MIDDELBURGSCHE COURANT.
156.
152* Jaargang.
1909.
Dinsdag
6 Juli.
Middelburg 5 Juli.
Sprokkelingen.
Hit Stad en Trovineie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k a, met uitzondering van Zou- on Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zyn aan bet bureau te bekomen
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan bet bureau bezorgd zgn.
if
Advertentiën30 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regela t 1.50elke regel meer
20 cent Beclamos 40 cent per regel. Groote letters naar do plaats, die zij innemen,
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkoniBtig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gereohtigd hot Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
HAR Ar.., 9I.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgatif van den spoordienst komt voor
op de derde zijde \an dit blad.
Het Centrum schrjjft het volgende
oWü hebben reeds gezegd dat de zaak
u y per-Tideman geheel objectief en
buiten alle partg-overwegiDgen om dient le
worden beschouwd.
Daaruit een politiek wapen te willen smeden
tegen de samenwerking der rechtsche partyen
en haar politiek gelflk o. a. do Middelburg-
sche Courant deed lfjkt ons oen bewys van
felle partg-zucht en in flagranten stryd met
hetgeen de logica en do rechtvaardigheid eischen-
Het is toch eenvoudig onzinnig, de rechter
zijde en haar staatkundige gedrag sign verant
woordelijk te willen stellen voor elke
handeling van een harer voormannen, al is die
voorman dan ook dr. Kuyper.
Er is thans ook van rechts critiek geoefend
op diens houding, en het is trouwens niet voor
de eerste maal, dat tegen den oud-minister
zjj het dan om andere motieven uit de
rechtsche gelederen wordt gepolemiseerd.
Niet elk woord of elke uiting van dr. Kuyper
vindt ter rechterzijde instemming of alge-
meene instemming, en dat thans van zulk eeD
instemming wel sprake zou zijn, kan zeker
niemand beweren.
Toch houdt de Middelb. Crt vol en schrijft:
»Maar wg houden volals men, zooals de
coalitie doet, zegt te strijden voor de »Eere
Gods", dan wordt het vaandel, waaronder de
coalitie optrekt, bezoedeld, als de hoofdman
van het verbond zich zelf zoo vergeet als dr
Kuyper heeft gedaan en als dan niet heel do
coalitie als één nian daartegen protesteert."
Dit is toch een al te povere verdediging.
Dat thans niet »heel de coalitie op dr Knyper
loBtrebt, geljjk in organen als de Nieuwe Arn-
hemsche, de Middelburgsche Courant en zoovele
andere geschiedt, zal wel niemand verwonderen.
Niet omdat men rechts de waarheid of het
licht zon schuwen, maar eenvoudig, omdat de
linker pers in dit geval to zeer blgk geeft het
gepubliceerde te willen esploiteeren als een
«politiek fortuintje".
Welnu, daardoor gaat de objectiviteit ver
loren en krggen partij-felheid en partij-harts
tocht den boventoon.
Acht do Middelburgsche dit gewenscht Yindt
zjj dit in het belang van de waarheid en de
eerljjkheid
Men kan er wel zeker van zgn, dat in deze
zaak het laatste woord nog niet geschreven
en gesproken is.
En wanneer met volkomen kennis van zaken
kan worden geoordeeld, dan zal >heel de
coalitie", die nog andere «hoofdmannen" heeft
dan dr Kuyper, zeker niet aarzelen haar opinie
te bepalen en, naar welke zjjde dan ook, at te
keuren wat afgekeurd moet worden.
Er kan en er mag voor onB geen enkele
zeden bestaan, om anöerB te bandelen.
Want hoe hoog de verdiensten en bekwaam
heden van dr. Kuyper ook moeten worden aan-
geslagon, het zou onzinnig zjjn, te meenen, dat
hjj geen fouten zou kunnen begaan, of zich
als een feilloos man, oltyd zou hebben weten
te hoeden voor een Jaux pas.
Maar van den anderen kant mag hem ook
.geen blaam worden opgelegd, die louter door
persoonlijke, of staatkundige antipathie wordt
ingegeven, of minstens tot onverdiende pro
porties opgeschroefd.
