MIDDELBURGSCHE COURANT.
W oensdag
3 November.
iit SM en frovüiGie.
BUITENLAND.
I\ 239.
132" Jaargang.
1909.
Deze oourant verschijnt dagelyks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
'rijt per kwartaal, zoovel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland trance pp. f S.
Afzonderlijke nummers kosten 6 cent.
Adv e~r t e a t i ë«n bjj abornement op voordeelige voorwaarden.
Prospactissen daarvan zjjn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één aar
aan bat bureau bezorgd zjjn.
Advertontaên10 eent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- öu
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50elke regel na
10 oont, JLoolamea 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatung van advertentiën en reolamei, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Njj verheid an Geldwezen, ia gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
HAR As., N.X. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bif dm courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf vun den spoordienst komt iu
dit nummer voor op de gebruikelijke plaats.
Middelburg 2 November.
Sprokkelingen.
EvonaiB de oflicieele vertegenwoordiger van
ons land bjj do H u d s o n-f eesten, de heer
J. T. Csemer, oud-minister, en do beer Van
Leeuwen, burgemeester der hoofdstad, is ook
den neer Van Eeghen, voorzitter van do Am-
ateróaniseho Kamer van Koophandel, die Don
derdag uit Amerika terugkeerde, door een
-verslaggever van het li bid. gevraagd naar zjjn
indrukken vnn die feesten.
Op Ce Traag of hom over de tarieven go-
sproken was, zei de beer Van Eeghen
>Zeker, van verschillende zjjden is mjj ge-
vraago, of de Amerikaansche tarieven geen be
zwaar voor ons opleverden. Ik heb natuurlijk
geantwoord, dat tarieven voor onzen handel
altjjd hinder beteekenenen des te meer,
naarmate ze hooger zjjn. Er den nadruk op
gelegd, dat vooral de heffingen op tabak, en
ook op sterke dranken zeer bezwarend zjjn.
En er op gewezen, dat wjj van ons standpunt,
waar we gelukkig nog vrjjhandolnars zjjn,
tarieven altjjd als een belemmering voor het
rerkeer beschouwen."
En het nationaal geschenk Of dat werko-
ljjk indruk had gemaakt V
>Ja, in heel den Staat, zoowel als in de stad
New-York heeft hot een zéér goeden indruk
gemaakt, meende de heer Van Eeghen. Alge
meen is het geapprecieerd. Dat bljjkt trou
wens wel uit het feit, dat men het schip be
waren wil als een aandenken aan de feesten,
voor komende geslachten. Bij de Columbus-
teesten m 1892 heeft Spanje ook schepen ge
zonden, een nabootsing van die waarmee Co
lumbus uitgevaren was. DAt waren echter
parade-vaartuigjes, zonder meer, die het niet
langer uithielden dan de feesten, en toen ge
sloopt zjjn. Maar onze Halve Maen is zeven-
tienóe-eenwsch 9olide gebouwd, van liet »echte"
materiaal. die kan hot misschien wel een
paar eeuwen uithouden."
Als een merkwaardig staaltje, zich aanslui
pende bjj het zeggen van den burgemeester,
dat bij behandeld is Als een vertegenwoordiger
van een groote Mogendheid vertelde de
heer Van Eeghen nog dat voor al de leden
van de Hollandsche Commissie de douanefor
maliteiten in New-York waren opgeheven.
"Dit zegt iets, voor het land der tarieven.
En tèn slotte vernam genoemd blad nog, dat
de volgende maand de voorzitter van het
Hudson-Fulton-Committee, generaal Woodfort.
met zjjn echtgenoote, ons land zal bezoeken,
mede om persoonlek dank te brengen voor de
wjjze, waarop Nederland zich te New-York
heeft laten vertegenwoordigen.
De jongste aflevering van De Gids bevat
een beschouwing van den heer mr C. Th. van
Dovenier over de verandering van het Mi
nisterie van Koloniën en op Bui
tenzorg.
