MIDDELBURGSUHE COURANT.
1909
I )insdag
3! Augustus.
Middelburg 30 Augustus.
enz.
Uit Stad en Provincie.
Verschillende Berichten.
N". 20
i»2* Jaarnano.
Deze couraut verschijnt dngoJiiks, nd uitzondering vau Zon- en Feestdagen.
Fins per kwartaal, zoowel voor Middelhui g ols voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 6 cent.
AdVertentiën bp abonnement op voordeeligo voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één
aan hot bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën30 cent per regel. Bij abouuoment veel lager. Geboorte-, dood- od
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regela f 1.50 elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters nnar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Np verheid en Goldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adverleutie-Burenn A. DB LA
MAR Ae., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
De opgaaf van don B|.oordieusT koint in
-dit Tiominer voor on rte gebruikelijke
plaste.
Benoemingen enz.
Bp kon. besluit:
is aan den kapitein ter zee G. Fabius,
wegens ongeschiktheid voor de verdere waar
neming van don militairen dienst, ten gevolge
van lichaamsgebreken, eervol ontslag uit den
zeedienst verleend, onder toekenning van pen
sioen en zpu bovordord tot kapitein t. z.
kapitein-luit. t. z. ,T. F. li. van Djjk; tot
kapitein-luit. t. z. de luit. t. z. lste kl. J.
Bouten dam, en tot luit. t. z. lste kl. de luit.
t. z. 2de kl. A. F. Hansen
is aan den luit. t. z. 2de kl. A. F. L. Gregory,
eervol ontslag uit den zeedienst verleend,
onder toekenning van pensioen
is aan den lste-luit. op non-activiteit B. J.
A. Polvliet, van hot wapen der artillerie, op
het daartoe door hem gedaan verzoek, een
eervol ontslag uit den militairen dienst
leena
is benoemd tot directeur vnn het post- en
telegraafkantoor te VelseD L. P. Römolingh,
thane in gelpke betrekking te Elburg.
Verder zjjn benoemd tot adelborst le kl.,bp
de zeemacht de adelborsten 2e kl.. lste afdee-
ling bp het kon. instituut voor de marine te
Willemsoord o.a. J. B. H- Blom, P. D. de Veer,
J. E. de Vey Mestdagh, J. H. van der Bel,
S. W. F. flendrikse en D. de Josselin de Jongh.
De Ministers van Landbouw en van Water
staat verleenen Woensdag goen audiëntie.
EOBTfi MBDBDBBLINGBN
VERGADEBINeKN.
Te Den Helder is het congres gehouden
voor Vreemdelingenverkeer.
Van regeeringawege ia een vertegenwoordi
ger aanwezig on verschillende feestelijkheden
waren georganiseerd voetbalwedstrijden, gym-
nastiekuitvoeringen, concerten enz.
De leden werden op het gemeentehuis ont
vangen, waar de congressisten werdeD toege
sproken door don wethouder.
Oost-Indië
Volgens de Deli Crt. is te Medan, op last
van den Raad van Justitie, in voorloopige hech
tenis genomen dr. E., geneesheer te Tebing
Tinggi, verdacht van mishandeling van koelies.
Hp had, om een voorbeeld te stellen en een
eind te maken aan de talrpk voorkomende
vechtpartijen, oen koelie oen gezonden voor
tand uitgetrokken en bet lpk van een anderen
koelie, die aan dysenterie had geleden, en reeds
in gevorderden staat van ontbinding verkeerde,
in de rivier laten werpen, en zoodoende alle
beneden strooms liggende kampongs aan het
gevaar van besmetting blootgesteld.
Beide ten laste gelegde leiten worden door
hein bekend.
Naar aanleiding van den moord op den
zendeling A. Lett, die reeds vele jaren onder
de bevolking op de Mentawei-eilanden had ge
leefd en ten wier behoeve bp meer dan eens
bemiddelaar was geweest om te zorgen dat
de straf voor gepleegde euveldaden zoo licht
mogelpk zou zjjn, schrpft do N. R. Cl o. a.
