VemfilHe Berichten
Ingezonden Mededeelingen.
Burgerlijke Stand.
LAATSTE BERICHTEN.
BUITENLAND.
RECHTSZAKEN.
Dinsdag werd voor do rechtbank te
Arnhem de behandeling aangevangen van do
uak togen F. K., pionostommor uit Grnssel,
die in verband mot den brand van hot hotel
Bellevue word gearrottoord.
De zaak van baron van H. van 13.,'to
Utrecht, die beweerde oon briof mot t 2000
aan oud-ininiBtor Rink in Den llaag gezonden
te hobbon. welko brief by aankomst blook
waardoloos papier to bovatton, ia thans naar
da Utrochtscho rechtbank verwozon Het ton
lasto gelegde is >poging tot oplichting."
Te Amstordam is overleden de hoor inr
J, J. Ermerins, president van do derdo kamer
der rochtbank aldaar.
Mr Ermerins word 1845 te Middelburg
geboron, promovoerde te Groningen in 1869 tot
doctor in de beido rechten. Hjj word ia 1871
tot grifiier bjj hot kontongorecht to Zuidhorn
benoemd i in 1875 tot kantonrechtor to 's-Gra-
Tendeclin '79 tot kantonrechter te Zalt-
Bommolwas van 1887- 1900 rechter te Am
stordam on sedert 1900 vice-presisent van
de ArrondiBBemonts-rechtbank, mot het presi
dium der dorde kamer belast.
Naar mon meldt, zal generaal Sabrop, 4
Mei a.s. zjjn functio als Minister van Oorjpg
weder hervatten.
Ter vervanging van den tot majoor be
noemden kapitein W. F. Hartman is, bjj het
3e reg. infanterie te Bergen op Zoom, de
kapitein J, P. A. van Weeren benoemd tot
regiments-adjudant.
De 2e luitenant P. Dingemanse, van het
8e reg. inf. te Arnhem, is benoemd tot adju
dant by het korps, met bestemming voor het
2e bataljon.
De Ned. Bond voor Slaaltpensionneering
heeft dit jaar reeds 120 afdeelingen gewonnen.
Wegens de slechte uitkomsten van het
bedrjjf is de vangst op elft op sommige vis-
scheryen langs de Waal reeds gestaakt.
Wederom is in Gouda een geval van pok
ken voorgekomen.
In don nacht van Maandag op Dinsdag
ontlastte zich boven Hoorn een hevig onwedor.
Van een zevental woningen van bewaarders
der rijkswerkinrichting, bonovéns van 9 par
ticuliere woningen, zjjn de ruiten ingedrukt.
Ook een boom moest het ontgelden. Brand
werd niet veroorzaakt.
Sedert eenige dagen wordt by het korps
rjjdende artillerie to Arnhem vermist een
wachtmeester. Hy is vermoedelijk gedesêWeerd
met medeneming van eenig geld, dat hy in z(jn
functie van menagemeester van de onderoffi
cieren onder zjjn berusting had.
Dinsdag zyn door do marechaussee uit
Zevenaar twee personen uit hunne woning ge
haald en gevankelyk overgebracht naar Arn
hem. Zjj worden verdacht den koffiehuishou-
der M., te Didam, in zyn woning met een moi
in den buik te hebben gestoken. De toestand
van den verwonde is zorgaljjk. Eén der aan
gehoudenen is pas nit de gevangenis ontslagen,
Hy was veroordeeld wegens verwonding van
een ryksveldwachter.
Dinsdag zyn te Winschoten door de
politie gearresteerd twee korporaals en een
korporaal-lonrier, allen drie van het ga/hlSóen
te Groningen. Op gestolen fietsen warea de
drie mannen naar Winschoten gedeserteerd,
wellicht om over de grens te komen. Zjj zyn
naar Groningen teruggebracht.
Ongelukken. Te Delfzjjl is een knaapje
van tien jaar ender een beladen steenwegen
geraakt. Het kind bleef op de plaats dood.
