MDDELBURGSCHE COURANT.
152* Jaargang.
Maandag
31 Mei.
rg.
Bit Stan en Provincie.
126
1909.
Dei* «ourant v«rsohij»t d u g e 1 y k s, roet uitzondering ran Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen ia Nederland iranao pp. f S
Aizondt rlijke nummrrs kosten 5 eont.
Adrertentiën bjj abonnement op roordeeligo voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen
Adrarteatiia voor het eerstvolgende nummer moeten dei middags r i 6 r één i
aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertontiëu20 oent per ragel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent Reclames 40 «ent per fégol. Groote letters naar de plaats, die zij innemen,)
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
NAR A*., lï.Z. Voorburgwal 966, Amsterdam.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Maandag a., Tweeden Pinksterdag, ver-
sekijat de Middellurgache Courant niet.
Weg-
'.OS
TAN
sing-
een-
neid.
een
awe-
145
Ai
De opgaaf van «Jon spoordienst komt in
dit nomrner voor op «te gebruikelijke
plaats.
Middelburg 29 Mei.
5 3»
3
3'-~
I a.~
EENE NABETRACHTING.
Bij elke gelegenheid, wanneer een heug
lijke gebeurtenis in ons vorstenhuis plaats
heeft, wordt van socialistische zijde beweerd
dat de arbeiderspartij geen reden heeft om
aich daarin te verhengen of aau oenige
feestelijkheid, die naar aanleiding daarvan
plaats heeft, deel te nemeD.
Die bewering komt voor rekening van
hen die huar zoo luide doen weerklinken.
De feiten weerleggen baar vaak", tal van
•arbeiders in ons land leggen getuigenis af
van hot tegendeel.
Nog dezer dagen bloek, tot ergernis van
den voorzitter der afdeeling Enschede van
de S. D. A. P., dat zelfs socialisten er an
ders over denken en zjj hunne kinderen
wel lieten deel nemen aan een feeat.
Maar wy zonden zeggenwie geen feest
wil vieren, hij late dit na.
Op dit punt leven wg ook gelukkig in
een vrjj land.
Wanneer de socialistische pers echter,
zooals zij dit deed, opkwam tegen overdrij
ving ten dezen opziohte, dan schaarden wij
ons ook voor een deel aan hare zijde.
Wij heblen die overdrijving opgemerkt
bij het uanbiodeu van gösohonken aan onze
Koningin in verband met de gewichtige
gebeurtenis om die woorden nog eeDu
te gebrniken Gelukkig iB men ten slotte
zoo verstandig geweest om een deel der
ingekomen gelden voor goede doeleinden te
bestemmen. Eu de Koningin zelve drong
■hierop aau.
Maar bij de verschillende feestvieringen
heeft men ook op meer dan eeu plaats
geen niaat weten te houden.
Dat steden als Den Haag, Botterdam en
in Augustus of September, Amsterdam ruim
in de beurs tasten, heeft zijne gegronde
reden.
Do eerste is de residentie, de tweede de
eerete koopstad en Amsterdam de hoofd
stad, wien bij zulke gelegenhedon door
groot bezoek van elders zeer vele voor-
deolen in den schoot vallen.
Of Middelburg met zijn slechten finanei-
celen toestand gerechtigd was f 700 toe te
staan voor hot feest, terwijl op andere
plaatsen de kosten van zulk eeu feest alleen
daar vrijwillige bijdragen werden bestreden,
blijft voor ons nog de ernstige vraag.
Wij hebben destgda een vingerwijzing
gegeven om niet te overdrijvenwij uitten
toen de hoop dat do feestcommissie nog
bijdragon ontvangen zou opdat het maxi
mum van f 1000 niet behoefde te worden
verleend.
Welnu, er kwamon nog f 300 in.
Toch vonden wij f 700 subsidie nog to
voelen waron f 500, zooals mr. Fruin
voorstelde, of liever pog f 250, gelijk mr.
B. P. Schoror wenschte, onzes inziens moer
dan voldoende geweest.
Het verwonderde on8 dan ook niet dat
nog vjjf leden, en wel de hoeren Tan
Dnnné, Sohorer, Ermerms, Fruin en Tak,
stemden tegen hot voorstel van Burg on
Weill.
De hoor Snnnes was in dio zitting, wa'arin
dat, juist voor zijn partij zoo belangrijk
«nderworp behandeld werd, niet tegenwoor-
dig.
Het was jammer dat in dezen eone be
slissing zoo gehaast genomen moest worden
«n de burgerij bijna geen gelegenheid had
haar stem to doon hooren.