Het is nu al een viertal jaren, dat onze
soldaten op de Mentawei-eilanden, behoorende
tot de residentie der Padangsche Benedenlan-
den, doende zjjn, oui daar meer geordende
toestanden ie scheppen. Veel hulp hebben
wp daar bp gehad vau den oudsten dor te Si-
kapap gevestigde zendelingen, den heer A.
Lett. Wil men een voorbeeld hoe de hoer
Lett steeds in het belang dezer oermensohen
werkzaam was Den 15en September 1906
werd de luitenant Van Seventer bjj kampong
Taikako, op Noord Pugei, vcrradolpk overval
len. Door de niet genoeg to waardeeren hulp
(aldus een brief uit Padang aan da Java-Bode)
van de zendelingen op dat eiland, voorname
lijk van den heer Lett, werd de bevolking op
vreedzame wpze zoodanig tot onderwerping
gebracht, dat het mogelpk werd de hoofd
schuldigen te straffen.
Reeds toen de Condor mot de noodige aan
vullingsmanschappen ter reede van Sikakap
kwam om Mcntaweiers voor hun verraad te
straffen, verscheen do beer Lett om de aan
gename tjjding te brengen, dat de bevolking
van Takakap zioh geheol bad onderworpen.
De Mentaweiera, die met hun kleine vaar
tuigjes om de Condor heen zwierven, hadden
echter geen lust aan boord te komen, voordat
de heer Lett, die even naar beneden was ge
gaan, weer aan dek verscheen.
Er zou echter toch naar Taikako opgerukt
worden. De heer Lett ging er vau te voren
heen, zoodat, toon onze soldaten op die kam
pong aanrukten, zjj deu beer Lett te ruiSdcn
van de allen mot vlaggen voorziene inlander»
zagen aankomen.
Niet lang daarna vertrok do heer Lett voor
een achttal maanden naar Europa. Begin Fe
bruari 1908 werd luitenant Van Seventer weer
bjj Taikako overvallen en nu zelf gewond. Er
waren er die dit oplevende verzet toeschreven
aan de afwezigheid van don zendeling Lett.
Na zjjn kort veriof naar Europa is de heer
Lett weer naar do Mentawei-eilanden terugge
keerd om zijn liefdewerk voor te zetten. En
nu is dc man, die zich om goede redenen zoo
veilig echtte op die afgelegen eillanden, die
de taal van hot volk sprak, die voor hen als
een vader was, verradelpk door diezelfde men-
schen vermoordZpn nagedachtenis zal in
hooge eere bljjven.
Wanneer in het tweede district van
Vlissingen Donderdag 2 September alle
vrijzinnigen zich inspannen, door zelf te stem
men en anderen op te wekken dit te doen,
dan is de verkiezing van den heer
J. M. STUART
tot lid van den raad zoo goed als verzekerd.
De stembus ib van acht tot vpl uren geopend.
Wp herinneren dat morgen, bjj gelegen
heid van deu jaardag dor Koningin, de Com
missaris der Koningin en Mevrouw Dyckmeeater,
alhier van drie uur af zullen ontvangen.
Wederom kweet zich Zondagavond het
Middelburosch Muziekkorps, ouder leiding van
den heer Jan Morks, ia den tuin op het
Noordbolwerk alhier, op zeer verdienstelijke
wpze van zpn taak.
Met veel opgowoktheid gespeeld, kwamen
alle nummers, waarbjj eonige nieuwe, van het
varieerend programma goheel tot hun recht.
Do vrp talrijke aanwezigen gaven dan ook
door applaus vau hun ingenomenheid bljjk.
Het Duo Concertante, voor 2 Es-clarinetten,
van Möller, moest horhaald worden.
Als toegift kregen wp ditmaal den populairen
Kleppermarscb.
Het was, dank zjj het gunstige zomerweer,
een aangename avond.
Nu nog een matinée van het Ginnekens Man
nenkoor en het seizoen is weder ten einde.
v
In verband met de cholera-gevallen in
Rotterdam wordt hier stede op de van
daar komende atoombooten en schepen van
politie-wege een onderzoek ingesteld naar het
eventueel voorkomen van verdachte ziekte
gevallen of anderszins tjjdens de reis.
