M1DDELBURGSCHE COURANT.
1^2* Jaargang.
Zaterdag
7 Augustus.
Benoemingen enz.
Bit Stad en Provincie.
RericMen
184
1909.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zot- en Feestdagen.
Prijs ?er kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland banco pp. f S.
Afzonderlijke nummers koeten 5 cent.
Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zyn aan het bureau te bekomen
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middagB vóór één unr
aan hst bureau bezorgd zgn.
Advertentiën10 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels t 1.50 j elke regel me
20 cent. Reclames 40 cent per rogel. Groote letter* naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnrean A. DB LA
MAR Ai., N.Z. Voorburgwal 206, Amsterdam.
Middelburg 6 Augustus.
Nederland en Venezuela.
In een correspondentie aan De lijd uit
Curacao wordt over dr. Paul gezegd dat hjj
de Nederlandsche regeering om den tuin heeft
geleid,
Hier iB men nu algemeen van gevoelen,
zegt de schrijver dat hp (of zyn last
gever) oneerlijk spel gespeeld heeft met het
doel era de oorlogsschepen van Nederland
hier weg to krjjgenwant die lagen Vene
zuela leeljjk in den weg.
Bjj kon. besluit
iB benoemd tot griffier van het gerechtshof
te 's Gravenhage mr L. J. A. van Lidth de
Jeude, thans rechter in de arrond. rechtbank
te Amsterdam
zjjn benoemd tot ontvanger der registratie
en domeinen t'eAlmelo G. H. Kraus, thans
ontvanger bp dat dienstvak te Zuidbroek;
IJsselmonde G. J. M. Stolk, thans ontvanger
bjj dat dienstvak te ZaltbommelMaarssen M.
Th. Mgnlieff, thans ontvanger bjj dat dienstvak
te SchagenEindhoven Z .de Klein, thanB ont
vanger bjj dat dienstvak te Roosendaalen
Venlo L. Venema, thans ontvanger bjj dat
dienstvak te Weert;
is aan den kapitein op non-activiteit jhr F.
M. van Spengler, van het wapen der Konink
lijke marechaussee, op het daartoe door hem
g9daan verzoek, een eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend en hem de rang
verleend van majoor.
De groote SchuUershofzoxA was Donder
dagavond weer geheel gevuld, terwjjl nog velen
een plaats vonden onder de veranda.
De artisten van Strengholt's Bpecialiteiten-
gezelschap hadden weer veel toejuichingen in
ontvangst te nemen van een bljjkbaar dank
baar publiek.
De matinee van heden middag waB goed
bezet.
Donderdagavond gaf de Nieuwe Neder-
landsche Tnonee'vereenigmg in den Schouwburg
alhier een in menig opzicht verdienstelijke
opvoering van Oud Heidelberg, het bekende
tooneelspel van Wilhelm Meyer Förster.
Zelfs wanneer wg die vergeleken met de
20 November 1906 door het Brondgeesl Ensemble
hier gegevene, dan pleit veel in haar voor
deel.
Dc hooldrollen waren in goede handen.
De heer Van Eisen had boven den heer
Brondgeest zeer veel voorvooral zjjn figuur,
zjjn jeugdiger voorkomen, wat het spoedig
bekoord worden van Katht en zjjn opgewon
denheid voor het studentenleven veel waar-
Echjjnljjker maakte.
En mej. F. te Mjjtelaar had ook haar uiterljjk
en haar lieve stem zeer mee. Beiden speel
den zeer goed en het afsoheidstooneel in het
laatste bedrjjf was aangrijpend en toch zoo
eenvoudig.
De heer Delmonte vervulde de dankbare rol
van dr JiUtner en had daarmee veel succes.
Ons kwam hjj in het eerste bedrjjf soms al te
pathetisch voor.
De heer P. Urban was als Lütz, kamer
dienaar, al te zwaar op de hand. Hjj was niet
grappig-pedanthg verveelde daardoor meer
dan dat hjj de vrooljjkheid opwekte.
Do heer Van Beem speelde de beide rolletjes
van kastelein en Glanl, bediende, met de
noodige kleur.
