MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
N". 2
133' Jaargang.
1910.
Dinsdag
4 Januari.
Middellrarg 3 Januari.
HET JAAR 1909.
Uit Stad en Provincie.
Deto eourant verschijnt dagelijks, wet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prija per kwartaal, zoowel voor Middelburg ala voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f S.
Afzonderlijke nummers kosten 6 oent,
A dye r t enti n bjj abonnement op voordeelige voorwaarden.
ProBpectoBBen daarvan zjjn nan bet bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eorstvolgende nummer moeten des middags vóór óón tor
aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50 5 elke regel meer
SO cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die rij innemen,
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zo el and, betreffend1
Handel, Njj verheid en Geldwezen, is gereohtigd het Algemeen Advertentie-Stareen DB. LA
53AR As., I9.M. Voorburgwal 360, Amsterdam.
Bjj deee courant behoort een bijvoegsel.
11.
Bij de bespreking in het eerste deel van
dit «verzicht van de algemeene karakter
trekken, die in 1909 verschillende landen
gekenmerkt hebben, roerden we ook van
zelf reeds eenigo punten aan die meer thuis
hoorea in dit tweede deel, waarin we in
kot kort zullen bespreken wat er in ieder
land is voorgevallen.
Het is merkwaardig, zooals in de twee
groote rijken, waarin de financieele kwestie
de •vorheerschonde is geweest, nl. in
Dnitsahland en Engeland, in beiden de
regeeringen getracht hebben een deel der
meerdere inkomsten te halen, van het groot
grondbezit, en hoe in beide landen die
klasse zich daartegen heeft verzet, in het
eene land met definitief, in het andere met
voorloopig succes.
De Engelsoho lords uiten zich welleven
der dan de Dnitsohe agrariërs, maar in
den grond komen hun betoogen op het
zelfde neer geen verzwaring van de directe
belastingen op ons bezit, maar indirecte
belastingen op de algemeene middelen van
verbnrik.
De belastingplannen van Ton Btilow en
zijn minister van financien Sydow gingen
veel minder ver dan die van Asqmth en
Lloyd George. In Dnitsohland heeft nie-
mand er over gedacht de regeeringsvoor-
stellen „socialistisch" of „revolntionnair" te
noemen, zooals men in Engeland herhaal
delijk kan hooren. Maar bij onze Ooster-
bnren kon zelfs het voorstel tot verhooging
en uitbreiding van do erfenisbelasting geen
genade vinden in de oogen der conserva
tieven.
In Maart vertoonden zich de eerste ver
schijnselen van de naderende crisi i, toen de
•onservatieven zich afscheidden van het
„blok," de te kunstmatige schepping van
Tob Biilow, tot stand gekomen in een ver
kiezing met patriottische hoera-stemming
tegen het centrum, dat er geen nadeel
door ondervond, en tegen de sociaal
democraten, die het gelag moesten be
talen. Het Bluwe centrum zag die soheiding
gebeuren en wachtte kalm zijn tijd af om
den gehaten Yon Bülow te doen vallen.
Het steunde de conservatieven, het hielp
dezen 25 Juni de erfenisbelasting te doen ver
werpen in de financieele Rijksdagcommissie,
en zette toen met hen, als „zwart-blanw" blok
ean stel nieuwe belastingen ineen, geheel
naar conservatieven geest, en geheel in
strijd met de demooratische richting die het
xelf den laatsten tijd scheen uit te gaan.
Maar och, het centrum in Dnitsohland is
•ooit beroemd geweest om zijn politieke
standvastigheid. WH was het Bteeds heel
handig in de politieke taktiek en de spot
ternij over Windthorst: „Hier sta ikGod
belpe mij 1 Ik kan ook andeiB 5" geldt nog
altijd van zjjn opvolgers.