Voor zoo menige nuttig» zaak toch is
geeu gold te vinden of daarvoor moot op
treurige wijze beknibbeld worden.
En daarom mag voor het vervolg wel
ernstig worden overwogen of het geven van
een groote bijdrago voor eon feest gewet
tigd mag heeten.
Indezen verschillen wij dus niet zooveel
in meeniDg met de sociaal-democraten.
Zij behooren dit uiet uit het oog te ver
liezen en te bedenken dat er nog anderen
zija, ook in onzen raad, die bij het uitgeven
van de penningen der belastingschuldigen
voor zulke zaken omzichtigheid in acht
willen nemen.
Wat echter bij deze gelegenheid ons weêr
bijzonder heeft getroffen, is de ook vroeger
meermalen geuite bewering dat de arbeiders
partij nooit iets bemerkt van het goede,
dat onder den togenwoordigen regeerings-
vorm, onder ons vorstenhuis, is tot stand
gebracht
Dit goeft 0118 aanleiding tot eena enkele
opmerking.
De wjjze, waarop in een constitutioneel
land als het onze de wetten tot stand
komen, waarborgt voor een groot deel dat
de invloed van een regeerend vorst daarop
niet groot kan zijn. En zooals in de laat
ste jaren de hoofden van ons land huu
plicht als constitutioneel vorst of vorstin
opvatten, zijn wij gelukkig gevrijwaard voor
ongewonsebte inmenging hunnerzijds bij t
tot stand komen der wetton.
Onze vertegenwoordiging heeft daaren
tegen wel een overwegenden invloed op
het tot stand komen dor wetten.
Zjjn deze sleoht, dan Icorot op haar de
scholdmaar men vergete niet dat
dezen de meeningen verschillen en steeds
zullen blijven verschillen.
Maar daarom juist is zoo heilzaam en
nnttig het tegenwoordig zich meer en moor
openbarend streven om het aandeel van
ons volk, in zijn verschillends lagen, bij
het maken dor wetten zooveel mogelijk
uit te breiden.
Ook daarnaar wordt met zooveel warmte
gestreefd, niet alleen door de sooialisten
maar ook door andere partijen.
Buiten de wetten om oefenen echter
zoovele andere omstandigheden invloed uit
op het bevorderen van de welvaart en don
bloei van een land, dat zelfs welke regee-
ringsvorm of volksvertegenwoordiging ook
daaraan niets kan toe- of afdoen.
Men zal toch niet boweren dat ia o>b
land de vooruitgang van don landbouw in
de laatste jaren, na die van slechte oogsten,
de malaise in den handel een gevolg zijn
van onzen Begeeringsvorm en dat andere
landen met eone andore staatsinrichting
dio opzichten van betere of slechtere
conditie waren.
Bovendien, er zijn in Nederland buiten den
arbeidersstand nog zoovele andere wien het
niet voorspoedig gaatzoo de handelsstand,
do winkelstand, de schipperijook dezen
gingen in de laatste jareu, en gaan nog
gebukt onder da algomeono malaise,-gevolg
van omstandigheden, welke niet te veran
deren zijn, en waarvan de arbeiderspartij
den weerslag ondervindt.
In andere landen, over do gansche wereld
doen dezelfde verschijnselen zich voor; het
republikeinscho Amerika, waar een der voor
naamste oorzaken van hot kwaad schuilt,
gaat ook daaronder gebukt.
Maar wie onbevooroordeeld de toestanden
in ons land nagaat, zich herinnert de goede
wetten, welke hier tot stand kwamen, o. a.
d9 Ongevallenwet, do Woningwet enzdie
ook en wel hit meest in het belang der
arbeiders zijn, zal moeten beameu dat er
reden tot tevredenheid ie.
Er moge in dezen nog te wenschen
overblijven; de toepassing der wetton mogo
Y»ak gebrekkig zijn; elke nieuwe regeling
brengt hare bezwaren mee en doet leemten
kennen, die bij meordoro ondervinding kun-
■on worden overwonnen.
Nu weten wij wel dat dergelijke wetten
even goed onder oen anderen regeerings
vorm tot stand kunnen komen, en dat
er landen zijn dio op sooiaal gebied ons
verre vooruit zijp. Daartegenover zijn
echter andera in dozen bij ons weer ten
Man zie De Baanbreker van Zaterdag
22 Msi.
achterea vindt men beide gevallen
zoowel in koninkrijken als in republieken.
Dit zegt dus niets vóór oF tegen de
waardo van een der beide regeoringsvormen.
