MIDDELBERGSCHE «1011SVNT.
Donderdag
26 Augustus.
Sprokkelingen,
Bit Stad en Provincie.
h°. 200
152- Jaargang.
1909.
Deze courant verschynt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prya per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland iranoo pp. f
Aizonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bp abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan bot bureau bezorgd zjjn.
Ad verlaattenSO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel mi
SO cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd bot Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
HAR Ax., N.JE. Voorburgwal 266. Amsterdam-
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf van den spoordienst komt in
-dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Middelburg 25 Augustus.
ln een paar bladen komt, afkomstig uit een
bron, een bericht voor uit Middelburg omtrent
de oefening van het garnizoen
uit deze plaats in den omtrek van
den Sloescben dam, waaromtrent wjj in
ons nommer van Dinsdag het een en ander
hebben verteld.
Bedoeld bericht wemelt, naar ons van bo-
voegde wordt medegedeeld, van onjuistheden.
Zoo is niet waar dat de manschappen zich eerst
door het water naar de Zuid-Bevelandsche
kust moesten begeven. Die marsch ging over
droge slikken, ongeveer een kilometer uit den
dam, en leverde geen moeilijkheden op.
Van den terugtocht wordt gezegd dat
verscheidene manschappen tot het midden, zelfs
tot den hals in de slik zakten en door an
deren er moesten worden uitgetrokken. De
waarheid is dat enkele manschappen, over een
lengte van 40 Meter, tot de knieën in de
slik zakten en bjj het pogen om er uit te
komen vielendoor anderen ondersteund, be
reikten zjj den wal. Dat enkele equipement-
stukken verloren gingen, spreekt van zelf.
Beweerd wordt verder dat eenige soldaten
door deze buitengewoon zware manoeuvre zoo
danig werden aangepakt dat zy met den am
bulance wagen naar de kazerne moesten lerug-
keeren, en men bij een van hen zelfs geruimen
tjjd de kunstmatige ademhaling moest toepassen
wjjl men het ergste vreesde.
De juiste lezing is dat enkele manschappen
door angst en de modderlucht flauw vielen en
moesten worden bjjgebraoht. Van vrees voor
hun leven was geen sprake. Zy zjjn wel per
ambulance wagen naar Middelburg vervoerd,
maar hun toestand was van dien aard dat
niet een in het hospitaal behoefde te worden
opgenomen.
Dat de ambulance wagen halfverwege moest
terugkeeren, omdat de paarden niet verder
konden en vielen is fantaisie van den bericht
gever. De ambulance wagen is in het geheel
niet op de slikken geweeBt, omdat de bouw
ervan dit niet toeliet.
Wel ia geprobeerd een caisson over te brengen,
maar dat lukte niet, wyl de paarden op de
Mikken niet voort konden.
Het spreekt van zolf dat bjj een dergeljjke
gelegenheid, waar het geldt een geheel nieuwe
proef, noodig geacht voor ons verdedigings
stelsel, zich allicht moeilijkheden voordoen.
Daarom worden ook alle voorzorgsmaat
regelen genomen en zoo veel mogeljjk voorzien
in voorvallen on feiten die kunnen plaats
hebben.
Dit is dan ook hierbjj geschied en aan de
ooodige zorgen heeft het niet ontbroken.
Men wachtte zich daarom bjj het vermelden
van het gebeurde voor overdrijving.
Het bljjkb ons achteraf dat de dame in Den
Haag, van wier ervaring met een dienstbode,
die zjj op proef had genomen, wjj in ons vorig
nommer melding maakten, een anderen, een
beteren weg had kunnen inslaan dan zjj nu
heeft gedaan.
Zjj had zich direct tot den kanton
rechter kunnen wenden.
Mr Joh. J. Belinfante geelt dan ook in Het
Dienstbodenrecht, door hem geschreven en door
de Maatschoppij tot Nut van 't Algemeen uitge
geven, steeds den raad allo geschillen aan het
oordeel van dien ambtenaar te onderwerpen-
Wy wjjzen dus in 't algemeen nogmaals op
dien nuttigen wenk.
