MIDDELBIRGSCHE COURANT. 132* Ja:rgang. Maandag 8 Maart. Kameroverzicht, Uit Stad en Provincie. N°. 36 1909. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tel. weorhericht van het K. N. Met. Instit. te Bilt. 6 Maart 8 u. vm. 32 gr., 12 a. 36 gr., av. 4 u. 42 gr. Hoogste barom. stand 768.2 te Horta laagBte 739.4 te Scilljj. V erwaohting tot den avond van 7 Maart: meest matige wind, uit Z. richtingen, zwaar bewolkte tot betrokken lucht, waarscbjjnljjk neerslag en dezelide temp. AdvertentiëuSO cent por rogol. Bij abonnomont veel lager. Goboorto-, dood- on alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1 1.50elke regel moor 20 cent Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen,] Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Rureun A. DE Ï.A MAR Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Middelburg 6 Maart. Zitting van Vrjjdag. Ter verdediging zjjner tien-uren-dag-motie hield de heer Schaper heden een lange rede voering, waarbjj hjj op zeer lofwaardige wjjze de politiek, in het bjjzonder do sociaal demo cratische partijpolitiek, binnen do perken van het aan een parlementslid geoorloofde wist te houden. Het spreekt van zelt, dat deze afgevaardigde niet kon noch mocht -nalaten te zeggen, hoe de sociaal democraten over deze aangelegen heid denken hjj legde er dan ook den nadruk op dat zjjne partjjgenooten do invoering van den 8 uren werkdag als den idealen toestand beschouwen, maar bjj zjjne verdediging stelde hjj zich op eon meer algemeen standpunt en liet hjj do zuiver socialistische theorieën niet al te sterk uitkomen. Vandaar dan ook, dat hjj het oor der Kamer bleef behoudenondanks den langen duur zjjner rede. Voornamelijk op grond van zedeljjkhoid, familieleven en beschaving achtte bjj de in voering van een tien-uren-werkdag wensche- ljjk, ook omdat de economische kracht der arbeiders nog niet sterk genoeg is om deze hervorming zonder staatshulp in te voeren, hoe wol de arbeidsduur in vele bedrjjven meer dan drukkend lang is. Uitzonderingen voor sommige bedrjjven kou ■preker billjjken, zooals b. v. in het landbouw bedrijf, hjj den huisarbeid en enkele andere. Zeer terecht, en hierin vielen ookdebeeren De Visser, Van der Molen en Aalbersen hem bjj, laakte hjj de toepassing der bestaande arbeidswetgeving, die er wol traai uitziet op papier maar in de praktjjk véél te wenschen overlaat, Hoe slap wordt b. v. het verbod van arbeid van jeugdige personen nageleefd Er zjjn te weinig inspecteurs en de kan tonrechtera bestraften overtredingen meestal met het opleggen van boeten, waar de werk gevers niets om geven. De heer De Vissor beaamde dit ten volle, zoo ook de heer Van der Molen, die echter beiden verklaarden toch niet voor de motie te zullen stemmeneensdeels omdat deze ma terie niet voldoende ,wds voorbereid, ander deels omdat het niet in hot belang der arbeiders kan zjjn om voor alle bedrjjven een maximalen arbeidsduur vastgesteld to krjjgen. Wel waren deze heeren genegen om mede te werken tot verkrjjgmg van een maximalen arbeidsduur, voor ieder bedrjj f afzonderljjk vastgesteld, altjjd zoodra de toestanden in de verschillende bedrjjven hiervoor rjjp zouden ajju, hetgeen zjj voor het oogenblik nog in twjjfel trokken. Steun ontving de heer Schaper voor heden slechts van den heer Aalberse, die, ondanks verschillende bezwaren tegen de formuleering dezer motie zjj sprak nl. niet over vrou wenarbeid en wel speciaal die der gehuwde vrouwen wat het zakeljjke gedeelte betreft, vóór zou stemmen. Deze Roomsch Katholieke spreker herinnerde er terloops aan, dat vier jaar goleden door zjjne