Wat Minister De Waal Malefijt betreft, het
komt den schrjjver voor, dat er geen vol
doende grond bestond voor een zoo scherp
afkeurend oordeel, als vele persorganen zich
over de persoonsverwisse'ing aan het hoofd
van Koloniën veroorloofden.
»Toen zoo schrjjft de heor Van Deventer
in den ministerraad Was besloten dat de
heer Idenbnrg zou worden voorgedragen als
opvolger van den heer Van Heutsz, moest
tevens vaststaan, dat de openkomende plaats
in het Kabinet zou worden aangevuld door een
man van rechts en liefst door een politiek geest
verwant van den eerlang naarBuitenzorg vertrek
kende. Bjj het monsteren van de broederen in het
parlement moest dan al spoedig het oog vallen
op den heer De Waal Maletjjt, den eenige dqr
talrjjke anti-revolutionnaire groep die aan een
veeljarig parlementaire praktjjk wat door
jjverigc Btadie verkregen theoretische konnis
omtrent het Indisch regeeringsbeleid paarde
en die geregeld, door deelnemmng aan de
Indische begrootingsdebatten, van zjjn belang
stelling in koloniale aaugelegenaeden liet
bljjken. Dat de keuzo op hen} viel, kan dus
inoeiljjk beschouwd worden als iets anders dan
eon zuivere toepassing van het parlementaire
stelsel.
Omtrent de benoeming van den heer Iden
bnrg durft de heer Van Deventer niet ver
zekeren dat er geen enkele grond tot bezorgd-
hei i bestaat.
De streng-calvinistische levensbeschouwing,
door den oud-minister nooit onder stoelen of
banken gestoken, kan licht voeren tot mee
ningen en Maatregelen, die, in een land als
Indië, waar tegen den zeer overwegenden Islam
groothartige verdraagzaamheid en het geschei
den houden van Bchool en moskee ook vanchr s-
teljjk standpunt de verstandigste politiek
sckjjnen, beslist hun gevaarljjke zjjde hebben.
»Wil zoo luidt des scbrp vers conclusie
wil do heer Idenburg een goed landvoogd zjjn,
hp make, bjj de beoordeeling van de nalaten
schap van zijn voorganger, zich los van alle
persoonlijke overwegingen. Hg zal dnn tot
do ervaring komen, dat in veel opzichten het
vjjfjarig bestuur van dien voorganger teleur
stelling heeft gebaarddat in die periode
belangrjjk minder is tot stand gebracht dan
met grond mocht worden verwacht en dat
daarentegen «in allerlei ambteljjke rangen en
maatschappelijke lagen ontevredenheid ia ge
went, die voorkomen bad moeten worden."
Prof. mr. Fabius bespreekt in bet jongste
nomuier van zjjn Studiën en Schetsen hot tegen
woordige regeeringsbeleid in ons land,
waarover hjj alles behalve te spreken is-
Daarin betuigt hy zjjn leedwezen dat de Troon
rede weinig bijgedragen heeft om de tegen
stelling tusschen een anti-revolutionnair en
een vrjjzinnig regeeringsbeleid te doen uit
komen. De zinsnede, dat de Regeoring naar
toepassing van Christeljjke rechtsbeginselen
blytt streven, acht by niet voldoende om den
koers te doen kennen. De anti-revolutionnaii.
zot hp uiteen, wil niet audeiB dan Chriaxeljjk
regeeringsbeleid, maar het gevaar is niet
denkbeeldig, dat men met de leuzeChristelijke
beginselen juist by bet tegendeel daarvan
belandtdat de verklaring van naar Christe
lijke beginselen te willen handelen, min ot
meer de oogen sluit voor het afglijden in het
viyzinnig spoor; dat de vooropstelling van de
Christelyke belydenis juist sommigen te vrjjer
waakt in hunnen koers. Waarhoen zy ook
guan, zy hebben immerB de Christelyke begin
selen op den voorgrond gesteld en volgen dus
Christelyke Staatkunde. Naar het achryver
voorkomt is het soms a!s"f, sedert men be
gonnen is meer van Christelijke beginselen to
Bpreken, de zin voor ar.li-revoluttonnair regee
ringsbeleid verzwakt is. Spreekt men van
anti-revolutionnair regeeringsbeleid, dan wordt
z. i. meer houvast geboden.
