MIDDELBURGSCHE COURANT.
N°. 219
152* Jaargang.
1909.
Vrijdag
17 September.
Middelburg 16 September.
der
De naaste toekomst.
Benoemingen enz.
Dit Stad en Provincie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k a, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Frijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f S.
Afzonderlijke nummers kosten 6 cent.
A'd vertentién bjj abonnement op vcordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het èerstvolgende nummer moeten des middags y 6 6 r n
aan hot bureau bezorgd zjjn.
AdvertentiënSO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regol meer
80 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid on Geldwezen, is gereohtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
MAR Al., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
>ofdza-
aau-
>HÈT
Wat do openingsrede Dinsdag ons brengen
zal?
Meer nog dan anders heeft men reden
om haar met belangstelling en gewettigde
nieuwsgierigheid af te wachten.
Wij staan voor een geheel nieuw tijdperk
in hot politiek leven van ons vaderland, een
tijdperk dat velen met angst en vreeze te
gemoet zien.
Het is nu eenmaal een feit dat daarvoor
alle reden is.
Ben behoudende strooming heeft de meer
derheid van de kiezers dezen zomer gevoerd
in de armen van het conservatieve clerica-
lisme. En het gevolg is dat zoowel van
anti-revolutionnaire als van Roomsoh katho
lieke zijde, en van laatstgenoemde zeker
wel niet het minst, getracht zal worden
in het a. nieuwe vierjarig tijdperk zooveel
mogelijk voordeel te trekken van de ge
legenheid, die zich thans aanbiedt.
Men zal eens zien hoe begeerig men zijn
zal op het gebied van het onderwijs, nog
meer dan tot heden, na de door dr. Kuyper
tot stand gebrachte wijziging in de wet op
het Lager onderwijshoe benoemingen in
clericalen geest zullen geschieden, en hoe
in de „zuiverheid in de leer" weer een
waarborg zal worden gevonden voor de
geschiktheid tot allerlei staatsambten.
De meerderheid der kiezers heeft het
echter gewildmaar nog meer hebben zij
schuld die door hun laksheid en onverschil
ligheid, door hun behoudzucht, door hun
ongegronde vrees voor de democratie de
overwinning der rechterzijde hebben moge
lijk gemaakt.
Er is daaraan op dit oogenblik echter
niets to veranderen.
Wij mceten die periode doormaken en
wij kunnen alleen wenschen dat de waar
achtige belangen van ons vaderland daar
onder niet te veel zullen lijden.
Het Ministerie voelt zich sterker dan
ooit.
En toch vroegen wij ons zeiven wel eens
afis dat uit zichzelf wel het geval na de
jongste, daarin gebrachte wijzigingen
Gesteund van buiten af wordt het door
een aanzienlijke meerderheid in de Tweede
Kamer, zeer sterk, zelfs zoo dat de recht-
sche partijen het erop kunnen wagen een
zetel in gevaar te brengen.
Hot komt er op een niet aan, ia beweerd.
En daarom meent men gerust elkaar dien
te Breubelen te kunnen betwisten, op ge
vaar dat de linkerzijde hem verovert.
Maar de jongste veranderingen doen het
kabinet toch aan inwendige kracht ver-'
liezen.
Het is eigenaardig eerlijk in drieën ver
deeld.
Antirevolutionnair zijn de premier, mr
Th. Heemskerk, en de heeren A. S. Talma
en J. H. de Waal Malefijt.
Katholieke leden zijn de heeren mr A.
P. L. Nelissen, mr M. J. C. M. Kolkman
en mr L. W. H. Regout.
En de drie andere Ministers, jhr mr R.
de Marees van Swinderen, J. Wentholt
en W. Cool, vormen de neutrale, de ge
matigd onverschillige, zeker niet „christe
lijke" afdeeling.
De meerderheid is dus aan de zijde der
vrienden van de ooalitie.