partjjgenooten in Duitsehland een der gelijke motie was ingediend, welke toen door de sociaal democraten was bestreden. Dit belette hom echter niet, thans mot den sociaal democraat Schaper mae te gaan, indien hjj een verklaring wilde geven, waarom deze den vrouwenarbeid buiten zjjn motie had ge sloten. Was deze verklaring niet bevredigend, dan dacht hjj er over een motie naast die van den heer Schaper in te dienen. Dinsdag a. s. vervolgt de heer Aalborae zjjn rode. Zou 't toch nog tot oen motie-Aalberse komen Niet onmogeljjk. Bjj den aanstaanden stembusstrijd is de concurrentie toch al Bcberp genoeg! By besluit van den Koning der Belgen van 25 Januari j 1, zjjn eenige wjjzigingen vastgesteld in het reglement voor de vaart op het Belgische gedeelte der Schelde, benoden het bovenste einde der Kaden te Antwerpen. Deze wjjzigingen liggen voor belanghebben den ter lezing op hot bureau dor Kamer van Koophandel en Fabrieken ten stadhuize te Middelburg. Bjj de beden plaats gehad hebbende opening der stembriefjes ter verkiezing van een commissaris in het polderbestuur van Walcheren, noodig ter voorziening in de vaca ture ontstaan door bet overljjden van dan. heer Oorré, bleek dat te Westkapelle 51 en te Mid delburg 415kiozors briefjes hadden ingeleverd. Uitgebracht bleken te zjjn op den heer K. Allaart 350 en op den heer Jacobus de Nood 145 stemmen. Eerstgenoemde is alzoo gekozen. Uit het 43e jaarverslag van de Werkmani ■creeniging te M i d d e 1 burg bljjkt dat weer sen gestadige bloei en vooruitgang is te con- st&teeren. De Vereeniging neemt steeds in ledental toe; bedroeg het bjj den aanvang van het afgeloopen boekjaar 208, thans is het gestegon tot 216. Van de 208 leden van het vorige boekjaar zjjn 4 overleden, terwjjl 9 bedankten. De gezondheidstoestand der leden kan gunBtig genoemd wordeD. De vergaderingen werden over 't algemeen slecht bezochtalleen de 3-maandoljjksche maakten hierop eeu uitzondering. De moest bezochte vergadering telde 82 loden, de minst bezochte 9. Aan 94 leden werd geneeskundige hulp ver strekt, aan 43 leden goldeljjke uitkoering met een totaal bedrag van 799 dagen a f 0.50 por waaronder enkelen van f 0.7j> per dag, naraeljjk degenen, die zelf de geneeskundige behandoling bekostigden, of, uithoofde van andere belangen, die niet noodig hadden. De rederijkerskamer Nul en Genotgen, onder- deol der W. V., doet al het mogelijke om in het prozaische leven wat poëzie to brengen die arbeid wordt echter, volgens het verslag, De Kolenvereeniging en haar zusterafdeoling Vrouwen- en kinderziekenfonds kweten zich uitstekend van de baar opgelegde taakde eersto gaf haar leden dit jaar 2 puike ladingen kolen, de tweede bojjvert zich om het veel omvattende werk, als een vrouwen- en kinder ziekenfonds, naar bebooren te volbrengen. Het afgeloopen jaar werd wedér een St. NicolaaBfeest gevierd, waaraan 143 kindoren tusschen 6 en 11 jaar deelnamen. De ontvangsten hebben bedragen f 1983.39', waaronder aaD contributie f 1321.20, en de uitgaven f 1700.18', waaronder f 425 aan ondersteuning bij ziekte, f 452.75 aan genees kundige behandeling en f 219.04' aan genees middelen. Met het kassaldo van het vorige jaar, ad f 285.79, ia thans in kas f 569. De heer H. N. de Fremery uit Bussum had zich Vrijdagavond in do goed bezette kleine Concertzaal alhier met zjjn voor dracht over spiritisme tot oen klein onderdeel van zjjn gebied beperkt. Ten eerste had hij als onderwerp aangekondigdzjjn perBOonljjke ervaringen op spiritistische séances, en boven dien zei hij zich daarbjj te zullen bepalen tot de pbysische, de met onze zintuigen waar