MIDDELBURGSCHE CO?.
H\ 91
1S2* Jaargang.
Maandag
1009.
19 April.
Middelburg 17 April.
FEUILLETON.
i Het Parelsnoer.
Bit Staa eu Provincie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoowol voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f S
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent.
Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectossen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Advertflntiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óén uur
aan het bureau bezorgd zjjn.
AdvertentiëüSO eent per regel. Bij abonnement vool lagor. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel me
20 cent. Reclames 40 cont per regel. Groote letters naar de plaats, die zy innemen,!
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zooiand, betreffende
Handel, Nyverhoid on Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnrean A. DE LA
MAB» Ar., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam-
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
Als de verkiezingen naderen.
Als zekere Junidag in het gezicht is, schynt
een zonderlinge druk op de geesten te worden
uitgeoefend.
Een staatsman, zelf journalist, heeft van de
schaduwen, dio deze Junidag vooruitwerpt,
een duiding gegeven, weinig vleiend voor zgn
journalistieke ambtsbroeders, en dö Minister
Heemskerk, de ondere nd., getuigde dat men
dan belooft de maan van den hemel te halen.
Inderdaad, er komt dan een zonderlinge
stemming in de geesten. Verwarrend in hooge
mate is dan wat men hoort verkondigen,
zoodat langzamerhand verdoezeld wordt, wat
in electrisch licht op de hoeken der straten
ieder in het oog behoorde te springen, n.l.
heden wordt beslist of Nederland
de volgende vier jaren vooruit
strevend zal worden bestaard dan
wel of het conservatisme zjjn
sleurgang zal voortzetten.
We hebben jaren gekend met over vulde
programma's van actie, programma's die later
toch de regeering, nit de verkiezingen ont
staan, niet heeten te binden, omdat deze moest
steunen op een coalitie en dus aan de wen-
schen van elk der samenstellende deelen dier
soalitie niet kon voldaan worden.
By de verkiezingen viel steedB een opschui
ving links op te merken, maar in de Regee-
ringsprogramma's deed behoudender strooming
zich gevoelen, al hielden deze programma's
ook nog zooveel beloften in.
Zoo staan wjj ook thans weer voor de Juni-
verkiezingen en elk der partjjen tracht voor
hare woDscben de kiezers warm te maken,
terwjjl politieke vrjjbuiters hun best doen om
de verwarring, die reeds op staatkundig gebied
bestaat, voortdurend grooter te maken.
Grondwetsherziening ter betore regeling van
het kiesrecht heeft reedB vele jaren op den
voorgrond gestaan, maar niettegenstaande een
vraagstuk als dit elk ander moet primteren,
hebben d e meeste partgen er nog andere naast
geplaatst en bokampt men elkander juist op
deze punten, zoo al «iet van lagere orde voor
ons volksleven, dan toch niet vatbaar voor een
behoorlijke beslissing, alvorens het Kiesrecht-
Traagstuk zjjn oplossing gevonden heeft.
Zso moot de verwarring langzamerhand ten
top worden gevoerd en de voornaamste vraag,
die de kiezers te beslissen zullen krjjgen in
Juni, geheel worden verdoezeld. En nog heeft
de groote virtuoos op het klavier der volke-
oonscientie zjjn gebruikelijke depntaten-rede
niet uitgesproken
Zoodra ook deze zjjn orakeltaal heeft doen
hooren, zal zeker de zuivere tegenstelling, die
allen, wien het om een werkelyke volksver
tegenwoordiging te doen is, moeten wenBchen,
de tegenstellingdemocratisch of niet geheel
vertroebeld zjjn, on staat te vreezen, dat wjj
in do Kamer zullen zien een scheiding naar
andore grondbegrippen.
Wel moet bet een zonderling belemmerend
gevoel zjjn. dat democratisoh denkende staats-
Een reeka van diefstallen, die met buiten
gewone sluwheid waren uitgevoerd, hield geheel
Parjjs in opgewondenheid. Niettegenstaande de
beste Engelsche en Fransche detectives was
het der politie nog niet gelukt den dief, een
zekeren Pierre Gilbert, te vatten. Hjj was in
Pargs een populaire persoonlijkheid geworden.