Bjj kon. besluit zpn in de provincie
Zeeland benoemdtot "voorzitter van den
militie-raad voor do lichting der nationale
militie van 1910 J. H. C. Heyse, lid der Pro
vinciale Staten, tot zjjn plaatsvervanger J. N.
Elenbaas, eveneons lid dierjStaten, en tot lid en
plaatsvervangend lid resp. jhr P. J. Boogaert
en P. D. Tak, beiden lid van den gemeente
raad van Middelburg.
Uit een ons gedane opgaaf door deafdeeling
Middelburg van den Schtldersgeze'lenbond,
die een onderzoek instelde naar de werkloos
heid in dat vak, bljjkt dat in 1908 van de 30
georganiseerde werklieden 15 werkloos waren
geweest met een totaal aantal dagen van 394,
dus gemiddeld elk 20 dogen.
Van de 59 ongeorganiseerden gaven 47 in
lichting; daarvan waren ei 23 werkloos geweest,
met een totaal van 1435 of gemiddeld 62 dagen.
Het verdient de aandacht dat onder de niet
georganiseerden veel grooter werkloosheid heeft
geheerscht dan onder de georganiseerden.
In 1908 was de werkloosheid grooter dan in
de vpf voorgaande jaren; alleen in 1904 was
het bjjna geljjk.
3p den korpswcdstrjjd van het te Tilburg
gehouden internationale Kogelqoncours, waar
aan 78 clubs deolnamon, behaalde Z. E. K. Z.
uit Middelburg don 9en prjjs met 144
punten
_,Uit Vlissingen.
Zaterdagnamiddag omstreeks zes uur ver
maakten tweo jongens vau 13 jaar, E. en W.
geheeton, zich bp bet zg. haventje op 't bad-
terrein.
Van een hunner, E., geraakte een klomp te
water. De jongen wilde dezo grjjpen, gleed
door den stroom onderuit en dreet weg. Zjjn
makker waadde een eind door 't water om
hulp te bieden, en wist E. te vatten. Beiden
dreven de rivier op.
Het go vaar, waarin de jongens verkeerden,
werd spoedig opgemerkt door den badman, die
zich haastte ter hulp te komen. Hp greep
W. va&i, die zjjn kameraad, trots zjjn kranig
pogen, had moeten loslaten. Middelerwijl was
men met een roeiboot gevaren naar de plaats
waar de knapen zich bevonden. W. werd
in de boot gelogd, doch E. verdween voor aller
oog n en verdronk.
Do geredde knaap, die bewusteloos was,
werd bp eon geneeskundige binnengebracht,
waar bet gelukte de levensgeesten weder op
te wekken.
Het model van het eerste nieuwe stoomschip
der Zeeland, de, Prinses Juliana, staat ter bezich
tiging in de wachtkamer eerste en tweede
klasse.
Het B.0. Terschelling, dat door de Kon. Maat
schappij De Schelde van machines en stoom
ketels is voorzien, vertrekt Donderdag a.s. van
do fabriek naar de binnenhaven tot het op
stellen der kompassen.
Zaterdagmorgen zal de proeftocht op de
reede alhier worden gehouden, waarna het
schip naar Engeland vertrekt.
Bjj bevelschrift der arrondissemen's-
rechtbank to Middelburg is naar de terecht
zitting verwezen, met bevel tot gevangenhouding
van den beklaagde, de zaak regen J. M., 17
jaar, werkman, geboren te Grjjpakerke,
zonder vasto woonplaats, thans alhier gede'i-
neerd, beklaagd van diefstal met braak en in-
klimmitig, gepleegd te Grppskerke in den nacht
van 19 op 20 Augustus jl.
Ia' de Zaterdag j.l. te Domburg ge
houden raadszitting weid, op voorstel van den
voorzitter, besloten een dankbetuiging te richten
tot het niet herkozen lid Francke.
De begrooting van het burgerljjk armbe
stuur werd goedgekeurd en door do gemeente
een subsidie van f290 aan dat lichaam ver
end.
De gemeente-rekening over 1908, door een
commissie onderzocht en in orde bevonden,
werd door den raad goedgekeurd.
Voorts had overlegging plaats vau de ge-
meente-begrooting voor 1910.
Voorlezing word gedaan van een brief van
den Minister van Binnenlandsche zaken, waarin
bedenkingen worden gomaakt tegen de nieuwe
regeling van het schoolgeld.
