MIDDELRURGSCHE COURANT. N'. 271 132- Jaarpang. 1909. Woensdag 17 November. Middelbnrg 16 November. Kameroverzicht. Benoemingen enz. ült Stad en Provincie. I.ANDBOÜW. ïerscMlleMe Berichten. Deze courant verschijnt dodelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prija per kwartaal, zoowel voor Middelburg ah voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. A d v e'r t e n t i ëin bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen. Advertentiën voor-«het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur aan hot bureau bezorgd zjjn. Advertentiën80 cent per regol. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1 1.50elke regel n 80 cent. Reclames 10 cent per regel. Groote lettert naar de plaats, die rij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend* Handel, Njjvorheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAK An., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Zitting van Maandag. Bjj de opening der zitting van heden her dacht de voorzitter in gevoelvolle bewoordin- gen~"bet overigden van Baron Mackay, vroeger vooratter der Tweode Kamer, en voordien kabinets-formateur van het naar hem genoemde ministerie. De Minister van Koloniën sloot zich namens de regeering aan bjj deze hulde, den overleden staatsman gebracht. Daarna werd de behandeling der Indische begrooting voortgezet. Den geheelen middag ging heen met be schouwingen betreffende het onderwjjs. Vooral het dessa-ouderwjjs op Java kreeg een gron dige benrt. De heer Lohman vond dat de Indische regeering met het oprichten dezer dessascholen wel wat vlugger te werk had kannen gaan op deze wjjze zon het ld jaren duren aleer de 10.000 dessascholen, waarvan er na 1200 bestaan, er zjjnhg vond het tempo van 500 nieuwe scheien per jaar, véél te langzaam en drong op meer spoed aan. Hg ging hierbjj uit van de zeer jniste gedachte dat, naar mate de invloed der sluwe Chineezen op Java grooter wordt, wjj den ge»taarten inwoners van Insn- linde meer rechten toestaan, ook de Javaan voor den strjjd des levens sterker dient ge maakt geworden, door hem meer ontwikkeling bjj te brengen. De heer Ter Laan was het hierin met den heer Lohman geheel eens, vond ook dat de regeoring hiervoor grootere sommen moest be- fseden. De heer Boogaard, die alles beter weet, waarschuwde tegea >overjjling." De Minister kon natuurljjk niet veel meer dan overweging" dezer wenschen toezeggen. Eén ding stond bjj Z.Ex. vast: er moest met dit desBa-onderwgs flink aangepakt worden. Hoofdbezwaar tegen al te snellen gang is dat er op het oogenblik nog geen voldoende leer krachten te krjjgeu zjjn. Heden middag kregen wg ook de maiden speech van den heer Coljjn te hooren. Te oordeelen naar den vorm en den inhoud zgner rede, wjjkt deze heer in niets af van de beschouwingen, die wg gewoon zgn van andere >lndische spcialiteiten" in de Kamer te ver nomen. Een Van Deventer met een ieisje meer dictie, een Van Kol zonder pathos en over drijving. Er viel niets buitengewoons aan op te merken. De heer Colgn had zgn rede netjes per Bchrgfmachine opgesteld, en las die vloeiend, met dnideljjke stem voor. De Kamer, die zeer slecht bezet waB, van links waren sleohts een tiental leden op gekomen, hoorde met aandacht het nieuwe Kamerlid aan. gedurende het groote halfuur, dat hg voor het ontvouwen zjjner onderwgs- denkbeelden noodig had. De hoer Colgn verklaarde zich voor de ont wikkeling van den Inlander, van >boven-af', d.w.z. eerst moest de Inlandsche aristocratie in de gelegenheid gesteld worden