MIDDELRIJRGSCHE COURANT. I J Vrijdag 5 Maart. mmm 34. 132* Jaargang. 1909. ])i320 courant verschijnt <1 a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- Prijs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland tranco pp. f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N, Met. Inatit. te Bilt 4 Maart 8 u. vm- 32 gr., 12 i. 36 gr., av. 4 n. 34 gr. —Hoogste barom. stand "'ÖÖ-Ö V> SeydisQord laagste 742.4 te Brussel. Verwaohtingtot den avond van 5 Maart: zwakke tot matige, ver anderlijke wind, meest zwaar bewolkte lacht, waarschjjnljjk neerslag, iets zachter. Advertenüëu20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.60elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent per regel. Qroote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Handel, Njjvorheid en Goldwezen, is gereohtigd het Algemeeu Advertentie-Bureau A. DB LA 91AR Ai., N.Z. Voorburgwal «06, Amsterdam. Middelburg 4 Maart. Sprokkelingen. Dezer dagen waagde zich de redactie van De Maasbode aan een profetie. Z{j wikte en woog, met het oog op de J u n i-v e r k i e z i n g e n, elk district op een goadsohaaltje en ging na de kans die de reohterzijde daarbjj zou hebben. Hierbjj kwam zjj tot een voor haar ge- noegeljjk en voor haar en hare bondgenooten gunstig resultaat. By die kansrekening waren de 24 dis tricten, die nu oen l/hze-liberaal afvaardigen, het laatst aan de beurt. Na deze één voor één te hebben besproken, concludeerde zjj le. dat rechts Amsterdam II, Dordreoht, Kakhuizen, Gorinchem, Gouda, Kampen, Lo- chem, Rotterdam 1 en II, Z i e r i k z e e, Zuid- hom bemachtigen kan, mits men één zy en ilink aanpabkote Dordrecht, Enkhuizen, Gorinchem, Gouds, Kampen heett rechts zelis heel veel kans. 2e. dat men van rechts in 1905 veel to veel dominee's gecandideerd heeftin deze 24 districten liefst eventjes 9. 3e. dat rechts in 1905 in vele van de hier opgenoemde districten verre van één was. Het merkwaardigst leek Het Vad. de 2e con clusie. Van vrjjzinnige zy de is datzelfde reeds dikwjjls gezegdmaar dan heette het dat dit ingegeven was door haat tegen den godsdienst. En voor ons is tevens belangryk de bewering omtrent Zierikzee. Wy boschouwen haar als eene ernstige waar schuwing tegonover de vrjjzinnige kiezers in dat district. Laat hen op hun hoede zijn! Op Schouwen vooral spannen zy zich in Meer nog daar dan op het Zuid-Hollandsch deel van het district schuilt hun kracht. Wanneer zy doen als in 1905, dan iB er alle kans dat de voorspelling van het katholieke blad niet uitkomt. Maar dan ook alleen Mr R J. H. Patyn mag niet vallen. Wy hebben indertjjd gemeld dat de Maat schappij tot Nut van yt Algemeen op onder wjj s- gebied eene nieuwe, nuttige instelling in het leven zou roepen, die de volksontwikkeling zeer ten goede zou komen. Deze is thans tot stand gekomen in den vorm van een Centraal Bureau van advies voor eigen studie. Hot doel van dit bureau is, als betrouw baar tusschenlicbaam werkzaam te zjjn, tusschen hen die niet in de gelegenheid zyn, het voor hen noodige onderwjjs op de ge wone mondelinge wjjze te ontvangen en daarom onderwys per correspondentie wenschen in een of ander vak of taal, en de personen die aanbevelenswaardig en bereid zjjn, le dit onderwys, desgevraagd, te geven2e omtrent do te gebruiken handboeken te adviseeren, en zoo de aanvragers to helpen, langB den kort- sten en besten weg het voorgestelde doel te bereiken Do vestiging van dit bureau is het gevolg van hot onderzoek, dat vanwege de Maat schappij omtrent