MIDDGLBURGSCHE COURANT.
Vrijdag
12 November.
Sprokkelingen.
FEUILLETON.
SPAAR-WIEK.
I*. 267
162' Jaargang.
190».
Deto court at verickynt d o g e 1 y k s, met uitzondering ran Zon- en Feestdagen.
JPrijr per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaataen in Nederland franco pp. f t.
Afzonder! ijle© nummers kosten 5 cent.
A d o'r t en t i S'n by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospects asen daarvan zgn aan bet bnrean te bekomen.
Advertentiè'n voor ,bet eerstvolgende nummer moeten dea middags vóór éón uur
aan bet bureau bezorgd zfin.
AdvertentiestO cent per regeL Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
Ie andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regela i 1.50elke regel me
10 cent. Reclame» 40 oent per regel. Groot* lettera naar de plaats, die tij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nijverheid on Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adrertentle-Bmreaa A. DB LA
MAR Ai., N-X. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Middelburg U November.
Er is in het Noorden een bakkerspatroon
die bg voorbaat verzekert dat hg zioh tegen
bet ontwerp op den nachtarbeid in
zyn vak. wordt dit wet, zal verzetten.
Bji acht zgn persoonlgge, natnurlgke r- ch-
tec onaantastbaar voor de bemoeiing van de
xyde des wetgevers en hg schrjjft:
»W^e zal mg kunnen verbieden zelf voor
mijn hoÏBgezin te werken, wanneer ik dat zal
noodig achten
Ik b^b op mg genomen voor mgn buisgezin
te zorgen; dien eed zal ik gestand doen.
Ooi al komt er een wet die mg verbiedt,
in ingn eigen buis voor mgn eigen zaak te
werken, wanneer ik dat voor bet onderhoud
van mgn gezin zal noodig achten, toch zal ik
.des nachts blgven werken.
Ook al zal de wetgever, gebruik makende
van eet recht van den sterkere, mg vorbieden
des nachts te werken, ik zal aan deze wet
niet gehoorzamen. Ik ontzeg den wetgever het
Teeb* zich er mede te bemoeien, wanneer ik
•zelf .n mgn eigen huis zal mogen werken
Mgn arbeidskracht is mg gegeven om die ten
nutte van mgn gezin aan te wenden, een
hoogert macht dan de wetgever heelt mg
deze arbeidskrachten geschonken, opdat ik
-deze voor mgn zaak zal benutten. Zou ik mg
nu door een wet, een maaksel van menschen,
.laten weerhouden, datgene te benutten, wat j
j»g door een hoogere macht is gegeven V
Ook al zou 90 °/qc der belanghebbenden er
voor zgn zich dien dwang to doen opleggen,
de wetgever kan mg, zonder mgn goedvinden,
dezen dwang met opleggen."
D&t ie een eigenaardig standpunt.
Ifee patroon plaatst zich geheel buiten de
samenleving en sobgnt niet te begrgpen dat
in de maatschappg de wetgever het recht
heeft ten bate van het algemeen
wetten en voorschriften m 't leven te roepen,
waaraan allen zich moeten onderwerpen, al
stj-yden zg ook tegen de bgzondere belangen
van enkelen.
En nu zou in het door hem bedoelde geval
voorgeschreven kunnon worden dat men 's nachts
geen arbeid mag verrichten omdat daardoor
belet wordt dat anderen, ondergeschikten b. v.,
"tot snik een arbeid zouden verplicht kunnen
worden.
Daarbij dient tevens tegenover patroons een
dergelgke bepaling te gelden, omdat men
anders de deur zou openzeten voor allerlei
miBbmiken en ontduikingen, waardoor zulk
een vootachrift krachteloos zou worden.
in het ontduiken der wetten is men steeds
zeer vindingrijken daarop dient een wet
gever bedacht te zgD.
Van eerbied voor de wet getuigt de opvat
ting van den bewusten bakkers-patroon uit
het Noorden zeker niet.