Dat het Ministerie Christelyke rechtsbegin
selen wil bljjven bandhaven en tevens in een
belangryke materie van sociale politiek, naar
het schjjnt, den koets volgen van het minis-
terie-Pierson-Borgesius-Lely, kan z. i. niet
samengaan. Het door den Staat doen pension-
neeren van wie geen ambtenaar zyn, zooals
bet ministerie ook wil, ligt, meent prof. Fabius,
geheel op de socialistische lyn. Van eenen
anderen koers van regeeringsbeleid kreeg men
z. i. in de openingsrede weinig te zien. Zeker
mag met dankbaarheid worden uitgesproken,
dat het Kabinet niet den indruk gemaakt
heeft van het wagenschot, hetwelk het tot
dusver had doen zien, te willen omkeeren.
Maar er moet dan toch duideljjk uitkomen,
wil althans het Kabinet als anti-revolutionair
iD den ruimeren wetenschappelyk politieken
zin worden aangemerkt dat het volgt >een
onder regeeringsbeleid dan dat der vrjjzmnig-
beid". Een anti-revolutionair Kabinet heeft
z i. een regeeringsboleid te toonen, dat do
socialistische gedachten, de socialistische op
vattingen omtrent de muatsohappy, de socia
listische denkbeelden omtrent de taak van den
Staat ten opzichte van de maatschappij, ver
werpt met wortel en tak.
»In steeds toenemende mate, zoo scbryft
prof. Fabius ten slotte, wordt ons leven door
bet staatsalvermogen bedreigd. Op verschil
lende manier wordt dit in beginsel verkondigd.
En tal van maatregelen, zoo genomen al3 aan
bevolen, steunen op die gedachte.
Principieel zich daartegeuover te Rtellen.
niet alleen door te zeggen, dat men het staats-
alvermogen verwerpt, maar door een regeerings
beleid te doen zien, dat van geheel andero
gedachte uitgaat, is zeker eisch van oen anti-
revolutionnair kabinet.
Hot ministerie-Heemskerk heeft een wets
ontwerp ingediend, dat den gemeentebesturen
ruimer hand geeft in het heffon van belastin
gen, en voor het rjjk verschillende nieuwe of
verhoogde belastingen aangokondigd.
Daarvan mag niet eenvoudig aan dit Kabinet
een verwjjt worden gemaakt.
In den nood van bet oogenblik dient voor
zien te worden.
Maar tegenover die zwaardere belastingen
voor de naaste toekomst mogen wel van het
Kabinet worden gevraagd lynen van regeerings
beleid, die in de toekomst stuiting van steeds
nieuwe eischen der schatkist, ja, vermindering
van druk beloven-
Bedoelt do Regeering b v. de armenzorg eu
althans een groot deel van het onderwys over
te brengen op de maatschappy 'i
Ook is van belang de verhouding van den
Staat tot de Kerken, zoowel in geldelyk als
in ander opzicht.
Wat is ten aanzien van dit alles het regee
ringsbeleid f
Geen holder de-boldor-politiek wordt ver
langd.
Maar een vast plan van regeeringsbeleid, waar
uit zekere voorstellen zyn te wachten en
waardoor het uitzicht op andere wordt afge
sneden.
»Elke Regeering moot beginsels erkennen",
schreef Groen, »naar welke de Staat en de
Natie, volgens een vast plan worden bestuurd
en geleid."
Zonder zoodanig vast plan kan er wel gou
vernementeel© bedryvigkeid zyn; ook een goed
administreeren. Maar geen wezenlyk regeeren."
Men ziet d9 professor is alles behalve
tevredenook niet ov'or het beleid van bet
ministerie-Heemskerk -, evenmin als bjj vroe
ger over het kabinet-Kuypor te spreken was.