Dat een kanselier in Dnitsohland week
voer een parlementair votum, kan men
beschouwen als een stap dichter naar een
parlementaire regeering. Met hoeveel nadrnk
er van regeeringszijde tegen die voorstelling
ie opgekomen, het is niet te ontkennen, dat
de rijksregeering heeft berust in de te voren
beslist door haar afgekeurde besluiten dier
meerderheid*, dat de nieuwe kanselier de
rishting volgt van de overwinnende partgen,
e> dat deze nu regeeringspartijen zjjn, zij
't ook ten deele doordat nationaal-liberalen
en vrijzinnigen zich dezen herfst in den
Rijksdag onttrokken aan alle verantwoorde
lijkheid, zoo zelfs dat zij geen deel wilden
nemen in het Bijksdsg-presidinm.
Uit partij-oogpunt beschouwd zal de
«risis misschien ten goede komen aan de
liberalen in het algemeen. Tnsscben de vrij
zinnigen is reeds een aanmerkelijke toena
dering tot stand gekomen. Maar als men
leest en hoort hoe verbitterd de stemming
in Dnitsohland onder de bevolking is, vooral
nn ze bij iederen kop koffie,"bij ieder glas
bier, bij ieder doosje InciferB den hatelijken
belastingdruk voelt, dan ïb het gemakkelijk
te voorspellen dat de sooiaal-democraten
het verlies van 1907 weer geheel zullen
inhalen Eu dan zullen de conservatieven
wel in hoofdzaak het gelag betalen. De
Landdagverkiezingen in Saksen en Baden
hebben dat al aangetoond. Of het centrum
er Teel door lijden zal, is zeer betwijfelbaar.
Dat beschikt over nog zooveel andere
machtemiddelen dan overredingsmotievon.
In Engeland warende voorstellen in
grijpender, van verdere principieele strek
king. Het groot-grondbezit, dat daar nog
veel grooter boteekenis heoft dan in Dnitsoh
land, zon vooral getroffen worden dooreen
belasting op de meerwaarde, die de gronden
door toedoen van anderen dan den eigenaar
krijgen. Dat is althans het moest aange
vallen onderdeel van de voorstellen. In een
lange zitting van 11 Augustus tot begin
November heeft het Lagerhuis de voor-
stellon onderzocht en aangenomenin een
korte zitting van eenige dagen heeft het
Hoogerhuis de voorstellen verworpen, om
dat het eerst het oordeel der kiezers zei te
willen kennen.
En nu zijn er nieuwe verkiezingen uit
geschreven en zullen de kiezers hun oordeel
kunnen uitspreken. Maar de kwestie is met
andere vragen doorweven. De regeering
sohnift voorop de kwestie van de ongrond
wettigheid der inmenging van het Hooger
huis in financieele zaken, en wenscht met
deze verkiezing tevens de macht te krijgen
een einde te maken aan het recht van veto
van het Hoogerhuis, waarvan alleen ge
bruik gemaakt wordt bij liberale voor
stellen.
En eigenlijk wordt ook bij de begrotings
voorstellen het „ja" der eene zijde niet
gedekt door het „neen" dor andere. Want
al zou men nog kunnen zeggen dat invoer
rechten de logische consequentie zijn van
de afwijzing der belasting op de grondbe
zitters, het krijgt weer een andere kleur,
nu Chamberlain er de kwestie van de
voorkeurrechten voor de koloniën doorheen
mengt.
We zullen echter iu de eerste dagen van
het komende jaar nog te vaak gelegenheid
hebben op dezen strijd terug te komen,
dan dat we er nn verder over zouden uit
weiden.
Yergeleken met Dnitsohland en Engeland
verkeerde Frankrijk in bijzonder rus
tige stemming, en dat nog wel het land
van eeuwige beroering. Men zou hot niet
herkennen als men het in de Dreyfos-
dagen en in den tjjd van de scheiding van
staat en kerk had gezien, en nu weer zag.
