MIDDELRURGSUHE COURANT.
Dinsdag
19 Januari,
Sprokkelingen.
if. 13
132- jaargang.
1909
Doze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prij» per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers koateu 5 cout.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N, Met. Ins tit. to Bilt.
18 Jan. 8 u. vm. 40 gr., 12 u. 46 gr., av. 4 n. 45 gr.—Hoogste harom- stand 775.9 to Muncbcn;
laagste 720.7 te Seydisfjord. Verwachting tot den avond van 19 Jan.: matige tot krnchtige
Z. tot Z.W. wind, bewolkte lucht, weinig of geen regen en dezelfde temperatuur.
Advortoution20 cout per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 rogels i 1.50 elke regel meer
20 cent, Roclames 40 cent por regel. Groote letters naar de-pluats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van adverteutitin en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nyverheid on Geldwezen, is gerechtigd het Algemeeu Advertentie-Bureau A. DB LA
M AR Az., N.Z. Voorburgwal 206, Amsterdam.
Middelburg 18 Januari.
Het aantal dames-coiuité's, gevormd met het
doel de Koningin by de te wachten gebeur
tenis een geschenk aan te bieden,
neemt steeds toe.
Een grappenmaker heeft nu al uitgerekend
dat, als dit zoo voortgaat, er in den maak
zullen zjjn: 35 wiegen, 11 gouden bekers, 41
wiegekleedjes, 64 paar zjjden sokjes, 17 gou
den rammelaars, 45 in goud gemonteerde
althéawortels, 28 valhoedjes, 137 bakkertjes, 94
fopspenen en 423 stel zijden luiers.
Er wordt nu een zeer practisch idee geop
perd.
Die comité's slaan de handen in elkaar
onder één hoofdcomité, bestaande uit verte
genwoordigsters van alle provinciën, dat de in
het gansche land byeen gebrachte gelden na
afloop van die gebeurtenis H. M. aanbiedt met
verzoek hieraan eene bestemming te geven.
Zoo kan er een heerljjke stichting tot stand
komen, waaraan do naam van de jonggeborene
blijft verbonden. u0
Het Bchjjnt gebruik te worden, dat, zoodra
in onze vertegenwoordigende lichamen met
sympathie zal worden gesproken van onze
Koningin, de voorzitter de sociaal - de m o-
oratischo leden te voren waar
schuwt, opdat zjj hun biezen kunnen pakken.
Wy sluiten ons met Land en Volk geheel
aan bjj hen, die met deze handelwijze zich
niet kunnen vereenigen.
Achten de sociaal democraton zich verplicht,
te proteBteeren zoo dikwjjls een koningsge
zind woord wordt gesproken, laten zy hun
gang gaan. In de volksvertegenwoordiging
dient de stem des volks onvervalscht te weer
klinken. Afspraakjes, als thans schijnen te
worden gemaakt, eoren noch de voorzitters,
noch de sociaal-democratische ledenzy zjjn
bestomd om de waarheid te verbergen op
plaatsen, waar zy meer* dan ergens behoort te
worden vernomen.
De Rijksmiddelen in de maand
Deoember bedroegen f 14.790.450, tegen
f 13.092.483 in dezelfde maand van 1907.
De opbrengst over de twaalf maanden van
1908 bedroeg f 162.556.940, tegen f 161.712.321
over de twaalf maanden van 1907.
Bshalve, dat do maand December de gun-
Btige opwaartache beweging van de opbrengst
der Rijksmiddelen nader onderlijnt, is de totaal
opbrengst over het jaar 1908 niet alleen bjjna
acht on eon halve ton hooger dan die over
1907, maar ovortreft ze zelfs mot ruim een
ton het bedrag der raming.
