UIDDELBURGSCHË COURANT. 152* Jaargang. Zaterdag 18 September. Uit Stad en Frovlncie. N°. 220. 1909. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen- Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2. Afzonderlijke nummers koEten 6 cent. Advertentiën by abonnement op voordeoligo voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn aan bot bureau te bekomen. Advertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór-één uur aan bot bureau bozorgd zijn. AdvertentiënSO cent por regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 1-7 regels f 1.50elke rogol meer 20 cent. Reclames 10 cent per regel. Grooto letters naar de plaats, die zij innemen* Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeoland, betreffende Handel, NyTerheid on Geldwezen, iB gerechtigd bet Algemeen Advertentie-Bureau A. WK I.A MAR Az., W.S6. Voorburgwal 200. Amsterdam. Middelburg 17 September. Kamesweractm Zitting van Donderdag. De opkomst onder de leden voor deze «initia- ■tief'-zitting, waarvan vooruit gemakkelijk te voorspellen was, dat zy niet bet minste resul taat zou hebben, was vrg talrjjk Uit de gehouden stemming over bet voorstel Schaper om het wetsontwerp Van Kol in boban- deling te nemen, bleek dat er 71 heeren present waren. Dikwijls zgn er, als de kamer-machinerie met volle kracht werkt, minder leden aanwezig. De door bet scavereine kiezers-volk «nitgo- worpen" leden waren byna zonder uitzondering op hot appèlPiet Nolting, Plate. Van Styrura, Van Deventer, Lely en Van Kol zwellen nog eens voor bet InatBl komen kjjke^^^Bk Ook van do vrg willige afgewwBaen zgn verscheidene naar Den Haag getogen. Deze belangstelling gold zeker wel het mgnwetje-Van Kol, hetzg uit sympathie of om de behandeling ervan te beletten, maar mis schien ook wel het «optreden" van het «nieawe Kamerlid" voor Ede, het kleermakers- baasje, den heer Van Manen. Zelfs op de publieke tribune was de opkomst groot. Do vaste klantjes d&ar mochten zulk een zeldzame «gebeurtenis" de verschijning van oen één-daags-Kamerlid ook niet over slaan natuurlgk Erg belangrgk was anders die installatie van den heer Van Manen niet. Het nieuwe lid werd, zooals te doen gebruikelyk is, door den griflier binnengeleid, en legde do vereischto eeden af, waarna hg naar zjjn plaats ging, vlak hg den uitgang. Gedurende bet debat bleef bjj daar kaarsrecht zitten luisteren, en zoo spoedig de zitting afgeloopen was, ver dween bjj even geruiscbloos als bjj bet binnen komen. Op het Binnenhof deed een troepje opge schoten kwajongens hem nog een eind weegs uitgeleide De heer Van Manen heeft weinig opval lends; hg is een schraal mannetje met een klein hoofd, doch stevige, groote handen. Toen hg by de eedsaflegging twee vingers in de hoogte stak, was 't alsof daar een groote schaar boven zgn arm uitstak, fig zag er keurig netjes in do kleeren uit, mooi jacquet- jasje, nieuwerwetsch vest, zwarte das, frisch linnen boordje Ds. Brummelkamp was de eenige, die hom even aansprakde andere heeren namen niet de minBte notitie van hun collega. Zóó verdiende deze «afgevaardigde" heden f 18 ii t 20. Over het juiste bedrag zgn de geleerden het nog niet heelemaal eens, en om de «centen" was 't hem immers slechts te doen Van het debat zal hg wel niet veel begrepen hebben, niet alleen omdat bg van zelf in de hooge politiek nog niet erg best thuis is, maar vooral omdat de heeren Lohman en Van Karnebeek ouder-gewooute zóó binnensmonds praatten, dat zjj voor een nieuweling zeker niet te verstaan