UIDDELBURGSCHË COURANT.
H*. H3.
132- Jaargang.
190».
Maandag
1T Mei.
Middelburg 15 Mei.
Zeenwsche Omtrekken.
Dw «aurast Tarichijat d a g o 1 ij k s, met uitzondering v»n Zon- en Feestdagen.
Prija per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alia plaatsen in Nederland franco pp. f 5
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advortentiën bjj nbonnement op voordeeligc voorwaarden.
Prospectussen daarvan zjjn aan bat bureau te bekomen
Advert atiën voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags véór 4 n uur
aan bat bureau bezorgd zjjn.
AdvertentiënSO eent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels t 1.50elke regel meer
20 cent Reclames 40 cent per regel. Groot* letters naar de plaats, die zij innemen.]
Tat de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Ngvorheid on Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adverteutle-Burenu A. DB LA
MAR Ak., NI. Voorburgwal 366, AniMterdam-
Dit nummer bestaat nit twee bladen.
Het seizoen, het bad-, rois- en vaoantie-
seizoen vangt haast weer aan.
Heerlijke tijd voor velen.
En dit gaf ons aanleiding weer eens een
kgkje te nemen in Vlissingen,
dat ook al meer en meer wordt een plaats,
waar velen ontspanning en uitspanning
zoeken die, naa«t Domburg, door tal van
bowooers van Walcheren en andere deelen
van Zeeland zoo gaarne wordt bezocht tot
verpozing.
Maar Vlissingen heeft tevens hoogero
aspiratie*.
Het wil ook meer en meer de stad van
industrie, van handel worden en daartoe
trachten het aantal inrichtingen daarvoor,
naast die der maatschappijen de Zeeland en
De Schelde, te vermeerderen.
En dat zal haar ook gelukken
In die meening zijn wij na ons bezoek
versterkt.
Dat daartoe alle krachten worden inge
spannen, dank zij de stuwkracht en den
vooruitzienden blik van het gamoentobo-
atuur, dat weteD wjj.
Vlissingen is de stad van leven en opbloei.
Het ontdoet zich meer en meer van al
wat het ontsierde en op hygiënisch gebied
in den weg stond, om den gezondheids
toestand der inwoners te bevorderen en de
vreemdelingen niet langer te weerhouden
derwaarts te komen.
Want het is een bekend feit dat er vreem-
lingen waren die aarzelden die gemeente
te bezoeken of er te blijven zoolang daar
nog die ongedempte kaden waren met hare
hinderlijke en schadelijke geuren en hare
verderfelijke uitwasemingen.
Die kaden nu zijn weg, en uitgebreide ter
reinen komen daarvoor in de plaats; terreinen
die, eigendom van de gemeente, productiof
gemaakt worden en ruimschoots rente zullen
afwerpen, na aftrek der kosten, voor die
demping gemaakt.
Daar heeft men in de eerste plaats de
vroegere Pottekade, die in het vervolg de
Wilhelminastraat zal heeten.
Hot daar verkregen terrein zal bebouwd
worden. Do Palingatraat zal met de Nieuw -
etraat en de Gravenstraat met de Zeilmarkt
verbonden worden door straten van 20
meter breedte.
Aldus worden drie bouwblokken gevormd,
waarvan dat, gelegen aan den Steenen
Beer, grootendeels zal worden ingenomen
door hot nieuwe post- en telegraafkantoor.
Dit gebouw zal een monumentaal ka
rakter krijgen en een govelbroodte van 50
meter tegonovor den Steenen Beer.
En aohter dat post- en telegraafkantoor,
met een ruimte daartussohen, zal, willen
wij hopen, oen complex van winkels wor
den gebouwd, tot sieraad van dit deel der
stad.
De Hooikade zal voortaan den naam
dragen van Hendrikstraat en de Rommel-
kade die van Emmastraat.
Een ander mooi deel van Vlissingen zal
het Bellamy-Park worden, thans nog Bier
kade gehoeten, dat, in tegenstelling met de
Pottekade, niet bebouwd zal worden.
In het midden wordt een weg van 15
meter aangelegd en tusschen dezen mid
denweg en de bestaande bestratingen van
de huidige Bellamy- en Bierkade zal op
verhoogde vakken plantsoen worden aange
bracht.
In een dier vakken wordt het Wolff-
Deken monument geplaatst.
