MIRDELRIIRGSCHE COURANT.
Maandag
28 December»
Kameroverzicht*
Uil Stao en Provincie.
i€andbouidkromeA
K*. 306
131" Jaargang.
15)08
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f S
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm alhier en tel. weerbericht van het K. N, Mot. Instit. te Bilt.
26Dec.8u rm. 31 gr12 u. 32 gr., av. 4 o. gr. Hoogste barom. stand 770.6 te Breslau;
laagste 750.0 te Haparanda. Verwaohting tot den avond van 27 Dec.: niet or t van gen.
Advertentiën20 cent por regel. Bij abonnement veol lager. Geboorte-, dood- en
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen»
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Goldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bnrean A. DB I.A
NAB Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Mlddellmrg 26 December.
Zitting van Donderdag.
Voor Minister Talma, die met zjjne begroo
ting reeds meer échecs heeft geleden, viel de
laatste zitting van dit jaar ook al niet erg
gelukkig uit.
E- zou nog vóór het uiteengaan der Kamer
behandeld worden de wjjzigiog van een vjjftal
artikelen der ongevallenwet en een nieuw
artikel, in deze wet to voegen, waardoor aan
de onbillijkheid een eind gemaakt zou wor
den dat een samengestelde onderneming, waar
in verschillende bedrjjven worden uitgeoefend,
onsplitsbaar is.
Het zou nu kunnen voorkomen, dat het ge
vaar voor de verzekering bjj de verschillende
bedrgven zeer uiteen liep, zoodat b. v klerken,
werkzaam op het kantoor van een stuwadoor,
die ook bootwerkers in dienst heeft, in een
veel te booge gevarenklasse worden ingedeeld
en omgekeerd.
In het havenbedrijf te Rotterdam heeit dit,
zooals de lezers zich nog wel zullen herinne
ren, tot groote misstanden aanleiding gegeven.
Ook het geknoei met de loonlijsten wordt
door deze wetswijziging met scherpere bepa
lingen tegengegaan.
Door don heer Kooien waren een viertal
amendementen voorgesteld, die alle vier door
Minister Talma werden bestreden. Vooral het
voorstel om de bepaling te schrappen, dat
alleen het bestuur der Rijksverzekeringsbank
zal kunnen beslissen over de vraag, oi een be-
drjjf al dan met te splitsen is, Btnitte op
ernstigen tegenstand van den Minister.
De heer IJzerman was het volkomen met
Z.Ex. eens.
Toch werd met 50 tegen 10 stemmen het
amendement aangenomen en zonder hoofde
lijke stemming ging een tweede amendement
•r door. De twee laatste amendementen wer
den echter door den voorsteller ingetrokken.
Daarna werd het geheele wetsontwerp, zon
der hoofdoljjke stemming, aangenomen.
Dr Kuypar, Woensdag laat uit Berljjn
teruggekeerd, kwam tegen half twaalf eens in
de Kamer kjjken en stemde voor het
amendement Kooien, dat door Minister
Talma «schadelijk" was genoemd. Zouden er
reeds «abnormale omstandigheden" ingetreden
zgn?
Eindelijk waren wjj dan gereed met de
werkzaamheden, die afgedaan moesten
worden, vóórdat de Kamer met Kerstvacantie
naar huis kon gaan.
«In 's lands belang", zooals de heer
Goeman Borgesius het gisteren te middernacht
uitdrukte moest de Kamer dezen moïgen
nog bjjeen komen; en zoo was dan ook ge
beurd. Maar de trek naar huw werd hoe langer
hoe sterker. De voorzitter somde wel
heele Igst van wetsontwerpen op, die na 9
Februari behandeld zullen moeten worden,
maar de meeste leden gunden zich niet den
tjjd dit aan te hooren. In drie minuten, nadat
het presidiale«niets meer aan de orde
zjjndowas uitgesproken, liep de
zaal geheel leeg.
Het is dan ook een zware tjjd geweest. Van
6 October af, heeft de Kamer, met een onder
breking van slechts tien dagen vacantie, tot
heden toe aanhoudend «gezeten" 53 zittingen,
waaronder 17 met een avond-verlengstuk.
