MIDDËLRURGSCHË COURANT.
Woensdag
22 December
M\ 301
132- Jaargang.
1009
Deze o .urant verschijnt d a g o 1 ij k a, met uitzondering r*n Zon- en Feestdagen,
per sw*rTa»l, zoowel voor Middelburg als voor «ile pinteen in Nfderland Insoo pp. t 9.
Afzonderlijke nummers kosten 5 oent.
A'dv ortentiën bjj abonnement op voordoehgo voorwaarden.
ProspeotosBon daarvan zyn aan bet bureau te bekomen.
Advertentie» voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één nar
aan het bureau bezorgd zgn.
Advartentidn18 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, {dood- en
alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50Jelke regel meer
30 oeut. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen,
Tot de plaatsing van advertentie» en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nijverheid on Goldwesen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau DH«Ui
NAR An., N.X. Voorburgwal 366, Amsterdam
Zaterdag Koralen Kerstdag, ver
gehint blad niet.
2$, die met 1 Januari zicb op one blad
aboaneeren, ontvangen de deze maand ver
schonende nouinier8 konteloos.
DE ADMINISTRATIE.
Middelburg 21 December.
Kameroverzicht.
Zitting van Maandag.
Hel door elkander behandelen van de ver
schillende hoofdstukken der bogrooting maakt
hei pns wel moeilijk uit de gevoerde debatten
een overzichtelijk geheel te maken.
Zoo was er heden middag een stukje „ver
slag" hvaarover de discussie zich aansloot
bg bet Vrijdag j.l gevoerde oorlogsdobat,
heden avond was weder Binnenlandsche Zaken
aan de orde.
Het heeft er veel van of vrij in een school
zitten en verschillende vakken hebben te vol
gen zooveel uren lezen, zooveel uren schrij
ven enz. per dag.
Onder de uren, heden aan ..Oorlog" besteed,
hadden wij achtereenvolgens naai- drie spre
kers te fluisteren de heeren Ter Laan, Duy
maer van Twist en Eland. Eerstgenoemde
was het langst aan het woord, ongeveer an
derhalt uur Veel goeds vertelde hjj niet
van den Minister van Oorlog. Z. Ex was o.a.
Conservatief", maakte van het leger een
instituut van werkverschaffing voor de bour
geoisie
Het leek wel of Pruisen in Nederland lag
voor het- grondwettig recht van vergaderen
ea vexeenigen voelde Minister Cool niets de
verkorting van den diensttijd met verhooging
van het contingent is geen bezuiniging, doch
eerder een verhooging der uitgaven.
Zóó werd punt voor punt het ministriecle
zonden-register door den afgevaardigde van
Den Haag I opgesomd.
Ook de heer Thomson had t bij den heer
Ter Laan verbeurd. Deze kapitein is, volgens
hem, een „militairist", die meende, dat er
van dezen Minister nog iets goeds te ver
wachten is.
De heer Duymaer van Twist nam den
Minister patuurljjk tegen den feilen aanval
van den heer Ter Laan in bescherming, en
zocht daarbij vooral zijn kracht in het her
halen der oude klacht, dat de „politiek"
zich van het legervraagstuk had meester ge
maakt Do heeren van de overzijde hadden
het kiezersvolk verteld dat zij het leger ,goed-
kooper" zouden hervormen dan de rechter
zijde, en hierin was nu juist niets waar, zeide
de heer Duymaer van Twist. Integendeel, de
„overzijde" was duurder in het gebruik ge
bleken, dan de firma, uit wier naam deze
kapitein sprak.
Voor een leek is uit deze beweringen moei
lijk wijs te worden of- zén oordeel te vellen.
Het eenige wat. wg zouden zeggen, is dat
de heer Duypraer van Twist, indien hjj werke
lijk zóó-"-A kwaad van de „politiek" ducht,
er óan maar zelf over moest zwijgen.
Verder drong deze spreker natuurlijk aan
op naleving der „Christelijke beginselen", óók
op militair gebied, noemde hy de leuze van
eeil „volksleger" misleidend, maar hij was van
dezelfde meening als de heer Ter Laan wat
betreft de benoeming van een Commissie, die
naar de besteding der gelden by „Oorlog" een
onderzoek zon moeten instellen.
