MDDGLBURGSCHË GO li RANT. Dinsdag 25 Mei. Middelburg 24 Mei. Hit Stad en irovMe. Ï-. 124. 132* Jaargang. 1909. Doze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prij9 per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco pp. f 5 Afzonderlijke nummers kosten 5 oont. Advertentiën bp abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één aan bet bureau bezorgd zgn. AdvertentiënSO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel me 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innomen,| Tot de plaatsing vnn advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeoland, betreffende Handel, Np verheid on Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 260, Amsterdam. 3ij deze courant behoort een bijvoegsel. De opgaaf van den spoordienst komt in dit nommer voor op de gebruikelijke plaats. Omkooperü als gevolg van protectie. Velen hebben er meermalen hunne varwon- dering over uitgesproken dat bescherming onzer njjverheid door verhooging van het tarief van invoerreohten deel uitmaakt van de politieke programma's van alle rechtsche, zoogenaamd •hristeljjke partgen in ons vaderland, en heb ben zich herhaaldelijk afgevraagd, welk ver band er in Nederland toch bestaat tusschen godsdienst en protectie. In andere landen, vindt men dat verband niet zoo algemeen daarvoor moet hier dus een bijzondere redeB sjjn. Het antwoord op die vraag wordt gege ven in De Standaard van 12 Februari 1.1. in een hoofdartikel, getiteld >EosmopoIitisme en vrijhandel." Ondor kosmopolitisme verstaat De Standaard dien ongezonden toestand, die er toe leidt om het specifiek nationale te onder schatten en op te gaan in een algemeene wereldliefde. Eu tot dat specifiek nationale rekent De Standaard ook het getypeerde ohristendom dat hier wortel schoot, de religie door onze vaderen beleden, waaraan immers Nederland zijn opkomst dankt, waarvoor het blad vreest, dat een algemeen christendom in de plaats aal treden. Dus is het Kosmopoli tisme in str§cl met het apeoifiek Nedorlaudsch christendom. Voorts beweert De Standaard dat het kosmo politisme het verst gedreven wordt in den handel, dat het onderhouden en bevorderen van ruilverkeer taiachen land en land zgi kenmerk en levenstaak is, dat aan dien inner- Ijjken drang de vrghandel zgn kracht ontleent, dat vrghandel bedoelt alle grenzen tnisohen volk en volk uit te wisschen en heel de wereld voor zgn doel te herscheppen in één eng samenhangende menschelgke maatschappg, waarbg men onwillekeurig telkens denkt aan wat bg Babylons torenbouw vergdeld werd Vandaar, zegt de Standaard, dat in den vrghandel reeds op zich zelf f en gevaar schuilt voor onze nationale kracht. Niet alleen wordt enze ng verheid erdoor gedrukt, lgdt daaronder enze nationale arbeid, maar ook het nationale besef verliest er door aan veerkracht, en wat men ook niet vergete, het religieus karakter van het volksleven verliest er door aan diepte. De rechten der religie behooren tegenover de gevaren van den vrghandel te worden be schermd 1 Tegen dit betoog en deze conclusie van De Standaard dient te worden opgekomen, omdat ag onjuist zgn. Vrghandel bedoelt niet alle grenzen tussehen volk en volk uit te wisschen en door den vrghandel wordt onze ngverheid niet gedrukt, daardoor lgdt onze nationale arbeid niet, ver liest ons nationaal besef niet aan veerkracht. Integendeel! Dit ulles is eerder van toepas sing op prooteetie, want protectie doet den industrieel rekenen op de hulp van don staat, die de deur sluit voor den buitenlandschen producent en dus den inlandschen consument overlevert aan de willekeur van doinlandsche voortbrengers, die zicb, zooals de ervaring in Duitschland en Noord-Amerika leert, vereeni gen in trusts