Men heeft in zulke gevallen slechts een
schriftelijk verzoek op ongezegeld papier tot
den kantonrechter te richtendaartoe hebben
beide partyen het recht.
De kosten komen ten laste van de verlie-'
zende partyeen dienstbode kan echter in de
meeste gevallen een bewjjs van onvermogen
verkrjjgen.
Uit een opgaaf der gemiddel de boter-
prjjzen per K.G. van 1 Jan. tot 1 Aug. die
jaar, door den beer C. Zwagerman in het
Zeeumch Landbouwblad gegeven, bljjkt dat do
gemiddelde marktpryzen te Middelburg steeds
lager geweest zjjn dan die voor de boter van
de zuivelfabriek te 'b Heer-Arendskerke. Op
21 Januari wqs de boter van 's-Heer-Arends-
kerke 30 cent per E.G. duurder dan de boeren-
boter op Walcheren.
Van de 30 marktdagen is de boterprjjs te
Maastricht 26 maal belangrjjk hooger, 1 maal
geljjk en 3 maal iets lager dan te Middelburg.
Op 22 Januari was de boter te Maastricht 31
cent per KG. duurder dan te Middelburg.
Nu is maar de vraagwas er ook verschil
in qualiteit?
Was die van de zuivelfabriek te 's Heer
Arendskerke en van de boter te Maastricht
ook soms beter dan van die te Middelburg
Sedert eenigen tyd wordt het dagelyksch
weerbericht van het Koninklijk Neder landt ch
Meteorologisch Instituut iederen dag direct na
ontvangst gepubliceerd in een kastje aan den
gevel van het telegraafkantoor alhier.
Thans wordt in de Staatscourant als iets
nieuws meegedeeld dat dit gebeuren zal, en
dat voorloopig daartoe ook zijn aangewezen in
Zeeland Goes, Hulst en VliBsingen.
Terecht wordt door Het Vad. gevraagd
waarom aan dien nuttigen maatregel niet
meer uitbreiding wordt gegeven; vooral op
het platteland met het oog op den landbouw,
waarvoor dit bericht zoo nuttig is.
Wat is er tegen, dat weerbericht iederen
dag op dezelfde wjjze in alle gemeenten, waar
een telegraaf- of telefoonkantoor is, te laten
pnbliceeren
Ln Duitschland geschiedt dit reeds, en zoo
wel met het oog op de landbouwbezigheden
als door toeristen wordt daarvan een dank
baar gebruik gemaakt.
In Frankrjjk gebeurt het zelfde. Wjj herin
neren ons een kleine gemeento in het Noor
den van Frankrjjk, waar men zeker kan zyn,
lederen dag twee telegrafische berichten voor
het raam van het telegraafkantoor aangeplakt
te vinden het weerbericht en de beurs van
Parjjs,
In Duitschland wordt het weerberieht ook
op groote schaal aan particulieren verstrekt.
Wjj herinneren ons een hotelhouder, en een
iandbouw-oeconoom, die iederen dag dat be
richt telegrafisch ontvingen; eerstgenoemde
publiceerde het voor de toeristen.
Voor uitbreiding van dien maatregel is te
meer reden, nu de weerberiohten door verbe
tering en uitbreiding van den waarnemingB-
dienst allengs meer vertrouwen verdienen en
dit ook bjj het publiek vinden.
Wjj willen in de mededeeling nu maar vooral
letten op het woordje voorloopig" en hopen
dat uitbreiding zoo ruim mogeljjk ook ligt in
de bedoeling van den Minister van Landbouw.
De daaruit voortvloeiende kosten behoeven
toch geen bezwaar op te leveren.
Er zjjn wel veel minder nattige en minder
praotische zaken, waarvoor geld wordt uitge
geven.
Heden, 25 Augustas, is het twee jaar gele
den dat de heer P. L. Tak plotseling overleed.
