MIDDELRllRRSCHE COURANT.
N". 208.
io2' Jaargang.
1909.
Zaterdag
4 September.
Mifiöelburg 3 September.
Bsnoemïnyen enz.
Uit Staa en Provincie.
^rr's
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, niet uitzondering van Zon- en Feestdagen,
per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f S.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
A d~vTr t e nt i e n bjj abonnement op voordeehge voorwaarden.
Prospeotcasen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan hot bureau bezorgd zjjn.
AdverteuMën10 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Goboorte-, dood- oa
alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 olko regel ra
30 cont. Beolarsös 40 coat per regel, (irooto lettors naar de plaats, die tij innemen.
Tot de plautBing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Algemeen Advertentle-Rnreaa A. DE LA
MAR Ai., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Sprokketiïigen
Als een historisch staaltje van de wjjze
hoede cholera verspreid wordt,
schrpft mon aan do Opr. IJaarl. Crl. uit Hil-
legom het volgende
Donderdag loste hg nijj een Schipper zjjne
lading Schiedammer koemest. Zjjn watervat
•ziende, vroeg ik hem: »van waar bebi ge dat
water, ia dat zuiver drinkwater
Antwoord >'t Ia Maaswater."
>Mnar weet ge dan niet dat Maaawater
besmet is met cholera-baccillen
»Nou ja, maar ik heb Btroomend water
geschept';"
»Maar waarom toch geen water uiteene
waterleiding genomen dat ia toch overal te
-verkrijgen."
»Jawel, maar dit water zjjn we gewoon
te drinken en 't ia nu geen warm. weer, wg
drinken niet zooveel."
»Maar schipper laat je vat leegloopen en
haal bjj mjj zuiver welwater."
De Bchipper, golost hebbende, voer af met
zjjn vat Maaswater en gaf zich niet de moeite
auiver water te nemen.
Eet meeat betreurenswaardige is wol dat
een dergeljjk feit niet op zichzelf staat.
Men kaatst elkaar don bal ioe.
Volgent een mededeeling, van officieel© zjjde
•door het Haagsoho eorreBpondontiebureau ont
vangen, is het minder juist te beweren dat de
schuld eener vergissing bg koninklijke onder
scheidingen, zooals ook ditmaal er eene plaats
had, ten volle moet worden gelegd op de
administratio der kaDselarjj. »Eon richtig be
heer, zoo merkt men op, brengt mede dat bjj
het kabinet van den Minister, die de voor
dracht tot het verleenen eener onderscheiding
aan de Koningin doet, van de voordracht en
van de daaruit volgende stukken aanteekening
wordt gehouden m een zoogenaamd decoratie-
register. Wordt dat register nauwkeurig bgge-
houden, en worden de namen juist in een
klapper geschroven, dan wordt meer waarborg
gegeven dat fouten als nu begaan, voorkomen
worden."
Ditmaal zal de officieel© zjjde misschien de
zjjde van de bansolarjj-administratie zgn, merkt
het Hdbl op. Wjj zullen voorloopig wel in
het onzekere big ven, wie in dezen schuld heeft,
de kansolarjj, hot departement van binnen-
landsche zaken, of beide. Het laatste ia het
waarschijnlijkste cn dat zullen wjj maar aan
nemen.
In dezen komkommertijd ia een welkom on
derwerp om te behandelen aamenwer
king tuaachen verschillende partgen linka.
Wg hechten daaraan niet veel, omdat wg
voorloopig van die beschouwingen in de pers
weinig resultaat verwachten en wg het met
Hel Vad. eens zgn dat eene concentratie van
de geheele linkerzjjdo, waaronder dan ook
vrge liberalen en sociaal-democraten, slechts
eene echoone illusie is en meer niet. Eene
hereeniging van f/m'e-liberalen en Vrjjzinnig-
demoeraten Ijjkt ons echter wel mogeljjfc.
Maar terecht schrgfc Land en 1 ok:
Tan allerhande ssamenwerking" zgn ter
linkerzgde nu do balletjes opgegooid, in den
komkommertgd. Samenwerking tusschen alle
democraten, zoo van links als van rechts.