Men heeft daarom zjjn beschouwing van dit
geval af te scheiden van party-overwegingen
waardoor de zuiverheid van oordeel het grootste
gevaar loopt.
De «coalitie en haar politiek" kunnen om
deae zaak niet worden beschuldigd..
Zonder de rechtsche coalitie dit zal do
Middelburgsche wel met ons eens zgn zou,
bg de gebleken machteloosheid van links,
Nederland thans zonder krachtige regeering
wezen.
En men kan voor die epalitie en hare poli
tiek strijden, met nadrukkelgke afwjjzing van
den «Engelschen stgl" bjj do verkiezingen,
waarin dr. Kuyper geen kwaad bljjkt te heb
ben gezien.
Een afwjjzing, die ook o.i. niet hot minBt
ter rechterzijde geboden is."
Wjj nemen dit schrjjven van onzen katho
lieken collega in zgn geheel op om allen
aebjjn van partijdigheid.ie vermijden.
Maar wjj dienen daarbjj enkele aantoeke-
ningen te maken.
En dan is onze grief tegen hem dat hjj
niet, evenals wg nu doen, geheel ovejnam wat
wg aan zgn adres en aan dat van De Neder
lander schreven.
Dan zon op de door hom alleen aangehaalde
bewering onzerzgds een ander licht zgn gevallen.
Wg herinnerden daarin dat wg eerst hebben
afgewacht wat dr Kuyper tot zgn verweer
schreef, wjj toonden aan dat dit weinig of
niet afdoende was, zoodat wjj wel degeljjk tot
oordeelen óns bevoegd verklaarden.
En dit te meer nu de groote man en zgn
orgaan zwggen, terwjjl, tot onzen spjjt ter
wille van zgn reputatie, de bewgzen tegen
hem zich opstapelen.
En onze opmerking aan het adres der coalitie
is en blgft van kracht, al meent ook de redactie
van Hel Centrum nog geen voldoende bewgzen
te hebben.
Als zjj na maar, wanneer die bewgzen in
haar oog voldoende *jjn, erkennen wil dat,
waar bare partij zich zoo vastgeklonken heeft
aaudr Kuyper, hem steeds erkend heeft als de
ziel dor coalitie; waar diezelfde partij met
zjjne volgelingen samenwerkte ep hen steunde,
de geheele coalitie door zgn optreden gecom-
promiteerd isen dat te meer waar het geld,
door hem van mej. Westmeyer ontvangen, is
aangewend in het belang dor coalitie.
Dat niet elke handeling van dr. Kuyper
rechts is of wordt goedgekeurd, spreekt van
zelf, maar des te meer reden om nu deze ge
beurtenis, voor ons land en voor ons politiek
leven een decline, niet te vergoelijken door
redeneeringen dat hjj geen feilloos man is.
Daarom hebben uok wg steeds aangedrongen
op een onderzoek, op welke wjjzo ook.
Van persoonlijke of staatkundige antipathie
is hier geen sprake; wel van 'alands belang
en van de eer eener staatkundige p&rtjj, die
thans aan het roer is en die zich zoo zeer
laat voorstaan op haar christelijkheid en op
haar monopolie van moraliteit, waarover zjj
tegenover links, vooral op de bres zon staan.
Op haar mag juist geen smet of blaam kloven.
Daarvoor heeft zjj zelve te hoog opgegeven
van haar braafheid en te veel afgegeven op
haar tegenpartjj.
Beamen wjj sommige beweringen van onzen
collega, volstrekt oneens zgn wjj het, waar hg
beweert dat zonder de Rechtsche coalitie, bg
gebleken machteloosheid van links, Nederland
zonder kraohtige regeering wezen zou.
In de eerBte plaats deze tegenopraerking
het praatje dat Links niet in staat is om te
regeeren is in den verkiezingstijd zoo herhaal
delijk aan de goê gemeente opgedischt, dat Het
Centrum en anderen bljjkbanr zelf zjjn gaan
gelooven dat het waar is. Nu de verkiezin
gen voorbjj zgn, moest men rechts maar op
houden met te trachten de menschen zoo to
suggereeren. Na geen woorden maar daden.
