MIDDËLBURGSCHË COURANT.
A
Dinsdag
24 Augustus.
Sprokkelingen.
FEUILLETON.
Benoemingen enz.
Hit Stad en Provincie.
N°. 19»
132- Jaargang.
1909.
Doze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. f S.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën 1> jj abonnement op voordeehge voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan hot bureau bezorgd zjjn.
AdvertentiënSO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.60elke rogel mi
SO cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen,
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnrean A. DB LA
MAR Ax., N.Z. Voorburgwal 466; Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit Dommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Middelburg 23 Augustus.
qual.
met
Ra-
Het pleit js beslecht.
In het district Breukelen is door de
Centrale Roomsch Katholieke Kiesvereniging in be
ginsel besloten een eigen candidaat te stellen.
En de antirevolutionnairen willen, volgens
de Stichtsche courant, hetzelfde doen. >En zjj
zullen alle geoorloofde middelen aanwenden
om hem gekozen te krjjgen."
De bondgenooten zullen het dus niet elkaar
aan den stok krjjgen.
Genoemd blad beschuldigt de Katholieken
van woordbreuk.
Er was toch in Juni tuBsehen de christelijke
partijen eene overeenkomst getroffen
Dit schijnt echter nu bjj de Katholieken
niet meer te gelden.
Zjj was dus slechts van korten duur!
-
Men fluistert, zoo beweert De Vaderlander
dat de reohtsche partyen min of meer verlegen
zitten met de vraag, wie voorzitter der
Tweede Kamer moet worden. De
heeren Lobman en Loeff moeten, als onze in
lichtingen juist zjjn, geen van beiden het
zware ambt willen aanvasrden, waardoor de
keus zeer beperkt wordt. In de antirevolution
aire party is niemand, die voor voorzitter in
aanmerking kan komen, de Katholieken hebben,
naast den heer Loeff, wel andere zeer knappe
manneD, maar die zjjn nog niet genoeg vete
raan, en van de christel jjk-historischeny telt
zich, naar onzen zegsman, niemand anders
beschikbaar dan dr De Visser. Maar men
scbjjnt in do Katholieke kringen niet erg De
Visserig.
Tegen de coalitie!
Dit ïb de grondtoon van een stryd, sedert
eanigen tyd door den redacteur van De Klaroen
den heer mr dr A. R. van de Laar, gevoerd
tegen De Nederlander.
In het jongste nommer van dat Politiek
Sociaal Tijdschrift, zet hy nader zjjne mee
ning uiteen in een opBtel, getiteld Vorming
eener Christe ijke Maatschappijen hy betoogt
daarin het volgende
«Wjj gelooven, dat De Nederlander zich ver
gist, waar zjj meent, dat by verbreking dor
coalitie bjjkans geen protestanten van anti
revolutionaire beginselen een zetel in de Kamer
zouden verwerven. Maar nog eens, mag, indien
de coalitie verkeerd is, dit een argument zjjn
om dan toch maar met die coalitie altjjd voort
te gaan De coalitie op zich zelf moet goed
zjjn, dut is beslissend.
DE POPE.
Naar het Russisch,
VAN
E. GLOEKOFTZOF.
Het gelaat van vader AntoniuB verduisterde"
»Dat is een andere kwestie. Ja, een
heel ernstige kwestie. Ik ben er een slacht
offer van. Zy heeft my dit gekost." De pope
wees op zjja grijze haren. «Ze heeft mg
van myn halve gezondheid beroofd, van de
rust van myn ouden dagen meer dan één
naoht heb ik over dat onderwerp nagedacht
Vroeger beschuldigde ik de ouders dat zy niet
meer aan de kinderen de vreeB en de liefde
voor God konden inprentenen toen mjj myn
eenige zoon Werd ontnomen, heb ik begrepen
dat de ouders daar niets aan kunnen doen.