Samenwerking tusschen, ja samensmolting van
de V rig zinnige democraten uitsluitend. Samen
werking van dezen met de sociaal-democrateD.
Samenwerking -tusschen vrgzinnigen, demo
craat of niet democraat.' Samenwerking ein-
delgk van alwat links gaat. democraat of niet;
vrjjzinnig of met.
Belangrgke beschouwingen zonder twgfel.
Maar van nóg meer belang is dat ieder zgn
aandacht Bohenko aan zgn eigen beginselen
en aan zgn eigen program. Wg hebbon het
meer gezegd on de ervaring geeft ons telkens
gelgk; zgn er verschillende organisaties met
in hoofdzaak gelgk beginsel en programma
en wordt door allen daarnaar ge
leefd, dan komt de samenwerking vun zolf.
Het Auti-ryvolutionnuir Arnhcinsch Dagblad
werpt op bet aftreden van minister 1 den burg,
een ander licht dan De Vaderlander.
Zgn redactie noemt het, ook door ons ge
melde, bericht van Pc Vaderlander onjuist. Het
aftreden van den heer Idonburg kon geen
verband houden met een vorschil in den boezem
van het Kabinet, wat aaDgaat de waardeering
van en vereering voor dr. Kuyper, daar znlk
een verschil niét bestond.
»Dat do heer ldenburg, ook afgezien van
zgn benoeming tot gouverneur-Generaal, wel
licht als minister zou zgn afgetreden, is
overigens niet onmogelgkhot is bekend dat
het ministerambt door hem èn in 1902 èn in
1908 alleen is aanvaard uit plichtsbesef, in
8trgd met zgn persoonlgke wenBchen. Naar
wordt gefluisterd is èn aan zgn aanvaarding
van een—portefeuille in 1908 èn aan zgn op
treden als Gouverneur-Generaal de uiting van
den pcrsoonlgken wensuh van H. M.de Koningin
niet vreemd.
»Om misverstand te voorkomen, worde hier
bggevoegd dat de omstandigheid, dat de heer
ldenburg met dien wenach te rade zou zgn
gegaan, natuurlgk niets afdoen zou aan de
ininiaterieele verantwoordelgkheid voor zgn
benoeming."
Die mededeeling omtrent den persoonlgken
wensch van onze Koningin; laten wg geheel
voor rekening van het Arnhemsch blad.
Zooals in ons vorig nommer word gemeld, is
de Tweede Kamer bgeengeroepon tegen Don
derdag 16 dezer, des namiddags te half twee
uur.
Dit geschiedt op verzoek van do boeren
Schaper, Ketelaar, Nolting, Troelstra, Hels-
dingen, Hugenhotlz, Van der Zwaag, Smeenge,
De Klerk en Ter Laan.
In een uitvoerig Echrgven aan den voorzit
ter der Kamer wgzen zg er op dat het voorstel
van wet van den heer Van Kol, houdende een
nadere bepaling betreffende de mynontginning,
met de sluiting van de tegenwoordige zitting
der Staten-Generaal zou kunnen komen te
vervallen, daar do voorsteller alsdan ophoudt
lidt te zgn der Kamer.
Zelfs hg een ruime toepassing van art. Hl
Regl. van Orde zou zoo merken zg op in
iedor geval do voorsteller zgn voorstel niet
meer zelf bunnen verdedigen. Wordt evenwel
bedoeld wetsvoorstel alsnog in deze zitting
aangenomen, dan worden de artikelen 116, 117
en 118 der Grondwet toepasselgk en is het
wetsvoorstel te beschouwen als oen voordracht
der Kamer. Wèl zal dan niet kunnen worden
toegepast artikel 93, eerste '.id van hot Regle
ment van Orde, daar alsdan de voorsteller niet
meer door U zal kunnen wordon aangewezen
om de voordracht in de Eorato Kamer te ver
dedigen. Doch daar art. 117, tweede lid, der
Grondwet bepaalt dat de Kamer bevoegd is
»aan een of meer van haar leden" de schrifte-
lgke en mondelinge verdediging van haar
voorstel in de Eerste Kamer op te dragen en
in dat artikel niet bepaaldelgk do voorsteller
wordt aangewezen, meenen ondergeteekenden,
dat in dit geval alleszins redenen aanwezig
zgn om van art. 93 eersto lid, van het Regle
ment van Orde af te wgken en een ander
lid de verdediging in de Eerste Kamer op te
dragen.