Herleving dus der motie Talma, tot instel
ling van een „bezuinigings Commissie."
Of deze Minister van Oorlog daartoe eerder
izaï pvergaan, dan zijn voorgangers?
Na de 'uitbundige lofrede des heeren Duy
maer van Twist mag Z. Ex ook wel eens wat
doen I
De heer Eland sloot zich in hoofdzaak aan
by de Vrijdag door den beer Thomson ge
houden rede
Heden avond was, zooals gezegd, Binnen
landsche Zaken aan de orde
In den aanvang leek 't, alsof hot een vrij
duf debat zou blijvenklachten van den heer
De Kanter over .het niet eubsidiëeren van
een teekenschool te Dordrechtdito dito van
den beer Smeenge over een dito te Stad
fïardenberg, opgericht door Volksonderwijs.
De hoeren hadden echter weinig succes
Mr Theo wilde geen uitzonderingen ma
ken pp den regel, dat zonder provincialen
steun ook geen Rijkssubsidie wordt verleend
„Niet onwelwillend" stond de Minister te
genover de vraag van den heer Van Asch
van Wijck om een „vakschool voor heil jgymna-
stiek en massage" op te richten.
De tijden waren hiervoor echter nog niet
geheel rijp. Met het voorschrjjven van Staats
wege welk systeem van stenografie de voor
keur verdient, kan de Minister zich niet in
laten Dit ligt z. i. niet op den weg der re
geering.
Tot zooverre hop dus het debat over aller
lei kleine zaken van ondergeschikt of locaal
belang.
By de discussie over den post van f 10.000,
uitgetrokken voor de oprichting van een Rijks
school voor leerlooiers cn schoenmakers te
Waalwijk, werd een niet onbelangrijke be
ginsel-kwestie ter sprake gebracht door den
lieer Bos, dio voorstelde deze f 10.000 voor
.oprichtingskosten" om te zetten in een
zelfde bedrag als „subsidie
De heer Bos meende dat, als van Rjjks-
wege dergelijke scholen werden „opgericht,"
do belangstelling van belanghebbenden zou
verflauwen, dat het Rijk hier wèl „subsidie"
mag verleenen, maar het particulier initia
tief zich eerst moest doen gelden.
Eigenaardig was 't nu te hooren, boe de
boer Loeff dit beginsel bestreed. Van de be
ginsel-kwestie maakte hij zich af met de
opmerking dat de „real-polilick" soms mede
brengt dat men de „beginselen" op zijde
zet, zooals in dit geval was het noodzakelijk,
daar zonder staatsgeld geen school als hier
bedoeld te Waalwjjk tot stand kon komen.
Hetzelfde argument deed de heer Van Veen
later hooren, die namens de Commissie van
Rapporteurs aanried het amendement-Bos te
verwerpen, daar hier sprake was van een
,noodstand
De heer Ter Laan was het ook met den
heer Loeff eens, zjj 't ook op andere gron
den. Hij meende dat hier een Staatsschool
beter zou zjjn dan een particuliere school,
ook omdat de patroons dan minder invloed
zouden kunnen uitoefenen, welk argument
door den heer Bos bestreden werd met de
opmerking, dat bjj „subsidie" de regeering
haar eischen kan stellen en daarbij dan re
kening zou kunnen houden met het bezwaar
van den heer Ter Laan,
De heer Lobman, schaarde zich aan de zijde
van den heer Bos. Hij vond het gevaarlijk
in te gaan tegen de beginselen, die aan de
rechterzijde steeds verkondigd worden en
achtte hot niet bewezen, dat Waalwijk on
machtig zou zijn de schoolgelden bjjeen te
brengen
Minister Heemskerk wist aardig tusschen
deze beide (klippen door te laveeren. In
„beginsel" stond hij dichter bij de heeren
Bos cn Lolimann, maar toch ging hij met hun
bestrijders mee Hy zou ook niet weten aan
welk „adres" hij de „subsidie", door den
heer Bos verlangd, zou moeten „bezorgen."
