MIDDELBURGSCHE COURANT.
132* Jaargang.
Vrijdag
2 Juli.
Middelburg 1 Juli.
Sprokkelingen.
Benoemingen enz.
Uit Stad en Provincie.
VmeMMe Sericbfen
M\ 133
1909.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f S
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën by abonnement op voordeehge voorwaarden.
Prospectcssen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen
Advertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óón uur
aan bot bureau bezorgd zyn.
Advertentiën80 cent per regel. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regela f 1.50elke regel me
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Grooto letters naar de plaats, die zij i
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeoland, betreffende
Handel, Njjverheid on Geldwezen, is gerechtigd bet Algemeen Advertentle-Bnrean A. DB LA
HAR Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst bomt in
dit nommer too* od du gebruikelijke
plaats.
bet s.B
Sagroa
11.
11.56
12.36
1.17
2.-
2.41
3.21
4.8
3e reg.
7 u-
- Schut-
Muziek-
0 7'/, u.
3e reg.
7'/, u.
Ginne-
Mutitk-
in 71/, u.
Schut-
De Haagscke briefschrijver in de Zaanlandsche
courant levert een ouzos inziens zeer juÏBte
beschouwing over den koera van bet
Ministerie.
By zet uiteen, dat alles er toe dwingt om
:n de samenstelling van het Kabinet-Heems
kerk vooralsnog geen verandering te brengen.
En al moge nu de rechterzijde nog zoo talryk
:n de Nieuwe Kamer zyn vertegenwoordigd,
als men de dingen nuchter beziet, ia er z. i.
niet zoo heel veel gevaar voor een gepronon
ceerd kerkelijke richting in het Staatabeatuur
Dr. Kuyper zal z.i. ongetwijfeld met zyn vol
gelingen nieta onbeproefd laten om zyn idealen,
uitvloeisel zijner antithese-politiek, te beroilcen.
Maar tegen de achadelyke invloeden van een
«rikt-CalvinistiBch legoennga-atalael staan ons,
zoo schrjjft hjj, niet allen de 40 stemmen van
links, doch ook de 25 Katholieke en de 12
Ubristelgk-historiiehe borg.
Geen nood voor een ocht-Kuyperiaanschen
koers dus.
Mr Heemskerk zal, zich de liefde der Chris
telijke broederen verzekerend, zyn eigen weg
bljjven volgen. Voor excessen is by hem geen
gevaar, fly zal zich tegenover de linkerzijde
i rjjer bunnen bewegen, maar dat hg daarom
zich de teugelB nit handen zal laten nemen en
de gehoorzame dienaar worden van dr Kuyper,
dat gelooft scbrjjver waarlyk niet. Met den
machtigen Bteun van den heer Lobman c. s.
en van de Katholieke fractie, zal hy z. i. de
■eieohen zelfs van den machtigen aanvoerder
•der anti-revolutionnairen weerstaan,
»Al hebben eindigt de briefschrijver
de Juni-verkiezingen ons, liberalen, een neder
laag bezorgd de uitalag ia niet van dien aard,
dat men voor een herhaling van de antithese-
jiolitiek behoeft te vreezen.
Dr Kuyper is en blyft van de groene tafel
verwijderd; en wanneer wy gedurende de
komende vier jaren al onder het clericalejuk
zullen gebukt zyn, het zal een laat zyn, die
Dordt en Rome samen ons opleggen, maar die
jaiBt door dezen tweeledigen druk dragelijk
zal worden.
Boe verdeeld ook de linkerzij de moge zijn
de eenheid rechts ia niet van dien aard, dat
-we er veel van hebben te duchten. Een han
dige kapitein ala Minister Heemskerk kan 't
schip met zoo verschillende lading nog wel
veilig besturen, maar dr Kuyper blyve van
boord zelfs als stuwadoorof 't loopt
mis."
Vooral nu, na het gebeurde met de ridder
orde aan den heer Lehmann, zal de invloed
van dr Kuyper wel zeer aan het tanen zjjn.
En daardoor vrjjer in zjjne bewegingen zal,
xneenen wy, de heer Heemskerk meer in con
servatief kerkelijke richting Bturen.