om Wes- tersch onderwgs deelachtig te worden daarna kon pas de ontwikkeling van »beneden-af geschieden, d.v.z. moesten er scholen komen voor den gewonen Inlander Vooral in de Buitenbezittingen laat z. i. het onderwgs der Inl. grooten nog alles te wenschen over. Op Zendings-terreinen moest het onderwgs z. i. aan de Zending worden overgelaten met vol doende regeerings-subsidie Daar zgne denkbeelden niet bepaald nieuw zgn, en spreker niet als de heer Idenbnrg over redenaarstalent kan beschikken, zal 't zeer do vraag zgn of de Kamer een volgende keer, als het nieuwtje er af is, hem met evenveel aandacht uIb heden zal volgen. De heer Colgn bleek een getrouw Standaard- leier to zgn. Kwistig springt hg met de genitieven en de stomme e's om. De Minister beloofde natnurlgk >alle aan dacht" aan de beschouwingen van den heer Colgn te znllen -wjj den. De heeren De Visser, Ter Laan en Ketelaar bespraken nog andere onderwgs-belangen, traktementsverbeteringen, toezicht op de bjj- aondere scholen en de inrichting van het omderwgB voor Europeanen 'in Indië. Morgen voortzetting. Woensdag a. s. kleine wetsontwerpen en als daarna de Indische be grooting nog niet is afgehandeld, dan Woens dag avond-zitting. Dcnderdag wil men in elk geval met de algemeeno beschouwingen over hoofdstak I beginnen, das ook met de ridder-orde-zaak. Volgens het algemeen oordeel zal dr. Kayper dan het woord voeren. Er zgn er echter ook die het betwgfelen. Rijksmiddelen. In October brachten die middelen f 16.331.843 op, tegen f 15.883 833 in die maand van het vorig jaar. De meerdere opbrengst bedraagt derhalve nog geen millioen gulden en staat bg het correspondeerend verachilcgfer van October 1908 on October 1907 met 1' 163 856 ten ach ter. De meerdere ontvangsten in de maand October 1908 bedroegen nl. f 611 816, tegen die in October van dit jaar f 448.010. Hoe zeer inmiddels de betrokkolgke vooruitgang moge afgenomen zgn, het absolute accres stemt in zooverre tot tevredenheid, dat tot die ver meerdering door verreweg de belangrgkste [..uddelen werd bggedragen. De opbrengst over de eerste tien maanden van dit jaar bedroeg f 134.566.616 tegen f 130.229.916 over de eerste tien maanden van 1908. Bg kon. besluit ia aan mr B. H. Pekelharing, oud-hoogleeraaraan de Technische hoogeschool, op verzoek, eervol ontslag verleend als lid van de centrale commissie voor de statistiek. De commissie voor de stuurlieden-examens, bedoeld in de Schipperswet zal, aanvan gende 7 December, zitting houden te 's-Gra- venhage. De aanvragen om tot de examens te worden toegelaten moeten den voorzitter der commissie bereikt heb.ben vóór 27 November. Voor nadere bgzonderheden zie men de St. Crl no. 268 en de advertentie m dit nom- mor dezer courant. Iu die Staatscourant is opgenomen een konink- lgk besluit van den 11 November 1909, waarbg bepaald is dat de wet van den 27sten Sep tember 1909 tot >wgzigiog en aanvulling van de wet van 12 Februari 1901, houdende be ginselen en voorschriften omtrent maatregelen ten opzichte van jeugdige personen en nadere wgziging en aanvulling van de bepalingen in het Burgerlgk Wetboek omtrent de ouderlgke macht en de voogdg en daarmede samenhangende artikelen, zoomede van een daarmede verband houdend voorschrift in het Wetboek van Bur- gerljjke Regtsvordering," in werking zal treden op den lBten December a.s. De gewone audiëntie van den Minister van Marine zal op Vrjjdag a.s. niet plaats hebben. In het berioht over den nooduitgang in de concertzaal te M i d d e 1 b u r g, in