Men hoorde er in het afgeloopen jaar weinig
van den kerkelijken strijd. Alleen de bekende
circulaire van de bisschoppen tegen de
leekensoholen heeft wat beweging gebracht-
En men zegt dat de reden van die bewe
ging alleen is te zoeken in de naderende
Kamerverkiezingen. Maar overigens heeft
Briand werkelijk alle eer van zjjn bemoei
ingen als pacificateur. Sedert hij nadat
Clemenoeau in een oogenbiik van heet
hoofdigheid. zijn eigen val bewerkte in een
debat met Delcasaé minister-president
is geworden, heeft hij zich ook openlijk dat
werk ran verzoening tot taak gesteld, en
tot nu toe met vrij veel succes.
Een bedenkelijk maar niet nieuw verschijn
sel was er dit jaar zeer duidelijk te consta-
teerende woelige beweging van de arbei
ders-conferentie, de tyrannie van leiders als
Pataud. De poBt- en telegrafie-stakingen
in Maart en Mei hebben het gevaar dier
beweging helder doen zien. Naar de
jongste gebeurtenissen te oordeelen zal
Briand in dat opzicht krachtiger het gezag
handhaven dan zjjn voorganger deed.
En Oostenrijk-Hongarije? Een
status quo. Nog altijd dezelfde warboel. In
Hongarije een slepende ministerorisiB om
dat de vorst niet aan de eisohen der onaf-
hankelgkheidspartij wilde toegeven in Oos
tenrijk een onbehaaglijk gekibbel van de
nationaliteiten, met allerlei bijverschijnselen
als: obstructie in den Rijksraad en de
Landdagen, betoogingen, vechtpartijen enz.
Het eind is er nog niet van te zien, maar
in het afgeloopen jaar is dit steeds duide
lijker aan het licht gekomendat de Duit-
schers aanzienlijk aan invloed verliezen iu
het rijk waar zij vroeger eeuwon lang de
overheerschende rol gespoeld hebben.
Spanje zag zijn conservatief ministerie
verdwijnen, dat het heilige kruis nakreeg.
De geweldige opschudding in dat land ver
oorzaakt door de Melilla-expeditie, hot
oproer in Barcelona, de aenBationeele
terechtstelling van Ferrer, hebben het kabi-
net-Maura van zijn plaats doen wijken. En
nu zijn de liberalen aan het bewind. Ze
hebben weer rust gebracht, de opgeheven
grondwet hersteld, do expeditie tot een
goed eind gevoerd. Maar de verwachting
is niet hoog gespannen, dat het hun zal
gelukken het land uit zijn verval op te
heffen. Men heoft daar al zooveel liberale
regeeringen aan het bewind gezien zonder
dat men resultaten zag.
Zweden heeft eonigon tjjd de aan
dacht getrokken door een reusachtige alge
meene staking, een krachtproef tusschen de
arbeidersverenigingen en die der patroons,
waarbij de eerstgenoemden do nederlaag
hebben geleden. Het is gebleken dat zij,
in weerwil van hun prachtige organisatie,
do maatschappij niet hebben kunnen doen
„stilstaan". Zweden heeft het hoofd voort
durend boven water kunnen houdende
algemeene staking bleek niet het onweer
staanbare wapeu te zijn, dat men zich ervan
gedaoht bad. Dat is de groote les dio ook
andere ter harten kunnen nemen.
En wanneer we nu nog even aanstippen
dat B 01 g i e een nieuwen vorst kreeg, wat
nog te versch in het geheugen ligt om er veel
over te zoggendat in 11 a 1 i e het ministerie
Giolitti vieldat in R a s la n d alles vrijwel
bij het oude bleef, behalve dat Finland nog
wat meer dan te voren geknot werd in
zijn rechten, dan meenen we de hoofdge
beurtenissen in Boropa vermeld te hebben,
behalve die in Turkjj e.