Wij weten echter dat een vervanging
van den heer Idenbnrg door den heer De
Waal Malefijt eene verzwakking mag ge
noemd worden.
En wat den heer Cool betreft, wij
"meenen dat diens optreden een eigenaar-
digen indruk maken moet en ook daardoor
do kracht van het kabinet niet wordt ver
hoogd met het oog op het ontstaan van
het kabinet-Heemskerk, geboren nit den
Btrjjd tegen de voorgangers van den nienwen
titularis, de Ministers van oorlog Staal en
Van Rappard.
Onlangs heeft kapitein Thomson, de
afgevaardigde voor Leeuwarden, met reel
lof over dén nieuwen Minister gesohreven
en beweerd dat hij van hem groote ver
wachtingen koestert.
Op grond van een indertijd door den
heer Cool in den Militairen Spectator ge
sohreven artikel wees de afgevaardigde van
Leeuwarden erop dat onze tegenwoordige
Ministor van oorlog is eeu tegenstander
van de loting, en een voorstander van alge-
meenen dienstplicht en van vermindering
van den diensttijd.
Den eersten oefentijd wenscht bij in be
ginsel vastgesteld te zien op 8'/j maand; do
categorie der viormaanders wil bij blijven
beperken tot die enkelen, die aan de hoog
ste te stellen lichaamlijke en militaire
eiachen voldoen„voorloopig totdat
later wanneer verplichte gymnastiekoefe
ningen in alle deelen des lands, voor allo
jongelieden van een bepaalden leeftijd,
er de leiding van gestadig aan een cen
trale gymnastiekschool gesormde leiders en
voorwerkers, ons ook de noodige veerkracht
en energie geschonken en aan orde en
tucht gewend hebben er geen bezwaar
meer zou bestaan het verblijf onder de
wapenen ook voor het meerendeel
tot 4 maanden te beperken. En aldus te
komen tot den algemeenen dienstplicht in
zijn vollen omvang en zijn ware beteekenis
De hoor Thomson wijdde tevens nog „een
paar woorden" aan „het beleid dat met
dezen Minister te wachten is met betrek
king tot don geest in het leger."
En hij deed daarbij do belavgrijke mede-
deeling dat de tegenwoordige Minister wordt
genoemd „een man, die van de enge mili
taire opvattingen, van de apartheid van het
r niet begeert te weten." „Hij is daar
enboven een vrijzinnig man in politieken
zin, zoodat wat men wel geheeten heeft
„gezagfanatisme" in hem een vijand bezit."
„Aan nobele beginselen, die het leger ten
goede kunnen komen, maDgelt het dus
niet. En dat iB noodig, want „de reactie"
toont zicb den laatsten tijd weer als veol-
hoofdig monster. D'r gebeuren dingen in
ons legerlje, die eenvoudig aan het onge
looflijke grenzen", schreef de heer Thomson.
En zulk een man als Minister Cool zou
op zijn plaats zijn in het tegenwoordig
Ministerie-Heemskerk, dat juist in den
uitslag der verkiezingen in Juni steun
vindt voor zijn reactionnaire ideeën en
wiens voornaamsto leden, mot zijn leider
aan het hoofd, indertijd te velde trokken
tegen de ideeën van minister Staal.
Wij kunnen ons dit niet voorstellen,
tenzij minister Cool zijn vroegere opvattingen
heeft laten vaten, wat van hem haast niet
denkbaar is, of de heer Heemskerk en de
zijnen breken met hun verleden en daar
door blijk geven van beginselloosheid op
een belangrijk punt van staatsbeleid.
destijds bestreed. Maar zijn pro-
tectie-ideeën zijn bedenkelijk.
Daardoor ook levert dit kabinet gevaar op.
In elk geval hopen wij dat dit kleur
bekennen zal; het heeft daartoe thans alle
gelegenheid en aanleiding, want over eene
meerderheid, die het tot werken in staat
Stelt, kan het ruimschoots beschikken.
