MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
131- Jaargang.
1908
Vrijdag
25 December,
Middelburg 24 December.
Sprokkelingen.
Oil Stan en Provincie.
H°. 3oa
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm alhier en tel. weerbericht van het K. N, Met. Instit. te Bilt.
24 Deo.8 n vm. 36 gr 12 o. 38 gr., av. 4 n. 37 gr. Hoogste barom. stand 770.6 ta Brpslan;
laagste 7,50.0 te Haparanda. - Verwaohting tot den avond van 25 Dec.: meest matige ZO.
tot O. wind, betrokken lucht, mogeljjk neerslag en dezelfde temporatuur.
Advertenticn20 cent per rogel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andero familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Reclamos 40 ceut por regol. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverhoid en Geldwezen, is gerechtigd bet Algemeen Advertentie-Bureau A. DK LA
MAB Ax., 91.Z. Voorburgwal 866, Amsterdam.
deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf van den epoordienat komt voor
op do tweede zijde van dit blad.
Vrijdag, Eersten Kerstdag, verschijnt de
Midde'burgsche Courant niet, Zaterdag,
den Tweeden Kerstdag, daarentegen wèl.
Dan wordt zij, zoo eenigszins mogelijk, des
namiddags te ongeveer twaalf uur uitge
geven.
In de zitting der Tweede Kamer van Maan
dag 1.1. is, zooals gemeld, ook de kwestie der
drie nieuwe booten voorde Zeeland
besproken.
Aan die gedaóhtenwisaeling namen deel de
heeren Van Vliet, De Savornin Lohman, De
Klerk, Plate en Minister Bevers. Het ligt
voor de hand dat er, na al hetgeen daarover
reeds is geschreven en na het rapport van
Commissarissen dier Maatschappij weinig nieuws
meer viel moe te deelen.
Wjj boboeven daarom over de beraadslagin
gen in de Kamer niet uit te wjjden, maar wel
verdient de aandacht wat de heer Plate heeft
gezegd.
Hg toch nam den handschoen voor de directie
der Zeeland op, tegenover zjjn mede afgevaar
digde voor Rotterdam, don heer De Klerk, dio
beweerde dat »De Zeeland alles in 't werk had
geatald om de booten niet in Nederland te
laten bouwen."
Eu nu nemen wg uit de heden verschenen
Handelingen over wat de heer Plate, wien zeker
wel hald3 mag gebracht worden voor zjjn eer-
Ijjk en flink optreden in dezen, op die onge
motiveerde aanmerking liet volgen.
Hjj zeide dan
»A1 is het uur laat, ik gevoel mg toch ge
noodzaakt op te komen tegen de woorden van
mjjn geachten mede-afgevaardigde uit Rotter
dam. Ik meen van de besproken zaak iets af
te weten, al sta ik in geenerlei verhouding
tot de Maatschappij Zeeland, noch als commis
saris, noch als aandeelhouder. Ik voor mg
hob den indruk, dat het wel degeljjk de Maat
schappij aangenamer ware geweest deze bestel
ling te geven aan een Nederlandsche werf,
maar ik veroorloof mjj toch in alle beschei
denheid een vraag. Welk recht hebben top
om hier den staf te breken over de Maat-
Bchappg Zeelond, omdat zjj niet meer deed dan
waartoe zjj zioh verbonden had
In welk opzicht staat de Maatschappij Zee
land anders dan ieder ander, dan ieder onzer
Indien er hier ware geweest een contract,
waarbjj de Maatschappij Zeeland een subsidie
ontviüg van den Staat der Nederlanden, kan ik
begrjjpen, dat als contrapraestatie verlangd, ii
bindenden vorm geëischt kon worden de bouw
van de Bcbepen in Nederland, maar van een sub
sidie aan deze Maatschappij is geen sprake ge
weest. De Maatschappij heeft juist zooveel ge
kregen en misschien nog iets minder dan de
geldelijke diensten die zjj in werkelijkheid aan
den Staat der Nederlanden bewees.
