MID»ELBUR(iSCHE COl KAM
H\ 248
132- Jaargang.
1909.
Donderdag
21 October.
Middelburg 20 October.
Sprokkelingen.
Dit Stad en Provincie.
VerkooDinscen, enz.
Bekendmakingen.
BUITENLAND,
Deze courant verschijnt d n. g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
tfriia por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland Iranco pp. f S.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Adv'ertentiën bjj aboEni inent op voordeolige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zgn aan bet bureau te bekomen,
Advartontiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uo
aan hat bureau bezorgd zjjn.
Adverteataan10 «ent per regol. Bij abonnement veel lager, Geboorte-, dood* ea
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel mee:
30 cent. Reclames 40 cent per regel. Oroote letters naar de plaats, die zij innemen*
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend»
Handel, Njjverheid on Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnreaa A. DB LA
1IAU Ax., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bg deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nummer voor op de gebruikelijke plaats.
De uitslag der Dinsdag in bet derde
district te M i d de 1 b u r g g e ho u d e n
stemming voor een lid van den
raad heeft ons verheugd omdat onze candi
dal in herstemming komt.
Wjj weten nu eenmaal dat in genoemd dis
trict de strjjd steeds zeer moeiljjk is en een
overwinning zonder herstemming niet ia te
behalen.
Had men 16 Juli tegenover den heer C.
Verb age een vrjjzinnig candidaat gesteld, dit
aftredend lid ware zeker met ineens gekozen.
Vele liberalen hebben destgds op hem gestemd.
Ditmaal, nu drie partgen een eigen candi
daat stelden, kon er niet dadelgk een beslis
sing vallen.
Mr L. van Andel, de candidaat der sterkste
pang, hoewel haar macht niet zoo groot is
ais voorheen, verkreeg 346, oe beer Boude-
wgnse 231 en de beer L. Onderdjjk 178
stemmen.
Cit deze cgfera bljjkt dat het derde district
zjjn clericaal karakter meer en meer verliest
de beide tegencandidaten van den heer Van
Andei verkregen gezamanljjk 409 stemmen tegen
346 op hem.
Het aantal kiezers, die op den heer Onder
djjk stemden, verwondert ons. Wjj hadden dit
grooter verwacht en de macht der S. D. A. P,
in dat district sterker.
Er is nu opnieuw aan het licht gekomen
dat zjj zelve niet door eigen kracht de over
winning kan behalen. Dit bleek trouwens
reed& vroeger, eerst bjj de verkiezing van den
heer Sannes en later bjj de stemmingen in
Juli, toen het oen strjjd gold tegen het con
servatisme en vele niet-fiocialisten op den heer
Onderdjjk hun stem uitbrachten. Daardoor
verwierf hg destijds zulk een aanzicnljjk aan
tal stemmen, 310 bjj eerste en 330 bjj her
stemming.
Nu staan wjj 26 October weer voor eene
herstemming, maar meer nog dan in Juli
hebben wjj tbanB te strgden tegen het gepro
nonceerd clericalisme.
De tegencandidaat is een eerlyk voorstander
van de anti-revolutionnaire party, maar dient
c&arom met alle macht bestreden te worden
door al wat in het derde district vrjjzinnig
denkt.
Dinsdag bleven nog 200 kiezers thuis.
Waar schuilen die
Zonder twijfel zgn er onder hen, die tot de
onzen behooren.
Dat men dit naga tegen den dag der her
stemming en hen opwekke en aanBpore tot
medewerking.
Het komt nu vooral op inspanning van alle
krachten aan.
-
De aangekondigde behandeling van het
wetsontwerp tot verhoogingvan
den accjjna op het gedistiloerd
brengt de anti-revolutionnaire pers niet weinig
in moeiljjkbeden, merkt Bel Vad. op.
Dr Knyper's bekende uitlating toch in Ons
Program, dat de overheid geen geld mag slaan
nit de volkszonde, wordt nu door de tegen
standers in herinnering gebracht, en de vraag
gesteld, hoe deze te rjjmon is met het feit,
dat do regeering van rechts er thans niet
tegen opziet, een verhooging van den acogns>
ter stjjving van de schatkist, voor te stellen.