Is er reeds uit dat oogpunt alle aanlei
ding om de openingsrede met belangstelling
tegemoet te zien, niet minder is dit het
geval met het oog op andere gewichtige
vraogatukken van den dag.
Omtrent het kiesrecht, grondwetsherzie
ning maken wij ons geen illusiesmaar
wij zouden toch gaarne vernemen wat op
die punten de naaste toekomst ons bren
gen zal.
En dit zullen ook zeker wel heele en
halve partijgenooten.
Men heeft Blechts te lezen wat de redac
teur van De Klaroen, mr dr A. R. van de
Laar, in de jongste aflevering van dat tijd
schrift schrijft, waarbij hij zich schamper uit
laat over: dat „huismanskiesrecht-geknut-
sel", dat practisch zoowat niets zal opleve
ren, wijl men het toch niet principieel kan
en wil doorvoeren."
En op het gebied der sociale wetgeving
verwachten wij ook niet veel omdat de
ooalitie daaromtrent in meening verschilt
en nog zoo weinig in vaste lijnen baar stand
punt aangeeft.
Aan belastinghervormingen in goede
richting durven wij haaet niet denken
Minister Kolkman is oen onberekenbaar
beheerder van 's rijks schatkist. Indertijd
openbaarde hij plannen in den geest van
zijn voorganger, plannen welke hij zelf
I>e Rijksmiddelen.
In Augustas brachten die middelen op
f 11.971.892 tegen f 11.167.237 in dezelfde maand
van 1908, ergo ruim 8 ton meer.
De opbrengat over de eerste acht maanden
van 1909bedroeg£104.742,531 tegen f 101.520.924
over de eerste acht maandon van 1908. Over
dien tgd zjjn wjj nu reeds f3.221.607 vooruit
bjj 1908.
Vermogens- en bedrijfsbelasting deelen hierin
slechts voor rond f83.000, de Grondbelasting,
voor ruim 1 ton, het Personeel voor ruim i
ton. Eigenaardig is in deze acht maanden de
stijging der mijnrechten: f7549 tegen f46 in
1908.
Registratie en Zegelrechten stegen opmer
kelijk f8.137 797, tegen f7.126 381 inde
eerste acht maanden van 1908. Een stjjging
is van meer dan een millioen.
Eigenaardig, dat de saccessiereobten achter
bleven, ongeveer f32.192, ofschoon Augustus
van dit jaar ruim 3 ton meer gaf dan Augustus
"108.
De Buikeraecjjns leverde over de eerste acht
maanden van dit jaar f 454.122 meer dan het
vorige jaar, maar gaf alleen over Augustus
vergeleken in 1909 f243.442 minder.
De post gaf tot Augustus 2l/j ton meer, ver-
geloken bjj 1908; de telegraaf ruim 3 toB.
Een mooie AugustuB-maimd althans voor
de schatkist, merkt Het Vad, op.
Bjj kon. besluit:
is de kapitein t/z. H. T. Hoven eervol ont
heven v«n hef bevel over Hr Ms. pantserschip
Piel Heinen dit bevel opgedragen aan den
kapitein-luit. t/z. F. Bot; en de kapitein t/z.
E. E Dullemond eervol ontheven van het bevel
over Hr. Ms. pantserschip Eoerlsen en dit bevel
opgedragen aan den kapitein t/z. J. F. B. van
Dflk
zjjn benoemd, tot ontvanger der registratie
en domeinen te: Helmond W. Smits, thans
ontvanger te MedemblikRoosendaal C. E.
de Jonge, thans ontvanger te VianenZeven
borgen J. C. Bomer, tbans ontvanger te Hoorn
Znidbroek L. Venema, thans ontvanger te
Weert en zulks met intrekking van zjjne
benoeming tot ontvanger te Venlo, en te
Scbagen J. C. Verhoeff, thans ontvanger te
Texel.