Op ons tooneel en met figuranten uit onzen
kring moeten tooneelen als in het tweede
bedrjjf veel in waarde verliezen. Men deed
zooveel raogeljjk zjjn best die te doen slagen.
Jammer vonden wjj dat men dit stuk niet
gekozen had voor den Vrijdagavond het was
daarvoor veel .meer geschikt, en de schouw
burg was dan waarscbgnlyk beter bezet ge
weest dan thans.
Nu was hjj half gevuld met een publiek,
dat zich meermalen en vooral ten slotte dank
baar toonde.
Enkelen, die de strekking van hotgeen gezegd
werd niet begrepen, verstoorden door hun ge
lach den indruk daarvan. Zjj werden echter
spoedig tot stilte gebracht. Maar men bedenke:
het is kermis en men is dan goedlachs.
Morgen (Zaterdag) De Twee Weezen en Zon
dag De Voddenraper van Parijs. Voor de lief
hebbers om te genieten
In den nacht van Donderdag op Vrjjdag
omstreeks 1 uur ontstond op de Varkeasmarkt
alhier twist tnsschen eon paar personen.
Een ander, zekere C. F. M. H., alhier woon
achtig, die de vechtenden wilde scheiden,
ontving van een hunner met een mes twee
steken in den rug tusschen de ribben.
Vrjj hevig bloedend werd hjj naar den
politiepost op het Stadhuis gebracht, waar oen
te hulp geroepen geneesheer hem onderzocht.
De verwondingen bleken van niet ernstigen
aard. Hjj kón, na verbonden te zjjn, zich
voet naar huis begeven.
De vermoedeljjke dader is bekend.
Donderdagavond is onder St. Laurens
een buisbreuk ontstaan in de oude duinwater
leiding. In den loop van den nacht werd de
breuk hersteld.
Doordat bij de Oranjezon buitengewone
werken worden uitgevoerd, was het niet mo-
geljjk de pompmacnine direct aan de nieuwe
leiding aan te sluiten en was de toevoer van
water eenigen tjjd gestremd.
Uit Do m b u rg schrijft men ons:
Donderdagavond hebben we hier een concert
gehad van het dames-orkest, onder leiding van
mevrouw Heisier—Pleyel, dat tegenwoordig in
het Groot Badhuis te Vlissingen uitvoe
ringen geeft.
Het aantal bezoekers op het paviljoen was
zeer groot, wat met de door hen getoonde
bljjken van waardeering zeker voor het gezel
schap een groote voldoening zal zjjn.
De kapel is zeker één van de beste, die we
hier gehoord hebbenze heeft uitmuntende
instrumenten, die zeer goed bespeeld worden.
Mevrouw HeisierPleyel is zelf pianiste en
begeloiddo op smaakvolle wjjze de ensemble-
en solonummers. Een proeve van meesterljjk
samenspel werd o. a. geleverd mot Tannhauser
voor kwartet, viool, cello, bas en piano.
Ook de wjjze waarop het programma was
ingekleed voldeed ons zeer.
Bg bevelschrift der arrondissements-recht-
bank te Middelburg is naar de terecht
zitting verwezen, met last tot invrijheidstel
ling, A. v. L., 74 jaar, zonder beroep,
geboren te 's-GraveDpolder, wonende te Yerseke,
thans gedetineerd, beklaagd van de vroeger
vermelde handelingen.
Te Zaamslag bekwam Woensdag de
schilder H. W. deerljjke brandwonden aan zjjn
handen, daar zjjn kleeren vlam ratten door
een pot boenwas, gekookt op een petroleumstel,
waarin de vlam was geslagen. Hjj vluchtte
naar buiten en wist zjjne kleeren te dooven
door zich over den grond te rollen,
Door de spoorwegonderneming Mechelen—
Terneuzen werd in de maand Februari 1909
ontvangen f 70.522 tegen f 9(7.868.45 over die
maand in 1908. Van af 1 Januari tot en met
ultimo Februari 1909 beliepen de ontvangsten
f 145.929 69 tegen f 169.729.11 over die maan
den van 1908. Per dag en per kilometer werd
ontvangen van af 1 Januari tot ultimo Februari
1909 f 36.37 tegen f 41 60 over dat tjjd vak
in 1908. Crt
Te Biervliet zullen de feestelijkheden
ter viering der geboorte van prinses Juliana
plaats hebben op Zondag 12 Sept. a. s.