Of de linkerzijde ale zjj de meerderheid
had gekregen, krachtig zou geweest zgn, ia
nu niet uit te maken en doet niets ter zake.
Rechts heeft immers de macht om zgn
plannen uit te voeren. Welnu, het schoone
Btembusprogram der coalitie-partgon wacht op
uitvoering. Men beginne maar en dan spre
ken wjj elkaar nader.
In de tweedo plaats is naar onze ineening
de tegenwoordige regeering echter niet krach
tig en in de derde plaats houden wjj ons hart
vast voor de zegeningen die de coalitie
brengen zal
Wjj wezen reeds op De Tijd, dio in dezen
een onpartydige houding aannam.
In verband met de opmerking van Het
Centrum aan ons adres, ter versterking van ons
beweren, laten wg hier volgen wat dit, even
eens katholiek, orgaan schreef
«Slechts één zaak staat bg ons vast, n.l,
dezedat de reohterzjjde, hoe pjjnljjk e
onaangenaam haar ook de geheele
geschiedenis moge wezen
licht mag schuwen, geen onderzoek mag ont
vluchten of verjjdelen.
Op haar bgzonder rnst de plicht, de banier
der politieke zedelijkheid hoog to konden,
welke onaangenaamheid het bah
Wg spatieeren.
of zelfs haar eerste mannenook
brengen moge*) Verzaakte zjj dien
plicht, cam zjj ook maar den schjjn aan, pogin
gen te doen om zaken te verbergen, welke bet
volle daglicht niet verdragen kunnen, het zou
haar schaden in de oogen zelfs van veel van
hare vrienden en hare eer en hare belangen in
't algemeen niet weinig afbreuk doen.
Ook dr Kuyper zelf moet, dunkt ons, een
onderzoek verlangen. Er werd niet bewezen-
r, wat erger is, geïnsinueerdwjj hebben
wel is waar geen bewgzen, doch tal van
feiten in confesso, welke door een groot deel
van ons volk als stellige aanwijzingen
worden beschouwd en die ook voor degenen,
welke in de politieke moraliteit van den oud-
Minister vast vertrouwen bljj ven stellen, drin
gend opheldering vorderen.
Natunrljjk geven wg De Residentiebode on
anderen bladen volkomen toe, dat ook in deze
zaak de bewgslast drukt op den aanklager
en dat, zoolang geen werkeljjke bewgzen
zgn aangevoerd, niemand het recht heeft dr
Kuyper aan eenige ongeoorloofde daad schuldig
te heeten. Doch waarheid achten wjj ook
dat de feiten, door mr Tideman aangovoerd
en door dr Kuyper-zelvon als
juist erkend, van dieu aard zgn, dat de
r onmogeljjk blauw-blauw kan worden ge
laten. Van dr Kuyper mogen daarom do op
helderingen verwacht worden, die bg
alleen in staat is te geven en die, zooals wij
ipen en vertrouwen, zjjn volkomen integriteit
bet licht zullen stellen.
Zou tegenover deze ophelderingen de be
schuldiging, zonder nader, tot dusver
niet geleverd, afdoend hewjjs
worden volgehouden, dan zou er alleszins reden
bestaan, de beschuldigers als lasteraars op
de kaak te stellen.
Wg herhalen echter, wat wg reeds Bchreven,
dat de tot heden geleverde verklaringen van
dr Kuyper do hoai-ae'tcndn duUterniu eerder
deden toenomen dan verminderen en te veel
de hand liggende vragen onopgelost lieten
om ook maar eenigszins voldoende te kunnen
heeten."
Het Volk geeft onder het opschrift «Kuy-
periaansche liuieholarjj" een paar uitspraken
van dr Kuyper ten beste over ridderorden,
voorkomende in Ons Program.
Zg luiden als volgt
«In een ideaalstaat, op cbristelyko leest
geschoeid, zou het bestaan van pralende rid
derorden ondenkbaar zgn. Ondenkbaar, wjjl
prikkeling van eerzucht het geestelg k
e n doet verdorren, in stee van bloeien-
Ondenkbaar, wgl belooning van verdienste den
wortel van alle e o h t e zedelijkheid aantast.
