MIDDELBURGSCHE COURANT.
M°. 224
1909.
Donderdag
23 September.
FEUILLETON.
Rit Stad en fmïncie.
1^2* Jaargang.
Deze courant verschijnt d a g e I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs ?er kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland tranco pp. f J.
Alzonderlijke nummers koeten 5 cent.
A'd v c r[t e n t i n bjj abonnement op voordeehge voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één Mr
aan hst bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën10 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.B0elke regol meer
20 cent, Reolamea 10 cent per regel. Groote letters naar de plants, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adrertentfe-Bnrean A. DB LA
MAR An., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bjj deze courant behoort een bijvoegsel.
Middelburg 22 September.
Katneroverzscm»
Zitting van Dinsdag.
Een opening der Staten-Generaal zonder de
Koningin is als een bruiloft zonder bruid.
Toch was er heden vrjj veel publiek op de
been rondom het Binnenhof in de aangren
zende straten, om den »stoet" der galakoetsen
voorbg te zien komen.
Ook in de Tweede Kamer, waar bovendien
de. leden der Eerste Kamer hoapiteerden, was
het stampvol.
Publieke en gereserveerde tribunes waren
vrjj goed bezet; alleon op de zoogenaamde
>groote tribune" was geen sterveling te zien.
Het corpB diplomatique was in het geheel niet
vertegenwoordigd.
Precies tien minuten over één verschenen de
ministers, vergezeld door de leden der >Com-
miseie voor In- en Uitgeleide,al dezs heeren
in groot gala, in de zaal. Vooral de nieuwe
Kamerleden waren één en al belangstelling
voor hetgeen er komen zou
Niet lang stelde de heer Heemskerk bun
nieuwsgierigheid op de proef.
Nadat de voorzitter, graat Scbimmelpensinck,
die evenals het bureau in groot ornaat was
gestoken, met den hamer stilte had verkregen,
begon de Minister van Binnenlandsche zaken,
die te midden van zjjn ambtgenooteu Btond,
de troonrede voor te lezen.
Met duidelijke stem kweet bjj zich van deze
taak, en het duurde wel tien minuten, vóór
dat hjj die volbracht bad.
Het was dan ook een troonrede van stavast,
althans wat hare lengte betrof.' Niet reel
politiek, maar een zak neen, wat zeg ik:
wel tien zakkon vol beloften. Er scheen geen
einde aan te komen
Bjj de passage over de Staatscommissie, die
zal onderzoeken welke wjjtigingen in de
Grondwet kunnen worden aangebracht, werd
er links in de Kamer hier en daar minzaam
gelachen.
Overigens luisterden de heeren met alle
aandacht naar het ministerieele proza.
Toen de voorlezing was afgeloopen, boog
Minister Heemskerk vormelijk naar den voor
zitter, die niet minder vriendelgk terugboog,
waarna de ministers en de commissie zich, in
dezelfde volgorde aU zjj gekomen waren, uit
de zaal verwijderden.
Onder de nieuwe ministers viel vooral de
stoere kop van generaal Coolop: »eenkwaje"
zoo luidde de prognostiek ter perstribune.
Minister-De Waal Malefjjt, in het mooie pak
gestoken, werd onder bet heengaan door enkele
Kamerleden gefeliciteerd. Even later zag ik
de heeren lachenOdie booze wereld
Onmiddellijk daarop werd de zitting geschorst
Tegen drie uur vergaderde de Tweede
Kamer thans onder presidium van den heer
Lieftinck, die in een korte toespraak de heeren
welkom hette4 constateerde, dat »de tinten in
de Kamer veranderd waren" en de hoop uit
1 vak
JEAN LORRA1N.
>ls Nora Dhérys niet eens beroofd in
Londen?" vroeg Cantho. »Br staat me zoo
ietB voor den geest, dat de bladen vjjf of zob
jaar geleden vol stonden van een Bensationeele
aanranding van de actrice, tnsschen Green
wich en Woolwich."