Maandagavond is op den Leidschen straatweg
te 's Gravenhage, naast een rjjwiel, waarvan
de voorvork gebroken Jwas, in bewusteloozen
toestand een 17 jarige jongen ge vonden, zwaar
gewond aan hoofd en handen. Do jonge man
is naar het ziekenhuis te 's Gravenhage ver
voerd en heeft waarschynlyk schedelbreuk
bekomen. Een werkman te Sappemeer
raakte onder een schip, dat te water werd
gelaten, Hy werd verpletterd en was dadelyk
een ljjk. Maandag werd aan de gasfabriek
te Groningen een stoker door ontsnappenden
stoom hevig aan buik en beenen verbrand.
Te Haarlemmermeer had iemand Zondag het
ongeluk van zjjn rjjwiol te vollen, terwjjl bjj
een klein kind, dat in oen onbewaakt oogen-
blik voor zyn wiel heenliep, wilde sparen.
Hy bezeerde zich aan de borst hoogst ernstig,
zoodat de inmiddels geroepen geneesheer voor
zyn leven vreest.
Te Oresa in do Spaanscbo provincie
Oronao had de bisschop bevolen dat een
hoogaltaar in eon boroemde oude kloosterkerk,
van grooto kunsthistorische boteekenis, zou
worden afgebroken. De bewonors van hot dorp
boden tegenstand, waarop do bisschop gendar-
ie te hulp riep. Er ontstond een govecht
in do straten, waarby tien personen gedood
en vele gewond werden. Het gerucht verspreidde
zich snel in don omtrek, boeren kwamen van
alle kanton opzetten en sloegen het beleg voor
bet dorp. Dit is thans door militairen bezet.
Do bisschop vluchtte naar een vorafgelegen
vrouwenkloostor, om zich aan do woede des
volks te onttrekken.
De Duitacho luitenant Graotz heeft zyn
autotocht dwars door Afrika volbracht.
Zaterdag beroikto bjj Windhoek in Duitsch-
Zuidwest-Atrika, nadat hy in het voorjaar van
1908 zyn reis in Darossalam in Duitsch-Oost-
Afrika begonnen wasruim oen jaar duurde
dus zyn moeilijke rit door deze vrywol onbe
kende streken. Het resultaat is negatief: dat
do auto nog niot voor centraal Afrika deugt.
Hot is er heel iets anders als de Gobi woestjjn
in Azië, die or zoo geschikt voor bleek.
Zuigelingen mogen alleen maar
.schreien als ze honger hebben of nat
zyn. Voortdurend schreien ia meestal het
gevolg van hardlijvigheid, die door de voeding
met >Kufeke" met of zonder melk, voor
komen wordt. »Knieke" maakt de melk
lichter verteerbaar en verhoogt door zjjn ge
halte en voedingazouten en eiwitstoffen ook
zjjn voedingswaarde.
Als gij uw kind
gezond, vroolyk en frisch van geest wilt
zien opgroeien, geeft het dan Dr. Hom
mel's Haematogen. Laat U echter geeno
der vele namaaksels aanpraten 1
Van 27—28 April.
Middelbübg. Ondertrouwd: A. Meerman,jm.
30 j. met W. Huibregtse, jd. 24 j.
Getrouwd J. don Hollander, jm. 23 j. met
F. P. E. C. Smith, jd. 22 j. A. J. Lahr, jm. 25
j. met A. Bosch, jd. 22 j
BevallenM. J. Davids, geb Jansen, d. G.
van Tatenhove, geb. Moens, z. H. Smaardjjk, geb.
Van den Diiea, d. C. Joosae, geb. Melis, d.
Overleden: J. P. H. de Graaf, z. 21/, j.
Bekendmakingen.
DRANKWET
Burgemeester en Wethouders van Middel
burg brengen, ingevolge art. 37, j° art. 12, le
lid der Drankwet, ter openbare kennis dat by
hen is ingekomen een verzoek van G. VER-
SLUIJS te Sas van Gent, om verlof tot den
verkoop van alcoholhoudenden drank, anderen
dan sterken drank, in perceel wjjk N nr 37,
aan het Molenwater alhier.
Binnen twee weken, nadat deze bekendma
king is geschied, kan ieder tegen het verlee-
nen van het verlof schriftelijke bezwaren
indienen.
