MIDDELBURGSCIIE COURANT. N*. 270 152* Jaargang. 1909 Dinsdag 16 November. Middelburg 15 November. bprokKeiiiigen, Uit Stad en Provincie. Deze couraut verschijnt d a e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijt per kwartaal. zoowel voor Middelburg sis voor aile plaatsen in Nederland tranco pp. f. Aizonderlijke nummers kosleD 5 cent. A d v e'r t e n t i ël» by abonnement op vooideehge voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn aan bot bureau te bekomen. Advertentiën voor.jbet eerstvolgende nummer mooten des middags vóór één aan het bureau bezorgd zjjn. AdvertentiënSO cent por regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- eo alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke rogel meer 80 cent. Reolames 40 cent per regel. Groote letters naar do plaats, die zij innomen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, botreffona* Handel, Njjverheid on Goldwozon, is gereohtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA V/Aii At., N.Z. VoorbnrRwal 266, Amsterdam. I I Krug, P. K. mssche, M. iyn. d. I A. van Ivan C. I Jobae, t, wed. ■j. met er, jm. M. P. 3 j. Bij deze courant behoort een bijvoegsel. De opgaaf van den spoordienst komt dit nnmmer voor op de gebruikelijke plaats. Iverbare lal aan- r, maar »rt ver- ■ïoen. die der fcemd, brzitter. De Regeenog koos in de bekende Lintjes- s a a k de wjjete party. Wat behoeft zjj zich gelegen te laten liggen aan hetgeen een barer voorgangers deed, zelfs al blameerde deze ook door zjjne handelingen in hooge mate den goeden naam van ons land Bovendien, zy liep in elk geval kans zich m moeilijkheden te brengen, want trok zy tegen nem party, dan had zy tegen zich oen xaacbiige organisatie, waarvan bjj de door «God gegeven leider" is en den steun daar van kan zy niet missen, evenmin als dien der Kamerfractie, waarvan hy president is gebleven. Wilde zy voor dr Kuyper zich verklaren en trachten hem schoon te wasBchen stel dat ■dit mogelyk ia dan stond tegenover haar een overgroot deel van het Nederlandache volk dat niet bevredigt zich gevoelt vóór in dezen het -volle licht is opgegaan, en recht gedaan. Daarom in de gegeven omstandigheden was het voor haar het verstandigst om van het, in het voorloopig verslag der Tweede Kamer over drie netelige zaak opgemerkte zich af te maken .met algemeenheden en op haar hoedo te zjjn ■zich niet bloot to geven. Als aan iemand zulk een zaakje goed is toevertrouwd, dan is het zeker wel aan Minister Heemskerk. "Wy hadden trouwens ook niet andesB ver wacht. Zaken als betrokken by de door de Katoor gedane vragen moet men «logisch onder scheiden. En diplomatisch tusschen schui- vend ziften Het is eenvoudig een kwestie van handighoid. Er zyn verschillende bladen die de Eegeering hierover bard vallen. Wy allerminst. Het is toch heel wat verstandiger dr Kuyper xelven te laten boeten voor zjjn 'eigen fouten en misslagen. By ie de man. En dit is des to betor en te practiscber omdat nit de dagen van zyn ministeiBohap nog meer aan het licht komt, dat niet in den haak hljjkt te zyn. Wy noemen o. a. zyn bemoeizucht met bet departement van Buitenlandeche zaken, het aanleggen en vervolgens verdwynen van een geheim dossier. De volkavertegenwoordigng. zoowel de Tweede als do Eerste Kamer, moet in open bare zitting hem ter verantwoording roepen. Wat de groote man doen zal De Tijd beweert dat dr Kuyper plan heeft binnenkort te bedanken voor zyn lidmaatschap der Tweede Kamer. Het katholieke blad beweert dat hg dat beelnit reeds aan enkele politieke en ambte lijke personen heeft meegedeeld. De «hoogst achtbare zegsman" van hot blad heet «betrouwbaar en uitmuntend ingelicht."' Wy zonden anders allicht gaan denken aan een vnendelyke vingerwyziDg aan het adrei van den gewezen premer, om zich op deze wyze uit de moeilijkheid te redden. Als reden voor zyn heengaan wordt zjjno toenemende doofheid genoemd. Motht dit gerucht waarheid bevatten, dan verwaehton wy toch dat dr. Kuyper niet zal heengaan vóór hy'' voldoende opheldering heeft gegeven over de Lintjeszaak en andere hem voor de voeten