Bjj resolutie van den Minister van Koloniën
is mr. W. K. S. van Haastort ter beschikking
van den Gonverneur-Goneraal van Ned.-Indië
gesteld, ten einde te worden geplaatst bjj den
bureaudienst daar te lande, waaronder begrepen
de dienst ter griffie van het Hooggerechtshof
en van EnropeeBche of inlandsohe rechtbanken.
De benoemde Gouverneur-Generaal van
Ned.-lndië zal aan hen, die hem over dienst
zaken wenschen te spreken, daartoe de gele
genheid geven op Dinsdag en Woensdag 28
en 29 dezer, van 10 tot 1 nnr, in hetgeoouw
van het Departement van Koloniën. Zjj, die
van deze audiëntie wenschen gebruik' te maken,
worden verzocht zich vóór Donderdag 23 dezer
het Departement i an Koloniën op to geven,
onder vermelding van qualiteit en woonplaats,
en onder mededeeling op welken der beide
vastgestelde dagen men bjj voorkeur wenscht
te komen.
KORTE MLDEDGELINGEN
VERGADERINGEN.
Het internationaal veeartsenjjkundig congres
dat grootendeels door Prins Hendrik werd
bjjgewoond, nam een resolutie aan betrekkeljjk
de wenscheljjfeheid van afzonderlijke behande
ling van de varkenspest en de borstziekten
van varkens. In sporadische gevallen van var
kenspest is afmaking, met schadeloosstelling,
noodig. Waar de ziekte veelvuldig voorkomt,
is isoleering gowenscht. VoortBals preventieve
maatregel inenting met bloedserum van hoog
geïmmuneerde varkens. Milder behandeling is
noodig van borstziekten. Doelmatig onderricht
van de veehouders zal vooral preventief moeten
werken tegen de verbreiding van de pest
ziekte.
Voorts werd beslist dat wetten en verorde
ningen meer dan tot dusver aan deugdeljjke
bescherming van do uitoefening der veeartsenij
kunde moeten worden dienstbaar gemaakt.
Verder besliste het CongreB dat het gebruik
maken van de adviezen van een veearts in
zaken, do veeteelt betreffende, een krachtigen
factor is tot verbetering van den veestapel,
en dat met het oog op de groote economische
beteekenis van dezen bedrjjfatak, alleen ge
diplomeerde veeartsen in aanmerking kunnen
komon om eventueels functies op het gebied
van de veeteelt te vervullen.
Het Congres verklaarde zich voor de nood
zakelijkheid, dat de veeartsen den graad van
doctor m de veeartsenijkunde kunnen behalen,
opdat de academische veterinaire studiën tot
algebeele ontwikkeling zullen kunnen komen.
Prof. Schmaltz greep daarbjj de gelegenheid
aan om den wenach uit te spreken, dat de
veeartsenijschool te Utrecht, die aan de weten
schap reedB zulke uitstekende dieneten heeft
bewezen, de eerste moge zjjn, die den naam
van hooge school zal verwerven.
Een gedelegeerde uit Rusland deelde nog
mede, dat sinds 1906 in Ruslnnd de doctors
graad voor veeartsen is ingevoerd, dat het
behalen van dien graad niet verplicht is, en
dat, wat de ondere veeartsen betreft, slechts
is kunnon yerkregen worden, dat bun dien
graad honoris causa kan worden verleend.
De Regeeringen van die landen, welke de
verplichte vleeschkeuring nog niet hebben
ingevoerd, zullen gewezen worden op de groote
beteekenis daarvan voor de volksgezondheid
en het veeartsengkundig toezicht.
Ook werden besproken de behandelingswijzen
van dierenljjken en in beslag genomen vleesch,
teneinde het onschadelijk te maken.
De volgende stellingen werden te dozer op
zichte aangenomen.
