MIDDELItlRGSCHE COIRWT.
Vrijdag
11 December,
Kameroverzicht.
Rif Stan en Provincie.
H". 293
131' Jaargang.
1908.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm alhier en tel. weerbericht van het K. N. Mot. Instit. te Bilt.
10 Deo. 8 u.vm. 41 gr., 12 o. 44 gr., av.4 n 44 gr. Hoogste barom. stand 773.1 te Horta,
laagste 732.1 te Thorshaven. Verwaohting tot den avond van 11 Deo krachtige tot storin-
a htige Z.W. wind, zwaar bewolkte tot betrokken lucht, regenbuien en iets zachter temperatuur.
Advortentiën20 cent por regel. Bij abonnement veol lager. Geboorte-, dood- en
allo nndoro familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke rogol mooi
20 cent. Reclames 40 cout per regel, tiroote lettors naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advortentiën en reclames, niet afkomstig uit Zooiand, botrotrende
Handel, Njjverhoid en üoldwezon, is gerechtigd bot Algemeen Atlverlenlle-Iliivenn A. I>R LA
MAK Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Middelburg 10 December.
Bü de Zeemilitie.
Men zond ons circulaire no. 1 van de
Nederland"ohe Vereeniging Onze Vloot met
„vriendelijk verzoek ter recensie."
Zulk eene beoordeeling ligt niet op onzen
weg waar die aflevering meerendoels mede-
deelingen bevat en een adres aan de Tweede
Earner om, overeenkomstig het standpunt
der VereenigiDg, bij baar aan te dringen
„om de Rogeering krachtig te steunen in
haar pogen om zeemacht en kustverdedi
ging te verheffen uit den staat waarin zij
thans verkeeren."
Op dit oogenblik is dio Kamer aan de
behandeling der Marine-begrooting juist
bezig, en heeft elk lid reeds zijn Btandpunt
tegenover de eischen van den Minister wel
bepaald. De heerschende strooming is, met
het oog op onzen flnanoieelen toestand, ge
richt op bezuiniging, met welk streven wij
ons ten volle kunnen vereenigen.
Dat met het oog op onze Koloniën
echter de zuinigheid de wijsheid niet mag
bedriegen, beamen wij met de Vereeniging.
Maar de Kamer is hieromtrent nu door
dit adres dt. 12 November door Onze Vloot
voldoende in- en voorgelicht.
Over den inhoud daarvan een polemiek
te voeren, komt ons vrijwel overbodig voor.
Wij meenen dan ook dat het met dit
verzoek om recensie meer de bedoeling is
op die ciroulaire der Vereeniging de aan-
dacht te vestigen.
En dat willen wij wel doen naar aanleiding
van een daarin voorkomend schrijven van
een lid der Vereeniging, vader van gezonde,
levenslustige en met de zee dweepende
jongens, waarin hij wijst op de moeilijkheid
om naar de bestaande Militiewet (1901)
zijn jongens mettertijd hun dienstplicht bij
de zeemilitie te doen vervallen, houdende
hij zich overtuigd dal zij ware daartoe
gelegenheid, deze met beide handen zouden
aangrijpen.
Hij schrijft hieromtrent het volgende
>Zooals thans de aanwjjzing voor de zee
militie geschiedt, is het vrjjwel uitgesloten
dat een jongmensoh, die een Hoogere Burger
school of andere inrichting van middelbaar of
hooger onderwjja bezoekt, indien hp bp de
oting wordt aangewezen voor de militie, dienst
gaat doen by de Marine. Immers zjj kunnen
niet behooren tot hen die een der in de op
roeping vermelde bedrjjven uitoefenen.
Werd deze jongelui bp hun dienstplichtig
worden de kenze gelaten tusschen zee- of
landmacht, dan ljjdt het geen twjjfel of een
groot aantal en wel voornameljjk die welke
in havenplaatsen of aan de rivieren wonenen
hun liefhebberij in zwemmen, roeien en zeilen
hebben kannen botvieren, zullen met groote
voorliefde hun diensttjjd bp de Marine wen-
schen door te brongen.