geworpen beschuldigingen. Want doet hjj dït niet, dan erkent bjj schuld. En dan zal met hen, die hem tot nu toe trouw bljjven, ook menig tegenstander hot betreuren dat een dergeljjk eminent man heen gaat met schande en dat aan een zeldzaam .groot politiek leven op zulk een oneervolle wyze een einde wordt gemaakt. Maar met dit al behoeft daarmee de kwes- - tic nog niet uit te zyn. £jDe Kamer kan nog besluiten tot een parle mentaire enquête, en daarbjj dr Kuyper hooren. Dat zjj daartoe zou overgaan, ie met het oog op haar tegenwoordige samenstelling, ecïP" ter niot denkbaar. Nu wjj zoo langzamerhand het einde te ge moet gaan van deze sensatie wekkende feiten tracht roen weer op eigenaardige wyze de aandacht af te leiden van den hoofdpersoon. Muffronw Mathildo Weetmeyer heeft in De Amsterdammer, de z. g. Groene, een brief schreven om nog weer eens te beweren dat mr. Tydeman op onwaardige wyze de bekende brievon oponbaar maakte. Aan het slot daarvan sehryft zy «Indien my dus inzake de publicatie eenig verwjjt ban treffen, zoo kan het geen ander zyn, dan dat ik een groote onvoorzichtigheid heb begaan, door, vertrouwende op het eere woord en de belofte van mr Tidoman, hom de bedoelde brieven indertyd ter hand te stellen. Elk ander verwyt wilde ik door deze publi catie ontzenuwen. Het in de laatste maanden in zeker doel der Pers te mjjnen aanzien geuite, acht ik geen weerlegging nooaig. Ten overvloede voeg ik hieraan toe, dat alleen ik als eigenares over deze brieven te beschik ken bad en niemand buiten my aan mr Tide- man verlof kon geven er publiek gebruik van te maken." Mejuffrouw Weslmeyer beweert haar stil- zwjjgeu te hebben verbroken omdat haar »uit vertrouwbare bron" ter oore is gekomen, dat by velen onder hen, ia wier belang zy zich vroeger bejjverd heeft, de meening heersoht dat zy de in Juni jl. gepubliceerde, gerucht makende correspondentie verkocht en mr Ti- deman volmacht gegeven zoude hebben de bowusto brieven te publiceeren. Wat zy echter vertelt, is al lang bekend. Reeds in Juni is door mr Ttdeman zeiven meegedeeld hoe by in het bezit dier brieven is gekomen. Dit woedt bevestigd door de redactie der Nieuwe Courant, die hieraan toevoegt van genoemden heer zelvon vroeger te hebben vernomen, dat hg de brieven niet onder oonige voorwaarde van WeBtmeyer, veel min op eerewoord zjjner- zjjds, in ontvangst heeft genomenhij toonde redactie het begeleidend schrjj ven van baar hand (bjj de toezonding der brieven), waarin evenmin van eenig voorbehoud of reserve sprake Velen weten trouwens, dat mej. West- mejor van baar bekendheid en briefwisseling met dr Kuyper nimmer een geheim heeft ge maakt. Hoe het zy, dit alles doet niets af aan het hoofdfeit, waar het omgaat. S' Wy herinnerden hietvoren aan het aanleggen i vervolgens verdwynen van een geheim dossier aanBuitenlandscheZaken. Het Vaderland ontving daaromtrent «van eon zjjner lezers buiten de Residentie, die met bet verloop der bedoelde gebeurtenissen mede niet onbekend is", nog de volgende mododeelingen De geheimhouding van het dossier, bevat tende de voor dr Kuyper compromitteerende inBtractieB en andere stukken, van wolk dos sier uw artikel van gisteren sprak, bon slechts met goedvinden der Koningin gelaat worden. Teneinde dat goedvinden te verkrjjgen, werd i volgende omstandigheid benut Toen in 1904 de veelbesproken brief van den Dnitachen Keizer aangaande de plotse linge noodwendigheid van versterking onzer havens den noodigen schrik had te weeg ge bracht, en van alle kanten op middelen werd gezonnen om den Minister Melvil van Ljjnden te doen vervangen, had de referendaris van het Kabinet der Koningin Van Bylandt het ongelukom tegenover den gezant Van Heeckeren woorden te bezigen waaruit deze terecht of ten onrechte niet andere meende te kunnen afleiden dun dat 't aan Hare Majesteit welgevallig zou zyn wanneer hy tot den val van den Minister Meivil van Lynden zyn mee werking verleende De gezant achtte zich verplicht zyn Minister in kennis te stellen van dien stap. De Minister wendde zich daarop tot de Koningin. Doch de