Tot dezon buitongewoon gunstigen uitslag
hebben, met uitzondering alleen van de Staats-
lotery, welke op een cent af precies hetzelfde
bedrag in Decembor 1908 deed boeken als in
December 1907 en van de Loodsgelden, welke
een dikke f 23.000 minder in de schatkist
deden vlooien, alle onderafdeelingen medege
werkt. De directe belastingen hebben het
meest zoden aan den dyk gebracht met bjjna
drie toD meer: de grondbelasting noteert bjjna
twee ton meer, de belasting op bedryfe- en
andere inkomsten ongeveer een ton. De vol
gende mooie poBt vormen de Domeinen met
bjjna twee ton hoogerde indirecte belastingen
besomden f 132.000 hooger, ondanks een terug
gang mot f 15.000 wat de registratierechten
betreft en met f 30.000 wat het recht van
Buccossio en van overgang by overljjden aan
gaat. Verder notooren wjj nog een voortgang
van de opbrengst van do rechten op den invoer
met i 41.000, van do aceynBon met f 92.000,
de posterjjon met f30.000 en de Rjjkstelegrafen
met f 34.000.
Summa Summarum kan, zegt Het Vad., de
Minister van Financiën over 1908 ten slotte
nog tevreden zjjn.
President Roosevelt heeft menig pittig en
flink woord gesproken en geschreven, o. a. in
don jongsten verkiezingsstrijd.
En dat mag wel eons in ons land bjj
den naderenden verkiezingsstrijd tor harte
genomen worden omdat daarin gewezen wordt
op een ernstig euvel, dat opjj hier bestaat.
Er was dostjjds togen zyn opvolger Tuft de
beschuldiging ingebracht, dat hjj een Unita
riër, dus een ketter, was en zjjno vrouw en
broeder R.-Katholiok waren. In dien geest
waren verscheidene brieven by den President
Roosevelt ingekomen. Gedurende den vor-
kiezingsstrjjd liet hy ze onbeantwoord, omdat
hjj het onbehoorlijk achtte, dat iemands gods
dienstige gevoelens invloed zouden oefenen op
eene staatkundige verkiezing. Na afloop van
den stryd heeft hy echter een dier heeren in
het openbaar beantwoord.
De achiyver verlangde dat Taft voor zjjne
godsdienstige overtuiging zou uitkomen. Maar
zegt de President, dat is eenvoudig een zaak
tusschen zyn geweten en God, en die vraag
verkiezing in de schaal te willen leggen;
iB in Btxyd met de eerBte beginselen van ons
Staatsbestuur, dat volkomen vrjjheid waarborgt
voor ieders godsdienstige overtuiging. Van die
beginselen af te wyken zou in stryd zyn met
echte gewetensvrijheid en eene verdeeld
heid in het leven roepen, die in zoo menig
land niet alleen de vrjjheid, maar ook den
godsdienst en den waren vooruitgang der be
schaving heeft ondermjjnd.
Gy hebt alleen recht te vragen, of iemand,
die uwe stem verlangt, een man van een zuiver
en oprecht baraktor is, achting waard in den
omgang met zyn medemenschen en in staat
om den belangrjjken post, waarvoor hy can-
didaat is, met eere te bekloedon. Maar gy hebt
gee» recht om onderzoek te doen, naar bot-
alleen voor zyn Schepper te verant
woorden heeft.
Indien men de keus mocht bestrydon van
mand die Unitariër is, zooals Quïncy Adams
as en de eerw. Edward Everett Hale is,
thanB kapelaan van den Senaat en een Ameri-
op wiens levon alle goede Amerikanen
trotsch zjjn, dan zou het even billyk zyn, vóór
of tegen iemand te stemmen, wegens zjjn op
vatting van de rechtvaardiging door bet geloof,
van de bediening der sacramenten of van de
der zaligmaking door goede werken. Gaat
eenmaal dien weg op, dan is er geone
grens, waar gy zoudt moeton eindigen.
Wat nu betreft uwe bewering dat zjjne
vrouw en broeder R.-Katholiek zyn, daarvan
is niets waar. Maar al ware het zo o, ja al
ware hjjzelf R.-Katholiek, dan zou dit niet
den minsten invloed mogen hebben op zjjne
candidatuur voor het Presidentschap. Gjj be
weert, dat de groote menigte van niot-Katho-
lieken nooit iemand voor eenige openbare be
trekking, vooral niet die van President, zullen
steunen, die tot de Roomsche kerk behoort.
