MIDDELRURGSCHE COURANT.
132- jaargang.
Donderdag
4 Februari,
Sprokkelingen.
Bekendmakingen.
PRIJZEN VAN EFFECTEN
N°. 29.
1909.
Prijs
Dezo courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nedorland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Mot. Instit. te Bilt.
3 Febr. 8 u. vm. 45 gr., 12 a. 4G gr., av. 4 u. 46 gr. Hoogste barom. stand 773.0 te Biarritz
en Clermontlaagste 731.3 te Seydisfjord.— Verwaohting tot den avond van4 Febr.: krachtige
tot stormachtige Z.W. tot W. wind, meeBt betrokken lucht, regenbuien en dezelfde temperatuur.
Advertentiëu20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
allo andere familieberichten en Daukbotuigingon van 17 rogola f 1.50elke regel moer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote leners naar do plaats, die zij innemen,
Tot de plaatsing van advertontiè'n en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betredende
Handel, Np verheid on Geldwezen, is gerochtigd hot Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA
MAK Az., Si.Z. Voorburgwal 260, Amsterdam-
Bij deze courant behoort een bjjvoegsel.
De opgaaf van den spoordienst komt voor
op de derde zijde Aan dit blad.
Middelburg 3 Februari.
Uit Oosteljjk Zeeuwsoh Vlaan
deren schrjjft men ons
Sedert tjjden was het in den winter in onze
landbouvrrelden de vraag»Wat zou er toch
van Neuzen worden, van Neuzen als vesting
In den winter speciaal, omdat men dan meer
tgd tot praten heeft, als de akker stil ligt
en da akkerman zich meer dan anders kan
overgeven aan zjjn gepbilosopheer, waar hp
uiteraard graag aan doet. Ea ook, omdat
men in den winter den naklank hoort, zoover
van het Haagsche binnenhof, van de begroo
tingen, in het najaar, door de Ministers inge
diend en door de Tweede Kamer bepraat.
Wat toch wel zou de hooge regeering doen
Voor den gewonen man leek de quaestie al
heel eenvoudig.
Zjj, die diepzinniger waren, of zich zoo voor
deden, hielden de meening staande dat zoo
iets als slooping van een vesting maar niet
zoo gemakkelpk kon worden opgelost. Daar
moest «Oorlog" over denken en adviseeren,
•Financiën" over worden geraadpleegd, dienden
de «belanghebbenden" gehoordRuzie
maakt men er wel niet over, dat doet men
niet gauw in de klei, tenzp over religieuse
opvattingen; maar verschil van meening was
en bleef er.
In de laatste weken zag men, dat er nog
een vesting Neuzen waB, omdat er soldaten
waren gekomen in garnizoen. Men had er nog
wel altpd militairen gezien, iemand, die voor
de kogels en de kanonnen moest zorgen, mannen,
die in een kazerne-achtig gebouw waren en
een opziohter van de genie, die naar vesting-
bruggen en dergelpke kjjken moest. Maar
militairen m aantal, die had men in lange niet
aanschouwd.
Hooge heeren in uniform kwamen af en toe i
men dacht aan het Eerste-Kamer-bezoek van
verleden zomer, en men giste, men voor
spelde.
Het gedeelte van de menBchen, dat zjjn in
genomenheid voor uniformen niet onder stoelen
of bankon steekt, zorgde al dadelpk, dat onze
londverdedigers niet onbegeleid, in hun vrpe
avonduren, langs de straten behoefden te gaan.
Eindelpk kwam het geruchter komt in
fanterie en artillerie.
Nu is er vaste grond gekomen onder den
voet. Z. E. de Minister van Oorlog heeft aan
de Eerste Kamer medegedeeld, dat Neuzen ah
•vesting" zal worden opgeheven, dat daarvoor
in de plaats komt de «kustbatterjj bp Neuzen"
en dat een nfdeeling artillerie er m garnizoen
komen zal.
Dot weten we dus. En de soldaten zullen
vooreerst weer hier hun werk komen doen,
straten stoffeeren en wat verlevendigen, nu en
dan eenige vroolpke oogenblikken bezorgen
aan haar en hen, die met de militairen in
aanraking komen.
