MIDDELBIIRtiSCHE COIIUANT. Vrijdag 29 Januari, St Sprokkelingen. H\ 24 152* Jaargang. 1909 Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kiiartaa', zoowol voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en kei. weerbericht van het K. N. Met. Instit- to Bilt. 28Jan.8 a. vm. 26 gr., 12a. 83 gr., av. 4 n. 36 gr. - Hoogste baron,. stand 779.6 te Riga; laagste 785.6 te Seydisfjord. Verwachting tot den avond van 29 Jan.: zwakke O. wind, nerelig tot onbewolkte lucht, droog weer, des nachts strenge vorst, overdag om het vriespunt. Advertentiëu20 cent per regel. Bij abouuoment veel lager. Geboorte-, dood- en allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meor 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote lottera naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ngvorheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algeiuecu Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal «08, Amsterdam. Middelburg 28 Januari. [300M go jbloeden de dig. Prgs itwinkela. FE Co., 71is9ingen bjj A. M. I AN DIJK. I eve werk- .Ing van ig)- Hoog m en met- I udekorke Vassoherfl rs briek van DUWEN kend zjjn, TERDAI» 'ebruari.. Boittrtas sterd.tfid Èerlkzee r GOES Zurik* Pntou 2. 1.3» 1.30 2 80 2 30 2 80 6.33 7.88 10.17 D §11.18 Venloo iwaluwe, op voor Ia verband met hetgeeu wjj in ons nommer ian Dinsdag schreven over het advies der Cen trale antireoolutionnaire kiesvereeniging te Goes om jhr De Savornin Lohman als eenig oandi- daat te plaatsen op de voorloopige candidaten- ljjst, trof ons nog wat De Standaard in zjjn nommer van Woensdag schreef over »z i t- tende leden." Daarin wordt erop gewez9n dat de gespannen partjjverhouding ten onzent maakt dat >zitle waf zii" voor alle partyen als regel geldt bjj elke komende stembus." Dit heeft zjjne eigenaardige bezwaren, al dringt de noodzakelijkheid daartoe. Een der bezwaren is dit •Eenmaal gekozen, is zoo sehrjjft do be kende hand de hoogedelgestrenge vcjj man, niet aan de Kamer, maar alleen aan God ver antwoording schuldig. Maai we! hebben de kiezers, als weer de stembus opengaat, voor zich zei ven de vraag te beantwoorden, of hun zin en de zin van hun gekozene nog wol ge noegzaam overeenstemt, om hem nog bjj voort during te eeten als de uitdrukking van hun gevoelen en bedoelen. De kiezers hebben geen recht van vonnis slaan, maar wel het recht, zelfs den plicht, om te onderzoeken, of hg, die eens de man hunner keuze was, dit, ook blgkens do wjjze waarop hg in de Kamer optrad, nog is- Hierin ligt de knoop van de democratische ontwikking van het politieke levenen allo bestendiging van eens uitgereikte mandaten, zonder nadere keur, brengt altooB het gevunr van geeBtdoodend conservatisme met zich. En wel wordt dit gevaar ten deele bezworen door de zucht der Kamerleden, om ln do gunst van hun kiezers te bljjven doelen, maar het Coalitie leven verzwakt veelal oak dit motief. Men is dan niet uitsluitend gekozen door kiezers van geest verwanten, maar eigenljjk hing de keuze ten slotte schier geheel at van de vraag, of ook de kiezers van de andere verwante Coalitie- partgen ,den candidaat stomden. En golgk we een Stadhouder gekend hebben, die dacht: De Oranjeklanten heb ik toch op mjjn hand, injjn eenig streven moet daarom zjjn de •Keezen" te bevredigen, - zoo dreigt ook nu het gevaar, dat een man onzorzyde denken gaatDe Calvinisten stemmen mg toch, laat mjj er daarom vooral op bedacht zjjn, dt Roomsch-Catbolieken en de Christelgk-Hiato- metten niet van mjj te vervreemden. Nu