en syndicaten mot behulp van een hoog tarief van invoerrechten om de con sumenten op nog meer doeltreffende wgze te brandschatten. De vrgbandel daarentegen nood- znakt de .Nederlandsche ngverheid, in concur rentie met de buitenlandsche, zich in te spannen om de meest intensieve productiviteit te bereiken, hare exploitatie-kosten door het voortdurend aanbrengen van technische verbe teringen zooveel mogelgk te verlagen, steeds gunstiger voorwaarden te bedingen bg de aanschaffing harer grondstoffen, aanhoudend uitbreiding te zoeken van haar terrein vaa verkoop, daar het eigen kleine vaderland met zgn nauwelgks zes millioen inwoners daartoe gehoel ontoereikend is. Kont men een beter middel om de veerkracht van ngverheid, land bouw, handel en verkeerswezen te stalen dan die vrgbandol Aan de ontwikkeling van al deze takken van ngverheid is de vrghandel iu ons land bevorderlgk geweest, en slechtB zou men mogen wonschen, dat hot- NedeiJandsche tarief vau Naar aanleiding van een artikel in Land en olk van 3 en 7 April 1909, getiteld «Vrijhandel en de rechtsche pers." invoerrechten in alle opzichten een vrghandols. tarief mocht worden genoemd. In mindere mate dan andere landen, waar de ngverheid door hooge invoerrechten beschermd wordt, wordt Nederland, tengevolge van do laatste geldcrisis, geteisterd door werkloosheid. De resultaten van landbouw, ngverheid en handel toonen gunstige cgfers, en dank zg het vrg- handelsstelsel is de algemeene volkswelvaart in ons vaderland in de laatste vgftig jaar vermeerderd, waardoor onze nationale kracht is toegenomen. De vrghandelaren in Nederland plaatsen zich bg hunne bestrgding van protectie niet op een kosmopolitisch vrghandelsstandpunt, zelfs indien zg daarvan in beginsel voorstan ders zgn. Wat zullen zg bereiken wanneer zg inderdaad do bedoeling hebben werkzaam te zgn aan het uitwisschen van alle grenzen tusschen volk en volk, aan de herschepping van heel de wereld in één eng samenhangende mensohelgke maatschappg Neen, het doel, dat zg voor oogen hebben, is veel beschei dener, zg willen slechts trachten ons vader land te behoeden voor de huns inziens scha- delgke gevolgen van een beschermend tarief, dat onze gezonde export-ngverbeid zal bena- deelen en belommeren ten bate van enkele voor het inlandsch verb uik werkende takken van ngverheid. En daarbg beroepen zg zich op de ervaring der laatste halve eeuw, die ten sterkste spreekt ten gunste van hot vrghandelsstelsel in Nederland. Maar ook indien de Nederlandsche vrghan delaren zich op een kosmopolitisch vrghan delsstandpunt zouden plnatsen, welke is dan hunne zonde De sterkst kosmopolitisoh wer kende vrghandel zal immers, internationaal toegepast, elk land datgene doen voortbrengen waarvoor het het geschiktst is, en dus, wel verre .van het specifiek nationale te onderdrukken, dit juist bet krachtigst ontwikkelen Van economisch standpunt schuilt in den r jjbamdel zeker geen gevaar, is deze Nederland ten zegen geweest, Btaat de zaak van religieus standpunt andera? De schrgver van het aan- mlde hoofdartikel m De Standaard is geen besoeker geweest van het Congres voor den vrghandel in Augustus 1908 te Londen gehou den, maar dat belet hem niet kennis te nemen van het uitgewerkt rapport, dat over het congres verschenen is. Evenals de Amerikaansohe af gevaardigden op dat congres het grootst aantal sprekers geleverd en door hunne mededeelingen meestem indruk gemaakt hebben, nemen hunne rapporten en voordrachten de meeste plaats in in het verslag. En waarom hebben tg, aan wie de zoogenaamd christelgke mannon in Nederland zich op godsdienstig gebied toch zeker verwant zullen gevoelen, zooveel indruk gemaakt f Omdat zg uit een land kwamen met