Middelburg, 27 April 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. VAN DEN BRANDELER, voorzitter,
G. J. SPRENGER, secretaris.
De dienst Huil—Zeobrugge, welko $iude
April of begin Moi zou hervat worden, zal pas
op 29 Mei worden hernomen. Dan zullen er
twee afvaarten per week in beide richtingen
plaats hebben, maar van af Juli tot en met
September zullen or drie zyn, zooalB het vorige
jaar. Daarna zal de dienst woer worden gestaakt'
Dezer dagen heeft lord Rosebery in de
Daily Mail een oproeping om steun ged
ten bate van de door de huur-aato's nit hnn
broodwinning geatooten Londensche huurkoet
siers. Thans hebben de auto-maatschappyi
zich bereid verklaard, de koetsiers om niet tot
bestuurders van motorrijtuigen op te leiden.
Voor zulke bestuurders is er volop werk. De
Daily Mail beeft al een fonds van 3000 p. s.
byoen. Daaruit zullen alle huurkoetsiers, die
bestuurder willon worden, in den tyd van hun
opleiding ondersteund en anderen, die nu
gebrek lyden, bedeeld worden. Het blad meent
dat er in het geheel 5000 p. s. noodig is.
Maandag heeft Wilbur Wright te Rome
een proefneming gedaan om te zion of zyn
toestel zich zou verheften zonder gebruik te
maken noch van het valblok, noch van de rails.
De proef 't was de eorste van dien aard
die de Amerikaan deed gelukte, want na
ongeveer 125 meters over den grond gescho
ven te hebben, verhief het toestel zich lang
zaam in de hoogte.
Hinderwet.
Burgemeester en wethouders der gemeente
Middelburg brengen ter openbare kennis
dat van 27 April 1909 af op de gemeente
secretarie ter visie is gelegd een verzoek met
bijlagen van de firma REIJNIERSE Co. te
Middelburg, om vergunning tot het plaatsen
van een gasmotor van 16 P. K. in perceel
wyk P no 147 aan de Loskade
dat op Dinsdag den 11 en Mei a. s., des
namiddags te l'/i uur, ten roadhuize gelegen
heid zal zyn tegen het verzoek bezwaren in
to brengen en deze mondeling of schriftelijk
toe te lichten, alsmede dat zoowel do verzoekster
als zjj, die bezwaren hebben in te brengen,
gedurende drie dagen vóór genoemd tydstip
op do gemeente-secretarie van de ter zake in
gekomen schrifturen kennis kunnen nemen
dat. ingevolge circulaire van den Commissaris
der Koningin d.d. 2 November 1907, A no 4688,
3e afd., niet tot beroep gerechtigd zyn zy, die
niot overeenkomstig art. 7 der Hinderwet voor
het gemeentebestuur of een of moer zjjner
leden zyn verschenen, teneinde hun bezwaren
mondeling toe te lichten.
Middelburg, 27 April 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. VAN DEN BRANDELER,
Voorzitter.
G. J. SPRENGER, Secretaris.
VERKOOPINGEN EN VERPACHTINGEN
IN ZEELAND.
Datan. Plaats. Voorwerpen. Information
30 April West Souburg, Meubilaire
goederen, Hosang.
4 Mei. Serooskerke, Inspan, Hosang.
4/6 Middelburg. Manufact., Notarish.
4 Biggekerke, Inboedel, Loeff.
5 Ritthem, Inspan, Hosang.
6 Middelburg, Hofstede, Hosang.
7 Middelburg, Inspan, Hosang.
7 W. Souburg, Huis en tuin, Nimwegen.
8 Arnemuiden, Huizen, Hosang.
12 Serooskerke, Huis en tuin, Nimwegen.
13 Middelburg, Huizen, Nimwegen
14 Cadzand, Badhuis (instel),
Hammacher.
18 Middelburg, Inboedel, 'Notarish.
24 Cadzand, Badhuis (toew.)
Hammacher.
26 Zoutelande, Inspan, Loeff.
Juni. Koudekerke, Hofstede, Nimwegen.
De Middelburysche Courant wordt 's avond
e zeven uurin VLI8SINGEN uitgegeven.
Dageljjks worden, tegen twee gulden
per kwartaal, abonnementen aangenomen
door den agent C. N. J. DE VEYMESTDAGH
aldaar
Thermometer en Verwachting
28 ApriD
Thermometer alhier 8 u. vm. 53 gr.,
12 u. 62 grav, 4 u. 58 gr.
"oogste barometer stand 770.5 te
Biarritz.
Laagste 744.8 te Stockholm.
