MIDDELBURGSCHE COURANT.
TWEEDE BLAD VAN DE
Maandag 30 November,
Middelburg 28 November.
*£andbouti)firomek.
FEUILLETON.
AAN DE GALG.
Kameroverzicht.
Benoemingen enz.
No 283. 181 Jaargang.
1308.
van onzen vasten medewerker.
Hoenderfokkerij.
Van bevriende zjjde uitgenoodigd eoi
audor mede te doelen over de hoenderteelt 011
de wjjze, waarop die dient gedreven te worden,
zjju wjj ten volle daartoe bereid en beginnen
al aanstonds niet oenige mededoelingen te
ontleenen aan bet Verslag over den Landb hui
in Nederland over 1907, in de hoop, dat de
daaraan ontleende cijfers Gedeputeerde Staten
ran Zeeland oenigszins gunstiger zullen stem
men oin de pogingen van de Vereeniging lot
bevordering van de pluimveehouderij ook door
provinciale subsidie te schragen, dan tot nog
toe, biykens do weinig waardeerende woorden,
door hun medelid De Jonge in twee achter
eenvolgende vergaderingen der Staten gespro
ken, het geval is geweest.
De hoenderteelt, zoo leest men daarin,
bljjft zich onder de leiding van de V. P. N.
m vooruitgaande richting bewegen. Hot leden
tal steeg in 1907 van 7795 tot 10688, eon
wijs, dat men meer en meer de juistheid
erkent van den door de V. P. N. ingeslagen
weg, nl. in de eerste plaats bevordering van
den afzot van eieren.
Door de krachtige bevordering van de
eierproductie zjjn wjj goed op weg om
aanzien van dit product van een invoerend
een uitvoerend land te worden.
De volgende cjjfors, aan de Nederlandsche
statistiek ontleend, geven van dien vooruit
gang oen atdoend bewjjs.
Invoer van eieren in Nederland in duizend
tallen
1905 1906 1907
uit België 208 229 202
Pruiasen 2628 2898 3071
Rusland 3314 5768 3725
andere landen 215 141 105
Totaal 6365 9036 7103
Daarentegen bedraagt de uitvoer uit Neder
land in duizendtallen
1905 1906 1907
naar België 138 1083 1320
Pruiasen 2598 5641 4984
Groot-Brittannië 564 1235 1577
andere landen 58 10 8
Totaal 4058 7969 7889
Zoodat in 1907 de uitvoer den invoer met
786.000 eieren overtrof, zjjnde, daar de ge
middelde prjjs voor dat jaar 4 cent bedroeg,
voor een bedrag van ruim f30.000, ter wjj 1 een
jaar te voren, toen de gemiddelde prjjs 3,96
cent por stuk was, ongeveer f 40.000 voor in
gevoerde eieren betaald werd.
Na deze korte inleiding, die reeds dadeljjk
eenig denkbeeld geeft van de belangrijkheid der
pluimveehouderij in en uitvoer tezamen toch
vertegenwoordigen een verhandeld kapitaal vau
f 600.000, zonder dat daarbjj sprake is va:
eieren, die, in Nederland gelegd, voor ei
consumptie gebruikt zjjn willen wjj over-
Schets uit het hedendaagsche
Rusland.
De hemel in den vierhoek tusschen de hooge
muren, die nu zwart schenen, was zonder
sterren en liet strak en somber een snerpen
den wind neergieren. Wanneer de morgen
doorbreekt, zal hjj het hart niet opbeuren
grauwe, koude wolken zullen daar boven
bljjven hangen, iets loodzwnars zal op het
hoofd drukken. Wagens zullen ergens voorbjj
bolderen on de ooren pjjn doen. En in dezen
torneerdrukkenden herfstnacht scheen de ge
dachte zoo nabjj, dat men menschen mocht
folteren, hangen
Het was alsof men had afgesproken, geluid
loos over de binnenplaats te slaipen. Niemand
keek naar boven, maar toch wist een ieder,
dat daar boven door de koude ijzeren venster
tralies de angstige, die den geheelen naoht
geen slaap had kunnen vinden, luisterde en
naar boneden Keek
Zjj konden niets zien, en toch ondervonden
allen iets drukkends in den nek, op de schou
ders, door dien stekendon, kwaadaardigen
blik, die zich krampachtig door de duisternis
boorde.
gaan tot onze eigenljjke verhandeling on
beginnen daarbjj do hoenderfokkerij te spliti
in twee dooien
het tokken van rasboenders, voorna
melijk om daardoor eene verzameling fraaie,
vogels te bekomen, dio op tentoonstellingen
de algemeene bewondering wokkonen
het fokken van nutboenders, hoenders,
die men houdt om daarvan voordooi to trekkou.