Het hebben van een plaats, waar doode
dieren worden gevild en onschadeljjk gemaakt
(het vildersbedrjjf), moet langs wetteljjken weg
worden goregeld. Het vildersbedrjjf moet onder
Staatstoezicht worden gesteld.
Het onschadelijk maken van dieren-cadavers
en afgekeurd vleesch mag slechts door verbran
ding of door stoom onder hoogen druk, in
daarvoor bestemde lokalen, plnatB hebben.
Voor grootere slachtplaatsen en inrichtingen,
waar cadavers worden vernietigd, moet een
systeem gekozen worden, waarbjj, bg de ge
ringste bedrijfskosten en de eenvoudigste wjjze
van bediening, de sterilisatie van bet te ver
nietigen product op de volkomenste wjjze
plaats heeft, en op zoodanige manier, dat, wan
neer het product nit het toestel komt, het nog
waarde heeft voor technische doeleinden
(vleescbmeel, ljjm, enz
Den afgevaardigden werd Dinsdagavond een
schitterend feestmaal en feest in het Kurhaus te
Scheveningen aangeboden en zjj maakten
Woensdag een boottocht op de MaaB, die
echter niet tot zjjn recht kwam wegens bet
q gunstige weer.
Wjj wjjzen in het bjjzonder op een in
dit nommer, onder bekendmakingen, voor
komende waarschuwing van den Commissaris
der Koningin in onze provincie.
Zg verdient ten volle de aandacht, van hen
voor wie zjj
en werd ook met zorg, zooals men dat van den
heer Jan Morks en zjjn korps gewoon is. uit-
De lie liongaarsche Rapsodie van Liszt en een
groote fantasie op Gounod's opera Faust, beide
arrangementen van den directeur, genoten een
goede vertolking.
Het pnbliek toonde zich na elk nummer
zeer dankbaar.
Het minder gunstige weer daargolaten, is dit
eerste contribuanten-concert goed goslaagd.
Wellicht dat de aanwezige niet-leden er door
gebracht zullen worden, toe te treden als lid, en
zoo de levenskracht van de Verceniging tot
instandhouding van het Middelburgsch Muziekkorps
helpen versterken.
Uit VliBsingen.
Morgen (Vrgdag) bezoekt do Commissa-
s der Koningin in Zeeland bet stoomschip
Prinses Juliana, van de Maatschappy Zeeland.
Hg wordt met het havenbootje uit Middel
burg afgehaald.
Naar wjj vernemen, zal de te waterlating van
het b.b. Tambora, voor rekening van de Rotter-
damsche Lloyd in aanbouw op de Kon. Maat
schappij De Schelde, plaats hebben op Zaterdag
2 October des namiddags ten 3 uur.
Woensdagmiddag werd de scheepmaker F.,
op de werf dier maatschappjj, bjj het gzer
hakken, door een stukje staal in het oog ge
troffen. Nadat de oogarts Reilingh van Mid
delburg in de verbandkamer het stuk staal
met de electro-magneet verwgderd bad, word
do man ter verdere verpleging in bet R. K.
Weeshuis opgenomen.
Door de Koningin ze aan een werkman
te Yerseke f 25 geschonken, teneinde
daarmede een kleine nering te kunnen begin-
De man is n 1. al geruimen tgd sukke
lend en de geneesheeren verklaren hem als
werkman ongeschikt.
Dinsdag a., des namiddags te 2 uur, zal
in eene plechtige openbare zitting derArrondisse-
ments-rechtbank te Middelburg de heer
jhr. znr. A. van Reigersberg Vorslugs als
president van het rechterljjk college afscheid
Terzelfder zitting zal de installatie plaats
hebben van den heer mr. B. W. F. Kronenberg
als president en van den heer mr. J. H. van
Bel als vice-president van genoemd college.
Daar in de gemeente Middelburg in
acht dagen na het laatste officieel geconsta
teerde geval van aziatiscbe cholera geen geval
dier ziekte is voorgekomen, is deze gemeente
als garnizoensplaats onbesmet verklaard.