De bij het 3e regiment infanterie be.-
noomdo majoor jhr A. F. van Spengler is
bestemd voor één der bataljons te Bergen op
Zoom, de kapitein H. Polvliet wordt comman
dant van do le compagnie 2e bataljon te
Middelburg, terwyl do kapitein Dierkens
voorloopig don dienst vnn kapitein voor spe
ciale diensten te Middelburg zal verrichten.
Het bericht, ontleend nan een ander blad,
dat te Camperlaud ook een geval van
kinderverlamming voorkwam, ecbjjnt onjuist
te zijn.
Naar aanleiding van een adres van den
beer D. Buyze, arts te N o u z e u en andereu,
is van den Minister van Waterstaat bericht
ontvangen dat het in het voornemen ligt,
binnenkort over te gaan tot het aanbrengen
van een steenslagverbarding op het gedeelte
Ryksweg tusschon de Blikstraat en de voet
brug over het kanaal te Sluiskil.
Te Sluis zal een suikerfabriek worden
opgericht aan het kanaal Sluis—Brugge.
KEêftTSZAKEN.
Arrondissement-Hechtbauk le Middelburg.
Voor bovengenoemde rechtbank had zich
beden te verantwoorden E. van B., 69 j.,
werkman te Sas van Gent, beklaagd van
bedreiging met misdrjjf tegen het leven ge
richt, althans bedreiging met zwaar lichamelyk
letsel, van E. G. aldaar, door op haar op 5
September jl. een revolverschot te lossen.
Als eerste getuige verscheen mej, E. G.,die
met beklaagde in één huis woont, Op den 5en
September had zy met hem op zolder ruzie
gekregen over een koffer,
ln de gang voegde beklaagde haar toe
>Alsje niet weg gaat, dan schiet ik je er uit"
Hy is toen een revolver gaan balen en heeft
vervolgens op haar geschoten, althans in haar
richting geschoten-
Beklaagde beweerde dat getuige en haar
man in zyn kamer waren. Daar zy niet weg
wilden gaan, had bjj een revolver genomen,
die pp de tafel lag en geschoten om hen
beiden schrik aan te jagen.
Getuige weersprak dit verhaal.
De tweede getuige, de echtgenoote van de
eerste getuige, had bekl&agdo met een revol
ver in de hand in diens kamer zien staan,
terwyl zyn vronw in den gang hem tegemoet
kwam.
Getuige ontkendo dat zy beiden in de kamer
waren, zooals beklaagde bleef beweren.
~De ambtenaar van het O. M. eischte, wegens
bedreiging met zwaar lichamelijk letsel, 1
week gevangenisstraf.
Uitspraak 12 Nov.
iANDSOUW.
Wjj ontvingen een kort overzicht van de
statuten der Zeeuwsche Landbouw-Onderlinge, een
uittreksel uit het bedryfs-ODgevallenrcglement
van de Centrale Landbouw-Onderlinge, welk regle
ment ook voor de Zeeuwsche Landbouw-Onder
linge geldt, en een boekjeWaarom aansluiten
bij de Zexuwsche Landbouw-Onderlinge.
Als leden der laatstgenoemde voreoniging
kunnen worden toegelaten zy, die in de
provincie Zeeland laudbouwwerkzaamhodon
verrichten of doen verrichten en lid zyn van
de Maatschappij tot bevordering van landbouw en
veeteelt in Zeeland.
Een Biervlietsche landbouwer ver
scheen Maandagmorgen met twee wagens aan
do boot te Breskens om p. m. 20 Westbapel-
sche arbeiders at' te haleD.
Deze landbouwer, die wel 50 gemeten bieten
zaaide, betaalt eon dubbelje per roe, en een
flink en handig werkman kan licht 25 a 30
roeden klaar krygon, als het wéér wat mee
werkt.
Het daggold is nu gemakkelyk te berekenen.
Te Biervliet, een gemeente mat honderdon
arbeiders, komen dit seizoen nog honderden
handen te kort.