een sterk protectionistisch tarief en het aan kritiek op dat tarief niet lieten ontbreken omdat zg onomwonden hebben verklaard en met voorbeelden aangetoond, hoezeer een be schermend tarief van invoerrechten aanleiding geeft en geven moet tot vele vormen van corruptie (omkooping en zedenbederf). En die ervaring heeft men Biet alleen opgedaan in de Vereenigde Staten, maar ook in Canada en Australië, ook dichter bg hnis, bgv. in Duitsch land, Oostenrijk, Italië, Denemarken. De afgevaardigde van Denemarken op het congres heeft verklaard, dat in zgn vaderland leden en leiderB van polieke partgen maar al veel misbruik maken van het tarief van invoerrechten tot vermeerdering van eigen voordeel, macht en aanzien. Uit Italië werd gemeld dat proloctie de onzedelgke banden tusschen staatslieden en speculanten heeft versterkt, leidende tot het werken met invoer rechten en uitvoerpremies als middel tot om kooping. Het behoeft geen betoog, dat daarbg do consament het gelag betaalt en dat dien tengevolge do koopkracht van de gemeenschap verminderd is. Uit Oostenrgk kwamen soort- gelgko klachten, de Duitsehe afgevaardigden waren eenstemmig in hun afkeurend oordeel over het hooge tarief van invoerrechten in hun land en over de daatuit voortgesproten syndicaten. Yeel sterker nog liet men zioh uit van de overzgde. De gedelegeerde uit Australië wees er op dat, wanneer de wetgever belastingen oplegt met het erkende doel, sommige bedig- ven meer, andere minder wistgevend te maken dan deze te voren waren, het van zelf spreekt, dat zg, wier belangen op hot spel staan, op dien wetgever al den invloed trachten uit te oefenen, waarover zg beschikken, Aanvankelgk moge die invloed niet oneerlgk zgn, allengs ontaardt hg in meer of minder directe of bedokto omkooping, welke op den duur on- afscheidelgk is van elk ander dan een fiscaal tarief van invoerrechten. Protectie leidt tot vermindering der politieke eerlgkhoid. la Canada wordt reeds sedert jaren strgd gevoerd ovor vrghandel en protectie en een van de oorzaken, waardoor het den protectio- nisten tot dusver gelukte aan het bewind te blgven, waren Bteeds de groote sommen, die de beschermde fabrikanten in Canada bg de verkiezingen beschikbaar stelden voor het koopen van kiezers, een stelsel, dat in geheel Noord-Amerika met zgno uiteenloopende be volking geregeld wordt in toepassing gebracht Evenals elders, is ook in Canada een van de gevolgen van protectie, dat er de publieke moraliteit verlaagd is. Volgens de in Canada opgedane ervaring sprak de gedelegeerde als zgne meening uit, dat de invoering van pro tectie gelgk Btaat meteene wattelgko bekrach tiging van oen systeem van omkooping op de meest uitgebreide schaal, dat daardoor eene klasse in de maatschappg geboren wordt, welker belangen in hunnen aard geheel ver- sohillen van die der gemeensohap. Deze klasse zgn degenen, die het geld bijeenbrengen, be- noodigd voor het omkoopen van kiezers er gekozenen, en die met de laatsten den buit verdoelen, dien zg aan het volk ontnemen. Op deze wgze zgn er reeds vele leden der regee- ring onmetelgk rgk geworden in den tgd, dat zg aandeel aan het beBtunr hadden. Uit de Vereenigde Staten van Noord-Amerika hebben verschillende gedelegeerden hunne verontwaardiging gelucht over de ervaring in hun land met protectie opgedaan. Een hunner sprak als zgn oordeel nit, dat protectie de markt verbgstert en verwart door de wille keurige pogingen ter bevoordeeling van som mige industrieën, ten koste van andere en de politiek maakt tot eena intrige tot het erlan gen van voorrechten door middel der wetge ving. Achter elk wetsvoorstel tot rerhuogiig van het tarief van invoerrechten zal men niets vinden dan persoonlgke