MIDDELBllGSfHR COURANT
1S2* Jaargang.
1909
Maandag
4 Januari,
Middelburg 2 Januari
Het jaar 1908.
91 Sta» in Fiwiacfe,
B°. 2
Doze courant verschijnt <1 a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Pocstdagen.
Prijs per kwurtaal, zoowol voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nedorland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tborm. alhier en tel. weorberiebt van het K. N. Mot. Instit. te Bilt
2 Jan 8 u. vm. 40 gr., 12 u 41 gr. av. 4 41 gr.-Hoogste bai-om atand 783.0 t' Brslau;
laagste 745.7 te Bodo. Verwachting tot den avond van 3 Jan.: zwakte Z.W. wird, nevelig
tot betrokken lucht, woinig of geen neerslag en dezelfde temperatuur.
Advertentie a20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen von 17 regels 1 1.50; olke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar do plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algenieeu Advcrteutte-Bai-eau A. DE Ï.A
MAR Az., N.Z Voorburgwal 260, Amsterdam.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
De opgaaf van den spoordienst komt dit
maal voor op de v i o r d e pagina van
het tweede blad.
II.
Na het algemeen overzicht, de bijzonder
heden der onderdeelen.
Maar als we dan in onze gedachten do
gebeurtenissen in de verschillende landen
aan ons laton voorbijgaan, dan is er óén
feit, dat voor het oogenbbk alles over-
heerscht.
Wo bedoelen de vreeselijke ramp in
Italië. Een juiste voorstelling kuDnon we
er ons Diet van maken. De overweging dat
de verwoesting van steden ter grootte van
Middelburg als een klein onderdeel meetelt
in de algomeeno vernietiging, kan ons
alleen maar helpen tot het besef dat zoo
iets boven onze bevatting gaat.
Arm Italië Het zet het nieuwe jaar droef
in. En het kan zoo weinig verdragen. Daar
in dat zonnige Zuiden, waar in vroeger
eeuwen meermalen een centrum van be
schaving was, wordt nu al sedert tol van
jaren een armoede geleden, zoo nijpend dat
we ons daarvan ook alweer ter nanwernood
een begrip kannen vormen. De politieke
herleving van het hereenigd Italië, waar
door in het Noorden ook een herleving van
de welvaart ontstond, hoeft heol weinig
voordeel gebracht voor het Zuiden. Met
stroomen trok de bevolking weg.
En dat arme land, drie jaar geleden ge
teisterd door een aardbeving, wordt nu
weer bezocht door een ramp, die zjjn weerga
niet heeft. Hoe zal het er ooit van boven
op komen Geen der factoren die San Fran
cisco zoo epoodig deden herrijzen, is daar
aanwezig.
Zoo iets verdringt voor een oogenblik
alle kwesties van politiek. Maar toch
het is maar een oogenblik! Het leven loopt
voort, en over oen paar weken denkon we
ter nauwernood meer aan do stakkers daar
in Calabrië en Sicilië. De gedachte dat wij,
menschen, toch eigenlijk maar een groote
mierenhoop zijn, waarin nu en dan gemor
reld en verwoesting aangericht wordt door
half gekende reuzenmachten, die gedachte
moge ons oven bezig honden, het vol
gende oogenblik zijn wo weer doende met
do onderlinge mierentwisten.
Bijgevolg zullen we ook hier maar weer
voortgaan met onze taak: in het kort aan
te stippen wat 1908 op het wereldtooneel
heeft laten zien. En ronduit gezegd laten
wo nn niet al to bescheiden zijn, en be
kennen dat we dat ook wel interessant
vinden.
Het beeld van de wereldgeschiedenis van
een jaar is op zichzelf al een wonderbaarlijk
iets. Wannoer men zoo'n Gesammlbild, nis wij
in ons vorig nummer hebben trachten te
geven, nauwkeurig bekijkt, dan blijkt het
te bestaan uit allerlei kleinero details van
de geschiedenis der verschillende landen.