»Nu is de behandeling van het onderhavige
voorstel van wet zoover gevorderd en het
voorstel zelf van zóó eenvoudigen aard, dat
naar hun meening de mondelinge beraadsla
ging gevoeglgk in één vergadering kan afloo-
pen en de Kamer over aanneming of verwer
ping beslissen. Daarom zgn ondergeteekenden
te rade geworden U te verzookon, de verga-
doring te beleggen don dag vóór de sluiting
van de zitting der Staten-Generaal.
Bjj kon. besluit:
is benoemd tot vertegenwoordiger van de
Regeering op het 13—19 September e. k. te
'sGravenhage te houdon lXe internationale
veeartsenjjkundig congres dr D. A. de Jong,
buitengewoon hoogleeraar aan de Rijksuniver
siteit te Leiden
is aan A. J. C. Hoeflake en H. L. van Amstel,
op verzoek, eervol ontslag verleend nit hunne
betrekking vun surnumerair der registratie en
domeinen
zgn benoemd bjj hot wapen der infanterie
tot eerste luit. bg hun tegenwoordig korps de
tweede luits J. L Hatnel, van hot le reg.
jhr F- J. J. A Graafland, J. Veenbaas en W.
baron van Ittersnm, allen van het 2e reg.,
M. J. Harts, van het 8e reg., T. J. Lagerwerff
en C. B. Zaager, beiden van het 6e regP.
Dingemunse en NV. H. Scheffer, beiden van het
8e reg., eerstgenoemde adjudant bghetkorps,
F. C. Fouerstein, H. Sieperda en A. Tuinman,
allen van bet 9e reg.bg het dienstvak der
militaire administratie, bg het personeel der
kwartiermeesters, tot eerste luit.-kwartierm.
bg hun tegenwoordig korps, de tweede luit.-
kwartierms K. W. de Jong, C. A. J, van der
Linden, H. F. Schofaert9, H. J. Koole cn P.
W. C. van Asporen, onderscheidonlgk van het
4e, 6e, 7o en 8o reg. infanterie on van het
reg. genietroepen
is, ter belooning van personeel van hot leger
in Nederl. Iodic, dat zich onderscheiden heeft
bg de krggsverrichtingen op het eiland Flores,
gedurende het tweeao balfj-mr 1908, begiftigd
met de oeresabel met het gebruikelgk opschrift,
de eerste luit. der inf. J. J. de Vries, en be
paald dat bij afzonderlgko dagorders, zoo in
Indië als in Nederland, eervol zal worden ver
meld de Europ. sorgeant der inf J. L. van
Rgen.
KORTE MKDEDEEL1NGEN
VERGADERINGEN.
Te Utrecht is Donderdag de 36o algemeene
vergadering gehouden van den Volksbond tegen
drankmisbruik.
Uit de gedane mededeelingen bleek dat de
bond 118 aideelingen telt met 20.600 leden.
De oplaag van hot orgaan steeg van 21.000
tot 22.000 exemplaren.
Het getal afdeelingen, welke gemeontosubsi-
dies genieten, blgft gering.
De rekening over 1908, sluitend met een
som van l 21.340 35' dn de bogrooting voor
1910 ad f 17.900 werden goedgekeurd.
Een voorstel van het hoofdbestuur om te
Utrecht een vast museum te stichten met be
trekking op het alcohol vraagstuk, daarvoor
f 2000 uit te trekken op de begrooting over
1910 en pogingen te doen kosteloos lokalen
beschikbaar te krjjgen in verschillende ge
meenten hier te londe werd bjj acclamate
goedgekeurd.
Aan 't hoofdbestuur werd opgedragen een
onderzoek m te stellen naar de bepalingen
van do verschillende gemeente-verordeningen
omtrent openings- en sluitingsuren voor loca-
liteiten met vergunning en de te verkrjjgen
resultaten te benutten bjj het doen van voor
stellen te dezer zake.