De a.-r. Rotterdammer heeft er echter iets
op gevonden.
De schrjjver van Ons Program heeft nl. ook
ergens gezegd dat de drankaocjjns en zjjne
rerhooging slechts in één geval goed te keuren
zouden zgn, nl. >als boéte, als leidende tot
gebruiksbeperking."
Ku herinnert dat antirevolutionnaire blad
er aan, dat de tot dusverre ingevoerde verhoo
gingen geleideljjk waren en zonder groote
sprongenin 1866 werd de accjjns f 50, in
1869 f 53, in 1877 f 57, in 1884 f 60, in 1893
f 63. De grootste sprong echter, van f 63 op
f 90, zal gedaan worden, indien het ingediende
wetsvoorstel wordt aangenomen. Van zulk
een grooten sprong verwacht het blad wel
vermindering van bet gebruik, en dus is in
dit geval de accjjnsverhooging ook wel dege
lijk van a.-r. standpunt te verdedigen.
Het vergeet daaTbjj evenwel dat de Minister
Kolkman de verhooging begonnen is als mid
del om het tekort op de Staatsbegrooting te
dekken, rfe belasting moet f 6.400.000 meer
opbrengen. En nu éen van beidebf het
gebruik vermindert door de verhooging niet
beduidend (eenïgermate vermindert het direct
daarna altjjd, maar dit versohil herstelt zich
spoedig daarop weer), öf het doet dit wel,
maar dan komt de Minister niet aan zgn 6.4
millioen, en juist ddiirom is het hem te doen.
Men kan zich dus in deze met geen moge
lijkheid op dr Kuyper's uitspraak beroepen.
Het ethisch streven naar vermindering van
drankgebruik is aan de indiening van dit
wetsvoorstel ten eenenmale vreemd.
In het gebouw van De Tijd te Amsterdam
heeft men, zooals gemeld, Zondag, na de
bijeenkomsten om te protesteeren
tegen den dood van Ferrer, ruiten
ingeworpen.
Daarmee bewgst men niets.
Maar wjj moeten nooit vergeten dat aan
dergeljjke opstootjes steeds personen deelnemen,
die van de strekking eener betooging niets
begrijpen, anderen wie bet slechts te doen is
om herrie en weer anderen, zooals in Pargs, die
tot het schuim behooren, dat elke groote stad
in zgn midden heeft, en voor hunne slechte
bedoelingen voordeel trachten te behalen.
Maar eigenaardig is wel dat De Tijd zulk
eene bejegening allerminst verdiende. Zjjne
redactie toch schreef
«Zoolang wjj niet beter worden ingelicht
de Spaanse he Regeeting heeft, zooals nsen
weet, nadere ophelderingen toegezegd houden
wjj den geheelen opzet van het proeea-Ferrer
voor den militairen rechter en niet minderde
snelle uitvoering van het door dezen uitge
sproken doodvonnis voor een groote fout."
Zjj neemt verder het gebeurde vrjj kalm op.
*Bjj de Dinsdag alhier gehouden stemming
voor een lid van den gemeenteraad in het
derde dietrict, vaeature-Schorer, leverden 755
van de 955 kiezers geldige biljetten in.
6 biljetten waren van onwaarde.
Uitgebracht werden op de heeren mr L. van
Andel 346, C. Boudewjjnse 231 en L. Onder
djjk 178 stemmen.
Herstemming, op Dinsdag 26 October, moet
plaat9 hebben tuBschen de heeren Van Andel
en Boudewjjnse.
Bjj de stemming op 13 Juli j.l. werd do
heer C. Verhage gekozen met 428 stemmen
en moest herstemming plaats hebben tusschen
de heeren jhr mr E. P. Schorer en L. Onder-
derdjjk, die resp. 350 en 310 stemmen op zich
vereenigden,
De uitslag van die horstemming op 24
Juli waB, dat de heer Schorer gekozen werd
met 431 stemmen.