Wg zgn het in dit opzicht allen eens, dat
het aangenaam zou geweest zgn indien de
Bchepen in Nederland gebouwd waren, maar
ik geloof niet dat wjj het recht hebben een
eisch te stollen, zooals dat op het oogenblik
onderneming volstrekt niet aan dacht om met
verlieB te contracteerendat hjj dus zeer goed
begreep, dat er geen kans was die schepen in
Nederland te bouwen en dat aan den heer
Minister was medegedeeld, dat men van mede
dinging afzag, omdat men door verdere onder
handelingen slechts tot tjjdverliea aanleiding
gaf, zonder kans op succes, terwjjl ook andere
redenen tot dat besluit aanleiding gaven.
Feiteljjk is, nadat de tjjd van iDschrjjving
reeds voorbjj was, aan de Nederlandsche
werven nog een gelegenheid gegeven om in te
achrjjven en deze, na onderling beraad te
hebbeB, hebben besloten om van die welwil
lendheid van de Maatschappij Zeeland geen
gebruik te maken.
Eerljjkheid en rechtvaardigheid gaat boven
alles. Er mag in deze zaak geen verwjjt
gemaakt worden aan de Maatschappij Zeeland.
Deze heeft gedaan wat zjj kon doen om deze
bestelling in handen van de Nederlandsche
indastrie te laten, maar van haar kan niet
gevergd worden dat zjj zoover gaat al het
andere totaal op zjjde te stellen."
Do jongste berichten omtrent V enezuela,
vooral de officieele mededeeling onzer Regee
ring dat aan de commandanten der oorlogs
schepen daar order ia gegeven de vlootdemon
atratios te doen ophouden, bewjjzen dat de
gespannen toestand daar is geëindigd.
Een paar bladen raden nog voorzichtigheid
m maar wg meenen wel op grond van de
feiten, waarvan wjj in ons bijvoegsel melding
maken, te mogen aannemen dat de bestaande
moeiljjkheden weldra geheel zullen zgn op
gelost.
Castro's rjjk is in elk geval uit.
Wjj schrgven het de Nieuwe Crt. na:
»Een oprechten gelukwensch is Nederland
en zgn kolonie aan de Nederlandsche regoe-
ring, on inzonderheid aan den Minister v;in
buitenlandsche zaken schuldig wegens het be-
bereiken van dit werkeljjk niet gering te
.tten succes. Het persoonlijke beleid van
den heer De MareeB van Swinderen, die zich
dezen een vooruitziend, kalm en toch be
slist bewindsman toonde, heeft daartoe onge-
twjjteld een zeer belangrjjk deel bijgedragen."
Gelukkig voegen wjj er bjj dat de
Regeering zich niet door het opgewonden
schrijven en drjjven van sommigen van de
wjjs heeft laten brengen.
Er was gemeld dat in de Kamerzitting van
Dinsdag, na de mededeeling omtrent de heuge
lijke tjjding betreffende onze Koningin, de
president zjjne woorden van ingenomenheid
en vreugde zou gesproken hebben uit naam
der geheele Kamer.
Dit bljjkt niet juist te zgn geweest.
De heer Röall had alleen verklaard te
spreken voor de Kam er. En hjj deed dit
tweemaal.
Er was voor den heer Troelstra dus te
minder reden voor zjjne verklaring, die in
laude zooveel aanstoot geeft.
bewerkte zjj dat een Nationaal Bureau voor
Vrouwenarbeid werd opgericht, een permanente
vraagbaak voor de arbeidende of arbeidzoe-
kendo vrouwen.
Dit Bureau is tot Btnnd gekomen en Marie
Jurgius was vanzelf aangewezen om als direc
trice op te treden.
Hare gezondheidstoestand drong haar ochter
die botrokking neer te leggen.
Do Koningin voreerde huar het ridderkrnis
dor Oranje-Nassau-orde."
Omtrent de begrafenisplechtigheid verwjjzen
ij naar de Laatste berichten in dit nomrner.
i wjjdt
Wat de bouw in Engeland betreft, geloof
ik, dat men in hooge mate onbilljjk ia. Het
spreekt vanzelf, dat, waar hier in Nederland
de scheepswerven niet bjj machte waren om
meer dan een schip tegeljjk te bouwen, terwjjl
in Engeland werven waren, die de drie schepen
te geljjk bouwen konden, de EugeUche werven
reeds uit dien hoofde goedkooper konden
bouwen dan de Nederlandsche, waarbjj nog
kwam, dat het gebrek aan werk aan de Engel-
sche en Schotsche werven veel grooter was
dan in Nederland.