Een krachts-inspanning, waarvan in de
annalen van het Nederlandsohe Parlement tot
dusverre geen voorbeeld is te vinden. Tot 9
Februari hebben de heeren zich nu een wel
verdienden rnsttjjd gegund.
In de Dinsdagavond gehonden[zitting werden,
zooals in 't kort in dit blad is gemeld, nog
twee wetsontwerpen afgestemd.
Een van Minister Bevers om f270.000 te be
steden voor den aankoop van twee porceelen,
welke zouden moeten dienen tot uitbreiding
der Landsdrukkerij.
De heeren Patjjn, Lobman en Ter Laan
vonden deze som véél te hoog en de voordracht
totaal onvoldoende voorbereid.
De stumperachtige verdediging van Minister
Bevers en de grapjes van Minister Heemskerk
konden de zaak niet redden.
Met 40 tegen 26 stemmen kelderde hot
ontwerp.
Mr Theo had anders zjjn beste beentje
voorgezet. Toen hjj zag dat zjjn collega van
Waterstaat do zaak heele maal had bedorven
en op iedereen den indruk h^d gemaakt dat
hg eigenlgk van de zaak niet veel wist, ptp-
beerde de premier het geval mot eenige
grapjes rocht te zetten. Daar hierbij de
aankoop van een tuin eener weduwe, die daar-
van geen afstand wenscht te doen vóór baar
dood, in debat was gebracht de oppositie
uchtte den aankoop van dezen tuin voordee-
liger dan dien der bedoelde hnizen tegen
270.000 vroeg de heer Heemskerk of het
nu wel aanging om de uitbreiding der Lands
drukkerij «in principe" te doen berusten op
den eventueelen dood eener weduwe
Op dit thema borduurde mr Heemskerk nog
een beetje voort tot groot vermaak der Kamer,
die echter, toen het op stemmen aankwam,
door 's Ministers grappige voorstellingen niet
overtuigd bleek.
Evenmin hielp zjjn joligheid hem bjj den
voorgestelden aankoop van een terrein van
150 H.A. te Driebergen voor f 135.000, om
daar een Rjjkskrankzinnigen gesticht te bouwen.
Zonder hoofdelijke stemming nam de Kamer
een amendement-Van Asch van Wjjk aan, om
dezen post met f 35.000 te verminderen.
Daar de eigenaar niet genegen is het terrein
voor f 100 000 te verkoopen, komt dus het
plan tot het bouwen van een Rjjkskrankzin-
igengesticht te Driebergen te vervallen,
ledereen had bezwaren tegen het plaatsen
van een dergel jjke inrichting in een streek als
Driebergenafgezien nog van de aanzienljjke
voor den grondaankoop aldaar.
3 heeren ministers waren minder gjlukkig
de laatste dagen.
enz.
Bij kon. beslait
is benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Asten A. J. van Ree
thans commies der telegraphic lste kl.
iB aan den ingenieur van den Rijkswaterstaat
l9te kl., met verlof, H. L. van Hooff, eervol
itslag als zoodanig verleend
zgn de heeren D. Goedkoop Dzn., te Amster-
im, en jhr. F. R. Groeninx van Zoelen, te
'a Gravenhage, benoemd lot vertegenwoordigers
der Nederlandsche Regeering op het in
December 1908 te Parjjs te houden interna
tionaal congres voor toepassing van motoren
in de scheepvaart.
Maandag verleent de Minister van justitie
geen audiëntie en Donderdag doen de Ministers
van financiën en oorlog dat niet.
Atjeh.
Het bericht omtrent overste Swart is on
juist. De gouverneur van Atjeh is het geheel
eens met het rapport van gouverneur-generaal
Van Hentsz,
En op dat onjuiste telegram worden reeds
allerlei commentaren geleverd.
SURINAME.
Bljjkens een van don Gouverneur van
Suriname ontvangen telegram zgn in de
kolonie eenige gevallen van gele koorts voor
gekomen.
Vrjjdag werd door de voetbalvereeniging
icto.-ia alhier, op haar terrein aan den
Nadorst, een vriendschappelijke wedstrgd ge
speeld tegen D. O. S. uit Vlissingen, die
dige in gelijk spel, nl. 22.