Maar dat is eene belastering van uwe land-
genooten. Ik geloof goen oogenblik, dat de
meerderheid, of zelfs een aanzienljjk deel onzer
landgenooten door zulk een bekrompen bjjge-
loof beBtuurd ban worden, om hun steun tê
onthouden aan een door en door oprecht en
bebwaam man, alleen omdat hjj toevallig de
een of andere godsdienstige overtuiging heeft.
Daarvan mag geen sprabe zyn bjj eenige staat
kundige betrekking. Ik zou hot ton sterkste
afkeuren, wanneer in een der Staten van de
Unie de meerderheid Roomsch is, door de
Roomsehen geweigerd werd voor een protestant
te stemmen, en evenzoo, omgekeerd, wanneer
door de protestanten geweigerd word, in een
Staat, waar de meerderheid protestant ie, voor
een Roomsche te stemmen.
Ik kan gelukkig verklaren, dat ik in het
openbare loven menigeen hob gekend, die ver
kozen on telkens herkozen werd in districten,
waarin do groote meerderheid der stembe
voegden een ander godsdienstig geloof was
toegedaan. Ik ken Roomsohon, die jaren lang
zuiver protestantscho kiesdistricten vertegen
woordigden, en protestanten, die jaren lang
zuiver Roomscho kiesdistricten vertegenwoor
digden. En onder de leden vnn bet Congres,
die ik byzondor goed kende, was een jood, in
een district gekozen, waarin bjjna geen enkele
jood te vinden was. Al deze mannen weer-
leggon. door hun optreden in het staatkundig
leven, den laster, door u uitgesproken over
uwe mede-Amerikanen.
Ik geloof, dat deze Republiek nog vole eeuwen
zal bestaan en dftt er dan, onder hare Presi
denten, zonder twyfol protestanten en Room-
schen, waarschynljjk nu en dan ook joden
zullen voorkomen.
Ik heb, gedurende mjjn Presidentschap, steeds
getracht ten opzichte van mjjne Roomsche
medeburgers zoo to handeion als ik hoop, dat
ioder toekomstige President zal handelen ten
opzichte van zjjne protestantsche medeburgors.
Had ik een andere gedragsljjn gevolgd, dan
zou ik gemeend hebben ongeschikt te zyn hel
Amerikaan8che volk te vertegenwoordigen.
In mjjn Kabinet zitten, op het oogenblik,
Roomschen en protestanten,Christenen en joden
naast elkander, elk hunner gekozen, omdat zjj,
naar mjjne meening, byzonder geschikt waren
om de plichten ton opzichte van ons volk te
vervullen, waarvoor ik hen had aangesteld,
la geen geval oefent iemand's godsdienstig
geloof eenigen invloed uit op de vervulling
zijner plichten, behalve dat bot hem ijveriger
maakt om rechtvaardig en oprecht te handelen
in betrekking tot alle inenschen.
Dezelfde beginselen, die my bestuurd hebben
in de keuze der leden van mjjn Kabinet, de
hoogste dienaren onder my, aan wien de taak
is opgedragen om al de belangrjjke regeerings-
zaken ten uitvoer te brengen, dat zyn de be
ginselen, waarnaar alle goede Amerikanen
hebben te handelen bjj de keuzo, betzjj door
stemming, hetzy door aanstelling, van de per
sonen, die eenige betrekking, van de hoogste
tot de laagste, in het land hobben te bekleeden.
Wy zyn het met de Arnh. Crt. eenB dat ei
uit dozen merkwaardigen brief wel iets voor
velen ondör ons te leeion is bjj 'du verkiezingen
van volksvertegenwoordigers, die ons wachteD.
Hoe schoon komt deze breede, onbekrompen
politiek uit tegenover de kleinzielige politiek,
die ouder ons heerschappij voert
eerst te bohandolen het huishoudelijk gedeelte
werd verworpen met 65 stemmen.