Men kan zich niet denken dat het mogelpk
zon zpn de gelegenheid onbeperkt open te
stellen omdat deze jongelui, hoewel voldoende
vakkundig om als zeemilicien dienst te doen,
niet kunnen bezitten die mate van gehardheid
en varensman s eigenschappen die een visscher-
man op dien leeftjjd reeds bezit.
Doch het is niet ondenkbaar dat die jongelui,
wanneer de eischen, waaraan iemand moet vol
doen om zeemilicien te worden, bekend zjjn>
zich gaarne zullen voorbereiden voor de taak
waartoe zjj bjj voorkeur geroepen zouden wil
len worden.
Een zeker gedeelte van deze soort zon de
lichting zeemilitie elk jaar wel in zich kun
nen opnemen en men mag verwachten dat dé
gunstige invloed, die deze jongelui op hun
medeschepelingen vóór den mast zullen uit
oefenen, grooter zal zpn dan bjj miliciens aan
den wal, omdat de schepelingen in 't dage-
ljjksch leven aan boord veel meer op elkaar
zpn aangewezen dan aan den wal, waar ieder
meor zpn eigen weg kan gaan.
Zeker zou een maatregel in deze richting
tengevolge hebben dat de Marine meer bekend
en dus minder onbemind zou worden onder de
meer-ontwikkelde lagen van ons Volkdat in
onze vertegenwoordigende bestuurscolleges
mettertpd menschen zullen zitting hebben die
pit eigen aanschouwing en ondervinding kun
nen meespreken omtrent toestanden bjj de
Marine, wat thans alleen het geval is mét'
leden van de zeemacht van boogaren rang,
die allicht het gevaar Ioopen bjj bun mede-
deelingen omtrent Marinezaken beschouwd te
worden als te preeken voor eigen parocbie.
Een eerste gunstig gevolg zou dan wel zjjn
dat scheeve beoordeelingen over toestanden
aan boord van oorlogschepen, uit onkunde of,
om andere redenen gepubliceerd, minder in
gang bjj het Nederlandsche volk zouden vin
don, terwpl hot aanzion der Marine er door
Z3u worden verhoogd.
Men mag ook veronderstellen dat ontwik
kelde jongelieden zich eerder zullen thuis
gevoelon in het zoo samengestelde complex
van een hedendaagach oorlogschip en de ver
schillende voorschriften, reglementen en orders
gemukkeljjker zullen opnemen en onthouden
dan miliciens van geringere ontwikkeling."
Deze kwestie verdient zeker wel de aan
dacht, al zal voor de aanstaande indeeling
dor militieplichtigen stel daar waren
onder hen liefhebbers voor de Marine
van de thans bestaande regelen niet kunnen
wozden afgeweken.
Aan het vervullen van den dienstplicht
bij do Marine en hierop mag wel eens
gewezen worden zijn, tegenover het dienen
bij het leger, voordeelen verbonden.
Zoo o.a. moet men bij dit laatste, wat de
onbereden wapens betreft, vier of acht
maanden dienen, dan nog eenige keeren
opkomen, en verder bij de Landweer zijn
plichten nog vervullen.
Bij de bereden corpsen is de diensttijd
iets langer, doch men is daarbij vrijgesteld
van don dienst bij de landweer, wat ook
bet geval is voor de torpedisten.
Bij de Marine daarentegen behoeft men
slechts acht maanden te dienen en dan nog
eenmaal, gedurende vijf weken, op te komen.
Men blijft echter dan nog ongeveer vijf
jaar dienstplichtig, maar dat is drie jaar
korlerdan bij de militie te land.
Ons zijn gevallen bekend van jongelui
uit den zeer gegoeden stand die daarom en
omdat zij last hadden in varen de Marine
verkozen en van oen hunner vernamen wij
dat het hem goed was bevallen.
Zeer zeker: ook aan dien dienst zijn
bezwaren verbondenen er blijft nog heel
wat te wensohen over, maar het was in
menig opzioht nog meegevallen.
Er heeiacht nu eenmaal, en lang niet
zonder reden, een vooroordeel tegen de
Marine.
