleeuwsche mysteries om to kunnen zeggen dat Royaards Adam in Ballingschap opvoert als een mysterie. Maar het doet daar aan denkon, en het staat, zóó opgevoerd, in ieder geval heel ver af van het realistisch opgevoerde treurspel dat de vroe gere letterkundigen zich hebben gedacht en veroordeeld. Ilet was oen verbeeldings spel geworden, in een fantastischo wereld. En nu was het ongenietbare stuk geniet baar geworden, en zelfs pakkend. Er zat ook een sterke stijging in. Maar dat is, mec- nen we, ook een gevolg van het feit dat de eerste gedeelten, behandelend den geluks staat in het paradijs, het matsto zyn. Vondel is niet geslaagd ons daarvan een overtuigend beeld te geven. Hoe rijk zijn woordenschat ook is, het bleven vaak woorden. Het is een beetje een ketterij om Vondel's taal niet al tijd mooi to vinden, maar we moeten ronduit bekennen, dat we heel dikwjjls, bij de be schrijvingen van de paradjjsheerlykhedén, dien vloed van vergelijkingen en uitgekozen beeld spraak over ons hoofd heen voelden gaan als klanken, dio voor ons leeg bleven. En ook, dat de lezing vooraf vaak sterker beeld - wekkend op ons werkte dan nu de voordracht deed. Maar dat gold meer in 't bjjzonder voor bet begin. Hot is in dit stuk al net zoo als bjj zooveel andere dingen .- zoodra de hel er

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1