Maandag d. a. v. worden de schoolkinderen
getracteerd.
Een commissie is deze week benoemd.
Gemeenteraad van liddeUorg.
Zitting van Donderdag middag te 31/, uur.
(9 lot.)
Voorzitter de heer jhr M. van den Brandeler,
burgemeester.
Afwezig de heeren Fruin, Hejjse, Van Tey-
lingen, De Veer, Snouck Hurgronje, Tak en
Bg de voortgezette discussie over het vi
stel van Burg. en Weth tot verkoop van grond
aan The Vitrite Works zegt de heer Van Dunné
dat de heer Tak, indien bjj de hier gevoerde
besprekingen had bygewoond, misschien over
de zaak anders zou denken dan na het ge
sprek met don heer Den Bouwmeester.
Spreker vraagthoe denken de heeren Fruin
en Van Teylingon er ovor
Hjj zou de zaak willen uitstellen en die
behandelen in September of October, wan
neer alle leden present zjjn.
Hg vindt dat er tgd moet zjjn om in zoo'n
belangrgke zaak te beslissenmen moet zich
daarbg niet door een particulier het mes op
de keel laten zetten.
Hjj wgst op de groote kosten van het
bouwen van een fabriek in Duitschland.
Den heer Den Bouwmeester zegt dat het
aandringen op spoed en hetgeen door dc
Vitrite is aangevoerd volstrekt geen dreige
ment is.
Hg wjjet erop dat spoed hier noodig ib
dringt aan op een beslissing, m welken zin
dan ook.
De heer Schorer bespreekt de bezwaren van
den heer Van Dunné. Wat betreft het niet
verkoopen van het terrein aan de Vilrite daar
mee gaat hjj niet homogeen mei den heer Van
r unné
Er is ander terrein in de buurt verkocht;
waarom moet men dit hier weigeren
Wat aangaat de kwestie van wederinkoop
komt het spreker voor dat het bezwaar van
den heer Van Dunné gegrond is.
Hg gelooft dat de voorgestelde bepaling van
den heer Den Bouwmeester in strjjd zou zijn
met het Burg. Wetboek.
Toch zou hg geneigd zyn, niettegenstaande
het wetteljjk bezwaar, er toch maar mee door
te gaan.
Dan zou tegemoet gekomen worden aan het
bezwaar van de commissie van financiën.
Met uitstel van behandeling kan spreker
zich niet vereenigen. Iijj vertrouwt dat, waar
de Vilrite zegt dat zjj vóór 12 Augs een be
slissing hebben moet, dit ernst is.
De heer Van Dunné doet een voorstel tot
uitstel van behandeling
De voorzitter moet zich ten sterkste daar
tegen verzetten.
Het geldt hier een belangrgke industrie in
de gemeente en spreker weet dat er niet veel
toe noodig is de Vilrite Works te doen beslui
ten een fabriek buiten de grenzen te bouwen.
Als de door den heer Van Dunne gewraakte
bepaling later tot een conflict mocht leiden,
wat niet aan te nemen is, dan is het niet
zeker hoe een procedure zou uitloopen.
Het is voor de gemeente wenschelgk dat de
Vitrite behouden blgft,
Het is de grootBte fabriek in de gemeente
en nu dient de raad oen ruimen blik te hebben
en niet te schroomvallig zgn deze industrie
zooveel mogeljjk te steunen.
Het voorstel-Van Dunné tot uitstel van be
handeling wordt verworpen met 8 tegen
2 stemmen, die van de heeren Van Dunné en
Verhage.
De heer Van Dunné stelt nu voor bjj de
voorwaarden van overname der gebouwen en
macbineriën te bepalen dat de schatting moet
geschieden naar afbraakswaarde.
De heer Den Bouwmeester merkt op dat de
heer Van Dunné nu nog een Btap verder gaat.
De gemeente moet ce machines niet over
nemen, dat wil ze niet. Wat zou ze er trouwenB
ook mee moeten doen, waar zjj toch nooit van
plan zal zgn zelf fittingB te vervaardigen?