Des middags werden de serie wedstrjjden
voortgezet met een match tnsschen E. M. Af.
II en Olympia I, heiden nit VliaBÏngen. die
eindigde in het voordeel van eerstgenoemde
vereeniging met 72 goals.
lettekÊnetTkunst.
Schildcryentcntoongtelling
Do Gooische club De Tien, die nu door be
middeling van de Vereeniging Voor de Kunst
alhier op de bovenzaal van St. Joris expo
seert, is geen kring van schilders, die onder
aandrang van een gezamenljjk kunstbeginsel
zich aaneensloten. We hebben dat althans niet
kunnen opmaken nit hun werk. Men zou zelf
kunnen zoggen: integendeel. We vermoeden
dat hun aaneensluiting louter het gevolg is
van het begrjjpeljjke streven om een verdrin
king te vermgden in de massa van de groote
tentoonstellingen, en misschien ook om zooveel
mogelgk zelf hun schildergen aan den man
te brengen en niet geheel van den kunsthandel
af te hangen.
Maar hoe dat zg, of het een commercieel
doel hoeft of niet, dergelijke groep-tentoon
stellingen hebben alle reden van bestaan, en
geven don schilders gelogenheid zich veol juister
te doen beoordeelen dan door een enkel stuk
in zalen en zalen vol.
Het negental dat hier exposeert
leege zetel in de tafelronde wjjkt echter,
zooala we reeds opmerkten, sterk uiteen èn
wat kunstopvatting èn wat talent betreft.
Er zgn er twee onder hen die ver boven
de anderen uitsteken om beide redenen.
De eene ia een hier welbekende, H. Heyen-
brock, van wiens werk het vorig juar reeds
een afzonderlijke expositie werd gehouden.
Na alles wat wjj er toen over schreven be
hoeven wjj er nu niet meer over uit te wjjden-
We willen alleenzeggen dat het nu door hera ge
zondene niet beneden dat van verleden jaar
staat, maar ook evenmin er boven. Iu het
bjjzonder troffen ons de tafereelen uit de zink-
gieterjjen en het HavenbedrijJ lij avond.
De andere is Co. Bremau, wiens werk op
den eerste aanblik herinnert aan dat van Hart
Nibbrig, maar die de stippelmethode en klenr-
ontleding minder ver doorvoert, en toch ook
zeer mooie effecten verkrijgt in het weer
geven van de kleurenpracht van bloemen
weiden en uitgestrekte graanakkers in het
volle zonlicht. Zgn werk behoort tot het aller
beste van deze tentoonstelling.
Bij alle anderen komen we op het nu al zoo
veel jaren afgewerkte gebied van landschappen
binnenhuizen, waarvan de schoonheden
door de Haagache schilderschool vooral onder
de aandacht zgn gebracht, maar waarvan we
al zooveel gezien hebben dat we van de
jongere schilders iets andera wenschen.
Er is ongetwijfeld verdienstelijk werk onder.
We herinneren ons een Sneeuwsckets met grauwe
stemming en een Oud Stadje met aardig kleur-
:t van David Schulman, een Schaapskooi
met levendige tinteling van licht in de blaren,
van B. Polvliot (mooier dan het ruige Boschge
zicht van denzelfdo). Voorts twee in kleuren
maar vooral in teekening goed geslaagde bin
nenhuizen van Krabbé, In den Stal (aquarel)
en Aan den Haard. Maar dat alles, en vooral
het niet-genoemde, doet zooveel aan navolging
denken.
De twee bloemstukken van O. van Tussen
broek zgn wel frisch van kleur maar vlak,
en konden ons weinig bekoren, evenmin als
de landschappen met zware wolkluchten van
Langeveld, hoewel op dienB kleinste stuk
het lichteffect in het verschiet weer goed ge
slaagd is.
Le Gras ging naar verre gewesten, naar
Noord-Afrika. We staan tegenover die buiten-
Iandsche natuur altjjd vreemd. We zgn zoo
gewend aan onze wazige landschappen, dat
die doorzichtige atmosfeer ons te helder ljjkt.
Toch trok ons zgn Woestijnstad wel aan.
