HIDDELIKJIKiSGHE COURANT,
Zaterdag
9 October.
Kameroverzicht.
r. 238
132* Jaargang.
1909.
Deza coursnt verschijnt d a g e 1 ij k s, n et uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Si\\t per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f f.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden.
ProBpectnssen daarvan zgn aan bet bureau te bekomen.
Advertontiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één nar
aan het bureau bezorgd zgn.
AdvertentiënSO cent per regel. Bij abonnemeut veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel m
20 cent Reclamea 10 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjvorheid on Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
NAB Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Middelburg 8 October.
Zitting van Donderdag.
Het Dinsdag jl. aangehouden wetsontwerp
bot goedkeuring eener overeenkomst met de
maatschappij Zeehaven en Kolenstation Sabang
werd heden, zonder hoofdelijke atemming, door
de Kamer aangenomen.
De commissie van rapporteurs was tot de
slotsom gekomen, dat de bezwaren van den
heer Van Karnebeek niet overwegend zjjn,
daar de mogelijkheid, die de afgevaardigde
voor Utrecht in eender artikelen van dit con
tract meende gelezen te hebben overneming
van de erfpacht door den staat zich wel
nimmer zou voordoen een bewering, die na-
tunrljjk door den heer Van Karnebeek ten
sterkste bestreden werdr
Per slot van rekening werd het overbodige
artikel, met de door den Minister aangebrachte
wijziging, toch maar in het contract behouden
en het geheel e wetsontwerp, zonder hoofde
lijk^ stemming, aangenomen.
Bp de verdediging van dit eerste wetsont
werp in de Kamer kon de nieuwe minister
gerust zeggen veni, vide, vicit
Dinsdag 19 October vangt de Kamer aan
jmet de behandeling dor ontwerpen, welke wp
reeds Dinsdag j 1. hebben opgesomd.
Tot zoolang zal vermoedelijk de arbeid in de
-secties duren.
Benoemingen enz.
Bjj kon. besluit:
ib aan mr G. Blom, op verzoek, eervol ont
slag Terleend uit zjjne betrekking van secre
taris van 's Rjjks Muntzjjn benoemd tot be
taalmeester to Roermond do heer C. J. van
der Veen, thans surnumerair bjj den dienst
van 'e Rjjks schatkist, en tot surnumerair bp
dien dienst de heer W. 3. de Bas te Amster
dam.
In de St. Crt no. 235 iB opgenomen een kon.
besluit van den 5den October 1909, houdende
'machtiging tot uitgifte van scbatkistpromessen
-volgens de wet van 5 December 1881; tot een
bedrag van f 14 000.000.
De gewone audiëntie van den Minister van
Justitie zal Maandag a.s. niet plaats bebben.
KORTK MEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
Uit het verslag van het hoofdbestuur der
Veretntgiug voor facultatieve lijkverbranding over
1908 blijkt dat het kapitaal, benoodigd voor
den bonw van een crematorium, nog niet bjjeen
is, en dat de geheele beschikbare som f21.900
bedraagt.
Het contract met de vennootschap Wester-
veld is geteekend, zoodat de Vereeniging
zegt het verslag althans een prachtig
terrein m erfpacht heelt.
Het aantal leden is belangrjjk toegenomen
het steeg van 718 in 1907 tot 850 in 1908,
De bezittingen van het fonds voor lpkovenB
bedroegen op 31 December 1908 f 30.541.77.
Voor rekening van bet fonds hadden vpf
crematies plaats.
Bit StaTen^POTincie.
In een der lokalen van Ons Huis, Mol
straat alhier, werd Donderdag avond door
den heer P. Zeegelaar van Souburg een voor
dracht gehouden over het Esperanto.
Een veertigtal personen woonden die bjj.
Sproker schetste eenige momenten uit het
leven van den samensteller, dr. Zamonhoff.
Vervolgens besprak bp de resultaten en
vorderingen die deze taal reeds heeft gemaakt
over de heele wereld, vooral het succes in
Engeland. De heer Zeegelaar sohreef dit
toe aan het practische van het Esperanto,
hetwelk door onze practische overburen reeds
direct is ingezien en waarom het juist
daar zoo'n grooten opgang maakt, niet
tegenstaande het Engelsoh zelf van alle be
schaafde talen wel het moest gesproken wordt
en feiteljjk voor een wereldtaal wel het eerst
in aanmerking zou kunnen komen.