is het waar, dat dit vaak over en woer zoo werkt, en dat ook de ChriBteljjk-Histori- sche of Roomsche Kamerleden soms water in hun wjjn kunnen doen, om de Antirevolutio nairen niet van zich te vervreemden, en dunk zjj die inschikkelijkheid beiderzjjds, valt soms op te merken hoe men in de Kamer zich onderling vaak nauwer oaneenaluit dan in het partjjleven. Maar te ontkennen valt toch niet, dat het welbewuste opnieuw toevertrouwen van 's lands belang nan donzelfden afgevaardigde, er veelal, wat het welbewuste betrett, bjj inschiet. Met een zittend lid heeft men altoos oen paar honderd stemmen voor, en uit vreeze van het Bpol te verliezen, zoekt men daarom bjj elk distriet in het stelsel van doorzitten heil. Aan den strong oonstitutioneolon oisch be antwoordt dit niet, en de hoop is niot uitge sloten, dat een andere kiesrechtregeling dit gevaar voor de toekomst zal kunnen afwen den, Voorshands daarentegen moeten we onder dit Caadjjnsche juk nog doorgaan, on zal laten zitten wat zit, ook bjj deze stembus regel zjjn moeten. Het zou uiterst bedenkelijk zjjn, zoo men thans een scherpe keur zou wil len toepassen, waarvoor onder de gegoven omstandigheden geen plaats is. Minder volstrekt, maar tooh ton deele, zal dit zelfs voor de candidaten van andere par tijen moeten gelden, die een vorig maal door onzen steun in de Kamer gekozen werden. Volgens de ons ten dienste staande opgaven, is de verhouding tueschon do Antirevolution- naire en Christeljjk-Historiache kiezers om nu eendiBtrist nithet noordon, uit het midden en uit het zuidenvan 't land te nomen, aldus, dat in Dokkum 2826 Antrevolntionnaire kiezers, staan tegenover 1080 Christeljjk-hiBtorischen, te Bo- graven 2115 tegenover 1165, en in Goes 2046 tegenover 767, ter wjj 1 toch voor alle drie doze districten een Christelgk-Historiach lid zit ting hoeft." De conclusie van deze redoneering is dus dat eigenlgk de heer Lohman geen rechtheeft op een zetel voor Goes. En daaruit bljjkt te meer de zwakheid van het standpunt, door genoemde Centrale kies- vereeniging ingenomen, al deed zjj dit onder de reserve die De Stunda rd in n >g sterker mate aanprjjat. Wjj hebben echter het vermoeden dat men zelfs al wordt men beschaamd in zjjn ver trouwen op het royaal samonworkon dor an dere recht8che partgen toch jhr. Do Sa- vornin Lohman candidaat zal stellen. De antirevolutionnairen in het district Goes durven niet zich zeiven zjjn en hun »eigen" woord -spreken. De leider van De Standaard achreel dezer dagen, in eeno boachouwing over den loop der omstandigheden als wat zjj de coalite noemt de overwinning behaalt bjj de atemb .s, o. a het volgende Van een chef of leider der coalitie kan ig de Kamer nooit sprake zjjn De man die als leider van de coalitie zal optreden, moet zjjn de formeerder van het coalitie Kabinet." Dit geeft het llbld. aanleiding tot de vol gende opmerking. Het hoofd der partjj moet Minister zjjn. Beteokent dit dat di Kuyper, wanneer de Roomsehen en Calvinisten gezamenljjk winnoo, niet langer uit de Kamer zal dirigeeren en bevelen, maar de formeerder zjjn zal van het Ruomsch-Calvinistische kabinet Zeker, dit zou zjjn zoouIb het behoort. De man, die leidt en gehoorzaamd wordt moet de volle verantwoordelijkheid dragen. De zaak waarnemers zullen dus na de verkiezingen, als Roomsehen en Calvinisten winnen, vervangen worden door den cbef. Nu wjj dit weten, kan men den aanstaanden strjjd bjj de stembus begrjjpeljjker én juister onjschrjjven. Het is niet geljjk sommigen gaarne