E)e dat nog wel bij een ontwerp dat door
Naar het Eng el 8 oh
1. van
F. St. MARS.
Sommige menschen noemden hem een
arend. Anderen waren zeker, dat bjj een uil
was, maar hij was geen van beiden lig was
een bastaard-valk, of wanneer u zgn vollen
officiëelen naam wenschtBuieo vulgaris.
De menschen die hem kenden meest
schaapherders uit Wales noemden hem
iBoda of soms Spaar-Wiek, omdat hg nooit
zóó snel vloog, of hij kon altijd nog wat snel
ler vliegen als hij wilde, en ze zeiden daar
om dat hij zijn vleugels spaarde.
Uiterlijk was hjj te groot voor een havik,
"en te klein voor een arend. Hij droeg een
ja9je dat zijn kleur ontleende aan de herfst-
bosschen, en een borstkleed van denzelfden
tint, terwijl zijn onderlijf was besprenkeld
met donkerbruin, dat scherp afstak tegen een
crème ondergrond.
Hij had een lichtbruin „arendsoog", dat
scheen te dringen dwars door alles wat het
zaghij stond op gele poolen met groote
zwarte klauwen, die blijkbaar gemaakt waren
een mensch als Minister Talma is ontworpen,
met wien hg bljjkens syne zinspeling op »een
maaksel van monBohen" en hetgeen dooi »een
hoogere macht" is'gegeven een van godsdien
stige geestes-richting scbynt te zgn.
Wjj hopen dat de bewuste wet krachtig zal
kunnen optreden tegen patroons, die een der
gelgke zonderlinge opvatting hebben ten op
zichte van zgne verplichtingen tegenover het
algemeen.
v
Een inzender in de Arnhemche Crt gai dezer
dagen eenige. de aandacht verdienende wen
ken over het wotson twer p op de trek
honden.
Vooraf herinnerde hg er aan dat reeds door
den Minister Rink een wetsvoorstel, deze
zaak regelende, was ontworpentoen die
Minister aftrad, was het ontwerp bjj den Raad
van State. Het nu ingediende komt daarmede
in hoofdzaak overeen.
De eer van die zaak te willen regelen komt
dus dien Minister toe-
De sokrjjver vindt het verder een
fout van de wet dat de pnnten, welke
thans aan een algemeenen maatregel van be
stuur worden overgelaten, geen plaats vonden
in de wet zelf. Er is geen enkel motief te
bedenken waarom niet de mimmam-eischen
m de wet zouden kunnen worden vastgelegd,
zooals de minimum-schouderhoogte, het ver
bod drachtige of zoogende honden te gebrui
ken on aanspanning door middel van den
halsband.
Daarnaast zon het dan toch nog gewenacht
zgn, aan een algemeenen maatregel van bestunr
het geven van tochnische voorschriften over
te laten.
Op oen eigenaardig gevolg, dat de invoering
dezer wet kan hebben, wordt voortB nog in
de volgende woorden gewezen
»ls dit gebeurd, dan komt een zware taak
voor do vereenigingen, welke het lot der trek
honden ter harte nemen, omdat alsdan in de
eerste plaats het particalier initiatief zal
moeten zorgen dat eigenaars, die hun te kleine
of om andere redenen afgekeurde honden niet
langer willen houden, deze op pjjnlooze wjjze
en kosteloos kunnen doen afmaken of ze in
een nsyl kunnen laten opnemen. Een hoogst
droevig en door de Rogeering natuurlijk aller
minst bedoeld gevolg van de invoering der
wet zou anders kunnen zgn, dat een massa
slechtgevoede en verwaarloosde bonden werden
weggejaagd en maar moesten zien een goed
heenkomen te zoeken, of nan de straatjeugd
werden overgeleverd en wie weet op welke
wjjze doodgemarteld."
Voor dit laatste zgn wjj, met Het Vad„ niet
zoo bang als do schrjjver van het artikel.
Honden weten zioh in den regel nog wel te
verdedigen.