Wat daar voorviel, is wel een afzonder
lijke vermelding waard. Dat saltan Abdoel
Hamid niet van harte het vorige jaar een
grondwet had gegeven, was maar al te
begrijpelijk. Maar toen hij in April pro
beerde door een tegen-revolutie dat alles
ongedaan te maken, bleek hij de stemming
in het land geheel verkeerd te hebben in
gezien. Het leger uit Macedonië deed zijn
beroemden tooht naar Constantinopel, ver
overde Yildiz Kiosk, en zette den ouden
sultan af. En met hom viel het heele stelsel
van spionnage en intriges, dat het bewind
tot zulk een laag peil had doen dalen. Zijn
opvolger, zijn broer Mehmed, liet weinig
van zich merken, maar de regoering dwingt
aller achting af door haar flinke eu eerlijke
pogingen om Turkge te verheffen. Zij
heeft al verkregen dat de vernederende
inmenging der mogendheden in de Mace
donische zaken beëindigd werd, en zij had
Turkije krachtig genoeg gemaakt om te
beletten dat Creta, waarop reeds de Griek-
sche vlag was geheschen, definitief bij
Griekenland werd gevoegd.
De ontstemming der Grieken over die
teleurstelling heeft zioh gericht tegen den
onschuldigen koning en zijn zoons. Hot
Turksohe voorbeeld van de officieren-
revolutie werd daar in 't klein nagevolgd
door de beweging tegen de prinsen, die uit
het leger moesten treden. En na nog spelen
de officieren daar zoo wat de baas.
Dat kort na dan val van den Turkschen
sultan ook de sjah van P e T z i door zijn
onderdanen werd afgezet, is een nienw
bewijs, bij zooveel andere, van de ver-
frisschingBbeweging die door bijna alle
Mahomedaansohe volken gaat. De sjah
probeerde in Januari de grondwet op te
heffen, maar in Mei was de opstand
reeds zoo gevaarlijk geworden, dat hij
toegaf aan den aandrang van den
Bussisohen en den Engelsohen gezant,
en do grondwet weer afkondigde. Maar
het was te laat. Den 14den Juli trokken
de revolutionnairen Teheran binnen en 18
Juli werd de sjah afgezet. De erfenis van
een leegen Bohatkist en een lastig parlement
is te zwaar geweest voor dezen zwakken
vorst.
Ten slotte, wat het buitenland betreit,
nog een enkel woord over Z u i d - A f r i k a.
Wat daar dit jaar gebeurde, de tot stand-
koming van de Znid-AfrikaanBche Unie,
maakt een deel van het kwaad goed, dat
de oorlog berokkond heeft. Het is waar
dat het een unie is onder Engelsoho vlag,
en al zijn do Boeren blijkbaar volkomen
oprecht in hun verklaringen van trouw,
het spreekt van zelf dat ze het graag anders
hadden gewenscht.
Maar ze zijn nn toch weer baas in eigen
huisin den rassonstrijd, die zoo lang het
openbare leven verlamde, is een weldadige
verzachting gekomen, die echter niet voor
een ondergang van het Boerenras doet
vreezen. En na al hetgeen de Boeren
doorgemaakt hebben, zal ieder hun de
politieke rnst gunnen die ze nn genieten,
en die gelukkig gepaard gaat met een
vooruitgang in de stoffelijke welvaart.
Omdat bet niet do gewone maar een
buitengewone dag ia voor de bespreking, her
inneren wjj dat morgen (Dinsdag) op de
bekende uren de gelegenheid gegeven wordt
om zich plaatsen te verzekeren voer de voor
stelling van Adam in Ballingschap, Woensdag
avond alhier te geven-
In verschillende bladen komt een bericht
voor dat Donderdag gelukkig de sluizen aan
de vorsohillende wateringen op Waloheren
geopend zjjn kunnen worden en thans het
water reeds eanige centimers gezakt u. Het
is te hopen wordt er bggevoegd,—datdeze
maatregel enkele dagen achter elkaar kan
worden genomen.