Het eerste in conc liefhebberij, waarmede
wg ons niet opzetteljjk zullen bezig houden,
ofschoon van de volgende wenken ook voor
het houden daarvan oen nuttig gebruik zal
kunnen gemaakt worden.
Het twoode ddel, de tokkerjj van nutboen
ders, zal dus bet onderwerp onzer bespreking
zjjn, en ook daarbjj hebben wjj alweder dadeljjk
eene spliasing in twee doelen, nl. de fokkorjj
van nutboenders naarmate do eter- of do vleescli'
productie op den voorgrond treedt.
Nutboenders, hooren wjj ons al toevoegen,
moeten dus oen geldeljjk voordeel opleveren,
Kan dit werkelijk het geval zyn?
Om daarover te beslissen, moet goed worden
boekgehouden. Dat boekhouden eischt weinig
kennis en nog minder tjjd, maargrootenauwkeu
righeid. Een eenvoudig boekje ia daarvoor vol
doende. Men nommort de bladzijden houdt een
dertigtal bladzjjden open om de dageljjkscbe
eierproductie aan te teekenen, begmt op blad-
zjjde 32 met het aanteokenen van alle uitga
ven, die op de evene bladzyden worden voort
gezet en teekent op bladz. 33 en alle volgende
onovene bladzjjden de ontvangsten.
Niet to vergeten, dat ieder jaar do interest
in rekening gebracht moet worden van het
kapitaal, dat men besteed heeft om zjjn hoen
derhokken in te richten en tevens eene zekere
som, die tot amortisatie van het uitgeschoten
kapitaal dienen moot. Deze posten komon aan
't einde van de jaarrekening.
Later volgt daaromtrent een voorbeeld.
Ia Duitschlana worat zeer voel gedaan oin
do pluimveehouderij te bevorderen.
In Pruisen en ook in verschillende bonds
staten worden in de verschillende provinciën
prjjzen uitgeloofd voor goed ingerichte hoen
derfokkerijen in verband met het landbouw
bedrijf, waarbjj ook natuurlijk do boekhouding
moet worden overgelegd.
Uit mededeolingen van Alfred Beeck, leeraar
in do pluimveehouderij aan de universiteit te
Halle wat zjjn we in Nederland in dat
opzicht nog ver ten achter 1 blijkt, dat in
de provincie Saksen (niet te verwarren met
het Koninkrijk Saksen of eenige duodecimo-
staatjes, welke dien naam dragen) de zuivert
verdienste per stuk gevogelte loopt van f 1,0?
tot f 4 per stuk, waarbjj de verkoop van duur
dere broedeieren en rashoendsrs niet in aan
merking is genomen.
Het gemiddeld bedrag van de zuivere in
komsten van de fokkerijen by landbouwbedrij
ven bedraagt *"2,10 per kop by een gemiddelden
jnarprys van 3,3 cent per ei, 60 cent 1
baantjes, die geslacht kunnen worden, J 1,05
vot r andere hoenders, 1,20 voor oen eend
vogel, 78 cent voor een KG ganzenvleesch.
Zoo verkreeg Vrouw Bontin te Lutzensom-
morn in 'tjnar 1906 met ongeveor 240 stuks
boenders en ander gevogelte een zuivere winst
van f 1029,73.
Wy hebben de verschillende posten, die
aangegeven zjjn in marken, uitgedrukt in gul
dens, daarbjj de mark gelijkstellende aan
60 cent.
Daar gmdB, op de onhoiiBpellende plek,
achter de twoode binnonplaats, by een kalen
muurdaar zou hjj opgehangen worden
Den geheelen avond door had men her
haalde doffe slagen gehoord, die vandaar
woorklonken. Thans was alles weer stil. Hot
geluid der bijlslagen had zich in de enge cellen
■astgozet, was aan de troostelooze Bteenon
bljjven hangen, had zichin de hersenen geboord.
