UlDDELBlJRtiSCIIE <101 RANT
1909.
Zaterdag
28 October.
Middelburg 22 October.
Benoemingen enz.
Dit Statu 3n Provincie.
K°. 2oO.
152- Jaargang.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uiizonderiug van Zon- en Feestdagen,
per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 8.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
a d v'o r t e d t i n b{j al ornement op voordeelige voorwaarden.
ProBpecto88en daarvan zgn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het oors-volgende nummer moeten des middags vóór
aan bet bureau bezorgd zgn.
Advertentfiëu80 ceut per regel. Bij abonnement veel lager Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regols f 1.50elke regel meer
20 oent, Reclames 40 cent por regel. Groota letters uaar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advertentifin en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algeuieeu Advertenile-Burcnu A. 1>E UI
MAR As., tf.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam
Kameroverzicht.
Zitting van Donderdag.
De Kamer ondervond heden maar al te
duidelijk, dat de voorzitterssloel niet meer
ingenomen wordt door een krachtige persoon
lijkheid als jhr Röell of baron Mackay, maar
door den zachtzinnigen graaf Van Bijlandt,
die niet, als zijne voorgangers, de kunst ver
staat op tijd de teugels aan te trekken dan
wel te vieren.
Toen even na do pauze het wetsontwerp,
regelende do wijze van zekerheidsslelling van
ambtenaren, zonder hoofdelijke stemming was
goedgekeurd, nadat hierover nog weer den
gelieelen morgen was gedebatteerd, en alle
amendementen, hierop ingediend, na bestrij
ding door Minister Heemskerk, waren ver
worpen, stond de lieer Troelstra op om voor
te stellen dat de Kamer door haar bureau
een brief van rouwbeklag aan de kinderen
van Ferrer zou doen zenden, ten einde aldus
uiting te geven aan de grooto veronlwaardi-
.ging en den afschuw, die door de terecht
stelling van Ferrer een groot gedeelte der
Nederlandsche bevolking heeft bevangen.
De beer Troelstra achtte dit de „meest
sobere wijze" om aan die gevoelens uiting te
geven. Ka den moord op den koning en don
kroonprins van Portugal was dit ook we)
Waarom in dit geval anders gehandeld?
Tot op het oogenblik dat de heer Troelstra
liet woord kreeg, liep het gevoerde debat
„langs lijnen van geleidelijkheid", over do
zekerheidsslelling kan men zich ook moeilijk
buitengewoon opwindenmaar als een
bom -in de stilte van een leeszaal, barstte het
voorstel van den heer Troelstra.
Opeens zag men alle leden uit de banken
te hoop loopen en kwam er werking in de
gemoederen. Groepen nieuwsgierigen vorm
den zich rond den spreker en de presidents-
tafel.
Wat zou de voorzitter doen?
Van hetgeen de heer Troelslra voorstelde
stond geen letter op de agenda vermeld.
Was dit, bij wijze van prikkelend kruidsel
der flauwe spjjzen, op het laatste moment
.bij het menu gevoegd
De heer Van Bylandt, die tevergeefs trachtte
den spreker te interrumpceren, werd intus-
Bchen hoe langer hoe zenuwachtiger.
De leider der socialisten had zijn voorstel
„voldoende toegelicht"de Kamer kon nu
stemmen of zij het al dan niet in behandeling
wilde nemen.
Hiertegen verzette zich ecliter de heer
Troelstra. Hij had nog meer toe te lichten.
Nu ontstond er een algemeen brou-ha-ha.
De rechterzijde wilde van geen verder debat
weten.
De' heer Lobman verklaarde, onder groot
rumoer, dat het voorstel buiten de agenda
viel, dat de Kamer hiei' wel degelijk het
recht had te beslissen of zij een ..verdere
toelichting" verlangde te hooren of niet
De heer Goeman Borgesius was het hier
mede volstrekt niet eens, daar z. i. iedere
volksvertegenwoordiger het. recht heeft om
een voorstel, dal, gedaan is, toe te lichten.
De heer Lobman riep daarop uit, dat de
Kamef „zich niet de wet mocht laten stel
len" door de socialisten Onder het toene
mend geraas was do heer Lohman niet meer
te verstaan.