belangen, welke 'zich als woekerplanten aan de regeering hechten, steeds hunne eischen aaar voren brengen en met de meest afkeurenswaardige middelen trachten de persoonlgke belangen der volks vertegenwoordigers te vereenzelvigen met de aanneming der door de protectionisten ge- wenschte wetten. Het tarief van invoerrechten is in de Vereenigde Staten met de daaraan verbonden trusts gebleken het machtigste middel tot zedenbederf te zgn, dat ooit aan het menschelgk vernuft ontsproten is. Hot heeft er niet slechts geleid tot proteotie, maar tot roof, bedreven te zamen door staats lieden en fabrikanten. De trusts-koningen zgn metterdaad geworden de regeerders der republiek! Protectie boteekent, dat de regee ring tusschenbeide komt en een wet maakt, welke eenige fabrikanten de gelegenheid geeft de prgzen hunner producten te verhoogen en die door den consument te laten betalen om den fabrikant te verrgken. En ter ver dediging van zulk bedrijf beroept die regee ring zich dan op bare vaderlandsliefde en op den godsdienst, hare vertegenwoordigers gaan rond en spreken van hunnen plicht, en van de groote bestemming van het Amerikoansche volk, en van zgn vlag en zgn nationaliteiten van de Voorzienigheid en van protectie, alles in éénen adem Een gedelegeerde met oenen in Amerika bekenden en geachten naam sprak als zgne overtuiging uit, dat protectie eene schending van de goddelijke zoowel als van de maat- schappelgke wetten. De goddelgke wet leert ons: gelgk gg wilt, dat de menschon u doen doet ook gg hun desgelgks, en gg zult uwen naaste liefhebben als a zeiven. Beide voor schriften worden door protectie overtreden, Streng doorgevoerde protectie voert onvermg- delgk tot overtreding van het tiende en zelfs ,n het achtste gebod. Inderdaad, niet proteotie, maar vrghandel heeft niet alleen eene maatschappelgke, doch ook eene godsdienstige, eene ethische zgde en de woorden der Ainerikaansche gedelegeerden ten congresse te Londen verdienen de aan- dacht en de behartiging van hen, die de laatste zgde, in verband met hunne voorlieido voor protectie bg voorkeur naar voren brongen. Dit blaadje, no. 54, vanwege de Vereeniging Het Vrije Ruilverkeer, is geschreven door U. G. S. te Groningen. Door den Commissaris der Koningin i8 het eerelidmaatschap nanvaard van do Ver eeniging De Ambachtsschool alhier. VrjjdBg a. uitvoering op het Molenwater alhier door het Middtlburgsch Muziekkorps, Wg maken hiervan nog ditmaal melding maar meenen, waar dit iederen Vrgdag plaats hoeft, het voor het vervolg wel to kunnen nalaten. Alleen wanneer de uitvoering soms niet mocht plaats hebboo. verwachten wg bericht om dat mee te deelen. Op de Algemeene Vergadering van de Zeeuwsche Hypotheekbank, gevestigd te Mid delburg, 27 Mei 1909 alhier te houden zal het verslag dier Maatschappg worden uitge bracht over het elfde boekjaar. Wg ontleonen aan dat verslag het volgende Het aandeelenkapitaal bedraagt f 600.000 en geheel geplaatst, tien aandeelen werden volgestort, terwgl op de overige 10o/o is gestoit. Gedurende dit boekjaar werden 81 leeningen afgesloten tot een bedrag van f 440.275. Op ultimo Februari 1908 stond uit f 3 006.496.56'/». Samen 3.446 771.56»/,. Afgelost werd gedurende dit boekjaar, zoowel geheel, gedeeltelgk als periodiek f 294.184.48, zoodat op ultimo Februari 1909 uitstonden 399 leeningen tot een bedrag van f3.152.587.08». Met de uitgifte van 4 o/o pandbrieven werd voortgegaan. Op ultimo Februari 1908 stond uit aan pandbrieven een bedrag van f 2.966.000. In den loop van het jaar werd uitgegeven f S00.800. Ingekocht werd een bedrag van f 112 700, zoodat derhalve op ultimo Februari 1909 uitstond f 3.154.100. In den loop van het jaar hadden 3 executies