Veel erger vinden wij het voornitzicht, dat
gedurende den overgangstijd in onze steden,
naar hot voorbeeld van het Oosten
voor een veel minder onschuldig doel, dan
zich bij het zitten vast te klemmenhij kon
zijn kop geheel en al achterste voren draaien
cn achter zich kijken tot schrik van ze
nuwachtige mdhschen, die plotseling bij hem
kwamen als hij op een rots zat en hjj be
zat vleugels die hem in staat stelden zjjn ont
bijt in de eene provincie te gebruiken, zijn
middagmaal in een andere, zjjn avondeten in
een derde, en dan weer bijtijds thuis te zijn
om te slapen.
Ongelukkig echlor behoorde hij tot een ras
dat zich wel op veel dingen kon beroemen,
maar moed behoort daar niet toe. Evenwel,
door het feit dat hij een jaar lang in gevan
genschap had doorgebracht na in een strik
te zjjn gevangen, en doordat er vier maal op
hem geschoten was, had hjj een zekere stout
moedigheid verworven, een mate van sluwheid
en veel nuttige kennis, die aan zjjn broede
ren ontzegd was.
Op het oogenblik dat hjj het eerst onder
onze aandacht komt, zat Spaar-Wiek als een
beeld op oen door den bliksem getroffen den,
bovenop een ovenhangenden rots, die door
oen reuzehand tegen de helling van den heu
vel scheen te zijn geworpen en daar was blij
ven hangen Zelfs een mensch 'zou moeite
hebben gehad die met eiken begroeide helling
te beklimmen. Onder» zich kon hjj zjjn vrouw
bezig hooren met de laatste werkzaamheden
aan hun nest in de bovenste takken van een
troepen hongerige en verwilderde honden, aan
geen eigenaar toebehoorend, zouden rondzwer
ven. Daarom zgn ook wjj san meening, dat
dit gevolg, noodlottig voor de honden, maar
wellicht nog noodlottiger voor de veiligheid
en de volksgezondheid, door hot optreden der
vereenigingen voor dierenbescherming zal
moeten voorkomen worden.
Kameroverzicht.
Zitting van Woensdag.
Do eerste dag van hot koloniaal debat viel,
te oordeelen naar de scherpe aanvallen in de
pers op den nieuwen bewindsman van Koloniën
gedaan, nog mede.
Er bestond zelfs zoo weinig animo onder de
leden, dat de voorzitter de >ulgemeene be
schouwingen" reeds gesloten had, en deze
eerst later weder heropende om den heer Bos
het woord te verleenen.
Dat dit eigenljjk meor een taktische bewe
ging der heeren was, bleek naderhand, toen
na den heer Bos zich nog vjjt leden deden
hooren.
Natuurljjk hadden deze sprekers hunne rede
voeringen niet geïmproviseerd, maar lagen
deze reeds netjes klaar. Het was er hun alleen
maar om te doen om te zien wie het eerst
aan de beurt zou komen.
Maar dit daargelaten.
Het debat, hoewel bier en daar niet zonder
scherpe puntjes, verliep vrjj gematigd en van
rechts werd de nieuwe Minister behoorljjk
verdedigd.
Trouwens eon directe aanval op Z.Ex. deed
alleen de beer Troelstra, die het een raadsel
noemde, waar de Minister den moed van daan
had gehaald om achter de groene tafel te gaan
zitten.
De regeeriiig had zeker met Indiè geen
groote dingen voor
De heer Bos was meer gematigd in zjjn
oordeel, al keurde hg de benoeming van den
heer IdenbuTg af. Zeer terecht merkte hjj op,
dat deze er-minister zichzelf tot gouverneur-
generaal benoemd had, al heeft de heer De
Waal Malefjjt diens benoeming ook formeel
gecontrasigneerd zoo wilde hjj toch het
goede hopen van de bekwaamheden van den
tegenwoordigen titularis.
Tegenover de scherpe eritiek van mr
Troeletra, wees de heer V. de Volde er op
dat Z.Ex. een «geacht lid der anti-revolutio
naire partjj" wob geweest en de heer Boogaard
verklaarde goedig, dat de heer De Waal
Malefjjt door eigen studie van Indische zaken
véél heter op de hoogte is gekomen dan men
algemeen schjjnt te meenen. Het deed denken
aan een papa, die vnn zgn zoon zegt: >Hjj is
heusch niet zoo dom. als hjj er uit ziet!'
