IIIDDELBURGSCHE COURANT.
N°. 246.
151" Jaargang.
1608
Zaterdag
17 October.
Middelburg 16 October.
Kameroverzicht.
enz.
ffii Stad en Fravincle.
Due coo rant verschijnt dageljjks, met uitzondering van Zon- en Feeitdagen.
Prij» per kwartaal, ioowel voor Middelburg all voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. f2.
Afzonderlijke nummert kosten 5 cent.
Thera. alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. lmtit. te Bilt.
16 Oct. 8 u.vm 54 gr., 12 n. 57 gr., av.4 n 58 gr. HoogBte barom. «tand 772.7 te Hernosand,
laagste 757 4 te Yalentia.—V er wacht mg tot den avond van 17 Oct. zwakke winden uit O.
richting, meest nevelig, weinig of geen neerslag en dezelfde temperatuur.
Ad vertentiffn: 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- an
alle ander# familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke ragel meer
20 oent. Baolamas 40 cent per regel. Groote lettors naar do plaats, dia sij inneman,
Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Ngverheid en Qeldwesen, is gerechtigd het AJgenaeaa AdvtrfcnUcBuriaa A, Dn LA
MAB An., £1.1. ▼••rbnrEW»! 366, Amsterdam.
Zitting van Donderdag.
De heer Troelstra mengde heden heel wat
meer «krenten in zgn brood" dan Woensdag,
zeker rnedo als protest tegenover do min of meer
luchtige en vluchtige wgze, waarop Minister
Heemskerk dien dag do zoo gewichtige werk-
loosheidkweslio besprak. De interpollant was
zeer teleurgesteld door 's Ministers antwoord,
verontwaardigd zelfs over den cynischen toon,
door Z.Ex. aangeslagen, en maakte menige
vljjraoiid scherpe opmerking.
Altjjd ad rem interrompeorde de heer Heems
kerk. »U heeft niet goed geluisterd," maar
dit neemt niet weg, dat Woensdag wel niemand
in de Kamor den indruk zal gekregen hebben
dat de Minister ten volle doordrongen was van
het gewicht der zaak.
Do heer Treub hield een stevig geriocumon.
teerd botoog tegen de leer van den heer
Troelstra, die slechts heil verwacht van de
invoering dor socialistische maatschappelijke
orde, invoering van een betere arbeids-wetge
ving on o. m. steun voor een werkloozen-
belastiug, door de werkgevers te betalen.
Over do oorzaken van hot kwaad heerachte
onder de Kamerleden oen merkwaardig groot
verschil in meening.
Volgens de heeren De Visser, Nolens on
Van Cittera zou vooral ons handelsstelsel er
schuld aan zgn. De industrie Ijjdt er onder,
alleen de landbouw bloeit.
Het vakonderwijs dient in de eerste plaats
verbeterd te worden, meonde de heer Nolens.
Steun aan de arbeidsbeurzen en emigratie-
vercenigingen was volgens ds De Visser het
eenige noodige.
«Help onze industrie door vorhooging van
invoerrechten", predikte de hoer Van Cittera.
«Voer een werkeloozen belasting on een dito
verzekering in", raaddo mr Troub aan. «Schaf
do niarino on het leger af", toorndo mr Troolatra.
Toont deze staalkaart van aangeprezen ge
neesmiddelen niet aan, hoe verschillend de
oorzaak der kwaal beoordeeld wordt?
En tevens hoe moeiljjk oen oplossing te
vinden zal zgn
Toch zal er iels gedaan moeten worden.
Met het Regeorings-antwoord nam g
der sprekers genoegen
's Ministers argumenten, dat er met zoo
weinig geld in kas niets aan deze moeilijkheid
te verholpen valt, is weinig afdoende.
Waar 12 ton moer voor Marine wordt ge
vraagd en Dinsdag Minister Talma 4 ton
Bubsidie aanvroeg voor de Brusselache ten
toonstelling, geleek het argument van den
zorgwekkonden toestand van 's lands finantiën
voel op eon gewonen dooddoonor.
Ook mag men niet alles op armenzorg on
particuliere liefdadigheid laten aankomen, want
afgescheiden van het foit, dat doze hulp in
menig geval vernederend is voor hon, die door
werkloosheid getroffen zjjn, kan toch ook het
particulier initiatief onmogel jjk voldoende steun
en hulp vorleenon.