De ceosuur is te zwak Ze veroorlooft de
publicatie van afschuwelijke boeken, die stel
selmatig den jonge zielen vergiftigen. Ik beb
er de ervaring van gehad met myn eigen zoon
Lucas, een lieve jongen, onberispelijk van ge
drag, altjjd de eerste op het seminarie. Maar
zoodra hy in aanraking kwam met de neven van
Vitrachowsky is bjj plotseling veranderd. Wan
neer hy met my redeneerde, rezen mjj de
baton te bergen, en vroeg ik my af, of ik
God boleedigd had, dat Hy my zulk een beproe
En juist de coalitie zelf met heel haar actie
achten wjj verkeerd en verderfelgk. Nier omdat
iedere coalitie, of soms iedere coalitie met de
Roomschen, verkeerd zou zjjn, dat geenszins,
maar wyl deze coalitie als het bondgenootschap
dor Christenen optrad en zoo dit bondgenoot
schap in haar geheel vastgeschakeld werd aan
al die leuzen, heel die actie, heel dien geest
van succes, die men nu is gaan beschouwen
als de Btrjjdmiddelen der Chriateljjke
politiek. Dut zeer veel Christeljjk-Historiechen
peraoonljjk hier niet aan hebben meegedaan,
verhindert niet dat zy als bondgenooten zoo
nauw met liet geheel waren verbonden, dat
stilzwjjgend aan dit alles sanctie werd ver
leend Met behulp van die leuzen, met behulp
van die actie zjjn immers de Christ.-Hist. even
goed als de anderen onmiddelljjk bjj eerate
stemming in do Kamer gebracht. Zjj zjjn ge
kozen als de vertegenwoordigers der Christe
lyke politiek, zjj zjjn als één man met de
anderen opgetrokken. Hadden de Chnst.-HiBt
vrjj van alle coalitie by eerate stemming overal
eigen candidaten gesteld, dan zou dit alles
anders Btaannu iB de Christelyke poli
tiek met de verkeerde middelen, die zjjn aan
gewend, mede haar politiek, de politiek der
coalitie, geweest.
Dit toch bedenke men welhet negatieve
coalitie-doel der Christ.-Hist., met name hand
having der Christelyke grondslagen van staat
en maatschappij tegen Liberalen aanval en niet
meer dan dat, is niet de leuze geweest,
waaronder de coalitie is opgetrokken, waar
mede men de zege heeft behaald. Dat met
dit negatieve dool zonder meer ooit de zege
zou behaald zgn, valt zeer te betwjjfe'
En zelfs al was dit de leuze der coalitie
geweest, dan zouden wjj toch hebben gemeend,
zooals wjj reeds telkens betoogden, dat ook op
bet terrein der politiek op den duur niet
alleen van uit het negatieve voor gezamen-
lyken opbouw bestaat bykans geen synthese
sleefd kan en mag worden.
Zoo de coalitie werd verbroken en een party-
indeeling' in conservatieven en vooruitBtre-
fen er plaats voor muakte, zouden naar
meening ook zonder invoering van Even
redige Vertegenwoordiging nog heel wat
Antirevolutionnairen en Chr.-Hist. Kamerleden
worden gekozen.
Maar nog eens, om dit alles gaat het niet.
Wjj achten de conlitie met al wat er nu
ee samenhangt schade voor het Koninkryk
Gods en dan mag de vraag niet gelden wat de
politieke gevolgen van de ontbinding der coali
tie zouden zjjn.
Aan de Protestantsch-Christelyke partyen,
ook aan de Chr.-hist.-Unie, dit schryft Dl
Nederlander zelf, ontbreekt voldoende intellec
tueels kracht. Dit zjj gif toegegeven, maar
raagt men zich wel eens af, of de Christe
lyke politieke actie van onzen tyd voor de
intellectueelen, vooral ook voor de jongeren,
- de studenten een getuigenis van het
Koninkryk Gods is die hen in het hartgrypt.