ons vorig nommer, stond bg vergissing de naam van Smits. Zooals ieder, die eenigszins op de hoogte is, wel begrepen zal hebben, werd bedoeld de heer mr. J. Smit Azn. Als een groote zeldzaamheid zoover bekend kwam het nooit vóór dezen voor meldt men ons dat in deze gemeente in de eerste heft van de maand November slechts drie sterfgevallen zgn aangegeven. Met ingang van 16 November zgn ver plaatst de surnumerairs L. van Weel en F. Greidanus, uit de directie Midd elb ar g, respectievelijk naar de directie Rotterdam en Amsterdam. Bg de directie Middelburg is ingedeeld de nieuw benoemde surnumerair W. S. Noordhof. Heden morgen vroeg, tussehen half zes en hall zeven, heeft in de Gravenstraat alhier ten huize vau den heer J. Kastelejjn, winkelier in aohoenwerk, een hevig uitslaande brand gewoed. De brand ontstond in den winkel door het omvallen van een petroleumlampje. De echt- genoote vau genoemden heer wilde nl. iets uit den winkel halen en zotte daartoe het lampje, dat zjj droeg, even neer. Door een of andere oorzaak viel een dichtbij staand rjjwiel om, kwam op do lamp terecht die eveneens omvielde vlam deelde zich mede aan een jas en in een ommezien stond de winkel in liohtelaaie. De vlammen baan den zioh een doortocht nuaz boven, zoodat zeer spoedig het geheele perceel van onder tot boven in brand stond. Juffrouw K. had zioh door de voordeur weten te reddenhaar man en drie kinderen, die op de eerste verdieping waren, konden dien weg niet meer volgen en moesten door de ach terdeur. De brandweer versoheen eenigen tjjd na het nitbreken van den brand op het terrein met een slangenwagen nit de Stadsschnur, terw$I later nog eitkele andere spuiten aan kwamen. Ook deed voor 't eerst do nieuwe uitschuif bare brandladder dienst. - Met twee slangen op de waterleiding werd hot vuur aangetast en een uur ongeveer na het uitbreken was men do vlammon geheel meeBter en liepen de belendende en tegenover staande perceelen geen gevaar meer. Het huis zelf brandde geboel en al uit. Niets, absoluut niets, iB gered kunnen wórden- Gelukkig zjjn de inboedel en het huis, dat het eigendom was van den heer K„ verzekerd. Hoe hevig de vlammen woedden, kan bljjken uit de omstandigheid dat de dakgoot van het tegenoverstaand huis van den heer C. van Kleven, fruithandelaar, ook vlam vatte. De spiegelruit van diens winkel barstte door de hittehet achter het raam liggende fruit had zoozeer te ljjden, dat het bedorven is. Peren, in een op vrjj grooten afstand van hot raam staande mand, werden nog geschroeid. De kozjjnen van dit en enkele daarnaast staande huizen waren sterk geblakerd. De belendende perceelen kregen eenige brand- en veel waterschade. De bewoners daar van waren genoodzaakt bg de buren een onderdak te zoeken. Op het terrein van den brand waren o. a. het dagelgksch bestuur dezer gemeente en do gemeente-bouwmeester. Aan nieuwsgierigen heeft .het vandaag niet ontbroken. Den geheelen dag verdrongen zich de menschen om naar de smeulende en rooken- de ruïne te kjjkeu. Zooals gewoonljjk hoorden wjj van verschil lende zjjden aan- en opmerkingen over het optreden der brandweer. Inhoever die gegrond zgn, kunnen wg niet beoordeelen. Zoo beweerden enkele ooggetuigen dat, toen de slangenwagen uit de stadasohuur ter plaatse was en men de slang aan de waterleiding wilde koppolen, er geen standpjjp was, zoodat men die nog eerst uit gonoemde schuur moest halen. Toen eindeljjk water gegeven kon worden, sprong de sIuDg weer van de stand pgp, zoodat er opnieuw eenige tgd moest -verloopen voor men water kon geven. Op een andere slang, die op de brandkrasn bjj de Markt was aangelegd, was de straalpjjp niet goed bevestigd, zoodat zjj er af viel. Verder was, dank zjj het zeer krachtig alarm maken van de politie, heel wat brandweer personeel op de been, zoozelfs dat het eigenljjk mekaar m den weg liep, wat niet pleiten zou ▼oor een goede organisatie. Allen hadden toch moeten weten wat zjj te verrichten hadden, en zoo zjj niet handelend behoefden op te treden, dan hadden zjj zich op een eerbiedigen afstand moeten honden, zoolang totdat ook hun hulp werd vereisebt. Wjj geven deze grieven zooale wg zo ver namen. Het kun nuttig zgn ze hier te ver melden opdat ïjj komen ter kennis van hen, die ze moeten weten, Overigens merken wjj m 't algemeen op dat in dezen ook vaak de beste stuurlui aan wal staan. Do or Gedeputeerde Staten ia L. van der Steen te Vlissingen met ingang van 17 dezer benoemd tot dekknecht bjj den Provincialen Stoombootdienst. Te Grgpskerke is Maandag, ter voorziening in de vacature, ontstaan door vertrek van J. Louwerse Czbjj candidaat- stelling tot lid van don raad benoemd de heer Adr. Louwerse, Weizicht. Het bestuur van den polder Oud-Noord- beveland heeft, uaar aanleiding van den laatsten storm, besloten de werkzaamheden aan den geteïaterden zeedjjk, nl. het voorzien metrjjs- werk, te staken, daar t bljjkt dat men den zeedjjk wel niet zal kunnen houden. Nu is men begonnen met bet maken van twee nollen, om den golfslag te breken. Reeds meermalen hebben zoo schrjjft men ons te Ossenisae plannen bestaan tot den aanleg van een haven aan de Schelde. De noodzakelijkheid is dezer dagen weer duideljjk gebleken. Een schip, dat beeten moest komen halen aan de laadplaats >Het Zeedorp," bleef drie dageu geankerd in de nabjjheid en dnrfde niet aan den kant Komen, nit vrees van wege den hevigen wind lek te slaan op de arduinen steenen en palen aan den oever. Dat dit groot ongerief veroorzaakte bjj het toch reeds laBtige beetenvervoer aldaar, is gemakkeljjk te begrjjpen. Te CI i n g e vierde Maandag het echt paar Jnc. LookefeerM. S. Pieters, wonende in de wjjk Nieuw-Namen, zgn gouden huwe lijksfeest. Fraaie versieringen waren aangebracht prachtige gesohenken werden aangeboden, terwjjl ook de gemeenteraad, waarvan de jnbilaris een zeer verdienstelijk lid is, het echtpaar kwam oomplimenteeren. Onder zeer veel belangstelling bracht de fanfare De Scheldegalm cene aubade nau de krasse echtelieden, Te Cadzand werd jl. Zaterdag een der zoons van den landbouwer L. door een paard zoodanig tegen het hoofd getrapt, dat hg bewusteloos neerzeeg en ten spoedigste geneeskundige hulp moest worden ingeroepen. Op een tiental plaatsen moesten ann het hoofd hechtingen plaats hebben. De reeds bejaarde smid Le Gr. te Z u i d- zande had Maandag, toen hg van Oostburg naar Zuidzande fietste, bjj het voorbjjrjjden van een tweetal bietenwagens, nabjj laatstge noemde gemeente, het ongeluk te vallen en onder een der wagens te geraken de flets was grootendeels verbrjjzeld en de berjjder had een ontwricht sleutolboen benevens eenige kwetsuren. ONDERWIJS. De voordracht voor een onderwgzer met verplichte hoofdakte aan de school te Oost- burg (vac. Van Houten) bestaat uit de heeren J. A. Hoste, hoofd der o. 1. s. te Driewegen, Ph F. Plasschaert, onderwgzer te Bussuro (vroeger te Hoofdplaat), en A. Soherpenisse, onderwgzer te Oud-Beierland. Te Vrouwepolder collecteerde men dit jaar voor de Scholen met den Bjjbel f28.36. Te Leiden is geslaagd voor het