Men was bang voor hem, maar men vermaakte
zioh 'toch over de koelbloedigheid waarmee hjj
dikwjjls bjjba onder de oogen der politie zjjn
handwerk verrichtte, ja, na bjjzonder geluk
kige inbraken, die zelf aan de politie mee
deelde mot het verzoek geen van zjjn collega's
te verdenken.
In het huis nr 9 van de Avenue Hocbe
werd tegen drie uur in den morgen de vrouw
van den portier door heftig bellen uit den
slaap gewekt. Zjj trok brommend aan het
koord en zei tot haar man»Ik meende dat
ze allemaal thuis waren."
»WaaT9cbgnljjk weer iemand voor dr
Fouqiiet," meende deze slaapdronken, draaide
zich op de andere zjjde en sliep weer in.
Hjj had geljjk. Buiten Btond een elegant
heer, die opgewonden vroeg:
»Dr Fouquet, welke verdieping
»Derde rechts," antwoordde de vrouw.
lieden bekruipt, wanneer zjj zich door con
servatieve organen zien aanbevelen en moeten
zjj in hun ziel de vernederende gedachte voelen
l iemon, dat die conservatieven van hun liefde
voor de democratie al heele geringg gedachten
koesteren als zjj het er bjj vernieuwing zelfs
op durven wagen, hen Ljj hun geestverwanten
aan te bevelen, omdat er toch van verwezen-
ljjking van hun democratische idealen geen
Bprake kan zjjn, daar zjj in het gareel moeten
big ven loopen, door de conservatieven van
hunne coalitie hun aangespannen.
Maar het scbynt ter rechterzgde nn eenmaal
noodzaak geworden, dat men ter wille der
coalitie zich speent van democratische daden.
Sehoolstrjjd en nog eens schoolstrijd bljjkt nog
altjjd een behcorljjk cement om allen saam te
binden, geljjk het tot schade der democratie
over zoovele jaren een hecht cement is geweest
dat in de linkerzjjde democraten en conserva
tieven bjjeenhield. Zou het resultaat voor rechts
niet op den duur hetzelfde zjjn als het voor
de linkerzjjde geweest is?
Wjj moeten het afwachten, maar geljjke
oorzaken hebben ook in de politiek veelal
geljjke gevolgen, en al schjjnt Nemesis in de
politiek wel eens wat langzaam, ook op dit
gebied komt bare vergelding met onfeilbare
zekerheid.
De Vrjjzinnig democraten hebben tot nu toe
den staatkundigen strjjd gevoerd met eerlyke
wapenen en hunne beginselen steeds op den
vooi grond geplaatst.
Heldor en duideljjk is voortdurend uiteen
gezet wat zjj wenBchten te bereiken. Nimmer
hebben zjj geaarzeld voor hunne meening uit
te komen.
Hunne voorgangers zjju steeds bereid be
vonden om ook de wetenschappelijke grond
slagen hunner theorieën bloot te leggen en te
verdedigen, en zeker niet zonder succes.
Het is hun nimmer in de gedachte gekomen
te beloven do maan van den hemel te halen,
noch den verkiezingsstrjjd te vertroebelen
eerljjk en oprecht zjjn zjj voor het volk ge
treden.
Zg vragen thans van de kiezers steun voor
hun optreden een optreden, dat zjj meenen
te zyn in het waarachtig landsbelang.
Er zgn er velen in den lande, wier [rechts
gevoel hen aanspoort onze party te steunen,
maar die nog aarzelen omdat zjj bevreesd ge
maakt zgn, dat zg daardoor zouden spolen in
de kaart der sociaal-democratie. Deze vrees is
opgewekt door de politieke vrjjbuiters, waar vin
boven sprake is, in strjjd met de geschiedenis
van den dag, die iets anders heeft doen zien.
Wie kennis neemt van de sociaal-democra
tische peis weet dat deze geen partjj zoo
sterk bestrjjdt als juist de onze, dat de sociaal
democratische leiders togen bet optreden der
Vrjjzinnig-democraten voortdurend strjjden,
omdat zg woten dat onze zegepraal beteekent
vernietiging van hun invloed.