Koningin ver klaarde op de meest besliste wys dat zy aan de uiting van den referendaris van het Knbinet ten eenenmale vreemd was. Desniettemin werd de gebeurtenis aange grepen om do Koningin te overtuigen, dat het eisch van sfaatsbelung wan eon g hciui dossier te vormen welke den sluier over dezen zooge- naaindon compromittcerenden stap van den referendaris zon werpen. De Koningin ver leende dnarop haar toestemming. En ziethet eenige wat in het gehci dossier terecht kwam, en het eenige wat daarin terecht komen kon waren de voor zekeren Minister compromitteerende stukken. Le tour étail joué. Het bljjkt dus meer en meer dat onze Haag- scbe correspondent indertyd goed was inge licht toen hy zjjne onthullingen ten beste gif over deze zonderlinge dingen, voorgevallen tjjdens dr Kuyper premier was. Hoe de Regeering denkt over de toegezegde Grondwetsherzieningen overliet Kiesrecht bljjkt wel uit het volgende, ontleend aan de Memorie van Antwoord op het voorloopig verslag der Tweede Kamer over hoofdstuk I der Stuatsbegrooting. «De stelling dat, wanneer de wenscholykhoid eener herziening van het kiesrecht wordt er kend, deze aan bet tot stand brengen van sociale hervormingen behoort vooraf te gaan, is, daargelaten ot zy niet te algemeen is ge steld, op den tegenwoordigen toestand, naar het der regeering voorkomt, niet toepasselijk. Immers de herziening van het kiesrecht is niet rjjp en vereischt eene moeilijke voorbe reiding. En het tegenwoordige kiesrecht is ruim genoeg om de moeBt uiteenloopendo ver langens on inzichten tot uiting te doen komen Eisch van het oogenblik is met de wetgeving voortgang te makeneisch voor de toekomBt op Grondwetsherziening voorbereid te zyn. De rogeering ncht voorbarig eene tijdsbepa ling voor de indiening van eono Grondwets herziening, speciaal betreffende het kiesrecht Deze redeneering is reeas herhaaldelijk weerlegd. En evenzeer is aangetoond dat het tegen woordig kiesrecht alles behalve ruim is en voldoet aan de eischen van den tyd. Wat baat het echter dit nogmaals te betoo- gen tegenover een regeering die het blijkbaar erop toelegt beide gewichtige herzieningen zoo lang mogelyk uit te stellen. Over de opdracht, den heer S t a al- an gedaan om een enquête te houden naar de gedwongen winkelnering, sehryft De Vaderlanderbet orgaan der Liberale Unie, het volgende In de groote bladen beeft men herhaalde lijk gepolemiseerd over partjjdige benoemin gen. Wjj nemen aan, dat elke party, die de regeeringsmacht in banden heeft, gevaar loopt le fout te vervallen, dat zy de vrienden voortrekt. Kan zoo'n partydige benoeming niet door den bengel, allerminst is dit het geval, als partijdigheid tot minderwaardigheid wordt. Een minderwaardige benoeming nu ijjkt ons do keuze van het gewezen Heldersche Kamer lid, den heer A. P. Staalman, voor het houden van oen onderzoek naar de gedwongen win kelnering. Zal een dergeljjke enquête slagen, dan dient zy te worden gehouden door een man, die aller vertrouwen (of althans van zeer velen) geniet. Allerminst kan men verwachten, dat een politiek kameleon als dit oud-Kamerlid de mededeelingen zal verkrijgen, die hjj behoeft. Het heele verleden des heeren Staalman is niet anders dan een collectie van minderwaar dige middelen om een Kamerzetel te bemach tigen. Antisemitisme, verdaohtmakmg en ver guizing der vrijzinnigen in zyn blad De Chris tendemocraat waren wekelijks schering en in slag- Poseerde de heer Staalman in 1905 als calvinistisch democraat, in 1909 w&b hy de- coalitieman in optima forma. Dat 't clericale Kabinet uit dankbaarheid dezen oud-afgevaardigde wensebt tegemoet te komen, is tot daaraan toe. Dat 't dit doet op deze wyze, is allerminst te verdedigen Het is zeker een noviteit, dat bovendien oen derge ljjke enquête wordt opgedrongen ann éen per soon. Bljjkbaar geniet de heer Staalman bjj het Kabinet-Heemskerk een vertrouwen, dat hij zeker niet zal hebben bjj hen, die hem de bijzonderheden van hun bedrjjf zullen hebben mede te deelen. Er is waarljjk reden te over, deze benoeming als minderwaardig te qualifi- ceeren Dit beamen