De heer Van Dnnné wgst er op dat in de
gebouwen zich wel machines zullen bevinden
die vaststaan en overgenomen moeten worden.
De heer Den Bouwmeester pleit, volgens hem,
voor zgn eigen parochie maar niet in het
belang der gemeente.
Het is wel gemakkoljjk de mooie man te
zgn en door iedereen gegroet te worden, maar
men moet het belang der gemeente voorstaan.
De voorzitter hoopt dat de heer Van Danné
zgn woorden van zoo even zal terugnemen,
want die gelden niet alleen den heer Den
Bouwmeester maar het gansche dogelyksch
bestuur.
Spreker -ontxaadt verder aanneming van het
voorstel van den heer Van Dunne. Het zou
tegenover een bestaande industrie in deze ge
meente onbilljjk zgn.
De heer Van Dunné verdedigt nog nader
zijn voorstel.
Hg toont door voorbeelden aan dat in an
dere plaatsen ontzaglgk groote fabrieken zgn
opgernimd, waarby gebouwen en machineriën
tegen de waarde van afbraak zgn overgegaan.
Hg acht het gevaarlgk indien de gemeente
ten opzichte der schatting niet alle mogeljjke
waarborgen zou nemen.
Spreker wg6t er op dat het niet aangaat in
een vergadering een voorstel te zenden waar
over men dadelgk moet oordeelen. Men heeft
toch niet het geheele Burgerlgk wetboek in
zgn hoofd.
Uit dat wetboek haalt hg nog enkele be
palingen aan over schatting.
Hg vraagt wat er gebeuren zal indien de
naamloozo vennootschap, met welke men te
doen heeft, eens failleert.
De heer Den Bouwmeester zegt dat hij alleen
spreekt van de gebouwen.
De heer Van Dunné zegt dat daarbg behoort
hetgeen er aard- en nagelvast aan ie.
Het voorstel-Van Dunné betrekkelijk de
schatting wordt verworpen inet 6 tegen 4
stemmen.
Voor stemmen de heeren Schorer, Van
Dunné, Verhage en Ermerins.
Thans bomt in stemming het voorstel van
Burg. en Weth., zooals dat geamendeerd is
daor de heeren Den Bouwmeester en Gratama.
Bij aanneming wordt aan Burg. en Weth.
de redactie ervan overgelaten.
Het voorBtel van Burg. en Weth. wordt
aangenomen met algemeene stemmen
behalve die van den heer Van Dunné.
Daarna is de vergadering gesloten.
Het amendement van den heer Gratama, in
ons vorig sommee in 't kort gemeld, luidt in
zgn geheel als volgt
»De gemeente behoudt zich het recht voor,
om de door de Xaamlooze Vennootschap The
Vitrite Works te koop gevraagde gronden en
gebouwen tegen teruggave van den betaalden
feoopprgs weder tot zich te kunnen nemen, zoo
de Vitrite Works zich van die gronden
bouwen wensebt te ontdoen, behalve
de Vitrite HVis voormelde gronden en gebou-
ovordoet nan een of meer personen, die
zich ten doel stellen, daarin ot daarop een
soortgelgk bedrjjf uit te oefenen als door de
Vitrite Woris wordt uitgeoefend, zullende in
het laatste geval ook de nieuwe eigenaar van
den grond en do gebouwen aan de verplichting,
de Vilrite Works opgelegd, gehouden zgn.
De gemeente is verplicht, bjj terugname,
hiervoren omschreven, ook de op dien grond
staande gebouwen tot zich to nemen tegen de
bepaling der prjjBwaarde, daaraan toe te kennen
door drie op verzoek der gemeente door de
ariondisssmente-rechtbanb te Middelburg te
benoemen en te becedigen deskundigen.
De gemeente zal zich omtrent die terug
name van den grond en van hetgeen daarop
aanwezig is moeten verklaren binnen drie
maanden na daartoe door den eigenaar van
dien grond en gebouwen te zijn aangezocht."
ONDERWIJS.
Wjj ontvingen het verslag aangaande
den toestand van het middelbaar onderwgs
in de gemeente Vlissingen in 1908.