Er bestaat geen regel zonder uitzondering,
cn hier was nu juist zoo'n uitzondering.
Wrj zagen bij dit debat dus, zooals de heer
Ter Laan aardig opmerkte de omgekeerde
wereld
Het „particulier initiatief" werd verdedigd
door een vrijzinnig democraat tegenover de
rechterzijde
Toen er gestemd moest worden, bleken de
stemmen te slaken
Het stond nyfct een gemengde stemming
vóór en tegen 30 tegenover 30. Er scheen
eeiKge onzekerheid te bestaan over de juiste
tolling der stemmen, waarop de voorzitter
besliste, dat er morgen overgestemd zou
worden betreffende het voorslel-Bos.
Ten slotte nam de Minister f2000 van den
post „oprichtingskosten" voor een rielvlccht-
school te Noordwoldc af, nadat van verschil
lende zijden, o. m. door de heeren Ketelaar,
Ter Laan, Van Foreest, Tydeman en Anker-
man, gewezen was op de hooge kosten, die
de bouw van deze school scheen ie vereischen.
Do heer Van, Foreest, die hier weder aller
lei bouwkundige ontdekkingen had gedaan,
en reeds een amendement tot vermindering
van dien post met f 12 500 had ingediend,
trok daarop zijn voorstel in. Hy kreeg „f2000
in pand" van den Minister ter bezegeling
van diens belofte, dat hrj eerst met zijn ad
viseurs fcou beraadslagen of er ook iets af
kon.
Om half één ging de vergadering uiteen.
Benoemingen enz.
Bij kon. besluit
is benoemd tot lid van de Centrale Com
missie voor de Statistiek G. A. A. Middel-
berg, lid van de Tweede Kamer der Staten
Generaal
Ter vervulling eener vacature van rechter
in de arrond.-rechtbank te Dordrecht is op
gemaakt de navolgende alpbabetische lyst van
aanbeveling mr H. W. M. van Helton, subst.
griffier bij de rechtbank te Groningenmr.
A. J. van Royen, referendaris bij het Dep.
van Justitie te 's Gravenhage, en mr. G.
Sluis, subst.-griffier bij de rechtbank te
Assen.
De officier van gezondheid der lste klasse
G. Buis, uit West-Indië in Nederland terug
gekeerd, is oj) non-activiteit gesteld
De audiëntie van deu Minister van Water
staat zal Vrijdag as. niet plaats hebben.
De St. Crt van heden bevat de wet van
den 6den December 1909, tot regeling van
dc ontvangsten en uitgaven van het weduwen-
en weezenfonds voor militairen en gepen-
sionneerde militairen der landmacht voor het
jaar 1909.
üit Stad en Provincie.
Maandagavond werd op de bovenzaal van
sociëteit De Vergenoeging alhier de jaar
vergadering gehouden der coöperatieve volks-
broodbakkery en verbrnikavereeniging De
Op voorstel van den voorzitter werd aan
n commisanris van politie vergunning ver
leend, gedurende oen paar avonden per week,
voor het houden van een politiecursus, gebruik
to maken van bet locaal in het beursgebouw.
''Ter vervulling der vacature van kanton
rechter te Z i e r i k z e e is opgemaakt do
navolgende (alphabetischo lijst van aanbeve
ling mr. S. R- Bakkermr. J. do Bcrgh, en
mr. E. Bonn, allen griffier, respectievelijk
bij het kantongerecht te Zierikzee, Oss en
Middelburg.
Zjj was druk bezocht. De zaal was eivol
In de eerste plaats kwam in bespreking het
jaarverslag. Daaruit bleek o. m. dat het
ledental op 1 Nov. 1314 bedroeg tegen 1343
het vorig jaar. Een teruggang alzoo van 29
leden, wat zyn oorzaak vindt in de oprichting
de bakkerjj Tan De Vooruit. Alstoen ver
lieten de sociaal-demooraten eu bunne geest
verwanten De Broederband.
Het aantal verbruikers niet-leden bedraagt 8.