Wie de gebreken, welke daaraan kleven,
keutwie leest, welke grieven men daar
tegen heeft al mogen die vaak overdre
ven worden, zal begrijpen dat nog slechts
weinigen opgewekt zich gevoelen daarbij
dienst te nemen.
Wie hieromtrent uit ervaring een of
ander kan meedeelen, zon een goed werk
verrichten omtrent dit vraagstuk, dat met
het oog op den pensoonlijken dienstplicht
van meer belang is geworden, zijn licht
eens te doen schijnen.
Wij stellen gaarno daarvoor ook onze
kolommen besohikbaar, mits men dit in
zooveel mogelijk beknopten en passenden
vorm doe.
Hot hoofdbestuur van Onze Vloot ver
klaart zich wel te kannen vereenigen met
de bedenking, door den briefschrijver ge
opperd tegen art. 137 der Militiewet en
zijne toepassing. Het gaat zelfs verder en
meent dat de hnidige wijze van reeruteo-
ring der zeemilitie ook in andere opzichten
te wensohen overlaat. Zoo b.v. de ponds
pondsgewijze verdeeling van de zeemilitie
over de verschillende provinoiën een stelsel
dat zeker getuigt van de zncht om stipt-
eerlijk te zijn in de toewijzing van militaire
lasten, maar dat als keerzijde van de
medaille ons juist niet het beste schenkt
van wat beschikbaar komt.
„Hoe dit zij, reeds om de Zeemacht
meerdere populariteit te verschaffen ook
in de meer bevoorrechte maatschappelijke
logen zou het aanbeveling verdienen de
zeemilitie toegankelijk to maken voor jon
gelieden als door den briefsohrjjver be
doeld die thans niet zonden zijn te
brengen onder beroepen, als de militiewet
vermeldt.
Waarbij in 't oog zjj. te houden dat die
jongelieden goede diensten kunnen ben ijzen
als ingedeelden bij de kustwacht, als seiners,
schrijvers, enz."
Aldus genoemd hoofdbestuur.
Voorzeker zou door eene indeeling der mili
tieplichtigen in den aangegeven geest het doen
dienstnemen bij de Marine zeer in de hand
kunnen worden gewerkt, maar daarvoor kan
Blechts een boperkt aantal hunner in aan
merking komen.
De lust om meer bij de zeemacht zijn
militieplichten te vervullen, zal eerst dan
aangewakkerd worden wanneer de naam
van onze Marine, die nu nog op grond van
ongunstige toestanden van vroeger niet al
te best is, meer in eere komt en onjniste
berichten daaromtrent op afdoende wijze
worden weerlegd.
Hieraan kan de Vereeniging ook moe-
werken door over dit punt in haar orgaan
of in de gewone pers, mededeelingcn te
doen ter weerlegging van vele booze ge
ruchten en vooral door in hare circulaires
aan te dringen op al wat verbetering bren
gen ksn in bestaande, miuder goede toe
standen.
Daardoor alleen zullen jongelui, die de
zee boven het land verkiezen, ook omdat
zjj meer van de wereld willen zien, aan
gemoedigd worden tot het dienstnemen bij
de Marine.
Zitting van Woensdag.
De bogrooting van Marine was heden aan
de orde, waarbjj natuurljjk de heeren Hugen-
holtz, Dujjmaer van Twist, Thomson en Ver
heg in het vuur kwamen.
Dit is ieder jaar zoo geweest, en was ook nu
weder het geval. Zolfs wat die heeren in het
midden hadden te brengen, verschilde niet
veel van hetgeen zjj verleden jaar op hun
verlanglijstjes hadden staan.
Het eenige onderscheid daarbjj is dat de
Minister van Marine, die toch al geen erg
krachtig bewindsman is, door zjjn overgaan in
het kabinet Heemskerk nu nog zwakker komt
te staan.
Hierop werd dan ook met den noodigen na
druk door den heer Thomson gewezen.
Des Ministers «maatregelen tegen de ontucht
der schepelingen," schenen met zjjn verwis-
soling van politieken chef een merkbare ver
andering ondergaan te hebben.