Een voorstel OoBterbeek tot verlaging van
het bestaande minimum der contributie van
afdeelingen werd verworpen.
Naar aanleiding van een voorstel Maastricht
werd 't hoofdbestuur opgedragen zich te wou
den tot de regeering teneinde maatregelen te
verkrijgen tot verspreiding van kennis omtrent
de gevaren van den alkohol onder de gevangenen.
Aangenomen werd de volgende algemeene
vergadering, met het oog op de nationale
hursvljjtfcontoonsteiiing die in 1910 in Den
Haag wordt gehouden, aldaar de toen plaats
hebben.
Op de te 's Gravenhage gehouden vergade
ring tot afschaffing van den bakkersnnchtar-
beid is met algemeene stemmen de volgende
motie aangenomen, welko aan minister Talma
persoonljjk zal worden ter hand gesteld
»De groote betooging voor afschaffing vpn
den nachtarbeid, gehouden op 1 en 2 Sept.
1909 in het gebouw voor Kunsten en "Weten
schappen,
gehoord de besprekingen in zake .den oiscb
van afschaffing van nachtarbeid voor bakke-
rjjen in verband met het thans ingediende
wetsontwerp,
overwegende dat het een der eerBte eischen
der samenleving is, dat ten behoeve van de
productie geen schade mag worden toegebracht
aan leven, gezondheid en zedelijkheid der
voortbrengers
overwegende, dat de nachtarbeid voor per
sonen van eiken leeftjjd n a d e e l i g is voor
do gezondheid, vernietigend voor bet
gezinsleven, bev orderljjk aan do onzede
lijkheid, schadelijk voor de goede ontwik
kel ng en uit dien hoofde nadeelig voor
de samenleving fe
van oordeel, dat de nachtarbeid in het bak
kersbedrijf een factor iB, die knaagt uun het
welzjjn dor broodbereidera, de verkrjjging van
volstrekte Zondageraat in den weg staat en
zoowel uit bedrjjfs- als uit maatschappelijk
oogpunt afgeschaft kan worden,
noodigt de wetgevende macht uit, bedoeld
wetsontwerp met de daarin gewonaebte wijzi
gingen ten spoedigste tot wet te verheffen."
Oost-In<lië
"Uit Batavia wordt gemeld dat in do residen
tie Besoeki zware overstrooniingeu hebben
plaats gehad.
Geschat wordt dat 600 inlanders zjjn ge
dood-
De spoorwegbruggen zgn vernield.
De schade aan eigendommen en oogst is
groot.
Naar men aan de Ar. llott. Crl meldt, behoeft
er geen onmiddellijk verband te bestaan tus
schen do uitbarsting van de Smeroe en die
overstroomingun.
Volgens door verschillende belanghebbenden
ontvangen borichten, regent het de laatste
dagen sterk op Javade droge tjjd sebjjnt
derhalve, althans tjjdeljjk, eerder geëindigd te
zgn dan voor Ooat-Java gemeenljjk het geval
pleegt te zjjn.
Van de Oost- on Zuidzijde van de Smeroe
atroomen eenige lahars of zandstroomen, waar
van de namen met besoek of besoh, den naam
vun het slib, zjjn samengesteld Die zandstroo
men vooron bjj regen veel zand naar bet
Oosten en Zuidonaf. Volgens den berichtgever
van genoemd blad schjjnen die besoek's thans
ook aan het spoken te zgn.
Twee dagen geleden werd van de suikeron
derneming Soekodono, gelegen in de afdeeling
Loenadjang der residentie Pasoeroean en toe-
behoorende aan de N. V. Maatschappij tot ex
ploitatie der ond rnemingen, nagelaten door
mr W. A. baron Baud, bericht ontvangen, dat
deze ondernoming beschadigd werd en het
werk werd stop gezet. Verder dat de bevol
king gevlucht was en m n een tweede bandjir
verwachtte. Daar de verwoeBte onderneming
Kctttan in dezelfde streek ligt, schjjnt dus
eerst hot water en daarna een uitbarsting van
de Smeroe verwoesting te hebben aangericht,
Bg het departement van koloniën hud men
nog geen bericht van de verschillende onhei
len, waarvan hier Bprakc is, ontvangen.