Maar bovendien.
De politiek kan zeker veel, de wetgeving
kan vele sociale nooden verminderen, misschien
ten deele wegnemen, maar zg kan den voor
uitgang op den duur niet tegenhouden.
In de maatschappij werken tallooze krach
ten mede tot wgziging of verbetering van den
socialen toestand, soms op een veel meer
revolutionnaire wjjze, dan de meest roekelooze
wetgever zou durven doen. Spoorwegen, te-
Hjj ging tot aan de derde verdieping naar
boven, ging toen echter niet rechts, maar
links en opende met een sleutel de deur en
trad binnen.
Hg luisterde een oogenblik, maar alles bleef
stil. Hjj stak oen kleine electrische lantaarn
aan, lei zgn hoed en mantel op een Btoel en
trok over zjjn elegante laarzen een paar lichte
viltschoenen aan.
»Zoo," zeide hjj, »laton we ons nog eens
oriënteeren. Aan de straat liggen de zaal, het
boudoir en de eetkamer, die mij verder niet
intereaBeeien, want ik weet, dat de gravin
geen zaken van waarde heeft, behalve bot
parelsnoer, dat ik thans halen zal. Dus
aan het werk. Deze gang leidt naar de
achterdeur. Tien pas van deze deur is de deur
van de provisiekamer, die direct naar de
slaapkamer leidt. Deze deur moet altjjd ge
sloten zgn." Hg greep voorzichtig naar de
kruk, geluidloos gaf deze mee, de deur was
open.
»Pierre Gilbert, het geluk is met je
zei hjj glimlachend en sloop zachtjes door de
kleine ruimte. Hjj had vrjj lang werk om de
tweede deur, die direct naar de slaapkamer
leidde, te openen, hjj deed het echter zoo
volkomen geluidloos, dat zelfs als de gravin,
die hier sliep, wakker geweest was, zg toch
niets had kunnen hooren.
Hjj legde xich languit plat op bet tapjjt;
dat de geheels kamer bedekte. Hjj wiBt nauw-
legrafen en telefonen hebben het verkeer even
grondig veranderd alB de stoommachines de
voortbrenging, en wie kan zeggen welke ge
volgen de luchtvaart zal hebban op economisch,
krjjgskuiidig en fiscaal gebied
Laat daarom de vrees voor hervormingen
niemand weerhoudea oiu zgn stem uit te
brengen op die partjj, die de wetgeving in
overeenstemming wil brengen met de nieuwere
rechtabehoeften. Integendeel, want door te
stemmen op de oandidaten der Vrjjzinnig-de
mocraten zal hg medewerken om de schokken,
die de nieuwe uitvindingen anders willicht
zouden hebben, zachter te doen zjjn.
Ei is een verschrikkelijke klove tuBBchen
rechtsbewustzijn on recht ontstaan, tallooze
onderwerpen wachten op regeling, laat u niet
weerhouden om mannen naar de volksverte
genwoordiging af te vaardigen, die deze klove
willen dempen.
Maar vooral laat gezorgd worden voor eene
krachtige linkerzgde, want met enkele stem
men meerderheid is er tegen het conservatisms
niets te beginnen.
Do Juni-stembus zal n de gelegenheid geven
om te getuigen van hetgeen ook in u leeft
laat u niet in de war brengen. Past op uwe
neuzen, o kiezers! V. D.
Eene vereeniging tegen
werkloosheid.
Het plan, door de redactie van bet
Sociaal Weekblad geopperd, om een nationale
vereeniging tegen de werkloosheid in het leven
te roepen, heeft voel bjjval gevonden. Tal van
personen en vereenigingen hebben hun instem
ming er mede betuigd.
Door de heeren mr. C. J. baron van Tujjl
van Serooskerken, dr. Van Ghoel Gildemeester,
dr. J. R. Slotemaber de Bruine, mevrouw H.
G. MullerLulofa, ju:. dr. H. J. Tasman en
mr. E. M. Mejjers is thans het initiatief
tot stichting der Vereeniging genomen.