De burgeravondschool met tweejarigen
cursus telde op 't eind van 't schooljaar 75
leerlingen in de eerste en 30 in de tweede
klasse.
Voor het schooljaar 1908/9 werden toege
laten 87 leerlingen in de eerste en 44 m de
tweede klasse
De avondschool voor handwerkslieden met
driejarigen cursus begon het schooljaar 1908/9
met 23 leerlingen in de eerste, 10 oud-leer
lingen in de tweede en 6 oud-leerlingen in
de derde klaBse.
Mejuffrouw Addy van Nieuwfeujjk te
V 1 i b b i n g e n behaalde te Tbielt (België)
het staatsdiploma voor Fröbelonderwijzeres
met aanteokening voor de Fransche taal.
De 30e jaarlgksche eiamenB van de Ne
derlandsche Toonkunstenaars-Verceniging zgn ge
ëindigd.
In het geheel hadden zich aangemeld 46
voor piano (lager onderwgs), 4 voor piano
(middelbaar onderwgs), 4 voor viool, 11 voor
koorzang (onderwijskunst) en 9 voor Bolozang
(onderwijskunst), te zamen 74 c&ndidaten
waarvan geslaagd11 voor piano (1. oéén
voor piano (m. o.), 3 voor viool (onderwgs), 6
voor koorzang (onderwgs-bunst) en 8 voor
solozang (idem).
LANDBOUW.
In het laatst der vorige week kwamen
op jonge kruisbessenplanten in den tuin van
jhr. Van Vredenburch te T holen, voorzitter
de afd. Tholen der Nederl. Maatsch. voor
tuinbouw en plantkunde, verschijnselen voor eener
ziekte, welke deden denken aan de zoozeer
gevreesde Amerikaansche Meeldauw.
Eenige takken, gezonden aan prof. Ritsema
Bos te Wageningen, bevestigden, na onderzoek,
dit vermoeden.
Dit heeft prof. Ritsema Bos vermoedelijk
aanleiding gegeven tot het schrijven der waar
schuwing, opgenomen in ons blad van Don
derdag jl.
Mochten belanghebbenden meenon Ameri
kaansche Meeldauw te ontdekken, dan raadt
de heer Camman, Rgkstuinbouwleeraar, ten
sterkste aan hem ten spoedigste hiervan kennis
te geven of aan prof. Ritsema Bob.
Eenige takjes van kruisbessen, door den
Meeldauw aangetast, zgn te zien bg jhr. Van
Vredenburch te Tholen. De heer Ter Haar
zal binnenkort tuinen en kweekergen onder
Tholen komen inspecteeren.
Een brochure over Amer. Meeldauw, met
afbeelding, is gratis verkrygbaar bg don
secretaris van de afd. Goes der Nederl. Pomol.
Vereen., den heer F. Kakebeeke, of bjj den heer
Camman te Tetermgen.
In verband met een vorig bericht omtrent
gebrek aan werk voor den veldarbeider in
Oosteljjk Zeen w sc h - V 1 a an de r en
meldt men ons dat een wiedbaas te Boschka-
pelle dit jaar ruim f 2000 minder uitbetaalde
dan verleden jaar voor trekken, binden en
schelven van vlas, omdat dit gewas zooveel
minder is uitgezaaid dan in 1908.
Als men nu weet, dat bg bgna uitsluitend
arbeiders uit Boscbkapelle in het werk had,
en ook nog werklieden ait deze gemeente by
anderen in het vlas arbeiden, mag men veilig
aannemen, dat dit jaar alleen door den Bosch-
bapelschen werkman wel f 3000 minder is
verdiend aan den vlasoogst dan verleden jaar,
welke verdienste heel wat arbeidsdagen ver
tegenwoordigt voor hen, die in het vlas werk
zaam waren.
Te Honteniese verwondden zich deze
week drie paarden van den landbouwer De N-
aan het prikkeldraad, dat om de weide is
gespannen. Een jaarling sneed zich den poot
geheel door. zoodat het moest worden afge
maakt; de twee andere, waarvan een ook
ernstig was gekwetst, zullen herstellen.
Op bladzjjde 142 en 143 van Een vijftigtal.