Ea eindelgk moeten we nog vermelden Toon
de Jong die een verzameling etsen inzond,
meerendeels rustige dorpsgezichten.
Zjjn werk is ook over het algemeen van kal-
men aard, zonder de forsche tegenstellingen die
aan etsen zoo iets karakterieks kunnen geven-
Het meeste leven vonden we in zgn boomen,
en in zgn Zuiderzeestrand. Zgn Voorstraat te
Dordrecht is een stemmingsvol stadsgezicht.
Donderdagavond iB door de Nederlandsche
Tooneelvereenigmg te Amsterdam voor het eerst
opgevoerd een nieuw stuk van Heyermans:
De opgaande Zon. Het werd door een talrjjk
publiek mot veel bijvalsbetuigingen ontvangen
en heeft een gunstige pers.
De sohrgver geeft daarin een geval van
brandstichting door de dochter van een win
kelier, wienB zaken zgn achteruitgegaan der
mate, dat zgn faillissement onvermgdelgk is,
naar de auteur wil, ten gevolge van de op
richting van een warenhuis vlak naast zgn
winkel.
Het slot is dat de vader, voormalig student
in de theologie, zgn dochter tot bekentenis
brengt en haar aan de justitie overlevert. Alex
Post (de vaderj en mevr. Van der HorBt (de
dochter) haddon, zoo meldt men aan Het Vad.,
den krans en de bouquet, die hun aan het
slot werden aangeboden, ten volle verdiend-
ziekte overleden de heer A. N. de Weert,
pastoor bjj de R. K. gemeente aldaar. H|j
bereikto den leeftjjd van ruim 57 jaar.
De Paus is nog niet geheel hersteld van
rjjn jongste ongesteldheid. Daarom verleent
Z. H. met Kerstmis en Nieuwjaar geen audiëntie-
RECHTSZAKEN.
De rechtbank te Amsterdam heeft den
commissionnair in diamant I. B. schuldig ver
klaard aan vorduitering van 13 party en diamant,
die hg in zjjn kwaliteit van commissionnair
onder zich had, en hem reioordeeld tot eeD
jaar gevangenisstraf.
De eisch wa9 21/, jaar.
De rechtbank van Don Bosch heropende
het onderzoek in do zaak-Dobbelaere, burge
meester van Best, en bepaalde de behandeling
op 7 Januari 1909, met uitgebreid getuigen-
geboor, waarbjj de inspecteur van Tilburg.
V4H OSZÏH V43115» MZBZWZRIZE.
Hoenderfokkerij
V.
Do vorige week waarschuwden wjj aan 't
einde van ons opstel tegen het gebruik van
De Opr. Haarl. Crt geeft heden bjj haar
Zondagsblad een Schilderachtig stadsgezicht in
Haarlem, een juweel van graveerkunst, zoo
helder en scherp, als maar zelden te zien
wordt gegeven.
Baron^Gevaort, de bekende bestuurder van
het Koninkljjk Muziekconservatorium, te
Brussel, is Zaterdagmorgen op 80-jarigen leef
tjjd ocerleden.
&NDERWUS.
Tot onderwjjzer aan de voorbereidende
klasse der rjjks-normaalschool te Axel is
benoemd de heer C. T. Dieleman, onderwjjzer
aldaar.
Voor de Scholen met den Bjjbel is dit
jaar gecollecteerd te Tholen met Schakerloo
f 40.38 en te Wolfaartadjjk (gift) f 2.50.
KERKNIEUWS.
Te O o s t b u r g is na een langdurige
Heden ontvingen wjj dat artikel afgedrnkt,
tegeljjk met no. 51 van het Nederlandsch
Landbouwweekblad, waarin wjj een stukje lazen
over «Mengvoeders" van de hand van dr D.
J. Hissink, thans directeur van het Rjjksland-
bouwproefstation te Wageningen, vroeger te
Goes.
Wjj achten den inhoud daarvan voor hen,
die nog altjjd gebruik maken van mengvoeders,
van zooveel belang, dat wjj daarvan het een
en nndor willen overnemen, vooral ook om
de hoenderfokkers te bewjjzen, dat wjj in onze
meening over mengvoeders volstrekt niet
alleen staan.