Eu ondenkbaar evenzeer, wgl wat degdelheid
eer kweekt dan beteugelt, op ehristelgk terrein
voor geen verdediging vatbaar is."
•Ze (de ridderorden) zgn doorgaande meer
een eerbetoon aan bet talent en het succes,
dan eon onderscheiding voor z e d e 1 y k o
moeden wilskracht. Ze big ven meest
op de hoogere sporten van de maatschappelijke
hiërarchie hangen en dalen niet dan uiterst
zelden in de lagere kringen af.
»Ën wat ook niet mag vergeten, ze begif
tigen met hun eere meest het gedweë en
volgzame burgerelement, dat den sent comtmm
vertegenwoordigt van de telkens bovendry-
vende richting."
«Maar hetzg men ze uitgestald ziet achter
de spiegelruit of sierlgk gegroepeerd op de
borst van onze grootdigmtarissen, ze kunnen
naar hun innerlgke waardij aan het oordeel
der onbeduidendheid niet ontkomen,
en de klachte laat zioh niet werenIJdelheid
der gdolheden altemaal gdelheid
Nog sterker is het volgende
en zoo gebeurt het maar al te vaak,
dat ministeriè'ele gunst met de k o n i n k-
Igke eioradiën gaat spelen, en zoodoende
tc-gelyk de waarde der ridderorden verlaagt
en aan de koninklyke eere te kort doet.'
Ten slotte stelt dr. Kuyper in hetzelfde
hoofdstuk als eisch van anti-revolutionnaire
politiek, dat de uitdeeling van riddororden
moet worden beperkt, on veredeld!
Dat zyn de woorden. En de daden West-
meyer-Lehmann
Tydens dr. Kuyper's regeering "is, merkt
Hel Volk op, het uitdeelen van baantjes
onderscheidingen aan vriendjes cn gunstelingen
tot in het ongolooflyke doorgedreven.
Hetzelfde blad deelt mee dat de hoer Leb-
mann te Monaco tot den adelstand is
verheven.
De Standaard beweert dat er vau een w jj zi-
gingin het huidige ministerie
geen sprake is.
Ifeods voor maanden is door zyne redactie
verklaard «dat een latere opneming van den
genoemde in het Kabinet was uitgesloten.
Hot tegenwoordig Kabinet blgft wat hot
en zal, door het votum der kiezers gedragen,
do leiding van 's lands zaken, ongewyzigd in
zgn personeel, blgvon voortzetten.
Zondag werd onze stad bezocht door
een 150 dames en heeren uit Antwerpen, die
met 2 stoorobooten, de John B. Maes on de
Washington, aan do Loskade aankwamen.
In den namiddag vertrokken de pleizier-
reizigers, waarvan de moesten, dank zg de
stortregens, een nat pak hadden opgehaald,
naar Vlissingen.
Het Zondagavondconcert, dat gisteren
door het Middeiburgsch Muziekkorps in het chut-
tershoj alhier gegeven zou worden, werd in
den namiddag, met het oog op het ongunstige
afgelast en uitgesteld tot over veertien
dagen.
Voor velen was dit natuurlyk een teleur
stelling, te meer daar het des avonds, buiten
alle verwachting, mooi weer was.
In verband met dit uitstel zal het derde
Zondagavondconcert 1 Augustus a. s. gegeven
worden.
Heden werd a l h i e i en te V li b b i n-
ter gelegenheid van den 68en jaardag
vnn Prinses Mario der Nedorlandon, weduwe
den Vorst Zu Wied, op de gobrnikelyko
wgze een parade gehouden.
Uit Vlissingen.
Zondag overleed alhier, na een kortstondige
ongesteldheid, de heer B. Stofkoper. cargadoor
en lid van den gemeenteraad.
Daar hg in September van dit jaar met den
heer W. L. Winkelman in het eerste diatnea
moeBt aftreden, voor welke vacature reeds
de verkiezing heeft plaats gehad, zal de stem
ming op 13 Juli o.k. m dat district waarschgn-
Igk n<et kunnen doorgaan.