Maar we weten thans nog meer. «Oorlog'
wil nu aan «Financiën" overdragen do voor-de-
veBting-niet-meer-noodige terreinen en gebou
wen. En de Minister van eerstgenoemd depar
tement «vertrouwt dat door de aanzienlijke
inkrimping der vestingwerken aan de gemeente
Neazen de zoolang gewenschte gelegenheid
zal worden verschaft zich te kunnen uitbreiden
en ontwikkelen."
En dat uitbreiden en ontwikkelen is oen
kardinaal punt.
Eenige jaren geleden, we herinneren 't ons
best, gaf de Midd. Crt. een plaat, waarop een
soort van parodie geteekendeen paar ouwe
snorrebaarden, wakende over oen stuk of wat
oude, verlaten, dikgemuurde gebouwen en
menschen, die snakten naai meer ruimte, naar
moer lucht.
Wanneer vreemden de, nu welhaast «ge
wezen" vesting voor 't eerBfc zien, dan zoggen
ze dat deze plaats is gebouwd als in een put.
Waar veel van waar ie.
Alles wat «woon" gezocht heeft bjj de uit
breiding der gemeente, moest bianen de wallen
blpvon, de laagte in. En wilde men hoogor
op, met zpn woning wel te verstaan, dan
moest men zich voegen naar laten we maar
zeggen de vestingwet. Vandaar een spoor
wegstation, waarvan de muren «binnen houten
ramen" zpn gebouwd, opdat ze eventueel
spoedig tegen den grond zouden liggen. De
ïemers van het Nieuwe Kanaal hebben
zelfs iun woning aan dien eisch moeten onder
worpen. Gemakkeljjk, nu ze haast «gedaan"
hebben.
Een kardinaal punt alzoo, die gelegenheid-
verschaffing zich te kunnen uitbreiden en ont
wikkelen, door hot overdragen aan «Financien"
van de niot meer te benutten terreinen en
gebouwen der vesting Neuzen.
Zoo zal Neuzen vordwgnen ah laatste vesting
in ons, van vruchtbare landdouwen overvloei
end Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen. Axel is al
lang zijn ommanteling kwjjt, Hulst en Sas van
Gent hebben ze nog voor een deel, maar de
wallen en bastions worden bezaaid met vrucht
dragend zaad. Neuzen heeft men weet het
zpn vesting-schap te danken of te wjjten
aan de politieke toestanden in de eerste helft
der 19e eeuw, aan zpn ligging.
Die ligging is in belangrijkheid zeker niet
verminderd.
Maar om waardeering van die belangrijke
ligging te zien, heeft de gemeente niet meer
noodig wallen en poorten, die a/sluiten maar
verkeers-wegen en -middelen, die on/sluiten,
open deur geven aan alles en allen, die willen
binnenkomen of uitgaan.
Nu we, van Oost-Zeeuwsch Vlaanderen uit,
toch aan 't praten zpn geraakt over onze
grootste gemeente, mogen we hopen, dat allen,
die er wat aan kunnen doen, de belangrijkheid
der ligging van deze plaats in 't oog zullen
houden bjj 't verkeer te water, zoowel als bjj
dat te land. Tramverbinding met de gemeenton
van Oost-Vlaanderen onderling als met die
van West-Zeeuwsch-Vlaanderen is een drin
gende eisch. De mogeljjkheid om met elkander
in contact te komen, moet voor de menschen
van hetzelfde stuk Zeeland goedkooper en
gemakkelijker worden. Gelukkig is de kans
daartoe steeds grooter wordende.
Doch de grootste havenplaats van
een streek heeft ook noodig gemakkelijke
entree voor wat van verre, van 't buitenland,
komt, en goede gelegenheid voor export.
Dit is een quaestie van «Waterstaat" en
«Handel", waarover ook nog wel wat te zeg
gen valt.