Het Volk herinnert hieraan en tevens dat
zyn bibliotheek indertjjd door do familie aan
do S. D. A. P. is afgestaan.
Het plan was een z.g. Stichting-Tak te ves
tigen, om in Amsterdam die bibliotheek tot
een min of meer openbare bibliotheek te
maken.
Doch de omstandigheden waren niet gunstig,
zegt het blad. »Kort na Tak's dood kregen wjj
de groote krisis met zijn bopelaozen toestand
om geld te krygen. Daarna kwamen de par-
tjjtwisten die de tjjden ongunstig maakten.
Toen weer de verkiezingen die alle krachten
in beslag namen.
Doch dat alles is nu voorbjj en thans ljjkt
ons het oogenblik gekomen om de dankbare
herinnering aan Tak, die nog zeer levendigis
in heel onze party, om te zetten in een daad.
De bibliotheek is tban6 onder dak gebracht
in het gebouw van do aid. Amsterdam III,
doch meer dan onder dak brengen was het
nog niet. Do Soc.-Dewi. Studieclub heeft zich
belast met het katalogiseeren.
Spoedig is thans een oproep te wachten van
de commissie, waarin het Partijbestuur, het
Amsterdamsche federatiebestuur en de afd. III
leden benoemden, eon oproep om financioele
medewerking. Wjj hopen dan dat heel de
party in korte dagen tjjd* zorgen zal dat dat
gene wat er wezen moet, er komt, en dat in
elk geval niet de driejarige herdenking van
Tak's dood zal plaats hebben, zonder dat dit
bescheiden monument voor dezen geliefden
strjjder voor de bevrijding van het proleta
riaat gesticht is."
De Cni'aeao'sche («onverneurs-
vacature.
Onze Haagsche correspondent Bchrjjft ons
Do voorziening in de vacature van het gou
verneurschap van Curasao, ontstaan door de
ontslagname van jhr. O. J. de Jong van Beek
en Donk, zal aan den nieuwen Minister van
Koloniën ongetwijfeld hoofdbrekens kosten.
De heer De Waal Malefijt, die ten opzichte
van deze zaak geheel vreemd staat, mag wol
ter dege nit zjjn oogen zien, dat hjj uit de
candidaten den meeBt geachikten kiest en niet
bezwjjkt voor pressie van buiten af, van de
zjjde zjjner coalitie-vrienden, die, naar men my
verzekert, yverig in de weer zyn hem to
«bewerken" ten gunste der benoeming van een
vurig en militant-ciericaal
Van uit Curasao wordt er bard gewerkt om
mr. Th, J. A. Nuyens, die aldaar procureur-
generaal is, tot gouverneur benoemd te krygen.
Het heet. dat do «bevolking" der kolonie
deze benoeming verlangt; inderdaad is hjj
echter de candïdaat van den bisschop van
Curasao. Waar de heer Nuyens in alles met de
Roomscb-Katholieke geestelijkheid medegaat en
de eiechen der RoomBch-Katholieken op onder
wijsgebied in Curasao nog lang niet bevredigd
zyn, is het niet te verwonderen, dat van die
zjjde met vreugde de benoeming van dezen
heer zou worden begroet. Mr. Nuyens, die
commandeur is in de orde van den Heiligen
Gregoriusis Katholiek per excellence en heett
daardoor ook bjj de Katholieken hier te lande
zyn goede vrienden.
Reeds onder het bewind van Minister Iden-
burg zjjn er, toen het gerucht ging dat gou
verneur De Jong zyn ontslag zou nemen,
btappen gedaan om mr Nuyens te doen be
noemen. De voorganger van den heer De
Waal Malefyt was echter met te bewegen om
deze candidatuur in den Ministerraad te brengen.
Hy achtte Let, en terecht, minder gewenBcht
om in een kleine kolonie a'.s Curasao iemand
als gouverneur aan te stellen, die door jaren
lang verblyf aldaar zich. by zyn bestuur allicht
zou laten leiden door locale sympathieën en
antipathieën.