Gelukkig, voor den afgevaardigde van Breda,
dat hjj zelf het belachelijke van deze testi
monium-uitrei king niet voelde!
Ook de heer De Visser nam den Minister
in bescherming tegen den aanval van den heer
Troelstra, door te zeggen, dat Z.Ex. een «nuoh-
ter en zeer verstandig oordeel" en een »besliat
karakter" rjjk is.
Voornamelijk werd er natuurljjk gesproken
over de Zending en over Atjeh.
Wat de Z3ndiDg betreft, was geen spoor te
bekennen van de critiok, door de rechtsche
grooten Schotschen pijnboom.
Beneden hem, in do open ruimte die eiken
altjjd tusschen elkaar overlaten, staken hulsten
hun spitse torentjes van glimmende zwart
heid omhoog, hadden meidoorns zich bedekt
met een schuim van zuiver wit, en ston'den
de sleedoorns, afwerend maar toch mooi,
op een karpet van hun eigen wollige bloemen.
Bramen en jong gras vulden de tusschen-
ruimten op, en hier en daar teekenden zich
massa's witte en roodblauwe viooltjes af te
gen het fluweelachtige mos en de grijze en
glimmende boomwortels.
Een konijn bewoog zich door het lage ge
was, alleen door een geoefend oog te onder-
Bcheiden van de volmaakt gelijk gekleurde om
geving. Het vond een open plok, ging moe
dig overeind zitten, klapte met zijn eeno be-
weegljjke oor, en ging verder. Een ander ko
nijn volgde, en daarachter kwam een jong,
drie-kwart volwassen, zorgeloos en vlug
Do toekijkende bastaard-valk gleed omlaag
van zijn boomstronk, alsof hij hing aan een
gebogen onzichtbaren draad Op uitgestrekte
vleugels en toch met wonderbaarlijke snel
heid en bijna zonder geluid, schoot hij naar
beneden, en het eind van zjjn dalenden weg
was het jonge konijn. Hij stak beide poolen
uit, greep, gaf twee kolossale slagen met zijn
groote vleugels, en zonder zijn vaart een
oogenblik te vertragen, schoot hij weer zoo
als een meeuw opstijgt na gedoken te hebben,
bladen op 's Ministers bekende uitlating uit
geoefend.
Nooh in de redevoering van den beer De
Visser, noch in die van den heer V. d. Velde
werd den Minister een verwjjt gemaakt, dat
hjj zich te dien aanzien op een «liberaal
standpunt" had gesteld.
Integendeel, beide sprekers prezen den Mi
nister voor diens verklaringen. Deze Minister
gaat zelfs verder dan de heer Idenburg, zeide
dominéé De Visser. Spreker hoopte dat de
heer De Waal Malefijt ook nog naar afschaf
fing van heerediensten op Zondag zou streven.
De heer Bos meende, dat het ingenomen
standpunt opzichtens de zending bet juiste is,
en wenschte, dat de Minister hierin zal vol
harden. Wel zgn wjj een «Christelijk volk",
maar geen «doopende staat."
Ten opzichte van Atjeh bleek men van
meening dat de toestand er nagenoeg sta
tionair bljjft.
Zooals de heer De Visser het aardig uit
drukte; «de patient ie rustig, maar blgftzorg
vereisehen."
Ook de heer Bos had uit bet rapport Lief-
rinck den indruk gekregen, dut men thans op
Atjeh de juiste weg is ingeslugen, al bljjft hij
het betreuren, dat wg er koo erg langzaam
vorderen.
Alleen de heeren Thomson en Troelstra waren
van een tegenovergesteld gevoelen. Eerstge
noemde vond den toestand op Atjeh hoogst
onbevredigend en grondde deze moening op
citaten uit het rapport Liefrinck, hetgeen
hem een vermaning van den voorzitter op den
hals haalde. Dit rapport lag nl. slechts op de
griffie ter lezing voor de leden en was niet
bestemd voor het publiek. Op een vraag van
den beer Thomson aan den Minister of dez^
vorder citeeren toeliet, schudde Z.Ex. beslist
ontkennend het hoofd.