Met algemeene steramen (l blanco Dord
recht) werd aangenomen samen te werken met
het Algemeen Nederl. Werkl. Verlond.
Na de pauze kwamen aan de orde de pun-
ton van het ontwerp.
In algemeone trekken werd het programma
vastgesteld ala volgt:
Algomeen kiesrecht en grondwetsherziening,
die hiervoor en voor vrouwenkiesrecht een
waarborg zal opleveren.
Mocht dit vooralsnog niet worden bereikt,
dan zal in elk geval worden aangestuurd op:
Dan wotteljjk geregelden tienurendag, ver
plichte sociale verzekering van staatwege,
wettelyke regeling van zorg voor ouden van
dogen.
Met handhaving der absolute neutraliteit
van het openbaar onderwys, verhefBng van
bot volksondorwjjs in zyn verschillende ver
takkingen.
Staatsexploitatie onzer spoorwegen.
Een volksleger, inkrimping van uitgaveD,
die het thans bestaande militaire stelsel vast
leggen.
Stoffelijke en geeateljjke ontwikkeling der
inlandsche bevolking in de koloniën en ver-
grooting in het aandeel van ontwikkelde in
landers in besturen.
Belasting naar draagkracht.
Wettoljjke regeling van den rechtstoestand
van hen, die in dienst zyn van openbare
lichamen.
Het hoofdbestuur word gemachtigd de ver
schillende punten nader te formuleeren in
overleg met het hoofdbestuur van het Werk
liedenverbond.
Te Rotterdam werd denzelfden dag op de
jaarljjkscho algemeene vergadering van het
Algemeen Nederlanthch Werkliedenverbond een in
hoofdzaak gelyk verkiezingsprogram voor de
verkiezingen van 1909 vastgesteld.
Benoemingen enz.
Vrijzinnig-Democratische Bond
In Utrecht werd Zondag de buitengewone
algemeene vergadering van den Vrijzinnig
Democratischen Bond gehouden.
Te half 12 opende de voorzitter, prof. mr
M. W. F. Treub, in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen, de druk bezochte bijeenkomst.
In zyn openingsrede zette prof. Treub uiteen
het standpunt en het goed recht van bestaan
van don Vrijzinnig Democratischen Bond tegen
over de Vry-liberalen en de Sociaal-Democraten
en tegenover olericalen.
De belangrjjke. uitgebreide rede werd in do
zaal verkrijgbaar gesteld.
Vertegenwoordigd waren 48 afgevaardigden
van 52 afdeelingen, terwjjl verder aanwezig
waren 58 personeels leden, benevens het hoofd
bestuur, behalye de heoren Schildhuis en Kel-
dermaua en ook de voltallige Kamorclnb.
Aan de orde kwam do behandeling van het
ontworp-veskiezings-program, samengesteld
door een commissie uit den Vrijzinnig Demo-
cratischen Bond en het Alg. Ned. Werkliedenverbond.
Dit ontwerp werd denzelfden dag ook behan
deld in de vergadering van bet Alg. Ned. Werk'
liedenverlond.
De voorzitter betoogde, dat samenwerking
met dezen Bond een golukkig verschijnsel is.
Waar het Werkliedenverbond staat op het
zelfde standpunt als de Vrijs. Dem. Bond is
hot, in verschillende opzichten, wenschelyk
den stryd samen te voeren.
Spreker stelde 't eorst aan de orde do vraag
de meening van hot hoofdbestuur, dut
samenwerking in deze met het Alg. Ned. Werk
liedenverbond gewenecht is, werd gedeeld door
do vergadering, om daarna het ontwerp in
bijzonderheden in bespreking te brengen.
Daar waren enkele sprekers, die het tegen
gestelde betoogden en meenden dat eerst het
huishoudelijke gedeelte aan de orde moest
worden gesteld, daar do afdeelingen hnna
inziens te weinig tyd van voorbereiding had
den gehad.
Hun bezwaar was, dat de Bond tengevolge
van de stappen in de richting van samenwerking
door 't Hoofdbestuur gedaan alreeds te zeer
gebonden was.