Het «bordeel verbod", dat wjj nu van dezen
Minister m voorbereiding te wachten hebben,
was verleden jaar nog niot aan den horizon
zichtbaar. Er zal nu een heel complex van
voorschriften komen om genoemde onzedelijk
heid ondor het marinepersoneel in te perken.
Toch wBB de heer Duymaer van Twist hier
mede nog niet tevreden.
Hjj vond die onzedeljjkheid «vreeseljjk" en
«getuigde" wel een half uur lang voor zjjn
hoogheilig beginsel, werkende met allerlei
griezelige cgfertjea.
Z.Ex. zat onverstoorbaar deze redenaars aan
te kgken. Mot «ontroering en verontwaardi
ging" had de hoer Hugenholtz de memories
van dezen Minister gelezen. Omwapening van
tweo schepen 'type Korlenaeraanbouw van een
onderzeeër en twee torpedojagers, b|j elkander
circa 4'/i millioen kostende en dit bjj den
trourigen financieelen toestandBovendien,
het was en bleef een Janboel bjj de Marine
Het mindere personeel wordt slocht betaald,
slecht behandeld en slocht gehuisvest. Deze
afgevaardigde had niet het minste vertrouwen
in het beleid van dezen Minister, evenmin als
de hoer Thomson, die het denkbeeld van één
departement van landsverdediging weder eens
op het tapjjt bracht.
De heer Verhey zeido, dat bjj het overgaan
Z.Ex. niet kwaljjk nam een Minister van
Marine staat geheel buiten do politiek. Alleen
moest hjj opkomen tegen al te drastische
maatregelen om de «zedeljjkheid" der schepe
lingen te verhoogen. Men moet het leven der
Jantjes kennen I waareohuwdo deze afgevaar
digde terecht. Overigens liet bjj zich nogal
welwillend uit.
Tegen de omwapening van de Kortenaer-
sckepen waren zoowel de heeren Verhey en
Thomson, als Duymaer van Twist en Hugen
holtz.
Daarvan kan dus wel eens mik-mak komen 1
Bjj het opmaken van do nominatieljjet voor
de benoeming van een lid in den Hoogen
Raad word na herhaald stemmen het volgend
resultaat bereikt:
le candidaat mr. L. Loder, met 41 stem
men tegen 35 Btemmen opden beer W. Bosch
uitgebracht.
Do laatste kwam no. 2 op het Ijjstje en no
3 werd mr Pleyte.
Heden avond Financiën, en morgen voort
zetting met Marine.
TWEEDE KA WIER.
Uit de inlichtingen op het adres van P. F
Wjjue en,23 andere visschers te Philippine,
ter zake van bet nemen van maatregelen in
het belang der mosselviascherjj, bljjkt dat de
desbetreffende Ministers in hoofdzaak de ge
dane klachten gegrond ootdeelen. Zjj erkenen,
dat het zeker verkiesljjk ware dat de mossel-
banken in de Westerschelde en aanliggende
wateren publiek konden worden verpacht,
doch de regeeringen van Nederland en België
hebben ziob verbonden de viescberij in wateren,
waarin de ingezetenen der beide laudrn ge-
ljjkeljjk tot visBchen gerechtigd zjjo, niet te
verpachten. Pogingen zjjn aangewend om daarin
verandering te brengen, hetgeen echter nog
niet is gelukt.
Verder erkennen de Ministers dc gegrond
heid der klacht, da nog altjjd een groot aan
tal Nederlanders en Belgen, gehcol vreemd aan
het visschersbedrgf, aan do loting deelnemen.
Het komt aan de commissie, in wier handen
het adres gesteld word, wenscheljjk voor dat,
teneinde dergoljjke misbruiken in het vervolg
te doen ophouden, bjj het Belgisch gouverne
ment opnieuw pogingen worden aangewend
om aan een en ander een einde te maken.
De commissie vertrouwt dat zal worden
voortgegaan om in het belang der viascherjj
zoo vrjjgevig mogoljjk to zjjn met het geven
van vergunningen voor het weghalen van
mosselzaad, waar dit zonder g'oot nadeel
voor de zeeweringen kan geschieden.