Het bewuste rapport zal dus wel mot ge
publiceerd worden 1
Resumeerende het debat van heden op
de groote tribune door den heer Van Kol bjj-
gewoond kan gezegd worden, dat de stem
ming ten opzichte van den Minister niet
ongunstig was.
Morgenochtend komt de hoer De Waal Mu-
lefjjt aan het woord.
TWEEDE KAMER-
Bij het afdeolingsonderzoek der water-
staatsbegrooling voor 1910 werd door eenige
leden betoogd dat het nog niet noodig is tot
den bouw van derde schutsluizen tc Hans-
weert en Wemeldinge over te gaan.
De Eerste Kamer behandelt Vrijdag de
wetsontwerpen, waarbij de Minister van Ko
loniën moet tegenwoordig zijn, o. a. dat be
treffende Sabang.
Daarom houdt de Tweede Kamer dien dag
geen zitting.
Laatstgenoemde Kamer zal tot 24 December,
den dag vóór Kerstmis, aan de begrootingen
blijven doorwerken
KORTE MEDEDEEL1NGEN
VERGADERINGEN.
Te 's Gravenhage is eene algemeene ver
gadering gehouden van de .Vederlatidsche
Rensverceniging
De Vereeniging gaal steeds vooruil en telt
thans meer dan 600 leden
omhoog, over den naastbijzijnden boom, en
het jonge konijn spartelde in zijn klauwen.
Zonder pauze, en op bewegingloos uitge
strekte vleugels, beschreef hij een boog, waar
van het eind was het nest op den Schot
schen pijnboom een honderd meter lager
Dit bereikte hij bjjna zonder geluid, liet hot
spartelend konijn vallen op het vlakke uit
bouwsel van het nest, zette zijn lange mooie
staart uit, en met halfgesloten wieken schoot
hij als oen levende vuurpijl in het dal bene
den, terwijl zijn vrouw boven in het nest de
laatste spartelingen van het konijn bedwong.
Eenige berkhoenders ongetwijfeld moeten
de berkhoenders beter dan andere vogels den
hemel kennen, daar ze aldoor naar de lucht
kjjken zagen Spaar-Wiek aankomen, ien
het was een onheilspellende waarschuwing
tegen de onschuld van zijn karakter, dat zij
in eens neerdoken en eruit zagen als zooveel
sleenen.
Van de berkhoeuders werd het alarm-sein
overgenomen door de wild zingende merels,
en van die weer door een partij spreeuwen
die, voortsuizend op hun hoekige vleugels, de
goudpluvieren [waarschuwden hooger op de
helling die brachten op hun beurt een troep
kraaien in beweging, welke nestelden tegen
den wand van een rots En de kraaien wek
ten weer de groote zilverkleurige, schreeu
wende braakvogels op, die omhoog schoten
en den somberen alarmkreet van de wildernis
Als nieuw bestuurslid werd o. a gekozen
de heer T. Oberman te VI i s 3 i n g e n
Benoemingen enz.
Bij kon. besluit
is benoemd tot directrice van het Rijks
opvoedingsgesticht voor meisjes te Zeist J.
J G. E. Snethlage, thans directrice van het
Rijksopvoedingsgesticht voor meisjes te Mont-
foort
is bij het Dep van .Marine aan den hoofd
commies C. F Gravelotle, op verzoek, eervol
ontslag uit 's lands dienst verleend, onder
toekenning van den persoonlijken rang vau
referendaris en zjjn bevorderd tot referen
daris de hoofdcommies A. W. de Groottot
hoofdcommies de commies MCA Muller
tot commies de adjunct-commies E H.
Schmidten benoemd tot adjunct-commies de
eerste-klerk P. Riemeiis
is aan E. G. W. Piper, inspecteur van den
waarborg en dc belasting der gouden en zil
veren werken bij hel Dep. van Financiën, te
vens belast met den controle-dienst bij het
kantoor van den waarborg en de belasting der
gouden en zilveren werken te 's Gravenhage,
op verzoek, eervol ontslag uit die betrekkin
gen verleénd, onder dankbetuiging, en is L.