Wel vermindert het gebruik van meng
voeders, zegt de geleerde schrjjver in het aan
gehaalde blad, maar hjj acht het daarom nog
niet onnoodig om dat onderwerp nog eens
opzettelgk te behandelen.
Als men de vraag stelt zoo gaat dr
Hissink voort waarom mengvoeders gekocht
worden, zal daarop hoogstens kunnen geant
woord worden omdat het gebruik daarvan zoo
gomakkeljjk is.
Maar tegenover het gemak bestaan verschil
lende bezwaren.
Vooreerst kan men de qaaliteit der bestand-
deelon der mengvoeders beter beoordeelen,
wanneer men ze afzonderlgk koopt, dan
gemengdwie een mengsel wil voeren, kan
dit desnoods zelf bereiden.
In de tweede plaats dienen de fantastische,
nietszeggende namen, waaronder mengvoeders
verkocht worden, meestal om de samenstel
ling voor den kooper te verbergen.
Ten derde en dit is wel het hoofdbe
zwaar kunnen aan mengvoeders geon eischen
worden gesteld van zuiverheid,
Men kan eene omschrjjving geven van 't
geen men verstaat door Jjjnmeel, rgstvoeder-
meel, maar aan welke eischen artikelen moeten
voldoen als «varkensvoer, kalvermeel, enz. (wjj
voegen daaraan toekraohtochtendvoeder,
eierlegmeel, hoendorbeschnit, kippen ochtend-
voeder enz. enz.), is niet te zoggen. Mengvoe
ders kunnen dan ook alleen dè.n door de
proefstations sIb onvoldoende zuiver beschouwd
worden
lo. wanneer schadeljjke stoffen aanwezig zgn
2o. wanneer het monster in bedorven toe
stand verkeert.
Het toevoegen van waardelooze, maar niet
schadeljjke stoffen, zooals rjjet-, koffie-, grond-
notendoppen enz. is geen reden om een meng
voeder voor gebrek aan voldoende zuiverheid
at te keuren.
Het is dan ook niet om te beweren zoo
ongeveer eindigt dr Hissink zgn sohrjj'
dat overal en ten allen tgde met mengvoeders
of zoogenaamde samengestelde voederstoffen
geknoeid wordt, dat hjj deze opmerkingen over
mengvoeders gemaakt heeft, maar alleen de
wetenschap dat mengen zoo licht in knoeien
ontaardt, omdat aan een mengvoeder niet de
gewone eischen van zuiverheid te stellen zjjn."
Wjj, voor ons, hebben daaraan niets meer toe
voegen en herhalen nogmaals den raad in
het vorig nommer gegeven.
Mengt, wanneer gjj gemengd voeder wilt
geven, zelf.
Dan weet ge ten minste wat ge voert.
We gaven de vorige week eenige voorschrif
ten, wat men aan de kippen te eten kan geven,
daarbjj de hoeveelbéid eiwit, veten koolhydra
ten, die per twee KG levend gewicht gevoerd
dient te worden en eindeljjk den raad de
opgegeven recepten niet slaafs te \olgen.
De hoeveelheid per kip als basis aannemen
de, kan men eenige van zjjn zwaarste kippen
wegen om de hoeveelheid eten te bepalen, die
men voor zjjne geheele verzameling noodig
heeft.
Vervolgens kan men een tabel raadplegen,
waarin de scheikundige samenstelling der voc-
dermiddelen is opgegeven, en tr&chte daaruit
zoo nauwkeurig mogelgk aan de gestelde
eischen te voldoen.
In het reeds aangehaalde werkje van J.
Pedersen-Bjengaard vindt men op blndz. 56
een ljjstje van eenige van de meest be-
langrgke voedersoorten met haar verteerbaren
inhoud aan werkeljjke voedingsstoffen, dat
voor den kippenhouder van groot nut kan zgn,
want daaruit kan hg gemakkeljjk berekenen,
wat bjj voert en wat aan zjjn voer ontbreekt,
of waarvan te veel voorkomt, vooral ook
omdat de Btoffen, die bjjzonder warmte- en
vetvormend, die welke vleeschvormend en
eierdrjjvend en dio, welke meer van eenalzjj-
dige samenstelling zgn, daarin door verschil
lende lettersoorten worden aangewezen.
