MIDDELRURGSCME COURANT.
162
1909.
Dinsdag
13 Juli.
Middelburg 12 Juli.
Sprokkelingen.
Sit Stad en Provincie.
152* Jaargang.
Deze courant verschijnt (1 a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Fti's per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
AdVëTtentiön bjj abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectrssen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één unr
aan bet bureau bezorgd zjjn.
AdvertentiëaSO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regols t 1.50elke regel moer
20 cent. Reclamo» 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die rij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
MAK As., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
courant behoort een bijvoegsel.
Ter herinnering aan de kiezers voor leden van
-den Gemeenteraad te Middelburg en te Vlis
singen
De stembus is Dinsdag tot vjjf uren ge
opend.
De vrjjzinnigen in beide gemeenten verzui
men Tooral niet te stemmen.
En dat zjj dit doen op de volgende heeren, in
Middelburg.
District I.
J. G. ERMER1NS
en
mr. F. J. SPRENGER.
Wjj mogen er wel eens op wjjzen dat in
1908 op de antirevolutionnaire candidaten ook
in het eerste district oen groot aantal stemmen
is uitgebracht en ook daar de tegenstander
niet is te minachten.
Men zjj dus op zijn hoede
Vlissingen.
District 11.
P. E. AUER. v
en
District 111.
P. F. AUER
M. N. ROTTIER.
He'. Centrum pruttelt over den uitslag der
raadsverkiezingen in Roermond.
Het is ook wel om zich te ergeren.
Daar in een stad, welker bevolking op wei
nige procenten na den eerenaam Katholiek
wil dragen, kon zelfs een man als do voor
zitter der Katholieke Kiesvereeniging, de heer
mr. Verscheure, niet in eenmaal worden ge
kozen, en iemand die zich tegenover de Katho
lieke Kiesvereeniging Btelde als de heer Teldera,
■verwierf terstond een zetel in den raad.
En daarop laat de redactie van dit Katho
lieke blad eene redeneering volgen over dit,
zoo&ls zjj noemt, «abnormale verschijnsel"
■dat niet van langen duur zjjn kan een voor
haar gelukkige troost en over het zonder
linge dat >daar in 't Zuiden nog een oase
bestaat, waar 't overal kwjjnonde en verdor
rende liberalisme groeit en bloeit."
Wjj hebben natuurljjk een anderen kjjk op
.-die dingen.
Ja, wjj durven zelfs deze vragen te doen
Zon het ook kunnen zjjn dat die bevolking,
«welke op weinige procenten na den eerenaam
Katholiek wil dragen", gaat inzien dat men
kerkeljjk goed katholiek kan zjjn en
toch voorstander van «liberale" beginselen op
politiek gebied
3s het ook mogeljjk dat de meerderheid
dier bevolking genoeg heeft van
hethuidige bestuur en het eene
wil beproeven met het liboraal
element, waaronder wjj verstaan de dragers
Tan de vrjjzinnige en anticlericale beginsolen
Allicht brengt dit haar uitkomst en verbe
tering.
Zien wjj juist, dan kan dit tevens tot waar
schuwing strekken voor hen die, zoools b. v.
in Middelburg en vooral in Vliasingen, op weg
zjjn om-hot bestuur in dezelfde handen te spelen.
Dr Kuyper moot weêr heel wat hooren over
zjjn «buitenaf" gaan
"Waarom noemt men het hem zoo kwaljjk
dat hjj dit deed zondei nog zich nader- te
hebben verdedigd of gerechtvaardigd
Hjj wil zeker eerst eens ernstig nadenken,
om dit des te beter te kunnen doen.
Zoo willen wjj het liefst opvatten.
Ala bjj dan weerkeert, kunnen wjj een schit
terende rechtvaardiging van zjjn handeling als
Minister-Politiek handelaar in
ridderorden verwachten.
Het zjjn slechte menaohen die hem verdenken
de zaak op de lango baan te willen schuiven,
omdat zooals Land en Volk beweert bjj
nimmer zal kunnen weten wat men tegen
hem hoeft in te brengen zoolang niet
alle brieven die hjj in zjjn zaak heoft ge
schreven, voor hem liggen. Immers* of mr
Tideman en de redactie van Hel Volk al ver
klaren «wjj hebben niet meer," daarom kan
een derde nog wel in het gelukkig bezit zjjn
van een geheel dossier.
En omdat de heer Kuyper dit derhalve
nimmer zal kunnen weten, zal het hem altjjd
«met wel doenljjk" bljjven, «in de bekende
zaak nader^van zich te doen hooren."