waren. Afgescheiden van allerlei staatsrechtelijke kweBtieB, kwam de vraag over het al of niet behandelen van het wetsontwerp-Van Kol hierop nederof een Kamerlid tot zgn laatston snik toe zgn plicht moet vervullen, dan wol, dat hg dit' ook na zgn laatBten snib mag doen. De heer Roodhugzen meende dat het al héél ondemocratisch zou zgn om thans nog tot een behandeling over te gaan de beer Schaper en- Troeletra deelden dit bezwaar geenszins. De heer Roodhugzen meende dat de heer Van Kol, en met dezen nog verschillende andere leden, den loen en 21on Juni j.l. «overleden" waren als afgevaardigden, zoodat thans hun stem veel van haar «zedelgbe waarde" verloren had, Do heeren Lohman, Van de Velde en Van Karnebeek zeiden hetzelfde, alleen in wat deftiger vorm. Het rosultaat was, dat met 40 tegen 31 stemmen het voo.rstel-Schaper verworpen werd. Daarna gingen do hoeren naar huiB. Dr Knyper was niet aanwezig. -ffWEEDE KAMEFis Vóór behandeling van Van Kol's rojjnwot stemden Donderdag de recbtsche heeren Van Nispen it Rheden en Van Manen, en voorts het meerondeel der linkerzgde, namelyk alle sociaal- en vrgzinnig-democraten. benevens de heeren Lieftinck, Roessingh, Smoenge, Thom son, Jansen, Dolk, Patgn, Eland, Van Doorn, Jannink, Reyne en S. van den Bergh van do Libera e Unie en Van Styrum van de vry- liboralén. De rechterzyde, die sterker opgekomen was dan dfr linkerzgde, stemde byna algemeen egen. De voorzitter las een dankbetuiging voor van H. M. de Koningin, voor den gelubwensch der Kamer bg de geboorte van Prinses Juliana. H. M. zegt daarin, den hartgrondigen *wensoh te koesteren, dat de opvoeding der Prinses be- vorderlgk zy nan het welzgn van bet vaderland. Benoemingen enz. Bg kon. besluit; is de eersto-luit.-kwartierm. P. J. H. Rehe, van hot 11de rog. inf., uit den mil dienst ontslagen en hem een voortdurenden onder stand van f225 's jaars toegekend; zgn benoemd bjj het 3de regiment infanterie tot tweedo luitenant de sergeanten A. R. van der Woudo, van hot 6e regiment, C. Brinkman van het regiment grenaders en jagers en C. de Rnjjter, van het korps verder tot tweede luit.-kwartiermeester bg bet 2de regiment infanterie de sergeant J. Michiolsen van het 3de regiment; bg bet 3de regiment de sergeant B F. Westerweel van dat korps en bg het 11e regiment de sergeant E. Fokking'a van het 3de regiment is do eerste luit. der inf. van bet leger in N.-I. S. Alberda, voor den tyd van 3 jaren, gedetacheerd bg het leger in Nederland, ten einde te worden aangewezen voor de betrek king van leeraar aan den hoofdcursus te Kampen. De gewone audiëntie van den Minister van Binnenlandsche Zaken zal op Zaterdag a.s. niet plaats hebben. KOBTK SihDEUEELlNGEN VERGADERINGEN. Te Utrecht is, onder voorzitterschap van den heer dr J. Woltjer, de jaarvergadering gehou den van do Vereeniging voor Chr. Nat, School onderwijs. In zjjn openingsrede herdacht de voorzitter de K. Scharten, die ruim 20 jaar lid der hoofd commissie was. In de hoofdcommissie werden herkozen ds G. J. van Limburgh, ds J. G. Klomp en F. H. van Eoghen en gekozen in do vacature-Scharten ds W. F Hokker, Lutherach predikant te Amsterdam. Dob middags hield prof. Woltjer een referaat over intellectualisme. De tweede zitting van de Provinciale Staten von Zeeland is door Gedeputeerde Staten bepaald op Dinsdag 9 November a. s. Bg kon. besluit is benoemd tot lid van het regenten-college van het Huis van Bewa ring te Middelburg de hear mr P. W. J. Bjjnen, ambtenaar van het O. M. bg