Spreker somde ook op een aantal werken van
buitenlandsohe schrijvers, die nu reeds in het
-Esperanto vertaald zjjn. De buigzaamheid dier
taal veroorlooft haar ieder taaleigen glashel
der op den voet te volgen.
Het aantal bladen en boeken, die reeds ge
heel of gedeeltelijk in het Esperanto ver
schijnen, bedraagt honderden, en leveren het
bewps dat de taal voor de litteratuur aan
alle eiechen kan voldoen.
Een ander bewjjs voor de practische bruik-
baaiheid der taal gaf de spreker in een
schets van de verschillende congressen, te
Genève, Barcelona en Cambridge gehouden in
het Esperanto, waaraan o. a. 31 verschillende
natiën deelnamen.
Waar anders een Babylonische spraakver-
watring zou zjjn geweest, heerscht9 nu oen
broederlijke geest, iets wat onder menschen
niet i-ltjjd gezegd kan worden, veel minder
onder verschillende naties.
Nadat spreker geëindigd had, bedankte de
voorzitter, de heer Snpders, hem voor zjjn
onderhoudende en leerzame voordracht en
sprak tevens de hoop uit, dat de heer Zeege
laar succes op zjjn streven zou hebben, om
de beoefening van het Esperanto ook in onze
omgeving te bevorderen.
Na afloop der vergadering werd een club
gevormd, ten doel hebbende beoefening van
het Esperanto.
Op een neder te bepalen plaats en tpdstip
zal door den heer Zeegelaar nog een >openbare
les" in Esperanto worden gegeven.
Zjj die zich bjj de club willen aansluiten,
kunnen ten bewjjze daarvan hun visitekaartje
toezenden aan den heer P. Zeegelaar, onder
wijzer te Souburg, onder het motto »Esperanto".
By kon. besluit zgn benoemd
met ingang van 1 November tot betaal
meester te Groningen J Ph, baron Van Itter-
sum,betaalmeester te M i d d e 1 b u r g, en al
daar J P. Haitsma Muiier, betaalmeester te
Roermond;
tot directeur van het post- en telegraaf
kantoor te Hansweert A. J. van Ree,
thans te Aston.
In verband met den op don Oudon Vlis-
singschen weg alhier gepleegden diefstal
bevinden zich thans 3 personen in hechtenis
J. d. B. van hier, T. M. de W. van Hilversum,
en J. W. G. van Rotterdam.
De W. heelt oeEena, in vereeniging rnetue
beide anderen, den diefstal geploegd te hebben.
De kippen zjjD door den eigenaar herkend
en aan dezen teruggegeven.
De verdachten zullen naar het huis van
bewaring worden overgebracht.
De vereeoiging Zuid-Beveland van het
Groene Kruis zal, naar men ons meldt, over
gaan tot aanbesteding van het maken van
vier lighallen.
9
Op initiatief van het bestnur der afdee-
ling van hel Groene Kruis to Wissenkerko
werd Dinsdagavond te Colgnsplaat een
vergadering gehouden van de besturen der
afdeelingen dier vereeniging op Noord-Beveland.
Aan de orde werd gesteld", do noodzakelgk-
beid van het in voorraad hebben van ga in
de gskast te Wissenkerko, waaruit de zuster
verenigingen op het eiland tegen den koBten^
den prga steeds jjs kunnen betrekken. Uit de
mededeelingen bleek dat er dezen winter 1800
KG. ga was aangeschaft, wat tot in hetlaatBt
van Jnni duurde, en men later kunstgs nit
Middelburg liet komen. Na vele besprekingen
aangaande de verbeteringen, aangebracht en nog
aan to brengen aan de gskast, worden nu
zulke maatregelen genomen, dat voortaan
steeds ijs. hetzij kunstmatig, hetzg natuurlgk
in voorraad zgn zal en dat dit door elke der
Noord-Bevelandsche gemeenten op recht-
streeksch verzoek aan het bestuur te Wissen
kerko te bekomen zal wezen.