te nemen gebeurtenissen, zooals geluiden, beto gingen van voorworpen, verschoningen enz. De geheele afdeeling van de psychische ver schijnselen, d. z. die waarbjj meodeelirgen worden ontvangen, liet bjj buiten bespreking. Het was klaarblijkelijk zjjn doel om ook hen, die nog betwjjfelen of die eerstbedoelde verschijnselen werkeljjk zonder vergissing of bodrog zjjn waargenomen, ervan te overtuigen dat ze zjjn geconstateerd in omstandigheden, die ten slotte iedere gedachte aan bedrog oi aan zinsbegoocheling buiten sluiten. Dat er óók personen zjjn, die bedriegen ontkende hjj niet, en bjj beschreef dan ook zjjn ervaring op een séance bjj een dergeljjk bedriegend medium, dat toen tevens ontmas kerd werd. Maar van andere séances omschreef hjj zeer uitvoerig te uitvoerig vaak, vooral vóór de pauze hoe de omstandigheden waren waar onder de verschijnselen geconstateerd werden. De beer De Fremery had op den voorgrond gestold dat zjjn ervaringen hem vooral dit geleerd hebben: dat spiritistische verschijnselen uiterst zeldzaam voorkomen. Hjj hoeft jaren en jaron achtoreon heele reeksen van séan gehoudon zonder ook maar het minste resultaat. Zjjn orvaringen van vroeger bepaalden zich dan ook tot slechts enkele feiten. Maar het is in het bjjzonder op een reeks séancos geweest, in 1907 door een kring per sonen in Den Haag gehouden, dat zich oen aantal vcrechjjnselen voordeden die, door hun herhaling op verschillende avonden, zeer nauw keurig konden worden waargenomen, door verscheidene personen zjjn vastgesteld, en die zorgvuldig zjjn beschreven. Die veracbjjnselen bestonden o.a, in het zich uiten van zeer sterke krachten in de bewe gingen van bjjv. een stoelbet bewegen van voorwerpen zonder dat iemand ze aanraakte het ontslaan van lichtverschijnselen,van nevels, die meer en meer oen vasten vorm aannamen, o.a. van een kinderarm en hand. Dat alles werd uitvoerig toegelichten hoe wel de heer De Fremery de mededeelingen, die bjj dergeljjke séances werden ontvangen thans buiten beschouwing liet, deed bjj toch ook uit komen, hoe die medeelingeu steeds en Bteeds wezen op een herkomst dier vcrscbjjnselen van overleden personen. Van de gelegenheid tot het vragen van inlichtingen werd door eenige der aanwezigen gebruik gemaakt. Ze werden uitvoerig beant woord. Uit Vlissingen Tot loodsleerling bjj het Belgische loods wezen te Vlissingen zjjn benoemdF. L. Dewaele, L. H. Verhuist, V. L. Vandammen, J. F. van Reet en F. Verscheuren, tbanB woonachtig te Ostendo, Het twaalfjarig dochtertje van den land bouwer S. v. S. te Zoutelande, dat den 4den Deeember 11. door middel der dorscb- macbine haar rechterbeen brak, was daarvan geheel hersteld en kon geregeld de school bezoeken. Vrjjdag echter had zjj bjj het touwtje sprin gen het ongeluk dat zjj viel cn daarbjj het zelfde been brak. De breuk is iets beneden de vorige. Bjj kon. besluit: is aan J. H. B. Logetnftnn, verificateur der invoerrechten en accjjnsen te Vlissingen, vergunning verleend tot het aannemen der ouderscheidingsteekenen van het ridderkruis tweede klasse der Hertogelijk Saksische Huis orde van Ernest, hem dooi Z. K. H. den Hertog van Saksen Coburg en Go.ha geschonken; zjjn benoemd tot plaatsvervangend djjkgraaf van den Van Haa/teapolder M. C. Polderman, te O u d - V o s 8 e m e e r, en tot lid van het beBtuur der waterkeering van het calamiteuze waterschap Oud en Jong Breskens A. A. Becu, te Groede. Te Goes trad Vrjjdag avond in de Prins van Oranje voor de afdeeling Goes van Vo'ks- onderwijs op de heer KI. de Vries, van Amster dam, met het onderwerp »de openbare school, de christeljjk