Het is als een groot decoratief tableau,
samengesteld uit tal van kleine figuren.
Maar sommige lijnen dier figuren sluiten weer
aan bij die van andere, ze loopen door
en zoo krijgt men lange hoofdlijnen, dio
het karakter van het geheele tableau aan
geven.
Tal van feiten, die op zich zelf van lokalen
aard zijn, blijken toch weer beheerscht te
worden door het geheel, on omgekeerddat
geheel te vormen.
We hebben hiervoron meermalen go-
sproken van do positie van D u i t s c h-
1 a n d. Maar als men daar do zpken van
binnenlandecht n aard beschouwt, wordt men
dan niet telkens herinnerd aan die positie?
Staat de hoofdgebeurtenis in do binnen-
landsche Daitsche politiek, do indiening der
belasting-hervormingen, niet' in nauw ver
band met do internationale positie van het
Rijk, die de ontzaglijke vlootuitgavcn noo-
dig maakte? Haakt ookzelfs de keizcr-
crisis weer niet in do verhouding met liet
buitenland, door het feit dat do keizer zijn
boruchto meedeolingen deed 'om Engeland
te believen Toch is daardoor een crisis
ontstaan tusschcn vorst en volk, dio nog
niet afgeloopen is, want de daarnit voort
ga vloeido voorstellen tot grondwetsherzie
ning zijn nog in onderzoek bij de Rjjksdag-
c demissie.
Een ander voorbeeld
Do grootste gebeurtenis van het jaar die
tot afdoening kwam: de revolutie in Tur-
k ij o en het merkwaardig feit dat do sultan
zegge de sultan een grondwet aan
zijn volk schonk, is de directe aanleiding
geworden tot de onafhonkeljjkvorklaring
van Boelgarije, de annexatie van Bosnië on
Herzogowina, en den opstand der Creten-
zers. De Turkscho arabesk loopt uit in
lange slingerljjnen tot ver buiten het Bal-
kanschiereiland.
Dat de uitslag van hfet eultansduel in
Marokko, waarbij de andere mogendhe
den zich van inmenging onthielden, omdat
dat een kwestie was van binnenlandscben
aard, toch ten slotte den politieken toestand
in Europa deed veranderen, merkten wo
reeds op.
Dat de Congo tot een Belgische kolonie
werd, gaat niet alleen de Belgen aan. Het
lijkt wel zoo, maar Belgie heeft nu al on
dervonden dat het daardoor in de woinig
behaaglijke positie komt om zich te moeten
verdedigen tegen EDgelsche bemoeizucht,
die zich voorheen op koning Leopold richtte.
En Venezuela dan I Het feit dat
daar een eind werd gemaakt aan het be
wind van den dictator, een binnenlitndscho
revolutie, vindt zijn weerslag in Den naflg,
in Washington en Parijs, en is waarschijn
lijk in alle landen, die met die roerige
republiek te doen hebben, met een gevoel
van verlichting vernomen.
Natuurlijk loopen niet allo lijnen door.
Onder de belangrijkste gebeurtenissen in
Duitscbland dient ook de HardenEu-
lenburg sensatie te worden genoemd. Daar
is geen internationale kant aan te vinden.
Maar wèl staat ze weer in verband met do
keizorcrisis, door den strijd tegen de cama
rilla, die er do aanleiding toe was.
In Engeland beeft men, we zeiden hel
reeds, oen voortzetting van den strijd tus
schcn Hoogerbuis en Lagerhuis gehad. Mis
schien is het beter om te zeggentusschen
do liberalen on de Lords. Want als
de conservatieven aan het bewind zijn, boort
men er niets van. Van de meest ingrij
pende wetsvoorstellen der rogoering vond
alleen de pensioenwet genade. De vergun-
ningswot werd verworpen, en de tweede
onderwijswet word ingetrokken na de mis
lukking van hot compromis. In weerwil
van do groote meorderheid zal het resul
taat van het liberale bewind erg mager zijn.