Dinsdag heeft Minister Talma in de Eerste
Kamer do geheele beschuldiging moeten terug
nemen tegen de hoeren Rahusen en Bok, waarin
hjj, vóór do verkiezingen, den heer Goeman
BorgeBius in de Tweede Kamer liet deelen.
"Wy moeten verklaren, zegt Land en Volk,
dat thans, nu de geheele aanval op den heer
Goeman Borgesius want by moest eigenlijk
het slachtoffer zyn bljjkt te hebben berust
op verkeerd verstaan van eenige woorden der
beide genoemde heeren, ons vertrouwen in den
heer Talma als bewindsman hierdoor niet is
versterkt.
Geheel de leiding, welke hjj gaf of meende
te geven aan de herziening der ongevallenver
zekering hoeft hy gewijzigd op het vernemen
van enkele woorden zjjner adviseurs; en nu
moot hy verklaren, dat hy deze heeren ver
keerd heeft begrepen.
Intusschen is een half jaar vermorst. Zal de
minister thans den draad weer opnemen, dien
hjj in December liet vallen, en voortaan in
gesprekken van gewicht scherper toeluisteren
Of zou het sedert overwogen nieuwe plan
toch boven het oude de voorkeur verdienen
Met deze geschiedenis is het wél misère.
De Minister maakte een treurig figuur.
Na deze uitstapjes op politiek gebied een
redeceering over een ander, een vroolyker
onderwerpen wel overlachgytnnastiek.
Daarover schreef G. d. V. ia Al'cn Weerbaar.
»Er beBtaan, zoo zegt hjj, veel soorten van
gymnastiek en in evenredigheid daarmee zyn
de voof- en tegenstanders. Maar ten slotte
komt elk verstandig uitgevoerde gymnastiek
toch ten goede van den beoefenaar daarvan.
Bjjzonder aanbevelenswaardig Ijjkt hem de
gymnastiek die meer in het bjjzonder de
lever doet schudden. Dat zeer merkwaardig,
doch niet erg populair menschelyk apparaat,
vertoeft meestal op een plek, waar men de
uitwerkselen van die heilgymnastiek niet kan
voelen. Maar toch is het doodeenvoudig om
die lever in schudding te brengen.
Lachen, lachen en nog eens lachen. Lach
in de X- of a- of o-klank men zegt, dat
daarin nog veel physiek verschil ligt maar
lach vooral voel en doe daardoor lachgym-
nastiek. Want dit is tevens van groot belang
voor de buikspieren, voor de buikadoming en
voor de verruiming van het middenrif.
Ook de bloedbeweging in de buikholte onder
vindt er een goeden invloed van. ledereen kan
weten en voelen, dat de ademhaling in nauw
verband staat met het opheffen der ribben, en
dit weder met een ontplooiing der borstkas,
waarin de grootste schat, do longen, bewaard
worden.
Indirect werkt een flinke lachbui dus in
normaio gevallen op de ademhaling en op de
longen.
Laten we dus veel aan lachgymnnatiek doen,
om vooral de longen weerbaar te houden.
Een mensch met weerlooze longen is voor
de rest ook weerloos."
Dit is ook een goed recept voor allen die
zich ergeren, o. a. aan den politieken toestand
van ons land en aan de misslagen van onze
groote mannen op staatkundig gebied.
Dit alles geeft zooveel reden tet ergernis.
Een ernstige beschuldiging
tegen dr Kuyper.
De redactie van Land en Volk komt, na de
verdere gegevens, die in deze zaak zyn los
gekomen, terug op haar oorspronkelijk oordeel
en schryft:
De band der vriendschap tusBohen den Mi
nister Kuyper en den heer Lehmann is der
halve door middel van de bijdrage aan de
anti-revolutionnaire strydkas gelegd.