nationale." Zeer groot was de belangstelling. De zaal was geheel gevuld. Van de gelegenheid tot debat werd door een paar personen gebruik gemaakt. Plaatsgebrek dwingt ons heden ons tot deze korte mededeeling te bepalen. Van 26 Febr. tot 4 Maart werden van T e r s e k e 1.070.000 leverbare oesters uitge voerd. Een hoog cjjfer, niettegenstaande België canavalsfeesten weinig vroeg. Deze vermindering word goed gemaakt door hooger vraag uit Engeland. Prjjzen waren als volgt imperialen f 48 a i 50, prima le soort f 38 a f41, le soort 80—85 KG. "af 29, 2e Boort 6065 KG. f 19 a f 22, 3e soort f 50— 55 KG. f 10 a f 12, en 4e soort f 5 a f 7. {Iers. en Th. Crt) De afdeeling W aarde van het Groene Kruis telt thans 84 leden. In het afgeloopen jaar bedroegen de ont vangsten f 89.07'/». de uitgaven f 69.90'/»ei is alzoo een goed slot van f 19.17. Als lid van het bestuur word herkozen de heer A. Mol. De heer L. J. Geolhoedt heeft ontslag genomen als wethouder van Zaamslag. De hoer C. Mulder, waarnemend waterbouw kundig ambtenaar aan de waterkeering van de calamiteuze polders Hoojdplaat en Thomaes iB met ingang van 1 Mei a. s. benoemd tot tcekenaar-sehrjjver bjj het Hoogheemraadschap Delfland, op het bureau van den ingenieur te Delft. Anti-revolationnaii' en Vrij zinnig-Democraat. Op uitnoodiging van de Antirevolulionnaire kiesverceniging te V e e r e trad aldaar Vrjjdag avond in den CampvoerBchen Toren, als Bpreker op ds A. Prins, van St. Maartensdjjb, met het onderwerp Waarom anti-revolutionnair Na de gebruikeljjke opening door den voor zitter, ds A. Schoole, kreeg ds Prins het woord, die allereerst de partjjgenooten onder zjjn ge hoor op het gemoed drukte zich zelf te kennen als anti-revolutionnaireu, zich niet op poli tieke dwaalwegen te laten brengen, en zich te hoeden voor hunne vjjanden, die niet gevormd worden door do Bociaal-democrateD, vrjjzïnnig- democraten on liberalen, maar door de lauw heid en beginselonverschilligheid onder eigen partjjgenooten. Alvorens verder de anti-rovolutionnaire be ginselen te behandelen weidde sproker lang durig uit over den naam »anti-revolutionnair of Christeljjk-HiBtoriBch." Anti-rovolationnair, tegen revolution, zjjn wjj, zoo zeide hjj o.m., wjjl wjj ons niot kunnen vereenigen met hot grondbeginsel van de Franscbe revolutie, de volkssouvereiniteit. Wjj willen de souvereiniteit van God, daar de volkssoevereiniteit beteekent een zegevie ring van het menscheljjk verstand en mot zich brengt ontwrichting van den staat, scheiding tusschen staat en godsdienst enz. Na even aangestipt te hebben de moeiljjke positie, waarin z.i. do oud-liberalen verkeeren, die dan naar rechts, dan naar links zich kcorcn, en nu als marionnetten dienst doen voor di socialisten, besprak ds. Prins de vraag, waarom de anti-revolutionnairen zich ook Christeljjk- Historisch noemen en waarom in 't bjjzonder anti-revolutionnair. de beantwoording van deze beide vragen stond spreker geruimen tjjd stil bjj de vrijma king van het Nederlandsche volk door middel van den tachtigjarigen oorlog en de gevolgen daarvan. Het streven van de antirevolutionnairen is, zoo zeide by ten slotte, het volkskarakter dut Nederland eens heeft groot gemaakt weer in eere te herstellen. Zjj wenschen het volka- type, waardoor zich de beldentjjd der vaderen kenmerkte, overeenkomstig de gewjjzigde volks toestanden, in een vorm, die aan de behoefte van dezen tyd voldoet, weder te ontwikkelon. Met dat beginsel konden de anti revolutionnairen weer een rjjk programma stellenen waar nu een christeljjk kabinet aan het bewind ia, oen gevolg van de