Of maakt niet vlak omgekeerd al dat Christelijk
genaamd politiek geknoei, al die ellendige
succes-lust juist op de intellectueelen met diep
ethisch gevoel, op mannen, die niet verre zjjn
van het Koninkryk Gods, een afschuweljjken
indruk? Zoo verliest men aan waren geeste
lijken invloed, al wint men ook voortdurend
ving liet ondergaan. Vroeger droomde hy met
van C6D mooie geestelijke loopbaan, die
hy de kalmste cn de aangenaamste vond.
Maar zoodra by die duivelsche boeken had
gelezen, wilde by er niets meer van weten.
»Er heeft zich een nieuwe wereld voor mjj
geopend", zei by dan. Ik heb om ons heen
niets dan leugens en huichelarjj gezieD. Ik
heb daarin meegeleefd, zoolang myn geweten
niet sprak. Nu kau ik het niet meer. Ik stik
"ijj u. Alles is verrot. We moeten alles ver
nieuwen, alles omverwerpen Daaruit kun je
meteen hooren wat voor soort wetenschap ze
in die boeken leeren Een man van ervaring
weet dat het ketterjj is, maar een jongen
denkt dat, als die dingen zjjn geschreven door
geleerden, het ook de waarheid moet zjjn.
Mag men zulke boeken laten drukken Niet
alleen hy die de zonde begaat is een zondaar,
r ook hy die ertoe opwekt. En nu heeft
hy ons, zjjn vader on moeder, zjjn geboorte
plaats verlaten, en is naar Siberië vertrokken
naar de universiteit van Tomsk. Meer dan een
jaar heb ik nu niets meer van hem gehoord.
Misschien maken ze daar ginds ook propa
ganda
Vader Antonius zweeg; al zjjn gedachten
waren bij zjjn zoon van wien hy zooveel hield
hjj kon niot begrjjpen welke gedachten hem
haddon kunnen doen besluiten den afgebakenden
weg te verlaten en het hart van den vader te
breken om eon zaak te dienen, die aan den
in getallenmacht. Maar is het dan
gruwel, dat de heerlykheid van het Christelijk
geloof, eigenljjk de heerlykheid van den
Christus wordt verduisterd door politiek gedoe.
Moeten zjj, die in de Nederlandsche Chri
Studenten Vereeniging een werk hebben le
zien van de grootste nationale beteekenis, dat
alles dan maar aanzien en weer aanzien, en
toch bljjven zwjjgon Zwjjgen, want de Kamer
zetels gaan gevaar loopen
Zoo ziet men, zeggen wij de Arnli. Crt na,
men behoeft nog geen «paganiBt" te zjjn, om
van het misbruik van den godsdienst in de
politiek te walgen en do rechter coalitie als
immoreel te veroordeelen.
Bjj kon. besluit
is aan Harer MajeBteits adjudant-gene
raal, adjudant in buitengewonen dienst, den
gepensionnoerden luitenant-generaal J. B. vnn
Heutsz, op zyn verzoek, eervol ontslag
leend als Gouverneur-Generaal van Neder-
landsch-Indiëzulks met dankbetuiging voor
de vele en gewiohtige diensten, door hem in
die betrekking aan den lande bewezen en met
bepaling, dat dit eervol ontslag zal gerekend
worden in te gaan met den dag in de maand
December a.s., waarop hy de functiën
Gouverneur-Generaal aan zjjnen opvolger zal
hebben overgegeven
is benoemd tot Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch-Indië, de heer A. W. F. ldenburg,
oud-MiniBter van Koloniën en oud-Gouverneur
van Surinamemet bepaling, dat by als zoo
danig optreedt op den dag in de maand Decem
ber a b., waarop do tegenwoordige Gouverneur-
Generaal zjjne functiën als zoodanig aan hem
te Batavia zal hebben overgegeven.
Woensdag verleent de Minister van land
bouw, njjvorheid en handel geefie audiëntie.
KORTE MbDEDEEUNGESi
VERGADERING EN.
Te 'e Gravenhage is Zaterdag de zevende
conferentie gehouden van de Nederlandsche
Vereeniging voor Volks- en Schoolboden.