In de tweede plaatB bljjkt uit den brief van
dr Kuyper aan mejuffrouw WeBtmeyer, door
Het Volk gepubliceerd, dat dr Kuyper met de
verhouding van den heer Lehmann tot mejuf
frouw Westmeyer wèl bokend was Deze
brief echter is van 2 Augustus 1906, dus ge
schreven een jaar nadat de geschiedenis was
afgeloopen, maar ook in 1909 werd nog geld
van deze dame aanvaard
Uit het verband van een en ander ia dni-
deljjk, dat dr Kuyper wist, èn ten aanzien
van den heer Lehmann, èn ten- aanzien van
mejuffrouw Westmeyer, welk vleesch hjj in
de kuip had.
Er zal nog wel meer loskomen. Mr Tideman,
eenmaal over den kop goloopen, moet ook
over den Btaart. Het is ook zyn zaak, die op
het spel staat.
Hel Volk maakt het volgende briefje aan
mej. Westmeyer publiek, geschreven op offi
cie el papier.
»Departement van BinnenlnndBche Zaken.
's-Gravenhago, 6-7-1905.
Mejuffrouw.
Alleen voor Utrecht zounoodig zjju f43.500.
Er kan alzoo geen sprake van zyn, zelfs voor
één Univ. is die som veel te hoog. Ik zal by
W. dan wol (volgt een onleesbaar woord).
Hoogachtend,
Uw dw. dr.
K.
Zou mede hieruit niet bljjken, dat deze
juffrouw, van wier gedragingen zeer »rare"
dingen aan het daglicht komen, een instru
ment was in Kuyper's hand? vraagt genoemd
blad.
KORTE HKDEOEELINOES
VERGADERINGEN.
Te Utrecht is, onder voorzitterschap vsn
mr Fokker, uit Z i e r i k z e e, een vergadering
gehouden van besturen van Waterschappen,
Polders, Veenschappen en Veenpoider», met
het doel over to gaan tot de oprichting van
een onderlinge Risico Vereeniging voor water
schappen. Veenschappen en Veenpoldors, in
verband met de ongevallenwet. Vertegenwoor
digd waren 55 besturen, terwjjl 312 polders,
uitbetalende f330.000 loon, en met een rjjke-
verzekeringsbankpromio van f 10.000 zich als
lid der nieuw te stichten vereeniging hadden
opgegeven.
Tot de oprichting der Vereeniging werd
besloten.
Een protestmeeting.
Door de Dageraad is Woensdagavond in
Bel'evue te Amsterdam een groote openbare
meeting gehouden, om te protesteeren tegen
het in de gijzeling stellen van een getuige in
een bakeude strafzaak, oaidat hy wegens ge
moedsbezwaren weigerde den eed af te leggen.
De voorzitter sprak een inleidend woord,
uitte zjjn vreugdo over de zeer groote opkomst
en las een achryven voor van da. N. J. S.
Schermerhorn, mevrouw Th. P. B. Haver, prof.
mr. G. A. v. Hamel, mr. J. A. Levy en mr.
S. van Houten, die, hoewel verhinderd op do
meeting te spreken, hun volle sympathie uit
drukten met do vergadering. Ook verschillende
sympathiebetuigingen van anti-militaristische,
anarchistische en socialistische voreenigingen
werden voorgelezen.
Het woord werd gevoerd door de hoeren F
Domela Nionwenhuis en dr. P, C F. Frowein,
die beiden op krachtige actie aandrongen
opdat het wetsartikel,betreffende eed en belolte
worde geïnterpreteerd.
De eerste bracht hulde aan den hoer Kriller
voor zyn consequent optreden. Reeds vóór
jaren had men geprotesteerd tegen don eeds-
dwang Spreker bracht het geval van Bradlow
in herinnering, die.geweigerd had don eed af
te leggen om in het Engelsche parlement te
komen. In de wet wordt niet in het geval
voorzien, dat de betrokken persoon vrjjdenker
i. De heer Nieuwenhuis zou hier in toepassing
willen hebben gebracht het in duho abstine en
wekte op tot verdere agitatie in deze zaak en
was nieuwsgierig naar de uitspraak van den
Hoogen Raad. Hy memoreerde, dat dr Kuyper
in Ons Program als zyn overtuiging had te
kennen gegeven, dat atheïsten niet den eed
behoefden af te leggen, ofschoon deze daar
scherpe restricties by in acht wenscht geno
men te zien. Geloovigen en ongeloovigen
kunnen samengaan in deze zaak. Spreker riep
dus alle eerlyke nienaehen van elke overtuiging
op met hem te protesteeren tegen deze
inbreuk op de gewetensvrijheid.