Volgens art. 14 der gemeentewet zal, wan
neer iemand vóór de stemming komt te over-
lgden, door Burgemeester en Wethouders bin
nen 14 dagen oene nieuwe verkiezing worden
bepaald.
Het bedoeldo artikel spreekt niet duidelgk
of in een geval als hier de gansche stemming
in het betrokken district moet worden uitge
steld, dan wel alleen die voor oene plaats.
Burg. en wetb. zullen dus moeten uitmaken
ot de verkiezing voor beide zetels opnieuw zal
worden uitgeschreven, dun wel of uit de
overblgvende drie candidaten er een zal wor
den gekozen en dan later voor de andere
plaats een nieuwe verkiezing bepaald worden.
In het Grand Hotel aldaar treedt sinds
eenige dagen, dank zg den goeden zorgen
van den heer Meyer, die zich geen moeite
ontziet oui zgn kurzaal iets aantrekkelgks to
geven, het Original Wiener Damen Orchester op.
onder directie van B. Redlicb.
Het uit 10 personen, dames en heeren, be
staande orkest vormt werkelgk een aantrekke-
lykheid te meer op de badplaats.
De goede mnziek, die men te hooren krygt,
doet den tgd omvliegen.
Wanneer men eens een genotvollen avond
wil doorbrengen, zal men zich een gang naar
het Grand Hotel niet betreuren.
Zekere M.. beambte der Staatsspoor, is hier
in den afgoloopon nacht aangevallen door
tot nu toe onbekend persoon. Hem werd
ongeveer 4 contimetor diepe wonde in den
rag toegebracht, Hg werd daarna naar zgn
woning gebracht.
Men spoort den dader op.
Den 21 Augustus zal aldaar een gewestelg-
ke turnnitvoering gehouden worden.
Reeds 13 vereenigingen hebben haar mede
werking toegezegd.
De levering der nieuwe rgtuigen voor do
olectrische tram Middelburg—Vlissingen is
opgedragen aan de firma Allan en Co. te
Rotterdam,
Van de werf der Fairfield Shipbuilding Yard
te Goran (Glasgow) is Zaterdagmiddag te
water gelaten het stoomschip Oranje Nassau,
het tweede der drie in aanbonw zgnde nienwe
mailbooten voor de maatschappg Zeeland.
In de Zaterdagmiddag teSerooskerke
gehouden raadszitting, waarin de heer P. de
Visser met kennisgeving afwezig waB, deelde
de voorzitter o. m. mede, dat de brandspuit
en de brandkranen geprobeerd en in orde
bevonden zgn.
Besloten werd dat vleesch. uit de gemeente
naar Middelburg en VliBBÏngen verzonden,
voortaan gestempeld zal moeten worden.
Een vrouwelgk ingezetene is sedert 15 Mei
voor gemeenterekening naar een krankzinnigen -
gesticht gezonden, terwgl haar kind eveneens
op gemeentekosten zal worden verpleegd.
Gewezen werd nog op hot afsterven van het
plantsoen op het kerkhof.
Een adres van den hoer C. P. van Dalsen,
om verhooging van salaris als telefoonhouder,
werd aangehouden.
Aan de Koningin zal verzocht wordon om
ontheffing van 't wetteljjk maximum vergun
ningen on dit op vier te laten.
Naar aanleiding van het voorstel aan de
Provinciale Staten van Zeeland door de
heeren Dekker c. s. tot wgziging van het be
sluit tot regeling van den provincialen water-
staatsdienst, hebben de opzichter J. J. van
Weynsborgen en de bureelambtenaren A M. van
de Reit en P de Regt zich tot do Staten ge
wend met verzoek bg een eventueele nadere
regeling op hunne belangen te willen letten.