En toch zyn er al Belgen en een ploeg volk
uit Halster omgeving aan den gang
VerkooDsnsren, enz.
Te Middelburg werd heden namiddag
door Burg. en Wetb. ten raadhuize aanbesteed
het leveren van boomen, heesterB en bosoh-
plantsoen, ten behoeve der wandelingen,
plantsoenen enz., binnon de gemeente.
Ingeschreven word door de heoren Everedjjk>
Biezelinge. f 279.35, F. A. Hansen, Middel
burg, f 239.25 ©n D. J. v. d. Have, Kapelle>
f 185.30, aan wien de levering gegund is.
Het hótel De Weerd te Zierikzec is
voor de Vtjjdag daarvoor in openbare veiling
geboden som van f 7105 niet gegund.
INGEZONDEN STUKKEN.
lagezonden z tukken worden in geen geval teruggezondc a
Handelsbelang en concurrentie
door ambtenaren.
Geachte redactie.
In uw nommer van Maandag kwam iemand,
die zelf geen lid is van Handelsbelang en toch
winkelier, eens vertellen wat deze Vereeniging
eigenlyk al lang bad moeten doen.
Wat een minzame bescheidenheid toch.
Ze komt eohtor meer voor.
Menschen die zich verre houden van de
organisatie, oindat het »toch niks gedaan" is,
kunnen u soms aanklampen om dan met
ernstig gebaar te vermanen»Daar mochten
jullie je toch ook wel eens mee bemoeien."
Dat zyn zoo van dat soort middenstanders,
die eigenljjk de verdwyning van den midden
stand helpen voorbereiden, dio wel weten te
vertellen wat een middenstaudsvereeniging
doen en laten moet, maar die zich de moeite
en koeten van het lidmaatschap niet willen
getroosten.
Wie echter meent, zooals uw inzender die
zich noemt »Ook een Winkelier", dat door de
organisatie iets ten bate van don middenstand
geschieden ban, dient toch ta beginnen met
tot die organisatie toe te treden.
Men probeert het echter liever met de krant.
De beschuldiging van koelbloedigheid, dio
>Ook een winkelier" aan het adres van Han
delsbelang uit, moet zeker niet al te ernstig
worden opgenomen, waar immers uw inzen
der aan zjjn minzame bescheidenheid een
verschoonende welwillendheid paart door te
verklaren »ik veronderstel echter gaarne dat
zy van deze zaak geen kennis heeft gehad."
Wél vriendelyk.
Vergun mjj, geachte redactie, wat nu de
zaak zelve betreft, nog het volgende op te
merken
Dat ook de middenstand het recht van
coöperatie dient te erkennen.
Dat onder don middonstand het oordeel over
de wjjze waarop tegen de coöperatie moet
worden Btrjjdgevoerd, in de laatste jaren be-
duizend is gewyzigd.
Dat do actie voor een wettelyke bestrijding
nog altjjd op niets is uitgeloopen en de mid
denstand zyn strjjd tegen de coöperatie
dat een maatscbappelyk verscbynsel is met
maatschappelijke, d. i. sociale, wapens hoeft te
voeren.
Dat de vraag of eon ambtenaar verboden
moet als bestuurder eener coöperatie op te
treden, reeds menigmalen is gesteld, maar
mede omdat hier de vrjjhoid van den
ambtenaar in "t geding komt niet zoo een
voudig is, als uw inzender »Ook een winkelier"
wel schynt te meenen.
Dat op de agenda van bet eerstvolgende
Middenstandscongres o. in. alB punt van be
handeling voorkomt: Conourrentie door ambte
naren en zulks naar aanleiding van oen op
merking, gedaan door een vertegenwoordiger
van Handelsbelang
Dat bot dreigend gevaar der coöperatie,
weer eens een enkelen middenstander wakker
maakt, maar zelfs de verkrjjging van een
absoluut verbod van ambtenaren, do coöpe
ratie niet beduidend Bchaden zou.
