MIDDELBURGSGHE COURANT. Zaterdag 18 December. M". 298 182* Jaargang. 1909 Deeo ooura it verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. JPrjit .per kwarto', zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 1. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. A'dvortentiën bp aborneinent op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen. Advertentiën Toor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één aan het bureau bezorgd zjjn. Advertentiën80 cent per regel. Bij abonnement veel lagor. Geboorte-, tdood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels i 1.50elke regel me 80 oent, Eeolames 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en roolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend' Handel, Njjrerheid en Goldwesen, is gereohtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA HAK Ai., N.|. Voorburgwal 366, Amsterdam. Bjj deze couranl behoort een bijvoegsel. De opgaaf van den spoordienst komt voor •op de derde zijde \an dit blad. Nieuwen abonnès legen 1 Januari a. zen den wij do deze maatid nog verschijnende uomners kosteloos. De Administratie. Middelburg 17 December. Zonderlinge beweringen. Men mag zijn tegenstander niet verdenken van boos opzet zonder duchtige, stevige be wijzen, maar behoort er steeds aan to den ken dat hij de zaken van oen ander stand punt beziet dan zij, die by critiseert, en hij dus te goeder trouw zich vergissen kan in de waarde van zijn argumenten en daar door komen moet tot een verkeerde conclusie. Toch is het te begrepen, dat warme voor standers van gemeentelijke exploitatie nu en dan vreemd te moede worden, wanneer zjj aangaande de geschiedenis en de practijk dier exploitatie van monopolistische bedrij ven soms tegenstanders aan het woord zien. Zoo vinden we met instemming door het Handelsblad een artikel van do Nieuwe Cou rant overgenomen, dat den titel draagt GemeeiUeijfke misère, en dat eenigszins zon derling aandoet. De lezer wordt daarin eerst onthaald op een soort van hors d'oeuvre, dat hem den appetijt moet geven voor hetgeen volgt. Tan het radicalisme wordt daarin toch het volgende gezegd „De verschijning van het radicalisme als zoodanig in de Raden bracht, alleen reeds practisch bezien, afgezien nog van het ©economisch effect, al spoedig een stagneerende omwenteling teweeg in de werkwijze dier colleges. De beginselen van gemeentepolitiek, welke van dien kant worden vooropgesclioven, vroegen aan bediscussiëering een tijd, die in geen verhouding stond tot wat er daarnh nog xostte aan oogenblikken voor het prac- tisetoe bestuurswerk. In dit tekort moest, zqoveol dat. mogelijk was, worden voor zien door uitbreiding van duur en tal van Raadsvergaderingen, wat zich al spoedig wreekte aan het gehalte, pok weder voornamelijk in practisch opzicht, der betrokken gemeenteraden. De knappe, beleidvolle mannen met drukke zaken konden zich eenvoudig do weelde niet veijoprloven om zóóveel tijd te geven aan hun debatingclub, dio de Raad voor negen tienden van den tjjd was, hóéveel belangstelling zij overigons wellicht ook hadden voor de daar geleverde spiegel gevechten, en hóé gaarne zij ook in het belang der gemeente hun in de practijk opgedane ervaring en hurt bezonken in zicht steeds weer van vorenaan hadden willen stellen tegenover de blauwe ide alen der theoretici. Dies waren zjj wbl verplicht om hun zetels prijs te geven, tot schade der gemeenten, die hun advie zen, lmn beleid zoo broodnoodig hadden. Bn in him plaats traden mindere goden den Raad binnen, óf versterkers der ge lederen van de mensclicn der graue Theorie.'1 Inderdaad wel een trouwe schets van