Ik zal mededeolen wat mjj is gezegd door
den directeur van een van de mededingende
Nederlandsche werven. Deze heeft mjj mede
gedeeld, dat het voor hem volkomen zeker
was, dat door de Engelsche werven de bouw
zou worden aangenomen ver boneden kostprgs,
omdat de schaarsohte aan werk aan de Engel-
Bche en Schotsohe werven daartoe drong, ter
wjjl hjj er als directeur dier Nederlandsche
Aan mejuffrouw Marie Jun
de Arnh. Crt. de volgende regelen:
Met deze verdienstelijke vrouw
gaan iemand van groote beteekenis in de vrou
wenbeweging. Ala onderwjjzeres aangevangen,
werd zjj eigenljjk in deze richting eerst ge
vormd toen zjj secretaresse werd van movr.
Van der Hucht. In de zes jaren van die
trekking vond zjj ruimschoots
om haar organiseerond talont aan den dag to
;en dienste van de vrouw in de maat
schappij.
Haar groote werk, waardoor ze zich voor
al tjjd verdienstelijk heeft gemaakt jegens de
Nederlandsche vrouwenbeweging, was in 1891
de voorbereiding voor de nationale tentoon
stelling van vrouwenarbeid.
Deze tentoonstelling ging uit van een door
baar opgerichte vrouwenvereniging, welker
hoofdoel was: de uitbreiding van den werk
kring der vrouw te bevorderen.
Men weet dat de tentoonstelling geduronde
oenige maanden de concentratie iB geweest van
don arbeid en het denken der Nederlandsche
vrouwen en dat Marie Jungius, die het initia
tief nam, er de ziel van was, er met haar
volle energie aan arbeidde.
Toen in 1900 bleek dat de tentoonstelling
een niet onbelangrijk batig saldo opleverde1
Wjj vestigen de aandacht op de gele
genheid, die gedurende de Kerstdagen en Zon
dag wordt gegeven, om in de kegelbaan der
sociëteit De Vergenoeging alhier te bezich
tigen het scheepsmodel, voorstellende de Jacob
Heemskerck, zooals luen weet met kleine
hulpmiddelen vervaardigd door Casper Mulder
te Vlissingen.
Op de rgwielon-falirii-k van den heer P.
J. Wjjtenburg alhier ia, door de eigen
werklieden, een aardige kindiruut uuobiel ver-
vanrdigd, die, m plaats, van door een motor,
door trappen in beweging kan worden gebracht.
Het mooie werkstuk, in alle opzichton over
eenkomende met e"n Werkeljjke auto, biedt
plaats voor een tweetal kinderen en kan met
geringe krachtsinspanning worden voortbe
wogen,
de etalage van den winkel van den heer
Wjjtenburg trekt het veel bekjjks.
Do sergeant H. J. P. Wemaer, van het
2e bataljon 3e reg. infanterie te Middel-
gis benoemd tot concierge aan het
stadhuis te Alkmaar en tevens tot bewaarder
van het stedeljjk museum aldaar.
Heden morgen, omstreeks half zeven, ge
raakte de 39 jarige W. v. W., die zich aan
boord van de in de Bierkade alhier liggende
stoomboot Stad Gent II wilde begeven, waar-
chguljjk door de duisternis misleid, te water.
Hoewel hjj er door den kapitein en den
stuurman van genoemde boot spoedig uitge
haald werd en dadelijk pogingen aangewend
werden om do levensgeesten op te wokken,
blekon die to vergeefs. Een ter hulp geroepen
geneesheer kon slechts den dood constateeren.
De ongelukkige waa gehuwd en vader van
vier kinderen.
Uit viiBsiDgen
Woensdag middng kwam do dagboot Enge
land met 1300 zakken post aan.