En toch durft de regeering geen parle-
mentsontbinding aan, omdat de tusschcn-
tijdsche veikiezingou reeds een verandering
in do tijdstrooming hebben aangetoond.
Opmerkelijk is hot, zoo woinig belang
rijks er in het afgeloopen jaar in Frank
r ij k gebeurd is. Clemoncenu, de oudo
ministerie-vernieler, blijkt de kunst te ken
nen om de aanvallen van anderen nf te
slaan. Hij in nu al twee jaar aan hot bewind,
en het is er ongekend rustig. Vanclericale
kwesties hoort men nietde monarchisti
sche beweging heeft zich hoofdzakelijk ge
uit in twee onzinnige aanslagen, die op
Dreyfus en die op Faillières. Hot belang
rijkste was nog de strijd tegen het anti-
militarisme en tegen de revolutionnairo
vakveroonigingon.
Voor Rusland is het nieuws ook al
negatief: afwezigheid van bolangrijko ge
beurtenissen. De Doema vergadert kalm,
van rovolutionnairen hoort mon weinig, en
al Bchijnen de gevangenissen nog vol te
zijn, het is rustig in het land, het beste
misschien wat het na zijn woelige jaren kan
wen8clion.
Alleen de ontbinding van den Finscben
Landdag deed weer eens aan die rumoerige
dag n herinneren. Maar belangrijke gevol
gen heeft ook dat nog niet gehad.
En als we nu ons lijstje van gewichtige
feiten nagaan, dau blijven er slechts enkele
ovor die we dienon aan te stippen.
liet meestal half vergoten Portugal
heeft een ongewone aandacht get-okken
door den moord op den koning en den
kroonprins. Maar het beeft or veel van of het
land weer geheel in zijn ouden doen terug
keert, zonder dat or veel veranderd ib.
In Por zie joeg do Sjah het parlement
naar huis, kondigde zelfs bij decreet de ge-
beele opheffing ef, maar bedacht zich op
eon wenk van Rusland en Engeland.
In C h i n a stierven de mariouetten-koizer
en do krachtige keizerin-weduwo, on is bij
de troonwisseling de gevreesde opstand
tegen de ManUjoc-dynastie tot nu toe ge
lukkig uitgebleven.
Iu do Voreenig de Staten zal de
verkiezing van Taft wel een voortzetting
bclcckonen, zij 't ook in gematigder vorm,
van liet Roosevelt bewind
En eindelijk in Z. - A f r i k a keert héél
langzaam iets van do welvuart terug en is
in do Kaapkolonie hot Engelsch ministerie-
Jamcson vervangen door een Afrikaanscb
kabinet.
Maar dat alles zijn alleenstaande feiten,
in zich zelf besloten figuren in hot decoratief
Gesammlbild.
De hoofdlijnen hebben we, althans wat de
wereldgeschiedenis betreft, in het eerste deel
dezor beschouwingen aangegeven. En het
is geen vroolijk patroon dat ze vormen.
Mr J. H. de Stoppelaar f
Te 's Gmvenhage is overleden de heer Jo
hannes Hermanns de Stoppelaar.
Bjj werd te Middelburg geboren den
29 November 1826, studeerde te Leiden en
promoveerde daar in 1852 met cene dissertatie
De Zelandica genie de Ihiyberl ejusque mentis de
re cum publico turn litteraria, een werk dat hem
dadoljjk als historiekenner stempelde.
Iljj werd burgemeester der gemeenten Veere
Vrouwepolder on Gapinge. welk ambt bjj van
18531855 bekleedde; daarna werd bp lid en
vervolgens voorzitter der arrondissements-rccht
bank te Middelburg en was van 1863 tot 1874
secretaris van hot Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen.
Ook was bjj geruimen tijd gemeente-archi
varis van Middelburg.
Ia 1874 werd lip bonoemd tot lid der inter
nationale rechtbank te Caïro in Egypte, welke
betrekking bp vele jaren vervulde.
De overledene was ridder in de orden van
den Nederlandschen Leeuw en de Eikenkroon.