den invloed dien de radicalen hadden met name in de hoofdstad des Rjjks. Nog nimmer heb ben wjj gehoord, dat de radicalen zooveel in beslag namen van den gemeentelijken tijd, maar (wol dat zij heel veel moeite hebben gehad pm aan „de knappe, beleidvolle man oen van zaken" duidelijk to maken hoe in bet bolang der gemeenschap gehandeld moest worden met de monopolistische bedrijven en dat het geruimen tijd heeft geduurd voordat liet eelfs aan heldere koppen als Treub en Gerritsen gelukt was om aan do heeren van „de practiache ervaring" en het „bezonken inzicht" duidelijk te maken, dat hot uitgeven ▼an concession steeds uitloopen moet op het willen van de gemeentenaren. En wie de ge schiedenis van het eersto optreden van de radicalen in ons land schrijft, behoort niet te vergefen, dat, indien vóór hun optreden wat meer op het gemeentebelang was gelet, de toestand der gemeentelijke financiën heel «nders geweest zou zjjn dan op dit oogen- blik. Hel artikel vervolgt dan met een grooten- deels juist betoog over do ontzettende breed sprakigheid der sociaal-democraten en hun gemis aan behoorlijk onderscheidingsvermogen. Met deze klacht kan men instemmen, maar hel boetekleed ontsiert ook een courant ■iet het blad had op dit betoog behooren •MJJ te wijzen, dat de intocht van die min dere goden in de gemeenteraden een gevolg is van de menschelijkerwijs volmaakte kies wet van den grootmeester der oud-liberalen. Het verknippen van de groote sleden "-óók voor do verkiezingen van de gemeenteraden, moest ten gevolge hebben dal menschcn, die anders niet in aanmerking zouden zijn ge bracht voor het lidmaatschap van den Raad, thans daarheen werden gedragen door den beperkten jlcring, waarin zij bekend waren. Deze miskenning van het organisch verband der gemeente wreekt zich thans en hoe eer althans voor de grootere gemeenten het even redig kiesrecht/wordt ingevoerd, hoe eer het uit zal zijn met, het candidaat^stollen van lieden, wier beperkte gezichtskring hun meer de kleinere belangen van hun omgeving dan de grootere van de gemeenschap doet op den voorgrond stellen. Tot nog toe genoot .de lezer echter nog slechts den aanloop van het schoon© betoog. Do eigenlijke bedoeling is te waarschuwen tegen do „naastingswoede" der gemeenten. „Er is zoo heet hot indertijd door praktische mannen van zaken ge noeg „tegen de gevolgen gewaarschuwd," er werd toen om hunne bezwaren ge lachen, „maar de praktijk heeft hen ten slotto in' het gelijk gesteld." De rest is te schoon om haar niet letter lijk aan te halen „Ér werd destijds maai' al te veel over het hoofd gezien tot welke onhoud bare toestanden men zou komen, wan neer de gemeenten industriëele jiaam- looze vennootschap gingen spelen op de wijze, waarop zij dat wel moeten doen, nu deze tak van haar bestier moest wor den ingcwrongen in de voorschriften van een wet, welker economie daarvoor te eenenmalc geen ruimte biedt. Welk industrieel zou er ooit toe ko men om een maatschappij te stichten, waarvan de belangen vrijwel altijd in het openbaar besproken moeten worden door de directie (het college van B. en W.) mot den Raad van Commissarissen (den Gemeenteraad I) Een maatschappij, waarvan de com missarissen bovendien mede worden ge kozen door haar eigen werkvolk, dat al leen naai' meer loon en minder jverk vraagt, en dat overigens aan den bloei der maatschappij mooi maling heeft- Een maatschappij, waarvan sommige commissarissen zich niet ontzien om on der de toejuichingen en de welwillend goedkeurende knikjes van het werkvolk de directeuren en de chefs (directie en hooger personeel) den mantel uit te ve gen en te hoonen, wijl zij niet