Do veroordeelde sidderde 't was alsof hjj
bevroor. Zjjn gezicht kon men niet zien, en
niemand koek hem aanmen boorde alleen
hoe hjj herhaaldelijk kreunde. Aan het linkor-
beon schcon iets te mnnkeeren, en hjj hinkte.
Dit stoordo en werkte belemmerend. Allen
ergerden zich over hem, men voelde alleen
de bohoefto er ganw een einde aan te maken
en weg te gaan, zoo gauw mogelijk van hier.|-
Den ofiicier vnn justitie Bchoot het te bin
nen, hoe voorgeschreven stond, dat de man
goBtound moest wordenen als had hy deze
geheime gedachte geraden, ging de dokter
direct naar den veroordooldo toe en greep hem
by don arm. Deze scheen dit zokor als iets
ontzettends te gevoelen, want bjj bogon mot
oen doffe stem te brullen. En direct daarop
weerklonken van alle donkore venstertje daar
boven wanhopige, do duisternis verscheurende
kreten van vrouwen en de neerslingerendo
vorwonscbingon der mannen. Het was, al§
hadden zelfs de muren roode, gillonde kroten
uitgfi9tooten. Do doktor trok verschrikt zjjn
hand terug, en de cipier, geheel buiten ziob
De verrekening luidde als volgt:
Ontvangsten.
Opbrengst vnn oioren, verkocht, in de
huishouding gebruikt en voor broed
eieren 682,62
Verkoop van gevogelto324,34
Gevogelte voor de huishouding 76,89
Verkoop vun vederen96,90
Vermeerdering van beunen 170it/1,20 204,
id. van banen 78 a J 1,20 93,60
id. van 11 kalkoenon it 2,40 26,40
Totaal. J 1504,75
Uitgaven.
Voeder voor do kuikensJ 58,62
Voeder uit bot landbouwbedrijf
2750 KG tarwe it 7,20 per 100 KG 198,—
1800 KG aardappels i j 1,50 per
100 KG27,
1 fokoond on 1 tokbaan6, -
Broedeieren11,40
VorlioB door sterven6,60
Amortisatie op de gebouwen 60,
Broedmachine vau Kuckenbeim 97,80
4 0/0 rente9,60
Totaal J 475,02
Balans.
Ontvangsten f 1504,75
Uitgaven 475,02
Voordeelig slot 1029,73
Do meststoffen zjjn hiorbjj niet in rekening
gebracht, maar worden beschouwd als eeno
vergooding voor de kosten, besteed aan de
verzorging van het gevogelte.
Intusschon mag men hierbjj niet uit het oog
verliezen dat, om zoodanige uitkomsten te ver-
krjjgen, de kippen vrjj moeten rondloopen op
een groot landbouwbedrijf, zooals het hier
aangehaalde, waar 30 paarden en 80 stuks
rundvee gehouden worden.
Hoeveel voeder vindon zjj daar niet dage
lijks op de mestvaaltBovondien hadden zjj
den vrjjen loop op 9 morgen weiland en boom
gaard, ongeveer 2,30 HA.
Zoodra do hoenders oen beperkter loop hebben,
vermindert do opbrengst. DebeerZornte Gol-
bitz had mot 150 hoondors op een besloten
terrein een zuivere winst van f 540, de heer
Roth-Weberstiidt by Langensalza met 200
hennen een zuivor bedrag van f 420, maar al
rekent men ook het laagste bedrag, dat wj
opgavon, zjjnde f 1,08 per stuk en daarvan
50 o/0 in rekening brengen voor rente, amor
tisatie, verlies en arbeid, dan bljjft er nog
altjjd 36 o/0 winst van het kapitaal, als wjj
ieder hoon oen waarde toekennon van f 1,50.
Zeker eeno winst, die in geen enkel ander
deel van 't bedrjjf verkregen wordt.
(Words vervolgd.)
VRAGENBÜS.
Wat moot ik doen met chrysanten, die
uitgebloeid zjjn?