Van zjjne band verschenen verschillende ge
schiedkundige. geschriften, o.a. een Inventaris
van het oud archief der stad Middelburg.
Zijn ljjk zal Maandag aanstaande naar Mid
delburg worden overgebracht, om aldaar in
bot familiegraf te worden bijgezet.
Donderdagmorgen ongeveer 12 graden
vorst, Donderdagavond eenlgraad of drie, regen,
iniat on d>>oiwcer. mot het gevolg dat Mid-
dolburg's Btraten één groote glpbaan werden
en do voetgangers) nl hun equilibreerkunst in
toepassing moesten brengen, om niet op min
der aangenaam wpze mot do straatkeien ken
nis te maken.
Het nieuwe jaar zette niot bpzondor moo"
in, een dikke mist en een fijne motregen, die een
inottsveb huiverig on jjaliefkobbers in 't bijzonder
ongeveer wanhopig maakten. De vesten zagen
er treurig uiteen geelachtig jjsvlak met
hiot en daar plasjes water; een groot verschil
met Donderdag, toon het ps zoo glad als een
8piegol was.
Niettegenstaande dat is er mot Nieuwjaars
dag druk gereden.
Ia t^un voormiddag ging bet zoo'n gangetje;
waren' ds rpdsters en rpdors, voor zoover de
mist bet toeliet, baast te tellen. In den na
middag word hot drukker, vooral op de
vest tusschen de Noord- en de Koepoort, waar
bet wol 't drukst was, en reed men maar lustigjes
been en weer, totdat de duisternis en de mist
het uitzicht op de banen en don moed om te
blpvcn rpden geheel benamen. Er behoorde wer
kelijk v/el eenige moed toe om dar, te doen.
Op verschillende plaatsen stond het water
boven op bet ps, dat zoo zacht was alg
horstplaat, zoodat het voor hen, die op scherpe
schaatsen reden, meer een in- dan een uit
spanning was.
Enfin, de liefhobstera en liefhebbers konden
hun hart nog eens ophalen, zoo goed en zoo
kwuud nis bet ging, on hebben er een paar
natte voeten en diverse natte japonnetjes enz.
voor over gehad.
Do baanvegers maakten op het laatst niet
veel werk moer van hun taakhet was dan
ook den Moriaan gcwasschen.
Het leek ons toe, dat or aan ben weinig
geofferd is geworden in verhouding tot het
groot aantal rpders.
Een der buanvegers klaagde oüb zjjn nood.
Donderdag bad bp 38 cent, l/e van de geheele
opbrengst, ontvangen. Ook niet te veel zouden
we zoo zeggen. Mochten de vesten in dit
seizoen nog berijdbaar worden, dan denke
men eens om de baanvegers. Die mannen zijn
Jaar ook niet voor hun plezier en vordienen
wel oen goed loon.
Het' museum van bet Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen alhier werd in het
ifgeloopen jaar door 2810 personen bezocht.
Vrpdag mi''d»g kwara zekere Van H-
Jronkon in zjjn kosthuis, bet logement van C.
iu do ViissingBcbe straat alhier. Hp kreeg
twist mot vrouw C., raakte daarna handgemeen
met den logementhouder, die zpn vrouw te
hulp kwam.
Na afloop van bet vechtpartijtje binnens
huis, waarbjj in de gelagkamer nogal schade
aangericht werd, ging Van H. naar buiten,
waar hp door een agent van politie, die te
hulp geroepen was, aangemaand werd zich
kalm te houden.
AU antwoord gaf hjj den agent een vuist
slag in het gelaat.
Toen deze hem wilde arresteeren, ontstond
tusschen beiden een vrjj hevige worsteling.
Met behulp van een paar burgers en een
inmiddels topgesnelden agent slaagde men er
in Van H., die zich woest aanstelde, de boeien
aan te doen en naar het bureau op de Markt
te slepen.
Behalve Van H. werden nog een drietal
personen, dio te veel aan Bacchus geofferd
hadden, door de politie ingepikt.