onverwijld inwilligden wat door hel personeel van hen werd verlangd, of wijl zij nog zoo belachlijk oudcrwetsch bleken," hel begrip subordinatie nog niet geheel en hl aan kant te hebben gezet. Een maatschappij, waarvan dc werk lieden op een goeden dag een commis saris, die hun niet voordeehg genoeg is, eenvoudig wegjagen en een van hun eigen mannetjes kalm op zijn stoel zet ten, dio nu in het vervolg den directeu ren en zjjn medecommissarissen wel eens zal zeggen waarop het staat 1 De industriëel, die. onder dergelijke auspiciën een maatschappy zou willen oprichten, zou door niemand om serieus worden genomen, en zijn familie liet hem allicht onder curatcole stellen. Toch maatschappijen de gemeenten er aldus vroolijk op los, wijl de Gemeente wet haar geen vrijheid liet om het an ders in te richten, toen zij eenmaal be sloten hadden tot naasting van daarvoor in aanmerking komende bedrijven. Maar zoo wreekt, gelijk gezegd, dio naasting zich dan ook dubbel aan de gemeenten, of eigenlijk driedubbel. Want de gemeentelijke tijd wordt er door ver knoeid de morcele gezondheid van hel stadsbestuur en de tucht worden erdoor aangetastèn de waarlijk knappe, ener gieke mannen, met breed cn practisch inzicht in wat de waarachtige belangen der gemeenten zijn, en hoe die moeten worden bevorderd, onttrekken zich aan dor sleden regeering. Gcljjk dat thans wedor do burgemees ter van Amsterdam doel. Van wetswijziging verwacht het blad wel verbetering in den zeer ongewensch- ten toe stand van thans, maar geen af doende. Die kan alleen van de kiezers komen, van wie een groot deel nog meer direct schijnt te moeten worden getrof fen door de nadoeligo gevolgen van den huidigen toestand om tot beter inzicht te komen. Het belastingbiljet wil in dat opzicht soms wonderen doen." Niet waar, dit betoog is schitterend. Om dat de arbeidsvoorwaarden der beambten in het publiek besproken worden, wordt de zaak geschaad I Omdat ook de werklieden eenigen invloed hebben pp de samenstelling van den gemeenteraad, worden de uitkomsten van het bedrijf onzeker 1 Omdat nu en dan eens een lid van den Raad onzin praat, springt het werkvolk uit den band I En waar is nu dc redding? Bij het par ticulier initiatief, dus bij dc concessiona rissen, immers „do naasting wreekt zich dub ben of driedubbel aan de gemeenten." De gemeentewet moet gewjjzigd worden, en dit verwacht het blad van de kiezers, waar aan het tot een deel een brevet van onbe kwaamheid, althans van bevangenheid heeft uitgereiktdie kiezers moeten „nog meer direct" getroffen worden door de nadeelige gevolgen van den huidigen toestand om tot beter inzicht te komen. En dan volgt„Het belastingbiljet wil in dat opzicht soms wonderen doen." Begrij pen wij het dus goed, dan wil het blad doen gelooven, dat het belastingbiljet er beter uit zou zien, de gemeentebelastingen dus lager zouden zjjn, wanneer de gemeenten niet gas-, water-, electriciteit-, verlichting in eigen be heer hadden genomen, niet zelf het tramver keer en de telephoonhediening hadden in handen genomen. Zoo iets is te verbluffend. Hoe zou het met de financiën der groote gemeenten staan, indien zjj die bedrijven niet aan zich hadden getrokken? Do gemeente- rekeningen geven het antwoord en dat niet nog beter do regeling is gemaakt, hot heeft waarlijk niet aan Treub en de zijnen gele gen. Zij hebben zelfstandig beheer reeds lang genoeg gepredikt en uitvoerig beschreven, ook voor intercommunale ondernemingen, maar het is het conservatisme van alle ga ding geweest, dat hun steeds den voet dwars heeft gezet De kiezers inogon daarop wel eens letten. Hoe dwaas het ook schijne, maar