Verwachting tot den avond van 29 April:
meest matige W. tot Z W. wind, gedeelteiyk
bewolkt, weinig of goen regen en dezelfde
temperatuur.
Deze opgaaf is van het Kon. Ned. Metereolo-
giscb Instituut te De Bilt.'
akte-examens in zeeeand.
Heden werden alhier geëxamineerd 8
ouwelyke candidaten.
Geslaagd zyn de dames C. C. Boes van
Middelburg, A. Bekker, P A. Fruyt van
Hortog en H. J. C. Mantz, allen van Tholen,
C. Dekker van Westkapelle en M. P. Lagaajj
van Vlisaingen.
opbrengst.
De opbrengst van de heden alhier gehou
den Oranje-collecte ten bate der christelyke
scholen van de Hervormde Gemeente bedroeg
f 341.29*.
op vrije voeten gesteld,
De op vermoeden van brandstichting ge
arresteerde W. A. K., uit Vlisaingen,
tbanB alhier m hechtenis, is heden op last
van den officier van justitie op vrjje voeten
gesteld.
kon. maatschappij de schelde.
In de heden te Vlissingon gehouden
vergadering van aandeelhouders dier Maat
schappij, waarin vertegenwoordigd waren
aandeelen, uitbrengende 62 stemmen, werden
de balans en de winst- en verliesrekening
goedgekeuid en het dividend, zooals werd
voorgesteld, bepaald op 8 o/0.
De heer mr E. E van Raalte, die volgens
rooster als commissaris aan de beurt van af
treding was, werd als zoodanig herkozen.
Men zie voor het verslag het medegedeelde
op een andere pldats in dit blad.
benoemingen.
Benoemd by de plaatselijke commissie voor
de ongevallen verzekering te G o e s tot voor
zitter mr J. Stieger, met eervol ontslag als
plaatsvervangend, tot plaatsvervangend voor
zitter J. G. Legro, commies ter gemeente se-
oretaris aldaar en te H u 1 s t tot Voorzitter
J. Rottier, secretaris aldaar.
de breede w atering,
ln het polderhuis te G o e s werd heden eene
algemeene vergadering gehouden van het wa
terschap De BreeJè Watering bewesten Yerseke.
Voorzitter was de heer J. M. Kakebeeke en
aanwezig wareir^fe personen, uitbrengende 91
stemmen.
Uitgebracht werd het rapport over de be
grooting 1909—1910.
In dit rapport werd de] wenachelykheid uit-
gesproken om over te gaan tot het verharden
van verschillende wegen en voorgesteld het
pensioen der weduwe van den waterbouwkun
digen ambtenaar teverhoogen van f200. tot f40.0.
By de artikelsgewyze behandeling der be
grooting werd besproken een kwestie, waarop
ook de begrootingscomrhissie wees, nl- ver
hooging van den binnenben*.
De provinciale ingenieurs achten een hoogei
berm noodzakelijk, doch de meerderheid vah
het bestuur van het waterschap wil volstaan
met een lagen berm.
Een uitvoerige discussie ontspon zioh over
deze zaak, waarby door de tegenstanders van
een hoogea berm werd ibetoogd dat alie in
genieurs het over de noodzakelijkheid van een
hoogen berm niet eens zyn.
Een voorstel van den voorzitter om
hoogen berm aan te brengen werd v erw
pon met 72 tegen 20 stemmen.
Het voorstel der begrotingscommissie om
het pensioen der weduwe van den waterbouw
kundige Kole te verhoogen werd overgenomen
door het bestuur en zonder hoofdelyke stem
ming aangenomen.
Daarna werd de begrooting vastgesteld op
f 135.917.71, met een post voor onvoorzien op
f 8726.69'.
Het djjkgeBchot is bepaald op f 12, voor
'roonen of vrylanden f 7.'
Het bestuur werd gemachtigd krachtig op
te treden tegen den eigenaar van de gronden
in de Poel, waar slecht de hand gehonden
wordt aan het schoonmaken dor watergangen
Bjj de rondvraag gaf <fe heen J. M. Harink
zyne vrougde te kennen dat de heer J, M.
Kakebeeke, de dijkgraaf, na zjjn herstel van
een ernstige ziekte, de vergadering weer leidde.
De heer Kakebeeke dankto en zeide dat zyn
gezondheidstoestand by hem in ernstige over
weging de vraag deed rijzen of hy wel zal
aanbljjven als dykgraaf, al weet hy nog niet
wanneer hy ontslag zal vragen.
een benoeming.