De dwaasheid van dit bericht behoeft niet
te worden aangetoond als men weet dat, zooals
van deskundige zjjde ons is verzekerd, het ge-
heele jaar door tweemaal daags gespuid wordt
en dit dus ook in de laatste dagen plaats heeft-
Getrouwe lezers van ons blad zullen zich
nog wel herinneren hoe wjj meermalen, o. a.
in onze Zeeuwscht Omtrekken, de aandacht ves
tigden op een heerljjk plekje, dat onder de
vele op Walcheren de bjjzondere aandacht trekt.
Wjj bedoelen Yalkenisso.
Hoe verrukkelijk is het in dat deel van
onB eiland.
En wie eenmaal van den top der duinen
daar het Walchersche landschap overzag, zal
zjjn indrukken niet licht vergeten. Maar
het is zoo'n toer om er te komenniet min
der dan 30 meter zjjn de duinen hoog en de
klim in het zand is niet gemakkelijk.
Het is daarom zeker eene uitstekende ge
dachte van het bestuur der Vereeniging tol
bevordering ran het vreemdelingenverkeer alhier
om te trachten, zoowel aan do land- alB aan
de zeezjjdö van het duin een bonten trap met
leuning te plaatsen.
De uitgaaf daarvoor is vrjj hoog en de Ver
eeniging, die hare fondsen zoo hoog noodig
heeft voor het maken van reclames in het
buitenland, vraagt nu bjjdragen op een ljjst,
welke dezer dagen zal oirculeeren.
Wjj juichen van harte dit plan toe en hopen
dat de inwoners van Walcheren door ruime
inteekening zullen toonen, bet op prjjs te
stellen.
Wjj kunnen er nog aan toevoegen dat de
gemeente Biggekerke plan heeft den toe
gangsweg naar Valkenisse, die reeds een eindje
bestraat is, geheel te verharden. In 1910
■al de bestrating vermoedelijk reeds doorge
trokken worden tot bjj de hofstede Valkenitss.
Zoo kan door algemeene samenwerking
weder iets zeer goeds verkregen worden.
Uit Vlissingen.
De aanvoer van petroleum te Rotterdam
bedroeg in 1909 2.427.000 vaten, waaronder
78.000 vaten in Vlissingen.
Bg het hoofdbestuur der postergen en tele
grafie, bureel der rebuten, zjjn voor de recht
hebbenden te verkrjjgen de volgende in de
wachtkamers van de post- en telegraafkanto
ren te Vlissingen gevonden voorwerpen een
boterhammenzakje, een handtasoh, een zilveren
broche en een bos sleutels.
Zondag speelde Zetlandia I van hier op
het torrein op het Midden Reduit te VIis-
eingen een wedstrgd tegen B. M. M. I
van daar. Laatstgenoemd elftal wist met 4—3
te winnen.
M. Y, V, Olympia l trok dien dag naar
Bergen op Zoom en speelde daar voor de com
petitie tegen B. F. F. 1.
Rnst bracht 1- 0 in het voordeel van onze
8tadgonooten, terwjjl, toen tgd gefloten werd,
zjj een overwinning konden boeken van 21.
Zaterdag speelden op het terrein aan dei
Nadorst alhier Otympia II en Zeeland*c IL
beiden van hier. Zetlandia won met 5—1.
De gemeente-veldwachter te Bigge
kerke G. vair de Voorde, herdacht Vrijdag
zijn 25-jarige dienstvervulling.
In de zitting van den raad werd hem, bfj
monde van den burgemeester, als een bewic
hoezeer zijn diensten werden gewaardeerd,
aangeboden oen leuningstoel, een met zilver
gemonteerde wandelstok en een enveloppe
met inhoud.
Door een commissie werd bem daarna,
ten Zijnen huize, by monde van ds. Tan
Empel, namens de ingezetenen een mahonie
houten tafel met zes dito stoelen geschonken.
