MIDDELBURU.SCIIE COURANT. I". 251 152- Jaargang. 1909. Maandag 25 October. Middeliinrg 23 Octoiier. Zeeiiwsche Omtrekken. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. jfYijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland iranco pp. f 1. Alzonderlijke nummers kosten 5 cent. Adv'ertentiën b\j aboïncment op voordeelige voorwaarden. Prospectrasen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen. Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één nar aan bot bureau bezorgd zjjn. Adverteulién30 cent per regel. Bij abonnement voel lager, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van l7 regels f 1.60elke regel meer 30 coat Boclaqjos 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaats, die rij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en roolames, met afkomstig uit Zoo land, betreffend- Handel, Njjvarheid on Goldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR As., N.K. Voorburgwal 388. Amsterdam Dit nummer bestaat uit twee bladen. Bij al hetgeeu wij reeds vóór do eerste stemming schreven ten voordeele van den heer C. B o u d e w ij u b e wenscheu wij er in het bjjzondor nog op to wijzen dat hij niet' alleen om de beginsolen, welke hjj is toegedaan, de voorkeur verdient, maar dat hij ook op den tegencandidaat nog dit voor heeft dat hij uitstekend op de hoogto is van Middolbnrgsohe toestanden, zoowel op indn8trieel als op ander gebied. Aan vermeerdering van rechtsgeleerde voorlichting is in don Raad niet zoozeer behoefte; wel aan voorlichting op indus trieel gebied, op dat van het praotisohe maatschappelijke leven. En óm die te verleenen, is do heer C. Boudewijnse do geschikte persoon. Als secretaris van het departement der Maatschappij van Nijverheid toonde hij een buitengewonen ijver en toewijdingin de Kamer van Koophandel en Fabrieken deed hjj in den korten tijd, waarin hij danrin zitting had, zich kennen als eon werkzaam lid dat van de vraagstukken van den dag goed op de hoogte is. Het zou daarom voor onze gemeente een voorrecht zijn wanneer hij tot lid van den raad werd gekozen. Den kiezers in het derde district zij daarom aanbevolen Dinsdag a. hun stem uit te brengen op den heer C. BOUDEWIJNSE. De stembus is dien dag van 's morgenB a-ht tot 'e Damiddags vijf uren geopend. Als Woonsdag in den raad van Middelburg de begrooting voor 1910 tor tafel komt, za! daarbij behandeld wordeu een adres waarop wij de bijzondere aandacht der vroede mannen willen vestigen. Wij bedoelen het verzoek der Middel burgsehe Politieagenten-Vereeniging Luctor et Emergo om verhooging van sa laris voor de agoufceu van poli tie in onze gemeente. Wellicht is het overbodig daarop te wijzen en zijnde raadsleden, na lezing van de memorie van toelichting op dit adres, reeds overtuigd van de billijkheid vau dat verzoek, maar allicht zijn er onder hen, die nog weifelen. En de aandrang onzerzijds kan dan wellicht zijn nut hebben uu de burge meester, het hoofd van do politie, en de commissaris om voor hen wellicht overwe gende redenen, die zij echter uog verzwijgen, geen reden vinden om het &£res te stounen. Het is wel jammer dat zij den raad niet in kennis stellen van de motieven, waarom zij dit nalatonalleen weten wij nu uit •de pas verschenen stukken voor den raad dat naar hunne mecning vevhooging van salaris ditmaal onnoodig is, omdat ver leden jaar een nieuwe regeling is gemaakt. Die meening onderschrijft de commissie van financiëD. Is dit het eenige motief? Daartegen valt, dunkt ons, aan te voeren dat de kwestie eenvoudig wordt beheerscht door de groote vraag of de destijds ge maakte regoling al of niet voldoende is en op grond daarvan een algemeene ver- hooging van salaris kan geweigerd