Het ledental bleef stationnair.
De uitkomsten werden medegedeeld van het
ingestelde onderzoek naar den toestand van
Volks- en Schoolbaden in Nederland. Van 33
gezondheidscommissies kwam bericht in dat
in hRar ambtsgebieden geen Volksbadhuizen
voorkwamen. Van 20 Volksbadhuizen kwamen
mededeelingen in. Uit die mededeelingen is
een bydrage samengesteld, waarin de uit
komsten van het onderzoek zyn neergelegd,
vergezeld van een 30-tal stellingen. Gebleken
is dat de toestand van het volksbadwezen in
ons land hoogst onbevredigend ia.
r waren in het geheel 25 h 30 volksbad-
hnizenhet totaal aantal genomen baden be
droeg in 1907 400.000 baden. Voor de bevor
dering van voIkBbaden worden aanbevolen,
propaganda in woord en geschrift; aanmoedi
ging van schoolkinderbaden, fabrieksbadep,
militaire baden, zoo goed mogelyke inrichting
van de volksbaden en steun van overheids
wege. Thans bestaat er nog slechtB één
gemeenteljjk volksbad, terwjjl aan geen enkel
volkabad een overdekt zwembassin is verbonden.
grjjsaard onbekend was De postmeester en
diaken zwegen eveneens.
Het eind van den Meidag baadde zich in
den roodon gloed der zon.
In twee rijen kwam een kudde de straat
door, een fijn grjjs stof opwerpend. Van tyd
tot tyd weerklonk de droge slag van de
zweep van den herder boven het geloei van de
koeien on het geblaat der schapen. Daarna
keerde de stilte langzaam terug.
»lk geloot dat ik de paarden van den
postwagen hoor," riep de postmeester,eensklaps
zich naar het open venster begevend.
- >Ik hoor ook de bellen," bevestigde
vader Antonius. >lk kan me daar niet in bedrie
gen. Maar ze rydeD niet langs den hoofdweg. Ze
komen hierheen.',
Alle drie uit het raam gebogen, staarden
naar den boebt van don weg naar
het dorp. Er werd een stofwolk ziclit-
die bjj het naderen aldoor grooter
werd, en eimlelyk de koppen van twee paar
den liet zien.
Er was een oogenblik van opgewondenheid
Vader Antonius liep naar een ander raam,
waaruit bjj boter kon zien, naar hy beweerde.
De postmeester hing mot zyn halve lyf over
raamkozyn en de diaken rekte de hals uit,
of bjj zyn ruggegraat wilde breken.
»Zo komen hierheen 1" riep de postmees
ter.
»A1b het tenminste niet iemand is die
In totaal werden in 1907 genomen 350.000
schoolkinderbaden. Aanbevolen wordt het
baden tydens den schooltijd.
Te Utrecht is Zaterdag de 28e algomeene
vergadering gehouden van de Vereeniging tot
bevordering van het onderwijs in Handenarbeid
Nederland.
Blykens het uitgebrachte jaarverslag is het
ledental van 480 tot 547 gestegen, waarbjj
nog niet geteld zyn de leden der drie nieuw
opgerichte Friesche afdeelingen. Hot aantal
afdeelingen is thans 8. Voorts zyn er 4 eere
leden en 7 donateurs.
De volgende algomeene vergadering zal
te Utrecht gehouden worden.
Op eenvoudige wjj ze werd heden middag
jhr mr E. P. Schorer op de algemeeno be
graafplaats alhier ter aarde besteld.
De lykstoet werd voorafgegaan door twee
rjjksveldwachterB en een drietal beambten bjj
de rechtbank.
Bloemen en kransen, zelfs een van het
college waartoe de overledeno behoorde, bleven
op uitdrukkeljjk verlangen achterwege.
Met de familio werd do ljjkwagen gevolgd
door den president der rechtbank en door den
burgemeester van Middelburg.