Op den heer L. Onderdjjk waren er 330
uitgebracht.
Door Gedeputeerde Staten van Zeeland
is, op zgn verzoek, aan G. W. den Boer, lid
werkgever van den Raad van Beroep, (Onge
vallenverzekering) te Middelburg eervol
ontslag verleend.
Voor een goedbezetten schouwburg traden
Dinsdagavond alhier op de heeren Solser en
fleaae met nog enkele dames en andere heeren,
die bg gelegenheid van het 12Vi-jarig jubileum
van de beide bekende humoristen eentournéa
maken.
Aan bloemen of kransen, bjj een jubilé gebrui
kelijk, heeft het ditmaal natuurlgk ontbroken,
maar Solser en Hesse en met hen de overigen van
het gezelschap, zullen wel voldoende tevreden
geBteld zgn met hel succes dat zjj behaald
hebben.
Het publiek word niet moede de spelers na
elk nummer harteljjk toe te juichen en tg den»
bet spel, in 't bjjzonder in het dr'etal blijspe
len dat gegeven werd, te lachen, dat het zoo
daverde. Het was dan ook dikwjjls koatelgk.
Het programma opende met 'f Nichtje van
Buiten, waarin do heer Jac. Slugtera Jr. ver
dienstelijk de figuur van den dominee weergaf
en de heer Jan Holleman een den lachlust op
wekkend type van een koster gemaakt had.
Onbedaarljjk is er golachen over 't Avontuur
van Hektor Burns. De manier, waarop de heer
L. Solser als Hector Burns, don baron kleer
maker, optrad, was eenig. Hjj werd goed bjj-
gestaan door mevrouw Hosse Siauderof, die ook
in bet Nichtje optrad.
Na de pauze ging Ltliekruid, blgspel van A.
Schmitz, schrjjver van Z'n Edelachtbare enz.
Het is een aardig stukje, waarin vooral de
heer Solser als Leliekruid en mevr. Hesse-
Slauderof als Anna veel sacces hadden.
Vóór de p. uze kregen we nog te hooren Louisa
Heyermans, die eenige aardige liedjes zong, en
trad de beer J. Holleman op als humorist.
Hg deed zich kennen als oen humorist van
het goede soort. Zjjn coupletten hadden veel
bjj val. Wg noemen o a zijn lied van 253 cou
pletten en Hoe kan een mensch toch zoo veran
derd zijn Zeer goed waren zgn karakterstudies
vier toosten uitgesproken door vier verschil
lende personen.
Resten ons nog de heeren Solser en Hesse,
die gBtoond hebben in Kte en Piet op 't Konin
ginnefeest te Amsterdamen Waarom f en Dat
moet je nog eens doen, hun publiek nog steeds
te kunnen pakken. Aan toejuichingen heeft
het hun niet ontbroken.
Het Terug uit de Baages, door hen en twee
dames uitgevoerd, gaf een goede schets uit
het ruwe Amsterdamsche volksleven, en had
niet weinig succes.
De geheele voorstelling was goed verzorgd j
goede tooneelschikking en aardige costnvnes
en het publiek amuseerde zich uitstekend.
Door vertrok van den heer P. Wisse
naar O. en W. Souburg is Woensdag te R i t-
t li e m in diens plaats als raadslid gekozen
de heer Jan Mcliefste met 67 stemmen, de
heer U. Wisse verkreeg er 36.
107 kiezers namen deel aan de stemming.
Vier^ briefjes waren van onwaarde.
TeSerooakerke had een landbouwers-
knecht, terwjjl hjj bezig was met peren pluk
ken, het ongeluk achterover van den ladder
te vallenhg bleef eerst met zgn beenen in
den ladder hangen en viel toen op den grond.
Met de slede werd hjj huiswaarts gebracht,
waar geneeskundige hulp ingeroepen moest
worden.