wy ten volle, maar wjj bljjven onze meening handhaven dat men hem die opdracht deed, ten koste van de daarbij be trokken groote belangen van den werkenden stand en van de winkeliers, alleen om hem te vriend te honden en onscbadeljjk temaken. Zaterdagmiddag is er een beslissing ge nomen voor het maken van een nooduitgang in de Concert- en Gehoorzaal alhier, waar door tegemoet gekomen wordt nan een reeds lang door velen, ook door ons, geuit verlangen. Dank zjj de welwillendheid van den heerJ Smits, den nieuwen bewoner van het huiB in de Koepoortstraat, om gratis een deel van zjjn aan 't concertgebouw grenzenden tuin af te staan, zal nu deze inrichting worden aange bracht: Vóór het podium, links, zal in het muurvlak der zaal een deurkozjjn worden aan gebracht, toegang gevende tot genoemden tuin. Van deze deur af leidt een noodgang van twee meter breedte, van de rest van den tuin afge scheiden door een twee meter hoogen muur,naar de Verwerjjstraat, een afstand van 25 meter Men gaat ommddelljjk aan het werk, zoodat men alleB gereed hoopt te hebben vóór het eerstvolgend concert san Tot Oejening en Uitspanning. Daar er vóór dis deur altjjd ruimte moet oponbljjven, vervallen daardoor voortaan on geveer 24 plaatsen De tegen Dinsdagavond aangokondigde voorstelling van het Vrije Tooneel in den 8chouwburg alhier kan niet doorgaan, egens ziekte van den heer Nap de la Mar. Volgens verklaring van een geneesheer is het dringend noodig dat hjj wegens een acuut keellyden ruBt neemt. Woensdag a. s. zal in do Christelijke school op de Heerengracht alhier een bazaar gehouden worden ten bato van de Ver» eenigmg Barnabas. Wjj verwjjzen belangstellenden verder naar de in dit nummer voorkomende, desbetreffende advertentie. la de Zaterdagavond in de sociëteit Jom alhier gehouden algemeene vergade ring der Vereeniging Kindervoeding te Middel burg werd het twintigste jaarverslag, dat over 1908 9, uitgebracht. Daaruit bleek dat van de 224 kinderen, voor wie voeding was aangevraagd, or 194 werden aangenomen, 21 voorloopig afgewezen en 9 geheel geweigerd. Herdacht werd ook de oude Middendorp, in leven concierge in de Werkmansvereeniging, voor wien Kindervoeding een troetelkind ge worden was dat hy van harte liefhad, die het bestuur al de jaren van het bestaan van de Vereeniging zoo trouw ter zjjde stond en in den zomer van 1908 overleed. Do ontvangsten hobben bedragen f 3224.15, waaronder f 798.50 bydragen van leden, f 371 van beganstigere, on f 966.97' bijdragen Dor eens en buitengewone inkomsten. De uitgaven beliepen f 2504.79, waaronder 2237.64 aan voedsel. Er is alzoo een saldo in kas vaD f 719.36, Den 23 November 1908 werd met de voeding aangevangen en den 8 April 1909 daarmede geëindigd. De maaltjjden werden dagelyks gehouden. Het geringste aantal dat tegeljjk aan één maaltyd deelnam waB 142, het hoogste 194 kinderen. De prys per portie was f 0.12, dus even hoog als in 1907/8. Et werden gebruikt 110 maaltjjden met 18.647 portiën, en wel op 19 maaltijden 3143 portiën erwtensoep met vleeseh, 3350 huspot met vlee9cb, 3152 havermout en 3313 kool met vleeseh en op 17 maaltijden 2916 portiën rjjst en 2773 boonen met Bpek. Aan het slot van zyn verslag sehryft het bestuur een woord van opwekking om de Ver eeniging rjjkeljjk te Bteunen. De levensmidde len zyn duur, ook de Voreeniging Kindervoe ding zal dit dezen winter ervaren en zy wil tooh zoo gaarne do kinderen die het behoeven voedzaam middagmaal verschaffen. Laat ieder die voor de zaak voelt trachten in eigen kring meer sympathie er voor op te wekken, opdat het aantal contribuoerende leden vermeerdere en het bestuur minder bezorgd dan vroeger den winter tegemoet kan >an. Mevrouw Sohorer—Plaat, die sedert de op richting der Vereeniging bestuurslid was ge weest en dit jaar periodiek moest aftreden, had verzocht niet meer in aanmerking te komen voor die betrekking. Zjj werd daarop door de vergadering tot oerelid van de Vereniging benoemd op grond van de buitengewone steun hulp die de Vereeniging steeds van huar had mogen ondervinden. Blykons het tweede