»Ja, ik heb dat toen ook gelezen. Ik
herinner me het geval heel goed," antwoordde
ik. >Die tooneelspeelster met haar luxe was
ook een aangewezen prooi voor de benden, die
aan de andere zjjde van het Kanaal zjjn ge
organiseerd. De fabelachtige juweelenschat,
dien de legende haar toedichtte, wekte heel
wat begeerigheid op. Te New-York wqb ze
gewaarschuwd en was ze door de mazen van
bet net heengeglipt dat uitgespannen was om
haar te berooven. Van al de sieraden,
waarop de boosdoeners loerden, hadden
zfl zich alleen van de turkoizen van
he actrice meeBter gemaakt, een zegebnit
uit Rusland, een kleinigheid van vgftig dui
zend Iranc, terwjjl de heeren gemeend hadden
een millioen te zullen krjjgen.
sprak, dat de Kamer véél in het belang van
bet land tot stand zal brengen.
Daarna werden er commissies benoemd tot
onderzoek der geloofsbrieven.
Morgen opmaken van de nominatie voor d3"
benoeming van een president.
Naar verzekerd wordt, zal graaf Van Bylandt
no. 1 op die Ijjst worden gezet.
Dr Kuyper was bjj de openingsplechtigheid
aanwezig. Hjj zag er gedrukt en betrokken uit-
De openingsrede.
Wjj moeten ons'met ons overzicht van hot
persoordeel over die rede zeer beperken.
Slechts enkele grepen daaruit volgen hier.
De eerste indruk, door de rede op de Arnh.
Crt. gemaakt, is niet bjjster gunstig. Intusschen,
'tis mogeljjk dat die alsnog gewjjzigd wordt als
de onvermjjdeljjke telegrammenstjjl van de
openingsrede van lieverlede in duidelijker taal
wordt omgezet en de wetsontwerpen in con-
creten vorm voor ons komen te liggen. Maar
wat wel te betreuren zal bljjveD, 't is bet
vooruitzicht op een verhooging van het tarief
van invoerrechten en het op de lange baan
sehuiven der hervorming van het kiesrecht, de
hoofdzakelijke oorzaak der politieke malaise.
Hei Handelsblad eindigt zjjne beschouwing
met deze slotsom .-
De beschermende rechten die in de openings
rede worden aangekondigd, maken het ons
moeiljjk een gunstig oordeel over het regee-
ringaprogram te vellen. Toch moeten wjj
erkennen dat vele nuttige en goede maatre
gelen worden aangekondigd, aan welker tot
standkoming de linkerzjjde waarschjjnljjk met
waardeering en instemming zal kunnen mede
werken.
De redactie van Het Vaderland vindt het
evenals wjj, en daarom onthielden wjj ons ook
van de gebruikelijke slotsom niet gemakkeljjk
den indruk te resumeeren, dien deze openings
rede maakt, omdat zjj een bonte mozaïek is
van voornemens, die voor een groot gedeelte
op neutraal en slechte voor een klein gedeelte
op specifiek rechts terrein liggen. Een stuk
aus einem Gusz is het evenmin, als er richting
en kracht uit spreekt. Bij veel van wat zjj
aankondigt, hangt alles af van de uitwerking.
Maar die onbestemdheid verhoogt de onzeker
heid welke er over het geheel uit uit spreekt,
Zjj is voor ons een groot vraagteeken, dat vele
kleinere in zich bergt.
De -V. Rolt. Crl. noemt, eigenaardig, het
beste van de gansche openingsrede het begin,
waarin met dankbare vreugde over den zegen,
die in het verstreken jaar aan het vaderland
is geschonken, wordt gesproken. Dat zal algc-
meene instemming vinden. Natuurlijk zou het
inzonderheid dit jaar voor de Staten-Generaal
een bjjzonder voorrecht geweeBt zjjn, indien
zjj Hare Majesteit de Koningin bjj de opening
der zitting hadden kunnen toejuichen. De oor
zaak der verhindering - Moederplicht ia
echter eene zóó sympathieke iets, waarmede
H M. aan zoo vele vrouwen een Vorateljjk
voorbeeld geeft, dat eene opening der Kamera
door Haar persoon nauwelyks kon worden
gewenscht.
Uit de rede bljjkt, zoo betoogt bet Rotter-
Nora Dhérys hield er na dien tjjd rekening
mee. Toen ze weer naar Weenen ging, had
ze bij een betrouwbare juwelier valsche garni
turen van haar beroemsts sieraden besteld.