het kantongerecht aldaar. Aan den milicien A. Bout, van het 2 bataljon 3 regt. inf. te Middelburg, geboren te Tholon, is een voorloopig tydelyk pensioen toegekend voor één jaar ten bedrage van 1 200. Dinsdagavond is ten nsdeele van den heer T. een rywiel ontvreemd, dat hg even onbeheerd voor een caté op de Markt alhier had laten staan. Het rgwiel is nog steeds zoek. Mot ingang van resp. 1 Nov. en 31 Dec. a. a. is aan de kommiezen lo kl. P. Both te HeinkenBzand en J. P. van OoBt te Ellewoutsdyb, op verzoek, eervol ontslag uit 's rgks dienst verleend. Tevens is met ingang van 20 Sept. de kommies 2e kl. P. Melis te St. M a a r t e n s- d g k, tgdelgk verplaatst naar Rotterdam. Donderdagavond braoht het fanfare-gezel schap Wi'helmina te Colynsplaat een serenade aaD den heer P. C. W. Swemer, als bewjjs van erkentelgkheid voor het afstaan zijner weide voor het festival en in verband met zgn benoeming tot dykgraaf van don polder Oud-Noord-Beveland. Hot in verren staat van ontbinding ver- koorend Igkje van hét den 28 Augustus te Vlis9ingon verdronken knaapje is teNieuwer- sluia bg Breskens aan het strand gevonden. Het is aldaar ter aarde besteld. Woensdagnamiddag zgn door do brigade mareohaussees te Philippine wederom drio personen bekeurd wegens den uitvoer van mossels van uit de Bouchautsche haven naar België. Dit is na in den tyd van veertien dagen reeds de tweede keer. In het geheel zgn nu negen personen bekeurd en hun krui wagens in beslag genomen. Wordt op de los sing en vervoer van mosselen van uit ge noemde haven geen strenger maatregel toege past, dan is te vreezen, dat die overtreding nog lang zal voortduren, zeer ten nadeele van don handel in Philipyine. In do maand Augustus werden uit Z e o- 1 a n d verzonden door Borgen op Zoom 40 Kg. oesters en 112.640 Kg. mosselen, doorKrabben- dyke 35 Kg. oestsrp, door Kruiningen-Yerseke 6775 Kg oesters, 2215 Kg. mosselen en 14.305 Kg. alikruiken, door Ylako 893 Kg. oesters en 15 Kg. mosselon, door Brninisse 3205 Kg oesters en 1.936.240 Kg. mosselen. Te Philip pine worden aangevoerd 1.349.200 Kg. mosselen. RECHTSZAKEN. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg. Voor dio rechtbank bad zich beden te ver antwoorden L. K., 24 j., timmermansknecht, wonende te Neuzen, thans gedetineerd te Middelburg, beklaagd van diefstal met braak en inklimming te Neuzen. Beklaagde bad een volledige bekentenis afgelegd. Daaruit bleek dat bg op 15 Augustus, des namiddags, het huis van J. Meeuwsen was binnengekomen door een raam. Hg had zich naur een der kamers begeven en daar uit een kabinet, na afbreking van een lat, uit een blikken doos f 6.50 ontvieemd. Beklaagde wilde naar de kermis te Brui- nisse en naar zgn meisje en had zich op deze wyze het noodigo geld willen verschaffen. Een viertal getuigen werden gehoord, die de bekentenis van den beklaagde bevestigden. Het O.M. waargenomen, door mr Van Lidt de Jeude,' 6ubst. officier van justitie, achtte het feit overtuigend en wettig bewezen en eischte 4 maanden gevangenisstraf met aftrek van bet voorarrest. De verdediger, mr P. Dieleman, wees op verBohillonde verzachtende omstandigheden en sprak hot vertrouwen uit dat de rechtbank een mildere straf dan geëisebt werd, zou toe passen. Uitspraak 24 Sept. Vermolding verdient dat de dader in deze zaak is opgespoord door den politie-hond van den inspecteur van politie KiaasBon te Neuzen. Verder bad zich te verantwoorden de I9jarige kellnor J. F. G., wonende te Amsterdam, thans to