Te Neuzen iB benoemd tot politieagent
D. J. Hoekstra te Middelburg.
tweede kamerverkiezing.
Uit Neuzen meldt mgn ons
Door de kiesvereemging, aangesloten by de
liberale centrale ten OoBten van den Brakman,
is thans,met bjjna algemeene stemmen, definitief
candidaat gesteld de hoer G. A. Vorsterman
ra Oyen.
Geheel buiten den persoon van don gestel*
ra candidaat werd geprotesteerd tegen de
wjjze waarop de centrale 4e Oostbnrg, \a strjjd
met de gemaakte afspraak, tot candidaatstel-
ling overging.
toestand koningin.
Naar men ons uit Den Haag meldt, liepen
geruchten dat de bigde gebeurtenis spoedig
aanstaande zon zjjn.
Te 12 uur was de toestand der Koningin
zoo dat H. M. nog verschillende zaken kon
afdoen.
Tegen 2 uur begon het publiek zich voor
het paleis in het Noordeinde te verzamelen.
begrafenis de wijs.
Heden werd te 's G ra v en hag e op de
algemeene begraafplaats, onder groote belang
stelling, ter aarde besteld de oud-majoor De
Wjjs, oud-wethouder van de residentie.
De oudste wethouder, de heer Jansen, en tal
van anderen voerden aan de groeve het woord.
Een broeder van den ontslapenen burge
meester van Brammen, 'dankte voor de be
toonde deelneming.
EERSTE KAMER.
Deze Kamer is bijeengeroepen tegen Dinsdag
4 Mei te half negen 's avonds.
tweede kamer.
Donderdag 6 Mei zal mr. Troelstra inter-
pelleeron over de uitvoering van het arbeids
contract.
Bjj de voortgezette behandeling der schepen
wet verdedigde Minister Talma de voorge
dragen regeling als een geboden noodzakelijke
wegwjjting voor de veiligheid der scheep
vaart, iets waarmede Nederland bjj het bui
tenland ten achter is.
Het algemeen debat is gesloten.
Na de pauze interpelleerde dr Blooker over de
wijzigingen, in April 1908 gebracht in het
reglement voor viachverkoop enz. in de
schershaven te IJmaiden. Interpellant bestreed
uitvoerig deze voor den vischhandel belem
merende wyzigingen in retributie en koop
manekorting.
Minister Regont verklaarde dat iedere vrjjzi-
ging in het thans geldend reglement onder de
tegenwoordige tijdsomstandigheden verkeerd
zou zyn.
een boot omgeslagen.
De passagiersboot DeSneek, kapitein Ykema,
van de Ijjn AmsterdamLemmerGroningen,
te 6 uur heden morgen uit Lemmer ver
trokken, is 10 minuten buiten de haven om-
DE HERIJK
der maten en gewichten in 1909 zal voor de
hierna vermelde gemeenten plaats hebben op
de volgende dagen:
Hansweert (gemeente Kruiningen), 29 en 30
April.
Krabbendjjke, ook voor Waarde, 3,4 Mei
en 5 Mei des voormiddags.
Rilland—Bath, 10 Mei en 11 Mei des voor
middags.
BreskenB, 17 Mei des namiddags, 18 en 19
Mei.
Groede, 21 Mei deB namiddags en 22 Mei.
Op het dek bevonden zich de kapitein met
3 man der equipage, die langs de omgeslagen
boot naar boven klauterden en zich redden.
De eenige passagier, Trjjntje Visser, 55 jaar
oud en uit Woudsend afkomstig, verdronk.
By het maken van een scherpe bocht is
de boot door den tameljjk sterken wind om
gewaaid.
DB GEBEURTENISSEN IN TURKIJE.
Konstantinopel, 28 April. Een deputatie
uit de Nationale Vergadering maakte haar
opwachting bjj den nieuwen Buitan, die trouw
aan de grondwet zwoer. De stad is versierd,
de moskeën zyn verlicht.
Na het defileeren van eenige generaals,
leden van het parlement en hoogwaardig-
heidsbekleaders betrok de sultan het Seras-
keriaat.
De troepen uit Saloniki handhaafden uit
stekend de orde. Er hadden geen incidenten
plaats.