plaats. In twee gevallen bleek de vordering geheel gedekt. In een derde geval werd een verlies geleden van f 1.942.41»/,, hetwelk op de winst werd afgeschreven. Nadat al de onkosten en het disagio op de pandbrieven voor het geheel zjjn afgeschreven, zal worden voorgesteld het winstsaldo ad f 5.431.73»/, te verdoelen, als volgt: Uit te keeren aanaandeelhouders 6 o/o over het gestorte kapitaal f 3 600, houders van opriebtersbewgzen f 150, en toe te voegen aan het reservefonds f 571.73'/,, waardoor dat fonds totaal bedraagt f 21.246.87. In de heden middag te Koudekerke, onder voorzitterschap van den heer H. J E. Gerlach van St. Joosland, gehouden raadszit ting waren alle leden tegenwoordig. De burgemeester besprak do bigde gebeur tenis aan het Hof en deelde mede dat op de drie verzonden telegrammen van gelukwenscb dankbetuigingen z{jn ingekomen. Op de ingekomen nadere verzoeken der beiden kerkeraden, tot sluiting een uur vóór en een anr na de godsdienstoefening van de localiteiten met vergunning, werd, na discussie, >ne afwjjzende beschikking genomen. Naar aanleiding van een vorzoek van A. van der Hejjden en C. Wielemaker, postboden, vrgstelling van dienst bg de brandweer, werd, op voorstel van den heer C. Boone, in de verordening een bepaling opgenomen, waardoor zg vrgstelling krijgen. Deze werd met 5 tegen 2 stemmen aangenomen. Een voorstel van Burg. en Wetb. om de schoolkinderen te ont halen, en daarvoor f 125 uit de gemeentekas beschikbaar te stellen, werd met algemeene Te Wolfaartsdjjk is door den raad, op verzoek, tegen 1 Nov. eervol ontslag ver- d aan het hoofd der openbare lagere school te OoBtkerke. Aan den Noorddjjk werd op advies der ge zondheidscommissie een woning onbewoonbaar verklaard. Betreffende de tot standbrenging eener drink waterleiding op Zuid-Noord-Beveland werd met algemeene stemmen de wenschelgbheid daarvan tgesproken en medewerking toegezegd. Hot prinsessefeest, dat Zaterdag te S c h o r e onder veel belangstelling en in op gewekte stemming werd gevierd, eindigde niet zonder een ongeluk. Een lSjarige knaap be kwam een voetzoeker in het gelaat, waardoor hevig bloedende wonde in zgn linkeroog werd veroorzaakt. Heelkundige hulp werd spoedig verleend, doch het is waarschijnlijk dat de arme jongen zal oog zal moeten missen. Ter verbetering en aanvulling van bet gemelde omtrent het laatBte punt der agenda voor de Vrgdag 11. te Yeraeke gehouden raadsvergadering diene het volgende Het door Burg. en Weth. opgemaakte rioloeringsplan betrof de meest hinderlijke glooten binnen en langs de kom der gemeente. Het geraamde kostencjjfer f 8000 was de opbrengst van verkoop van het telegraafkan toor aan het rgk. Het plan werd met geringe wgziging goedgekeurd en daarmee een zeer bolangrjjke zaak althans voor een groot deel afgedaan. Het plnn was al jaren lang hangende. Vroeger werd er zelfs eens een leeniDg van f 10.000 voor gesloten, doch onwil en gebrek aan medewerking vnn de eigenaars der slooten belette toen de uitvoering. Er is kans, dat dit nu anders zgn zal. Zaterdagavond is te Rilland een kind van ongeveer 2 jaren, al spelende te water geraakt on verdronken. De moeder sprong bet achterna en bracht het op het droge. On middellijk werd geneeskundige hulp verleend, doch alle pogingen om de levensgeesten op te wekken, waren vruchteloos. In de Zaterdag te Stnvenisse ge houden raadsvergadering werd de heer H. J. Dorst als raadslid toegelaten. De jaarwedden van do telefoniste, de hulp- telefoniste en van de bostelster werden nader bepaald op f 150, f 25 en f 75. Als hulptele- foniste en bestelster werd benoemd mej. S. P. Hout. Aan Burg. en Weth. werd een crediet ver leend om den leerlingen der openbare school een