Dat zjjn maar booze gedachten.
Bovendien men zal hem genoeg herinneren
aan het gebeurde en hem om opheldering
bljjven vragen.
Wjj hopen, uit eerbied voor zjjn groot talent
on zjjne zeldzame gave, dat hg uit deze 'voor
hem aller onaangenaamste geschiedenis zoo
blank als versch gevallen sneeuw zal te voor
schijn komen.
In de laatste dagen onthielden wjj ons
van aanhalingen uit andere bladen over deze
veelbesproken geschiedenis. Zjj
bevatten weinig of geen nieuwe opmerkingen.
Maar èn om de schrijfster èn om een daar
in tenslotte voorkomende bewering laten wjj
hier volgen wat jonkvrouw Anna de Savornin
Lohman opmerkte in het jongste nommer
het eerste van den 23sten jaargang van
De Hollandsche Lelie.
«Natuurljjk volg ik, zoo schreef zjj, de Lintje-
onthullingen met groote belangstelling. Zoo is
er dan toch nu cn dan een Rechtvaardigheid
waar die geschiedenis juist nu aan den dag
aomt, na. de verkiezing-Triomfen, die hierdoor
wèl wat zullen worden vergald aan Abraham
En wat de houding van mr Tideman aangaat, het
was zjjn plicht; en, indien hjj als cnrator zjjn
boekje te buiten ging, door die feiten publiek
te maken, dan vind ik het van hem als mensch
dubbel flink zich daaraan niqt te hebben ge
stoord. Op die manier zou elke schurkerjj wor
den doodgezwegen, omdat het ambtagehoimen
zou kunnen gelden. Alleen de biecht 1b een tot
gehoimhouding verp'ichtend iets; de houding
van mr Tideman vind ik als zuiver-mensch,
flink en goed. Neen, m. i. was drKuyper's
brief ter verdediging uiterst zwak, eigenljjk
een schuldbeljjdenis. Maar zal hg nu
worden gestraft met minachting Kunt gjj be
grepen! Niemand durft dat. Deliberate
bladen óók niet."
Heeft die dame wel kennis genomen van de
vele liberale bladen die over dr Kuyper een
oordeel uitspraken?
Hier ten slotte een ondeugendheidje van het
Hbld.
Dr Kuyper, alvorens «buitenaf' te gaan.
zucht«Ik heb van Lohman nooit zooveel last
gebad als van Lehmann
Wjj wezen er reeds op dat van clericale
egden de aandacht van dit geruchtmakend feit
wordt afgeleid door te wjjzen op al of niet
bewezen gebeurtenissen ter linker-
z jj d e.
Mod is nu zelfs bezig oude koeien uit den
sloot te halen, zeer oude zelfs.
Zoo bevatte dezer dagen Zeelandia, hot te
Hulst verschjjnende katholiek blaadje, onder
het opschrift Verkiezingagold een
artikel, dat een feit herinnerde uit het jaar
1864 1
«Dit heeft zoo Bchrjjft het Handelsblad
de bedoeling een verdediging van dr Kuyper
te zjjn inzake de ridderorde-quaestie, maar dat
dr Kuyper wel eens de bede «Heer, bewaar
mg voor mjjn vrienden I" op de lippen zou
kunnen brengen. Deze Zeeuw verdedigt dr
Kuyper als de straatjongen, die een ernstige
beschuldiging tracht te weerleggen door zjjn
aantjjger toe te voegen«Jou grootvader heeft
nog wel erger gedaan".
Zeelandia dan haalt dë geschiedenis op van
den minister Betz, die in 1864 let wel, 45
jaar goledenaan een Limburgscb Kamer
lid, zjjn oud-ambtgenoot Van der Maessen de
Sombreff, schreef dat hg een wetsontwerp tot
verbooging der grondbelasting in Limburg,
waarvan hg in 1863 verklaard had dat een
spoedige behandeling gewenscht was, zou
laten rusten, indien de verkiezingen in Lim
burg gunstig voor bet ministerie uitvielen.
De verkiezingen vielen gunstig voor bet
nistene uit; het ontwerp bleef gedurende de
zitting 1864—65 buiten behandeling, maar
word in het najaar van 1865 weer ingediend.
Dat gaf aanleiding tot de openbaarmaking
van den brief van minister Betz in een Lim-
burgach bladdaarop werd hg in de Tweede
kamer ter sprake gebracht. De minister Betz
diende toen 18 Nov. '65 zjjn ontslag in.