Gaarne ontving ik daaromtrent eenige in
lichtingen.
B. Uw getrouwe lezeres.
Zitting van Vrjjdag.
Na een wanhopig verward debat, dat byna
den geheelen dag duurde, werd in een zeer
onvoltallige vergadering het was Vrjjdag,
zoodat de meeste buitenleden reeds naar huis
waren tot ieder's verbazing en onder
zelf van woede, gaf den veroordeelde een slag
om hem tot zwygen to brengen.
Niemand vermocht echter de uit al de
onzichtbare venstertjes opstygendo kreten te
smoren. Allo geschreeuw overstemmende, schrei
de iemand, juinmerdo en vloekte als een razen
de, ea hot was net aanstollery. Onzinnige
woorden van wraak hagelden neer, rukten,
scheurden aan do duisternis. De officier van
justitie kroop aU 't ware ineen en trok zjjn
hoofd tusschen zjjn schoudersde gendarmerie-
officier vortrok zjjn lippen en schudde zich
maar aldoor. Niemand scheen er zich meer om
to bokommon, dat men stilletjes ging; allen
haastten zich om de binnenplaats achter zich
te hebben en het was, alsof de veroordeelde
zelf do grootste baast had. Eens zelfs stak hjj
het h ofd in de hoogte, als wilde by iets
zeggen, maar als vreesde hjj, dat hjj iets
zou kunnen verzuimen, spoedde hy zich
voort, met hot linkerbeen strompelend. Het
was als had een hiiveringwokkende nacht,
die eon lange reeks van jnron stom was ge
weest, zjjn muil geopend en een gebrul uit-
g63tooton. Den officior van justitie, die nog
hooi j'»ng was, word hot plotseling duidelyk,
dat hij nooit on nimmer doze griezelige,
kaastigo vlucht over de donaero gevangenis-
binnenplaats zou kunnen vergetendie doordrin
gende kroten, welke van boven nccrhagelden
Voor het beulsbanutje bad men geon specia
liteit kunnen vindon, men nam eon vroogeren
misdadiger, den stoker van de badkamers. Hjj
algemeene hilariteit, zonder hoofdcljjka stem
ming, de motio-Troelstra in zake de Papen
(lreebtsebe politie-affuire aangenomen.
tiiermedo is besloten, dat oen ambteljjk
onderzoek gewensoht is naar de vraag of in
lief algemeen de pilitie te Papendrecht aan
redelyke eiaeben-voldoet V
Hot spreekt wc-1 vau zelf, dat dit resultaat
maar niet zoo ineens bereikt werd.
Daarvoor is uoodig geweest
le. dat de Kamer zich uren achteroen bezig
hield met de politioneolo toestanden in dat
allorbelaugrjjksto dorpje
2o. dat do eerst ingediendo motio-Troelstra,
vragende eon commissie van onderzoek naar
do overgelegde bescheiden in zake do Papen-
dreehteche-kwestie, plaats maakte voor een
tweede, die ton slotte aangenomen werden
3o. dat allerlei bezwaren uit den weg geruimd
werden, alvorens tot dit gelukkige resultaat
te komen.
Eerst tegen half vier kwatu men hiermede
klaar.
De Papendrecbtsche politietoestanden zullen
dus, naar den maatstaf der redeljikbeid, on
derzocht worden.
Het scbjjnt daar een vreemd landje te zjjn.
Niet minder dun 14 Papendreohters Lebben
onder eede verklaard, dat zjj door twee rijks
veldwachters zjjn mishandeld, en toch hoeft het
gerechteljjk onderzoek niets ten laste van deze
twee politiemannon aan het licht gebracht.
Terecht word dan ook door de heeren Troel -
stra, Limburg en Schokking opgemerkt dat,
hoe men ook over dit rechterlijk onderzoek
mag oordeelen, ,.o toestanden toch to deu
ken geven, zooout en nader onderzoek wel
gewenscht is. OoL had de hoor Troclstra or
op gewezen, dat zoon mishandeling van ver
dachten door politiemannen niot op zich zelf
staat. Hjj soindo eon heel ljjstje op van ana
loge gevallen, to iloerle, Gorael, Maaraen,
Apoldoorn, enz. enz. voorgekomen.