Ook was op den doodenakker de rechtbank
in haar geheel tegenwoordig, voor zoover de
leden niet afwezig zynevenals de balie.
Verder merkten wjj daar op den heer com-
issariB der Koningin in Zeeland, vele leden
i oud-loden van den gemeenteraad van Mid
delburg, den gemeente-secretaris on den ge
meente-ontvanger, den gemeente-bouwmeester,
den directeur der gemeente-gasfabriek en den
commissaris van politie.
De Vereeniging tot het bezoeken der armen was
door een deputatie vertegenwoordigd en door
enkele heeren wykbezoekers, curatoren van
het gymnasium door een deputatie, evenzoo
de erecniging tot zedelijke verbetering der gevan-
De kantonrechter, de griffier bjj het kanton
gerecht en de ambtenaren van het O. M. bjj
dat gerecht waren aanwezig, benevens de
garnizoenscommandant met zyn adjudant en
i commissaris van politie tc Vliseingen.
Vele vrienden en bekenden woonden overi
gens de uitvaart bjj.
Op uitdrukkeljjk verzoek van de familie
werd aan de groeve niet gesproken.
De oudste zoon van den overledene bracht
den aanwezigen, ook uit naam van de achter
geblevenen, diep gevoelden dank voor de laatste
eer welke zy zyn besten vader wel hebben
willen bewjjzen.
Het gebouw der rechtbank was tydens de
begrafenis ten teeken van rouw gesloten.
De Commissaris dor Koningin en Mevrouw
Dyckmeester zullen ter gelegenheid van den
verjaardag van H. M. de Koningin op Dinsdag
31 Augustus van drie uur af ontvangen.
Bjj kon. besluit is aan jhr. m. A. van
Reigersberg Versluys, op zyn verzoek, met in
gang van 22 September 1909, eervol ontslag
verleend uit zjjne betrekking van president
der arroudissements-rechtbank te Middel
Egorowska gaat", opperde vader Antonius.
>ls het een dame bromde de diaken.
»Een dame Met een mannehoed Neen,
neen, het is een man."
«^e rentmeoBter van Golitzky, geloof
ik
»Neen, het is een geestelijke."
»Een geeBtelyke, zeker dat kan. De
diaken van Nizok werd vandaag hier ver
wacht."
Het rjjtuig reed den zy weg naar hot huis in
de reiziger zwaaide met zyn hoed.
»Hy groetLieve hemel, en ik herken
>m niet, ik herken hem niot
»Het is vader Alexander riep de post
meester, verrukt den reiziger het eerst to heb
ben herkend.
Het rjjtuig hield voor de priestorwonmg stil.
Vader Antonius, de diaken en de postmeester
gingen naar de binnenplaats om don onver-
wachten bezoeker te begroeten
»Je zult nog rjjk worden, vader Alexander,"
gekscheerde vader Antonius. »We hebben met
zes oogeu gekeken en niemand heeft je hor
kend. Dmitry Fokitej heelt je voor een mooie,
elegante dame gehouden."
»Ha-ha-haEen dame En waarom dacht
je een dame te zien Hè Ha-ha-haIeder
mensch verklapt toch zyn intiemste gedachten
»Ik kon n door de Btof Diet onderschei-
in," verontschuldigde Dmitry Fokitsj zich
verlegen.
burg, onder dankbetuiging voor de lang
durige en gewichtige diensten door hem in
rechterijjke betrekkingen bewezen, en is hjj be-
benoemd tot commandeur in de orde van
Oranje Nassau.
Kort voor dat Zondagavond het concert in
hét SchuttershoJ alhier zou aanvangen, brak
boven onze stad een onweer los, dat later
bleek niet hevig en slechts kort te zyn.
Dit was zeker aanleiding dat hot concert in
het begin zeer slecht, maar later iets drukker
bezocht werd. Het bezoek was echter niet
zoo groot als gewoonlyk.
Het Middelburgsch Muziekkorps kweet zich
op verdienstelijke wyze van zyn taak en ge.
noot welverdiende toejuichingen van do aan
wezigen.