Daartoe zjjn trouwens alle theater-prinsessen
overgegaan. Degenen die een eerbiedwaardig
juweelenkistje bezitten, hebben bpna allen een
dubbel stel voor de rondreizen in de pro
vincie en in het buitenland.
Het zjjn bjjna altjjd de valsche sieraden die
wy op het tooneel bewonderen. De echte wor
den bewaard voor de premières. Je moet
echter niet denken dat die dames voor een
koopje aan die valsche sieraden komende
namaak iB duur. De steenen koBten zoo veel
niet, maar het monteeren wel, en valsche
diamanten, smaragden en sapbieren verwekken
geen illusie dan op voorwaarde dat ze even
goed gemonteerd zjjn als de echte. Je behoeft
maar een half uurtje bjj een grooten juwe
lier door te brengen, om te beseffen wat een
mooie monteering kost.
Maar om op Nora Dhérys terug te komen
die was toen in Londen. Het was midden in
het seizoen, in 1895 meen ikze gaf toen een
serie voorstellingen in het Gaiety Theater. Om
de beurt stonden op het programma Elisabeth
van Engeland van Carducci, Lucretia Borgia en
Maria Tudor van Victor Hugo, Cleopatra van
Shakespeare, en Joconde van Annamie. Nora
Dhérys heeft altgd oen soort betoovering nit-
geoefend op de Fagelschen.
damsche blad, zonneklaar, dat ook deze Regee
ring bare werkkracht en die van de Kamers
verro overschat, met het gevolg, dat, wanneer
over vier jaar de tjjd van afrekening daar zal
'zjjn, het derde Kabinet van rechts, geljjk
destjjds het tweede, bekend zal zjjn als een
Kabinet van goede voornemens wellicht, maar
zeker niet als een, dat de daad wist te voegen
bjj het woord.
»Dat zal het Kabinet dan aan zich zelf
hebben te wjjten. De tjjd was dit jaar schoon
en de verhoudingen in de Kamer veroorloof
den het, om eens eindeljjk te breken met de
oude gewoonte, het geduld van het papier
ten gerieve van de kiezersbevolking oit te
buiten, en in plaats daarvan met een kort,
duideljjk program voor den dag te treden,
waarvan de afwerking mogeljjk zoude zjjn,
en waaruit bleek, dat de Regeering zich van
den ernst der tjjden bewust was. De pre
mier van het Kabinet schjjnt bjj alle depar
tementen te zijn rondgegaan, met de vraag,
toch maar zoo veel mogeljjk op de ljjst van
beloften te schrjjven, zonder te overdenken
ot zelfs eene ernstige voorbereiding
om van afdoening maar niet eens te spre
ken vun dat alles wel uitvoerbaar zou
zjjn. De openingsrede is er daardoor op
nieuw een geworden, niet voor de Kamers
want deze weten wel, hoe weinig gewicht
aan zoo'n stuk ie te hechten maar voor
de galerjj, waar men nog wel eens door
mooie woorden bekoord raakt. Zjj is de in
leiding tot eene nieuwe periode van poli
tiek, die meer gewicht hecht aan toejuiching
bjj het begin, dat aan succes op het eind.
Wjj voorzien, dat het Kabinet met deze ope
ningsrede, waarop schier iedereen wel wat
van zjjne gading kan vinden, om zjjn voort
varendheid zal worden geprezen, en bier
en daar zelfs uitbundig geroemd. Wjj willen
allerminst trachten, deze goede stemming te
versioren, doch meenden toch te mogen
waarschuwen, dat applaus bjj het ophalen
van het doek niet dat ia, waarnaar eene
Regeering die ook in de geschiedenis haar
naam nog gaarne genoemd zoude zien, in
de eerste plaats behoort te streven."
Nog maakt het blad de opmerking dat om
trent het punt, waarom bjj de verkiezingen
van dezen zomer wellicht het meest was te
doen, en dat op alle verkiezingsprogramma's
voorkwam; het kiesrechtvraagstuk. de openings
rede zich in nevelen heeft gehuld.