Een ieder, die met het plan sympathiseert,
wordt uitgenoodigd tot het bjjwonen eener
vergadering op Maandag 26 April 1909,
's namiddags te 2 uur in het gebouw Eensge
zindheidSpui 2 te Amsterdam.
De vereeniging stelt zich ten doel op de-
bestaande maatschappelijke grondslagen mede
te werken aan de boBtryding van de werkloos
heid en van de nadeelige gevolgen van werk
loosheid, voor de betrokken arbeiders in>,
Nederland.
Middelen tot dit doel dienen onder meer te?
zjjn: lo. het oprichten van permanente plaatse-'
Ijjke vereenigingen tegen de werkloosheid;!
2o. het houden van jaarljjksche congressen
3o, het stichten van een centraal bureau;!
4<j. het verzamelen van gegevens en het doen!
instellen van onderzoekingen betreffende dei
werkloosheid5o. het publiceeren van mede-1
deelingen en gegevens betreffende de werkloos
heid en de middelen tot bestryding van haar'
en haar gevolgen6o. het geven van advies aam
vereenigingen, particulieren en de overheid
7o. het zelf uitvoeren van plannon tot voor
koming van werkloosheid of tot bestrjjding
der gevolgen van werkloosheid.
Lid der vereeniging kunnen zoowel worden
pbysieke personen als vereenigingen of stich
tingen.
keurig, dat hjj eerst voorby een rustbed, daarna
een stoel en ton laatste langs een klein bed-
tafeltje moest komen, waarop de gravin iede-
ren avond het kistje mot haar snoer van zeld
zame grjjze parels plaatste.
Toen hg het rustbed bereikte, hield hg een
oogenblik stil. om het hevige hartkloppen te
deen bedaren.
Hjj luisterde, maar er was niets te hooren.
Do zwakke lichtschyn van zgn lantaarn, die
alleen hot naastbjjhggende bescheen, toonde
hem dat hjj tot aan den stoel gekropen was
en dat een paar schreden van hem af hot
nachttafeltje staan moest.
Vóór hg echter zoo ver gekomen was, zag
hg op het tapjjt een kandelaar zonder licht
liggen en een weinig verder een klein gouden
dameshorloge.
Wat was hier gebeurd?
Ploteling gaf hjj een schreeuw. Hjj had
een vreemd voorwerp aangeroerd. Een rilling
liep hem over den rug en koud zweet bedekte
zjjn gezicht.
>Onmogeljjk" mompelde hy, >slochts de
opgewondenheid heeft mg parten gespeeld."
Na een oogenblik dralen Btrekte hy nog
maals de hand uit. Hg raakte een koud, strak,
bynagskoud menscheljjk gelaat aan.
Snel verwgderde hjj het lichtscherm van
zyn lantaarn cn bjj het felle licht zag hy
thanz de gravin voor zich inbaar bloed liggen,
met een vreeaeljjke wonde in hals en scbou-
Van af Maandag aanstaande tot en met
Maandag 26 April zal, voor den jaurljjkschen
schoonmaak, het klokkenspel van den Abdg-
tiren alhier stilstaan. Op 26 April wordt
de nieuwe muziek geplaatBt.
Door de keurmeesters van vee en vleesch
alhier zgn dezo week afgekeurd een paard,
twee nuchtere kalveren cn een party uitge
beend nuchter kalfsvleesch.
Al deze voor de consumptie ongeschikte
vleesohwaren waren van elders ingevoerd.
Vrydag werd in de Wagonaarstraat al
hier door de politie aangehouden een zwerver,
die met bedelen aan den kost trachtte te komen!
Uit Vlis9ingen.
Een eigenaardig tooneeltje zoo schryft
men ons hnd Vrydag alhier plaats.
De opleidingskotters Vooruit en Van Goens
kwamen binnen en toen de eerste voor de
stad kwam, speelde het aan boord zynde mu
ziekkorps het Wien Neerlands bloed.
Het bataljons-muziekkorps, dat toevallig aan
't repeteeren was en veronderstolde dat de
bigde verwachting vervuld was, stelde zich
op den wa! op. Als contra beleefdheid werden
toen eenige marschen gegeven.
Een en ander bracht een massa volk op do been.