In de Woensdagavond gehouden zitting is
de behandeling van hot hoofdstuk Financiën
aangevangen.
Verschillende punten werden besproken, o.a.
door den heer Schaper de kl&chtcu over het
rentambt Hulst van het kroondomein.
Die klachten zullen, zeide hjj, wel onder
zocht worden bjj de door Minister Veegens
ingestelde enquête. Hg wacht den uitslag daar
van af, doch merkte reeds nu op, dat in de
pachtvoorwaarden de pachters vrjjwel zjjn
onderworpen aan eenzjjdige beslissingen van
den verpachter. De rentmeester-burgemeester
in bet ambt Hulst is daar nagenoeg alleen-
heerscher. Het deed hem genoegen te kunnen
zeggen, dat hjj op een reis door de streek niets
dan goeds van dien persoon hoorde en van
diens karakter. Hg schakelde den persoon uit,
doch had den indruk dat het stelsel niet
deugt en dat alle boeren en inwoners der
streek onder den druk zitten van den man in
wien nagenoeg alle ambten zjjn vereenigd en
die, gelukkig, toevallig een verlicht despoot
is. De Minister zorge er voor dat de rent
meester in den vervolge niet tevens burge
meester zjj.
Het hoofdstuk werd ten slotte goedgekeurd
Benoemingen enz.
Bjj kon. besluit is eervol ontslag verleend
aan L. J. Bruinsma uit zjjne betrekking van
notaris te Bolsward en aan mr E. H. Kareten
nit zjjne betrekking van vice-president van het
gerechtshof te Arnhem, onder dankbetuiging.
De winkeliers vereeniging E. M. O. S.
alhier heeft zich met een adres tot Burg.
en Weth. gewend, om te verzoeken het daar
heen te leiden dat de marktdag van 24 De
cember a. 8., met hot oog op het Kerstfeest,
worde bepaald op Woensdag 23.
Adressanten meenen dat dit ten goede zal
komen aan tal van neringdoenden, vooral ook
in verband met de wekeljjksche verzending
van goederen per beurtschippers op de ver
schillende plaatsen in onB gewest en de leve
ring van granen enz. door de landbouwers uit
onze omgeving.
In ons vorig nommer kwam een aankondi
ging voor omtrent de gelegenheid die er b|j den
heer M. van Boven bestaat om op dat adres
te teekenen.
Uit Vlissingen
De loodsdienst is heden middag Wegens den
storm gestaakt.
Van de Zeevaartschool alhier zjjn geslaagd:
J. W. Korteweg voor machinist A, J. van den
Bovenkamp voor idem, B, C. Sorgedrager voor
idem C en H. Beneker voor tweeden stuurman
groote stoomvaart-
Uit het voorstel van Burg. en Weth. aan
den raad betreffende het maken van een
aanlegsteiger in da Weaterhaven bljjkt dat deze
zoo is geconstrueerd, dat daaraan bjj iederen
■waterstand een schip kan aanleggenhjj is
3'/i M. breed en biedt dus de noodige ruimte
om een groot aantal passugiera tegeljjkertjjd
gelegenheid te geven aan en van boord te
gaan.
De kosten worden geraauid op f 2.043.73.
Verder stellen Burg. en Weth. voor om, met
het oog op een noodige verplaatsing van bet
tolbuis, aan te koopen oen buis en schuurtje
van A. Maas, gelegen aan "don ingang van don
Zwanenburgschen weg, en dat wel voor een
som van f 1700.
Wanneer de lol dnarbeor verplaatst is, be
staat er niet langer bezwaar, om de Kerkhof
laan, die nu ook gesp, t ia gomaakt voor
rjj- en voertuigen, voor hot verkeer met rjj-
en voertuigen opon te stellen; dan is ook het
bezwaar opgeheven, dut rjjtuigen met bezoekers
van de begraafplaats tol moeten betalen en ijs
ook tegemoet gekomen aan bet verzoek vun
eenige bewoners van den Vrjjdomweg en den
Koudekerkschen straatweg, van bet jaar 1905,
waarbg zjj vrjjatelling van tolgeld vroegen,
ooi binnen Vlissingen te komen.