Voorts was er van hier ook geseind aan de
suikeronderneming Pasirian, die aan Chineezen
toebehoort antwoord werd echter niet ont
vangen.
Daar verder nog andere belanghebbenden,
die bjj ernstige gebeurtenissen gewend zgn
telegrafisch op do hoogte gesteld te worden,
geen tgding ontvingen, vermoedt men, dat de
telegrafische gemeenschap met Oost-Java
althans ten dooie, gestoord is.
De toestand van den in het gasthuis
alhier verpleegd wordenden F. NV. is naar
omstandigheden bevredigend.
Uit Vliasingen.
Aan de Donderdag aldaar gehouden stem
ming voor een lid van den gemeenteraad in
het tweede district werd deelgenomen door
479 van de 626 kiezers. Van onwaarde waren
10 biljetten.
Uitgebracht werden op de hoerenA. Hu-
son (A.-R161, T. Manse (R.-K.) 83 ea J. M.
Stuart (L.) 225 ateniaien.
Herstem ming moet Dinsdag 14 Sep
tember plaats hebben tusschen de heeren
Stuart en Huson.
Bjj de stemming op 13 Juli jl. werd in dat
district de heer F. van der Meer gekozen met
287 van de 480 geldige stemmen. Op den
heer P. F. Auer waren er 193 uitgebracht.
in 1906 werd de beer P. Merckens gekozen
met 245 van de 479 geldige stemmen. De heer
J. M. Stuart verkreeg er toen 234.
In 1905 was de heer Stuart candidaat ge
steld mot de heeren J. H. Blum en C. A. Kalb-
fleisch. Laatstgenoemde werd gekozen met
423 en een herstemming moest plaats hebben
tusschen de heeren Blum, die 250, cn Stuart,
die 258 stemmen verkreeg.
Bg die herstemming werd de heer Blum
gekozeu met 257 stemmen, tegen 254 op don
hoer Stuart.
Bovenstaande werd Donderdagavond in een
buitengewoon nommer bekend gemnakt.
Heden morgen viel op de werf der Konink-
Ijjko Maatschappij de Schelde de schilder M.,
wonende to Middolburg, in het kolenruim van
hot in aanbouw zjjnde stoomschip Tambora,
tengevolge waarvan bij beide polsen brak.
Nadat hom door den fabrioksdokter voorloopig
hulp was verleend, word hg per ijjtuïg naar
het Verpleeghuis te Middelburg vervoerd.
Donderdag werd aan de Clyde de voorloopig©
proeftocht gehouden met het s.s. Prinses Juliana,
door de Fairfield Shipbuilding j- Engineering Cy
te Glasgow gebouwd voor rekeniüg der Stoom
vaart-Maatschappij Zeeland.
Volgens bericht van de directie bleek alleB
in uitstekenden staat en werd op de gemeten
mjjl een snelheid behaald van 22l/i knoopen.
Zooals vroeger gemeld, vertrekt het schip,
waarvan wjj in ons noinmor van 24 M«i 1.1.
eene uitvoerige beschrijving gaven, Zaterdag
ochtend naar Vlissingen, om vervolgens op 8
September den dionstproeftocht al te Lggon
tusschen VliBsmgen en Queenboro.
Te Zierikzeo word Donderdag door
den heer mr J. P. Cau, president-commissaris
dor Naamloozo Vennootschap De Coneertzaa', de
nieuwe graanbcurB geopend met eeno toespraak,
waarin bjj wees op de hoogst gebrekkige wgze,
waarop tot dusverre de handel in landbouw
producten duar ter stelle werd gedreven, ea
deed uitkomen, hoe groot eene verbetering dit
nieuwe geb uw zou opleveren.
Hjj herinnerde eraan dat bet plan nunvau-
keljjk was alleen eene grootere concertzaal te
stichten, waarin ook toonoeluitvoeringen zouden
kunnen worden gegeven. Later is men op het
denkbeeld gekomen om daaraan eeno graan -
beurs te verbinden on alzoo liet nuttige met
het aangename te vereonigon. Daardoor werd
de zaak financieel levensvatbaar en gelukte
het binnen enkele weken hot benoodigde
kapitual van ruim 30 mille bjjeen te brengen.