De Nieuwe Courant vindt ook do paragraaf
omtrent Grondwetsherziening het merkwaar
digste.
»Hieruit bljjkt," zegt zy, >dat de Regeering
de wenschelykheid om een grondwetsherziening
te bevorderen of te ondernemen, erkent. Maar
waarom dan zelve niet een zoodanig voorstel
aangekondigd vraagt zjj. Het wordt dwaas,
al dat gesol met de Grondwet."
Voor het overige is het blad bljjmoedig gestemd.
Nog nooit sedert 1887, zegt het, is een nieuw
zittingstjjdperk der Staten-Generaal geopend
onder voor een ministerie zoo ganstige uiter-
Ijjke omstandigheden en ten slotte
»Kan hot schooner is men geneigd te vragen
enwat zal het geven voor bet land zoo
voegt men er aanstonds aan toe. Wjj voor ons
zonder de stille hoop op teleurstelling of
onverwachten tegenslag voor een kabinet dat,
Haar plastische standen, die toen onbens-
peljjk waren, verwekten evenveel geestdrift alB
haar geniaal spel. Je moest haar gezien heb
ben hoe zjj als Cleopatra uit haar boot stapte
steunend op haar slavinnen, te midden van de
romeinsche veldteekons en arenden en het
ontplooide purper van de standaards, om te
begrjjpen wat die koningin geweest is. Naak
ter dan de naaktheid zelf in haar doorschjj-
nende borduursels, getooid met fantastische
sluiers, de borsten stralend van edelgesteenten,
een groen gouden kap op en het gelaat omljjst
door rinkelende oorhangers, met overal in de
tintelende helderheid van haar sluiers enorme
Egyptische goudtorren, een groote lotuB recht
op in haar hand bjj wjjze van scepter - was
zjj de godin lsis zeil.
De bevallige losheid van haar nymphe-
lichaam werd slechts geëvenaard door de ge
heimzinnige diepte van haar oogen twee
stralende violette pupillen, lichtend als vlam
men, nog meer door den wil der actrice dan
door byzondere kunstmiddelen waarvan zjj het
gehpim kende. En met het smachtende van
haar hondingen en de aantrekkingskracht van
haar gebaren was het de verpersoonljjkte
welluBt die naar Antonius toekwam, wanneer
Nora Dhérys gebogen over het tooneel schreed
tintelend van edelgesteenten, te midden van
de weelderige praal van baar Oostersob bof.
Ze was niet minder overweldigend wanneer
ze in het laatste bedrjjf van Elisabeth, als
j'uist wjjl het van overspanning van verwach
tingen wars zich betoont meenen dat het
Kabinet met de Staten-Generaal eenigen arbeid
van bljjvend nut kan verrichten.
De taak der liberale oppositie zal daarbjj
niet ondankbaar haar critisch werk moge
voor het grootste deel opbouwend kunnen
zgn."
Volgens de Zutphensche Courant, die de rede
een tam stuk noemt, rammelt zjj wat. Er
spreekt geen eenheid uit. Dat baar stjjl be-
rispelyk is, ljjkt ons geen nieuw bezwaar
het is nu eenmaal gewoonte om bjj de opening
der zitting tot de Staten-Generaal te spreken
in gewrongen zinnen. Maar dat zien we er
wel uitde rechterzjjde is zich van hare over
macht bewust. Links moet stevig voet bjj
stuk honden om voor het vrjjzinnig beginsel
te getuigen. Want dat zal in de komende
periode menigmaal worden bevochten.
Volgens Het Volk geeft deze Troonrede pre
cies wat van het Kabinet-Heemskerk verwacht
mocht wordeneen gematigd bljjmoedigen
kjjk op 's lands toestand en de belofte van
de voortzetting der gematigd-conservatieve-
politiek, waaraan bet ministerie zjjn ongeëve
naard stembussucces te danken heeft.
Verder merkt bet blad op
»Wjjde vooruitzichten worden in dit staats
stuk niet geopend. Wie de aangekondigde be
noeming eener staatscommissie voor Grond
wetsherziening voor een daad van groote be-
teekenia mocht houden, zjj er op gewezen, dat
het woord »kiesrecht" noch in die aankondi
ging, noch in de overige Troonrede voorkomt.