In de Donderdag te Neuzen gehouden
raadsvergadering werd mededeeling gedaan
van eeno beschikking van den Minister van
Binnenlandsche Zaken, dat er geen termen zgn
om te voldoen aan het verzoek om rgkasub-
sidie voor het bouwen eener nieuwe woning
voor het hoofd van school O. Ten behoeve
van dien noodigen bouw zal alsnu een leening
moeten worden gesloten.
Door Hbn stoomcarousselhouder P. Xhafflaire
te Breda, die voor drie achtereenvolgende
jaren de plaats voor een stoomcaroussel op
de kermis heeft gepacht ad f 1000 'sjaara
boven het marktgeld, was, op grond dat de
twee eerste jaren zgne uitgaven de inkomsten
overtroffen, ontheffing gevraagd om het derde
jaar naar Neuzen te komen. De raad besloot
hem van zgne verplichting te ontheffen, onder
voorwaarde dat hg hetgeen bjj eene nieuwe
aanbesteding voor het volgend jaar aan het
bedrag van f' 1000 te kort komt, zat bgpassen
en dat hg als waarborg daarvoor terstond de
helft van de pachtsom zal storten.
Voorts werd besloten tot onbewoonbaarver-
klaring van een woonhuisje te Slniskil, dat,
blgkens mededeeling van een raadslid, reeds
door den bewoner is ontruimd.
Besloten werd het aantal leden der commis
sie van fabricage terug te brengen van 5 op
3. Tot voorzitter is aangewezen de wethou
der Visser, terwgl voorts worden herbenoemd
de nog overige leden der commissie, de hee-
ren Wieland en De Jager.
Uit de mededeeling van een lid dor com
missie, belast geweest met bet nazien der
gemeentorekening, bleek dat door die com
missie een nader rapport daarover is ingezon
den. Op zgn vraag of dit niet in behande
ling kwam, zeide de voorzitter dat dit zou ge
schieden in de besloten vergadering.
In die vergadering werden ook behandeld
een aantal reclames tegen aanslagon in den
hoofdelgken omslag.
Door de Spoorwegonderneming Mechelen-
Terneuzen werd over de maand Mei 1909 ont
vangen f 81.698.31 tegen f 83.412.28 over die
maand in 1908 Totaal van af 1 Januari tot
en met ultimo Mei 1909 beliepen de ont
vangsten f 382.375.75 tegen f 427.141.01 over
dat tg d rak van 1908.
Per dag en per kilometer werd ontvangen
van af 1 Januari 1909 f 37.24 en van af 1
Januari 1908 f 41.32. SI. Crt.
Donderdag had te O o a t b u r g de stem
ming plaats voor een lid van den raad ter
voorziening in de vacature-Weiafeit.
Van de 365 kiezers namen 221 daaraan deel
7 briefjes waren blanco.
Gekozen werd de heer A. Brevet met 119
stemmen.
Op den heer J. Ie Clercq waren er 95 uit
gebracht.
landbouw.
Leden van het comité voor een huldeblgk
ann den heer Lnvink zgn in Zeeland de
hoeren mr H. C. Moolenburgh te Zieriksee,
1. G. J. Kakobeeke te Goes, J. J. van Weel te
WolphaartBdgk, Jao. de Waal te Lamswaarde
on J. J. Haverbeoke te IJzendgke.
I. do W..9.U-0 ST.„.IJ
vergadering van de afdeel ing Axel dorZeeuw-
sche Landbouwmaatschappg word mededeeling
gedaan van het toetreden van eenige nieuwe
leden.
Voorts was bericht ingekomen van het ge
meentebestuur van Overslag, dat dit niet ge
negen is te zorgen voor de inrichting van een
spreekcel, doch nit Koewacht en Zaamslag
kwam berioht dat men de daarvoor noodige
maatregelen zal nemen.
Aan de vereeniging Agricultura te Hoek werd,
op gedaan verzoek, voorloopig een subsidie van
f 10 verleend als bgdrage in de kosten voor
het aan de leden dier Vereeniging gegeven
landbouwonderwgs.