Maar ons vorstenhuis is zoo een geworden
met ons volk, dat wij wezenlijk niet naar
vorsndering behoeven te haken.
Laten wij liever erkennen dat do rus-
tige, geleidelijke overgang bij verwisseling
van het hoofd van den Blaatdat de band
tossohon ons vorstenhuis en het volk, uit
do historie gewordende sympathie die
de ledon van dat Huis, en thans de Ko
ningin, even ris Hare Moedor, heeft gewekt
en verworven, vooral ook door haar streng
zich houden aan hare constitutioneel» plich
ten, voor ons land to wasrdeeren voor
rechten zijn.
Bij die waardeeriug wscbto men zich
echter aan den andoren kant voor over
drijving
Zoo lazen wij dezer dagen in De Tijd
dat ons volk eene bijzondere roden tot
dankbaarheid jegens do Koningin beeft
omdat H. M. kiekjes nam van Prinses
Juliana.
Dergelijke dwaasheden doon aan het
prestige van ons vorstenhuis meer kwaad
dan de scherpste aanvallen, van welke zjjde
ook.
Dat de socialisten niet deelea ia de vreugd
over de geboorte van Prinses JuhaDa,
waarin zoo velen den waarborg zien dat de
troonopvolging wordt verzekerd en allerlei
moeioljjkkeden of eone, door de overgroote
meerderheid van ons yolk minder gewonschte
regeling wordt vermeden, is van hun stand
punt misschien te verdedigen, al kunnen
wij ons niet voorstellen dat zij voor ons
land eon beteren rogeoringsvorm weten
aan te wijzen dan de nu bestaande, die ook
hun rechten verzekert en vele voorrechte»
schenkt.
De heer F. van der Goes goeft ons hier
op, zeer toevallig, antwoord in Het Week
blad, bijro'g el van Hel Volk, van Vrij
dag 11.
Prof. G. A. van Hamel, de liberale can-
didaat in Amsterdam III, zeide in een
Maandagavond door da kiesvereeniging
gehouden vergadering o. a. dit „Waar wij
in ons land een groote verscheidenheid van
kleine partijgroepen hebben, is het oen groot
geluk voor onze natie, dat zij hunne oenhsid
vinden in het koningschap van Oranje,
waarvan de continuïteit thans op zoo ge
lukkige wijze verzekerd is door de geboorte
van prinBes Juliana".
DU geeft den lieer "Van der Goes san-
Ioidiog or op te wijzen dat in ons land
de partijen de stembus regeeren, ea de
Kroon daaraan heeft te gehoorzamen.
Ons dunktdit is juist, zooals wij op
merkten, oen voordeel van het constitati-
oneole stolselen vooral wanneer het hoofd
van don Btaat, zooals de loden van ons
vorstenhuis, zijn taak opvat, on zich stelt
boven do partijen.
Noen, zoo beweert de socialistisch» leider:
»Neende partgen in ons land, zoover tg
werkoljjk een eenheid nitmaken, gehoorzam n
aan niets anders dan aan het besef van ban
emeenschappelgk belang,
Partjjen zjjn groepen van do bevolking die
ieder opkomen voor een eigen sooiaal belang.
Indien zjj op bepaalde pnnten eindigen zich
als partgen te gedragen, zonder daartoe
door een maobt buiten of boven de partgen
gedwongen te zgn indien zjj dus workelgk
gezamenlgk «en éénheid nitmaken, dan kan
dit alleen daardoor komen dat op die punten
hun partgbolang uitscheidt en hun gemeen-
ichappeljjk belang begint.
Doch hiormee is gezegd dat in ons land,
gelgk overal in de kapitalistische maatschappij,
niet do »natie als éénheid kan optreden, maar
slechts de bezittende klasse aan den éénen en
do arbeidonde aan den anderen kant. Wanneer
nogtbanB deze beide oogelgke helften weer
samen een ééaheid opleveren, oen aardrijks
kundig en staatkundig geheel, dan bestaat dit
■iet krachtens gezamentljjke, maar ondanks
tegenovergestelde belangen."
En vervolgens berijd' de heer Van «Ier
Goes zijn stokpaardje over kapitalistische
u tbuitisg, on het belang dat „burgerlijke
partijen inderdaad gemeen en te verdedigen
hebben tegen het Nederlandsch proletariaat
en togen de kaDitslistischo klassen van het
buitenland", om tot de conclude te komen
dat de leden der burgerlijke partijen zich
vrijwillig aan do inboudslooze vormen oener
souvereinitoit onderwerpen, di« zij thans
tot hun groote vreugde als bestendigd
meenen te mogen beschouwen in de regee-
rende dynastie, nuune klasse-eenheid ver
schijnt op dio manier als nationale eenhoid.