Ten slotte een vraagwaarom wil die hoofd
plaats zich maar altpd Ter Nenzen bljjven
noemen en niet Neuzen, ondanks het verzoek
van Gedeputeerde Staten, terwjjl Ter Goes,
Ter NisBe, Ter Veere al lang de «vereenvou
digde spelling" hebben aangenomen
Het bljjft in ons Oost Indio ondor de
autoriteiten nog maar steeds niet good
zitten.
Nu weer beriohtte dezer dagen de Sumatra-
post, dat de leger-comm. den gouverneur van
overste Swart, ongeschikt zou hebben
verklaard voor bevordering.
En die tiding wordt bevestigd.
Zp moet een slechten indruk maken; merkt
Het Centrum terecht op.
Natuurljjk kan hier alleen van bevordering
in het leger sprake zpn.
De gouverneur is overste, on zpn promotie
tot kolonel werd verwacht.
Op die bevordering werd zolh aangedrongen,
naar 't schpnt, door den landvoogd Yan Heutsz,
Maar de leger-commandaDt, generaal Rost
van Tonningen, heeft geweigerd aan dien aan
drang gevolg te geven.
Stond de zaak geheel op zich zelve en gold
het hier louter een promotie- ol legerquaestie,
men zou er zich weinig oi niets mede hebben
te occupoeren.
Maar na al hetgeen geschied is, na do ver-
oordeeling van generaal Yan Daalen's régime
op Atjeh door den landvoogd, en de verdedi-
Wjj mogen natuurljjk niet aannemen, dat
generaal Rost van Tonningen uit persoonlijke
overwegingen geweigerd heeft, Van Daaleu't
opvolger als Atjehsch gouverneur tot den rang
van kolonel te bevorderen.
Van weerwraak zal en mag hier geen
sprake zpn.
Maar desniettemin Btaat men thans voor
het feit dat de man, die door generaal Van
Heutsz was uitverkoren, om het bewind op
Atjeh te voeren, door den leger-eommandant
ongeschikt wordt verklaard voor een promotie,
welke alleszins met zpn rang als gouverneur
overeenkomen,, ja, door dien rang zelfs
wordt gevorderd.
Het prestige van don heer Swart krpgt
daardoor een gevoeligen slag en ten duido-
ljjkste wordt door dit incident bevestigd, dat
landvoogd en leger-eommandant in Nodcr-
landsch-Indië niet in de beste harmonie met
elkander vorkeeren en ten aanzien van Atjeh's
bestuur zeer uiteenlooponde meoningen hul
digen.
Dit ia wel hot bedonkelpkste in deze niet
prettig aandoende promotie-quaestie.
Uit Stad en Provincie.
Dinsdagavond was er weder receptie ten
huize van den Commissaris der Koningin
a 1 h i e r.
Zjj was ditmaal niet zoo druk bezocht als
vorige.
Door twee jongens van 10 jaar werd
insdag bjj een winkelierster in de Zusterstraat
alhier de toonbanklade gelicht en eenig
geld ontvreemd.
Hedenmorgen wilden zjj opnieuw hun slag
slaan, maar werden daarin door de winke
lierster verhinderd, die beide knapen aan de
politie overleverde.
passagier m de tram, die om kwart
voor twee van Vlissingen to Middelburg aan
komt, had, nabjj de halte De Abeel e, de
onvoorzichtigheid in verkeerde richting van
de nog in gang zjjnde tram te springen. Hjj
viel en bezeerde zich daardoor aan den rechter
voet en het onderljjt.
Ia de Maandagavond te Arnemni-
den gehouden vergadering van het comité
tot ondersteuning der nagelaten weduwer
en weezen van de op 11 Sept. 1903 veronge-
visschers uit die gemeente, werd door
den penningmeester rekening gedaan
inkomsten en uitgaven over 1908.
Geconstateerd werd dat ontvangen is aan
renten f 476.95.
De uitgaven hebben bedragen ondersteu
ning in geld f 1794.50 en in natura f 149.33
terwpl de administratiekosten f 3.25 hebben
bedragen.
De uitgaven hebben de inkomston met
f 1470.13 overtroffen.
Hot kapitaal van het comité bedroeg op 1
Januari 1909 f 12.f
Tengevolge van hnweljjk en het bereiken
van den ISjarigen leeftjjd verloren in den
loop van het jaar 2 weduwen en 8 kinderen
recht op ondersteuning.