Heden morgen is aldaar door hetDeenscbe
stoomschip FredenLorg, van Riga naar Gent
bestemd, op do haven gebracht een Bel
gische viscbsloep van Heyst. Een der visschers
van dit vaartuig was bjj bet zeilen door den
schoot gegrepen en had zjjn arm gebroken.
De man is ter verpleging iu 't gasthuis op
genomen.
Met de nachtboot Prins Hendrik kwam hier
heden morgen een Amerikaansche postzendmg
aan bestaande uit ongeveer 800 zakken.
Iu den Noordduitacben mailtrein liepen
hiervoor zos postrjjtuigen.
Tusschen Gilze-Kjjen on Breda gerunkte
Woensdagavond de machine van don te zeven
uur van Vlissingen vertrokken mailtrein, defect.
Nadat uit Tilburg eene andere machine naar
Gilze-Rjjen was gekomen, kon de trein met
ongeveer l1/» uur Tertraging, zjjne reis voort
zetten.
Door den raad van Westknpelle is
met algemeene stemmen afwjjzend beschikt op
oen verzoek van P. Huibregtse, gewezen lan
taarnopsteker, om oen gratificatie wegens zjjn
ontslag, hem gegeven, doordien het vorige jaar
de lantaarns zjjn verwjjderd.
Tot lid van hot burgerlgk armbestuur werd
met algemeene stemmen benoemd de heer W.
Roelse Lz.
Vastgesteld werden de vroongelden dienst
1908 in uitgaaf op f 1238.79* en in ontvang
op f 1239.24.
De inkomsten zgn berekend op 73 stuks
rnndvee tegen f 12.96 en 21 paarden tegen
f 13.96 per stuk en per vollen weitjjd.
Van Ged. Staten was eon ichrjjven inge
komen om een paar posten op de begrooting
voor 1909 te verhoogen, nl. die van wegen
en voetpaden van den grindweg met f 112.50
en met f37.50 voor verbooging van jaarwedde
van een onderwjjzer voor tienjarigen dienst.
De telegraafkabel, liggende door de
Wester-Schelde van at den hoek van Baarland
naar Terneuzen, is gebroken, zeer waarschjjn-
Ijjk door het ankeren daar ter plaatse van een
schip tjjdens don jongsten mist.
De heer G. J. de Graaff Az., burgemees
ter en secretaris der gemeente O u U-V o s s o-
ateer, die ook sedert 1875 de betrekking
vervulde van secretaris-ontvanger van het
calamiteuse waterschap Scherpenisse, hooft thans
als zoodanig den djjkrnad ontslag verzocht.
In een Woensdag te Stavenisse ge
houden raadsvergadoring werd op een verzoek
van eenige ingezetenen, inzake intercommu
nale teletoongeloiding, nog geen besluit ge
nomen de zaak zal evenwel nader onderzocht
worden.
Af wgzenl werd beschikt op een verzoek van
de voorloopige commissie tot overbrugging der
Eendracht bjj Tholon, om oen tegemoetkoming
in de voorloopige kosten.
Op een verzoek van dhr L. v. d. Volde te
Bruinisse om ontslagen te worden van de
opgelegde boete, inzake de te late oplevering
van oen straatweg, staakten de stemmen, zoodat
het moet beschouwd worden, als niet te zgn
aangenomen. Besloten werd een vasten werk
man voor de gemeente op te roepen, in ver
band met het op 1 Januari a. s. in eigen
exploitatie nemen van de straatreiniging.
Men schrjjft ons uit Z e e u w s c h-
Vlaauderen Westeljjk Deel
Naar aanleiding der voorgestelde verhooging
van den accjjns op het gedistilleerd word door
een bandelaar de volgende berekening gemaakt,
die duileljjk aantoont dat het Rjjk in de toe
komst minder aan accjjns zal ontvangen dan
nu het geval is; het tegendeel dus van wat
met de voorgestelde vorhooging beoogd wordt.
Wanneer een herbergier 5 H.L. jenever sljjt,