Dat deel van Vlissingen zal daardoor een
ruim en vroolijk aanzien verkrijgen. En
dat is zoo gewensoht, omdat aan de zijde
van de Sohelde bij hot Beursplein een
steiger wordt gemaakt, waar de stoom-
booten, o. a. die met pleziorreizigers, kunnen
aanleggen.
Men is thans bezig om de haven daar,
het begin van de De RuyterhaveD, zooals
zjj eertijds heette, op hare vroegere diepte
te brongen.
En aan den tegenovergestelden kant van
het Bellamypark, op de gedempte Kaas-
kade, in het vervolg Spuistraat te noemen,
wordt een straat aangelegd van 21 meter
breedte. Bij eventueele verbouwing van
de huizen aan de Noordstraat en de Mo
lenstraat zullen de voorgevels aan de
Spuistraat moeten worden gezet.
Dat is natuurlijk een work voor do
toi komst, maar eenmaal, na jaren, zal ook
dat doel der stad een ander, een beter
aanzien verkrijgen.
Ziedaar groote verbeteringen boven don
grond.
Maar van niet minder, zoo niet meer ge-
wioht is wat onder den grond is aange
bracht tot wegneming van een slechten^
onhoudbaren toestand.
Het was voorwaar een groot werk dat
door het gemeentebestuur werd ondernomen
een rioolstelsel voor de geheele stad naar
zee, een werk dat vier ton kost. Maar het
was een nuttig, een noodzakelijk werk dat
mimschools zijn rente afwerpt in deh vorm
van een verbetering der volksgezondheid.
De rioleering, voor het overgroote deel
gereed en in working, is samengesteld uit
ei-vormige buizen die, naarmate zij dichter bij
do mondiDg gelegen zijn, in afmeting toe-
nemon, zoodat bijv. het laatste gedeelte, het
moerriool, 2.30 M. hoog en 1.50 M. breed is.
Aan don mond van de Marine-haven is
de uitlaatsluis van het rioolstelsel gebouwd.
Bij laag water stroomt door die sluis het
riool-water met kracht in zee, mot zich
voerend al het vuil en de onreinheid, en
daardoor de goede gezondheid van de
Soheldestad waarborgend.
Om het binnendringen van zeewater bij
vloed te voorkomen, zijn behalve de boven
bedoelde sluis nog drie ijzeren waterdichte
afsluiters aangebracht.
Vlissingen is bijzonder gelukkig geweest
met de plaats waar die uitloozing zich be
vindt, zoo vlak bij do Schelde. De natuur
werkt hier bijzonder mee, zoodat aan een
stoomgemaal nog geen behoefte bestaat.
Mocht dit ooit dienst moeten doen, dan is
daarvoor het terrein aangewezen.
Na deze verbeteringen kan Vlissingen
gerost nieuwe bewoners of tijdelijke be
zoekers afwachten.
Met do eerste hebben wij op het oog
hen die daar handels- en nijverholds-
ondernemingon willen vestigen.
Wat de scheepvaartbeweging in de havens
betreft, wij blijven nog steedB hopen
dat die eenmaal zal toenemen, wanneer
eenige hinderpalen, die dit nu nog in den
weg staan, zijn opgeruimd, f)
Evenals daarvoor de terreinen gereed
zijn, vindt men ook overeenkomstig bet
plan van uitbreiding, ontworpen volgens
de nieuwe ideêen op dat gebied, in het
Oosten der stad aan de haven en aan het
kanaal door Walcheren fabrieks- en han
delsterreinen.
Reeds treft men daar aan een hontbe-
workingsfabriek, een schoenenfabriek, een
zuivelfabriek, de nieuwe remise van de tram,
een brikettenfabriek, een Eloctro-tinfabriek,
een wassoherij en een opslagplaats voor
steenkolen
In het oen trom staan een groot aantal
gezonde arbeiderswoningen in vriendelijke,
met fraaie boomen beplante straten.
In de breed aangelegde frissche parken
in het Westen zijn reeds tal van villa's
verrezende boulevards zijn meer dan half
bebouwd en verder zijn terreinen voor
heeren huizen ontworpen, zoowel in gosloten
als in open bebouwing.
De Koudekerksohe weg is op het grond
gebied van Vlissingen aanmerkelijk ver
breed, op vele plaatsen tot 20 meter; vier
rijen boomen zullen den weg beschaduwen
en op daarvoor geschikte plaatsen zijn
gemakkelijke zitbanken neergezet.