Dr P. C. F. Frowein bezag de zaak meer van
den juridischen kant; hjj meende, dat de wet
is geschonden door de Amsterdamsche recht
bank. De politieke eed is langzamerhand af
geschaft. By den burgerlijken eed hangt dit
at van de willekeur van den rechter. In het
belang van een oplossing ten aanzien van den
eed in het strafproces hoopte spreker dat thans
een vervolging zal worden ingesteld op grond
van art. 192 Sfcr., opdat de Hooge Raad uit-
ipraak zal kunnen doen. Sprekor gelooft eer
aan verandering van de jurisprudentie dan
van de wet. Mocht de toestand geen verbe
tering ondergaan, dan richtte men op een
bond voor gewetensvrijheid.
Na nog eenigo opmerkingen van prof. Van
Rees ging do vergadering uiteen.
By kon. besluit:
is tot gedelegeerde van de Nederlandsche
regeering by het van 23 tot 31 Juli 1909 te
Beauvais to houden 5de jaarljjksche congres
van de Socie'té Préhistorique de France benoemd
dr C. W. Vollgraff, hoogleeraar aan do Rijks
universiteit te Groningen
is aan den kapt. t./z. W. A. Mouton eervol
ontslag uit den zeedienst verleend, onder toe
kenning van pensioen
zyn bevorderd tot kapt. t./z. de kapt.-luit.
t./z. E. de Haantot kapt.-luit. t./z., do luit.
t./z. lste kl. Ij. F. H. Tuckermanntot luit.
t-/z. lste kl., de luit. t./z. 2e bl. A. D. Mulder
wien tevens eervol ontslag uit den zee
dienst is verleend, onder toekenning van pen
sioen, en i'b bevorderd tot luit t./z, lstokl.de
luit. t./z. 2do kl. jhr H. K. B. Rendorp;
is aan den eerste-luit. op non-activiteit D.
J. van Meerendonk, van het wapen der inf..
op het daartoe door hem gedaan verzoek, een
eervol ontslag nit den militairen dienst ver
leend.
By resolutie van den Minister van Koloniën
is mr. H. Oelo ter beschikking van den Gouver
neur-Generaal van Ned.-lndië gesteld, ten einde
daar te lande in rechterlyke betrekkingen te
worden geplaatst.
Te Goes is heden morgen, dicht by hot
station, de Duitsche mailtrein, die te 10.20 van
Roosendaal te Vlissingen moet aankomen,
aan een groot gevaar ontsnapt.
Niettegenetoando het signaal op veilig stond,
bevond zich oen lorrie op de rails de machi
nist van de voorste locomotief bemerkte het
en remde uit alle macht, doch kon niet ver
hinderen dat de trein op de lorrie reed. De
beide locomotieven en do bagagewagen ont
spoorden.
De weg werd vrjj ernBtig beschadigd, zoodat
het verkeer over een andere lyn moest worden
verlegd.
Een gerucht, als zouden persoonlijke onge
lukken hebben plaats gehad men sprak
zelfs van drie dooden is gelukkig gel
uit de luohi gegrepen. Niemand van het
personeel of van de passagiers bekwam letsel.
Na een groot half uur werd, nadat een
andere locomotief voor den trein was gebracht,
de reis voortgezet.
De trein kwam te 12 uur te VliBsingen aan
en de dagboot kon reeds te 12.15 vertrekken.
Wjjl het ongeluk aan grove nalatigheid
scbjjnt te moeten worden toegeschreven, heeft
de politie oen onderzoek ingesteld
Nog niet zoo heel lang geleden kwam op
hetzelfde baanvak, ook wegenB een verzuim,
oen ontsporing voor.
Verscheidene treinen ondervonden door het
ongeval vertraging.