Gingen deze Papendrechtsche politiemannen
nu vrjj-uit, dan zal dit voor de politie elders
een aansporing zjjn, om op don ingeslagen
weg te blijven voortgaanhetgeen voor
rustige burgers allerminst gewenscht is.
Tegen zjjne eerste motie rozen echter tal
van bezwaren de Ministor f 'Ón er zich eva-
ai» mee vereenigen. Na eet rechtorlijli
onderzoek kon geen disciplinair onderzoeii
meer ingesteldjworden en al bepaalde het ver
langde onderzoek zich uitsluitend tot de over
gelegde bescheiden, dan nog zou onwillekearig
het rechterljjk onderzoek aanget. worden.
Eu daar de Kamer zooa rnr Lohmau
opmerkte geen hof van appel is, dat revisio
kan gelasten, verklaarde hjj zich togen deze
motie.
De heer Regout stoot zich hierby aan, als
ook de heeren Tydeman en Schokbing.
Do heer Lohman deed zich hier weer als
een van de Paladijnen der rechterljjke maebt
gelden. Volgens hem, moet de rechterlijke
macht voor de rechten dor burgers waken en
heeft zy eenmaal uitspraak gedaan, dan moet
elk ^verstandig mensch" zich daarbjj neerleggen.
Van »commisBies" heeft de afgevaardigde voor
Goes een grooten afkeer. Deze toch gaan by
bare onderzoekingen op indrukken af, hetgeen
goed mag zjjn voor jury's, waarin »koekebnk-
kers" en dergeljjko heeren zitting hebben,
het is nimmer de manier om in zaken als de
Papendrechtscho klaarheid te brengen.
De Minister stelde zich echter niet op dit
standpunt. Z Ex. bleek niet van meoning, dat
zag erg scheel en leed aan oen kwaadaardige
ziektemen had hem veel to drinkon gegeven,
en nu verspreidde hjj een scherpen, walgelij
ken dranklucht. Hjj naderde eerbiedig den
officier van justitie en fluisterde hom met
grimmige ouderdanigheid iets toe. De, den
adem benemende alcoholdampen verdrongen
al het andere, omhulden zelfs de kreten, die
van de andore binnenplaats doordrongen.
Eon handlantaren werd aangestoken, oenigo
rijen tegels teekenden zich af hot tor
zjjde geschovon misgewaad van den goeBto-
ljjko eenige schittorondo knoopen
De dokter trad torzydo, hjj had oen sigaret
aangestoken, een geelachtig rood vunrklompjo
hing in do lucht.
Toon nam do schoolo badkamerstoker oen
witten zak, die op een witten doek geleek, en
trok dien, terwjjl bjj op zjjn tconon ging
staan, don veroordeelde over liet hoofd en
hoewel bjj voor de eerste maal een mensch
ophing, doed by het mot worktuigoljjke bewe
gingen.
En zoo was onder het groepje nachteljjke
menschen oen goslachtelooze, vormeloozo zak
opgedoken, waarin zich iets bewoog.
Het roode vuurklompjo dor sigaret zakte al
dieper en dieper, werd donkerder, zwakker
Er kwam oen windstoot en bewoog do haron.
op het lioofd van den stoker. In de cellen
verstomden opeens de kreten, en er ontstond
een stilte, net als hadden ze alles gezien.
En die een stilte, was een lange, aanbou-
de regeering nooit meer iets doen mag, nada
de rechter uitspraak hoeft gedaan.
Er zal nu niet meer naar de mishandelingen,
die tot deze zaak aanleiding hebben gegeven,
een onderzoek worden ingesteld, maar naar
den politie-tuestand te Papendrecht in bet
algemeen.
De rustige burgers van dat dorpje zullen dit
zeker met ingenomenheid begroeten.
De vorm van bet onderzoek zal hun wel
hetzelfde zjjn, mits do politie daar maar van
ongeschikte elementen er door worde gezui
verd. En dit zul wel het eind van het liedje
zyu.
Maar met dit al bljjft het toch zonderling
dat de Tweede Kamer der Staten-üoneraul
zich bjjna een geheelen dag uun deze zaak
uioest wjjdenaan het orde stellen op de
politiezaken te Papendrecht.