Op do groote tuinbouwtentoonstelling te
Zeist werd de inzending van 10 soorten peren
(boomrjjp) van den heer C. J. Stomps
alhier met den eersten prgs bekroond,
v
Men trof bet niet bjjzonder Woensdag
avond. Vóór achten een gestadige regen, die
het ergste deed vreezen voor het contribnanten-
concert, dien avond in den tuin vnn het Schutters-
kof alhier te geven.
Edocb, niettegenstaande de nattigheid waren
de contribuanten van het Middelburgsch Muziek
korps in zeer grooten getale opgekomen, zoodat
de tuin goed bezet was.
Kwam er na het eerste nummer nog een
stortbuitje, dat velen een welkome schuilplaats
in de groote zaal deed zoeken, nadien werd
het drageljjk en op het laatst zelfs droog.
Het muziekkorps deed extra zgn best, om
iets goeds ten gehoore te brengen.
Het programma was met zorg samengesteld
Den lOen en Hen September hield de
schietvereeniging Graaf Lodewijk van Nassau
te SirJansland een provincialen schiet-
wedstrjjd, waaraan acht korpsen deelnamen
In den bondskorpswedstrjjd A, op tjjd met
9 patronen, was eerBte prgs winster Wil'em Tel
te Kerkwerve mot 462 punten, in wedstrijd B,
met 5 patronen, dezelfde vereeniging met 263
ponten.
De beste korpsscbutter in deze afdeelingen
bleek te zgn de heer A. van Driel te Kerk
werve.
Op de personeele baan voor leden van QraaJ
Lodewijk van Nassau was do winner van don
eersten prjjs de heer T. C, Hanse.
Op do vrjje baan won den eersten prjjs de
heer M. JC- de Ronde van Sir Jansland, die
ook den eersten prgs op de eerebaan behaalde
In de lnatse afdeeling, alleen voor aangeslo
ten schietvereenigingen op Schouwen Duive-
land, werd het zilveren eerekrnis, aangeboden
door den heer mr Patgn, behaald door Graat
Lodewijk van Nassau met 261 punten.
De beste korpssohutter in die afdeeling was
de heer A. Hejjboer te Nieuwerkerk.
Woensdagmiddag geraakte te Aarden
burg de knecht van een landbouwer onder
een wagen, met het gevolg dat hg zgn linker
onderbeen brak. Hg werd ter verpleging in
het ziekenhuis opgenomen.
In de week van 7 tot en met 14 S
her 1909 zgn in Zeeland voorgekomen 5
gevallen van roodvonk, waarvan 1 te Domburg,
1 te Neuzen, en3 te Sluis; 6van diphtberitis,
waarvan 1 te Axel, 1 te Cadzand, 2 te St Jan-
steen, 1 te Onwerkerk en 1 te Stoppeldjjk.
LANDBOUW.
Op de verkooping van den landbouwers-
inspan van den beer Jac. de Rjjcke te
Ga pin ge, "Woensdag gehouden, werd het
beestiaal voor een zeer hoogen prgs verkocht.
Een drietal paarden werden elk voor ruim
f 600 het stuk verkocht, een jong paard,
ongeveer 18 maanden oud, gold f 385 zonder
de onkosten
Evenzoo werd het rundvee duur verkocht.
Er waren melkkoeien, waarvoor f 260 en f240
het stuk werd betaald.
ONDERWIJS.
Met ingang van 1 November a. zal op
de drie openbare lagere scholen B, I en K
alhier, bg wgze van proef, de morgen
schooltijd in plaats van te negen uur te half
negen aanvangen, om in plaats van te half
twaalf te elf uur te eindigen.
Voorloopig zal die maatregel tot 1 Mei
worden ingevoerd. Men bedoelt er mee de
meisjes, die het handwerksonderwgs volgen,