En eveneens is do Kerkhoflaan in een
flinken rij- en wandelweg veranderd.
t) In verband hiermee wjjzen wjj op
besprekingen over de haventoestandeD, Vrjjdag
avond in do vergadering der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Vlissingen gevoerd.
Tusschen den Koudekerkschen Weg en
die laan ligt de Oude begraafplaats, die
sedert enkele jaren gesloten is.
Op het terrein van het oude tolhuis
nabij die begraafplaats, die er thans keurig
uitziet, de nienwe bevindt zioh op ge
noemden weg is de Stadskwcckorij
gevestigd, waar in rijen broeibakken de
geraniums, fuchsia's en tal van andere
bloemen het oogonblik afwachten waarop
zij naar de planteooneu worden overge
bracht
En zoo zijn wij woer genaderd tot ons
punt van uitgang de badgelegenheid.
Hoog stellen wij de belangen van Vlis-
Éringen op bandels-, scheepvaart- en indu-.
strieolgebied, maar miskennen doen wij,
leenszins ook die waar het de gemeente-
als badplaats geldt, want ook daaraan zijn'
voor de ingezetenen groote voordeelen ver-
oonden.
Dit toont trouwens ook het gemeente
bestuur te beseffen.
Het beijvert zich de omgeving aan en
bij het Strand te verfraaien, te verbeteren.
Tot wandelen noodon de nieuw aangelegde
parken, o. a. die welke thans prijken met
tulpen.
Langs de duinen niar het fort de Nol
wordt een nieuwe weg aangelegd.
En bij al dit niouwe blijft het oude, het
heerlijk uitzicht over land en zee, over do
stad, vooral bij avond als zij verlicht is
voor ons, en zeker ook voor velen, zijn
aantrekkelijkheid behouden.
Een lust is het Ylissingen in zijn ont
wikkeling, in zijn nieuw leven gade te
slaan, waarheen men den blik ook wendt.
En met genoegen vernamen wij dat het
badseizoen onder gunstige teekenen zal
aanvangen.
Er zal eer gebrek aan woningen, aan
gelegenheden voor ponsion zijn dan over
vloed.
Zon men daarom er niet op bedacht
kannon zijn die te vermeerderen
In andere badplaatsen, o. a. in Oostende,
legt bijna iedereen, een advocaat zoowel
als een dokter, er zioh op toe ruime wo
ningen te kiezen, teneinde daar badgasten
te huisvesten.
Behalve dat dit hun geen onaanzienlijk
voordeel verschaft, waarborgt dit den gasten
een goed onderkomen bij menschen, met
wie zij desvorkiezende knnnen omgaan.
Zou men zich daarop in Vlissingen niet.
knnnen toeleggen
Het zon het bezoek aan onze zusterstad,
die wij een voordeolig badseizoen toowen-
sohen, ten goede kunnen komen.
Als het zomerseizoen aanvangt, eindigen
de par'ementaire zittingen, ten minste in
ons land.
Maar dit jaar heeft dit vroeger plaats dan
andere jaren, met het oog op de verkiezingen.
De huidige Kamer zal spoedig uit elkaar
gaan om, buitengewone omstandigheden
daargelaten, niet meer saam te komen.
En als in September do nieuwe Kamer
jeen komt, dan zal daarin onder anderen
niet meer aanwezig zgn de heer mr.
P. C. J. Hennequin die sedert 16
September 1891 in de volksvertegenwoor
diging zitting hooft gehad.
Met leedwezen zal hij daarvan afscheid
hebben genomenevenzeer als van zijn
voorzitterschap der Maatschappij tot bevor
dering van Landbouw en Veeteelt in Zeeland
dat hem 22 Juni 1892 op de te Kruinin-
gen gehouden zomervergadering werd op
gedragen.
Van meer dan een zijde is mr. Hen
reeds hulde gebracht voor de diensten, door
hem in die beide betrekkingen zijn district
en den landbouw bewezen
Wij slniten ons volgaarne daarbij aan,
In politieke vraagstukken moohten wij
met den afgevaardigde voor het district
Oostburg verschillen, maar gewaardeerd
hebben wij echter dat hij voor de practi-
sche belangen daarvan steeds een open
oog toonde te hebben en nooit naliet
daarvoor zioh op de broB te stellen.