Dat is hot grootst aantal dat tot nu toe ooit
is aangebracht.
Zeven rjjtuigen waren voor het vervoer
noodig.
De voetbalverenigingen Olympia en Vitesse'
beiden te Vlissingen, hebben zich gecombi
neerd en zullen voortaan bekend staan onder
den naam van V. V. C.
De Minister van Marine heeft zjjne tevre
denheid betuigd aan den loodsschipper der le
klasse J. Mejjnderts en verdere opvarenden van
den loodsBchoener No. 15 aldaar, voor
voortvarendheid, aan den dag gelegd bjj de
hulpbieding aan de op 26 November jl. te
water geraakte bemanning van de jol van dat
loodsvaartuig. VI. Crt.)
Tegen den heer G. F. Kerkhof, predikant
bjj de Gereformeerde gemeente te Souburg,
is, naar men ons meldt, een klacht ingediend
ter zake dat hg op 11 Dec. een huwoljjk ker
kelijk heeft ingezegend, zonder zich voorat to
hebben overtuigd, dat dit huweljjk door den
ambtenaar van den burgerljjken stand was
voltrokken.
Het in het Koeten gezonken schip,
waarvan wjj reeds melding maakten, bljjkt te
zgn de sleepkaan Albatros 11, schipper Itykens,
geladen mot guano en bestemd naar Ant-
rpen.
Hot schip is geheel verloren, daar hot, na
uur onder water gezeten te hobbon, door
idden bljjkt gebroken te zgn. Men zal trach-
tou nog oen gedeelte der lading te borgen.
Do raad van Üud-V ossemeer heeft
de commissie, belast met het onderzoek
uaar de mogeljjkheid der overbrugging van de
Eendracht bjj Tholon, een bjjdrage vim f 10
verleend, als tegemoetkoming m de voorloopig
te maken onkosten.
Aldaar wordt in dezen tjjd van het jaar de
houtklamp" verkoebt, d. i. de verzameling
bont van den snoei van de talrjjke hoornen,
waarmede al de djjken der Ambachtsheeren
zgn bezet. Voor de kerkeljjko armbesturen.
getale van drie, worden dan steeds een
100 tal mutserde voor elk gereserveerd, ter
uitdeeling onder de armen van elke gezindte.
De 100, toegedacht aan bet R. Kath. armbe
stuur, lagon nog alleen op de bewaarplaats
an deze word dezer dagen circa de helft
stil weggenomen.
- Men meldt ons uit S c h o o n d jj k e, ter
aanvulling van het bericht in ons vorig
noramer
Bjj de begrafenis vun den heer P. van Houte
werd het woord gevoerd voor den wethouder
Lutejju, die in gevoelvolle woorden, voor een
overtalrjjk publiek, bet verlies schetste, door
den dood van den burgemeester geleden, niet
alleen door de bewoners van Schoondjjke, maar
ook door het grootste deel van dit district,
getuige zjju laatst plaats gehad hebbende
verkiezing tot lid der Staten.
De plaatsen, door het overigden opeugevallen,
zullen vervuld worden zeide spreker dit
een eisch der maatechappjj, maar velen
zullen den 1 riend nog langen tjjd missen. Een
woord van hulde nog aan deze plaats moge
voor de aanwezige familie als troost zjjn.
De lange stoot maakte indruk op het tal
rjjke publiek, dat zich voorbeeldeloos gedroeg,
zoowel gedurende den gang naar bet kerkhof
alb <>p den doodenakker.
Het was dan ook een woord uit het hart
•en de heer Iz. van Houte, oi l-burgemeeptor
van Ojstburg en broeder van don overleg e,
een woord van dank sprak voor de innige
deelnoming bjj het verlies van den beminden
dóode.
Iu de woek van 16 tot en met 22 Decern
ber 1908 zgn in Zeeland voorgekomen 15
gevallen van roodvonk, waarvan 3 te Arne-
muiden, 2 te Graauw en Langendam, 1 te
Kattendjjke, 2 te Koudekerke, 1 te St. Laurens.
3 te Overslag, 2 te Vlissingen en 1 to Zuid-
dorpe4 van diphtheritic, waarwan 1 te Hon-
lODisae en 3 te Neuzen.