Van alle zijden regende het interrupties.
De heer Duys, de Benjamin der socialisten,
had den slechten smaak te schreeuwen „Zo
zijn bang voor de toelichting 1"
Onderwijl zat de arme voorzitter maar
voortdurend stille te hameren. Blijkbaar voel
de hij, dat de leiding hem ontsnapte. Booze
blikken van rechts bewezen hem maar al te
duidelijk, wat van hein verwacht werd.
Zou hij de teugels weer opnemen?
Opeens stapt de heer Schaper naar voren
en verlangt het woord.
Eerst herzet zich de voorzitter hiertegen,
maar de heer Schaper wordt boos, erg boos
*en roept„Re ben ook volksvertegenwoor
diger 1"
Dit maakte indruk. Hij kreeg het woord en
ondersteunde het voorstel van den heer Bor
gesius, om mr. Troelstra te laten „toelichten".
De verwarring neemt toe.
Zou er nu,, nadat de heer Schaper gespro
ken had, gestemd worden?
Neen want tol groote verbazing der ge
heele Kamer kreeg de heer Troelstra het
woord om gedurende „vijf minuten" zijne toe
lichting voort te zetten,
Woedend pakte de heer Lohman zijn pa
pieren bijeen, frommelde ze in zijn tasch en
verliet de zaal.
De geheele recliterzjjdc was in hevige be
roering.
Na de „vijf minuten" begon de interrump-
lieregcn opnieuw, want tevergeefs bleef de
voorzitter hameren en roepen, dat de toege
stane tijd verstreken was De heer Troelstra
praatte rustig door, wekte de Kamer met
warmte op om te toonen, dat. Nederland nog
altijd de „bakermat der vrijheid" js door nu
ook tegen den gerechlelijlcen moord van Fer
rer te protesteeren. In de grootste opwin
ding eindigde spreker.
Zou er nu gestemd worden?
Nog nieteexsb moest nog de heer Bor
gesius verklaren, waarom hij en zijne vrienden
het voorstel-Troelstra niet zouden onder
steunen
Zooals hij zeor terecht opmerkte, kan de
Nederlandsche Kamer niet als rechter over
de Spaansche rechters zittenzij is niet
bekend met de gronden, waarop Ferrer ver
oordeeld is gewordenen hoezeer niemand
zal kunnen instemmen met deze daad der
Spaansche rogeering, is er geen voldoende
reden om de Kamer tegen dit vonnis te laten
protesteeren.
Nadat de heer Borgesius zijn verklaring af
gelegd had, kon er eindelijk tot stemmen
worden overgegaan.
Met 70 tegen 8 stemmen werd het voor
stel van den voorzitter om het voorstel-
Troelstra niet te behandelen, aangenomen.
Behalve de socialisten stemde ook de heer
Thomson tegen.
Hiermede was het Ferrer-„debat" geëin
digd.
Bijna een uur lang had het rumoer ge
duurd. en hoezeer men ook met het lot van
Ferrer begaan mag zijn, was dit kabaal toch
zeker niet een waardige wijze van deelne-
mings-betuiging.
Het was vooruit te zien, dat de Kamer
geen „protest" want uit de toelichting
des heeren Troelstra bleek dit de bedoe
ling te zijn kon aannemen. Het stand
punt, door den heer Borgesius uiteengezet,
was in dit geval het eenige juiste
Maar waarom dan toch die nuttelooze po
ging gedaan?
Was hel om zieltjes te winnen voor de
sociaal-democratie
Ilad de voorzitter niet lot •tweemaal toe
gecapituleerd voor de booze woorden en
grimmige blikken der socialisten, het ge
heele geval ware in „vijf minuten" afge-
loopen.
Wat staat ons in dit opzicht te wachten,
als de Kuypcr - Lehmann - zaak behandeld
moei worden, en de voorzitter dan niet al
leen mot de socialisten, doch waarschijn
lijk met de geheele linkerzijde te doen krijgt 1
Op het wetsontwerp tot verbetering der po
sitie van postambtenaren, waarover heden
de heeren Boogaardt en Ilelsdingen, zonder
eenige belangstelling der Kamer, het woord
voerden, komen wij morgen nader terug.