candi- daats-examen in de rechten de heer Th. A. Fruin van M i dd elburg. In de St. Crt no. 238 zjjn opgenomen de komnkljjk goedgekeurde statuten van de coöperatieve Landbouwvereeniging Landbouw belang te Kamperland. Zjj is aangegaan voor den tgd van 29 achter eenvolgende jaren, he ft ten doel de verbetering van het landbouwbedrijf en stelt zich voor, dit doel te bereiken door aanbestedingen of onderhandsche aankoopen van kunstmeststoffen, voederartikelen, zaaigranen, zaden en zoo voorts te doen, en al wat landbouw, veeteelt en het m&atBchappeljjk belang barer leden (land bouwers) van nut kan zgn te bevorderen uit sluitend voor gemeenschappelijke rekening, en alleen ten dienste van aangesloten leden. KERKNIEUWS. Vanwege de afdeeling Middelburg van den Nedcrlandjichen Protestantenbond zullen door de heeren prof. dr. H Y. Groenewegen en prof. dr. B. D. Eerdmans, beiden te Leiden, dezen winter a 1 h i r vier lezingen op vrjj- zinnig-godsdieustig gebied gehouden worden Door Franscbe kloosterlingen is onder Roosendaal een terrein aangekocht, waarop een huis wordt gesticht voor de opleiding van missionarissen. In verband met den ongunstigen toestand der zoogenaamde Frans Halszaal in het Stede- ljjk Museum te Haarlem zgn thans daaruit de >Halsen" verwjjderd. Prins Hendrik heeft Zondagmiddag de gemeente Doorwerth bezocht, het kasteel be zichtigd en ook de model-boerderjj Het Huis ter Aa. De Koningin-Moeder vertrok Maandag nit Fisole naar Genua en keert van daarover Luzern en Baden naar Nederland terug. H. M. wordt Zaterdag op het Loo verwaoht. In den toestand van het lid der Tweede Kamer, den heer W. G. J. Passtoors. is een gunstige wending gekomen. De ziekte volgt haar normaal verloop. Het Utr. Dbld schrjjft: De Kloostergang, onze mooie Utrechtsohe Kloostergang is geruïneerd. Dank zjj het initiatief van onze lieve jeugd. Eigenljjk is er geen Kloostergang meer. Men schaamt zich als Utrechtenaar voor zulk een vernieling Verlies aan flesschen. Het hoofdbestuur van den Algemeenen Bond-van mineraalwaterjabrikanlen en bierhande laren heeft aan bestuurders van Liefdadig- heidsgenootschappcn een open brief gericht waarin er op gewezen wordt dat de Bond jaarljjks een enorm verlies ljjdt door ver loren gegane fleBsohen. De oorzaak hiervan is, dat de gebruikers de in bruikleen ontvangen flesschen uit achte loosheid of anderszins niet weder in handen stellen van de leveranciers, maar deze ver- koopen of weggeven aan e.g. opkoopers. Het heeft de aandacht van den Bood ge trokken dat door tal van Liefdadigheidsge- nootschappon en vereenigingen in den winter aan werkloozen o.m. werk wordt verschaft ia den vorm van het ophalen van z.g. rommel bjj particulieren, teneinde daaruit eenig6 baten te maken. Het is horhaaldeljjk gebleken dat zich daar onder ook bevonden syphons, kogel- en bier- fleeschen, wolke toch sleohts m bruikleen waren gegeven. De Bond roept nu de medewerking van bedoelde bestoren in en verzoekt aan de uit te zenden personen te verbieden syphons-, kogel- of bierflesschen in ontvangst te nemen, terwjjl hjj er de aandacht op veBtigt dat zjj die zich sohuldig maken aan het ontvangen dier flesschen gevaar loopon aangemerkt te worden als medepliohtig aan verduistering. Een dergeljjk verzoek is, meenen wjj, reeds vroeger gedaan. In den naoht van Zaterdag op Zondag is te Waddinxveen een veestal afgebrand. Acht en twintig koeien en twee paarden kwamen in de vlammen om. Eén paard wist zich los te rukken en ontkwam aan het vuur, hoewel het nog hevige brandwonden