Vertalingen uit het Nedorlandsch in het
Duitsch, benevens een groot aantal woorden
en uitdrukkingen door I. van Gelderen, leoraar
g het middelbaar onderwgs te Utrecht, dat
in 1902 bg J. B. Wolters te Groningen werd
uitgegeven, komt bgna letterlgk het verhaaltje
voor omtrent de ontmoeting van Prins Hen
drik en een arme vrouw, dat het Arnh. Dagbl.
dezer dagen zgn lezers opdischte en dat wg
in ons vorig nommer met vermelding der bron
overnamen.
Het gebrek aan kopy bjj dat blad moet wol
heel groot geweeBt zgn om uit een schoolboek
de stof te gareu voor een verhaaltje en dan
die oude kost voor te zetten als iets nieuws.
Wuurschjjniyk zal Prins Hendrik zich op
9 Aug. naar het kasteel Middachfen begeven
cm het Duitsche Keizerpaar te begroeten.
Volgens anderen in er sprake vandatkezcr
Wilhelm Maandag een kort bezoek op Het Loo
zal brengen.
De bevolking van Amsterdam blgft dalende.
Ook Juni geeft volgens het pas verschenen
maandbericht van het gemeentelgk bureau
van statistiek eene vermindering, namelijk
van 367 zielen. Wel overtrof de geboorte de
sterfte mot 476, maar er vertrokken 843 meer
personen, dan er zich vestigden. Van 566.256
zielen in Januari, kwam de bevolking in Juli
op 565.553.
- Te Zeist is overleden jhr. mr. S. M. S.
de Savornin Lohman.
Hg was te Groningen geboren 22 Aug. 1833,
promoveerde aan de universiteit aldaar en
bekleedde verschillende rechterlyke betrekkin
gen. Het laatst fungeerde hg als voorzitter
van de algemeene rekenkamer, als hoedanig
hg in den zomer van 1908 aftrad.
De Haarlemsche rechtbank heeft den
makelaar en commissionair in effecten F. B.
Piet, van wiens verdwgning in ons vorig
nommer melding werd gemaakt, failliet ver
klaard. De getailleerde, met zgn gezin ver
trokken onder voorgeven van een zomerreisje
r Wiesbaden, moet naar Amerika gegaan en
daar reeds aangekomen zgn.Hoe groot de schade
is, kan nu nog niet gezegd worden. Het kan
toor deed evenwel geen groote zaken en had,
meent men, zijn cliënteele voornamelgb onder
kleine beleggers, die er dus voorn&melgk de
dupe van zullen worden. Piët stond zeer gun.
stig aangeschreven. De oorzaak van de cata
strophe moet liggen m Baisse-Bpecnlatiën in
Amerikaansche waarden.
- Te Deventer en in de omgeving dier Btad
zgn in den laatBten tgd verschillende inbraken
geschied, zonder dat men den dader of do
daders op het spoor kon komen. Het is de
politie eindelgb gelukt den vermoedelgken
dader in handen co krggen. Het is oen arbeider,
in wiens bezit verschillende brandkastsleutels
werden gevonden, benevens andere goederen,
die vermist werden door de eigenaars, in wier
perceelen was ingebroken. De aangehoudene
is ter beschikking van de justitie te Zutphen
gestold.
De brievengaarder te Andelst heeft zgn
betrekking verlaten. Men heeft zgn spoor
kannen volgen tot Ngmegen.
Ongelukken. Te 's Gravenhage is een
jonge dame van den eleetrischen spoorweg, ter-
wyl die in beweging was, gesprongen. Zg viel,
kroeg hersenschudding en overleed aan de ge-
volgon. Te Stadskanaal is het zevenjarig
zoontje van een sohipper uit Nieuwesch&ns
verdronken. Een man, die voor eenige
dogen te Arnhem door een bespanning der
rgdende artillerie werd aangereden, is in het
diakonessenhuisaan de verwondingen overleden
Op oen fabriek van nageperete en andere
steenen, in de nabgbeid van Doesburg, word een
werkman door een der machines gegrepen en
hem de arm van het lichaam gerukt. Na
voorloopig verbonden te zgn, werd hjj per
roeiboot naar Doesburg vervoerd, waar genees-