De taak om een gebouw te ontwerpen, zoo
wel voor concertzaal ala voor graaubeurs ge
schikt, was niet gemakkelijk des te meer
komt groote lof toe aau den architect, den
heer Swartbol, wien het gelukt is een goed
plan te ontwerpen en uit te voeren. Ook
bracht bjj hulde aun don aannemer, den heer
Panny, die ia weinige maanden dit gebouw
had tot stand gebracht.
Voor eene goede exploitatie van de graau
beurs is noodig samenwerking tusschen de
graanhandelaars eenerzjjds en het bostuur der
Vennootschap undorzjjds. Deze samenwerking?
is mogelgk ge'wofden d„or de oprichting eener
Vereeniging van Handelaars in landbouwproducten
en voederartikelen. Hjj hoo2>te dat tussoho»
beide lichamen steeds do noodige overeen
stemming zou wordon verkregen.
Ten slotte wees de spreker er op, dat deze
graaubeurs is gesticht, niet zooals in andere
plaatsen door de gemeonte, maar geheel door
particulieren. Hg zag daarin het verbljjdend
toeken, dat het in Zierikzee en op Schouwen
en Duiveland met aan ondernemingszin en
geestkracht ontbreekt en uitte den wensch
dat d^ nieuwe instelling tot den blooi on de
welvaart van stad on land zou bgdragen
Met dien wensch verklaarde hjj de graau
beurs voor het publiek geopend.
Behalve door genoodigde autoriteiten, werd
do plechtigheid door een aantal belanghebben
den en belangstellenden bjjgewoond.
De zaal, die tevene dient als concertzaal, is
groot 13 X 18 M: en heeft oen goede dag-
verlichting.
Hot gebouw bevat een toegang met portalon
en trappen, kleedkamer en koffiekamer op de
eerate verdieping en verdere accessoires.
Uit St.- Maartensdijk schrjjf man
Te Purmerland (Noord-Holland) en misschien
ook iif andere plaatsen is oen circulaire ver
spreid met het opschrift >St Maartensdgk,
datum postmerk". In dit biljet wordt gewezen
op de noodzakelijkheid van een Christelijke
school te St. MaartenBdjjk en een gave ge
vraagd voor de stichting daarvan.
Het stuk heet uit te gaan van een Vereeni
ging tot oprichting eener bjjzondere school te
dezer plaatse en is onderteekend door ds A
Prins, als voorzitter en NV. Elenbaos, als
secretaris.
Nu is dit een zeer brutaal stukje, want te
dezer plaatse bestaat heelemaal geen Vereeni
ging tot oprichting eener bjjzondere school
en kan derhalve ds A. Prins daarvan geen
voorzitter zgn. Iemand, die den naam van don
secretaris voert, ia hier niet woonachtig.
Dit bericht kan miBBChion ter waarschuwing
Btrokken, wanneer ook in andere plaatsen een
dergoljjke bedelbrief mocht verspreid worden.
De landbouwer J. v. D. te Stekone deed
naar men ons uit Koewacht meldt
Zondag jl. zulk een ongelukkigen val van zgn
rjjwiel, dat hg dezer dagen aan de bekomen
verwondingen is overleden.
- Nu het waterschap Oude (Jraauw en
Langer.dam besloot aan hot waterschap Lams-
waarde c. a. do gevraagde Bubsidie, een derde
der kosteD, te betalen in eone bekoiiDg van
het gedeelte van den Zeildjjk, aansluitende
aan de keibestiating op dozen djjk benoorden
do buurt Schuddebeura en looponde ongeveer
620 M. Noordwaarts tot het in den Langendam-
polder golegen Poleviestrantje, komt deze zoo
zeer goweoschte wegsverhardiug tot stand.
Kon nu nog het Poleviestraatje worden ver
hard en deze verharding Noord Oostwaarts
door laatstgenoemden polder over te onteige
nen gronden worden verbonden met de kcibaan