Voor do vilayats Aleppo en Adana is do
staat van beleg afgekondigd en zyn buitenge
wone militaire maatregelen genomen.
BEN AARDSCHOK.
Rcggfo, 28 April. Alhier is een golfvor-
migo aardsohok waargenomen, verge seld van
gerommel. De bevolking is hevig ontsteld.
Posterijen en Telegraphic.
De directenr-generaal der postéryen en tele
graphic maakt bekend, dat, in verband met
invoering van den Amsterdamschen tyd
als wetteljjken tjjd, op 1 Mei a.s. de openinga-
en sluitingstydstippen van de Rykskantoren
voor den telegraaf- en telephoondienst, met
inbegrip van die der locale rykstelephoonnetten,
zoowel op werkdagen als op Zon- en feestdagen,
als regel, 10 minuten later geBteld zullen
worden. De kantoren met vollen dagdienst
bjj v., thans opengesteld van 7.39 v.m.—8
n.m. (Greenwichtyd), zullen derhalve als rege 1
met ingang van bovengenoemden datum,
opengesteld zyn van 8 v.m.9 n.m. (Amster
damschen tyd).
In afwyking van het vorenstaande zyn, hetzy
op werkdagen, hetzy op Zon- en feestdagen,
r onderstaande kantoren in Zeeland
voor den telegraafdienst, de daarneven aange
geven diensturen vastgesteld: Aardenburg, op
werkdagen81, 23.30, 67.30 j Bosch-
kappele, op werkdagen:8—1,2— 3.30,67.30;
Lamawaarde, op Zon- en feestdagen: 8—9
v.m. (Nieuwjaarsdag, indien deze niet op Zon
dag valt, 8--9, 1- 2)Zaamslag, op Zon- en
feestdagen: 8—9, 12; Serooskerke (Schou
wen), op werkdagen 81, 2—3.30, 67.30
Kloosterzande, op Zon- en feestdagen: 8—9,
1—2 (ook op Nieuwjaarsdag).
De diensturen van de telegraafkantoren in
stations by de S.S. zyn op Zon- en feest-
ravan 1 Mei a. s. af, nitgedrukt in
Amsterdamschen tyd, geregeld als volgt:
Middelburg, Zondagen 89, 12, 78feest
dagen 8 Tm.—8 im.; Kruiningen, Rilland,
Woensdrecht 8—9, 1—2, 7—8; Arnemuiden,
8.S0—9,10.30—11.30,1—1.30 en 4—5; op werk
dagen van 6 vm.—9.30 nm.
Alle kantoren van den spoorweg Gent
Neuzen zyn geopend: op werkdagen van 811,
12—6.30; op Zon- en feestdagen van 8—9 en
1—2 n., en die van den spoorweg Mechelen—
Neuzen op werkdagen, van 9—12, 2—7, en op
- en feestdagen van 8—9, 1—2 en 78 u.
ï-oy
Abdoel Hamid'* val.
Toen Dinsdag een deputatie uit de Nationale
vergadering den sultan kwam aanzeggen dat
hy afgezet was, gaf hg te kennen dat hg zjjn
leven in gevaar achtte. Eu toen da woord
voerder der deputatie antwoordde dat zjjn
leven gewaarborgd wordt door het volk, her
nam de sultan »Men zegt somtyds, dat het
leven gespaard zal big ven en verandert in-
tusschen van meening,"
Teekenend voor den persoonHet is by
hom zoo vaak op die manier gegaan.
Onbetrouwbaar, tot verroderljjk toe, is hjj
altjjd geweest. Maar bovendien kent bjj de
geschiedenis van de Tarksche dynastie vol
doende om te weten dat gewelddadig ingrypen
iar geen uitzondering is.
In de laatste vier eeuwen iB dit de 12e
maal dat een troonwisseling in Turkye op ge
welddadige wyze plaats had. Hg heeft trouwens
ook zelf den troon bestegen, nadat die op
ongewone wyze was leeg gekomen.
Het, was in 1876. Het heele rjjk waB in beroe
ring; Boelgarye en Bosnië waren in opstand,
geholpen door Servië. De Jong Turksche party
had in Constantinopel een staatsgreep gedaan
en sultan Abdel Aziz gedwongen zjjn groot
vizier te ontslaan, en een Jong Turk in zyn
plaats te nemen.