een doel van de pers hoopt ons steeds terug to voe ren naar dc tijden van do concessiön mot haar eeuwigdurende pretentiën. Laten de kiezers daarom-dotten op wat de weinige concessionarissen, die wjj nog hebben, wel durven doen, dan zullen zy zien dat van het opnieuw uitgeven van vergunningen voor mo nopolistische bedrijven de gemeenschap geen profijt kan hebben en het belastingbiljet cr slechts een nadeelige werking van kan ondervinden. Meer zelfstandigheid der be drijven, dat is de uitweg, en een betere inrichting van de verkiezingen voor den gemeenteraad. Dan zal eenerzjjds de Raad van werk wor den ontlast, anderzijds zijn samenstelling ver beterd worden. T' D. Dit Stad en Provincie. Tengevolge van de belangrijke prijsver laging van de cokes aan de gasfabriek a 1- li i e r zijn de aanvragen daarvoor enorm groot, zoo groot dat zelfs brj de uiterste krachtsin spanning hot niet mogelijk is dadelijk allen te helpen. Naar men ons echter mededeelt behoeft niemand, die aanvraag deed, ongerust te wezen dat zijn of haar bestelling niet wordt uitge voerd. Zoo spoedig mogelijk zullen alle be stellers, tot de verlaagde prijzen, de verlangde hoeveelheid ontvangen. s* Wij ontvingen het jaarverslag over het 31 October j.l. geëindigde dienstjaar Hor Zeeuwsche coöperatieve broodbakkerrj en ver- bruiksvereeniging De Vooruit alhier Daaruit bljjken de stijgende omzet, het steeds aangroeiend ledental, kortom de ge stadige groei, en de gunstige financiëele resul taten. Van de 349 miliciens uit de proviacie Zeeland te Middelburg iu 1909 ingedeeld en die do proef in lezen en schrijven hebben afgelegd, konden 4 lezen noch schrjjvcn. Van de 30 uit de provincie Noord-Brabant, ingedeelde lotelingen kon 1 lezen noch schrij ven. Door het Bestuur der Vereeniging Han delsbelang werden eenigen tjjd geleden pogin gen in het werk gesteld om hier ter stede te komen tot de oprichting van een Slngers- patroon9vereenigiug. Een vergadering werd belegd met hot resultaat, dat een soortgeljjke vereeniging werd opgericht, lSalagerepatroons toetraden en dat de heeren H F. Mink, A. Beugelink on J. Ingelse een voorloopig bestuur vormden. Door dat bestuur was Donderdagavond in de sociëteit St. Joris een vergadering belegd, waarin als spreker optrad de heer Joh. Rüfer, redacteur van het orgaan van den Nederland- schen Slagershond, mot een causerie over >Ver- eenigings- en Bondsleven". De vergadering werd geleid door den heer Mink, die het bestuur van Hande'sbtlang dank zei voor zjjne bemoeiingen in dezen en met eenige waardeerende woorden den overleden voorzitter, den heer A. A. Mes Azn., herdacht. Da heer Rfller zette eerst uiteen waarom vereenigen een zaak van den tjjd is ensoiude vervolgens op de voordeelen en verbeteringen welke door middel vnn een vereeniging zjjn te verbrjjgen. Dat vereenigen een eiseh des tjjds is, ligt voor de band. Men behoeft slechts om zich heen te zien om te bemerken dat vereenigen aan de orde vnn den dag is. En waar de slagersgezellen zich vereenigen ter behartiging van hun belangen, behoeven de patroons in dat opzicht niot aohter te bljjven. Voor verbeteringen in het belang van de slagers verkregen, wees spreker op de resul taten in andere gemoonten mede door den invloed van slagers-patroonsvereenigingen, be haald. Genoemd werdenverbetering van de rege len der keuring afschaffing der keurloonen en invoering van een goede keuring in plaats van een abattoir. In verband met dit laatste merkte de heer Rüfer op, dat bjj niet onder alle omstandigheden tegen de oprichting van een abattoir iazeer dikwijls echter zal een oordeelkundige keuring beter, of net zoo goed werken