Wjj hebben hier te doen met eon middel van
de regeering om de verkiezingsbelofte der
kiesrechtwjjziging op de voor haar minst
schadeljjke manier in te lossen. De voor het
kiesrecht noodige gedeeltelijke grondwetsher
ziening wordt in een algemeene grondwetsher
ziening verdronken".
De recbtsche bladen zjjn met de rede zeer
ingenomen bet spreekt van zelt.
De Tijd noemt haar een oprecht, eerljjk
stak, even rjjk van inhoud als sober van vorm,
zonder vertoon en toch vol van beloften, ge
matigd in zjjn toon en niettemin zuiver inde
beginselen een stuk, dat den geest ademt
van het bezadigde, nuchtere, practisohe, even
voorzichtige als kloeke, echt christeljjke mi
nisterie-Heemskerk. Het blad hoopt dat het
Kabinet bjj zjjn wjjs en doelmatig streven,
den steun moge bezitten van de geheele
rechterzijde en van allen, die het landsbelang
boven alles stellen
Het Centrum, dat enkele toezeggingen mist
o.a. de herziening onzer verouderde Zondags
wet, zegt summa summarum dat de rede geeft
multa en multum. Het Kabinet heeft uitstekende
plannen, en de kracht zjjner meerderheid, be
nevens de bekwaamheid zjjner leden, geven
ons de noodige waarborgen, dat zjjne toezeg
gingen geen parade-paarden zgn.
De Standaard beweert dat hoofdzaak bljjft
de toegezegde herziening van onze grondwet.
Daarin schuilt natuurljjk het kiesreéht, en niet
alleen dit maar al wat er mee samenhangt en
zelfs de grondbeginselen, waarvan een Christelijk
Staatsbeleid moet uitgaan.
inge8chrompeId door ziekte en ouderdom tot
een slappe massa van vleesch en hermeljjn,
vormloos en kreunend, den doodsstrijd van de
oude koningin meer reutelde dan speelde,
Tegeljjkertjjd opgezet en uitgeteerd, met een
ljjkengelnat als van een ouden priester, wist ze
door haar mimiek, zooals ik nog nooit bjj andere
heb gezien, uitbeelding te geven aan den angst
voor den dood en de woeste wanhoop, de wilde
spjjt over het ontsnappen van de macht die zjj
niet kon vasthouden. Odie koortsachtige
beving van haar handen als ze de kroon op
het hoofd van Norfolk wilde zetten, en als ze
op het laatste oogenblik aarzelend het diadeem
terug trok om het vreesachtig m de plooien
van haar mantel te verbergen In de beweging
van gierigheid, ineengedoken als ze daar zat,
wanhopig het embleem van baar vorstinne-
macht vastklemmend, bereikte de actrice een
tragische grootheid, neen meer een mensche-
ljjke grootheid, veel indrukwekkender nog dan
bet visioen van schoonheid dat ze als Egyp
tische koningin voor tooverde.
Nora Dhérys in Elisabeth van Engeland en
in Cleopatra gezien te hebben is een onver-
geljjke berinnering
Een vorstin op reis werd niet zoo toegejuicht,
zoo door een vreemd volk verheerljjkt als zjj
ia dien zomer werd door de heele Londonsche
bevolking. Het was een waanzin. Als ze uit
den schouwburg kwam, spande het pnbliek de
paardon uit, en streed om de eer haar rjjtnig
Hier ie het keerpunt van heel onze politiek
«aBgewezen.
Zal 1848 bljjven, oi zal wat toen in den
grondslag van ons Staatsrecht feil ging, in
zjjn beginsel worden verbouwd
Volgens dat blad zal in antirevolutionnaire
kringen met niet geringe ingenomenheid van
de redo kennis genomen worden.
De Nederlander laat zich veel kalmer-uit.
Zjjne redactie Bchryft, na een opsomming vaD
den inhoud»De rede bevat veel, maar zjj
geeft ons slechts op enkele punten een duideljjk
beeld van hetgeen de Kamer in de heden
geopende parlementaire periode zal te ver
werken hebben. Trouwens zal dit laatste veel
afhangen van de wjjze van arbeiden door de
Kamer zelve,
Uit Vlissingon.