Overigens verliep de Nieuwjaarsdag vrp
kaim. Alleen ontmoette men des avonds
enkele zingende troepjes en was de politie
des middags in de Gortstraat genoodzaakt
handelend op te treden, om eenige twistende
en schreeuwende mannen, tot kalmte te
brengen.
Donderdag 11. is naar het huis van be
waring to Middelburg overgebracht L.
H. C.t 23 jaar, koopman te Amsterdam, tegen
wien bp bevelschrift dei arrondissements
rechtbank te Middelburg, als verdacht van
oplichting, rechtsingang metjlast tot instructie
en gevangenneming is verleend.
Uit Vliaaingen
schrijft men ons
'n Ruro dag, de eerste van 't jaarHeel
kalm was 't verloop ervan. Dat verschilt
wat met vroeger! Van die luidruchtigheid
en dronken ansvertooningen was niet6 te
bespeuren.
Voor 'n gezin, dat op 't Eiland woont, was
't begin van het jaar al heel treurig.
Do heer H., aan zjju dagelpkscheu arbeid op
't bureau dor Mp Zeeland bezig, werd gewaar
schuwd dat do baker m brand stond.
In 't naar huis vliegen had bp nog den
goeden inval aan den politiepost nn'e te deolen
wat bp hoorde, waardoor tpdige hulp van
gonecflheeren kon verkregen worden.
't Ongeluk, dat verschrikkelpker gevolgen
had kunnen hebben, heeft zich aldus toego-
drage»De vrouw des huizer die \ior dag n
geleden bevallen was, lag te l H-1 1 id
ing in eon wiog, die stond in de vo amc
waar de baker bezig was een jongetje te
kloeden. Doordien haar kleeren met de
brandende kachel in aanraking kwamen,
vatten die vlam en in minder dan geen tpd
stond zjj in laaie.
De vrouw des huizes vloog net bed uit,
bracht de wieg en 't jongetje in veiligheid,
wierp de brandende baker op den grond,
bedekte zo met dekens en gooide eenige
emmers water over haar heen.
Toen kon ze hulp van buiten roepen, waar
door haar echtgenootgewaarschuwd kon worden.
Eq dut moedige vrouwtjo bleef kalm onder
die gebeurtenis 1 Haar kranig optreden gaf
een der doktoren aanleiding haar toe te voegen
»Door uw beraden optreden zpn vier menschon-
levens gered 1" 't Was ook 'n mooie daad
De arme baker, mej. R., bekwam vrjj ern
stige brandwonden aan het onderlijf en werd
naar hot ziekenhuis vervoerd, waar zo, naar
omstandigheden, 't nog al wel maakt.
Onder zeer vele bewjjzen van belangstelling
van zpn tegenwoordig en vroeger personeel,
van collega's on van vrienden en bekenden,
herdacht Vrjjdag de heer J. A. Hummelinck,
directeur van het telegraafkantoor aldaar, zpu
40-jarig jubileum als ambtenaar der telegrafie.
Den 1 Januari 1860 benoemd tot leerling tele
grafist te Amsterdam, volgde den 1 April 1870
zjjne benoeming tot telegrafist 3e klasse. De
heer Hummelinck bleef tot den 16 Augustus
1902 te Amsterdam werkzaam en vertrok toen,
wegens zjjne benoeming als onder-d» acteur,
naar Groningen. Den 1 Mei 1903 word hem
de titel verleend van boofd-commiCB en den
16 Mei 1906 volgde zjjne benoeming tot
directeur van het telegraafkantoor te Vlis-
singen.
De off. van gezondheid lo kl. C. J. H. Tem
pelmans Plat is overgeplaatst van het hospitaal
te Vlissingen naar dat te 's Gravenbage.