In het verslag der jongste raadszitting
te Domburg -- men zie ons nommer van
Maandag werd gemeld dat bg de kwestie
van het aanslaan der z g. forensen in de ge
meente-belasting de burgemeester gezegd zou
hebben dat de gemeente daartoe niet het
recht had.
De burgemeester verzocht ons dit te verbe
teren. Hjj heeft gezegd dat de gemeente z. i.
tot den bewusten aanslag het volste recht
heeft, maar adviseerde van dat recht geen
gebruik te maken, omdat het z. i. zeer
waarschjjnlyk is dat vele families, die tot nu
toe jaarljjks te Domburg hunne zomerwonin
gen betrekken, waarvan de gemeente natuur
lijk veel voordeol heeft, hiervan in de toe
komst zullen worden afgeschrikt, wanneer men
ze aanslaat in den hoofdelgken omslag.
In de Dinsdag te St Maartensdijk
gehouden vergadering van den gemeenteraad
werd besloten tot aanschaffing van 30 nieuwe
2 persoons schoolbanken, en deze te plaatsen
in een der 2 lokalen, van de openbare school,
welko thans nog 6-persoonsbanken hebben, en
het volgend jaar ook het andere lokaal van
dergeljjke banken te vooorzien.
Aangezien mej. A. Elvé als onderwjjzereB
zoolang verlof heeft genoten wegens ziekte
als de verordening toelaat, behoorde de raad
in een nieuwe regeling te voorzien
Na discussie stelde de heer Rjjnberg voor
geen verder verlof te verleenen, wat goljjk
staat met ontslag.
De voorzitter stelde voor drie maanden ver
lof met inhouding van jaarwedde
Bg de stemming verklaarden zich vier leden
voor nog drie maanden verlof en drie voor
geen verlenging ervan.
Op een verzoek van den heer J. Dorma&r,
gepensioneerd opzichter van den provincialen
waterstaat, om vermindering van zgn aanslag
m don hoofdelgken omslog in verband met
zgn op pensioenstelling, werd, op grond van
de desbetreffende bepalingen in de gemeente
wet, afwjjzend beschikt.
Met 5 tegen 2 stemmen werd besloten in
de Oudestraat de klinkerbestrating te veran
deren in een keibestrating.
Bjj de rondvraag sprak de hoer Rgnberg nog
de wenscheljjkheid uit om de straatlantaarns
ook te doen branden bg donkere uiaan op 't
eind van September.
De voorzitter merkte op dat het van oudsher
de gewoonte is geweest met dz Octoberma&n
te beginnen, doch dat het van den raad af
hangt daarmede vroeger aan te vangen.
Op een verzoek van den heer J. W. Roebes
om een straatlantaarn in den omtrek zjjner
woning werd afwjjzend beschikt.
Aldaar kregen Dinsdagmiddag twee zwagers,
nl. Van G. en H., twist- Volgens Van G.
dreigde H. hem met een revolver to zullen
doodschieten, waarop de eerste den laatBte te
Ijjf ging en dezen met een zoogen. peemes
bloedige verwondingen toebracht aan hoofd
en armen, en H- de revolver ontnam. Deze
was geladen met drie scherpe patronen. H.
hud voel bloedverlies en moest zich onder
geneeskundige behandeling stellen. Hjj beweert
echter, dat hg niet eerst gedreigd beeft te
schieten. De justitie zal trachten hierin licht
te brengen.
Aan mevr. de wed. Gerritsen is bjj haar
vertrek uit B re a k e n a als treffende herinne
ring aangeboden een prachtige fotografie, voor
stellende bet graf van wjjlen haren echtgenoot.
Aan 't medaillon, waarop eenorzgds het ge
dreven portret van den overledene en anderzjjd»
de inscriptie van den grafsteen, bevinden zich
twee zilveren sleutels van het hek om het
graf. (Rresk Ort,)
Te Oostburg hebben de gezamenlijke
melkverkoopers, op een tweetal na, bekend
gemaakt, dat de prjjs van de melk met 1
November a.s. van 8 op.9 cent per L. zal
worden gebracht.