Naar aanleiding daarvan stelden Burg. en
Weth. voor, de aangeslagenen in den hoofde-
Ijjken omslag mot een hooger inkomen daD
f 575 voortaan in de hoogste klasse school
geld te laten betalende thans aangenomen
grens bedraagt f 475.
Verder word besloten aan Gedeputeerde
Staten voor te stellen het presentiegeld voor
de raadsleden te vorhoogen en alzoo te bren
gen op f 40.
Van mevrouw de wed. J. C. Luntsheer was
een verzoek ingekomen- om de subsidie der
gemeente voor een doofstom kind, dat in een
gesticht verpleegd wordt, alsnog voor twee
jaar toe te staan, hetgeen werd goedgekeurd.
De voorzitter stelde ten slotte de vraag of
de raad zich wil uitspreken om, ook zonder
medewerking van Westkapelle, toch over te
gaan tot bestrating van den weg van Aagte
kerke naar Westkapelle.
Met 3 tegen 2 stemmen werd die vraag
ontkennend beantwoord.
Wordt de gemeente Sluis gedurende
het badseizoen alle dngen door de badgasten
van Uepat, Knocke, enz. beel druk bezocht,
Zondagmiddag kreeg de gemeente bovendien
een bezoek van ruim 400 toeristen uit Brussel,
die met extra-trammen aankwamen en met 2
stoombooten van een firma uit Oostende
rokken.
Het internationaal wielrjjdersfeest
IJ z e n d jj k e, goorganiseerd door de wielrjj-
dersclub Withelminu aldaar, is Zondag uitste
kend geslaagd.
Van heinde on ver was men saamgekomen
om er van te genieten.
Een viertal muziekgezelschappen, van lJzen-
djjke, Schoondjjke, Biervliet en Watervliet,
gaven op de kiosk concert, terwpl intusBchen
kampstrijden gehouden werden in poppen-
gooien en kunstrjjdeu voor heeren en enveloppe-
trokken door dames. Voor de eersten waren
geldprijzen, voor de laatsten kunstvoorwerpen
uitgeloofd. Een prjjs voor de verstkomenae
fietsclub viel ton d el aan Nooit Genoeg vnn
Hoek, die ook de talrpkste was.
Van vier nieuwe fietsen, die verloot werden,
werden er drie gewonnen door personen uit
IJzendpke en een door iemand uit Watervliet.
Langs de grenskantoren in Zeeuwsch-
Vlaanderon zpn gedurende de uiaand Juli
slechts ruim 3 millioen KG. vlas naar België
gezonden, tegenover ongeveer 8 millioen KG.
in 1908.
Tot stationschef te Goes ia benoemd
beer W. E. Quack, thans chef de bureau
te 's Hertogenbosch.
Mot ingang van 1 September is benoemd
tot brievenbesteller te's Hoer Arend s-
k e r k o de hoor J. Mejjer aldaar, thans hulp
besteller.
Het 2e en het 4e bataljon van het 3e reg.
infanterie, resp. in garnizoen toMiddelbnrg
en te V1 i a s i n g e n, zullen 7 September nBar
Heer Arendakerke matchoeren om van daar
per extratrein to wordon vervoerd naar Borgen
op Zoom, ter deelneming aan de te houden
regimentsoefeningen onder leiding van den
kolonel G. A. Buhlman, commandant van
gemeld korps.
Het jjzoren tjolksehip De Nieuwe Zorg,
schipper J. de Reus, van Neuzen, is aldaar
Zondagavond op den Oosthnvendam omhoog
gevaren. Onmiddellijk werd aangevangen met
gedeeltelijke lossing der lading kolen. Bp
volg nd Ijj is het schip, oogensehjjnlpk zonder
averjj, vlot gekomen.
Heden morgen legde zich te Axel een
werkman op de rails, toen de trein nit
Neuzen aankwam. De machinist kon on moge-
ljjk meer stoppen, zoodat het hoofd van den
man word afgereden. Hp was terstond dood.
RECHTSZAKEN.