(Tusschen haakjesZeelandia vertelt het
geval als volgt
Toen door hot voorlezen van den brief door
Huffman» minister Betz. die zoo »een gerust
geweten had", publiek tot leugenaar werd ge
maakt, vluohtte bjj als eou dief met schande
en verachting beladen de vergaderzaal uit en
nam zijn ontslag en het ministerie met Thor-
becke aan het hoofd, zeer solidair in dat
kiesschandaal betrokken, moest ook zjjne bie
zen pakken."
Zooveel beweringen, zooveel onjuistheden:
de Handelingen van de Tweede Kamer van 18
Nov. 1865 leoren, dat de brief niet 's voorge
lezen, ook later is dit niet gebeurdvoorts
dat de minister Betz de vergaderzaal niet kon
uitvluchten, aangezien hg niet tegenwoordig
was, en dat Thorbecke niet in het kiesschan
daal was betrokken zooals niot alleon bjj zelf
maai ook de heer "Van der MaesBen de Som
breff op 20 Nov. mededeelde; dan vroeg de
minister Thorbecke zjjn ontslag in het eind
van December, meer dan een maand na den
minister Betz, niet wegens deze zaak, maar
wegens verschil met zjjii ambtgenoot van ko
loniën Franson van de Patte, voornamelijk over
de invoering van een Indisch Strafwetboek bjj
wot of bjj K. B.de minister van justitie,
Olivier, die het met Thorbecke eens was,
trad mede af. Wjj sluiten de haakjes
la 1864 heeft dus de minister Betz, een
liberaal, een zeer, zeer ernstige fout begaan
niemand die het zal ontkennen.
Maakt dat iets beter wat dr Kuyper reeds
heeft toegegeven Zal het eenigermate de
beteekenis verminderen van datgene waarvan
men nu nog slechts kan vragen of dr Kuyper
er zich aan heeft schuldig gemaakt Natuur
ljjk Diet! En mogen de liberalen tot in
eeuwigheid vau dagen nooit meer een anti-
revolutionnair ovet iets hard vallen, omdat
eens een liberaal minister een zeer verkeerde
daad heeft gedaan Het i'b te dwaas, natuurljjk.
Maar wat een handige vriend van dr Kuyper,
die zoo vergelijkingen uitlokt tusschen dien
mr Betz en dr KuyperZeker, de een deed
veel erger, maar de ander
En, wat is toen van dien mi Betz gewor
den vraagt allicht iemand.
Die i3 van het politiek tooneel verdwenen
O, en dus als dr Kuyper......!
Van zjjn vrienden moet men het hebben 1"
Wjj hebben met opzet het oordeel der
redactie van hot Hbld overgenomen omdat
deze zeer oude geschiedenis ons geheel onbe
kend was en een oordeel van dat blad buiten
de provincie, al komt het ook overeen met
het onre, misschien meer ingang vindt dan
het onze.
Het behoort tot de collegiale gewoonten van
Bommige Zeeuwsche bladen om al wat door
de Midd. Crt wordt gezegd bjj voorbaat ver
dacht te maken of in een verkeerd licht te
plaatsen.
De verkiezing van den heer S. D. Gulden,
den ontslagen gemeente-ambte
naar, tot lid van den raad in bet derde
district van Amsterdam, nog wel met
stemmen meerderheid, heeft heel wat agitatie
gewekt.
Als of hot een wonder is dat men zulke
ontslagen personen tot martelaars en helden
maakt 1
De Amsterdamsche oorrespondent van Land
en Volk schrgft daarever dan ook heel kalm.
Naar zjjno meening wordt die verkiezing van
conservatieve zjjde verschrikkelijk opgeschroofd.
Hjj ziet de groote beteoekenis van dit feit
niot in. We zjjn er nu eenmaal aan gewend,
merkt bjj op, dat in het eenigste 8. D. district
van Amsterdam elke S. D. wordt verkozen,
van Troelstra tot Pothuis toe. Dat nu ditmaal
Gulden de candidaat der S. D. werd, ligt voor
eon goed deel aan de reactie zelf, een ontslag
zonder oenigen rechtsgang verleend, moest tot
een dergeljjko repreBsaille-maatregel van S. D.-
zjjde leiden. OverigenB behoeft men zich niets
ongerust te maken, dat de heer S. D. Gulden
lid van den Raad is geworden, bjj zal op zjjn
tjjd of te ongelegener tjjd opkomen voor ge-
mcente-auibtenaron en werklieden, dat is al,
alleen vraagt hg natuurljjk veel te veel tegelgk,
aar dat doen de andere S. D. eveneens.