By kon. besluit
is aan mr S. A. Pulst, op verzoek, eervol
ontslag verleend uit zyne betrekking van
rechter in de arrond.-rechtbank te Assen, on
der dankbetuiging, en bepaald dat de door
dat ontslag m gemelde rechtbank openvallende
rechterBplaats niet zal worden vervuld
is aan mr A. J. Hazenberg, op verzoek,
eervol ontslag verleend uit zjjne betrekking
van kantonrechter te Rotterdam, 3e kanton,
onder dankbetuiging
is de arts J. Feilzer benoemd en aangesteld
tot tgdelyk officier vau gezondheid 2de klasse
bp bet personeel van do geneeskundigen dienst
van het leger in Ned.-Indië.
©ost-lndië.
At j e b.
Het Hbl. ontving van zgn correspondent in
Atjeh een brief, waarin een overzicht wordt
gegeven van het door het lid van den Raad
van Ned. Indië Liefnnck uitgebracht rapport
omtrent zgne bevindingen op Atjeh.
De heer Liefrinck vangt zgn verslag aan
met een woord van grooto waardeering van
de personen, die hg in Atjeh heeft leeren
kennen, en die onder krachtig voorgaan van
don gouverneur met de meeBte toewyding en
inspanning van alle krachten streven naar de
bereiking van het doelde bevrediging van
Atjeh en het veBtigen aldaar van n'ormale
toestanden te bevorderen.
Verder luidt zgn verslag, zooals reeds ge
meld, zeer gunstig.
te V1 i i i
Bfi».
Vrgdag
Zaterdag
Zondag
J'aandajr
Vrgdag
Zaterdag
Z jndag
Maandag
22
Oct.
V.ül.
5 57
23
7.13
24
8.53
25
10.11
te Do
m b u r g.
22
Oct.J
v.rn
66
23
7.22
25
10Ï20
Dinsdag herstemming voor een lid van
den raad in het derde district van Mid
delburg.
Van 's morgens acht tot 's namiddags vijf
uur ïb de stembus geopend.
Als candidaat bevelen wg ten zeerste aan
den heer C. Boudevpse.
Wg bopoa dat de voorstanders vau dien
candidaat alles in 't werk zullen stellen om
bem de overwinning te verschaffen, en o. a.
hen, die bg eerste stemming achterbleven,
bezoeken en opwekkeu tot het vervullen van
hun plicht.
In een drukbezochte vergadering der af-
deeling Middelburg van de S. D. A. P.,
Donderdagavond gehouden, werd de volgende
motie met algemeone stemmen aangenomen
De afdeeling Middelburg der S. D. A. P.,
gezien de herstemming in Middelburg III
tusschen den antirevolutionair L. van Andel
en den vrgzinnig-democraat C. Boudewgnse
overwegende, dat de anti-revolutionairen
geen gemeente-program bezittendat hun
candidaat zich niet uitgesproken heeft over
zgne opvatting van de taak, met name de
sociale taak, der gemeentedat, ten slotte, de
gedragingen zgner partggenooten in den Mid-
delburgachen raad niet den minsten waarborg
geven voor de verwachting van een democra
tisch optreden zgnerzgds
overwegende voorts, dat weliswaar de vry-
zinnig-democraten een program van werkzaam
heid op gemeentelgk gebied bezitten, dat ver
scheidene goede beginselen bevat, doch dat de
Vrijzinnig Democratische Rüsvereemging alhier zich,
als zoodanig, met de gemeenteraadsverkiezingen
niet inlaat, daarn.ee een element van bederf
in onze politieke zeden brengt en concessies
doet aan het oonservatiBme, terwgl mede als
gevolg daarvan de Middelburgscba vrgzinmg-
democratiscbe raadsleden bun beginselen en
bun program een doode letter doen blgven
besluit
zich te onthouden van deelname aan de
herstemming bovengenoemd en den kiezers
van Onderdyk aan te bevelen, degelyke te doen.
Heden herdacht J. P. Rgk zgn 25jarige
dienstvervulling- bg de fi-ma wed. J. H. C.