geloofden een strjjd tegen een con servatief kabinet, waarin enkele bekwame mannen zjjn, maar het is een strjjd tegen dr A. Kuypor, en alles wat die naam voor de eendracht en toekomst van ons land beteekent. Zoo duideljjk mogeljjk is hier dus door De Standaard verklaard, dat een overwinning van de kerkeljjke coalitie beteekent een terugkeer tot het Kuyper-regim'e, tot een regoering dus, die naar onze innige overtuiging verdorfeljjk ia voor ons land en voor onze politieke zeden Wjj hadden harteljjk gehoopt dat de naam van den 71-jarigen volksleider buiten de ver kiezingen zou kannen gehouden worden. Maar beteekenen de woorden van De Stan- ard iets anders dan dat dezen zomer zal beslist worden of weder de *eerate Minister' Kuyper het land zal regeoren De Zvtph. Crt wodb dezer dogen op de nood- ikeljjkbeid dat van vrjjzinnigen kant telkens weer wordt opgekomen voor het b o h o u d der openbare school, en wel naar aan leiding van een openhartige uitlating van Minister Heemskerk. In zjjn antwoord op het afdeelingaverslng der Tweede Kamer om trent het wetsontwerp tol subsidieering der bjjzondere H. B S. zeide hjj dat ook door hem voor de toekomst gekoesterd wordt de wenach dat de openbare school, zoo bjj dit als andere gedeelten van het onderwgs, meer de rol moge vervullen van aanvulling van het onderwjjs dat uit eigen beweging opkwam. Maar volkomen heeft hg, zich rekenschap gevende van wat thans te doen stond, zich doordron gen gevoeld van de gedachte, dat naar verwe zenlijking van dit ideaal op dit oogenblik niet mocht getracht worden. •Op dit oogenblik" niot dus later wel, mbrkt genoemd blad op. Als do partgen van rechts in de Tweede Kamer maar weer over een meerderheid be schikken, sterk genoeg om hui wil door te drjjven, dan zal men eens zien dat ook de fluweelon hand" van dozen Minister krachtig zal meewerken om het openbaar lager onder wgs te drukken, om dat te maken tol aan vulling, welhaast uitzondering, en het bjjzonder onderwgs tot regel. We weten nu wat ons wacht. Laten we er dezen zomer aan denken. Het Handelsblad maakt in een 1 an Dag tot Dag met bjjzondere ingenomenheid melding van het werk van onzen vroegeren stadgenoot, den heer B. ten Have, thans te Haarlem, over Lichaamsontwikkelmg in verband nut geestelijke werkkracht, en over de voor- en nadeelen bij de beoefening van gymnastiek en sport voor alle leef tijden, De bekende schrjjver van die rubriek heet dat boek van harte welkom. Een meei bevoegde dan ik heeft het reeds verwelkomd en aanbevolen; zoo sehrjjft hg. Ik bedoel den schrjjver van dat boek vol levonslust en irïschheid: De Kunst om gezond en gelukkig te leven." Professor Pel schreef voorwoord" van het boek en bjj omschrijft aldus kernachtig den oinvangrjjken en voot- treffeljjken arbeid van den heer Ten Huve Hg, de eerste in ons vaderlund, die dit gewichtig probleem van schier alle kanten beziet, bewjjst hierdoor tevens, hoezeer het lichameljjk en geestelijk welzjjn der jeugd hem ter harte gaat." En ten Blotte sehrjjft de hoofdredacteur van hot Amsterdamsche blad dit tot lof en waar deering De heer Ten Have heeft eon uitnemend werk verricht door do voor- en nadeelen der sport, ia haar ruimsfen sin genomen, eens dui deljjk voor iedereen uitoen te zotten, en do wjjze, waarop de schrgver dit gedaan heeft, verdient dank en waardaering. Hg, de eerste in ons vaderland, die dit ge wichtig probleem van schier silo kanton be ziet, bewjjst hierdoor tevenB, hoezeer het lichamelijk en geesteljjk welzjjn der