Mede werd besloten vanwege de ufdeeling
f 10 beschikbaar te stellen voor een huldeblgk
aan den heer Lovink.
Nog werden door den voorzitter mededeelin
gen gedaan omtrent onderhandelingen en be
sprekingen die door hem zjjn gehouden met
den directeur van de siaatshoefemidschool te
Brussel, waarvan het resultaat was, dat thans
de gelegenheid bestaat om ook in Zeeland dit
voor de paardentokkerg van groot belang zgnde
onderwgs te krggen, daar de directeur bereid
is onderwgs te komen geven en daarvoor ook
de vergunning heeft verkregen. De koeten
zouden f 2000 bedragen. Ofschoon de voor
zitter, de beer Ph. J. van Dixboorn. meende dat
er wel mogelgkheid beBtaat om die zaak tot
stand te brengen, werd er voor dit oogenblik
niet verder op ingegaan.
ONDERWIJS.
De voordracht voor hoofd der school te
St. Philipsland bestaat nit de navolgende
heerenSwenne te Zierikzee, Verzg te Dron-
gelen en Van Weele te Poorvliet.
De heer H. P. A. J. Bugs, onderwgzer
aan school F te Vlissingon. komt voorhals
nommer een op de voordracht voor hoofd eener
openbare eohool te Heinenoord.
Aan de universiteit te Amsterdam is het
propaedeutisch examen afgelegd door den heer
Th. van Schelven.
RECHTSZAKEN.
De 36jarige P. J- van Z., koopman te
Rotterdam, door de rechtbank aldaar veroor
deeld tot 15 jaren gevangenisstraf wegens
doodslag, gepleegd op den ketelmakersbaas
ff. M. Beuvens, in de Peperstraat, heeft van
dit vonnis hooger beroep aaDgeteekend
Beklaagd van beleediging van ds Riemens
te Hurwenen, stond Donderdag te Tiel terecht
de heer D. P. de Regt, hoofd der school te
Hurwenen, die, door den kerkeraad tegen 15
November ontslagen als voorzanger, op 22
Augustus jl. in een toespraak tot de gemeente
zeide, dat hg des dnivels predikant en des
duivels kerkeraad niet langor wilde dienen en
dus op dat oogenblik zgn ontslag nam.
Beklaagde ontkende het opzet te hebben
gehad om den predikant te beleedigen.
EiBCh f 25 of 10 dagen.
letterInenkunst.
Het jongste nommer van do Wereldkroniek
geeft een geïllustreerd artikel betredende het
bezoek van de Koningin-Moeder aan Rotterdam.
Ook wordt ia woord en beeld het een en
ander medegedeeld over de Qudson-Fnlton-
feeaten te New-York.
Verdor vinden wjj in dat nommer een be-
schrgving met photo's van het sportfoeat op
Zorgvliet, van Ons Huis te Rotterdam en eenige
mededeelingen omtrent de volsche munters in
de Brandtatraat te 's Gravenhage.
Voor een Bismarck-monument te Binger-
brüok op de Elisenhoogte, dat 1.890.000 mark
mag kosten, is een prgsvraag uitgeschreven
met prgzen van gezamelgk 70.000 mark.
Te New-York is Hauptmann's Die Weber
in dooiatommentaal opgevoerd. Het succes
heeft doen besluiten tot geregelde herhaling
van tooneelvertooningen voor doofstommen.
Verschillende Berichten.
In verband met den »Nationalen Aanvrage"
dit jaar 23 Oct. tot 6 Nov. te houden, heeft
Nellie van Kol een brochure geschreven over
het Leger des Heiia, onder den titel Afdrukken
van Indrukken.
Zg prgst daarin zeer het werk van het Leger
en verzekert dat wie daaraan geeft weet dat
hg niet verkeerd geeft. Niet verkeerd en niet
eenzgdig.
In een gesprek met den redacteur van Het
Leven verklaarde de heer Van Kol niet rauwig
te zgn dat hg niet als Kamerlid is herkozen
bg kan nu weer de wieken uitslaan.
Eerst gaat hg over een paar weken de
zittingen van net xarKscne parlement og wonen.