Op het oogenblik wordt nog Bteun verleend
aan 8 gezinshoofden en 25 kinderen, tot een
bodrag van f 32.50 per week.
In oen vergadering der afdeeling Goes
en omstreken van de Ned. Pomologische vereeni-
ging heelt Dinsdag de rpkstuinbouwleornar, de
heer Camman, een 'oelnngr jjke lezing gehouden
over de «fruitproductie en de fruithandol."
Spreker betoogde de noodzakelijkheid den
fruithandel, die verre achterstaat bjj het bui
tenland en z. i. den naam verdient van sjachor-
handel, in beter banen te dwingen.
De eerste stappon hiertoe zpn de invoering
van oen uniforme verpakking en een betere
sorteering. Wel worden or uit ons land be
trekkelijk veel appelen geexporteerd, doch
bjjna al dit fruit wordt gebruikt ter bereiding
van cider. De uitvoer voor de consumptie is
zeer klein en dit, terwpl b.v. do jury van de
tentoonstelling te Hamburg in 1875 verklaarde
dat het Nederlandsch fruit alleen overtroffen
wordt door het Franscho.
Dezelfde jury liet zich echter afkeurend
uit over do sorteering cn verpakking. De wei
nig practische en weinig fraaie wpze, waarop
onze telers hun fruit op de wereldmarkt aan-
biedon, is oorzaak dat zjj voor hun waar niet
den ptjjs bedingen, waarop zp volgens-de kwa
liteit aanspraak zouden kunnen maken.
Over de lezing ontspon zich een levendige
gedachten wisseling.
Besloten werd om op de algeuieene verga
dering dor Veroeniging op 9 Maart as., steun
te vragen voor do oprichting van een verpak-
kingacurBUs in de aideeliDg GoeB e. o.
Ter vergadering was door den heer F.
Kakobeeko ter bezichtiging gesteld een kist
met Californiscbe appelen, naar aanleiding,
waarvaD genoemde heer eenige belangwekkende
bijzondorheden mededeelde over do vruchten
cultuur in Californië.
Voor de afdeeling Goes van den Bond
voor Vrouwenkiesrecht trad des avonds van dien
zelfden dag in de Prins van Oranje de heer
G. Njjpels op.
Do vergadering werd geleid door den heer
W. Kerremans.
De heer Njjpels wees in een boeiende rede
op de verandering, die sedert vroegere tjjden
de positie van de vrouw in de maarsohappjj
bad ondergaan, en op de nadeelen, die de ge
meenschap Ipdt, doordat hot vrouwelpk intel
lect niet voldoende tot zpn recht komt.
Dit vrouwelpk intellect, aldus de spreker,
vormt de helft van het intellect dor natie en
deze helft mag niet worden verwaarloosd.
Na betoogd te hebben, dat ook de vrouw,
die tot nu toe door de wet als onmondig wordt
beschouwd, evenveel belang heeft bjj de wet
geving al« de man, zette spreker de wensche-
ljjkheid van invoering van het actieve en
passieve kiesrecht voor vrouwen uiteen.
In gematigde bewoordingen toonde de heer
Njjpels het verschil aan dat er bestaat tus-
schen don Bond en de Vereeniging voor Vrou
wenkiesrecht en ten slotte wekte bjj de aanwe
zigen op lid te worden van den Bond en te
jjveren voor het vrouwenkiesrecht.
Een aantal nieuwe leden trad tot den
Bond toe.
Na afloop der rede werd het definitief be
stuur der afdeeling Goes gekozen. Dit bestaat
nu uit de dames mej. E. Massee, mevr. Jonker,
mevr. Kakebeeke—Oohtman en de heeren T. H.
Siemelink en W. Kerremans.
De functiën zullen onderling worden verdeeld.
Bljjkens de jongste peilingen, gedaan
in het nauw van B ath, staat aldaar bjj laag
water niet minder dan 8 voet water, zoodat
had te allen tjjde bevaarbaar is.
Aldus meldt het Hbld. van Antwerpen.