Middelburg gedetineerd, beklaagd van dief stal op 9 Augustus in het Badhuis te Domburg van een taschje, inhoudende een gouden ket ting met briljanten. Beklaagde bekende hot tascbje gevonden te hebben voor een deur van bot hotel. Hg bad de kettiDg er uitgenomen en het tascbje in een sloot geworpen. De ketting werd, m tegenwoordigheid van beklaagde, in het station te Domburg in be slag genomen. Het voorwerp was door hem verborgen in een koffertje. Als getuige verschenen L. P. Bergansius en eohtgenoote, aan wie het ontvreemde toebehoort. Beide herkendon do ter terechtzitting aan wezige voorwerpen als de door hen-vermiste. Getuige M. J, Lievense, rjjksveldwachter, had het tascbje in een sloot gevonden, en later de ketting in beslag genomen. Do ambtenaar van het O. M, achtte het feit wettig en overtuigend bewezen en eischte een gevangenisstraf van 3 maanden met aftrek van het voorarrest. De verdediger, mr C. L. Gratama, pleitte verzachtende omstandigheden. Uitspraak 14 September. Nog verschenen twee vrouwen uit Clinge die zich hadden schuldig gemaakt aan frauduleuzen invoer van 9 kilo suiker. De Ryksadvocaat, mr, Van Raalte, requireerde een boete van hoogstens f 50, te vervangen door een gevangenisstraf van hoogstens 1 jaar. De rechtbank, dadelgk uitspraak doende, veroordeelde elk der beklaagden tot 14 dagen gevangenisstraf met aftrek van bet voorarrost, ruim 3 weken, en gelastte de onmiddellyfee ïnvrgheidstelling. Genoemde reohtbank deed heden uit spraak in de zaak tegen J. W., 29 j., lynwer- ker te Biezelinge, waarvan wy bg de behan deling in ons nommer van 11 dezer breedvoerig melding maakten. Beklaagde werd veroordeeld wegens het door schuld doen veroorzaken van gevaar voor het verkeer door stooinvermogen over een spoorweg tot een hochtenisstraf van 7 dagen. De eisch was 1 maand hechtenis. Voorts zyn veroordeeld wegens beleediging van een ambtenaar.- C. F. r. S., 18 j., zonder beroep, Krabbendyke, tot f 3 b. e. 3d. h.; die/stal: A. R. M. H.,40j., hvr. van P.M. de U., zonder beroep, Vlissingen, tot 14 d. gev. straf mishandelingP. B., 35 j., zonder beroep, Koudekerke, tot f 5 b. a. 5 d. h.; overtreding der drankwet: J. J. S., 40 j., hvr. van J. W. F. H. d. R., biorhuishoudster, Vlis singen, met bevestiging van hot vonnis van don kantonrechter te Middelburg, tot f 5 b. s. 2 d. h., en plegen van ontuchtige handelingenC. O., 18 j„ boerenknecht, Heinkonszand, tot 14 d. gev. s'rnf. Ontslagen van rechtsvervolgingE. G., 39 j., melksljjter, Vlissingen, mot vernietiging van het vonnis van den kantonrechter te Middel burg, beklaagd van overtreding der politie verordening te Vlissingen VrijgesprokenP. v. G., 53 j., landbouwer, Hontenisse, beklaagd van beleodigmg van een ambtenaar. Voor het hol te 's Gravonhage is Don derdag in hooger beroep behandeld de zaak tegen jhr. J. F. van B v. d. B., wegens mishandeling van en smaadsobrift tegen den heer Otto Mullet, harpist van het Pbilbarmo- niscb orkeBt, te Berlgn, 's zomers to Scheve- ningen, door de rechtbank veroordeeld tot f50 boete, subs. 10 dagen hechtenis. De advocaat-generaal eischte handhaving dier straf. De verdediger vroeg vrjjspraak. Voor do rechtbank te Assen is 6' jaar gevangenisstraf geëischt tegen twee Veenhui- zer verpleegden die, om in do gevangenis te komen, een aan de rgks werkinrichting te Veenhuizen toebehoorend schuurtje in brand staken. IETTËRIN EN~KUNST. Uitvoering van gewgde muziek. In onze stemmig-deftige concertzaal met baar modern-gebouwd, fraai-klinkend