De president daarvan, een jong Turk, is de
zelfde dien men gedurende de eerste vredes
conferentie liefst ons land heeft willen uit
zetten, toen hg zich over z'n tyran kwam
beklagen. Van Kol nam het voor hem op. En
nu is hg president en heeft hg den heer Van
Kol uitgenoodigd hem to bezoeken. Dan gaat
deze langs de Afrikaansche kust van de ondo
wereldzee don Islam bestndeeren. En tenslotte
gaat hg voor een flinke atndiereis naar Indië.
Zoo is kg weer onderdak tot over vier jaar,
om dan met frisschen moed het werk te her
vatten.
Want hg hoopt dan weer gekozen te worden
Men beweert dat de vacature van Direc
teur-Generaal van landbouw niet meer zal
worden aangevuld.
Zou dat mogelgk zgn?
In de Staatscourant wordt nogmaals ge
waarschuwd tegen het gaan naar Engeland of
Duitscbland, in 't bgzonder Londen en Ham
burg, om werk te zoeken.
Er is daar thans geen werk te vinden.
In elk geval ga men er niet heen zonder
voldoende geldmiddelen of bewgs van Neder
landerschap.
Naar aanleiding van de uitkomsten van
bun onderzoek inzake loodhoudende eetlepels
die, blgkens nadere berichten, te Milaan ver
vaardigd worden, bebben de heeren Van Hamel
Roos en Harmsen hunne enquête te dezer zake
voortgezet. Zg vonden in ongemerkte thee
lepeltjes 75 0/0 lood, terwgl te Amsterdam ge
kochte lepeltjes ii f 0.0If bestonden uit gzer
met een Bterk loodhoudend tinlaagje over
trokken. Andere lepeltjes, te Rotterdam d
f 0.01 gekocht, bleken eveneens in hooge mate
loodhoudend te zgn.
Het is inderdaad onbegrgpelgk, zoo schrg-
ven zg in hun Maandblad tegen de Vervalschin-
gen, dat de gezondheidswetten bg een voor hot
volk zoo belangrgko zaak geheel werkeloos
schgnen te zgn.
Men zg door deze publication ten minBte
tegen dergelgke vergiftige waar gewaarschuwd
Te Leerdam heeft, zich een verdacht
ziektegeval voorgedaanmen vermoedt met
cholera te doen te hebben.
Ook uit Gorinchom wordt van zulk een
ziektegeval melding gemaakt.
Te Zwgndrecht s eveneens een verdacht
ziektegeval voorgekomen. Hoogstwaarschgn-
Igk is het geen cholera, maar vermoedelgk
o"n geval van ernstige ingewandsaandoening.
Tijdens te Amsterdam een luchtballon
over de stad vloog en de bewoners van een
huis op de Hoogte Kadgb daar in de voorha
mer naar zaten te kgken i"b eon inbreker bin
nengekomen en heeft in de achterkamer zgn
slag geslagen en o.n. f 700 in geld ontvreemd.
Bovondien heeft hg, op het pnnt staande
ontdekt te worden, bg zgn vlucht in een an
dere kamer heel wat schade aangericht. Hg
sleurde toch een doos met platen voor een
spreekmachine, een paar glazen vazen en een
heiligenbeeldje, die op verschillende tafeltjes
en oen kastje stonden, bg zgn doortocht door
de bovenvoorknmer op don grond
Toen de huisgenooten verschrikt boven
kwamen, vonden zg daar dan ook een ware
ruïne. De kloeren uit do kasten over den
grond gesmeten en de vloer van de voorkamer
vol scherven van gebroken glas en aardewerk-
Een groot broodmes bod de inbreker bg zgn
baaBtige vlucht op de tafel achtergelaten. De
dader is nog zoek.
Woensdag is bg een oetening met ruwe
zeo de reddingboot te Petten nabg het strand
omgeslagen en beschadigd. Alle manschappen
konden zich gelukkig redden.
De 72jarige eigenaar van den boomgaard
te Hillegom heeft bekend op de beide jeugdige
appeldieven geschoten te hebben. Na zgn be
kentenis is hg op vrge voeten gesteld.
De kastelein uit Veondam, die, zooals
gemeld, op zgn vrouw een moordaanslag
pleegde, is thans naar het huis van bewaring
te Winschoten overgebracht.