Door de Koningin en Prins Hendrik zyn
twee fraaie matzilveren medailles geschonken
voor den nationalen schietwedstryd, alhier
te houden.
Ook de Koningin Moeder heeft een groote
zilveren medaille geschonken.
Tot concierge ten kantore van de stoom-
vaartmaatschpi jj Zeeland is benoemd de ge-
pasporteerde bootsman der marine C%Grooaman.
Thans is ook het meisje van de drielingen
gestorven, terwyl men vreest voor het leven
van den nu nog overgebleven jongen.
Aan de N. V. werf Zeeland te flans-
weert is de levering opgedragen van een
stalen sleepkaan met een draagvermogen van
780 ton voor rekening van den heer Hein-
rich Schulz te Miltonborg aan de Main.
Vrgdagavond hield jhr De Muralt uitZierikzee
de candidaat der vryzinnigen in het district
Hontenisse, in het hotel Korenbeurs te K r u i-
n i n g e n een politieke voordracht.
Spreker begon met er op te wyzen dat het
allen schgn heeft, alsof ingenieurs niet in de
Tweede Kamer thuis hooren. By de verkiezing
van 1905 werden een groot aantal dominó's
candidaat gesteld en ook een flink aantal juriB-
ten; ingenieurs kwamen daarentegen slechts
bjj hooge uitzondering voor. VolgenB spreker
zouden daar ons land een waterland by uit
nemendheid is, een aantal ingenieurs juist op
hun plaats zgn in genoemd college.
Ia zjjn inleiding wees spreker er nog op,
dat de stembusatijjd in 1905 door Kuyper's
antithese heftig was geweest. Daarna schetste
by het regeeringsverloop tot aan den val van
het kabinet-De Meester, gevolgd door het
optreden van het kabinet-Heemskerk, waarin
twee liberale ministers, nl. Wentholt en
Sabron, en de gematigd onverschillige heer
Van Swinderen een plaats innamen.
der, Hy boog zich over haar been: zjj was
dood.
»Doo<3, dood," herhaalde hg met afschuw
Haar oogen waren gebroken, het lichaam was
Btgf en blauw, hot bloed op het tapgt was ge
stold en zwart.
Hg verhief zioh van den grond, Btak het
eleotriache licht in. de kamer aan en keek
rond. Overal sporen van een heftigan stryd.
Hat bod geheel in wanorde, dekens en bedde-
lakens afgetrokken, een stoel omvergeworpen,
overal bloedvlekken. Dicht by het ljjk een mes.
Het horloge wees op twintig minuten na elf.
En het parelsnoer?
Het kistje stond op het beddentafellje,
haastig opende Gilbert het, een etui lag erin
maar het was leeg.
Hy stiet een vloek uit. »Te vroeg prees ik
my a geluk."
Hg overlegde een oogenblik. legde dan het
horloge op het tapjjt, nam hot mes op en stak
het by zich, draaide het lioht uit en wilde door
de provisiekamer in de gang gaan, toen hg op
de helderen muur het bloedige afdruksel van
een mensohelyke duim bemerkte. Hjj nam zgn
zakdoek en wischte xoo lang over de vlok tot
slechts een scherp oog een spoor had kunnen
ontdekken. Toen hg in de keuken kwam, om
zjjn handen te wasschen, zag hy de deur van
de achtertrap open staan en van buiten een
sleutel er in steken. Hjj trok d en er uit en
sloot de deur van binnen Den sleutel stak by
Een algemeene kalmte trad in, de antithese
scheen begravenmaar uit de memorie van
antwoord in 1908 bleek dat zo nog leefde. In
de Tweede Kamer werd er echter weinig van
gemerkt.
De heer De Muralt stond een wyle stil by
hot bewind van Minister De Meester en toonde
aan, dat doze christelyk regeerde, wat dcor
Lobman is erkend. Verder noemde spreker
eenige bjj uitstek christolgke daden van libe
rale ministers.
Toch moest de antithese weer voor den dag
gehaald worden, om den ouden stryd opnieuw
te doen ontbranden.
De stryd der vryzinnigen is echter niet
tsgen den godsdienst, maar tegen de verdee
ling in geloovigen en ongeloovigen, tegen do
toepassing van de antithese op bet staatsbestuur.