Dat in den strjjd tegen de coöperatie door
den middenstand alleen iets van beteekenu
kan verkregen worden, wanneer die midden
stand zich geheel aanpast aan de eischen die
het moderne leven stolt, en zoowel door eon
krachtige organisatie, als door technische ver
betering, het bedrjjf op hooger peil voert.
Dat een krachtig protest bjj de bevoegde
autoriteit niet Altjjd gehoor vindt, zooals uw
inzender meende, wat deze informeeren kan
bjj Ahddelburg's, Buuwkring wiens protest onlangs
bjj geen enkele onzer ruadaleden steun heeft
gevonden.
Dat eindelyk de enquête voor den midden
stand, welke van Kegeeringswege wordt in
gesteld, in onze stad eon aanvang heeft ge
nomen, en er thans voor allo middenstandera
-- ook voor uw inzender ruime gelegenheid
wordt geboden om alle klachten en bezwaren
ook die tegen de coöperatie te brengen
onder de aandacht van een van overheidswege
aangostelden enquêteur.
Onder vriendelijke dankzegging voor de
opname, geachte redactie,
Cw dw. dr.,
FRANS KEULEMANS.
M i d d e 1 b u rg 2 Nov. 1909.
Postambtenaren als winkeliers.
Mynheer de Redacteur.
Wat een naïef brievenbesteller antwoordt my
op rojjn schryven, iu uw blad van 27 dezer!
Wat eon belangloos postambtenaar, aieziok
op de bres stelt voor zyn collega's!
Zou heusch dio brievenbesteller denken dat
er menschen handelen zooals bjj beweert
Mjj dunkt dit wat al te naïef, al te grappig!
Maar enfin, terzake. Als antwoord dit le.
Bedoelde brievenbesteller geeft toe dat er
rjjkspoetambtanaren zyn die bestuurders
zyn van eene kruidenierswinkel, 2e dat die
zelfde bestuurders in de gelegenheid
zyn onze handelscorrespondentie te contro
leeren. Mjj dunkt dat verder betoogen hier
overbodig is, daar mjjne beweringen erkond
zyn als juist. Dientengevolge noodig ik deu
winkelstand uit, indien deze biermede met mjj
accoord gaat, daarvan bljjk te geven, opdat
wjj de noodige maatregelen zouden kunnen
beramen tot wering vun handeldrijvende rjjks-
postambtenaren, respectievelijk als brieven
bestellers en incasseerders.
U dankend voor do verleende plaatsruimte,
verbljjf ik inmiddels met de meeste achting
Een winkelier.
Middelburg, 2 Nov. 1909.
De Duitsche Beaiubtenbond.
Er ligt misschien in die woorden een be
gripscombinatie, die in zich zelf een tegen
stelling vormt Maar er bestond in dat op
zicht reeds in Duitschland een begin, en dat
begin heeft zich nu versterkt tot een veel
omvattende landsorganiBatte.
Tot nu toe had men m Duitschland hier eu
daar beambten-kiesvereenigingen, die echter
meest zonder ouderlingen samenhang waren.
Daarin is Zondag een verandering gebracht
door de vorming te Berljjn van een Bond van
vaBtbozoldigden, die de economische en ku'tu-
rellen belangen zal vertegenwoordigen van de
rjjke-, staats-, gemeente- en particuliere be
ambten en onderwyzerB.
Het doel van dien Bond is volgens art. 2
van de statuten zeker geheel en al geoorloofd
de verkiozing te bevorderen van volksvertegen
woordigers die voldoende begrip hebben, niet
alleen vnn de belangen van andere beroops-
klasse maar ook vab die der vastbezoldigden.
In dat opzicht is een dergeljjke bond ook
eeu voreischto van den tjjd. Nu arbeiders,
patroons, de landbouw en de middenstand
zich allen vereenigen, is bet wenscbeljjk dat
ook de menschen met vaste salarissen zich
aaneen slniten om hun belangen te verdedigen.
En dat kan noodig zjjn. We herinnoren bjjv.
alloen maar aan het feit dat hot de menschen
met vaste bezoldiging zjjn, die het nauwkeu-