Hierbjj komt nog dat de beer Nuyens on
getrouwd is, welke omstandigheid bjj de ver
vulling der betrekking van gouverneur niet
zonder gewicht is. Goed op de hoogte van de
eigenaardige verhoudingen en toestanden op
dat eiland, wist de heer Idenburg dan ook
naar waarde te Bchatten het argument, dat de
«katholieke bevolking", d. w. z. de negers, de
benoeming van don «katholieken" heer Nuyens
zon verlangen.
Behalve de candidatuur Nuyens echynt,
naar my van wel ingelichte zjjde medegedeeld
is, ook ernstig als candïdaat in aanmerking te
komen jhr mr E. B. Wittert van Hoogland,
commies-griffier van de Eerste Kamer. Verder
wordt de naam genoemd van jhrmrG. Michiels
van KeBsenich, advocaat te Roermond, een
echten Limburger,die boven zyn medecandidaten
het niet te onderschatten voorrecht heeft, dat
hjj een eigen neef is, niet van éón, maar van
twee invloedrjjkeReomseh-katholieke Kamer
leden, nl. de heeren Van Wynbergen en R.
Itegout.
Voor den nieuwen Minister van koloniën
liggen hier dus voetangels en klemmen genoeg
en met belangstelling mag men tegemoet zien,
wien bjj aan H. M. de Koningin als gouverneur
van Curasao zal voordragen.
Aangenomen, dat wjj hier met een «roomsche"
gouverneursbetrekking te doen hebben en dat
er bjj de tegenwoordige politieke constellatie
wel geen sprake zal zyn, dat een niet-clencaal
eenige kans heeft, zoo zou het toch in het
belang der rust en orde in die kolonie aan
beveling verdienen, mdien een niet-militant
clericaal tot gouverneur werd benoemd.
De tapijtbehangsels in de kamer voor
burgerljjke zaken in het gerechtsgebouw a 1 -
hier, in 1765 door Daniel Leyniers, marchant
et fabriquani de tapisserie tres fine Jabrique de
Bruxellesgeleverd cn waarvan het grootste een
zinnebeeldige voorstelling geelt van een triomf
tocht van een Romeinsch imperator die veel
van hun klourrjjkdoui hadden ingeboet en bier
en daar versleten waren, zyn thans gerestau
reerd on op hunne oorspronkelijke plants terug
gebracht.
Dit werk geschiedde door de firma J. H.
Haag Zoon, meubelfabrikanten en behangers
te Amsterdam.
Het stof en vuil is uit de behangsels ver
wijderd, de scheuren en de plaatsen, die
geleden hadden, zyn hersteld, waardoor het
geheel zeer veel heeft gewonnen. De kleuren
zyn weer frisch geworden en de naden en
slechte gedeelten zoo goed mogeljjk bijgewerkt.
Een by voegsel tot de SI. Cl no 197 bevat
de statuten van de naamlooze vennootschap
Mantelmagazjjn De Duif, voorheen onder de
firma A. Beekman te Middelburg.
Zjj beeft ten doel don handel in, en bet
vervaardigen van allerhande kleedingstukken,
en alle zoodanige artikelen, welke in den meest
uitgebreiden zin tot bet kleedingvak bohooren.
De vennootschap wordt aaDgegaan voor 50
jaren.
Het kapitaal bedraagt f 40.000, verdeeld in
40 aandeelen, elk groot f 1000. De aandeelen
zjjn volgestort.
Als commissarissen zyn benoemd dr J. C.
Bolle en mr J. A. Hey se, ierwjjl de derde
commissaris in de eerste te houden vergadering
van aandeelhouders zal worden benoemd.
Als directrice is benoemd mej. A. P. H.
Beekman, eebtgenoote van den heer A. B.
Carpreau.
De Middelburgache voetbalvereniging
Victoria zal, om verwarring te voorkomen, in
't vervolg Zeelandia heeten.