Spreker stelde de belangrjjke sociale wetten
van liberale ministers tegenover het weinige,
door christelyke kabinetten tot stand gobracht.
Een der eerste wetten, die thans in het leven
geroepen dienen te worden, is, volgens spreker,
de ouderdomsverzekering. De rechterzgde voelt
ook veel voor verzekeringen, doch gekoppeld
aan de tariefwet, wat geven is met de eene
en nemen met de andere hand.
In den onderwjjsstrjjd nemen de liberalen
geen onverzoenlijke houding meer aan.
Op belastinggebied hebben de vooruitstre
vende liberalen de lusten voor de kleine luiden
verminderd, waartegen de zioh noemende
Christenen zich steeds vetzetten.
Na stil te hebben gestaan bjj ons defensie
wezen, besprak spreker ten slotte het kies
recht. Hjj somde de voor- en nadoelen op van
algemeen kiesrecht, wnarvan hg een sterk
voorstander was, voorloopig echter alleen voor
mannen.
Resumoeronde, wat hg gesproken had, ver
klaarde spreker te zgn vóór verzekering vrg
ouden van dagen en voor algemeen kiesrecht»
maar te zullen stryden tegen antithese, tarief-
wet, socialisme.
Hg wekte verder de aanwezigen, die vry
tilrjjk waren opgekomen, op, by de aan
staands kamerverkiezing in vryzinnigen geest
te stemmen.
Met 1 Mei iB overgeplaatst naar Tiel de
heer J. C. de Maaier, opzichter van 's Bjjks
Waterstaat te Neuzen.
Daardoor ontstaat een vacature in den raad,
waarin de heer De Mauaier sinds September
1905 zitting had.
Ook in verschillende colleges en corporaties
zal het heengaan van den heer De MaBsior een
niet gemakkelyk te vervullen plaats deen
openkomen.
In de Vrydag te G r o e d e gehouden
raadszitting werd bekrachtigd eene overeen
komst, waarby de burgerlyke gemeente van
de kerkelyke hervormde gemsente voor 5 jaren
in huur neemt de voormalige Waalsche kerk
tegen f 25 'sjaars, en met algemeene stem
men besloten een adres van adbaesie te zenden
aan de Provinciale Staten van Zeeland voor
het uitbreidingsplan der IJzendjjksche Stoom
tram Maatschappy.
Vervolgens kwam in behandeling de aanvrage
om concessie en subsidie voor den ontworpen
clectrischcn spoorweg Knocke—Breskens niet
een adres tot steun van het Comité tot bevor
dering dier lyn.
ook in zyn zak. Nadat hjj do woning gesloten
had, ging hg glings naar beneden, klopte aan
het raam van den portier en zei beleefd »Neem
mg niet kwalyk, dat u zoo laat uog zoo lang
hebt moeten wachten, doch vóór ik den dok
ter uit den slaap gehaald had en zyn voor
schriften had Hjj drukte de portiersvrouw
een flink geldstuk in de hand en verliet het
huis.
De moord in de Avenue Hoche was het da-
geljjkscho gesprek van Pargs. Wie had Antoi
nette Scotti niet gekend? Haar verkwistend
leven, haar toiletten, briljanten en parelen
hadden in Pargs opzien verwekt Zg had toen
een graaf Andillo gehuwd en de verkwisting
van beiden bad het vermogen van de schoone,
lichtzinnige tooneelspeelster spoedig uitgeput.
Van al haar sieradiën had zg slechts een snoer
van kostbare grgze paarlen overgehouden, die,
eenig in ham soort, een vermogen vormden.
Zg had daarna als weduwe met een keuken
meid en een kamenier, die reedB twintig jaar
by haar dienden, de woning in de Avenue
Hoche betrokken en verder een bediende in
dienst genomen die alleen overdag bjj haar
was, doch buitenshuis sliep.
Den dag na den moord werd deze bediende,
Victor Danègre, in hechtenis genomen. De
politie had bg het doorzoeken van zgn woning
niet bet parelsnoer, wel echter een bebloed
vest gsvoa len. Dunègre beweerde, dat de bloed-