Aan broodverbruik werd omgezet voor een
bedrag van ruim f 93.000, terwjjl het werk
loon, aan het personeel uitbetaald, de f12.000
overschreed.
Er werd een winst gemaakt van byna f 7000,
welk bedrag, na aftrek van de posten by
reglement vastgesteld, ten goede komt aan de
leden- verbruikers.
Door het beBtuur werd voorgesteld 5 pot
dividend uit te keerenalsdan blyft een on
verdeelde winst over van ruim f 72.
Daartoe werd met algemeene stemmen be
sloten, terwjjl tevens by meerderheid van
stemmen het besluit genomen werd te breken
met de tot nu toe gevolgde gewoonte om het
dividend in brood uit te keeren. Dit zullen
de leden thans in geld ontvangen.
Aan de erde kwam daarop de benoeming
van twee bakkersgezellen. Uit een aantal
candidaten werden alB zoodanig benoemd
Maas en Willemse, die reeds gedurende langen
tyd als noodhulp dienst deden.
Overgaande tot de verkiezing van bestuurs
leden en commissarissen, bad voorat' een lang
durige discussie plaats over de reden waarom
de secretaris als zoodanig bedankt had.
Daaruit bleek dat voor hem een verder
samenwerken met den voorzitter absoluut
onmogelyk waB.
Een veertiental candidaten werden opgegeven
ter vervulling van de vacatures, ontstaan door
de periodieke aftreding van A. Sneevliet, M.
P. Overduin, B. S. Molhoek, A. Schoolmeester
en J. J. van der flejjdt.
By eerste stemming werden herkozen A.
Sneevliet en A. Schoolmeester en gekozen
E. Paillé en L, J. Schepers.
De drie eerstgenoemden namen de benoeming
aan, terwyl de laatste daarvoor bedankte en
te kennen gaf niet met den voorzitter te
willen samenwerken.
Met het oog op het vergevorderd uur wer
den daarop de verdere te behandelen punten
aangehouden tot een volgende vergadering,
- De St.Cre, no 598 bevat de koninkljjk
goodgekeurde wyziging m de statuten van de
Maatschappij The Vitrite Works, de Vitntefa-
brisk, te Middelburg.
Uit Vlissingen.
De vergadering, door de afdeeling «Vlissin
gen" van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht,
Maandagavond in het Concertgebouw aldaar
belegd, was zeer druk bezocht.
Mej. J. H. Gasille kon in haar openings
woord met vreugde melding maken van het
feit, dat, sinds de oprichting der afdeeling,
ongeveer een jaar geleden, het ledental meer
dan verdubbeld is.
Na een kort inleidend woord droeg freule
S. Wichers uit Utrecht eenige verzen voor,
waarna mevr. Rutgers-Hoitsema uit 's-Graven-
hage een rede hield overVrouwenkiesrecht in
verband met de Nederlandsche wetgeving.
Na afloop van de rede, die met aandacht
gevolgd werd, gaf freule Wichers nog eenige
verzen ten beste.
Door een noodlottig toeval stierf te
T h o 1 e n vier weken geleden een man. De
weduwe kon veertien dagen later een dochter
naar het krankzinnigengesticht te Delft laten
brengen en weer een week later haar tweede
dochter.
In de Maandag te S t a v e n i s s'e ge
houden raadszitting is in principe besloten
tot de uitbreiding van het havenplein. Op
verzoek van alle vergunninghouders om
des Zaterdags het sluitingsuur te brengen van
10 op 11 uur werd afwyzend beschikt.
'e Aardenburg trad Maandagavond
in de sociëteit Spoor lot vriendschap, voor het
Nutsdepartement SluisAardenbnrg op de
heer C. Kühn uit Utrecht, met welwillende
medewerking van den heer J. L. Wisse, leer
ling aan het conservatoire te 's-Gravenhage.
En spreker èn pianist werden door het goed
opgekomen publiek luide toegejuicht.
In de Maandagavond te dooi, onder
voorzitterschap van den burgemeester, gehou
den raadsvergadering werd op voorstel van
den voorzitter de voorgestelde wyziging der
verordening tot handhaving der orde op de
buitenpleinen van en de toegangen tot het
spoorwegstation aangehouden tot eene volgende
vergadering.