Raad van leroep Ongevallenverzekering
te Middelburg,
In de heden (Maandag) alhier gehouden
openbare terechtzitting van dien Raad had de
uitspraak plaats van de beschikkingen,genomen
inzake de Tholensche oeatercultuur maatschappij
te Tholen, de maatschappij van oestercultuur
Eensgezindheid te GoeB en de Muatschuppp vai
oestercultuur Concordia te Goes.
beroepen werden bp beschikking on
gegrond verklaard, omdat bjj koninkljjk besluit
van 18 Juni 1909 no. 189 de verzekerings-
plicbtige bodryvon opnieaw zpn ingedeeld.
Voor don kantonrechter te Almelo stond
Zaterdag terecht een fabrikant te Hengelo,
wegens een autodelict (bet niet tpdig geven
van de vereischte geluidBignalen). Twee ge
tuigen a décharge, een fabrikant te Np verdal,
en een ohauffeur te Hengelo, legden ver
klaringen af geheel in atrjjd met die van vpf
getuigen ;i charge. Op vordering van het O.
M. werd door den kantonrechter proces-verbaal
opgemaakt van do door de getuigen n décharge
afgelegde verklaringen, daar zjj verdacht wer-
dacht werden zich to hebben schuldig ge
maakt aan meineed.
Tegen beklaagde werd 14 dagen hechtenis
geëischt.
ONDERWIJS.
Tot onderwijzeressen aan de bijzondere
R. K. school te Heinkenszund zpn be
noemd de dames J. Gussenhoven, thans als
zoodanig te Oudenboach, on M. Bepé te Vlis
singen.
De collecte voor de Scholen met den
Bijbel bracht in den Anna ./aco&a-polder (G. K.)
f 28.23'/, op.
Bp kon besluit zpn benoemd
voor het tijdvak van 1 September 1909 tot
en mot 31 Augustus 1910, aan de Technische
Hoogeschool te Delft tot lector: in de afdee-
ling 3er algeaieene wetenschappen tot het-
geven van onderwps in den ijk J. A. Treub.
r te 's Grnvenbnge, en in de afdeehng dor
algemeone wetenschappen om onderwjjs te
sn in do beginselen der verbandleer en
eetste hulp bp ongelukken, C. van der Worp,
officier van gezondheid lste kl. te 's Graven-
'ge:
tot loeraar aan de R. H. B. Bchool te Gro
ningen, C. Bothe, te Zierikzee.
KERKNIEUWS.
Do heer J. van Veen, predikant der Ned,
Herv. kerk te Ronesse, die het beroep
naar Tiel aannam, zal 26 Sept. afscheid nemen
en 30 Oct. intrede doen te Tiel, na bevestigd
te zpn door da C. Hoekstra, aldaar.
Wekelijkse!ie opgaaf betreffende de
Ned, Herv. kerk.
Beroepen naar: Bellingwoldo H. R. Boerma
te Niebert cn NuisTernaard A. G. Oostorhuis
te Schraard fledel D. Th. Keek te Zuilichem
en Niewaalen naar Nieuweechans J. Seven-
ster te Drachtor Compagnie.
Aangenomen naarRenesso-Noordwolle (toez.)
door D. A. VoBter te OldeberkoopSteenber
gen door J. C. Kara te Stolwpk; Metslawier-
Niawior door H. W. Eldcmane, cand.; Heiden
schap (toez.) door K. EngeUmo, cand en naar
Eldon door B. Osinga te Oudega en Holder-
wolde.
Bedankt voorSilvolde (toez.) door G. van
Dis te Zuainslug; Hellevoetsluis door A. B.
te Winkel te De Meern; Gorredjjk door A. E.
T. do Boer to Lippenhuizenen voor Borger
door C. Ph. F. Abbing te Zweeloo.
Geref. kerken.
Beroepen naar: Montfoort en Linschoten A.
Bolwjjn te NieuwloosdrechtHardinxveld Bos,
cand.; Dussen G. M. van Renner, cand.Den
Helder D. Hogenbirk te Nederhorst den Berg.
Aangenomen naar: Axel B door Chr. Brums
te Hendrik Ido Ambacht.
Bedankt voor: Neuzen door B. v. d. Werft
te Harlingou Vijfhuizen door J. W. van den
Bosch te Noord ScbarwoudeBeetgum door
J. H Binnemu to Arumen voor Hoogeveeu
door J. W. Polman te Aalten.