Verkoopingen, enz.
Door de landbouwvereeniging te Seroos-
kerke is aanbesteed de levering van 180,000
K.G. Buperphosphaat 140/o, franco Middelburg
i Veere.
Hiervoor was ingeschreven door: Wed.
Grooaman, IJzendgke, f 2.32Dordtsche Kunst-
mestmaatsehappij, f 2.30; Van Aardenno, Dordt-
recht, f 2.26; Zeeuwsche Voeder- en Kunstmest-
handel vlh. S. en M. Boogerd, te Middelburg,
voor f 2.24. alles de 100 K.G.
De levering is gegund aan den laagsten
inschrijver.
INGEZONDEN STUKKEN.
Ingezonden stukken worden In gcengeval teruggezonden.
den bloei van onze aloude visschersplaats. in
de laatste jaren in deze richting is gedaan.
Voor den tegen woord igon stand dor zaak is
het voor uwe lezers voldoende te weten, dut
eenige maanden geleden de heer J. Sieroveld,
•ischbandelaar te Arnomuiden, meende met
behulp van den hoor Van der Bjjl, geneesheer
aldaar, een procedë gevonden te hebben, om
garnalen zoodanig to consorvooron, dat 2jj na
maanden lange bewaring nog niot van verache
te onderscheiden waren.
Na besprekingen met enkele personen werden
eenige potten mot op deze wjjze behandelde
garnalen, eenige maanden geleden, door den
secretaris der gemeente Arnomuiden, den heer
Wabeke, en den heer Van der Bjjl verzegeld.
Jl. Maandagavond nu werd eene vergadering
gehouden van verschillende heeren, te Arne-
uiden, Middelburg en Xouzen woonachtig,
die zich voor deze zaak interesseereu.
In die vergadering werden cnkole dezer
verzegelde potten geopend en werd algemeen
(ook door personen van buitenaf) geconsta
teerd dat die garnaleD, uitmuutond van smaak,
niet van versche te onderscheiden warou, en
verre stonden boven garnalen welke door
andere pelleryen, in blik geconserveerd, in den
handel worden gebracht.
Nadat door de vergadering mot den heer
Siereveld overeenstemming verkregen was
over de wjjze en don prjjs waarvoor hg z{jn
»im aan de eventueel op te richten Naam-
looze Vennootschap wilde overdoen en nadat
verschillende, op verzoek, door den heer
Willem P. J. van der Slugs te Middelburg ge
maakte berekeningen was gebleken dat eene
loonende exploitatie van bet artikel mogelgk
was, werd door een veertiental heeren bosloten
nu&mlooze vennootschap tot het op die
wjj/.e conserveeren en in den handel brengen
m garnalen op te richten.
De heeren P. W. H. de Kan te Middelburg,
Kousemaker Jr. to Arnemuiden on Willem P. J.
van der Slugs te Middelburg werden door de
'ergadering belast met het opmaken der con-
cept-Btatuten en de heeren Waboke, Crueq en
Siereveld te Arnemuiden met bet zoeken van
geschikt gebouw, waarin in do a.s. cam-
pagno de werkzaamheden kunnen worden
verricht.
Zooals uwe correspondent ook meldde, de
vc.-iootschap is voornemens de geheele be
handeling van het product volgens de strengste
eischen der hygiëne te doen plaats vinden
en hoopt, ofschoon de zaak natuurljjk in de
eerste plaats eeno gowono handelsonderneming
is, indirect ook te kunnen werkzaam zgn tot
eene verbetering van de tegenwoordige treurige
toestanden onder de Arnemuidsche visBchera-
bovolking.
Teneinde echter alle luchtkasteolen tegen
te gaan, wenschon wjj hier nadrukkelijk te
verklaren dat er in het a. s. jaar volstrekt
nog geen denken aan kan zgn dat een 40 a 60
personen in die onderneming werk zouden
kunnen vinden. Het is en bljjft voorloopig nog
slechts eene proef welke genomen wordt.