Al de aftredende leden in de commisBiën
en besturen werden herbenoemd.
Vastgesteld werd het 2e suppletoir kohier
van den hoofdelyken omslag voor 1909 tot een
totaal bedrag van f 244.21.
Gemeenteraad van Domburg.
In de Maandag door dien raad gehouden
zitting, onder voorzitterschap van den heer S.
de Visser, behoorde tot de ingekomen stukken
schryven van Ged. Staten, houdende goed
keuring van de begrooting voor 1910.
Tot leden van het burgerlyk armbestuur
werden herbenoemd de heeren C Schout en
P. A. Quist.
Ter tafel kwam bet in de vergadering tan
1 December jl. aangehouden verzoek van het
comité voor een hulde aan dr Mezger om een
bydrage van f 25.
De heer Elout vroeg inlichtingen omtrent
>n vorm van het gedenkteekendaarvan
hangt z.-i. het verleenen van subsidie eenigs-
zins af.
De voorzitter zeide dat bljjkens de circu
laire het gedenkteeken zal bestaan uit een
gedenkzuil.
De heer Etont vond bet bespottelijk in
Domburg, een plattelandsgemeente, een zuil
op te richtendaar komt nog by dat het niet
in don geeBt zou zyn van dr Mezger.
Spreker zou voor een bydrage zyn, wan
neer een fonds, een dr Mezgerfonds b.v., zou
kannen worden gevormd.
De heer Scheels deelde mede, dat het plan
bestaat een buste te laten maken of een steen
met opschrift. De plaats voor buste of Bteen
ie nog niet bepaald.
De voorzitter verklaarde zich niet voor een
zuil en ook niet voor een bydrage, tenzy bet
overschot voor een goed doel besteed wordt.
Dat moet onvoorwaardelijk vast staan, wat nu
niet het geval is.
De heer Elout lichtte toe, dat hy niet spreekt
uit gebrek aau waardeering voor dr. Mezger.
Hy weet te goed wat Domburg aan dr. Mezger
verschuldigd is. Hy is wel voor een tonde,
niet voor een buste.
De heer Bosselaar was voor aanhouding van
het voorstel. Het comité kan bepalen waar
de buste of de steen ban geplaatst worden.
De voorzitter was tegen aanhouding.
Er werd nu over subsidie verleenen gestemd.
Het verzoek werd verworpen met 4 tegen S
stemmen. Tegen stemden de heeren Sohout,
Elout, De Visser en Wisse.
De heer Elout stelde nu voor f25 beschik
baar te stellen, wanneer er geld overblijft,
dit besteed wordt voor een liefdadig of ander
doel. Het voorstel werd verworpen met 48
stemmen. Voor stemden de heeren Elout,
Scheele en Schout.
Op een evenzoo in de vorige vergadering
aangehouden verzoek van J. Passenier om
aansluiting aan de rioleering on plaatsing
een boom voor zyn slagerswinkel werd gunstig
beschikt mot 2 stemmen tegen, die van de
heeren De Visser en Bosselaar.
De voorwaarde werd gemaakt dat PaBeenier
een put maakt, waarin het vuil van de slagerjj
loopt.
De heer Bosselaar was tegen aansluiting.
Besproken werd nu de iu dezelfde verga-
doring aangehouden kwestie betreffende den
aanslag van de woningforonsen in de plaatse
lijke belastingen.
De heer Elout vroeg, wanneer aangeslagen
wordt en men weigert te betalen, wat er dan
gebeurt.
De Becretaris antwoordde, dut dan oen ver
volging kan worden ingesteld.
Verder vroeg de beer Elout of mon, zoo
noodig, den aanslag kan terugtrekken, wan
neer er onaangename gevolgen van komen.
Spreker doelde op de bedreiging van den heer
Sommerhot' die, wanneer by aangeslagen wordt,
zyn bosBchen wil sluiten.
De heer Schout deelde mede, dat de heer
Sommerhot geen bezwaar heeft mits de aan
slag niet te hoog is
De heer Elout zeide dit te weten.