Kakebeebe Gz. a 1 h i e r.
Van de firma zelve cn van den chef ont
ving bg een enveloppe met inhoud.
De korporaals-fourier J. Potter en M.
Bakker, beiden van het 2e bataljon 3e reg.
inf. te Middelburg, zgn met ingang van
27 October a. s. bevorderd tot sergeant bg het
3e bataljon te Bergen op Zoom.
Donderdagavond was de zendingstentoon-
stelling in het Schuttershof a 1 b i e r voor 't
laatst geopend.
Om half tien nam ds L. Hyrnans van Kou-
dekerke het woord, voor het houden van de
sluitingsrede. Bg bracht allereerst hartelgken
dank aan allen, die tot bet welslagen van de
tentoonstelling hebben meegewerkt, aan de
dames eereleden van het comitéaan die van
het uitvoerend comité, die de moeilijke taak
van voorbereiding op zich namen en aan de
dames en jonge dames verkoopsters, vrien een
niet gering aandeel in het financieel buccgs
toekomt.
Ook dankte hg de heeren, die zoo welwillend
waren voor uitlegging te zorgen van de tafe
rcelen, en de pers voor do door haar verleende
medewerking.
Breedvoerig Bchetste Bpreker de indrukken
die de tentoonstelling op bem gemaakt heeft
en hg sprak de hoop uit, dat bg velen door
hetgeen gezien is geworden, belangstelling
voor de zending zal opgewekt of vermeerderd
worden.
Ds. H. Jonker deelde vervolgens mede, dat
aan entree'a enz ontvangen is ongeveer f 1600,
De tentoonstelling mag dus in elk opzicht
geslaagd heeten.
Na het zingen van een gezang, voerde
zendeling Roest nog het woord.
Deze bracht het tentoonsteUingscomité
namens het hoofdbestuur van de Utrechtsche
Zendingsver eeniging dank voor wat het tot stand
gebracht heeft en uitte don wenscb dat de
afdeeling Walcheren, als resultaat daarvan, in
staat gesteld zal worden een eigen zendeling
uit te zenden naar een oigen arbeidsveld.
De plechtigheid waB hiermede afgeloopen.
De bezoekers vertrokken en dadelyk word een
aanvang gemaakt met het inpakken
ln de na sluiting gehouden navergadermg
van het comité werd besloten in dit jaar niet
meer, zooals aanvankelijk het plan was, een
uitvoering te doen plaats hebben van gowgde
muziek in de Koorkerk alhier,'op een Woens
dag namiddag, ten bate der Utrechtsche Zendings
vereeniging.
Met dankbaarheid werd kennis genomen
van de bereidwilligheid van de kerkvoogden,
die de schoone kerk voor dit doel reeds had
den afgestaan
Do heer W. A. Kopinele, hoofd der Ubriete-
Iyko schoot te Domburg, ontving met bet
oog op zgn aanstaand vertrek van vele leden
van den 1 otksbond aldaar als bewge vau waur-
deering oon fraai souvenir, bestaande in een
notenhouten salontafel. De beer Kopmels was
n 1. jaren lang penningmeester der aideeling
en administrateur van het door haar ge
ëxploiteerde koffiehuis.
De afdeeling Neuzen van de schippers
vereniging Schuttevaer ontving op haar desbe
treffend verzoek bericht van den ingenieur
van 's ryks waterstaat te Goes, dat niet kaD
voldaan worden aan het verzoek om ook langs
de westzyde van het kanaal van'Zuid-Beveland
over de geheele lengte palen te plaatsen,
omdat daar, wegens het jaagpad, niet dan
alleen bg do bruggen mag gemeerd worden.
Langs de Oostzgde is het kanaal, op kleine
afstanden reeds geheel van palen voorzien.
Uitbreiding van het aantal meerpalen ter
weerezjjden van het kanaal bg de bruggen
zal het volgend jaar geschieden, terwgl na
voltooïng der verruimingswerken aan de spoor
brug te Vlake vooral aldaar de toeBtand,
overeenkomstig het verzoek der Vereeniging,
veel zal verbeteren, en daaraan op ruime
schaal zal worden tegemoet gekomen.