worden. En wij beantwoorden die vraag beslist ontkennend. In het adres toch wordt duidelijk uiteen gezet dat do behoefte van een gezin van vijf personen, man, vrouw eu drie kinderen per week f 15.60 bedraagten dat do tegenwoordige salarieregeliog daaraan niet voldoet. Deze bedraagt voor: een hoofdagent van politieuiinum-jaar- wedde f 650, maximum-jaarwedde na 6 jaar, met twee driejaarlijkscho verhoogingen van f 25, f 700, of respectievelijk per week f 12.50, f 12.98 en f 13.46; een agent van politie 2e klasseminimum f* 600, maximum, na drie jaar, f 625 of respectievelijk per week f 11.53 en f 12.01en een agent van politie 3e klasse minimum f 550, maximum na zes jaar, met twee driejaarlijkscho verhoogingen van.^ f 20, f 590, of respectievelijk per week f 10.575, f 10.96 on f 11.24s. Die cijfers spreken duidelijk ten gunste van het verzoek, vooral wanneer wij hier laten volgen een gespecificeerde opgaaf van de wekelijksche behoefte woninghuur f2.25, brood f 2,10, aardappelen f 1.10, vleesch en vet (of spek) f 1.35, molk f 0 90, boter (margarine)" f 0.56, groenten f 0.70, koffie en thee f 0.60, kaas f 0.40, suiker f 0.47. brandstollen en verlichting f 1.40, wasch- benoodighedon, voor eigen wasob, f 0.35» kleeding, onderhoad inbegrepen, f 1.50, schoeisel f 0.55, fondsen f 0.12, belastingou f 0.25, weduwen- en weezeDfonds f 0.28, schoolgeld f 0.12, diverse kleine benoodigd- heden f 0.5O. Die opgaaf, tot een totaal van f 16.50, is waarlijk niet te hoog genomen. Nu weten wij wel dat niet ieder agent drie kinderen heeft, maar gemiddeld mag men dit toch wol aannemen En dan is hierbij nog niots gerekend voor kwade dagen, voor verstorkendo mid delen en andere noodzakelijke uitgaven bij ziekte, voor tegenslag enz. Voeg daarbij dat eon agent, die's nachts dienst heeft, zelf zijn eigen koffie moet betalen, wat houdordmaal terugkomt, dan is ook dat een uitgaaf die hom bezwaren oet. Daartegenover staat slechts een fooi van f 5 met kermis Geen wonder dat sommige agenteu niet do behoefte van hun gezin kunnen voor in en dit op andore wijze trachten te doen, wat hun echter alleB behalve gemak kelijk valt. Burg. ou Weth. deelon zelfs mee dat er drie gezinnen ziju die den vorigon winter met erwtenlezen hunne inkomsten trachtten te vermeerderen. Dat was toch waarlijk geen gezonde toe stand. En een herhaling hiervan dient voorko men te worden. Nu mogen zij toen een weekloon met emolumenten genoten hebben vim respec tievelijk f 14, f 13 en f 12.65; dit voldeed nog nier aan de behoefte, die er volgens vorenstaande berekening bestaat. Zelfs al zjjn die weekloonen thans, ten gevolge van meerdere dienstjaren, hooger dan in 1908, toch bereiken zij nog niet het bedrag dat daarvoor noodig is. Toreoht wordt in het adres opgemerkt dat het verwel'von van bijverdiensten vaak schaadt aan het prestige van een agent omdat zulk een persoon financieel onaf hankelijk moet zijn en niet mag afhan gen van .le gunsten van hot publiek. Waarlijk do betrekking van agent van politie is niet benijdenswaardignog onlangs ondervond dit in onze stad een hunner, toon iu do Langcvielo een kwaadwillige vermaande, waarna bij een pak slaag opliep En zulk een geval staat niet op zich zelf. Wat hun dienst betreft, de agenten heb ben 245 dagen dagdienst van 14 uur por te zamen dus 3430eu 120 nacht diensten van 10 uur por nacht, gezamen lijk 1200 uren. Daartegenover mag wel een behoorlijk loon staan en als wij dit hier vergelijken met dat van andere plaatsen, dan komt Middelburg in dezen ton achter. In Zaandam, bv. een gemeente iets grootor in zielental dan Middelburg zij had in 1908 24000 inwoners bedraagt het salaris van brigadier f 17tot f 19, van hoofd agent €15 tot f17 