Uit Vlissingen.
De lood8leerlmgen van het Belgisch loods
wezen L. Yernieuwe, C. F. Robbjjns, A. E.
Blondó, J. B. Vjjand, M. Y. Vanleke. P. J. J.
Demoor en P. A. Vanneuville 2jjn bevorderd
tot hulploods bjj denzelfden dienst.
Zooals indertjjd gemeld werd, is door het
departement van Marino een contract gesloten
voor den bouw van een onderzeeboot, ont
worpen door de Kon. Maatschappij de Schelde
en Whitehead en Co. A. G, teFiume. De boot
zal te Vlissingen vervaardigd worden.
Het Marineblad pnbliceert hierover de vol
gende gegevensTotale waterverplaatsing 131.3
ton, idem ondergedompeld 146.6 ton. Onder
water moet gedurende 3 uur een vaart van
8 ruylen kunnen worden behouden, terwyl de
kruisvaart 7 mjjl is. Boven water zyn de ge-
eisehte snelheden 11 en 10 myl De bewapening
bestaat uit 2 lanceerinrichtingen voor torpedo's
van 45 cM. diameter.
Naar gemo'té wordt zal de eerste der
drie nieuwe mailbooten van de maatschappij
Zeeland, Prinses Juliana. Maandag 6 September
van Glasgow te Vlissingen aankomen.
Op Woensdag 8 September wordt de offi-
cioele proeftocht gehouden en zal dan van
Vlissingen naar Gueenboro en terug worden
gevaren.
AIb gezagvoerder van de nieuwe boot zal
optreden de heer A. Buakop, thans comman
dant van de nachtboot Prins Hendrik
Maandag maakten een paar jongelui op
den weg Van Koudekerke naar Biggekerke
een rjjtoertje met een hittewagen, toen een
troepje lotelingen huiswaarts keerde. Een
hunner gaf den bit een klap voor den kop,
het beest schrikte en geraakte met het voer
tuig in een sloot. Gelukkig liep alles nog
zonder perBOonljjke ongevallen af.
Voor officier van administratie is te
Kampen ook geslaagd de sergeant F. Wester-
weel, geb. te Woliaartsdjjk.
To St. Maartensdijk zjjn, blykens
een op last van den burgemeester ingesteld
onderzoek, dezelfde doosjes met zuurtjes als
in Rotterdam verkocht. Kinderen hebben ze
gebruikt doch zonder eenig schadeljjk gevolg.
In de Dinsdag te St. Annaland ge
houden raadsvergadering werd voorloopig vast
gesteld de gemeente-rekening over 1908 in
ontvang op f 19.718.91 en in uitgaaf op
f 17.156.34; on das niet een goed slot van
f 2562.57.
De koBten voor het lager onderwjjs hebben
bedragen f 6973.78*.
Ver de' werd vastgesteld do rekening van
de Weezen-Armen over 1908 in ontvang ad
f 10.492.77' en in uitgaaf ad f 9814.71. dus
met een batig saldo van f 678.06'
Door den voorzitter werd medegedeeld dat
het voornemen bestaat twee lokalen der open
bare school te voorzien van nieuwe school
banken, waarvoor vermoedelijk 64 stuks zullen
noodig zynalsmede dat met het oog op de
a.s. volkstelling, het noodig is dat een nieuwe
nummering der huizen in de gemeente plaats
beeft. Een en ander kon de goedkeuring der
vergadering wegdragen.
Tevens deelde de voorzitter nog mede dat
het onderzoek van Burg. en Weth. aangaande
het verzoek om eene intercommunale telefoon
aansluiting daar te stellen, nog niet d&t
stadium heeft bereikt, om met een rapport
dienaangaande voor den dag te kunnen komen.
Kennis gegeven werd verder dat do districts
schoolopziener zjjn goedkeuring heeft gehecht
aan het plan tot verbetering van het terrein
vóór de openbare school, dat dienon moot
voor vrije speelplaats der schoolkinderen.