De middaguitvoering, welke llirmeken's Man
nenkoor dien dag in den Turn op bet Noord-
bolwelk geven zou, ging wegens hot ongunstige
weer niet door.
Woensdag is door het garnizoen alhier
een proef genomen om ovër de slikken van
het Sloe Zuid Beveland te bereiken, zonder
van den spoorwegdam gebruik te maken.
Die proef, op hooger last genomen, is ge
slaagd den troep, 237 man sterk, gelukte hot
den tocht heen en terug te doen, terwjjl slechts
een man of zes achter moesten bljjven.
De fotograat E. Helder alhier nam van de
interessante proef eenige opnamen, waaruit
blykt dat van de manschappen, die gepakt en
gezakt waren, heel wat is gevergd.
In dezelfde week is van uit Bergen op Zoom
door een compagnie op oorlogssterkte beproefd
by Lindonk do Schelde bjj laag water over te
te trekken. Ook dit is geslaagd. Na twee
uren marcheerens door 't water werd de N.O.
punt van den Bal/ipolder bereikt, daarna de
djjk van Bath langs gemarcheerd om van
daar weer door de Schelde naar Brabant te
trekken.
Uit VlisBingen.
De luxetrein die, zooals gemeld, vanaf 1
October van VlisBingen over Berljjn naar St.
Petersburg loopen zal, gaat niet driemaal per
week, maar slechtB tweemaal.
Maandag en Woensdag vertrekt hjj van
Vlissingen en Donderdag en Zaterdag komt
hjj van St. Petersburg aldaar aan.
Do Chr. Jongel. Vereen. Gelijk aan 't Mosterd
zaad aldaar zal in October a. s. zyn 50-jarig
bestaan herdenken.
Van de oprichters is o. a. nog in leven de
heer C. K. Dommisse, emeritus-predikant te
Vlissmgen.
la de Zaterdag middag te Serooi-
kerke gehouden raadsvergadering word de
gemeenterekening over 1908 vastgesteld m
ontvangst op f 8401.26 en in uitgaaf op
f 7389.86®, alzoo met een goed slot van
f 1011.39'.
Aangeboden werd de begrooting ovor 1909,
in ontvangst en uitgaat ad f 8796.86®,
Aan M. Kerkhovo word voor ziekte en sterf
geval zjjner vrouw ondersteuning gegeven.
De sluiting van de gemoente-zandputten
werd van 15 Sept. op 1 October gebracht met
't oog op de werkzaamheden der aanvragers.
- >En ik heb je het eerst herkendriep
de postmeester.
- «PrachtigPrachtigMaar ik zal aan
de vrouw van Dmitry vertellen, dat hij van
idere vrouwen droomt. Ha-ha-ha J"
»Kom mee naar de zitkamer 1" stelde
vader Antonius voor, de dour openende, juist
op het oogenblik dat de meid het voorhuis
doorliep, triomfantelijk eon soopterrien vol
zoetigheden dragend.
Achter haar aan kwam de popadi», rood en
bezweet.
Vader Antonius breidde zyn armen uit met
een breed gebaar.
«Welnu, heb ik je niet gezegd, dat je
rjjk zou worden, vader Alexander Je wordt hier
afgewacht met volle schotels. Koop een lot
in de loterjj. Je zult zeker winnen."
«O, ik zal zonder dat ook wol winnen.
Goeden avond. Olga Vassiliofna. Hoe gaat
het vroeg vader Alexander, de popadia drie
maal omhelzend.
«Dank u, niet slecht. Ik houd me met
het huishonden bezig. Waarom hebt u uw
vrouw niet meegebracht?"
«Ik kom niet van huis. Ik kom uit de
stad."
«Uit de stad? Waarom?" vroeg vader
Antonius nieuwsgierig.
- «Ik had daar wat te regelen," antwoordde
vader Alexander ontwykend.
- «Ga zitten, waarde gasten," zei de popadia.