J Ilubor, controleur van dien waarborg te
Leeuwarden benoemd tot inspecteur vfüt'Jdal
dienstvak bij het Dep. van Financiën enj is
hij tevens heiast met den confröle-dienstbij
het kantoor te 's Gravenhage
zijn benoemd tot surnumerair der directe
belastingen, invoerrechten en accijnzen A. C.
Otter, M de Beer. J. N. Valkhoff, C. W.
Vrecde, II. J. Volkmaars, S. M. Woldringh,
D. P. YV. van Heuven, J Zwart en W. S
Noordhof
zijn benoemd tot directeur van het tele
graafkantoor te Nieuwediep E. van Driesten,
thans in gelijke betrekking te Maastrichten
te Vlijmen YV. M. J. Achlerbergh, thans in ge
lijke betrekking te Ootmarsum
zijn benoemd tot adjunct-inspecteur van
den arbeid J. L. M. Asselbergs, werktuigkun-
dig-ingenieur to Amsterdam, en J Th. Esch-
bach, civiel-ingenieur le 's Gravenhage
is bij het personeel van den geneeskundigen
dienst van het leger in Ned.-Indie benoemd
en aangesteld tot officier van gezondheid
der 2de klasse de arts A. L. Kruscman..
Bij beschikking van den Minister van
Binnenlandsche Zaken is, voor het tijdvak
van 10 November tot en met 31 December
1909, benoemd tot assistent bij de genees
kunde (afdeeling Kinderziekten) aan dc Rijles-
universiteit te Groningen .1 ffeybroek,
arts, tc Groningen.
Uit Stad 811 Provincie.
Uit Vlissmgen.
Dinsdagavond vergaderden in het Concert-
gebouw de stemgerechtigde werklieden van de
kon. Mjj De Schelde, ter bespreking van een
plan tot stichting van een fonds uit weke-
Igksche bgdragen om daaruit jaarlijks de
verletdagen met Pinksteren te betalen.
Eerstdaags zal over dit vraagstuk oen stem
ming worden gehouden.
Het plan is het gevolg van gehouden be
sprekingen van een comité uit de werklieden
met de directie van genoomde Maatschappij.
De matroos O., te Souburg woonachtig, viel
heden morgeD. terwjjl hg bezig was do schoor-
Bteenen van de nachtboot Prins Hendrik schoon
lieten hooren, welke mrjten in de ronde veront
waardigende antwoorden uitlokte van de moe
digen, en de vreesaebtigen hals over kop een
schuilplaats deed zoeken.
En zoo bevond Spaar-Wiek die zoo ver
langend was om publiciteit te vermijden
dat hij het niet benijdenswaardige middenpunt
was van een gevleugelden warrelwind, ep daar
hij innig het land had aan de ongevraagd^ aan
dacht van die lawaaierige bende, vloog hij
snel het kleine dal door naar veiliger jacht
velden-
Het dal liep uit naar een moeras, dal al
lang veroverd was door het rieten daar zag
Spaar-Wiek een wilden woerd in de lucht.
Nu kon in dat seizoen of behoorde ten
minste, een woerd le beteekenen dat er
ergens een vrouwtjes-eend was, en een
vrouwtjes-eend beteekende wanneer zij
althans haar plicht gedaan had jonge
eendjes. Spaar-Wiek had geen lust opi den
woerd le ontmoeten, en evenmin de eend
wat haar zelf betreftmaar die jongen
dat was wat anders.
Toen, plotseling, terwijl hrj die zaken over
dacht, klonk het scherpe geluid van een ge
weerschot over de stilte van hot moeras. Hij
zag een eend snaterend uit het riet opvlie
gen, en daarna achter haar zag hij nog een
zwarte vlek. De eend vloog een- of tweemaal
rond cn keerde toen naar haar jongen te
rug, maar de zwarte vlek kwam nader, lang-