Dit zobjjnt bjj de veibruikers niet te bevallen,
althans vele zgn voornemens om voortaan
hunne melk te nemen van hen, die niet aan
die prjjsverhooging mee doen.
Verder bestaat bg eenige ingezetenen het
voornemen aan het gemeentebestuur te verzoe
ken voortaan van gemeentewege de melk te
doen contröleeren.
In de Dinsdagnamiddag te Sluis ge
houden raadsvergadering werd meegedeeld, dat
de goedkeuring ontvangen was tot het oprich
ten van een wekeljjkeche veemarkt.
De gemeentobegrooting voor 1910 werd be
handeld en vastgesteld met het eindajjfor van
f 22.733.22', waarbij de hoofdeljjke omslag op
f 3700 bepaald bleef.
De jaarwedden van burgemeester en secre
taris werden ieder met f 100 verhoogd en
f 250 werd uitgetrokken voor het aanstellen
van een ambtenaar op de secretarie. Den
agent van politie werd een pensioen van f 300
verleend.
Burg. en Weth. werden gemachtigd 37
boomen te verkoopen en daarvoor werd oen
memoriepoat op de begrooting gebracht.
Heden werd aan het gebouw van het ge
westelijk bestuur te Middelburg aanbesteed
het onderhoud van de Rjjkszeeweringon en
havenwerken te Vlissingen en te Veer e,
gedurende de jaren 1910. 1911 en 1912, in
twee perceelen. Raming eerste perceel t 7480
en tweode perceel f 4100.
Voor het eerste perceel werd ingeschreven
door de heerenH. H. Romejjn, Middelburg,
f 6990, H. J. Kouleman?, idem, f 7322, J. de
Bourgraaf, Vlissingen, f 7460, D. Bjjl, idem,
f 7558, en W. A. Vorbruggen, Gouda, f 8968.
Voor het tweede perceel schreven in de
heeren H. J. Keulemans. Middelburg, f 3867,
P. Dekker, Veere, f 3890, H. H. Romegn, Mid
delburg, f 3899, J. de Jonge, idem, f 4065, J.
de Bonrgraaf, VlisBingen, f 4160, en L. C.
Maas, Wissenkerke, f 4399.
Herhalinggonderwüs.
Burgemeester en Wethouders van Middelburg
maken bekend
dat voor hen, die het gewone lager onder-
«jjs genoten hebben, gelegenheid bestaat bg
het Herhalingsonderwgs een cursus te volgen
van 96 uren
dat deze cursus aanvangt Maandag 1 No
vember a a. en eindigt medio Maart d n. v.,
dat de inschrgving van leerlingen zal plaats
hebben in het schoolgebouw aan de Nieuwe
Haven alhier, op Woensdag 27 October a. s.,
eu wel voor meisjes deB namiddags van 25
uren en voor jongens des avondB van 7—9
nren.
Middelburg, 19 October 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. VAN DEN BRANDELER, Voorzitter
G. J. SPRENGER, Secretaris.
Onveiligheid vaarwater
De Burgemeester van Middelburg maakt aan
zeevarenden bekend:
dat op 21 en, zoo noodig, op 22 October,
op 26 en, zoo noodig, op 27 October 1909.
eene schietoefening zal worden gehouden van
bet fort Pampus.
Voor de veiligheid te nomen voorzorgsinaat-
revelen liggen voor belanghebbenden ter Se
cretarie dezer gemeente ter inzage.
Middelburg, 20 October 19Q9.
De Burgemeester voornoemd
M VAN DEN BRANDELER.
De Ferrer-agitate.
We kunnen niet zeggen dat we ook maar
eenige sympathie hebben voor de maaier
waarop sommige uiterste elementen in do
beweging zich meenen te moeten laten gelden
Dat we het vonnis tegen Ferrer, voor zoover
het geding ons bekend is, beslist onrechtvaar
dig achten, hebben we reeds meermalen doen
uitkomen, maar we halen de schouders op
wanneer we lezen hoe de socialist Destré»
Dinsdag in de Belgische Kamer beweerde dat
>wjj het recht hebben het monster dat Alphous
XIII heet, onze verachting in het gezicht te
spuwen."