De hoer Merchant (Den Haag) was het niet
eens mot de meening, dat men nu gebonden
zyn, men is volkomen vrjj. Het Hoofd
bestuur mocBt echter roet oen plan komen. Al
maken we hier de meest ingrjjpende maat
regelen, dan is het best mogeljjk, dat die daar
ginds ook zyn geopperd. Sproker bracht hulde
aan het Hoofdbestuur voor do degelyko voor
bereiding.
Het voorstel van mr. Fokker (Leiden) om
Bjj kon. besluit
is op hunne aanvrage, onder toekenning van
pensioen, eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend, en zulks ter zake van lang-
durigen dienst, aan den generaal-majeor
F. A. Thomése, hoofdintendant; aan den ko-
lonol-intendant W. N. Roldanus, directeur der
centrale magazjjnen van militaire kleeding en
uitrusting onder toekenning van den rang van
generaal-majoor, en aan de luit.-kol.-kwartier-
meosters D. 3. ton Klooster, belast met de
mandateering, en J. H. Miirckelbach, contro
leur van de inwendige administratie der
korpsen
zjjn bonoemd by het dienstvak der militaire
administratie, by het personeel der kwartier
meesters tot luit.-kol.-bwartierm., belaBt met
de mandateering do majoor-kwartierm. C. J.
C. van Goor, hooid der VlIIste afdeeling van
het dep. van oorlogtot majoor-kwartierm.
hoofd der Vlllste afdeeling van het dep. van
oorlog, de kapitein-kwartierm. J. D. deBloeme,
werkzaam by voornoemd dep.tot kapitein-
kwartierm., onderscheidenlijk by het 2de reg.
vesting-art. en toegevoegd aan den controleur
van do inwendige adm. der korpsen (2de bureau)
de eerste-luit.-kwnrtierm. A. Schimmel, van
het 2de reg. inf., en J. Stroband, van het
korps rydende art.
bonoemd tot directeur van het postkan
toor to Noordwolde, L. Meijer, thans_commies
der posteryen en telegtaphie 3de kl.
zyn benoemd tot commies der posteryen en
telegrafie van de 4e kl. H. E. A. Gaslelnats
en L. Mulder, thans surnumerair, en F. J.
Nipperus en 3. Langerhorst, thans adjunct
commies
zyn benoemd tot ontvanger der directe be
lastingen, invoerrechten accynzen tePurme-
eiid R. A. Rodenburg, thans te Veendain,
Makkum K. O. Gesner van der Voort, thans te
üorgejjk; Dolfzyl, J. M. H. v. d. Ven, thans te
Hilvarenbeek; tot ontvanger der directe be
lastingen en accynzen te: Appingadam P. Bruins,
thans te Willemstad en Dieren J. A. Brujjn
TengbergeD, thans te Zaandamen is inge
trokken de benoeming van den ontvanger der
directe belastingen, invoerrechten en accynzen
A, van dor Werff, te Beek (gemeente Ubbergen),
tot ontvanger derzelfde middelen te Delfzijl,
met bevestiging in zjjne tegenwoordige be
trekking.
peesch lager ondcrwjjs daar te lande, op zyn
verzoek, ingetrokken.
De Minister van Oorlog verleent Donderdag
geen «udienlie.
Uil Staa «n Provincie.
De echtgenoote van den Commissaris der
Koningin in Zeeland, heefteen verzoek
gericht tot de echtgenooten der burgemeesters
in de diverse gemeenten in Zeeland, om
mede te werken tot hot tot stand komen van
comité's voor het bijeenbrengen van gelden
voor een geschenk aan Hare Majesteit de
Koningin ter gelegenheid van de te verwachten
heugeljjko gebeurtenis.