In de Dinsdag te Axel gehouden raads
vergadering werd de gemeente-begrooting voor
1910 aangeboden op een bedrag f33,353.76'.
Met 7 tegen 2 Btemmen werd besloten de
brug op het Plaatje niet voor de gemeente
over te nemen.
Aan den hoer J. A. van Vesseui, gemeente
secretaris, werd op zjjn verzoek, zonder hoof-
deljjke stemming, verlof gegeven tot 1 October
tot herstel zjjner gezondheid.
Bjj de rondvraag vroeg en verkroeg do heer
F. Dekker inlichtingen omtrent het op slot
doen der pompen op bepaalde uren. De voor
zitter zeide dat dit hoofdzukeljjk was geschied
om te voorkomen, dat de pompen werden
misbruikt en stuk gemaakt
Verder werd door den heer F. Dekker nog
gevraagd, waarom de levering van de buizen
voor de rioleering mot was gegund aan don
luagsten inschryver.
De voorzitter deelde hierop mede d&t,
hoewel de heer J. A. van Hoeve te Axel het
minst had ingeschreven, de levering toch was
gegund aan den heer Van der Pejjl, omdat deze
zou leveren overeenkomstig de monsters, terwyl
door alle andere inscbrjjvers was gevraagd van
het monster te mogen afwjjken.
Men schrjjft ons uit Philippine:
Sedert eenige jaren ontstond aanzanding der
suatiegeui van de uitwateringsluis der Isabella-
watering in de buitengronden van den Brak
man, onder deze gemeente, en werd de eens
rechte geul langzamerhand bochtiger waardoor
de gelegenheid werd geschapen, dat door
zachter strooming meer bezinking van zand
uit het bezwangerde water zich voortdurend
in en nabjj de geul nederzet en ondiepte ver
oorzaakt. Op den vroeger bjj elk ge tg droog-
loopenden sluisvloer bljjft thans 0.70 a 0.80 M.
water staan, waardoor de ongeveer 8000 H A,,
moest Belgische grondon zelfs in het droge
jaargetyde te ljjden hebben.
Een op Belgisch grondgebied aangelegd
kanaaltje, dat het polder water zou afvoeren
op het Leopold-kanaal, voldoet niet men
ziet sedert eenigen tijd door verschillende
deskundigen opnemingen doen en er worden be
sprekingen gehouden omtrent eene verbetering
van den waterafvoer op den Brakman
In een buitengewone vergadering van afge
vaardigden der issbellawatering, die voor
eomge dagen te Bouchaute werd gehouden, is
besloten de kromme ondiepe geul in do bui
tengronden van den Brakman te verlaten en
eene nieuwe geul door deze gronden te graven
in rechte richting op de sluis en ter diepte
van den sluisvloer. De ligging der geul zal
dan weder zyn als vroeger in het verlengde
der aluiB-as.
De noodige gelden voor de uitvoering van
dit werk zullen worden gevonden uit eene
buitengewone heffing van uitwateringsgelden
ad ongeveer 1.25 franks per H.A.
Gemeenteraad van Goes
Zitting van Dinsdagavond 8 uur.
Voorzitter de burgemeestor.
Afwezig de heeren jhr. Von Schmidt, Van
de Ven en mr De Witt Hamer.
De notulen worden onveranderd vastgesteld.
Een verzoek van S. van der Pejjl om ge
deeltelijke ontheffing van erfpacht van een
gedeelte Westvest wordt afgewezen.
Eeh verzoek van deuzelfde om oen stuk
gemeentegrond groot 54 c. a. nabjj zjjne fabriek
in erfpacht te mogen ontvangen wordt inge
willigd en het daarvoor te betalen recht be
paald op 10 cent per c. a. per jaar.
Aan J. Blok wordt het recht van uitweg
verleend voor zyn buis aan den Stationsweg
voor f 2 per jaar.
Enkele aanvragen om afschryving van be
lastingen worden ingewilligd.
I De rekening van het gasthuisbestuur over