jeugd hem ter harte gaat Dit zeggen wjj met volkomen instemming professor Pel na. Daarom zal het boek van den heer Ten Havo veel nut stichten. We hebben de frissche, levenslustige jonge mannen, die gekweekt worden door gezond verstand-opvoeding van licbaam en hersens, hart on verbeelding, broodnoodig, zoo in Indië als hier. Gezonde lichamen, gezonde hersenen, ge zonde zielen! Onlangs lazen we van een geesteljjko, die van een dame eenige honderden guldens ont ving, om naar welgevallen te besteden. Hjj kocht toen daarvoor kunstmest- stoflen, welke hg aan verschillende personen deed nitreiken ter bemesting van hun tuin of akker. Zulk een wjjze van armenzorg ljjkt ons zeer practisch en navolgenswaardig, mit« men haar toepasse op den rechten ijjd en daarbjj beschikken kan over een groote Omstreeks dezen tjjd van 't jaar, en ook nog de volgende maand, hebben do menschen meer nut van kleedingstukken en levensmid delen. Maar 't geven van 't eon, behoeft het ander niet te beletten. Verschillende armbesturen en allen die ton plattolande belast zjjn met armverzorging zouden zeker goed doen dat idee in ernstige overweging to nemen. De mensehen, die voor een dergeljjken steun in aanmerking komen, zjjn zoo werd opge merkt arbeiders, daglooners, behoeftige keuterboertjes en andere nooddruftigen, die een kleiner of grooter stukje grond, soms ook een veld van tameljjke uitgestrektheid, maar van geringe waarde, bezitten, maar die niot bjj machte zjjn om dit voldoende te bemesten. Zo o zjjn er velen, in alle deolen des lands. Worden deze lieden op de vermelde wjjze ge holpen, dan verschaft men hun hiermede ve lerlei voordeel. Hun stukje grond wordt pro ductief gemaakt of productiever dan te voren; hot geeft hun een oogst, die m den regel van veel grootere waarde zal zjjn dan de gave in geldde gift, aldus omgezet in land- of tuin bouwproducten, wordt op deze wjjze verveel voudigd. men bereikt derhalve met denzelfdon stoun méér dan anders. Maar bovendien, en dit is van verder strek- kenden aard, en zal daardoor dikwjjls van nog grooter beteekenis bljjken, door deze wjjze van steun helpt men vele menschen, die er anders niet toe zouden komen, hun grond op de rechte manier in qultuur te brengen of te verbeteren, en leert hun het gebruik van kunst meststoffen, waarvan zjj in de toekomst bljjvend voordeel kunnen genieten. Ook anderen in hun omgeving kunnen daar door worden opgewekt en het ljjkt ons geen llusie toe, dat een aldus uitgeoefende armen zorg een krachtdadigen invloed kan hebben op de bevordering der welvaart in een streek. Hetzelfde zagen wij toch gebeuren doordeu aanleg van proefvelden, 't zjj van Rjjkswege of door anderenniet alleen werden en worden daardoor de proefnemers direct bevoordeeld, maar anderen worden met hen, door de zicht bare resultaten, opgewekt tot navolging, (waar om het natuurijjk te doen is) cd men ziet gaandeweg met het kunstmestgebruik in menige Btreek de wolvaart toenemen. Nederland en Venezuela. Naar gemeld wordt, hebben er sedert het eerste onderhoud van den Minister van Buiten- landsehe Zaken met den Venezolaanschen af gevaardigde dr. Paul nog geen verdere mon delinge besprekingen plaats gehad, doch zjjn de onderhandelingen tussehen onze regeering dr. Paul Bchrifteljjk gevoerd. Naar verluidt betreffen deze niet slechts het wegruimen der bistaaado moeilijkheden, doch evenzeer het voorkomen in de toekomst van dorgeljjko ge spannen verhoudingen, alB tussehen Nederland en Venezuela bestaan hebben. Namens het Comité