en van de agonten f 13 tot f 15 per week, uilen met vier tweojaar- lijksche vorhoogingon. Wij hebben thans het voorrecht in onze stad oen corps over het geheel flinke politie-agenten te bezitten, onder zeer goede leiding, een corps dat voldoet aan de be hoefte. Yoor uitbroiding daarvan is, meenen wij, geen reden. Laat de gemeente dat corps echter goed botalon zoo dat de leden er van bu oci- lijko taak met opgowoktheid kunnen vol brengen. Daardoor zal ook bet gchnllc van het corps op goed peil blijven, en do stabilitoit ervan worden bovorderd, wat in het belan; dor gemeente is. En wat nu het argument betreft om d i t m a al aan het erzoek niet te voldoen, do raad verlieze niet uit het oog dat olk uitstel, zelfs van een jaar, zjjn nadooligen in vloed doet gelden en voor de agenten doet voortduren do meerdere zorgen, waarvan do gevolgen in latere jaren zich allicht nog doen gevoelen. Ten slotte de opmerking dat de be trokken personen niet overdreven zjjn in hunne eischen. Zij vragen slechts eon te wettigen verhooging. Dezer dagen viel ons oog op een adver tentie waarin gevraagd werd „een aanko mende smidsknecht, vrij van avondschool". Een eigenaardige voorwaarde. Vrij van dienst, vrij van lichaamsgebre ken, vrij van storken drank, het zijn bc» kende uitdrukkingen, maar vrij van avond school Wij willen aannemen dat do bij die annonce betrokken persoon daarmee niets kwaads wilde zeggen van die school maar meer bedoelde een knecht te vragen van bepaal den leeftijd waardoor hij do jaren voor die school te boven was. Maar het kan ook zijn dat hij zoo'n school voor zich zelvon wat lastig vindt on daar om liever heeit dat zjjn knechtje daarvan geen gebruik maakt. Het is dus niet onmogelijk dat zulk eeu voorwaarde moer in zwang komt, on dan lijkt zjj onB, ter wilKi vau do jongens en van de school zelve, niet vrij van beden king. Niet alle aankomende ambachtslieden kunnen plaats vinden op de Ambachts school. Vele moeten, terwijl zij overdag hij een baas werken, op de Avond- chool de voor hen hoog noo- dige kennis opdoen. Dat is goed voor hun volgend leven. Wie hen daarvan wil afhouden, doet een slecht werk, en ouders die het welzijn van hun jongen beoogen, zendon hem niet iemand dio zulk eeu voorwaarde stelt maar zoeken vor hom een degolijken baas. Want die Avondschool is voor hem hoog noodig. Immers op den leeftijd dat een jongen bij een vak guat, heefr hij in de meeste gevallen ja de lagere school door- loopen, maar de kenDis en de vaardigheden, daar opgedaan, zijn niet voldoende. En hoevool van die opgedane leeunis vervliegt als hij eenmaal do sohoolbanken verlaten heeft Een ambachtsman behoeft geen geleerde te zijn. Maar onmisbaar is voor hom, om zijn vak goed te leeren, in de eerste plaats vaardigheid in het teeltenen. Geen vakman die daar buiten kan. En rekenon en meet kunde, niet alleen als hulpvakken bij het teekonen, maar telkens en telkens weer heeft bij ze noodig in do uitoefening, van zijn vak. Dat alles geeft hera de Avond school geen geloerde, zware sommen of meetkunstige vraagstukken, maar dingen zooals dagelijks zich in de praktijk voor doen leert hjj begrijpen en oplossen. Hij leert er zija taal beter verstaan en gobruï- keu, een behoor lijkeu brief of rekening sohrijven en door eenvoudig onderwijs m boekhouden ordo stellen op zijn .zaken. Niet vrij vau de Avondschool moeten onzo aanstaande ambachtslui blijvenneen onze jongens moeten aangespoord worden, h*n dient alle gelegoubeid te worden ge geven die te bezoeken. In hun belang meenden wjj hierop eens nadrukkelijk te moeten wijzen en een pleidooi te moeten leveren voor een zoo nuttige instelling als die school. Op do Zaterdag dor vorigo week te V 1 i s s