Van dat ljjstje kan hjj een nuttig gebruik
maken, wanneer hjj het om een of andere reden
noodig oordeelt van voedermiddelen te veran
deren, 't zjj om den prjjs, 't zg om een bepaald
doel te bereiken, maar ook hierbg mag hjj de
voorzichtigheid niet uit het oog verliezen.
Kippen verlangen,evenals menschen en dieren,
wel afwisseling van eten per dag, maar wan
neer men van 't eene voedermiddel op het
andere overgaat, moet dit langzamerhand
plaats hebben, daarbjj voortdurend het oog
gevestigd houdende op den gezondheidstoe
stand en de productiviteit van zjju gevogelte
en daarnaast vooral zeer nauwkeurig boek
houden.
Eene hoenderfokkerij besturen, zoodat zjj
voordeel oplevert eischt studie, onafgebroken
studie. Zg, die zich verbeelden, dat men niets
te doen heeft dan op tjjd voeren en eiers te
garen, wanneer de kippen leggen, zullen al
heel spoedig bemerken, dat zg zich danig
vergissen.
Er is een tjjd geweest, dat een grondbezitter,
die een niet al te snuggeren stamhouder had
verwekt, zich troostte met de gedachte«hjj
kan ten minste nog boor worden".
Wjj zgn nog niet geheel uit den tjjd, dat
minder vlugge stamhouders, die over een
kapitaaltje beschikken, meenen een aangename
en voordeelige bezigheid te zullen vinden in
den aanleg van een hoenderpark, of zich bezig
te houden met de tamme-konjjnenteelt.
Èo voor het bedrjjf van landbouwer èn veor
dat van hoenderlokker is nntuurljjk in de
eerste plaats een kapitaal noodig, voor het
eerste meer dan voor het tweede, maar zonder
de noodige kennis, zonder voortdurende studie,
zonder onafgebroken opmerkzaamheid is de
hoenderfokkerij een aaneenschakeling van
teleurstellingen, een oorzaak van voortdurende
ergernis en het daarin gestoken kapitaal big ft
niet alleen renteloos, het loopt bovendien groot
gevaar gedeelteljjk oi geheel verloren te gaan.
Bebouwt men een stukje land oi een tuin
voor zjjn plezier, houdt men een toompje,
kippen om mooie vogels te hebben, m. a. w
doet men iets voor zgn liefhebberjj on
behoeft men niet te vragen, wat die liefheb-
berg kost en wat zjj opbrengt, dan mag men
nog al tegen veel regels zondigen, welke
zonden door een ruime beurs worden uitge-
wischtmaar is er sprake van een kapitaal,
dat rendeeren moet, dan wjj hopen deze
overtuiging bjj onze lezers en lezeressen voor
goed gevestigd te hebben dan dient er te
worden opgepast, dan is er meer noodig dan
alleen lief heb berg.
Wjj willen ons thans bezig houden met het
broeden. Alle rassen zgn daarvoor niet ge
schikt, en allo variëteiten van Italianen (Leg
horns) wel het minst.
Waar het hoofddoel der fokkorjj is eieren te
bekomen, moet men op vjjf tot tien kippen,
die witte eiers leggen, een broedhoen houden,
dat bruine of geelbruine eieren legt, die niet
gebruikt worden om te broeden. Op honderd
kippen met 6 hanen zou men dus kunnen
houden 12—15 Wyandottes of Lincolnshire
Buff kippen, die bekend zgn als goede broed-
stera en bovendien uitstekend voor do jonge
kuikens zorgen.
Het broeden en opkweekon van kuikens in
Januari en Februari is wel aardig, maar zelden
loonend, tenzjj men kan besohikkon over eene
groote beschermde ruimte, waar de jonge
dieren geen last hebben van het koude jaar
getijde.
Ook laat de bevruchting der eieren om dezen
tjjd te wenschen over. Bjj kunstmatig broeden
komt het dikwjjls voor, dat 1Ó0 wintéreïerea
slechts 25 kuikens levéren.