In de dezer dagen door den raad van
C a d z a n d gehouden vergadering werd de
begrooting voor 1910 vastgesteld in ontvang
en uitgaaf tot een bedrag van f 9190.92. De
boofdelyke omslag werd, evenals voor 1909,
op t 3100 geraamdde post voor onvoorziene
uitgaven op f 265.37*.
Het verzoek van den beor E. Huyghebaert,
om subsidie voor den aanleg van eeDO elec-
trische tram-zylgn CadzandOostburg en
Cadzandhaven, werd gewezen van do band,
terwgl het plan van de Mg. Breskens—Mal-
deghem voor den aanleg van eene stoomtram
OostburgCadzand door een subsidie werd
gesteund bg besluit van 23 Juni jl.
UeeHTSZAKEN.
Arrondissements-ticchtbank te Middelburg
Ter openbare terechtzitting dier rechtbank
van Vrgdag 29 October a. s. zal wordon be
handeld de zaak tegen H. G. M. H. d. H., 24
jaar, zonder beroep, geboren en wonende te
Wondelghem bg Gent, beklaagd van het ver
oorzaken van lichamelijk letsel door schuld.
ln deze zaak zgn vanwege het O M. 5 ge
tuigen gedagvaard, waaronder één als des
kundige, terwgl mr P. Pieleman als verde
diger zal optreden.
D ze zaak betreft het op 21 Juli 11. bg
Schoondgke plaats gehad hebbend auto
mobiel-ongeluk, waarbg de onbezoldigd ryks-
veldwaohter C. L. v. d. Abeele zwaar lichamelgk
letsel heeft bekomen door ïndrukkiug van de
boiBtkas.
Tegen M. M., spoorwegarbeider te Mid
delburg, bg vonnis van de rechtbank al
daar tot 3 maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens mishandeling van den opzichter L. de
W., door dezen aan het hoofd te verwonden
met een mestvork, werd door het Openbaai
Ministerie bg het gerechtshof te 's Gravenhago
bevestiging v«n het vonnis geëischt.
De verdediger, mr L A. de Wilde, pleitte
vryspraak.
Uitspraak 5 November.
Het Arnbem8che gerechtshof veroordeelde
Donderdag een deskundige te Utrecht tot 4
jaar gevangenisstraf, ter zake van abortus. De
preventieve hechtenis zal in mindering worden
gebracht.
ONDERWIJS.
Te Zierikzee vergaderde Donderdag
de Vereeniging Ambachtschool om de begroeting
van 1910 vast te stelen.
De voorzitter doelde mede, dat door den
Minister een verhooging van subsidie van
f 800 op de rgksbegrooting gebracht was.
Hiernaar is dan ook de raming voor de Am
bachtsschool voor 1910 gemaakt, wolke in
ontvangst en uitgaaf aanwyst oen totaal v-n
t 6970.
Een voorstel om 't salaris van den zeer
verdienstelgken onderdirecteur, den heer J.
Th. Vermunt, die op 22 dezer 25 jaar aan de
school verbonden was, met f 100 te verhoogen,
werd aangenomen.
De heeren J. A. de Brugne, P. van der Have
en P. Bodt werden als bestuursleden herkozen.
Te Re nesse ia tot ondeTwgzores be
noemd mejuffrouw Smallegange, tbans tgdelgk
werkzaam te Zierikzee.
LETTEREN EN KUNST.
De Wereldkroniek van deze week wgdt
o. a. een geïllustreerd artikel uan de ontplof
fing op zee nabg Katwjjk. De portretteu van
vier der daarbg omgekomenen on oen photo
van de gravender le Brielle begraven slacht
offers worden daarbg gege en
Onder personalia vinden wg een portret van
wglen den kapitein t/z. J. J. Hissing.
Verder worden in woord en beeld bgzon-
hedeu gegeven omtrent de Ferrer-geschiodenis.