als een abattoir. Herinnerd werd verder aan de oprichting van huidenclubs mede door de bemoeiing van slagers-patroonsvereenigingen tot stand ge bracht en waardoor de slagers nu de volle waarde voor de huiden ontvangen, en van dio van aBsurantie-fondsen enz. Over den Nederlandsehen Slagershond spre kende, stelde do heer Rüfser in 't lioht, welke resultaten het werken van dien Bond reeds heeft gehad. Hg noemde o.a. bet erkennen van het Btempelmerk van den Bond bjj offici- eelo leveringen, en de teruggave van accjjns van gedeeltelijk afgekeurd vleeaoh. Eeu Nederlandsche Risico Vereeniging, waarby slagers, lid van den Bond, zich kunnen ver zekeren tegen het risico van het Arbeidscon tract ie opgericht, torwjjl verder, dank zjj het onvermoeid streven van den overleden voor zitter, den heer E. M. S. van Santen, reeds een concept-wet gereed is tot invoering van een Rijkskeuring. Ten slotte spoorde spreker de aanwezigen aan tot samenwerking. Een viertal personen trad als lid toe, zoodat nu de Vereeniging 22 leden telt. In do eerstvolgende vergadering zullen de statuten en het huiBhoudeljjk reglement vast gesteld worden. Dit Vlissingen. Bp de Donderdag op de Clyde bjj Glasgow met de derde nieuw gebouwde mailboot van de Maatschappij Zeeland, het stoomschip Mecklenburg, gehouden proeftocht, werden dezelfde goede resultaten verkregen als met do twee vorige schepen Te Oostkapelle is naast de reeds langen tijd bestaande neutrale muziekvereni ging nu ook opgericht een christelijke muziek vereniging, daartoe in staat gesteld door belangrijke giften van eenige personen De leiding der eerste oefeningen heeft dhr A. Abrahamse In de Si- Crt no. 295 is opgenomen een kon. besluit van den 29aten October 1909, tot toepassing van artikel 2, artikel 5, 4, en artikel 6 der Ei vieren wet. De grensljjnon, bedoeld in artikel 2 der Rivierenwet met betrekking tot de Zeeuwsche stroomen zjjn a. voor de Schelde, de ljju, gaande over het midden van do directiekeet van den cala- miteusen polder Borssele aan den hoek van Borssele en den toren der Hervormde kerk te Hoofdplaat b. voor hot Yeergat, de lgn, gaande over den toren van Vrouwepoldor op Walcheren en den meest noordelijken hoek van den djjk van den Owus/polder op Noord Beveland c. voor de OoBtersohelde, de lgn, gaande over den toren bg de Hervormde kerk te Zierikzee en den molen van Coljjnsplaat Noord Beveland d. voor het Brouwersbavensohe Gat, de lgn, gaande over den toren van Herkingen op Over- flakkee en het licht op den djjk van den Sir Janspolder )Stelhoek) op Duiveland. Dezelfde est. Crt bevat de wet tot naturali satie van F. P. Verhoeff, meubelmakersgezel, geboren te Vlissingen den5October 1851 wonende te Londen. Donderdag is dc heer J. van den Dries Pz. te Heinkenszand door ingelanden van den calamiteuzen polder Borssele met 21 van de 36 6temmon andermaal benoemd tol ontvanger-griffier van dien polder. De heer Richil verkroog 14 stemmen en de heer N. Molhoek bekwam één stem. De gemeenteraad van K a p e 11 e besloot in sjjn Donderdag gehouden zitting adbaesie te betuigen aan het bekende adres van Vlis- sing en 1 ooruil. De begrooting van het burgerljjk armbestuur werd vastgesteld in ontvang op f 10610.63 in uitgaaf op f 9141. lu verband met de bestaande drinkwater leidingplannen sprak de raad zich uit vóór medewerking aan de oprichting dor drink- watorleidingmaatsch&ppjj Zuid Beveland, mits voldoende rjjkstoun wordt gegoven. Het suppletoir kohier van de hondenbelas ting werd vastgesteld op f 18, dat van den hoofdoljjken omslag op f 77.88'. Aan P. Hoogatrat© werd eervol ontslag verleend hIb lantaarnopsteker voor Kapelle Voor