Van de De Ruijterschool zjjn geslaagd voor
het examen van machinist diploma B do heeren
W. van Dujjn en P. Zwaai.
"By kon. besluit, is met ingang van 1 October
a. b., bevorderd tot bureelambtonaar van den
rijkswaterstaat late klasse A. van Altena, te
Goes, thans bureelambtenaar der 2de kl.
Bjj ministerieel besluit d.d. 18 September
is Job. Schot Hen, schipper derde klasse bjj
de visacherjjpolitie op de Schelde en Zeeuwsche
stroomen, met ingang van 1 October, bevorderd
tot schipper der tweede klasse.
Nu het onderhoud van den grindweg van
de >Drie Schouwen naar de Belgieche grens
bjj de >Roode Sluis" gelegen in Zuidderpe
gemeente Koewacht en Overslag, in andere
handen is overgegaan, zal nog vóór l,Mei a. s.
de gnndbaan in den Kinderdjjk, het gedeelte
van dezen weg gelegen in den Beoosten en
Bexotsten Blijpolder en in de Zandstraat een
gedeelte van het in den Motrspuipo'.der gelegen
wegsdeel, door genoemde polders vervangen
worden door een drie meter breede keibaan.
Hierdoor zal de kom van Zuiddorpe met
die van Axel door een Hinken keiweg verbonden
worden.
De twee tollen op den weg zullen met 1
Mei 1910 vervallen.
Ongeveer een jaar geleden had te Stekene
aldus meldt onze correspondent te Koe
wacht tusschen eenige personen een ern
stig gevecht plaats, waarbjj gebruik werd ge
maakt van messen en zekere T. C. aldaar in
den rug gestoken werd. Tengevolge dier ver
wonding verkeerde ,C. sinds dien in oen mm
of meer ziekeljjken toestand en overleed
hjj Zondag jl.
.In verband hiermede kwam Maandag het
parket van Dendermonde ter plaatse en werd
een nader onderzoek ingesteld.
Bjj den tweedaagachen provincialen schiet-
wedstryd, uitgeschreven door de scherpschut-
tersvereeniging Voor Vaderland en Koning te
Neuzen waren o. a. prjjswinners
in den Bondskorpswedstrljd van den Zeeuw-
schen Schietbond, aangesloten by de vereeniging
Volksweerbaarheid. 200 Meter. Ie pr. Voor Vader
land en Koning te Neuzen, met 773 punten
2e pr. schietvereeniging Willem Te'l te Baar
land, 919 p.3e pr. schietvereeniging Domburg
te trekken. De politie moest de actrice, als
ze kwam en vertrok, beschermen. In de hooge
wereld betwistte men elkaar den roem baar
aan het dejeuner of aan het souper te hebben
men bood haar on waarschjjnljjk hooge som
men aan voor een voordracht van een uur. De
dames van bet hof belegerden haar loge.
Een van de bewonderaars van Nora Dhérys.
lord Hastings, wilde niet dat de tragédienne
in een hotel logeerde. Hjj was heel rjjk, en
had ter beschikking van de actrice gesteld eon
prachtig huis in een van de voorsteden van
Londen hot heele huis, met stallen, paarden
en alle bedienden. Een groote tuin omsloot het
gebouw: groene fluweelachtige grasvelden,
vlammend roode geraniumbedden die de donkere
schaduwen verlichtten: het fieele weelderig decor
van een Engelsch park. De actrice zou daar
ook beter beschermd zjjn tegen onbeecheidenen
en ongewenschten dan in het hotelde afstand,
en voorts het deftige personeel van lord Has
tings zouden evenveel hinderpalen zjjn tus
schen haar en het publiek. De actrice hhd
het aanbod aangenomen.
Het huis lag tameljjk ver van den schouw
burg. Een rjjtuig van lord Hasting bracht Nora
iedoren avond daarheenna thuis een licht
maal gebruikt te hebben, reed ze om zeven
uur naar de stad, en kwam na de voorstelling
terug. Hetzelfde rytu g bracht haar naar huis
waar meestal eenige genoodigden aan het
souper deelnamen. (Slot volgt.)