Dat zei hg bjj een poging om een interpellatie
te houden over da onthouding der Belgische
regoering in de Ferrer-zaak. Er werden daar-
bjj veel groote woorden gebruikt. Zoo erg ais
Deatrée maakten Van der Velde, Furnemont en
de andere sprekers het niet, maar het flikkerde
in hun redevoeringen van herinneringen aan
de inquisitie, Alva en Philips II, en do nauoi
«moordenaar" was geen oogenblik van de lucht.
«Wjj hechten meer waarde, zei Van der Velde,
aan het leven van 1200 ongelukkigen die ia
de gevangenissen van Montjuich klagen, dan
aan dat van den kleinen monarch die niets heeft
gedaan om de moordenaars te verhinderen een
misdaad te begaan." Dat is tenminste iets
kalmer uitgedrukt.
Maar moet men zich verwonderen wanneer
na hot gebruik van al die moordenaars-be
schuldigingen, een of andere zwakhoofdige zjju
bezinning verliest en misdadige dwaasheden
doet als bjjv. het lossen van revolverschoten
op het Spaannch consulaat te Antwerpen bjj
de betooging van Maandagavond
Er is een eloment van groote ovordrjjving
in de agitatie gekomen, dat workelgk geen
goed zal doen aan het karakter van de be
weging. Dat is natuurlgk een bourgeois-
meening. Maar als we hooren hoe socialistische
sprekers op de protestvergaderingen betoogen
dat er aan de deelneming van de bourgeoisie
aan die Ferrer-betoogingen een luchtje is,
dan zjjn we het met hen er eigenlgk volmaakt
over eens, dat er mot*de beweging menschen
zgn meegeloopen, die op 't oogenblik veel
verder zjjn gekomen dan ze zelf wel weten
en wilden.
Men ziet overal hoe do «arbeiderszich van
het monopolie van humaniteit en rechtsgevoel
hebben meester gemaakt, en hoe de andereu
zich terugtrekken althans van de actie der
arbeiders vrienden.
Toen Dinsdag in het Lagerhuis de minister
van buitenlandsche zaken Grey op de reod3
vermelde vraag van Henderson het te ver
wachte antwoord had gegeven, dat do regeering
zich niet mengt in of een meening uitspreekt
over kwesties van inwendig bestuur in andere
landen tenzjj er Britsche onderdanen of rechten
bg zgn betrokken, toen deed de socialist
Grayson het voorstel om te verdagen teneinde te
discussieeren over de houding der regeering.
Maar bjj de stemming stonden slechts achttien
arbeidersleden op ter ondersteuning van het
voorstel. De anderen waren te verdorven om
met den voorsteller mee te gaan, en moesten
het verduren dat deze hen voor Lafaards 1
uitschold.
Ook de Hongaarsche Kamer weigerde het
verlof om over de zaak-Ferrer een interpel
latie te houden.
De Fransche Senaat heeft besloten, een
interpellatie van Flaissières over de houding
van de regeering jegens Spanje voor onbe-
paalden tjjd te verdagen. Vooraf had minister
Pichon verklaard, dat de regeering geen be
raadslaging erover kon toelaten. Frankrjjk had
zich niet te mengen in de politiek van
vreemde regeeringen en was met Spanje door
harteljjke vriendschap, ententes en afspraken
verbonden. Het zou aan die ententes en die
vriendschap getrouw bljjven.
In Italië schjjnt de ontnuohtering al te be
merken te zgn. De correspondent te Rome
van de Köln. Ztg. wijst op den Katzenjammer
die nu m de Italiaansche bladen te bemerken
ia na de roes van geestdrift en medeljjden
met Ferrer. Een blad als de Giornala d'Italia
tracht weer bet gezond menschenveratand tot