Ook is in hot nomiuer een pboto opgenomen
betrekking hebbend op de staking der trawler-
visschers te IJmuiden,
De oud-correspondent to Berga der .V
Roti. Ct. schreet
Maandag beeft op waardige wgze, terugge
trokken, uw landgenoot J. H. Scborer zgu
zevenligBtou verjaardag te Buiksloot bg Am-ter-
dam gevierd. Hg woont daar al een aantal
jaren. Hoeveel waardeering cu sympathie deze
idealist, deze lijue geest uit den tgd van zgn
werken als uitgever van het FamiHenblatt en
het Echo, in Berlgn en in heel Duitschland,
niet enkel in letterkundige, artistieke en
boekhandels-kringen, nog altyd heelt behouden
hoewel hg sedert ongeveer vjjttien jaren én
den boekhandel èn Duitschland heelt verlaten,
het is gebleken uit de talrgke «elukwenschen,
per post en per telegraaf, welke hem dezen
dag zgn geworden. Onder de felicitaties was
zeer hsrtelgke van onzen Berlgnscheu
dagbladkoning August Scherl ook verschei
dene vereenigingen uit den boekhandel gavon
lu bun belungstelhng blgk.
De jubilaris begint het nieuwe decennium
van een welbesteed leven met bewonderens
waardige licbamelyko en geostelgke frisehheid
Stukken voor den gemeenteraad
van Middelburg.
De commissién van fabricage en van finan
ciën vereenigen zich met het voorstel van
Burg. en Wcth. ten opzichte van het uitgo-
en vau grond in erfpacht aan J F. Boutens.
De commissie van financiën heeft, vóór
rapport uit te brengen omtrent het voorstel in
zake loonsverhooging der agenten va» politie,
aau Burg. en Wcth. gevraagd, of juist is, wat
haar is medegedeeld, dat een drietal gezinnen
van politieagenten, die van de bezoldiging van
het hoofd van het gezin niet kunnen leven,
eene bijverdienste vinden in het lezen van
erwten
Burg en Wcth. antwoorden hierop het vol
gende
Blijkens ingewonnen inlichtingen zijn cr drie
agenten van .politie wier gezinnen in den
vorigen winter bijverdienste vonden in het
lezen van erwten.
Van die 3 zgn er 2 in het bezit van het
diploma zonder aanteekening, zoodat zij bo
ven hunne jaarwedde f 30 gratificatie ge
nieten.
De drie genoten in 1908 een weekloon
-}- emolumenten resp van 14f 13 en f 12.65,
ongerekend kleine voordcelen wegens extra
diensten, dienst tjjdens de kermis en derge-
Igke. Deze weekloonen zijn thans tengevolge
van meerdere dienstjaren hooger dan in 1908.
Wat nu betreft het voorstel zelf, wijzen
Burg. on Wetli. er nog op, dat in de laatste
jaren de financiêele positie van het politie
personeel in deze gemeente niet onbelangrijk
is vooruitgegaan.
In 1906 werden de jaarwedden verhoogd,
terwijl in het vorige jaar de gratificatie van
f30 en fóO voor het diploma werd ingesteld.
Dat dit laatste niet onbelangrijk is blgkt uit
de omstandigheid, dal er thans 8 agenten zijn
die het diploma zonder, en 6 agenten die het
met aanteekening bezitten, wat voor 1910
aau de gemeente kost een bedrag van f540
(in 1909 f275). Bij die agenten zijn er 9
(5 met en 4 zonder aanteekening), die dit
jaar bot diploma behaalden.
Vergeleken met den toestand vóór 1906 kan
een agent 3e klasse met gewoon diploma nu
verdienen (de kleeding, geneeskundige hulp en
extra diensten niet medegerekend) f590 -j-
f30 f620 tegen f550 vóór 1906, een voor-
dcelig verschil in 3 jaren van f 70 per jaar.
Een agent 2e klasse f 625 -f- 30 f 655 te
gen f575, een verschil van f80. Een agent le
klasse f 700 -j- 30 730 tegen f 625, een
verschil van f 105 per jaar.
Waar ia de laatste jaren dus nog al eenige
verbetering in de positie van het politieper
soneel is gekomen, geven Burg en Wcth. met
nadruk in overweging ditmaal niet op het
verzoek van de agenten-vereeniging in le gaan.
De commissie van .financiën kan zich na
de door Burg en Weth. nader gegeven inlich
tingen met hun Toorstel ter zake van het