omstandigheid, dat de liberale party on niet machte zjjn te regeeren, daar moeten zjj, de antirevolutionnairen, ook in den komenden strjjd moedig en trouw hun beginsel blyven voorstaan. Als debater trad op de heer L. A v. d Ley, vryzinnig-democraat, uit Middelburg. Deze bracht dank aan den voorzittor voor de geboden gelegenheid tot debat en aan den spreker voor de bozadigde wjjzo, waarop hjj het „beginselprogram van de anti-revolution nairen in 't licht heeft gesteld. Debater „ver klaarde in enkele opzichten met ds. Prins een van gevoelen te zjjn, zoo wat het welzjjn van Nederland betreft, dat ook de vryzinnig-demo- craten voorstaan. Ook verklaarde hy zich te verheugen over de uitspraak van den spreker dat de vrjjzinnig-democraten door de anti revolutionnairen niet als vjjanden beschouwd worden. Te betreuren vond debater het dat op dit laatste de bewering was gevolgd, dat de vrij zinnigen zich hadden schuldig gemaakt aaD pogingen tot afbreuk op verschillend gebied. Debater wenschte gaarne te hooren welke de pogingen waren, door de Vrjjzinnig-Demo- craten te dien opzichte in het werk gesteld. Hy verklaarde zich daarvan niet bewust te zjjn en zeide dat zjjn party er trotsch op gaat den godsdienst geheel onaangetast te laten. De vryzinnig-domocraten hebben nooit den godsdienst belemmerd, maar bobben zelfs voor algeheele vryheid daarvan gestreden. Debater wees nog op Thorbecke. aan wien men die algeheele vryheid van gedachten- uiting te danken heeft. Verder wenschte hjj een nadere verklaring van den naam »anti-revolutionnair of christe- lyk-historisch" en een nadere aanduiding van de partyen, die daaronder begrepen zjjn. Het is toch bekend dat de anti-rovolution naire party niet alleen bestaat uit Christeljjk Historischen, maar ook uit de Katholieken en de Calvinistische party. Door ds Ptins was hierover echter in 't geheel niet gesproken. De naam op zichzelf, moet er natuurljjk zjjn, om een verband te toonen tusschen do ver schillende partjjen, evenals by do vrijzinnigen. Da Prins heeft ook gezegd, zeide de heer V. d. Ley verder, dat hy niet tegen elke revolutie is, tenzjj het een verkeerde is. De vraag ia nu welke revolutie is verkeerd Enkele voorbeelden van goede revoluties zjjn opgenoemd, zooals do opstand der Amerikanen tegen het Engelsch gezag en die van de Neder landers tegen het Spaanscho. Maar, merkte debater op, doze revoluties waren toch ook opstanden tegen het wettelyk gezag, kwamen toch ook 70ort uit de volkssouvereiniteit, waaraan b.v. Willem de Zwjjger zjju grootheid te danken heeft. De volkasouvereinitoit nu werd door ds. Prins uit den boozo geacht. Wat is hier nu hot critérium vroeg debater. De groote vraag ia, ging deze verder, of de beginselen van de anti-revolutionnairc party wortelen inde groote eischen van het politiek leven, dat ten huidigon dage beheerscht wordt door enkele groote vraagstukken, als algemeen kiesrecht, sociale wetgevingen legerhervorming. Debater wenschte gaarne de mocning van ds. Prins ten opzichte van die punten te ver- Ton slotte kwam hy op togen de bowcring van den spreker dat do liberalen hun onmacht om te regeeren hebben getoond. De geschiedenis van do laatste kabinets crisis ligt nog to versch in 't geheugen, om niet te kunnen begrjjpen dut oen dergeljjke bewering bezjjden de waarheid is. Het ministerie-De Meester is gestruikeld over het wetsontwerp van Minister Staal, strekkende tot verbetering in de legertoestanden maar dat, dank zjj do tegonworkiug van de anti-revolutionnairen, verworpen word. Als na den nacht van Staal de ChriBteljjke partjjen gereed waren geweest, hadden zjj