Ongelukken. Te Zuid-Scharwoude is
een knaapje van drie jaar. al spelende, te water
geraakt en verdronken. Te Amsterdam is
een zolderschuit drg vende gevonden met lichten
op. Ook bevonden zich nog eenige goederen aan
boord van den lichter. De schuit had kort te
voren nog goederen afgeleverd aan de Holland
Frieslanden. De schuitenvoerder, een ongeveer
59-jarige man, was nergens te ontdekken en is
vermoedelgk overboord geslagen en verdronken.
- Te Badel is het 1 l/s jarig zoontje van een
fabrieksarbeider in een onbewaakt oogenblik
in een waterkuil gevallen en verdronken. -
Te Cabauw (Utr.) geraakte een 14jorig meisje,
terwgl zg aan het melken was, in een sloot
en verdronk. Do vader, die het ongeval zag.
wilde zgn dochter grgpon, doch kwam daarbg
zelf in het water terecht, waaruit hg na eenige
oogenoiiKken tevenioos ns;a opguuaciu..
later werd het lgk van zgn dochter opgevisebt.
Te Utrecht heeft bjj een drogist een ben
zine ontploffing plaats gehad. De knecht, die
benzine uit den kelder moest halen stak een
lucifer aan en onmiddelgk daarop sprong een
bus met dat vocht uiteen. De knecht werd
aan hoofd en handen gekwetst en eenige
ruiten sprongen Aldaar is in den onder
doorgang aan den Leidechen Weg een jon
getje door een zwaar beladen kolonwagen
overreden. Het kind was onmiddellijk een
lgk. Aan boord van een stoomtrawler had
op zee in de machinekamer een ontploffing
plaats, waardoor twee stokers ernstig verwond
werden. Zg zgn Donderdag te Ymuiden ge
land en voorloopig opgenomen in het nieuwe
wgkgebouw van het Witte Kruis, daar oen
verder vervoer van nadeeligen invloed had
kunnen zgn.
Jong, bg-do-hand mevrouwtje, in de
hoop spoedig de eerste moedervreugde te
zullen smaken, hoeft zich genoodzaakt ge
zien de brutale keukenmeid weg te sturen.
Deze komt, nadat haar koffer is gepakt,
goeiendag zeggen.
En het volgend gesprek ontwikkelt zich:
De meid: Mevrouw, ik kom afscheid nemen
Het ga u verder goed. En alle gelnk met nw
zoontje
Mevrouw. »Een jongentje? Wie zegt je?
De meid-. »lk dacht maar zoo, mevrouw.
Want geen meisje toch zou 't zoo lang bg u
uithouden."
Historisch, volgens het Hbld.
Een zestal kermisvierders te Bilaen
(Belgisch Limburg) waren tót laat in den avond
aan den zwier gebleven en hadden talrgke
herbergen bezocht. Ten slotte gingen zg zich
verschuilen om een jongeling van het gehucht
Meerem at te wachten, en hem een afranseling
te geven. Toen de jongeling voorbg kwam,
sprongen de zes kerols uit hun schuilhoek
en overvielen hem. De jongeling wist lich los
te rukkenbg trok een stuk hout uit een
haag en bracht er een der aanvallers een ge
weldigen slag mede toe. De getroffen viel als
een steen op den grond hg was op slag dood.
De onvrgwillige dader ging terstond naar
de gendarmerie, waar hg het voorgevallene
vertelde en zich gevangen gaf. Hg heeft de
namen van zgn aanvallers bekend gemaakt
Te Bouchet in het FranBche departement
Seine-et-Oise, is een ontploffing ontstaan
in de stantskruitfabriok, en wel in het gebouw
waar het rookloozo kruit no. B wordt vervaar
digd, hetzelfde kruit dat al zooveel ongeluk
ken op oorlogschepen hoeft veroorzaakt. Een
man word bg dc ontploffing gedood en vgf
gewond.
Op het grondgebied van Baileux, op een
mgl van Chimay, kwam Woensdag namiddag
een auto mot drie personen onder weg van
Chimay naar Couvin eon wagen tegen. Het