Bedoelde heer was enkel verontwaardigd
doordat hem naar zyn inkomen gevraagd
was.
Met algemeeno stemmen werd ten slotte
besloten tot aanslag over te gaan.
Alsnu kwam ter tafel een aangehouden
voorstel van den heer Elout tot bestrating
van de Weveryatraat, een eindje Stationstraat,
en van den Singel. Op verzoek van den boer
Bosselaar was een gesplitste begrooting over
gelegd.
Behalve genoemde straten werden nog an
dore opgenoemd die ook bestrating behoeven,
De gezamelyke kosten zyn dan ongeveer
f 3905 of f 3129.75.
De heer Bostelaar stelde voor den weg by
het station met keien te bestraten, in plaats
van met gewone etraatsteenen.
De verharding van den stationsweg zou
kunnen aanslaiten aan de bestrating van het
pleintje by het station.
Wanneer dan de keien uit Middelburg
komen, zal de direotie van de tram wellicht
zoo bereidwillig gevonden worden die kosteloos
te vervoeren.
&De voorzitter was voor aanhouding, daar
eerst de kosten goed berekend dienen te wor
den, met het oog op de financiën der gemeente.
Een paar jaar uitstel is gewenscht en een
renteloos voorschot kan gevraagd worden.
De hoer Elout was, in tegenstelling met den
voorzitter, van meaning dat de weg by bet
station en de Wevery straat dringend verbetering
noodig hebben.
Beide wegen worden in den zomer vooral
drnk bewandeld.
Hy was niet voor uitsteler kan makkelijk
geld opgenomen worden.
De voorzitter bleef by zyn meening dat de
egen niet zoo slecht zyn als de heer Elout
deed voorkomen
De beer Scheele was voor uitstel, maar met
ten opzichte van den weg by het station. Hjj
deed daartoe een voorstel.
De heer Elout vond hot een beetje bar, dat
de gemeente een weg by het station, die
dringend verbetering noodig heeft, in den
onden toestand laat liggen. Wogen in den
Hoek worden wel verbeterd; waarom dan se
in in de kom der gemeente niet?
Hy stelde voor, met bet oog op de ver
wachte vermeerdering van de inkomsten, den
weg by het station met keien en do Wevery-
straat met klinkers te verharden.
De voorzitter stelde voor de bestrating uit
te stellen tot 1911.
Wanneer er later geld voldoende is, kan de
zaak goed en in zyn geheel aangepakt worden.
De heer Kesteloo steunde hot voorstel van
den voorzitter.
Ook de heer Bosselaar was voor uitstel. Als
middel tot verbetering van den weg by bet
station gaf hy aan het rooien van 10 of 11
boomen by het café van den beer Meyer.
Het voorstel van den heer Elont werd in
stemming gebracht en verworpen met 1 stem
vóór, die van den voorsteller.
Bn zelfde lot onderging het voorstel van
den heer Soheele met 4 tegen 3 stemmen.
Voor stemden de heeren Scheele, Bosselaar
en Elont.
Ten slotte werd het kohier voor het school
geld vastgesteld voor de maand December tot
eeD bedrag van f 22.10 en het suppletoir
kohier van de hondenbelasting op f 5.50.
In geheime zitting had de vaststelling plaats
in het suppletoir kohier van den hoofdelyken
omslag.
(De voornaamste besluiten van deze vergadering
werden reeds in ons vorig nummer onder Laatste
Berichter, medegedeeld.)
RECHTSZAKEN.
Arrondissementsrechtbank te Middelburg
Voor bovengenoemde reohtbank werd heden
behandeld de zaak tegen den 24jarigen werk
man J. V., geboren en wonende te Middelburg,
thans alhier gedetineerd.
Hem werd ten laBte gelegd dat hy op 20
November 1909 te Vlissingen, met het
voornemen om opzettelijk Maria Barto van het
leven te berooveo, met een mes naar dat
meisje heeft geBtoken en haar daarmede heeft
gesneden en aan de kin en den hals getroffen
en verwond, terwyl de verdere uitvoering van