De firma Gebr. Hildernisse alhier ia
op de internationale tentoonstelling van
muziekinstrumenten te Rotterdam bekroond
met een diploma voor een zilveren medaille,
voor eene inzending muzieklilteratuur.
Zondag a, zal door het Middelburgsch Muziek
korps in het chutiershof alhier het volgende
programma worden uitgevoerd; Jupitermarsch
uit de operette Die Göttergatte, LóharOuverture
van de opera Die Zigeunerin BalfeNereida
Kubanisches Intermezzo, Morena Rendez-Vous,
Gavotte, AletterFragmenten uit de operette
Ein Walzertraum StrausB; Regimenlskinder binrach,
FucikGold und Silber, Walzer, LéharPolonaise
op 40 No 1, ChopinCavatine uit de opera
Anna Dolena (Solo voor Eaclarinet) Donizetti
en tweede Hongaarsche Rhapsodic, Liszt.
Uit Vlissingen.
Aldaar had heden namiddag ten stadhuize
een bijeenkomst plaats, waarin door den voor
zitter der staatscommissie voor den Midden-
tandsenquète, 3s afd., den heer drJ. Souwens
te Heeawyb, het doel der enquête werd uit-
de heer mr dr F. S. Witteveen
ala enquêteur is geïnstalleerd.
Waar hetzelfde morgen (Vrjjdag) ochtend
te Middelhuig plaats heeit, meenen wy met
deze mededeeling te kunnen volstaan.
De nationale schietwedstrijd, uitgeschreven
door de Kon. Schorpschuttorsvereemging Vlis
singen, heeft tot dusver, een gevolg van het
aanhoudend guur en regenachtig weder, geen
succes Integendeel de belangstelling is flauw.
Woensdagmiddag bracht de Commissaris der
Koningin een officieel bezoek aan het terroin,
dat met vlaggen feestelijk versierd was. Behalve
het eere-comité waren vele genoodigden aan
wezig, terwjjl de bataljons-muziek tegenwoor
dig was.
Aan de oudste dochter van den Commissaris,
die haar vader vergezelde, werd een bouquet
aangeboden, de bataljonsmuziek voerde by de
aankomst het Wilhelmus uit en uit de mortieren
werden saluutschoten gelost.
De heer M. van dor Beke Callenlels, voor
zitter der vereeniging, sprak den Commissaris
der Koningin toe, heette hem wolkom en
dankte voor het bezoek.
Daarna werd de eorewjjn aangeboden.
De heer Dyckmeester zeide in zyn antwoord
veel sympathie te gevoelen voor het stroven
der Vereeniging; hy wonschte haar geluk met
haar zilveren feest en hoopte dat zjj zal
voortgaan op den ingeslagen weg en dat zjj
steeds in bloei zal blijven toenemen.
hoopte dat de schutters met een vaste
hand en een scherpen blik er in zullen slagen
veel prjjzen te verwerven en voegde daaraan
toe den wenach dat de wedstrijd verder door
in zonnestraaltje mag worden opgeluisterd.
Als een herinnering aan zyn bezoek werd
den vertegenwoordiger der Koningin een oor
konde aangeboden, op perkament geschreven
en vervaardigd door kapitein Bretschneider.
De commissaris dankte voor de oorkonde,
gaf zyn groote instemming te kennen met het
fraaie werk van den heer Bretschneider
liet dezen ontbieden om hem persoonlijk dank
te
Tot redacteur der Nieuwe Zeeuwsche Cou
rant is benoemd de heer J. W Vienings te
Breda.
Te Zierikzee had Woensdagmiddag
de installatie plaats van don door de Midden
standscommissie benoemden enquêteur voor
Zierikzee mr H. Polvliet, welbo plechtigheid
werd bjjgewoond door burgemeester en wet
houders en een bestuurslid van het Departe
ment Zierikzee der Maatschappij van Nijverheid.
Bjj dezo gelegenheid werd door den voorzitter
der commissie dr J. Nouwons, het ontstaan
der Middenstandscommissie en het nut der
enquête in het licht gesteld.