het Correspondentie-onder- wjjs is 'ingesteld en waaromtrent het rapport in 1907 is verschenen. Het bureau is samengesteld uit dr D. Bos, voorzitter, J. Bruinwold Riedel, directeur-secre taris, en de volgende leden, die zich bereid verklaard hebben, omtrent de achter hunne namen genoemde vakken te adviseeren: J. IJzerman, dir. O. H. S., Amsterdam (handels onderwijs, d. i. boekhouden, handelsrekenen, talen en handelscorrespondentie)E. Meyer, dir. O. H. 8., Arnhem (idem); drA. Borgman, dir. van do school voor handel en nijverheid, Enschedé (handelsonderwijs en industrie); G. Meyer, dir. Kweekschool, Amsterdam (lager onderwys); L. C. T. Bigot, dir. Kweekschool, Arnhem (lager onderwys)W. Kreukniet, accountant, Rotterdam (boekhouden)B. J. Ouëndag, architeot, Amsterdam (bouwkunde); H. J. C. Haver, secr. Bond van Teohnici, Amsterdam (technische vakken); mr L. A. Bybau, Delft (gemeente-administratie)A* E. Meyer, boekhouder T wentsche Bankvereeniging, Amsterdam (boekhouden). Voor het vak «waterbouwkunde" en de op leiding voor posteryen, telegraphic en tele phonic zullen weldra leden worden aangewezen. Het Bureau heeft zich reeds verzekerd de medewerking van een aantal leeraren, leei- aressen en deskundigen, die zich bereid ver klaard hebben, op aanwyzing van het Bureau, ia de onderscheidene vorengenoemde vakken onderwijs per correspondentie of advies omtrent te raadplegen handboeken by eigen studie te geven, zoo dikwyls zy daartoe door het Bureau worden uitgenoodigd. Leeraren en leerareBsen, die voor het geven van oorrespondentie-onderwjjs in een der boven genoemde vakken nog in aanmerking wenschen te komen, worden uitgenoodigd, zich, met op gave van nauwkeurig adres, qualiteit en con ditiën schriftelijk aan te melden 212 N. Z. Voorburgwal, Amsterdam. Wy hopen dat ook in Zeeland dit bureau zich in medewerling zal mogen verheugen dat tevens velen daarvan gebruik zullen maken. Aan den hüidigen poli t.J eken toe stand hooft mr J. Limburg in de Maart aflevering van De Gids een opstel gewyd. Daarin komt hjj tot de erkentenis dat de laatste twee parlementaire perioden van 1901 tot 1909 voor de ontwikkelingsgeschiedenis van Nederland van weinig beteekenis zyn. Eerst het kabmet-Kuyper, rjjk aan theologi- gcbe-pbiloaoüscbo disputen, uitlokkend tot scherpe oppositie niet minder dan totuitbun- digen lot, maar zonder groote, alles boheer- schende daden, tenzjj de onderwjjs-wetgeving zich als zoodanig mag aandienen. Daarna 't kabinet-Do Meester met een plotselingen, door niemand verwachten dood na twee en half jaar; verdwenen was het kabinet nog voor het zjjn groote taak, de Grondwetsher ziening, had kannen aanvangen. Eindelyk het ministerie-Heemskerk, bljjkbaar niet van plan om, vóór het pays-légal over zjjn voortbestaan uitspraak heeft gedaan, gewichtige politieke viaagstukken tot oplossing te brengen. Al is, zoo merkt de schrjjver op, het tjjd perk van weinig beteekenis met 't oog op hetgeen verkregen is, tooh is er tusschen 1901 eu 1909 een groot verschil. Krachtig heeft zich zoowel binnen als buiten het parlement de democratie doen gelden. Wel heeft zy niet het kleinste deel harer wenschen zien voldoen, maar veel meer dan voorheen werd beraad slaagd over haar beginselen. Breede discusBie over de sociale wetgeving, over de staats exploitatie van spoorwegen, over den rechts toestand van ambtenaren werden gehouden. Doch by deze gewichtige debatten is 't niet gebleven. Langer dan 't gewicht der concrete zaak toeliet, wjjdda de Kamer haar