Remonstrantsrhe Broederschap.
Beroepen naarNieuwkoop dr W. J. Leute
te Loiden.
Doopsgez. Gemeente.
Beroepen nnar Den Helder J. Koster te Gor-
rodjjk eD Lippenhuizen.
Vrije Ei', gem.
Beroepen naarNp verdal H. Lochgers te
Oude Lepe.
LETTEREN EN KUNST.
In de oude Abdjj van St Wandrilla heeft
Zondag een voorstelling plaats gehad van
Macbeth, goorganiseerd door Mme G. Leblanc-
Maeterlinck, en volgens een nieuwe vertaling
van Maeterlinck zelf, of eigenljjk een bewer
king, want verschillende kleine tooneelen
.waren uit Shakespeare's stuk weggelaten.
De toeschouwers, wier aantal tot een vjjftig-
tal was beperkt, volgden de acteurs door de
Abdjj. In den helderkouden nacht woonden ze 4
bjj boe Macbeth en Banco terugkwamen vntl.
den oorlog, en de heksen ontmoettendaarna
zagen ze in een zaal lady Macbeth op haar man
wachtenwoonden ze in de eetzaal bjj hoe
zjj haar man ophitste tot vermoording van
Duncan enz. De voorstelling van het huive-
ugwekkend stuk kreeg daardoor iels bijzon
der reëels.
De verkiezing van een lid der Tweede
Kamer in hot district Breukelen, ter voorziening
in de vacature De Waal Malefijt, zal plaats
hebben op Donderdag 9, de stemming, zoo
noodig, op Dinsdag 14 en de herstemming, zoo
noodig, op Maundag 20 September.
De dan gekozene treedt den derden Dinsdag
in September a.s. af.
Verder is de verkiezing van een vertegen-
oordiger van bovengenoemd district voor de
komende zittingsperiode, eveneens bepaald op
Donderdag 9 September. De stemming zul, zoö
noodig, plaats hebben op Woensdag 22 en
do herstemming, zoo noodig, op Dmedag 5
October a. s.
Do luit.-generaal Thiange, chef van den
generalen staf, die tot herstel van gezondheid
onderscheidene weken te Wiesbaden door
bracht, heeft om diezelfde rodenon zpn dienst
nog niet kunnen hervatten en vertoeft thans,
daar hjj nog lijdende is, met bmnenlandsch
verlof wegens ziekte in de provincie Utrecht.
De gezondheidstoestand van luit.-generaal
Sabron, die sedert zpn aftreden als Minister
van Oorlog m Oosterbeek verblpf hcudt, doet
verwachten, dat deze opperofficï.-r in het nu-
jnar nog in een hooge betrekking den actieven
dienst in bet leger kan hervatten.
H. M. de Koningin-Moeder kwam Zator-
dag op Het Loo om den jaardag van hare
dochter te vieren en tot Donderdag teblpvon,
Zaterdag namiddag is te 's Hage, in tegen
woordigheid van eenige leden van den Raad
van Beheer van het Permanent Hof van Arbi
trage en een aantal belangstellenden, in het
gebouw van genoemd Hof, Prinsegracht, de
opemngszitting gehouden van het Scheidsge
recht waaraan de beslissing ia opgedragen van
een geschil omtrent een deel van de zeegrena
tusschen Noorwegen en Zweden.
Hot Scheidsgerecht bestaat uit de heeren
mr. Loeft', lid der Tweede Kamer en oud-
Ministor van Justitie, voorzitter, Boichmann,
President van het Hof van Appèl te Drontheim
en Hammerskjöld, Gouverneur van Upsala.
De voorzitter opende deze zitting met een
rede m de Fransche tanl
Heden (Maandag) vangt de behandeling der
zaak ann.
ln een naeht van de vorige week is
ton huize vnn professor H. Cop to Delf:
ingebroken. De boogleoraar bevindt zich
op reis. zoodat nog niet kon worden vastge
steld hoeveel er vermist wordt. Intusschen
hebben de dieven alles overhoop gehaald en
zullen de voorwerpen van waarde wel. spa