JACHT.
Do Commissaris der Koningin in Zeeland,
gezioD het besluit der Gedeputeerde Staten
van 29 Januari 1909, no 117
gelet op art. 11 der wet van 13 Juni 1857
(Staatsblad no 87):
maakt bekend, dat in het jaar 1900
lo. de jacht op houtsnippen met ingang van
1 Maart, die op waterwild met ingang van 1
April en die op watersnippen met ingang van
16 April zal gesloten zpn
2o. het weispel van kwartelen alleen van
1 Mei tot en met 15 Juli zal goooiloofd wezen;
3o. kooieenden door den kooiman moeten
worden opgesloten of gehokt van 1 Apnl tot
en met 30 April on van 1 Juli tot de opening
der jacht op waterwild
4o. do viaoherp zal gesloten zjjn van 16 Maart
tot en met 15 April, voor zooveel betreft het
visschen met het kruisnet en met den hengel,
en van 16 Maart tot en met 31 Mei, voor
zooveel betreft het visschen met de zegen of
het sleepnet;
5o. do visscherg met de overige voor deze
provincie geoorloofde vischtuigen, za' gesloten
zpn van 16 Maart en met 15 Mei
6o gedurende den gesloten vischtpd, sub 5o.
vermeld, in de wateren, waarop de sluiting
der visscherjj toepasselijk is, bet visschen van
aal of paling, zal mogen plaats hebben, doch
alleen met van een aalha&k voorziene dobbers,
aalhorvcn en aalfaiken, waaronder verstaan
worden fuiken, waarvan de grootste hoepel
een middelljjn heeft van ten hoogste 60 o.M.,
en do mazen, over hare grootste lengte ge
meten, eene afmeting hebben van aan de
vleugels 2540 m.M., het lichaam 25—32
m.M., de kuil en kruik 2028 m.M.
Middelburg, 29 Januari 1909.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
DUCKMEESTER.
HANDELSBERICHTEN,
GRAANMARKTEN ENZ.
Oostbctrg, 3 Febr. Ter graanmarkt van
iden was de aanvoer ruim." Door beperkt
vervoer was de handel ietB trager. De prjjzea
waren onveranderd. Er was een goede vraag.
De prijzen waren als volgttarwe f 7.20
f 8.10 a f wintergerst f 9.— a f 9.35
rogge f 6.10 a f 6.25zomergerst f 8.60 a 19.
haver f 6.70 a f 7.—paardenboonen f 7.25
a f 7.40groene erwten f 9.10 a f 9.25kroon-
erwten f 10.a f 10.40 bruineboonen f 8.80
a f 10.15; koolzaad f a f
Voor verdere marktberichten zie men het bijvoegsel.
Do hoer Camman meende dat de- afdeeling
Goes en omstroken der genoemde Vereeniging
ging van dat régime door den leger-comman- nuttig werk zou verrichten door to trachten
dant, krjjgt het geval een ander aanzien. 1 daarin verbetering to brengen.
Volgens mededeeling van den Inspecteur
van het Loodswezen is de rood zwart verti
caal gestreepte lichtboei, gemerkt „H.G.-H.D."
in het West-Hellegat, vervangen door een rood
en zwart verticaal gestreept drjjfbaken met
stang, de zwarte lichtboei No. 4 van bet Sljjk-
gat door een zwart drpfbaken, de roode licht
boei van den Kwaden hoek door een rood
drpfbaken met stang, en de zwarte lithtbooien
Nos. 1 en 4 van het Noord-Pampus door zwarte
drpfbakens.
De dpkraad van de waterkoeringen van
de calamiteuze polders Margaretha e. a. be
sloot zoo schrjjft men ons uit Zaamslag
in zjjn jongst gehouden vergadering om de
in 19089 aangevangen verhooging van den
zeedpk in het nieuwe dienstjaar 1909-10 voort
te ze tien. Is toen de zeedpk van den Margaretha-
polder over de gcheele lengte van 2000 M.
verhoogd, thans zal die van den Kleine Huissens-
polder, lang 1626 M., en de aansluitende eerste
1200 M. van den zeedpk van den Eendragt-
polder verhoogd worden.