aandacht aan ieder verzoek, iedere klacht van personen die in publieken dienst waren of geweest waren. Van^nog meer beteekenis is 't feit binnen de Kamer geen enkele party is, die zich principieel en stelselmatig verzet tegen de inmenging van den Btaat in het individueele leven waar hot de sociale wetgeving betreft. Heeft do democratie binnen de Kamer in de laatste jaren meer invloed gehad dan men oogensobyulyk zou vermoeden, buiten de Kamer zyn teekenen te over, dat zy zioh aangordt tot krachtigen strjjd. Schjjnbaar is wel onder dt. Kuyper do antithese de hoofdzaak geworden en 't is mogeljjk dat wjj ze nóg eens moeten ondergaan, maar het bljjft een exceptie. Is zy doorgemaakt, dan komt de eigenljjke strjjd Eu de antithese-politiek zit meer aan een persoon vast, dan wel aan onze politiek zelf. Zy staat of valt in haar scherpsten vorm met dr. Kuyper. Of men het met den mantel der liefde bedekte al of niet, 't staat vast, dat het ministerie-Heemskerk bestookt werd door De Standaardvoordat do memorie van antwoord op de laatste staatsbegrooting het «verzoenend anti-these woord" sprak en de anti-revoluti- onoire leider, na mr. Lohman's tocht naar het Overyselsche Canossa, genadiglyk den kamer zetel voor Ommen had aangenomen. Bljjft nu de antithese-politiek op den daur gehand haafd, dan zou het de vraag zyn, vooral indien de linkerijjde zich zuiver tot een kraohtig defensief bepaalde, hoelang met name de ohristeljjk-historische partjj zich daarvoor zou bljjren beschikbaar stellen. Maar in de tweede plaatsook de christelyke arbeiders verlangen democratie in de wetgeving èn ten aanzien van het kiesrecht èn ten aanzien van het aooiale vraagstuk. Mon kan hen lang stil houden, maar niet ten eenwigen dage. Mr Limburg herinnert aan de redevoering, nu bjjna 35 jaar geleden door Kappoyne uit gesproken; de redevoering, waarin hjj zyn moderne levensbeschouwing" neerlegde on die vooral in de Kamer znlk een diepen in druk maakte. »De moderne levensbeschouwing leert het volksbelang stellen als hoogste doel van den Staat," was de grondtoon der be schouwing en zy is meer en meer die grond toon geworden en gebleven. De uitbreiding der Staatszorg bljjft voortdurend aan de orde en van kracht. Tut den toestand van 'tcogenblik komende en den aanstaanden kiesstryd, wjjstdo schryver, volgons een uittreksel in de Proo. Overijs. en Zwolsche Crt, in zjjne beschouwing erop dat het kabinet-De Meester de democratie door drie daden aan zich heeft verplicht. Het heeft het vereenigingsrecht der ambtenaren hoogge houden, het militaire vraagstuk op den voor grond gebracht, en het heeft de grondwets herziening aan de orde gesteld. Dit laatste moge zyn val hebben verhaast, de daad bljjft beBlaan en de grondwetsherziening ter voor bereiding van een ander kiesrecht werpt haar schaduw ver vooruit. De invloed der demo cratie, al was zy onmachtig haar wenBchen in wetten om te zotten, bljjkt zonneklaar uit den vooruitgang, die bet denkbeeld van het alge meen kiesrecht heeft gemaakt. Niet minder dan drie partjjen ter linkerzjjde gaan in Juni voor de grondwetsherziening en het algemeen kiesrecht in het vuurde vierde, de vrjj Liberale, is in een moeilyke positie. Zjj iB in haar hart vaü algemeen kiesrecht af- keerig, maar zou zich tweemaal bedenken Sêr zjj een concreet voorstel, l-jgedieod door een ministerie der linkerzyde, zou verwerpen. Veeleer zon zjj trachten concessies te bedingen, in de samenstelling en de macht der Eerste Kamer gelegen en werden die gegeven, dan zon zy