i n g e n gehouden algemeene ver gadering van do Provinciale Zeeuwscho vereoniging Het Groene Kruis bleek, zooals onze lezers uit hot daarvan in ohb blad gegeven uitvoerig verslag kondon zien, dat de Voreenïging thana nog slechts 13 afdeo- lingon telt, een klein aantal op 't groote getal gemeenteu iu Zeelaud en op de reeds bestaande Groe-ie AV/m-Voreenigingen in ouzo provincie- Er zjjn bloeiende afdeolingen, die nog steeds in gebreke blijven zich onder do gemeenschappelijke banier te scharen, ter wijl Zuid-Bevcland door districts vorming een, in do oogon van hoofdbestuurders van de Provinciale vereeniging minder ge- wenschto positie blijft innemen. Door dr Ruijsch, hoofdinspecteur vau do volksgezondheid te 's Gravenhage, ziju po gingen in 't werk gesteld om samenwerking te verkrijgen tusschen de Provinciale Ver eeniging en do Zuid-Bevelandsohe, die echter nog niet ziju geslaagd. Hot zou zeker zjjn in beider voordeel en iu dat vau het groote doel, dat beide be- oogen, indien overeenstemming kon worden Het hoofdbestuur der Provinciale Ver eeniging is in goenen deele afkeerig van samenwerking met de naast haar bestaande distriets-vereeniging. Waar het hoofdbestuur der Provinciale Vereeniging iu zjjn verslag niet publiek maakt wat het verschil in standpunt der beide corporaties is en ons ook niet bekend zijn welke bezwaren tegen oen fusie be staan bij de Zuid- Bovelandsche vereeniging, kunnen wij daarop niot verder ingaan, maar wel onderschrijven wij de hoop van ge noemd hoofdbestuur dat eeu volgend jaar verslag het bericht vau een tot stand ge komen fusie brengen zal. Want samensmelting van beide lichaineu zou voor elk huuner voordeel opleveren. De Provinciale Vereeniging zou daardoor nog meer het provinciaal karakter verkrij gen, haar ledental cn haar inkomsten zou- don stijgen, baar werkzaamheden zouden zich belangrijk kannen uitbreiden eu haar invloed op de rijks-ei provinciale regeering zou met weinig toenemen. Wat vau Zuid-Bevelaud geldt, is ook waar voor menige andere plaatselijke VereenigiDg, die nog verre staat van de provinciale. De oude sprank: „Eendracht maakt macht" is ook iu dezen nog altijd waar. Het is zoo 8chrjjftons V. d. S. zeer zeker in den tegenwoordigen tijd een groote zeldzaamheid, wanneer men hoort verze keren dat er in een of ander bedrijf geen of slechts zeer moeilijk voldoende werk krachten to bekomen zjjn. Hot „liefhebbers te voel" hoort men veel meer dan „handen to kort". Toch komen in den laatsten tijd, wat do n wonende boerenknechts aan gaat, hierop meer en meer uitzonderingen voor. De daartoe leidende oorzaken na te gaan zou nogal veel Btudie vereischen, en daar dit voor mijn betoog toch niet noodig is, kunnen wjj die oorzaken laten ruston en alleen het feit eonstatoeren, dat het in de laatste jaren voor den boerenstand steeds moeilijker wordt vast, inwonend manneljjk personeel te krijgen. Als gevolg daarvan zijn de loonen der boerenknechts, bij vroeger vergeleken, on gekend hoog. Ik beweer volstrekt niet dat zij, Liet werk dat gedaan wordt in aanmerking genomen, te hoog zijn en ook niet dat zij, de uitkomsten van het landboav bedrijf in aanmerking genomen, te drukkend voor den hoer zouden wezen, maar alleen dat zij een zeor groot verschil maken met de vroeger uitbetaalde loonon. Menige boerenknecht beurt thans boven kost en inwoning 25 k 26, ja er zijn er van 28 Rijksdaalders in het halve jaar. Zjj, die iu vroeger jaren boerenknecht geweest zijn, hebben het meermalen met de helft daarvan moeten doen en zjj, die dan ook willen werken en nutuurljjk konnis van het vak hebben, kunnen steeds ge makkelijk eene betrekking als zoodanig bekomen. 