In don nacht van Vrjjdag op Zaterdag wer
den te O o s t k a p 0110 uit een gesloten hok
van den landbouwer P. M. een 2'> tal kippen
ontvreemd.
Zaterdag bracht te Nieuw en St.
Joosland het fantarekorps Voorwaarts een
serenade aan den heer F. P Polderdjjk, die
zjjn bOen jaardag vierde.
De voorzitter van bet gezelschap deelde
mede dat deze hnlde den jarige werd ge
bracht niet alleen als begunstiger van het
korps, maar ,ook als dankbetuiging voor het
vele dat door den heer Polderdjjk, veelal be
langeloos, in het belang der ingezetenen wordt
gedaan.
Na de serenade maakte het koTpB oen muzi
kale wandeling door de gemeente.
"""Sinds Donderdag is de Antwerpsche
bergingmaatBchappjj Gerlit.g en Co bezig met
het lichten van het door aanvaring gezonken
schip Marie.
Zondagmiddag was men zoover gevorderd
dat met het eigenlijke lichten werd aange
vangen.
Reeds was het schip een 45 cM. gerezen,
toen door de zware deining, veroorzaakt dosr
een juist paaaeeid Duitsch stoomschip, de
staaldraden knapten, en verder werken dus
was uitgesloten.
Direct is men wederom opnieuw begonnen
de vereisebte maatregelen voor de lichting fa
nomen.
Het is de bedoeling zoo mogeljjk het sohi p
op de slikken in den Biezelingschen Ham te
zetten.
Bjj de famil.e te HaaBv0ert.11 be
richt ontvangen dat in den nacht van Zaterdag
op Zondag de 21-jarige kapitein 0. Noels van
de aleepboot'ZfWanrfta, bjj het naar boord gaan
te Antwerpen ie verongelukt.
Hg is vAn een kaaimuur op een schip ge
vallen. Zjjn ljjk zal naar Hansweert worden
overgebracht.
Op Nieuwjaarsdag is het in balast ran
West Hartlepool naar Cardiff bestemde stoom
schip Cambyses, bemand met 41 koppen, op
den Banjaard aan den grond geraakt.
Het kwam met eigen kracht vlot en werd
door de reddingsboot van Burghslais geas
sisteerd bjj het binnenkomen te Brouwers
haven. Sleepbootasaisteatie, die gevraagd
was, behoefde niet verleend to worden.
Het schip had geen Buhade bekomen.
De St.-Ct. no. I bevat een kon. besluit
van 18 Deo, waarbjj de Thoolschs Boutovereeni-
ging te Tholen wordt toegelaten als ver
eeniging uitsluitend in bet belang van verbe
tering der volkshuisvesting werkzaam.
In do laatste zitting van den gemeente
raad van Hulst werd door den heer Hom-
bach, [wethouder, naar aanleiding van peo
door het raadslid Van Dalsum geschreven eo
in den raad bevestigde uitlating als zou ia
de gemeente Hulst geen goed financieel be
leid bestaan en door de raasleden een han
deling geschied zijn met het kenmerkend!
doel een persoon ter wille te zjjn, zondes
overweging der stedelijke belangen, een mo
tie van afkeuring voorgesteld.
Deze werd aangenomen met algemeen^
stemmen, behalve die van den heer Va»
Dalsum die zich onthield.
Door Burg. en Weth. werd voorgesteld de
tappersverordening wat betreft het verbieden
van muziek pp boeren maandagen ongewij
zigd te laten.
De heer Fruytiei en .Van Dalsum deden
een voorstel om op den eersten Maandag van
December en den eersten marktdag va»
Januari het verlof te geven, doch dit weitl
verworpen.
Het voorstel van Burg. en Weth. yerd
daarop pangenomen.
De vissoherskn eoht Frans Laaret t*
Philippine kroeg op Nieuwjaarsdag
van agn baas P. F. Wjjne de Foeljaeger,
voor zjjn tienjarigen trouwen dienst, een spaar
bankboekje met f 50.