deze betrekking hadden zich twee sol licitanten aangemeld. Benoemd werd G. van Willegen met 5 stemmen tegen 2 op G. La- poeter. De beide gemeentearbeiders werden voor 1 jaar herbenoemd. Donderdagavond iB op de Wester-Schelde nabjj Qoedekenshorko een bietensohip met een stoomboot in aanvaring gekomen Het dchip is in het vaarwater, ongeveer 1000 Meter uit den wal, gezonken. De schippers knecht is verdronken. Het schip kwam van Breskens en werd ge voerd door schipper Hubregtse van Lifloo. In 1906 werd in Ellewoutsdjjk bg notarieele acte gesticht het Vrouwe Van Hattum van Ellewoutsdijk-Pruimers Jondt, ter huldiging van de nagedachtenis van do in dat jaar overleden ambachtsvrouwo van dien naam en dat tot hoofddoel heeft aan minvermogende kraomvrouwen en herstellende zieken ver sterkend voedsel te verschaffen, geheel in den geeBt als waarin de gemelde ambachtsvrouwe, tjjdens haar leven, in die gemeente op zoo onbekrompen wjjze werkzaam was. Het kapitaal, waarover de bestuurders van dit fonds beschikken, is een geschenk van den ambachtsheer. Dezer dagen ontving de burgemooste r medebestuurder van dit fonds, de mededeeling d>t aan de stichting door de kinderen van don overleden ambachtsheer, den heer J. C. van Hattum van Ellewoutsdjjk, een zeer be- Iangrjjke som geschonken is. De brand in het kerkgebouw der Ned. Herv. gemeente te Terseke als nasleep van den brand van Dinsdagavond, is nog goed af- geloopen. De vlammen in het dak der kerk werden opgemerkt door de brandweermannen die bg de resten van de verbrande perceolen do wacht hielden van daar dat de brandspuit weer spoedig aan het werk was. Bjj hetblus- schen deden een viertal miniraax-snelblusBchers van het post- eu telegraafkantoor, bediend door een paar beambten van dat kantoor, goede diensten, zoodat men de vlammen spoedig meester waB en de brandklonk niet eens heeft geluid. De kerk is met leien gedekt en nu is het waarschjjnljjk, dat een of meer ervan ver schoven waren, zoodat de vonkenzee van de brandende schuur vat op de plankenbeschie- ting kon krjjgen. De schade wordt op f 1500 geschat. Wegens waterschade moeten acht banken in de kerk, die pas van binnen mooi is opgeverfd, weder dezelfde bewerking ondergaan. Het gebouw is verzekerd tegen f 40.000 lo de maand November 1909 werden uit Zeeland verzondondoor Krnbbondjjke 8084 KG. oesters; Krmningen-Yerseke 288534 KG. oesters, 11015 KG. mosselen en 18870 KG. alikruikenYlake S0997 KG. oesters en 468 K G. mosselenBruinisse 4452 KG. oesters en 1422000 KG. mosselen, en door Bergen op Zoom 62435 KG. oeBters en 246630 KG. mosselen. Te Philippine werden aangevoerd 735100 KG. mosselen. Woensdag 22 December a. s. des avonds half acht zal de heer jhr. H. J. van Adrichem Bogaert, nieuw benoemd burgemeester van Brouwershaven, ten raadhuize aldaar plechtig geïnstalleerd worden. Voor het nieuwe koloniehnis van het Centraal Genootschap voor Kmderhezstdlings- en Vacantiekolonies is in een drie-tal dorpen in de afdeeling Tholen f 45 bjjeengebiacht. Reeds eenige dagen is zoo schrijft meu ons uit Walsoorden do water stand in de Schelde zeldzaam laag Van de gelegenheid om mosselen lo rapen wordt, vooral nu in dit seizoen voor den arbeider weinig te verdienen valt, veelvuldig gebruik gemaakt. Dagelijks ziet men mannen en vrou wen uit deze cn omliggende gemeenten naax do kust komen. Tot zelfs uit de aangrenzende gemeenten in België komen lieden por hon denkar aangereden, die meestal geheel ge laden huiswaarts keeren. De mosselen, die gewoonljjk voor den prijs van 30 35 ce»t per emmer worden aangeboden, bezorgen op

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1