En daarom rrok hij zioh ook het welzjjn
van den Zeeuwschen landbouw zoozeer
Voor de plaats zrjner inwoning en hare
omgeving waB hij in vele opzichten een
onmisbare, een te waardeeren kracht.
Bij de hnlde, die wij hem, nu het oogen-
blik van soheiden voor Oostburg's afge
vaardigde weldra is aangebroken, gaarne
brengen, voegen wij den wonsch dat het
hem gegeven moge zijn nog jaren in den
kring, die hem waardeert en die hem zoo
welgevallig ïb, een gelnkkig leven te leiden.
Malaise en nog eens malaise, geen han
del, geen vaart, geen werk, geen verdienste,
met. al den treurig»n nasleep daarvan.
Overal en in alle toonaarden hoort men
dit droevig refrein.
Sporadisch moge men bier en daar n'
enkele,op gunstiger omstandigheden wijzendi-
sy mptomen meenen te bemerken, momenteel
blijft de toestand van handel en bedrijf nog
steeds even gedrukt.
Wanneer zal er een keer ten goede komen
Gevoeglijk zon men op die vraag kunnen
antwoorden mot de woorden, op het hok
eener boerderjj in de nabijheid onzer stad
g»schreven „Wie zal het weten
Al wat met de zeevaart in verband staat
ondervindt bovenal de bedroevende gevolgen
van dezen toestand, en de plaatsen, d>e
daaraan han gewone welvaart te danken
hebben, Ijjden zeer onder die schadelijke
omstandigheden.
Ook in ons gewest hebben wij eene
anders bloeiendo plaats, die zeer onder
dezen fatalen loop dor zaken gebakt gaat.
Wij bedoelen Neuzen.
Deze anders zoo levendige plaats, die
wij meermalen in gunstiger tijden met trots
door haar inwoners de derde havenstad
van Nederland hoorden noemen, wordt
door die malaise zeer getroffen
Eene gemeente zonder eenige industrie
van beteekeniB als zij is, de trotsche
inrichtingen van wat eenmaal de staal
fabriek zon geworden zgn, waarop zoo
vurig getoost, waarvan zooveel gehoopt
werd, staan daar helaas altijd nog doelloos
is zij, met hare zich in de latere jaren
zeer uitbreidende bevolking, voor haar
beBtaan als 't ware geheel aangewezen op
haren in- en doorvoerhandel.
Een zeer groot gedeelte harer bevolking
bestaat uit wat men daar gewoon is samen
te vatten onder den algemeenen term
.spoorwerkers."
Gaat het hen goed, dan gaat het dit
ook geheel Neuzen en menigeen daarbuiten.
Zij, die geregeld daar zaken doen, weten
j ondervinding dat zij er do grootste
orders krijgen en het beste betaald worden
als er voor de Bpoorwerkors volop werk is.
Er wordt dan een goed loon verdiend
i het geld, de ziel van de negotie, kom*
dan flmk onder de menschen.
Het is zwaar werk, en de mannen willen,
als zij aan den arbeid zijn, geen gebrek
lijden Daarin kan niemand hun ongelijk
geven.
Eenige jaren terug was er bijna voort
durend volop werk, en de uitbreiding
welke de stad in dien tijd genomen heeft,
daarvan wel het beste bewijs.
Voor vele neringdoenden was het destijds
een klein Dorado en ook menig handelsman
van buitenaf kon toen, met een kleine
variatie op het bekende Venividi, vict,
zeggen „ik kwnm, zag en verkocht."
Evenwel, „'t kan verkeeren", zei Breeroo,
en de waarheid van dat gevleugelde woord
wordt in die Zuidelijkste Nederlandsche
havenstad thans wel bewezen. Reeds maun-
don aan maanden heersoht daar in het
havenbedrijf eene ongekende slapte.
Indien ik mij niet vergis, bedroog het
aantal binnengekomen zeeschepen over het
eerste kwartaal van dit jaar nog geen s/s
v»n het aantal, het vorige jaar in hetzelfde
kwartaal binnengeloopen.
Trekt men nu de daaronder begrepen
booten der vaste lijnen, die hun vast.per
soneel hebben, af, dan kan men gemakkelijk
berekenen hoe weinig er voor de gewone
losse spoorwerkers ovorschiet.