De hebzucht en de heerschzucht dio be
ducht doet zgn voor het verlies van voor
recht en aanzien, als een edele geheohtheid
aan vaderland en koniDgin. En de gansche
hatelijke kapitalistische klassetegenstolling
verdwijnt in do leuze die alle burgers van
het land verklaart tot Nederlanden en
tot onderdanen eon schijnbaar nederige,
edelmoedige, zelfs dichterlijke leuze."
„Bij de toenemende vencherping der
maatschappelijke tegenstellingen is de
nationale vlag overal de banier welke
kapitalistische klasse in den klassenstrijd
opsteekt".
Tegenover die beweringen stellen wij
ons standpunt, hlervoren uiteengezet, en
dat van prof. Van Hamel en het overgroote
deel van ons Yolk.
De socialisten willen du6, volgens Van
der Goes, van geen samenwerking op dit
punt weten. Zij zien niet in dat ODze
regeeringsvorra, de stabiliteit van una vor
stenhuis, oen zegon is voor ons land.
Maar wat ons orger voorkomttegenover
die algomeono sympathie stellen zjj den
klassenstrijd op den voorgrond.
Dat is voor ons juist het hedenkelijkste
ia dezou.
Die Bcherpe, die b ekl&genswaardige strgd
kon bierbij vooral vermeden wo-den.
Dat dit van socialistisch standpunt niet
mag. is vooral te betreuren omdat het
zoozeor is tegen 's lands welzjja.
Uen verzoekt ons er op te willen wgzen
dat, in verband met de jongste wjjziging in
de motor-en rjj wiel wet, het voortaan verboden
is de bolwerken rondom onze a'tad mot
rjjvielei te borgden
Door de politie zal streng worden toegezien
dat dit verbod niet wordt overtredea.
Op de tentoonstelling van muziekinstru
menten te Rotterdam is o. a. voor litteratuur
de grand prix toegekend aan den heer A. A.
Noske te Middelburg.
Tot binaenlandscb lid der Hoüanische
Maatsehappy van Wetenschappen is onder anderen
benoemd de heer H. L. Gerth ran Wjjk te
Middelburg.
De milicien-soldaat J. v. Evan het 2e
bataljon 8o regiment infanterie te Middel
burg, is geplaatst ia de 2e klasse van het
Algemeen Depót van Discipline wegens voort
durend bempelgk gedrag-
Da paarden in onze omgeving la.en
dezer dagen van zich spreken.
Woensdagmiddag kwam op de Markt alhier
een paard, gespannen voor een bierwagen, in
botsing met een lantaarnpaal, waardoor deze
afbraak en op het paard terecht kwam. Hot
dier schrok en sloeg op hol, doch werd door
dat bet kwam te vallen, spoedig gegrepen.
Te Nieuw en BtJoosland schrok
Vrijdagmiddag eon paard, ook voor een bior-
wagen uit Middelburg gespannen, voor een
voorbijkomende etcomfiets, en sloeg op hol.
Bjj een hoek van een straat liep het dier met
wagen en al een hek omver en een tuin in,
waar het deer eenigo toegeschoten personen
werd gegrepen.
Uit V lissingen
schrijft men ons:
Di verliohting Dinsdagavond belooft schit
terend te worden.
Allerwegen, m bjjua alle buurten en straten,
ordt jjzordraad langs de boomen en dwarB
over de strateu gespannen, waaraan do bo
wonera dan zelf hunne lampions zullen hangen.
In het Ballamypark, de NoordBtraat, Oude
Markt, St. Jacobstraat, Cuoeje BuskenBtraat en
Badhuisstraat zgn die voorbereidendo maat
regelen reeds getroffen.
Verder zgn aan verschillende gevels gas-
ornamenten of latwerk aangebracht.
Als 't weer meeloopt, «al de stad des avonds
een recht feestelijk aanzien hebben.
De bewoners der Groote Markt besloten
groote openlucht-voorstellingen te doen plaats
hebben door de bioscoop van den heer M. H-
van Genner te 's Gravenbage Deze voorstel
lingen zullen plaats hebbon 's avondB van half
negen tot halftien en na afloop van het vuur
werk.
De volgende week zal de heer Herman
Sngders in ons district «preken: Woens
dag 2 te Domburg, Donderdag 3 te Aagtekerka,
Vrgdag 4 te Biggokerke en Zaterdag 5 te
Westkapelle.