de anderen met het Tweede Kamer kiesrecht laten schaliën und wallen. Zy ziet echter den triumf der linkerzyde daarom ook met schroom, wjjl daarmee nood- zakeljjk gepaard gaat de krachtige voortzetting der sociale wetgeving in de door haar cory- phaeén gewraakte richting. Had nu het Minis terie-Heemskerk zjjn beweging in Kuypersche richtÏDg nagelaten, de vrjj liberale party had by haar aanvankeljjk betoonde welwillendheid kunnen bljjven volharden en bjj de verkiezin gen had die welwillendheid het zittend kabinet stellig geen schade berokkend. Dit die relatieve tevredenheid der vrjj- libealen bljjkt trouwens overtuigend, boe de meest sprekende trek van het ministerie- Heemskerk de conservatieve is. Maar nu het clericale spook bjj de Memorie van Antwoord op de Staatsbegrooting om den hoek is komen gluren en iedere steun aan Heemskerk een hulp aan Kuyper zou kunnen beteekenen, nu wordt de positie van den heer Tydeman en de zjjnen ten aanzien der regeering moeiljjk De coalitie der rechterzjjde bljjlt by de Juni- stembus bestaan en voor 't oogenblik is er nog geen sprake van, dat de christelyk-historiscben zioh zullen losrukken van de democratische ele menten der rechterzjjde. In stede van de anti these is door dit ministerie de «these" van den godsdienst gesteld, en hier sluiten zich alle reohtsche partjjen aaneen, al houdt menigeen onder hen zyn hart vast by 't donkbeeld, dat de meerderheid groot zal kannen zyn om alles naar haar inzicht te administreeren. Is de meerderheid verkregen, dan bljjft het conservatisme aan het roer, meer of minder clericaal gezind al naar de meerderheid meer of minder sterk zal zjjn. Een kleine meerder heid zou den vryen liberalen Biet zoo erg onaangenaam, zjjn, maar het gevaar van pro tectie dreigt. En de vrjje handel is don Nederlandschen vryzinnigen, hjj zjj vryzinnig-democraat of oud-liberaal, ts allen tjjde een offer waard geweest. Zoo zon het mogeljjk zjjn dat de groepeering van 1905 zich bjj de stembus in 1909 her haalde. Wy krjjgen zoo geen gezond politiek leven en het tydperk van overgang wordt er slechts door verlengd Maar eerst langzaam kan de volledige zegepraal komen. Zy heeft te wor stelen met de kracht der gewoonte, en eerst zachtjes aan wordt deze verzwakt. Intusschen moet naar iedere, zelfs gedeeltelijke zegepraal worden gestreefd en moet zy dankbaar worden aangenomen. Kameroverzicfti* Zitting van Woensdag. Slechts een hal ven dag waB er heden Kamer zitting, want na de pauze werd de nominatie voor den Hoogen Raad opgemaakt en daarna verdwenen de heeren met groote snelheid in de afduelingen. Van dien halven dag zitting valt niet veel te vertellen. Zouden er wel lezers van di Middelburgsche Courant zyn die erg veel belang stellen in de wyze van verbe tering der rivier de Waal? In 8 jaar tjjds wil do regeering daaraan 2J/« millioen ten koste leggen. De Rotterdamscbe heeren Plate en Mees vonden dit plan nitnemend, en de tecbnicns dr Lely was er ook mede ingenomen. Alleen de heeren Smeonge en Tydeman opporden be zwaren. Laatstgenoemde achtte het bedrag van 2l/« millioen veel te weinig. Een afdoende verbe tering van het Waal-vaarwater zon z. i. minstens 6 millioen moeten kosten. Dan eerst zou men iets goed kunnen krjjgen. De nienwe Minister van Waterstaat, de heor Regout. zat met een geleerd gezicht naar al deze water staats- wysheid der heeren afgevaardigden te luisteren. ZEx. dacht zeker -. die heeren klagen nu telkens over den tragen gang der werkzaam heden Discussies over «vaargeulen", «bedden", «onderbedden", «grondknbben", en wat daar al zoo meer aan te pas kan komen, liggen toch niet op den weg der Kamer «Knappe koppen" staan echter voor nietB. en daarom zal er ook morgen nog wel lustig over deze en dergelyke zuiver technische kwesties voortgebabbeld worden AIb nommer een op de nominatie voor het lidmaatschap van den Hoogen Raad kwam te staan mr. J. A. A. SoBPh, raadsheer in het Hof te 's Hertogenboscb, met 44 v£,E d° stemmen Nommer twee werd professor Houwing te Amsterdam en nommer drie mr. Plejjte, advo caat-generaal te Amsterdam. Morgen voortzetting. Uit Stad en Provincie. Zaterdag a. s. des namiddags, zal op de algemeene begraafplaats te Oostkapelle. de teraardebestelling van dr. J. G. Mezgei plaats hebben. Woensdagavond gaf de Tnrnclub Ons Huis in het Schuttersho' alhier een aitvoering, met medewerking vau het Zangkoor van Ons Huis, onder leiding van mej. Murie Berdems van Berlekom. De voorzitter van Ons Huis, de heer Herman Snyders, sprak een kort welkomstwoord tot de oveitalrjjke aanwezigen, waarin bjj de leidster van hot zangkoor dank bracht voor hare welwil lende medewerking en o.ra. den wensch nitte dat,in aanmerking genomen de minder gunstige omstandigheden, een slecht oefenlokaal enz. waaronder de Turnclub werkt, men des te meer hetgeen te zien gegeven zou worden, zou waardeeren. Deze wensch is in vervulling gegaan. Met zeer groote waardeering moeten we melding maken van de kranige wyze waarop de leden der clnb, zoowel groote als kleine, zich den geheelen avond geweerd hebbeD. De oefenin gen waren bjjna allen af. De correcte uitvoe ring getuigde van een ernstigo beoefening der gymnastiek, onder degelyke leiding, die be rust bjj den heer C. W. van Loo. De adspiranten, ferme, flinke knapen, open den het programma met vrjje oefeningen, die goed voldeden, evenals de staafoefoningen na de pauze. De leden gaven, behalve uitstekend geslaagde vrjje- en stokoefenmgen en staafoefeningen waarvan de laatste alleszins vermelding ver dienen, staaltjes van hun kunnen aan ringen, barren en boogrek, die dikwjjls bewondering afdwongen. De verrichtingen door enkele loden aan het hoogrek oogstten herhaaldeljjk veel by val. De slotnummers werden gevormd door fraaie groepen, waaraan de carsnB afzondertyk en ook alle loden te zamen meewerkten, en doo: een tooneelstokje. Ook de afdeeling vóór de pauze werd met een tooneelstubje gesloten. Voor verdere afwisseling zorgde het Zang koor, dat zich tweemaal liet hooren. De zang had niet minder buccob dan de gymnastiek. Het laatste nummer, 't Rleine Huisje, dat wy reeds vroeger van dit koor hoorden, moest evenals toen, gebisseerd worden. De pianobegeleiding was weder goed toever trouwd aan de jongejuff. L. B. Het programma, dat goed voorzien wag, nam wel veel tjjd in beslag, zoodat het wat laat werd, maar dank zy het vele goede dat te zit en te hooren gegeven werd, zal niemand zich verveeld hebben. De Turnclub kan met genoegen op dezen welgeslaagden avond terugzien. Zjj heett zich r doen kennen als een van de meest goede clubs in onze stad en omgeving. Naar wjj vernemen, zal door de Onder- o/jicierensocieteit, de afdeeling Middolburg van den Ned. Bond van oud-onderofficieren en do Militaire Gymnastiek en Schermvereemging Atilla, bjj gelegenheid van de te verwachten bljjde gebeurtenis ten Hove, naafloop daarvan, in het Schuttershof alhier een soirée gegeven worden. In de St Crt no 53 zyn opgenomen de koninkljjk goedgekeurde gewyzigde statuten van de Vryzinnig Godsdienstige