Staagt deze proef, dan zal eerst de zaak
met alle krachten worden aangevat en zal een
dergeljjk en denkeljjk wol hooger aantal per
sonen aan de onderneming hun brood kunnen
verdienen. V. D. S.
Middelburg, 23 Dec. '08.
De St.Cl. no. 302 bevat wetten tot natu
ralisatie van D. Riemens, geb. te Axel, wonen-
do to HamburgB. van Hove, gob. te Koe
wacht, wonende to Borgerhout; M. Pouwelsen,
geb. te Middelburg, wonende te BerchemH.
J. van Vooren, geb. te Eede, wonende te Gent
L. Polak, geb. te Zierikzee, wonende te Londen;
A. J. Ammerlaan, geb. te Goes, wonende
Londen.
Door de notarissen in de arrondissemen
ten Middelburg en Zierikzee zgn in
de Kamer van toezicht, gevestigd te Middelburg,
herkozen als lid de notaris H. J. van Nouhuys
te Zierikzee en als plaatsvervangend lid de
notaris L. E. A. Liebert te Kapelle.
Als bewaarder der minuut-acten enz., aan
wezig in de algemeene bewaarplaats te Zierik
zee, is door gemeldo Kamer, in de plaats van
den overleden notaris Van der Lok do Clercq,
aangewezen do notaris H. J. van Nouhuys.
Garnalenpellerjj te Arnemniden
Mgn heer de Redacteur.
Waar uw correspondent in uw jongste
nommor eenige mededeolingen doet aan
gaande de te Arnemuiden op te richten
garnalenpellerjj, zult u mg verplichten daar
omtrent het volgende in uw geëerd blad te
willon opnemen.
Reeds lang werd door meerdere personen,
getuige hetgeen V. d. S. reeds enkele jaren
geleden in uw blad schreef, gevoeld dat in
verband met den steeds achtoruitgaanden toe
stand der Arnemuidsche garnalenvisBchere, een
meer voordeelige verkoop van de vangst, dan
die aan de Londenscho markt, eene dringende
eisch werd.
Het idee eener garnalenpellerjj, zooals deze
te Brouwershaven en te Stellendam bestaan,
werd dan ook reeds meermalen geopperd.
Edoch aan eene dergeljjke inrichting zgn
groote financieele en andere bezwaren ver
bonden.
Het zou nu te veel van uwe plaatsruimte
gevergd zjjn om alles te releveeren wat door
verschillende personen, die belang hebben bjj
s nam,
's morg.
's nam.
Verz nding en laatste buslicnting dor MAIL
aan het postkantoor te Middelburg
OOST-INDIË.
(Alles plaatselijke tjjd.)
Amsterdam(Nedorl.)(6) 25 Dec. 6.49 Bnam.
Brindisi (Eng. dienst) 25 Dec. 1.'s nam.
Marseille Lloyd) (a) 29 Deo. 6.49 's nam
Napels (Duitsche dat.) 30 Dec. 1.'s nam
Botterdam (Lloyd) (b) 1 Jan. 6.49
Marseille (Fr. dienst). 2 Jan. 6.02
Genua (Nederl.) 5 Jan. 6.49
a) Sappletoire verzending van
briefkaarten en aangeteekondo stukken den
olgenden morgen te 6 uur.
(6) Mot deze gelegenheid wordt alleen ver*
bondon op verlangen van de afzenders, blij
vende uit eene aanwjjzing op het adres of uit
de waarde der aangekoolito frankeerzegels.
Mot de Duitsche booten wordt alleen ver
zonden de correspondentie Sumatra's Oostkust»
voor Atjeh en Onderhoorighedon, Riotiw»
Falembang, Banka, Billiton en Borneo; voor
het overige gedeelte van Ned. Oost-Indië al
leen op verzoek.
WBST-ISDIB.
ruracao over Queens-
town26 Dec. 10.13 's avonds
Suriname via Sout
hampton 26 Doc. 6.02 's morg.
Curacao met K. W. 1.
maildienst. (Op ver
langen.)7 Jan. 6.49 'sn&mid
8anname via Amster
dam 7 Jan. 6.49 'snamid
8urinnroe via St. Na-
taire.8 Jan. 6.02 's morg.