herinnering enz. te geven ter eere van de geboorte van prfnacs Julians. Op een verzoek van de dames-onderwjjze- ressen Odink en De Jong, om vorhooging der jaarwedde voor het geven van handwerklessen buiten de schooluren, werd op voorstel van Burg. en Wetb. afwijzend beschikt. In de, de vorige week gehouden vergade ring van ingelanden van het waterschap Hengst en Rummersdyk, werd besloten den 825 M. langen weg op de krnin van den djjk tusschen den Rummersdijk- en den StoppeMj/itpolder te ver harden door keibestrating, waardoor in een lang gevoelde behoefte wordt voorzien. Evenals door de, door dit waterschap pas voltooide, in dit blad vermelde, verbinding van de keibestrating van de knnstbaan in den Koningsdjjk en die in den Langenweg, wor den ook door het nienwe ontworp verbonden keibestrating op den havendgk bg den Aardheuvel met de steenalagbaan in de bomt Campen, die beide deel uitmaken van het groote net van kunstwegon in het voormalig 5de district onzer provincie en gelegen zgn respectievelijk in de gemeenten Hengstdijk en Stoppeldijk. Bon zeer kleiachtige aardeweg als deze dgkBkruin is, is de verharding niet alleen van beteokenis voor hot algemeen, maar ook van zeer groot belang voor de aanpalende land- gebruikers. Naar men ons meldt, besloot de zwaar belaste calamiteuse Brwienspolder Zaterdag f 80 subiidie 's jaars gedurende 20 jaren te verleenen ten behoeve van den tram Knooke— Breskens, terwgl in het waterschap Groot en Klein Roozande, met 14 tegen 10 stemmen de volle gevraagde subsidie van f 105 'g jaars werd verleend gedurende hetzelfde aantal jaren. In de Zaterdag te Biervliet gehouden ergadering van ingelanden van den Koningin- nsnpolder was als gezworen aan de beurt van aftreding de beer Aug. ThomaeB. Het volgende drietal zal der regeering als voordracht ter benoeming aangeboden worden: P. Dobbelaere, A. Thomaes en A. Bliek. Zaterdag hield de heer Engels uit Enschedé voor de kiezers te IJzondgko eene politieke rede, daartoe uitgenoodigd door de R. K. kiesvereeniging. Van de gelegenheid tot debat werd geen gebruik gemaakt. Do bespreking werd door een honderdtal personen bijgewoond. Op den 4 Juni a. s. zal voor de recht bank alhier behandeld worden de zaak tegen A. C. v. d. S., oud 19 jaar, veldarbeider, geboren te Biervliet, wonende te IJ z e n d jj k e, thans hechtenis in het hnis van bewaring te Mid- dellurg. Hjj is beklaagd van diefstal, opzetteljjko vernieling en bedreiging met doodslag of zware mishandeling LANDBOUW. Zaterdag II. werd te Goes ,eene verga dering gehouden van de leden van het Stam- oek van het Zeeuwich-Belgisch trekpaard, onder leiding van den heer F. Hombach als voorzitter. Medegedeeld werd dat do heer VorBterman van Oyen het Stamboek en het Veulenboek tot op beden had bijgewerkt. Ingeschreven zjjn thans 146 hengsten, 384 merries en 298 veulens. De heer C. A. H. Wagtho, die van de op richting van het stamboek tot heden de belan gen van het stamboek zoo belangeloos en krachtig als secretaris had behartigd, werd onder applaus benoemd tot eerehd. Do heer Hanken bracht de rekening uit ovet 1908, die met een voordeelig saldo sloot van f 325.46' en ten slotte werd besloten tot do ontbinding van bet stamboek en aansluiting bg het Ned. Belg. stamb-iek, indien door het dagelgksch bestuur do regeling kan verkregen worden in deze vergadering vastgesteld. Zondag werd door de Maatschappij tot bevordering van Oojt en Tuinbouw in het voormalig 4e district te Oostburg eene vergaderug gehouden, die, onder leiding van den heer Gs A. Vorbterman van Oyen, door een 28tal leden werd bjjgewoond. De heer M. Lucieer werd met 25 6temme* als bestuurslid herkozen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1