Do uitvoering van dit werk is begroot op
ruim f 17.000.
gewone onderhouds- en vernieuwing»-
werken zpn voor het nieuwe dienstjaar be
groot op f 4335.
Nader meldt men ons dat geenszins het
blad, waarin gemeld werd dat de heer Talma
aan den maaltijd bp den burgemeester van
Axel aanzat, gebuid heelt, maar wel dat deze
zelf op de menu's had laten drukken dat die
Minister was uitgenoodigd.
To Oostburg zou Dinsdag door een
R. C. priester eene lezing worden gehouden over
Canada en de voordeelen. verbonden aan
emigratie derwaarts.
Op aandringen van den pastoor, die, naar
men zegt, een tegenstander is van land
verhuizing, zag de priester evenwel van zjjn
plan af.
Voor een stikvolle zaal werden toen door
den heer Cammaert uit Schoondjjke, dio zelf
in Canada poolshoogte heeft genomen en van
plan is met zjjn familie derwaarts te ver
trekken, verschillende inlichtingen verstrekt.
Te Schoondjjke circuleert bjj de in
gezetenen een adres om den heer Bleiker,
secretaris der ^gemeente, tot burgemeester te
benoemen. Eeg deputatie uit den raad is met
dat doel bjj den Commissaris der Koningin op
audiëntie geweest.
Enii
Ttr Ultgitaf, Tjrij» wï
913/4
B07/M
78'/»
Stoat
slee
stiagM
NKDKKLACD. BCLBidrisrlViAtw
ObL R. W. Soli. S
f
1-00
917/s
«ito Ort. 8
1Ü30
903/4
dito dit» 31L
"000
766/j»
OHO. BeL v. Str.
■98/1908 Jual/Doo 4
taf.
«too
917/g
TAL K. Iu. 83/81 ML LIro 10010000
97
1 hi iKELJK.
Jax-ïull 4
9003
9411/
dit» OtL?tri.|t»T. 4
Kr.
9000
943/8
'□ST. OVI. 1» itrit 8
581/4
dita 3» B 8
663/g
HfiLASP. OBL
1884 K*sd 3
S.K.
15J.EQ0
907/u
Sr. By. Mm.ti.
ObL lm 4
190
781/g
dita 18*7-39. 4
M
100
«53/8
dita 1CS0 CMooi.
S.K.
lil
809,u
Z.V. &?«»nng. 4
«JL
1»
81
dita 1389 Ha?» 4
8)5
7911,
dita -S4 S» £m„ 4
598
79S/4
i ARJC, O. bilt.
Tarp*t - 4
hi. 1000-ï 4000 90
rUSE'S Obl. 1903
fr.
•00-1100
89
iAFAJ». LMMBS
1150 Obl.
853/j
Aie AST. Balt.
LM»1«S 1C95/P9. 4
9813/14
AAZiLFr. i«-
I»I La. 1598.
0-100
1043/g
dita ObL IC0S. 8
ICO
9«1/|
-lite dita Ltutca
I'S 9
M
100
«1/4
.TJüLA Diyl
601/8
ubiud c >8
m
100
79»/»
«51/,
9B3/4
latastrlSoto -
•adtritmligu
NóDSKLAltD. ?OL
Noi.Hind.My A. 1000
4*!ER1KA.
T7alt.8Utu 8 tori
Oerf. Cert. va»
p*. AMI,
SI®/»
IfMnrMloralniea.
N'IDÏKLAKD. fCL
Hsl!. Epoer A. 1000
M>j. tot KxpL m
Et, Sr*. Aaai,
H.-L AuA
ITALIC. «ïoonr»!-
lMaifig»» 1587-89 1 LIi# 10 -»»0C
Z»id-1UL 3». O. 8 100-5000
rOLM*. W. A. U. 100
87V, -
950 913/4 93
980-1000 330 230
T»p. k 1.1. Ort,
m nw. tul, Di, 100-100
dita Alf. Mn. O, 500-100
XUImU Cert. v. A,
41taLiuL.lt.Ot,
9
1003/j,