Do Kamer hooft nu de keus tusschen twee
moties, oen van mr Troelstra en oen van mr
Treub.
Die van eerstgenoemde luidt«De Kamer,
overwegende dat, bljjkens de mededeelingcn
der Regoering, deze op grond van ingewonnon
berichten van meoning is dat ten opzichte der
hoerachendo werkloosheid do toestand thans
ongunstiger is dan het vorig jaarvan oordeel
dat op dien grond do Rogeering maatregelen
bohoort te nemen ter voorziening in den nood,
gaat over tot de orde van den dag."
Die van mr Treub luidt als volgt. «De Kamer,
overwegende dat aard en omvang der werk
loosheid niet voldoende bekend zjjn, dat echter
algemeen wordt erkend dat de toestand op dit
oogenblik abnormaal ongunstig jg; van oordeel
dat de regeering de werkzaamheid van par
ticulieren en gemeenten ter tegemoetkoming
in den bestaanden nood zooveel mogeljjk be
hoort to steunen, dat voor do toekomst be
hoefte bestaat aan maatregelen ten einde beter
op de hoogte komen en te bljjven van aard
en omvang der werkloosheid en dat voorzorgs
maatregelen behooren te worden genomen,
onder meer door stelselmatige werkloosheid-
verzekering, gaat over tot de orde van den
dag."
Daar in de motie-Treuh de toestand van
het oogenblik «abnormaal" ongunstig wordt
genoemd, zal er morgen nog wel een enkel
woordje vallen, voordat de Kamer tot stemmen
overgaat.
Deze opvatting strookt althans niet met het
inzicht van Minister Heemskerk^ dfe de zaken
Biet zoo donker inziet.
VERKIEZINGEN.
jj de Donderdag in het district Ommen
gehouden stemming voor een lid der Tweede
Kamer verkregen, zooals dien avond door ohb
reeds per buitengewoon nommer is bekend
gemaakt, de heeren dr A. Kuyper 3941 en mr
Th. H. de Meester 2923 stemmen.
Zoodat gekozen is de heer dr A. Kuyper.
Bjj de algemeene verkiezingen in Juni 1905
werden uitgebracht 7189 stemmen.
Toen werd de heer J. van Alphon. aftredend
anti-revolutionn^ir, herkozen met 4111 stem-
en.
Op den heer dr W. J. M. Eogelbcrts. can-
didaat der Christeljjk-Historischen en Libera-
n waren toen 3087 etemmen uitgebracht.
Deze afloop zal wel niemand verwonderen.
Dat dr Kuyper gekozen zou worden, werd
algemeen verwacht.
In den stand der partjjen is sedert 1905
goen noemenswaardige verandering gekomen.
De mindere opkomst der kiezers zal wel
een gevolg zjjn van het feit dat het hier
slechts een tusschontjjdsche stemming gold,
terwjjl een groote verkiezing als 't ware voor
de deur staat.
Bjj de Donderdag te Amsterdam gehou
den herstemming voor eon lid van den ge
meenteraad in hat district II verkregen de
heeren prof. mr P. A. Diepenhorst (anti-rev.J
1373 en J. van den Tempel (soc.-dem.) 1143
stemmen, zoodat eerstgenoomde gekozen ïb.
Bjj eerste stomming verkregen de beide hee-
m resp. 922 en 591 stemmen.
In district V waar do heeren B. C. B. Swart
(lib.) en J. G. van Kujjkhof (soo.-dem.) in
herstemming kwamen, werd eerstgenoemde
gekozen met 4703 stemmen. De heer Van
Kuykhof verkreeg er 2936.
Do heer Zwart vereonigde bjj de eerste
stemming 2169 stommen op zich en do heer
Van Kujjkhof 1838.
Bjj de in dat district tevens gehouden her
stemming voor een lid dor Provinciale Staten
werd met 4931 stemmen gekozen prof. mr D.
JosephuB Jitta (lib,). De heer J. W. Slcef
(soe.-dom.) verkroeg 2835 stemmen.
Bjj do eerste stemming worden op prof. Jitta
2483 en op don heer Slcef 1731 stommen uit-
gobracb).
accjjns op het gedistilleerd on de voorloopigo
regeling van de bostomming van de opbrengst
dier verhooging.