Kort daarna werd de sultan zelf afgezet,
onder voorwendsel van krankzinnihheid eenige
dagen later maakte hy met een schaar een
eind aan zyn leven, zoo vertelt althans het
officieele bericht.
Dat was 30 Mei. Zyn opvolger waB Moerad
V, die echter 31 Augustus ook onttroond moest
worden wegens krankzinnigheid. En bjj hem
was het geen voorwendsel. Hy bleef tot 1904
in CoDBtantinopel leven, maar kwam niet
meer tot helderheid van geest.
Toen kwam Abdoel Hainid, de twee jaar
jongere broer van Moerad V, op den troon.
Hy begon dus onder voogdij van de opper
machtige Jong Turken. Hy gaf zelfs geheel
aan hun wenschen toe, kondigde den grondwet
af, kreeg daardoor op sluwe wyze gelegenheid
om alle hervormingen uit te stellen en den
al te sterken aandrang van de vreemde mo
gendheden zoowel als van de Jong Turken
tegen te houden.
Maar een half jaar later, in Maart 1877,
werd de Jong-Turksche grootvizier plotseling
ontslagen en verbannen, en van de uitvoering
der grondwet kwam niets! Inmiddels waa de
macht der Jong Turken gebroken, en men kon
zeggen dat het aan Abdoel Hamid gelukt is
die veertig jaar achtereen verbroken te houden,
totdat hg eindeljjk het vorig jaar door de
Jong Turken werd overrompeld, en nu na een
nieuwe poging om hun macht te breken, werd
ten val gebracht.
De omstandigheden hebben er toe bijgedragen
dat eerst in 1908 het Jong-Turksche complot
slaagde. Hoeveel van dergelijke samenzweringen
zyn er vroeger gesmeed en telkens mis
lukt Een reusachtig spionnenstelsel overdekte
de heele Turksche samenleving als mot een
net. Iedereen had het eeuwige vermoeden dat
ieder ander zyn handelingen opschreef en
overbriefde. En als er dan weer zoo'n complot
ontdekt was, dan verbande de Bultan de eene
helft der samenzweerders, en beloonde de
andore helft, en zoo wist hjj zyn tegenstanders
telkens te verdoelen en te verzwakken.
Maar zoo kreeg hy ook een omgeving,
waarin de corruptie doorwroette als een rot-
ziekte. Wie hem trouw was, en hom hielp
zyn vyanden ten onder te brengen, bleef be
schermd, al waB hjj de grootste gauwdief, de
wreedste uitzuiger van het rjjfc.
Eu daaraan zal waarschynlyk ook de ont
zaglijke verkwisting van de hofhouding moe
ten worden toegeschreven. De nu 67jarige
vorst heeft steeds algesloten geleefd in zyn
vrees voor aanslagen. Voor hem was die reus
achtige hofhouding van Yildiz-Kiosk, die
paleizenstad met haar bjjgebouwen, fabrieken
kazernes enz., met haar bevolking van 5000
personen en haar garnizoen van 7000 man, niet
noodig geweest. Maar hy durfde zjjn omge
ving niet verwijderen, en ieder lid van die
omgeving had weer een heelen stoet nannnn
gers onder die paleisbedienden.
Maar toen door de orde-maatregelen in Ma
cedonië, afgedwongen door de mogendheden,
daar zulk een groot leger werd geconcentreerd,
hadden de offioieren gelegenheid om samen te
zweren zonder dat men er in Constantinopel
iets van merkte.
En het is Abdoel Hamid niet gelakt zich
voor de tweede maal van het Jong Turksche
juk to bevrijden. Als jonge man van 34 kun
je ook meer doen dan als grysaard van 67.
Hjj zal nu wel worden overgebracht naar
het paleis Tjerayan, de vroegeie verblijfplaats
van sultan Moerad. Hjj heeft daartoe ten
minste den wansch te kennen gegeven.
Dinsdag middag is zyn opvolger Rechad
effendie (dat beteekent eenvoudig: de heer
Rechad) onder groot eerbetoon over zee naar
Stamboel gekomen. Als sultan zal hy Mahmed
V heeten.
We deelden reeds onlangs iets van zyn leven
mee, zjjn treurig leven van opgesloten en ge
wantrouwd troonopvolger. Hg is goedhartig)