voor Vrede en Overleg met Venesuela heeft eene deputatie dr Paul bare opwachting gemaakt om uiting te geven aan den wensch dat hg moge geraken tot vol ledige overeenstemming met onze regeering omtrent een zoo spoedig mogeljjk herstel dor 'riendscbappelgke betrekkingen tussehen Vene suela en Nederland. enz. Bjj kon. besluit is bepaald dat de notaris- plaats te Veldhoven, opengevallen door het eervol ontslag van J. F. H. de Wit, niet zal worden vervuld. In de St. Crt no 28 is opgenomen een kon. besluit van den21en Januari 1909, betrekkelijk de hoegrootheid van het in het tjjdvak van 1 tot 15 Maart af te leveren gedeelte van de ter volledige oefening in te lyven lotehngen der lichting van 1909 en van het daarin door elke provincie te dragen aandeel. Door de provincie Zeeland zullen van de 510 ter volledige oeiening in te lyven n schappen er 288 afgeleverd worden. met* het ontwerpen en het leidon der uitvoe ring van bouwwerken, volledig wordt gewaar borgd een vrije en zelfstandige positie ten opzichte van het hun toevertrouwde werk; dat zjj daardoor de volle peraoonljjke ver. antwoordeljjkheid van de artistieke en tech nische qualiteiten van hun werk verkrggen en mitsdion daaraan volkomen hun werkkracht moeten kunnen wjjden dat bunendien hun gesalarieerde positie een vrjjo concurrentie met particuliere architecten niot rechtvaardigt; waaromtrent zjj meent dat aan ambtenaren het aanvaarden van opdrachten van en het uitvoeren van werken voor andere instellingen en particulieren niet mag worden toegostaon- KORTE MEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. De 46e algemeene vergadering van de schip persvereniging Schuttevaer werd Woensdag te Gouda gehouden. Uit de mededeelmgen van den voorzitter van het hoofdbestuur, mr H. Smeenge, bleek dat het aantal afdeelingen stationuair is gebleven. Op voorstel van de afdeeling Schouwen en Duiveland werd besloten bjj de regoering te dringen, om het schippersbedrjjf, dat thanB in de ongevallenwet in de 10e klasse is ge rangschikt, te plaatsen in de 7e klasse. De afgevaardigde van deze afdeeling wus van meening, dat het achippersbedrgf niet die ge varen oplevert, waardoor het plaatsen van dit bedrjjf in zoo'n hooge klasse gerechtvaardigd is. Op voorstel van dezelfde afdeeling en van Sommelsdjjk werd besloten, te verzoeken do reglementen op het bevaren van Rjjn en Waai te handhaven, met het oog op het te snel varen van dl Btoombooten op die rivieren. Vooral bg mist ia de naleving van deze regle menten noodzakeljjk. Werkendam stelde voor, bg de regeoring aan te dringen, om den tgd voor in- en uit- klnring te Sas van Gent, vooral in het najaar, met het oog op het biotenseizoen, 's morgens vroeger en 'e avoDds 2 uur later te stel len en dus te brengen 's morgens on 's avonds nur. Mocht hiertegen bezwaar bestaan, dan een bewijs tot vergunning voor doorvaart verkrjjgbaar te stellen te Sas van Gent. Na oen korte diseuBBie, waarbjj inr R. J.H, Patjjn (hoofdbestuur) opmerkte, dat voor de vervulling van den wensch van Werkendam slechts de aanstelling van één ambtenaar moer noodig is, werd het voorstel aangenomen. De aftredende leden van het hoofdbestuur, de heeren mr H. Smeenge en H. Terwal, wer den respectievelijk met algemeene en met 77 van de 79 stemmen herkozen. De te Amsterdam gehouden vergadering van den Bond van Nederlandsche Architecten heeft mot algemeene stemmen een motie aangeno men, waarin verklaard wordt dat het in het belang van een deugdelijke ontwikkeling dor bouwkunst