Voor de uaet 1 Sopt. e. k. vaceerendo
betrekkingen van secretaris en ontvanger der
gemeente Noordgouwe hebben zich 10
sollicitanten aangemeld.
In de Crt no. 151 ia opgenomen een
kon. besluit van den 9den Juni 1909, tot
vaststelling van een reglement van politie
voor do Rjjkshavens aan den Sfoo/polder (ge
meente Bruini8so) en aan den WiZ/ewipoIder
(gemeente St. P h i 1 i p s 1 a n d) en de daartoe
behoorende werken.
In de week van 23 tot eD met 29 Juni
1909 zjjn in Zeeland voorgekomen 4 gevallen
van roodvonk, waarvan 3 te Eede en 1 te
Middelburg.
VERKIEZINGEN VOOR DEN
GEMEENTERAAD.
Waarde.
B(j candidaatstelling zyn als raadsleden her
kozen de heeren J. BlokSz. en J.L.Overheeke.
Philippine.
Candidaten zyn do hoeren P. de Book, E.
A. M. Taelman en P. F. Wjjne, aftredende
leden, A. F. Arbrosoher, J. B. van HurckAdz.
en Alphona Lauret.
&NUERWU&
Te Amsterdam slaagde voor het examen
ls machinist, diploma A., de heer J. A. van
de Volk ere te Vlissingen.
Aan het examen voor den rang van 2e-
luitenant hebben o. a. voldaan de volgende
cadetten der Koninklijke Militaire Academie
infanterie hier te lande Ph. R. E. C. de Bruyn,
C Koopman, A. A. H. Oudahoorn en G. J.M.
van Weelinfanterie O -I. W. J. Houwing,
K. de Jong; cavalerie hier te lande W. E.
Mathonartillerie hier te lande J. A. Alma
P. M. de Boer, jhr K. J. van den Brandeler.
H. de Goede, J. D. W. Kalkman, D. de Leeuw
Chr. de Wys en W. F. H. Zegers; artillerie
O.-l. L. J. C. Bakker; en genie hier te lande
jhr M. J. I. de Jonge van Ellemeet.
- Door de regeeriDg wordt door tusschen-
komst van de inspecteurs van het lager onder
wijs oen onderzoek ingesteld, wat gedaan kan
worden ter bevordering van het onderwijs aan
kindoren nit woonwagens.
KERKNIEUWS.
In de Woensdag alhier voortgezette
vergadering van het classicaal bestuur dar
Ned. Her. Kerk zyn de verschillende aan de
orde gestelde, door de Synode voorloopig aan
genomen reglementswijzigingen goedgekeurd,
behalve dat tot invoeging in art. 7 b al. 1 van
het reglement op het examen ter toelating tot
de Evitngelie bediening in ,de Nod. Herv.Kerk.
Een voorstel van do heeren R. Torenbeek
en J. de Visser om art. 31 van het reglement
op de vacaturen aan te vullen met»en van
zyn herderljjk werk" werd goedgekeurd.
RECHTSZAKEN.
De kantonrechter te Zevenbergon heeft
Woensdag den burgemeester van Standaardbui-
ten, overeenkomstig den eisch van het O. M.,
veroordeeld wegens overtreding der wet op de
besmettelijke veeziekte (het niet by den bur
gemeester aangeven dat op zyn stal mond- en
klauwzeer heerachte en het niet afzonderen
van de zieke runderen van do gezonde) tot 2
maal f 10 boete, met verbeurdverklaring van
een gedeponeerd bedrag ad 427,50, zjjnde dit
de waarde waarop do vier zieke koeien waren
geschat.
Het hoofdbestuur van don Volksbond tegen
drankmisbruik heeft zich tot den Minister van
Wate*stnat gewend met het verzoek de alge-
moono voorwaarden voor de uitvoering en hot
onderhoud van werken, onder het beheer van
dat Departement, in dien zin te willen wjj-
zigen, dat niet alleen het gebruik maar ook
het aanwezig zyn van alcoholische dranken
op bot werk verboden is, behoudonB byzonöere
gevallen ter beoordeoling van de directie, en
dat beschonken personen niet op hot werk
■uilen worden gednld.