direct de regeering kunnen overnemen, maar daar dit niet het geval was, zjj dus onmachtig waren, moest het Ministerie annbljjven. Eerst nadat het Ministerie—De Meester voor de tweede maal zjjn ontslag had ingediend, waren zij wol gedwongen, als gevolg van de weige ring van het wetsvoorstel van den nieuwen Minister, de regcenngBtaak op zich te nemen. Er is dus niet gebleken, dat het Ministerie- De Meesteï onmachtig waa verder het land te besturen. Ook bestreed de beer Van der Ley nog do bewering van den Bprckor dat het blanco-artikel afkomstig is van de Sociaal-Democraton. inte gendeel, deze waren er tegenhot was de schepping van de Vrjjzinnig-Democraten cn de [Aaic-Liberalen, die door middel daarvan willen komen tot atgomeon kiesrecht. Ds. Prins, die van repliok diende, beweerde met gezegd to hobben dat het blanco-artikel afkoniBtig is van de Bociaal-damocraten maat er alleen op gowozon te hebben dat sjj voor algemeen kiesrecht jjveren. Ook bestreed hjj de meening van den debater dat alle partyen van rechts zich anti-revolu tionnair noemen. Er zjjn anti-revolutionnairen, Christeljjk-Historiscben, vormende de Christe ljjk Historische l'nio en do fioomsch-Katholie- ken, zich noemend de R. K. Staatsparty. Verder trachtte ds. Prins de beworing van den debater dat de Vryzmnig Democraten en de Vrjjzinnigen in 't algemeen de algeheelo vryheid van geweten bevorderen, te ontzenuwen. Ten slotte bleef hjj van me oning dat de libe ralen veel onmacht getoond hebben om te regeeren. BEGRAFENIS Br. JOII. G IMEKGER. Vrjjdagavond werd het ljjk van dr. Mezgor per trein van Parys naar hier overgebracht en te kwart voor twaalf kwam het heden aan het station aan, vergezeld van de mannelijke leden der familie. Een drietal fraaie kransen werdon mede aangebracht, een van den koning van Zweden met de letters G. V., gedekt door een konink ljjke kroon, verder een met het opschrift De la part de son ami Wuste, gezonden door den heer WustO uit Rotterdam, eeu met op het lint de woorden Groet van Annie, van mej. Hejjner tni Haarlem, terwjjl door den kamerheer van d>- prinses van SaksenMeiningen een groei,.- krans op do kist werd nedorgelcgd. Op bet petton waren, behalve do fatnili - leden en de bovengenoemde kamerheer, aan wezig do burgemeester van Domburg, do heer J. L. van Voorthuysen, en de heer G. A. vi.n der Hooft, predikant bjj do Ned. Herv. gemeei. aldaar. De genoemde heeren volgden met de fam i den Ijjketoet, die zich, nadat de kist in - ljjkwagen was geplaatst, naar Oostkapr I in beweging zette. Een betrekkeljjk talrjjk publiek wa9 óp li v Stationsplein vau de uitvaart getuige. Om ongeveer kwart over twee kwam do stoet te Oostkapello aan. Op de algomcono begraafplaats aldaar waren behalve talryke belangstellenden uit Domburg en Oostkapelle, tegenwoordig een deputatie uit het bestuur van do Vereeniging tot bevorde ring van het I reemdelingen verkeer in Domburg en omstreken, bestaande uit do heeren Gunter, Labrjjn en Van do Putte. Verder de heer Vreeburg, als vertegenwoor diger van do maatschappij Badhotel, en het dageljjksoh bestuur van Oostkapello. Nadat de kist in don grafkelder was neer gelaten, nam ds G. A. van der Hooft van Domburg het woord en richtte een harteljjk woord van trooBt tot de familieleden. Wjj staan hier zeide by o. a. aan de groeve van een groot man, dio plotseling van ons weggerukt ïb. Deze week i6 de dood de vensters van het huis van den dierbaren overledene binnenge komen en heeft met zjjn alles omvattonden en niets ontzienden greep zjjn slachtoffer uitge kozen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1