noodzakelgk is, dat aan ambtenaren, die in dienst van Rgk, gomeonto of andere openbare lichamen als zoodanig belast zjjn Dit Stad en Provincie. De thermometer aan de beurs alhier toekende heden middag te twaalf uur 32° en des namiddags te vier uur 35. Heden middag werd, evenals Woensdag namiddag, op de vesten rondom de stad vry druk gereden. Hot jjs, dat nog niet door de politie is goedgekeurd, ia vrjj goed. De banen op de Langevielevest vertoonen veel scheuren, door dat er to vroeg op gereden ia geworden. Woensdagavond vergaderde in do sociëteit De Vergenoeging alhier de afdeeling Middel burg van de Nederlandsche Zuid Afrikaansche Vereeniging. Aanwezig waren twee bestuursleden, 1 be langstellende, en 2 vertegenwoordigers der pers. Aantal leden nihil. De voorzitter, de heer mr P. Dieleman, gaf, niettegenstaande zjjn klem auditorium, toch nog een uiteenzetting van het streven der Ned, Zuid-Afrikaansche Vereeniginghoe zg pogingen in het werk stelt om den handel tussehen Nederland op Znid-Afrika te bevor deren. Hjj gaf verder een overzicht van de goede ren die uit Afrika, nu in Londen, ter markt komen, zooals wol, hniden enz., en waarvan toch ook de Nederlandsche markt haar aandeel zou kunnen hebben, mite men er in slaagde hier te lande meer belangstelling te wekken voor de Zuid-Afrikannsche producten. Do Vereeniging werkt echter niet alleen in stoffelyken zin, doch ook in geestelijken. Steeds wordt voeling gehouden mot het Afri- kaanech volk voor zjjn taal, letterkunde enz., omdat ook een Zuid-Afrikaanscho be schaving op ons volk van invloed kan wezen. Na de toespraak van den beer Dieleman, worden eenige reglementswyzigingen vastge steld en tot bestuursleden gekozen mej. J. v. d. Feen, do heeren Herman Snjjders, en A. A. Noako. Uit het oude bestuur zjjn nog gebleven mej. M. Bardenia van Berlekom en mr P. Dieleman. Zooals in de tweede editie van ons vorig nommer onder Laatste berichten reeds is gemeld, werd te Amsterdam de geldleeniDg ten behoeve der provincie Zeeland, groot f 170.000, le gedeelte van f 265.000, 4 maal vol teekend. Bg de Kasvereeniging aldaar waren de vol gende insohrjjvingen ingekomen: f 10 000 a 96 o/0; f 100.000 tt 96.25 o/0 i 25 000 96.375 o/0f 50.000 96.50 o/0 f 25.000 a 96.75 o/0f 10 000 96 875 o/0 f 2000 a 97 o/0 f 170 000 it 97 02 o/0 f 10 000 a 97.03 o/0; f 8000 a 97 125 0/0; f 50.000 it 97 50 o/0f 52.000 A 98 o/0 f 170.000 A 98 875 o/0. remmer bjj de Staatsspoorwegen G* Vink, wien o nlangs te Bergen op Zoom een voet werd afgereden, is thans in zooverre hersteld dat hg kort geleden te Middelburg op het station is geplaatst, teneinde zich te be kwamen voor arbeider telegrafist. Uit Vlissingen Bjj kon. besluit is aan den kapitein G. J. A. P. Thomson, van het wapen der konink lijke marechaussee, te Vliasmgen, vergun ning verleend tot het aannemen en dragen van de ordetfiekenen van ridder in de orde van den Griffioen, hem door Z. K. H. den Groot-Hertog van Meeklenburg-Schwerin ge schonken. Woensdag avond trad in de Ned. Herv Kerkte Koudeketke voor de daar be staande afdeeling der Vereeniging tot Christelijke Verzorging van Krankzinnigen in Zeeland op de heer L, H. Bouma, predikant te Middelburg Na afloop daarvan lieten er enkelen zich als lid der afdeeling inscbrjjven. Woensdagavond is te Go e.s do fancy- fair, die ten bate der werkverschaffing werd gehoudon, met eenige plechtigheid goBloten. De hoer Donner, lid van hst bestuur van den

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1909 | | pagina 1