jaarverslag van de Zeeutosche Vereeniging tot uitdeeltng van Meeding- stukken aan inrichtingen, is in het afgeloopcn jaar het ledental in Middelburg achteruitge gaan, maar hebben .de buitengemeenten meer dan vroeger opgebracht. la het geheel werden 628 stuk s opgebracht, die, zooals vroeger gemeld werd, uitgedeeld zyn aan verschillende inrichtingen hier en elders. Het bestuur spreekt de hoop nit dat het door meerdere ontvangsten het volgend jaar aan meer inrichtingen en arme plattelands gemeenten zal kunnen geven. s* In een Donderdng gehouden vergadonng van De ooruit alhier is, volgens de Baanbr., op voorstel van het bestuur besloten tot den bouw eener nieuwe bakberjj met bjjbehoorende lokaliteiten, benevens twee bovenwoningen Daarvoor zyn aangekocht twee peroeelen in do 'Nederstraat, waarvan éen reeds wordt afge broken, daar dit onbewoonbaar was verklaard. De bakkery zal daardoor een gevelbreedte krjjgen van 14 M. De bouw is opgedragen aan de firma Van Loo en Dubois. Hot geheel moet in 5 maanden klaar zyn om in gebruik te worden genomen. Zaterdagmiddag speelden op het terrein achter de Meelfabri ek a 1 h i o r De Moischen II en H. B. A beiden van hier. De Mosschen wonnen met 2—1- Mot raat waa do stand 10. Zondagmiddag speelde Olympia I op het terrein aan den Seisweg alhier een com petitie wodstrjjd tegen Zeelandia I. Eerstge noemd elftal won met 5 1. Tjjdens de rust was de stand 0—4. Te Vlissingen had op het terrein aan het Midden Reduit een wedstrjjd ploats tusschen E At. AI. I van daar on Vetocitas III van Breda. De VlissingerB wonnen met 3—2; rust 2—2. Te G o e b speelden dien dag Zeelandia I van daar on Zeelandia II van Middelburgde wed stryd eindigde in gelijk spel3—3. Tydens de rust was de stand 21 in het voordeel van de Middelburgers Bij het van wege de Staatsspoorwegen gehouden examen voor hoofdconducteur heeft o a. aan de eischen voldaan de condncteur- pakmccster J. J. Oosterhuis te Vlissin gen. Op de pluimveetentoonstelling, vanwege de Utrechtsche Pluimveeclub te Utrecht gehou den, behaalde de heer J. W. Willomse te Vrouwepoldor een eersten prys voor don mooisten toom zwart Orpington. Door het Bestuur van den polder Oud- Noordbeveland is de heer A. Janse te C o 1 jj n s- plaat benoemd tot dageljjksch opzichter oy de eerstdaags uit te voeren werken aan Wanteskuip. - Zaterdag jl. hield de Werkliedon-ver- eeniging Hulp in nood te Wiesenkerke een buitengewone vergadering De voorzitter, J. Kramer Bz., die vjjf jaar deze functie had vervuld, zag zich genoodzaakt wegens vertrek de leiding neer te leggen. De vergadering was bijeengeroepen om in i vacature te voorzien. De leden waron, zoo sehryft men oub verder, maar zwakjes opge komen: 25 van de 55. Na eenige inleidende besprekingen word met bjjna algemeenestem men Ab. de Moor lz tot voorzitter gekozen. Deze nam de benoeming aan en ontving daarop den gelukwensch van den afgetreden collega, die daarna aan de leden en zyn medebestuur ders dank zei voor hetgeen allen gedaan had den om zyn bemoeiingen te veraangenamen. De penningmeester I. M. v. Heide, sprak den heengaanden voorzitter eon woord van dank en afscheid toe. waarmee de aanwezigen instemden. Op verzoek van den voorzitter werd door don secretaris van bet .Vuto-departement do aansluiting van de Vereeniging als vereeni- gingBlid van de Maatschnppy ter sprake ge bracht en toegelicht. Of de gowenschte aan sluiting mogelyk zal zyn met het oog op do 'erBpreide deelen van het Noord-Bevelandsche departement, zal bjj de Vereeniging nog een punt van overweging uitmaken. Te Stavenisse stond Zaterdagmid- eon stroomjjt, bevattende ongeveer 1600 sen stroo en loebehoorende aan don heer M. C. St. aldaar, plotseling in vollen brand. Gelukkig, dat de hevige wind in andere richting woei, went andere zonden kerk en school en eenige woningen, die er vlak bjj stonden, groot gevaar geloopen hebben. De brandspuit heeft nog water gegeven- Natnurlyk is alles verbrand. Men vermoedt, dat kinderen in de buurt m de mjjt een pypje aangestoken hebben.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1