De eerste becgtert dat door aanneming van
het voorstel-Dekker c.s. lig gedurende 15 jaren
gemiddeld per jaar ruim f 200 minder jaar
wedde zal ontvangen dan volgens de tegen
woordige regeling, terwgl de beide andere
adressanten aantoonen dat zg gedurende II
jaren gemiddeld f 160 per jaar zullen derven-
Naar wg vernemen, is de toestand van
den heer J. L. Veltman, burgemeester van
n d g k e, die sedert hot luatst van
Mei in het diaconossenhuia Bronovo, te "sGra-
enhage, verpleegd wordt, zorgwekkend.
Het fanfare-gezelschap Apollo te VV i s -
e kerke zal op den 14 Juli a.s. zgn tienjarig
bestaan herdenken met een festival. Twaalf
gezelschappen nemen daar aan deel, allen byna
leden van den bekenden Bond in Zeeland.
De voorbereidende maatregelen doen oen
aardig feest verwachten, waarop een fakkelop
tocht on een vuurwerk de kroon zuilen zetten.
gelegenheid van het diner, dat Zater
dagnamiddag door den heer mr. R J. H Patyn
te Zierikzee werd aangeboden aan do
verschillende besturen der vrgzinm'geen liberale
verkiezingecomitó's, bracht Oosterlands janjare
vuor het Hotel van Oppen een serenade.
Na afloop daarvan werd nog een muzikale
wandeling door de stad gemaakt.
Te Hulst werd Zondag hot internationaal
festival gehouden voor harmonie-, fanfare- en
zanggezolschappen, ter viering van het 25-
jarig bestaan der zangvoreeniging Appollo
aldaar.
Deze zangvereeniging heefc moeilgko tydon
doorleefd, maar heeft daaraan het hoofd weten
to bieden, en vierde thans, onder medewer-
kiug van het gemeentebestuur en onder groote
belangstelling, haar jubilé.
Zaterdagavond had een optocht plaats,
waaraan werd deelgenomen door de plaatae-
Igke muziekgezelschappen Harmonie en de
fanfare Vlijt en Volharding. In het lokaal der
zangmaatscbappy hield do voorzitter, de hoer
Claassen, eene feestrede, waarin hg de ge
schiedenis der Vereeniging herdacht.
Zondag werkte het weer niet mre, toch
waren van de 10 gezelschappen van elders, die
zich hadden aangegeven, er 15 aanwezig.
Na afloop van een tocht door de gemeente,
werden de besturen op het stadhuis door den
burgemeester, den heer F. van Waosberghe,
ontvangen en hnn, onder eene hartelyke toe
spraak, eene verversching aangeboden en eene
fraaie herinneringsmedaille overhandigd.
Vanwege de gezelschappen werden de beste
wenschen geuit voor de gemeente Halst en de
feestvierende vereeniging.
Vervolgens vingen op de twee kiosken de
muziek- en zanguitvoeringen door de verschil
lende gezelschappen aan, bggewoond door een
talrgk publiek.
Inmiddels had op het stadhuis plaats de
verloting dor geldpremiën, die werden behaald
als volgt: le pr. fr 50. fanfare St. Cecilia van
Clinge (België), 2e pr. fr. 40 fanfare De zcheldc-
zonen van Nieuw Namen, 3e pr. fr. 30 harmonie
De vereenigde werklieden van Neuzen, 4e pr.fr. 30
kon. fanfare St. Cecilia van St. Gilles (België),
5o pr. fr. 30 zangvereeniging St. Cecilia van
Meerendonk (België), 6e pr. fr. 25 zangver
eeniging Vlaamsch en Vrij van Temsche, 7e pr,
fr. 25 fanfare Vrijheid Eendracht van Lams waarde,
8e pr. fr. 20 fanfare St. Jan Opwaarts van
St. Jan6teen.
Het ongunstige weer in aanmerking genomen,
was er veel volk in de stad en amnseerde
men zich, ondanks don regen, goed.
Het laatsto nommer van het programma,
vuurwerk, moest tot nader wordon uitgesteld*
Te Stoppeldijk vierden Zaterdag de
echtelieden P. VermeulenLossio hnn gouden
huwelgkBfeest. Door een eerewacht begeleid,
deden zg een rgtoer door de gemeente. Naby
hunne woning stonden vier schoone eerebogen