orgel zal een uitvoering van gewgde muziek even goed kunnen plaats hebben, zonder dat één oogenblik de stemming behoeft veratoord te worden, schreef ik in een mjjner verslagen van het vorig jaar, na een kerkconcert hier ter stede. Mg dunkt, het is Donderdagavond bg de uitvoering van gewgde muziek door de dames Noordewior en De Haan en den heer Anton Verhey bewezen, dat het mogeljjk is ook in dat gebouw eën reeks werken ten gehooro te brengen, die in den regel in een kerkgebouw worden uitgevoerd. Het zuivere karakter der kerkmuziek is van het begin tot het einde onaangetast gebleven, de wjjding en daarop komt het ton slotte aan van hooge diep-ernstige kunst is even goed over ons gekomen als zaten we te luis teren tusschen de hoog opgaande gewelven van een kerkgebouw. De heer Verhey verzocht bg den aanvang het publiek de zaal was geheel gevuld zich van applaus te willen onthouden met het oog op het gewgde van het programma. Er was~geen pauzede geheelo uitvoering droeg dos het karakter van een kerkconcert. Anton Verhey kende ik als koordirigent, ook als voortreffelyk pianist; nimmer echter hoorde ik hem aan het orgel Nu en dan deed by den organist do pianiBt zich even bennen b. v. in den aanslag en het wel eens te bo- wegelgke, waardoor een enkele toon ontgdig werd aangeslagen, zoo aan het slot van het eerste Maria-lied. Wat Verhey op bet orgel overigens deed, wekte mgn bewondering. Mendelssohn's derde orgel-Sonate, waarvan bet Andante meer door rjjko afwisseling van klank effecten dan door vorm of melodie imponeorde, werd mooi gespeeld, maar in Bach's kunst vooral bleek Verhey goed te zgn doorgedron gen. Meesterlijk en met klaarheid ontvouwde hg de schoonheden van het A mol Preludium en Fuga. En hoe heeft hg de zangeressen bege leid Misschien ging dat nog boven zgn boIo'b. En zoo nader ik de beide corypheeën onzer zangkunst, de dames Noordewier en De Haan, die ons met baar duet- en solovoordtachten een onvergotolyk genot gesohonkon hebben. Maakte haar ideale samenzang, hot in timbre zoo prachtig by elkaar aanpassende stommate riaal al aanstonds in de stylvolle voordracht der duetten ait Handels Seniele en Esther een groóten indruk, nog schooner kwamen' beider talenten uit in het duet Mortis causa tu fuisti van Porpora een beroemd componist on zangleeraar te Napels in de 17o eeuw een prachtig werk, dat door zgn Bterb dramatisch barakter mg ongemeen geboeid heeft. Als solo's zong movrouw Noordowier drio liederen, waarvan het tweede Bcdedictiopuerilis, dateerend van 1430, oen juweel ie van etherische fijnheid. Welk een kinderlgke naïviteit spreekt ait die eenvoudige bede. Zilverglanzend noemde ik eens de stem van mevrouw Noor dewier zooals Donderdag heb ik baur nog nooit mogen hooren. Gejühl ist alles heeft Goethe gezegd. Welnu, dan schenkt zjj ons het volmaakte, voor zoover dit voor een meusch bereikbaar is. Doch ook mevrouw De Haan bewees opnieuw welk een hoogstaande kunstenares wg in baar bezitten. Haar heerlgko, sonore altstem, vol warmen gloed en edele expressie, heeft me wederom getroffen. Ook mevrouw De Haan zoDg een drietal liedoren van onbekende com ponisten, datcerend mt de 16o en 17e eeuw. Heeft mgn oor mg niet bedrogen, dan wub. hoewel weinig merkbaar, de golgkheid van toonhoogte in het A leluja van het Altes Lobge- sany tusschen zang en orgel soms afwezig. Mede tot het interessantste, dat het pro gramma bood, behoorden de Maricnlieder van den bekenden, plotseling in de mode gekomen Max Regor. Deze vier