To n wjj de vergidering verlieten, was de
heer Hugenholtz, mee al do welsprekendheid,
die hem eigen is, bezig «lotsverbeteringen" te
bepleiten voor de verschillende categorieën
van bet gevangonis-porsoneol, nadat de heer
Roodhuyzen hom vooraf was gegaan mot een
niet minder schoon betoog over lotsverbetering
van schryvers en commiezen.
Maandagmiddag voortzetting.
Bjj kon. besluit
ia eervol ontslag vorleond uit zyn tegen
woordige botrekking aan den met rang van
majoor gepensionnoerden kapitein der inf.
A. H. P. T. Brunet do Rochebrune, directeur
van den RjjkBpostduivendienstbenoemd tot
directeur van dien dienst de eersle-luit. M. C.
T. van Rjjen, van het regiment grenadiers en
jagers
is don directeur van het post- en telegraaf
kantoor te Valkenburg, B. van der Linden, op
verzoek, eervol van bet boheor van gemeld
kantoor ontheven en benoemd tot hoofdcom
mies der posterjjen zyn bevorderd tot hoofd
commies der posterjjen, P. J. B. B. Wakkers,
A van Cappellen, B. Meylink, L. de Wit, C.
T.ï. Heydeman, G. J. Stellenboom, M. L. Pleyto,
J. Üesseling en A. H. M. de Bruyn, allen thans
sommies 1ste kl.tot commies lste kl. C. D.
Br.-kke, L. Engels, J. M. Neujean en jnr.
G. K. van den Santheuvel, allen thans
commies 2de klasse; tot commies 2de klasse,
A. H. Soutendyk, thans commies 3e klasse
tot commies der posterjjen en telegraphic 2de
kl., mejuffrouw J. M. Ledeboer, M. W. Bos, J.
Slothouwer, K. E. A. Vries, J. de Wit en
Wolters, allen thans commies 3e kl.tot
commies 3de kl. J. .1. de Jong, H. T. Huberts,
R. I. van Sonsbeeck, L. Meyer, J. N. H. Pel,
W- H. Gastelaars en A. W. Hissink, allen
thans commies 4de kl. en tot commies 4de kl.
A. B. Bosman, J. M. Blote, G. J. Pierik en
C. A. Wouterlood van Doesburg, thans adspi-
rant-commies.
Bjj resolutie van den Minister van Koloniën
is de civiel-ingenieur P. D. van den Broek
d'Obrenan, geBteld ter beschikking van den
Gouverneur-Generaal van Ned.-Indiu, om te
worden benoemd tot adjunct-ingenieur by den
dienst der Staatsspoorwegen daar te lande.
dende nachtmerrie. Over den levenden zak
viel een bewegelyke lus neer, die ann een
balk aan den muur was bevestigd. De dron
ken stoker begon de lus in orde to maken,
snoof en rekte zich uit. Do gevangenbewaarder
zotte de lantaren op den grond en hielp ook
een handje. En nu zag men alleen nog dc
voeten, ellendige, niet meer jonge menschen voe
ten, vochtige steenon en de vlek van een
vormloozen, witten zak.
En plotseling begon dezo vlek zich opwaarts
te bewegen, verdween uit den lichtkring, en
in do plaats daarvan kwamen nog eenige
vochtige steenen to voorschijn. Dat was alles.
De officier van Justitie sloot de oogen.
Er ontstond eon gekraak, en do witte zak
plofte mot een doffen smak op don grond
het koord wub gebroken.
Het verre vuurklompje der sigaret begon
kloinc, gebroken ljjnen te beschrjjven. Do ge
vangenisbewaarder hurkte neer, hield do lan
taren boven zyn hoofd on keek voor zich noer.
Op don grond lag eeno witte onherkenburo,
vormlooze hoop, en in de plooion van het
linnon lagen schaduwen als tlardon van don
nacht. Een gedichte flitste op
-Wat, als de schaduwen zich boginnon to
bewegen
Kjjk, de schaduwen beginnen zich te be
wegen..." Het was als moest men het
uitschreeuwen. De schaduwen waren begonnen
zich te bewegen, twee wringonde handen
teekenden zich af, die zich aan don zak klem-