D»g aan dag kan men dan ook al maan
De schrjjver heeft Reljjk.
Dp cjjfer» Wedmegen dit jaar 74 «eb*pen, in-
honden.i" 163.585 M". teireo 119. met 289 062 M»
inhoud, het vorige jaar in genoemd fewa-raal.
Red.
den aanédn èn aan den z. g. „Westkant'*
bij den toegangsweg tot de Prov booten,
In aan den z. g. „Oostkant" bjj de Axel-
icho brag geheele troepen werklooze spoor
werkers vinden.
In menig gezin wordt daar thans armoede
bittere armoede geleden. Een volkomen
geloofwaardig persoon deelde mjj kort ge
leden mede dat er zelfs gezinnen zijn, die
zich voeden met gekookte aardappelschillen
velen zijn gedwongen hun ilag'liik-che
nooddruft te gaan vrag-n aan «Ie weinige
•ergegoeden die de gemeente telt.
Treurige to standen voorwaar, maar wie
zal er iets aan veranderen 1
Ook de Neuzensche werkgevers in dit
bedrijf zullen wel afhankelijk zijn van de
•mstandigheden, on ook zij zagen liever
len toestand anders dan deze thans is.
Hun winst zal nu ook wel niet groot
zjj n.
Edoch, men zegt er zou wel wat
meer werk zijn, indien do spo irwerkers maar
eens wat water in hun wijn wilden doen
en er maar Diet stijf en strak op stonden
uitbetaald te worden naar den thans gel
denden loonstandaard.
Men beweert zelfs dat schepen op andere
plaatsen gelost zijn voor minder loon
dan waarvoor de Neuzensche spoorwerkers
geweigerd hebben dit te doen.
Het is zeer moeilijk bier tusschen te
komen.
't Kost gewoonlijk ontzagljjk veel moeite
voor een groep arbeiders om een loonstan
daard vastgesteld te krijgen en het is daarom
zeer goed te begrijpen dat zjj daarvan
maar niet om het eerste het beste wisse
wasje willen afwijken.
Nogmaals herhalen wijhet is vooral voor
iemand die geheel en al buiten dat bedrijf
s'aat zeer moeilijk over deze zaken oen
juist oordeel to vellen. Toch buitengewone
omstandigheden eischen ook wel eens buiten
gewone maatregelen en billijken ook wel
eens afwijkingen van den eenmaal gestelden
regel.
Overal en ook in Neuzen, en daar wel
zeer in 't bijzonder, heerschen thans buiten
gewone omstandigheden. Het nieuwe kanaal,
misschien in de toekomst ook voor die
gemeente een voordeel, is dit op het oogon
blik alleen nog maar voor Gent en doet
thans nog dezer dagen hoorde ik het
nit zeer betrouwbare bron den Nouzen-
schen spoorwerkers sohade.Immers, het „lich
ten", waaraan vroeger zoo menigmaal een
goed dagloon verdiend werd, is thans, nu
de meest diepgaande schepen opgaan naar
Gent, zoo goed als gedaan.
Dit is mede een dor oorzaken van de
ellende voor menig gezin.
En tal van neringdoenden te Neuzen zjjn
onder deze omstandigheden overgegaan tot
het geven en n>men van een crediet, dat
eigenlijk ver boven hun macht gaat.
Wij willen en kunnen ook do handelin-
m der spoorwerkers aliaar niet beoor-
deelen on nog minder veroordeelen.
In den loop der jaren maakten wij meer
malen op aangename wijze met menig
Neuzensch spoorwerker kennis en troffen
bij velen hunner een zeer gezond oordeel
en een helder inzicht in verschillende toe
standen aan.
Misschien mogen wij dan ook wel eens
zonder dat ons dat kwalijk genomen wordt
de gemoedelijke maar toch ook zeker ernstige
vraag stellen kunnen de Neuzeusche spoor
werkers voor zichzelf, voor hunne ge
zinnen en voor velen hunner stadgenoo-
ten, die hen thans helpen, handelingen als
voren genoemd, verantwoorden
Achten zij die gewettigd onder omstan
digheden, ontstaan niet door bot-ing tus-chen
hen en hunne werkgevers, noch door kwade
trouw, maar uitsluitend een gevolg van
toestanden, onafhankelijk van wiens wil dan
ook
Aldus schrijft ons V. d. S.