Als kantoren waar do Nederlandsche pas
munt, mits voor mot minder dan vyftig gul
den voor de zilveren od tien gulden voor do
nikkelen en bronzen, kan worden ingewisseld
tegen rijksdaalders, guldens en halve guldens,
zyn, behaLvo de Nederlandsche Bank te Am
sterdam en de kantoren der betaalmeesters,
provincie Zeeland aangewezen de
navolgende kantoren der directe belastingen
en der directe belastingen, invoerrechten en
accynzenAxel, Goes, Hansweert, Heinkens-
zand, Hontenisse, Hulst, SaB van Gent, Vlis-
aÏDgen (directe belastingen en accynzen on
invoerrechten en accynzen) en lJzendyke.
Gedurende do maand December werden
uit Zeeland verzondendoor Bergen op
Zoom 87.034 K.g. oesters en 161.525 K.g. mos
selen door Krabbendyke 14.893 K.g. oesters;
door Kruiningen—Yerseke 347.706 K g. oesters»
7400 K.g. mosselen en 10.235 K.g. alikruiken
door Vlake 45 863 K,g. oesters en 8082 K.g.
mosselendoor Bruiuisso 59.050 K.g. oesters
1.058.440 K.g mosselon. To Philippine
werden aangevoerd 609.100 K.g, mosselen.
Behoudens enkele plnatson op den eersten
rang, is de Sohouwburg alhier, voor de
'oorstolling op Dinsdagavond van de operette
Een Wals-Illusie. geheel uitverkocht.
Zondag worden de seriewedstrjjden, uit
geschreven door de voetbalvereniging Victoria
'oortgezet meteen wedstrjjd tu;schen Victoriall
en Concordia I beiden uit Middelburg, die ge
wonnen werd door Victoria met 3—0 goalB.
Daarna werd een wedstrjjd gespeeld tusschen
Sparta uit Roosendaal en D. O. S. uit Ylisain-
gen, die gewonnen word door eerstgenoemde
Vereniging met 30 goals, zoodat in de
finale van de 2e afdeeling kwamen Victoriall
en Sparta.
Deze werd gespoeld des namiddags. De
uitslag hiervan was dat Victoria verloor met
4—1 goal, zoodat Sparta in het bezit kwam
van den len prjjs, zjjnde een zilveren medaille,
Victoria verkreeg den 2en pijjs, een bronzen
kruis.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
is ingebroken in het pakhuis van koloniale
waren enz. van den heer L. 3. P. Maas Jr.,
in de Korte Noordstraat alhier.
Men verschafte zich, na over een mnnr ge
klommen te zyn, toegang door de aohterdeur
van het pakhuis. Boven die deur was daartoe
een plank afgerukt, waardoor men den grendel
van binnen kon wegschuiven.
De dief, of dieven, maakte zich meester van
eenige vaatjes zeep, kazen en enkelo andere
artikelen. De juiste hoeveelheid en waarde
van het gestolene bon nog niet worden opge
geven.
De heer Maas werd Zondag morgen door do
bovenbewoners van het pakhuis gewaarschuwd.
waren 's nachts, omstreeks 2 uur, wakker
geworden door gestommel in het pakhuis, maar
verzuimden een onderzoek in te stellen of
alarm te maken.
De politie is met het feit in kennis gOBteld.
Uit Vlissingen.
Voor de betrekking van 2ea stuurman op
de groote vaart zyn, by het de vorige week
te Ostende gehoudon examen, geslaagd de
heeren A. Btondé en A. Ghjja, wonende te
Vlissingen,
Zaterdagmiddag werd in den gemeente
raad van Sorooskerke het bekende adreB
van de vereeniging tot bevordering van vreem
delingenverkeer te Middelburg, aangaande de
beplanting der wegen, enz. voor kennisgeving
aangenomen.
Een voorstel van Burg. en Weth., om aan
een ingezetene geldMjjken Bteun te veileenen
voor baar ziekeljjke dochter, werd met algijj
By beschikking van den Minister van Kolo
niën is do resolutie van 22 October 1908, voor
zooveel daarby S. Masclee ter beschikking
van den Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië meene stemmen aangenomen,
word gesteld, om te worden benoemd tot Het leveren van plantsoen voor de begraaf-
onderwjjzer 3de klaBse bjj het openbaar Euro-plaatB, die vergroot is, werd gegnnd aan den