Vereeniging onder den naam De Reservekas, te Middelburg. In de Woensdagavond gehouden verga dering van de begrafenis-maatschappjj Uit Voorzorg alhier bleek uit het door den directeur-secretaris uitgebracht verslag dat de ontvang ten bedroegen f 14.690.29 en de uit gaven f 11.878.28Vi waaronder f 7779.50 aan uitkeeringen voor 170 overledenen, zoodat de rekening sloot met een batig saldo van f3312.001/» waarmede het kapitaal vermeerderde, dat alzoo op 31 December bedroeg f 48.354.38onver minderd de loopende rente. Op 31 Deoember bedroeg het aantal leden 2903. Aan de leden werd, evenals vorige jaren, vrjjstelling van contributie gedurende de maanden Januari, Februari en December ge geven. Do heer jhr mr E. A. O. de Casembroot werd als hoofdcommissaris en de heeren I. Jongepier en J. Pb. Bouff werden als com missarissen nit de leden herbenoemd. Zjj namen hunne benoeming aan. bit V Inningen De dagboot bracht Woensdagavond een h6el groote post a»n 890 zakken werden er voor gebruikt, dj§„ met 4 postrytuigen naar hunne <'eBteinmmg werdeH- doorgezonden. Prins en prinses Van ",iVc&>.kwanien me' den sneltrein nit Berljjn om dien naónt naSl Engeland ever te steken. Op een Woensdagavond door V issingen Voor- uit gebonden vergadering werd besloten 20 000 exemplaren van een opvouwbare reclameplaat te verspreiden. De heeren J. G. van Niftrik, I. Hage en J. Hakker werden als bestnursleden herkozen. Men besloot eerst de bljjde gebeurtenis tan Hove af te wachten on dan over een feest viering te beslissen. Men zal bjj het gemeentebestuur pogingen aanwenden om op de gedempte Bellauiykade een muziekt-nt te plaatsen. 1 Mei hoopt men met de demping der Potten- kade gereed te zyn. Naar mon ons nit Bruinisse meldt, zjjn de beide jongens, die zioh zoo hevig brandden door het ontploffen van buskruit, er tameljjk goedafgekomed, De een, A. K., ver brandde de huid van beide handen het eerste lid van een zjjner vingers werd vei bryzeld, ter- wjjl de duim van dezelfde band gespleten was. De ander, A. B die de vlam in zyn gezicht kreeg, zal, tegen de verwachting in, zyn beide oogen kunnen behouden, ln de jl. Woensdag door den djjkraad van den calamiteuzen Suzan na polder gebonden vergadering werd, naar men oub uit Sint An na land meldt, bet djjkgeschot voor 1909/10 bepaald op f 1202.71 bedragende f 18.56 por hectare. De bjjdragen in de kosten der zeewering door de aangrenzende polders werden vastgesteld op f 1331.65', t. w. voor don polder ^nnavoi- dijk op f 73 41*, Breidenvliet op f 263.95, Oude land met Ravensoord op f 994. De begroeting voor den dienst 1909/10 werd vastgesteldontvang op f 2969.07» en in uit gaaf op f 16.598 91. Onder de uitgaven is begrepen voor kosten der zeewering en oever verdediging een bedrag van f 14.521.47'. Voor het maken van een binnenberm aan den zeewerenden djjk is het dit jaar weder noodig van de eigenaren der aangrenzende gronden de daarvoor noodige oppervlakte aan te koopen en is de koopprys bepaald voor het bouwland op f 1530 en voor het laag weiland op f 850 per hectare. Door den raad van Oosterland is tot lid der commissie van schoolverzuim be noemd de heer J. M. Onderdjjk. De meestoof De Eendracht to S i r j an s- 1 a n d heeft, na een werktjjd van twaalf weken bare campagne weer geëindigd. Dit is de 52ste campagne, waarvan de machine 50 jaar ge dreven is door de familie Olree aldaar. De brigade-co nmaudant dar kon. mare chaussee Hemmekam te Sas van Gen i mamm mm

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1