't Is waar daar zjjn tijden in het jaar dat er hard gewerkt moet worden, maar ook audoro dat zij hot werk op hun slofjes af kunDou. 't Mag onze boeren over het algemeen tot eer gezegd worden, dat hot bij hen goed van de kost is, men krijgt er wel geen „paté do foie gras" of „zalm in blik" maar daar staat tegenover dat bij boerenkost niet half zoo spoedig do maag van strook raakt als bij dergelijke Lucullische ge rechten en dat men er zeker tienmaal beter op werken kan. Dat het eene gezonde werkkring is, niemand die het betwjjfolt. Als men dat alles woet en men komt, zooals ik, jaren op Westkapolleen men weot dat daar eene massa jongelieden, „joong knechts" zooals men zo daar noemt, rondioopeu die allen voor eene dergelijko betrekking als geknipt zijn, inaur die er toch maar feestelijk voor bedanken om van de gelegenheid gebruik to maken, dan krijgt men wel eens een soort kregelig gevoel. Dat blijft daur allemaal maar hangen op hoop van zogen, dat wil zeggen van een paar flinke, groote gaten in den dijk, eu eene „goeie mart van d'orrepels en d'erte" van een veel te duur gepacht hoekje grond. Wachten op den dijk, die in een gunsiig jaar voor de „diekers" gemiddeld nooit meer dan f 120 per hoofd oplevert, dat is nog niet zooveel als een flinke boerenknecht thans per jaar boven kost en in woning verdienen kun. Ik zeg niet dat de Westkapelsche jon gens luilakken zijn, maar er zijn dagen aan dagen en weken nan weken dat zij toch niet anders doen dan lang slapen, rond- loopon, en bij „Riesje"of een ander op 't hoekje staan. Wij zullen nu van de minder oirbaro diogen, die van dit liggen op dos duivels oorkussen ook wel eens hot gevolg zijn, waar zwijgen. Ik heb nog al eeu beetje met onzo Wcstkapelaars op maar als eeu Westka- pelscbe jongen van 28 jaar, zooals mij laatst gebeurde, zich niet schaamt om te zeggen: „als ze me eeu pensioentje geveu van drie gulden in de week, dan teeken ik er voor", dan zeg ik en ik zeide het toen ook: -je moest je schamen." Alles wil op dat zoo typisch dorp leren van den dijk, en dat toch is onmogelijk. De dijkwerkers zeiven zijn er van over tuigd dat eon korps van 240 man, zooals thans, te groot is om voor ieder eenige verdienste vau beteekenis op te leveren maar hoe zal dit ooit verbeteren indien de ge heel e Westkapelsche mannelijke jeugd ir steeds op den dijk thuisblijft, wach tende tot vader of broer sterft om diens plaats aan de overbezette ruif in te nemen. Bepaald verwonderen moot ons de hok vastheid van zoo toenigen Wostkapelschen jongen man las wij er op letten hoe uit muntend zij, die met die sleur breken, zich door do wereld weten te slaan. Op ieder gebied, handel, onderwijs, water bouwkunde, in het militaire loven enz. enz., overal slaan do VVestkapelaars een kranig figuur. Daar zijn er verscheidene wier naam met cere wordt genoemd. En na, de Westkapelaars weten wel dat het geen lust tot bedillen is die bij mij voorzit, als ik eene aanmerking als deze maak, en ik weet dat menige bewoner van dit aloude zeedorp mijne meening ten volle onderschrjjft. Ik begon met te wijzen op de zich tegen woordig vaak voordoende gelegenheid om eene plaats als boerenknecht te krijgen ik zou zeggendoet zoo'n gelegonheid zich voor, grijpt die aan, of doet eene andero gelegenheid zich voor, laat die niet voorbij gaan, maar breek met do sleur om to blijven hangen aan den dijk. Menigeen uwer koBt zijn oudbrs in den winter veel meer dan hij in den zomer verdient en dit is eene toestand een flinken jongen, on zekor een Westkapelschcn jongen onwaardig. Het breken mot die oude sleur zal en u zeiven èu do plaats uwer geboorte, waar aan gij allen zoo gehecht zift, op den langen duur tot voordeel ziju.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1