had bekomen. Twee ljjken, herkond als die van den tweeden stuurman en den kok van hot ver ongelukte stoomschip Wilna, zgn op Vlieland aangespoeld. Eenige stukken van het dek zgn van het schip geslagen en op het eiland aan gedreven. Te Oud-Vroenhoven nabjj Maastricht is inbraak gepleegd in het huis eener weduwe, 925 irano en eenige gouden voorwerpen zgn ont vreemd. De daders zgn onbekend. Een politieagent te Enschedé werd Zaterdagavond, toen hjj een gevoarljjk sujet wegens dronkenschap wilde arresteeren, door een van diens makkers een messteek in den linkerarm toegebracht, terwjjl hom tevens een trekpees van een der vingers werd doorge sneden. Beiden werden gearresteerd en in voorloopige hechtenis gestold. Ongelukken. Te Rotterdam is Maan dagmiddag een munr ingestort van een peroeel dat men bezig was te sloopon. De drie zich aan het werk bevindende Bloopers kwamen onder de met den muur medegealeeple kap terecht en een ervan werd ernstig gekwetst. De twee anderen kwamen met don schrik vrg. Een andere slooper, een man van 65 jaar, bevond zioh, toen het ongeluk gebeurde, op het open terrein achter den ingestorten muur waar hjj bezig was met het versjouwen van hout. Hg werd onder de brokstukken van den muur bedolven en is zwaar inwendig ver wond. Zgn toestand is zorgwekkend. Te Delft is in den nacht van Zaterdag op Zondag een 21jarige bakkersknecht, vermoedeljjk slaap wandelaar, aan het oude Delft te water ge raakt en verdronken. Zondagavond is op den Haagweg nabjj Delft, een naar schatting 60 a 70jarige man door de stoomtram over reden en gedood. De man was armoedig ge kleed, zgn identiteit is nog niet vastgesteld. Bjj Winechoten is een arbeider uit Pekela onder een stoomtram geraakt. Beide boenen werden hem afgereden. Door de electriscbe tram Utrecht—Zeist zgn Zaterdagavond ter hoogte) van do Biltscho sluis twee personen, woonachtig in De Bilt, bjj het oversteken vau de trambaan ernstig aangereden. De eon werd onmiddeiijjk naar de rijksklinieken te Utrecht overgebracht.de ander, die aanvankelijk naar zgn woning was vervoerd, moest Zondag eveneens naar de rjjkskliniek te Utrecht over gebracht worden. Te Maarssen is Maandag- morgen uit de Vecht opgehaald het Ijjk van een 74jarige weduwe, die sedert Zondagavond vermist werd. Vermoed wordt dat zjj door een ongelak in de rivier is geraakt. Afpersing. Omtrent het gebeurde te Leeuwarden, waaromtrent in onB vorig nommer onder Laatste berichten een korte mededeeling gedaan werd, wordt nader gemeld dat het sedert gernimen tgd de aandacht der politie getrokken had, dat twee gegageerde kolonialen met hunne bjjzitten groote sier maakten, tochtjes deden per automobiel, tweede klas met het spoor reisden ens. Te vergeefs werd nagespoord op welke wgze het viertal aan het noodige geld kwam om zich die weelde te veroorloven Eindeljjk bleek een welgesteld landbouwer het slachtoffer te zgn. De politic-autoriteiten bevonden bjj nader onderzoek, dat dezen steeds geld werd afgezet. De twee kolonialen kwamen herhaaldelijk, onder voorgeven marechaussees te zgn, bg den landbouwer en wisten hem, door hem te dreigen een door den landbouwer bedreven feit bg de politie bekend te maken, achtereenvolgens een bedrag af te persen, dat m de duizenden liep. De politie pleegde overleg met den land bouwer en stelde zich Zaterdagavond verdekt in zjjn woning op. Toen de afzetters1 kwamen en weer trachtten aan geld te komen, werden Be door de politie besprongen en na seer

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1