De beer Jac. Welleinan van Krabbendgke
spreekt waarschijnlijk Donderdag 3 Juni te
Serooskerke.
D« heer M. Gemier, lid van dea raad te
Souburg, stelt zich bjj de a.a. verkiezingen
als zoodanig niet meer horkiosbaar.
Iu de Vrjjdag te Domburg gehouden
raadszitting herdacht de voorzitter de heug-
ljjke gebeurtenis ia het Koninkljjk Huis eu
deed voorlezing van de ontvangon gebruikelijke
telegrammen van dankzegging bjj die gelegen
heid.
Op het door deu raad aau i' n ?'i i r i;:i
Binnenlandtche zakeu gezonden adres, bei
dende verzoek tot wegneming der bezwaren,
verbonden aan het uitoofenen der massago-
praktjjk hier te lande door dr W. C. Mezger
uit Parjjs, was bericht onevangen, dat belang
hebbende zelf zich daartoe per request had te
wenden tot de Konnigin- De Minister ver
klaarde in dat geval te willen onderzoeken of
tormen tot toelating kunnen worden gevonden.
Het jaarverslag der gemeente over 1908
werd goedgekeurd.
Verder had aanwjjzing plaats van ledon
voor de Btembureaux der a.a. verkiezingen.
De voorwaarden, waarop de gemeentelande-
rjjen binnenkort zullen worden verpacht, wer
den opnieuw vastgesteld.
Een voorstel van Burg. en Weth. om op een
gedeelte van een buiten de kom der gemeente
gelegen stuk weiland oen bergplaats voor
straatvail en een brandplaats voor varkens iu
te richten, werd verworpen.
Bjj de rondvraag vestigde de heer Seheele
de aandaskt van het dageljjksch bestunr op
het «ntbrekon in de gemeente van een barak
voor besmettelijke ziekten. Meer en meer doet
zich de behoefte daaraan gevoelen in een plaats
als Domburg. Spreker hoopte dat er spoedig
stappen zouden werden gedaan, om de tot
standkoming van een dergeljjke inrichting to
verzekeren. Da voorzitter verklaarde, dat het
dagel. bestuur in dezen diligent zon bljjven.
De tentoonstelling te Kruisingen
wordt gehouden in den boomgaard van de
wed. E. van Hootegem, in de onmiddellijke
nabjjheid van de kom dor gemeente.
Dinsdagavond 8 Jani zal het hoofdbestinr
ontvangen worden op do bovenzaal van het
hotel Korenbeurs, waarna hot zal vergaderen.
Woensdagavond d. a. v. voert het fanfaren-
geselschap Eendracht maakt macht muziek op
de Markt uitDonderdagmiddag geeft hetzelfde
gezelschap op hot tentoonstellingsterrein eene
matiné en 's avonds weer een concert op de
Markt.
Van 14 tot 27 Mei zjjn van T e r s o k
verzonden 187.000 leverbare oesters en 14.435 Kg.
kreukels.
Vrjjdagavend trad voor een stampvoll e
z«a\ te Z i e r i k z e e als spreker op de heer
mr R. J. H. Patgn, die in eon met groote
geestdrift uitgesproken rede den verkie
zingsstrijd schetste.
Hg verdedigde verder zgn hekend «tandpznt
omtrent algemeen kiesrecht en ouderdomsver-
zokering, overeenkomende met dat der Libera,e
Unie
Mot een peroratie, die diepen indruk maakte,
besloot hg.
Als debater trad o.a. «p de heer Tegtel,
togenuandidaat van den beer Patjjn voor hot
1 duiaatschap der Tweede Kamer.
De, ruim 3J0 H.A. groot zjjnde polder,
welke een vorig jaar is bedgkt in het Slaak
•n welke polder door hot publiek tot heden
S/aaipelder werd genoemd, is thans gedoopt
IVin* //endrrTpolder.
Die polder is nu geheel met koolzaad be
zaait, wat nu in vollen bloei staat en een
mooi gezicht oplevert.
Ingelanden van de Qroete Sint Anna- en
AwuwenAowii-polder te Nieuwvliet heb
ben ook de gevraagde subsidie aan den tram
weg KnoekeBreskens verleend.
Bjj de raadsverkiezing te Biervliet
•p Vrgdag, in de vacature Lgbaart, zjjn 222
biljetten ingeleverd, waarbjj 2 van onwaarde.
Het aantal kiezers bedraagt 329.
Gekozen is de heer W. P. Verplanke met
123 stemmen.
De heer J. de Ru'jsicher behaalde 97 stemme».
Beiden zgn vrjjzinnig.