liederen, vooral de beide laatste, zyn byzonder mooi en ook hierin heb ik het prachtig samenklinkon der stemmen en de eenheid van opvatting be wonderd. Waar de heer Verhey met Bach begon, ware de keus om na do Marien-lieder ook iets van Roger's muze voor orgel te doen hooren ik noeui b.v. zyn derde,Phautasio, over het koraal Halleluja Galt zu loben, belangryker geweest dan waarop nu zgn keuze viel. Gottscbalg'a bewerking van het Halleluja uit Handei's Messias, dat het program besloot, beeft om haar leegheid en eentonigheid is het wonder na al de reine melodieën der middeleeuwscho kerkmuziek? niet voldaan- IntUBBchen heeft deze avond, die het nieuwe seizoen zoo bjjzonder gelukkig inleidde, bg het overtalrgke publiek, ongetwgfeld onuit- wischbare indtukken achter gelaten, indrukken van een rybe, machtige kunst, even verheffend als sohoon We mochten niet applaudissecren en dat was goed maar het gehoorde heeft in ons een vonk van stille geestdrift voor het schoone doen ontbranden. A. A. NOSKE. Het jongste commer van do Wereldkroniek geelt een artikel over de opening van het nieuwe wgkgebouw en reddïngsatation te IJmui- den, met een viertal photo's. Verder is er in opgenomen oen portret mot bgschrift van den overleden Ameribaanschen spoorwegboning Edw. H. Harriman. Do Lazac-hulde wordt in woord en beeld herdacht. Van de Prinses Juliana, hot nieuwe stoom - Bchip van de maatschappg Zéeland, komt ook een mooie photographische afbeelding in dit nomraer voor. ONDERWIJS. Te Utrecht slaagde voor het voorloopig diploma als machinist de heer J. H. Elsman van Vlissing en. Woensdag jl. was het 25 jaar geloden dat te Clinge do bewaarschool werd geopend en mej. R. Colsen tot onderwyzeres werd aan gesteld Zy heeft gedurende de verloopen kwart eenw steeds met do meeste nauwgezet heid hare taak vervuld, Voorafgegaan door de fanfare deod de jubilareBse met bare kleintjes een wandeling door hot versierde dorp, waarna de binderon gul werden onthaald. Aan mej. R. Colsen werden als blgk van waurdcering schoone geschenken aangeboden. Do nieuwe cursus aan de rykslandbouw- school te Wageningen is begonnen met 126 leerlingen voor volledig onderwgs en 9 voor enkele vakken. Het vorige jaar waren er 25 leerlingen minder. LANDBOUW. De oogst der zilveruitjes, waarvan de teelt in drie van de zeven gemeenten van het eiland T h o 1 e n belangrgk is, is thans, naar men aan de N. R. Ct schrgft, afgeloopen. Orer het geheel was door de ongunstige weersge steldheid de qualiteit beneden het gemiddelde. De prgzen waren f6.70 a f6.90 le, f4.40 a f4.60 2e en f215 a f2.35 3e soort, alles por 50 Kg. Gedurende 6 a 8 weken geeft het wieden, trekken en sorteeren aan honderden groote en kleine menscben werk. Menigeen verdient er fl fl,50 moe per dag, terwyl vlugge en geoefende handen het zelfs tot f2 a 12.50 brengen. Naar aanleiding van een verzoek van bet bestuur van het Nederlandsch-Landbouw-comité aan den Minister van Landbouw om hot ontwerp van wet op de Landbouw-Ongovallen- verzokering 1905 te willen intrekken en om de indiening van een ontwerp van wet deze materie betreffende, waarbg alleen de vorze- keringsplicht wordt opgelegd, doch onder de noodige waarborgen vrgheid gelaten wordt ten aanzien van do wgze van verzekering, is door het bestunr van den Ned. Rond van Ar beiders in het Landbouw en Zuive.bcdrijj aan voornoemden Minister te kennen gegeven, dat inwilliging van dit verzoek voorde arbeiders,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1