Er is wel eens beweerd dat in verschillende
colleges urenlang wordt beraadslaagd over
zaken van weinig belang maar dat gewichtige
voorstellen er zonder ernstige gedachten wisse
ling door gaan.
Gemeentebelangen haalde hiervan dezer dagen
een aardig voorbeeld aan
Een groot scepticus op dit gebied, een bur
gemeester in Oost-Pruisen, diende bjj den ge
meenteraad twee voorstellen in, een betreffende
een door politie gestelde vraag, of de '.ouwen,
waaraan de honden, die niet mogen losloopen,
moeten worden gebonden, van 90 op 70 cM.
ingekort mooten worden, en een tweede tot
het sluiten van een leening van 11 millioen
▼oor verschillende, niet geheel duideljjk aan
gegeven doeleinden. «Nu zult ge zien", zeide
de burgervader, «dat de beeren raadsleden
zich moe zullen praten over de touwtjes
van 70 cM., want zjj houden allen een hond,
maar de leening van 11 millioen gaat er
direct door."
En zoo geschiedde het ook. Ovor de bon
dentouwtjes werd twee uur gediscussieerd. Bjj
de leening vroeg niemand waarover het eigen
ljjk liep, hoewel de toelichting onvolledig was
en belangrjjke kwesties, waarover nog geen
besluit was genomen, door de beslissing over
de leening tevens werden beslist.
Dit wordt door genoemd blad aangehaald
als antwoord op de vraag of, nu hoe langer
hoe meer personen uit alle kringen in de ge
meenteraden zitting nemen, die personen wel
allen in staat zjjn werkeljjk den volkswil tot
uiting te brengen en of er eigenljjk wel van
een werkeljjke deelneming aan het werk der
gemeente sprake is.
Het voorbeeld is niet bemoedigend omdat
bjj na overal hetzelfde verschjjnsel zich voor
doet. Het eigenbelang speelt vaak een hoofdrol.
Maar laten wjj ook dit mogen opmerken
als er een onderwerp aan de orde is, waar
alle leden, zoonls men dat noemt «bjjkunnen"
dan laten zjj van zelf hun licht daarover
schjjnen.
En dat is ook wel begrjjpeljjk-
Het Centraal Comité van de anti-revolution-
nairo partjj acht het niet noodig voor de
verkiezingen in Harlingon, Schoterlnnd en in
Amsterdam IV een advies openbaar te maken,
omdat voor Harlingon het accoord geldt, en
in de beide andere districten het uitkomen
met een eigen candidaat z. i. de moeite niet
loouen zou.
Iu Harlingen, zegt De Standaard, zjjn we tot
steun van den Chriat.-Hiit. candidaat gehouden.
In Schoterlnnd daarentegen en in Amster
dam IV bestaat voor ons geen enkele reden
om nogmaaU ons geluk te beproeven.
Belang voor de anti rev. pnrtjj als zoodanig
is hierbjj in 't spel, en hoe spoediger zulke
naverkiezingen tot een definitief resultaat leiden,
des te beter.
Het is gelukkig dat men blgkons de
couranten-berichten ook in Zuid-België in den
laatBten tijd een weertje heoft gehad, dat wee
moedige herinneringen op wekt aan de zomers,
heel lang geleden, toen er nog een zon was.
De Juli-zephir, die Zondag hier in Zeeland
woei, zal nu de leden van de Société Lyrique
Harmonieuit Braine lo-Comteniet zoo rauw
op hot Igf zjjn gevallen, dan wanneer ze uit
de warmte waren gekomen.
Maar ze zullen toch ook wol met dankbaer
waardeering den moed van de Middelburgers
hebben geconstateerd, die in een betrekkeljjk
zoo grooten getale naar het door genoemde
veroeniging Zondag vond in het Schuttershof
gegeven concert waren gekomen. Er waren
een 7 800 personen in den tam, en werkeljjk,
het was er in die beschutte omgeving nog wel
uit te houden. Eerst tegen het slot van het
concert moest ook het bladerdak zich gewon
nen geven in den strjjd tegen den regen, en
glimden de parapluies boven de tafeltjes.