Met de mailbooten dor Maatschappij Zeeland
zpn in 1908 vervoerd 133 800 passagiers, tegen
119 530 in 1907. Een vooruitgang dus van
meer dan 14.000 passagiers
Te Yliesingon zjjn in 1908 aangkomen 18
stoomschepen, metende 14,994 tons, en 13 zeil
schepen, metende 3795 ton, tegen 20stoomsche
pen, metende 19,725 ton, en 31 zeilschepen,
metende 8101 ton in 1907.
Daar de heer dr J, J. Plugge te Sou
burg ontslag had gevraagd als geneesheer
van het zieken- en ondersteuningsfonds der
Staatsspoor, is als zoodanig bonoemd de beer
dr C. E. Plugge aldaar.
In de Zaterdag te Schore gehouden
raadszitting deelde de voorzitter zpn herbe
noeming tot burgemeester mee.
DjS heer Verhoge wenschte hem geluk, en
hoopte dat hjj voortaan neutraal zou handelen,
niet de een voor den ander zou trekken, zoo
als de burgemeester de laatste jaren, dat bp
hem kent, gedaan heeft.
De voorzitter dankte den heer Verhage voor
zpn wjjze en nuttige les.
Eenige reclames tegon den aanslag in den
boofdelpken omslag werden allen afgewezen.
Het suppletoir kohier werd vastgesteld tot
een bedrag van f 12.48'.
Nog was ingekomen een Ministerieel schrp-
ven, behelzende de medcdeeling dat de Spoor
wegoverweg aan den Vlaakschen zandweg
afdoende zou worden verbeterd, doch dat geen
termen bestonden dien overweg ter plaatse to
doen bedienen.
Van 2430 Dec, zjjn van Y e r a e k a
verzonden 850.000 leverbare oesters. De prjjzen
zpn niet veranderd.
Van Tholen was de verzending zeer druk.
RECHTSZAKEN.
Kantongerecht te Middelburg.
Heden (Zaterdag) is het verzet van C. 13,,
te Vlissingen, aangeteekend togen het vonnis
gewezen den 21 November 1908, door niet ver
schijning van den beklaagde, vervallen ver
klaard.
INGEZONDEN STUKKEN.
Ingezonden slukki ..worden In geen gevalteruggezonden.
Een oud lied op een
nieuwe voois.
Kindervoeding en bittere kou hebben zeker
verwantschap.
In het algemeen heeft de mensch meer be
boette aan voedsel naarmate het konder is on
hot kind, het kleine mensch, dus ook.
Gelukkig dat de Middelburgers vrjj alge
meen hpd ragen om te zorgen dat do behoef-
tigstou der schoolgaande kinderen in het
k niste ,|aargetjjdo een warm maal krjjgonals
bua ouders weinig of geen loon verdienen en
de meeste behoeften hebben, omdat in don
winter ook hot verwarmen van het vertrek en
de dekens en do winterklcercn geld vragen.
AU hot nu bitter koud ie, wordt ook de
Vereeniging Kindervoeding het meest gewaar
deerd, en daarom komt zjj dan ook in den regel
op dat tjjdstip bjjstand verzoeken.
Onze inkomsten verminderen tolken jaro
door ovcrljjden of vertrek van welgezinden; en
al is in do laatste jaren do behoefte aan kin
dervoeding ook verminderd, doordat door de
behoeftige ouders van schoolgaande kinderen
minder om toelating tot de eetzaal werd ge
vraagd (een gelukkig verschijnsel dat wjjstop
verbeterde toestanden), zoo is de achteruitgang
van de bijdragen grooter dan die van de aan
vragen om toelatine.
Wjj staan dus weer voor do vraag oi wjj de
voeding vroegtijdig zullen moeten stakenwp
zien weer den bodem van de geldkist en
daarom komen wp weer vragen aan hen, die
ons elk jaar extra-bp dragen geven of dit voor
het eerst willen doen.
Bekenden en onbekenden, vergeet ons niet
en zendf ons weer wat voor onze schoolgaande
kinderen de schoolplicht dwingt hen nu de
school te bezoeken, maar leeren met half volle
magen, wat verwacht men daarvan. En boven-