Dat het weer zoo lang nog dragoljjk bleef,
kwam ten goede aan de aandacht voor de
muziek, en die aandacht wsb wel besteed. We
hebben hier in Middelburg al meerde ervaring
opgedaan dat dergeljjke plaataeljjke muziek
verenigingen in Bolgic vaak een boogen trap
van muzikale ontwikkeling hebben beroikt,
deze Harmonie behoort tot de zeer goede-
De klank was beschaafd, van do klarinetten
zoowel als van het koper, en onder de uit
tekende leiding van den directeur Arthur
Norel, leeraar aan het conservatoire te Bergen,
wist het orkest een schakeering in het spc-l
te leggen, die warm aandeed.
Het publiek was dan ook zeer gul met hot
applaus, niet bet minst na den solo voor piston,
na hot Concerto voor zeven clariuetten, en bjj
twee composities van den directeur.
Het concert stond onder leiding van het
reemdelingenverkeer. De concertgevers waren
tegen twaalf unr in Vlissingen gekomen en toen
ze met de.tram van vjjf uur te Middelburg
arriveerden, door de omstandigheden had
men het oorspronkelijke, ook aan ons opge
geven plan om per spoor aan te komen,
moeten wjjzigon werden ze aan de Lange
Viele brug opgewacht door het bestuur van
Vreemdelingenverkeer. Met nrüziek ging het toen
de Btad in, eerst naar de sociëteit De Verge
noeging, waar een oogenblik word vertoefd
en daarna naar het Schuttershof.
In de pauze van het concert werd het be
stuur en de directeur van de voreeniging met
bun dames door Vreemdelingenverkeer ontvangen
in de mooie Schutterszaal.
De vice-president van laatstgenoemde vor
eeniging, de heer W. Hioolen, hield in het
Fransch een toespraak waarin kg herinnerde
aan de schitterende uitvoering van 1890 door
de Harmonie gegeven in dezen zelfden tuin,
eu waarin hjj persoonlijk hulde bracht aan
den president, die naast de vele eervolle open
bare waardigheden, waartoe hjj door zjjn
medeburgers geroepen is, ook nog het voor
zitterschap der vereeniging waarneemt; en aan
den directeur zoowel voor zjjn verdiensten als
componist als voor zjjn meeslepende leiding.
Ten slotte stelde bjj met een glas eerewjjn
een dronk in op de vereening, haar president
en haar directear.
De president, de boer Henri Neuman, bur
gemeester van Brain-le-Comte, oudvoorziter
van den Provincialen raad van Henegouwen
en opvolgeud lid van den Sonaat, sprak een
woord van dank.
Ook hjj wees op het bezook van 1890, en
hoewel slechts vier van de toenmalige leden
nog over zjjn, wa&rvun hjj er een is, herin
nerde hjj zich nog de zeer harteljjke ontvangst
die hun ook toen te bourt gevallen was. Hjj
gaf voorts de verzekering van de levendige
sympathie waai mee men in Belgio de gebeur
tenissen in Nederland volgt, en zei dat dit
niet het minst het geval is geweest met de
gelukkige bevalling van de Koningin, een
opmerking die met bravo's word begroet. Hg
betuigde ook nu weer zjjn dank voor de
goede zorgen van Vreemdelingeverkeer, en stelde
een dronk in op den voorspoed van Middelburg
Daarna werd buiten het concert hervat.
Toen aan het slot hot Wien Neerland't bloed
gespeeld werd antwoordde hot publiek met
zulk een aanhoudend applauB dat het volks
lied herhaald word. Maar het applaus hield
niet op voor eerst ook nog de Brabanfonne was
gespeeld.
Vandaag om twoe uur heeft het gezelschap
de terugreis aanvaard.
De Nederlandsche Aannemersbond houdt,
zooals vroeger gemeld, Woensdag en Donder
dag te Middelburg in het Schuttershof en
te Vlissingen in het Groote Badhuis zjjn
jaarljjksche algemeene vergadering.
Woensdagmorgen heeft door Burg. enWeth.
van Middelburg ten stadhuize de officieele
ontvangst plaats.
Op het programma komt, behalve diners in
het Grand Hotel te Vlissingen, oen rjjtoer
.naar Domburg voor.
Uit Vlissingen.
Drie waggonladingen postduiven, hier Zater
dag uit DiiBseldorf aangekomen, zjjn beden-
morgen te 7 uur in vrjjheid gesteld.
Wegens de slechte weersgesteldheid van
Zondag kon de wedvlucht dien dag niet
plaats hebben.
Bjj ministcrieele beschikking zjjn do
volgende studenten aan de Technische Hooge-
hool benoemd tot buitengewone opzichters
aan de betreffende werken: J. de Booy en L.
J. Polderman, bjj de werken van het kanaa^
door Z u i d-B eveland; S. Netto, bjj de