Andere leden verklaarden met het voorstel
van den Minister te kuDnen meegaan. Voorts
werd door enkole leden betoogd, dat de ver
hooging van den accgns voor de branders
nadeelig zal zjjn.
Gevraagd werd hoe de Regeering denkt over
verhoogmg vau den wjjnaccjjns.
Rijksmiddelen.
De opbrengst dier middelen over de eerste
negon maanden van 1908 bedroog f 114.346.083,
tegen f 115 692.618 over de oerste negen
maanden van 1907.
EindeJjjfe breekt de zon door, roept JJel Vad.
uit. September jl. gaf f 839 061 meer dan de
zelfde maand van 1907. Niettemin zjjn wjj
over de eerste drio kwartalen van dit jaar
nog f 1.346.535 ton achter bjj verleden jaar
over hetzelfde tjjdvak en f 7.467.112 bjj do
raming. Maar er is toch vooruitgang, zjj het
niet in een richting, die duideljjk op oen af
neming van de economische crisis wjjst. Dc
posten immers, die direct op het handelsver-
koor betrekking hebben, ondorgingon maar
weinig wjjziging. De loodsgelden gingen hg
Sopt. 1907 nog f 13.712 achtoruit, torwgl do
invoerrechten met eon niet klein, maar toch
weinig beduidond bedrag van f91.195 opliepen.
Do 8 ton moor kwamen voor oon voornaam
deel uit de domeinen, die niet minder dan
f 219.641 meer opbrachten dan in Sopt. 1907.
Zonder nadere speeificeoring is verklaring van
dat buitongowono verschil niet wel doonlgk.
Verder steeg de Vermogensbelasting mot
f 222.913 en de Bodryfabelasting met f177 169,
hot personeel met f 93.627, allo belangrgko
stggingen, die blgkbaar alleen uit de grillig
heid dor betalingstermgnon voortkomen.
Do post, waarop anders gewoonlgk gewe
zen kan worden als wisselvallige bate, de
successierechten, ging in September bg uit
zondering achtoruit en wel met f 117.630,
ferwgl de suikeraccgns met f 158.301 steeg.
Overigens is er geen aanleiding voor bg-
zondero opmerkingen. Er is gelukkig vooruit
gang te constateerendat de oorzaken niet
zgn aan te wgzon, doet aan het heugelgke
hiervan niets af.
EERSTE KAMER,
Volgens eene medodeeling in Land en Volk
heelt de Minister van Jnstitio aan die Kamer
verzocht, met de stemming over de achter-
atandsontwerpon niet te wachten op de in
diening van een nader wetsontwerp tot wgzi-
ging der aanhangigo ontworpen, aangezien dit
van hem niet is te verwachten.
Bg kon. besluit
is benoemd tot directeur van het postkan
toor te Zutphon F. von Huben, thans in ge-
Igke betrekking te Den Helder;
is aan den directeur vau het post- en tele
graafkantoor te Kampen, J. A. Dorrenboom,
op verzoek, als zoodanig eervol ontslag verleend
is benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Geldermalsen, J. L. Pitlo
Rz., thans in gclgke betrekking te Asten
J. M, Wolffers, te 's Hertogenbosch,
onder toekenning van eervol ontslag als ma
chinist-stoker op een dor directievaartuigen
van den Rgkswaterstaat, benoemd tot machinist
op een dior vaartuigen
zgn E. J. Kempoes, te Ngmcg. n, en W. J.
H. HarmseD, te Zutphen, benoemd tot adj.
ingenieur van den Rgkswaterstaat.
Binnenkort zal tgdelgk te vervullen zgn do
betrekking van secretaris van den Raad van
tucht voor de koopvaardg, op een schadeloos
stelling, berekend naar den maatstaf van f 500
per jaar.
Voor deze betrekking komen bg voorkeur in
aanmerking doctoren in de rechts- of staats
wetenschap.
Sollicitanten moeten hunne op gezegeld
papier gestelde adressen vóór 24 October a. b.
richten tot do Minister van Landbouw enz.
In de St. Crt. no 243 is opgenomen een be
schikking van den Minister van Landbouw
enz. houdende bepaling van de data waarop
door de verschillende catogoriën workgovera
do premiün aan de Rgksvcrzekoringsbank
moeten worden betaald.
TWEEDE KAMER.
Uit het Voorioopig Verslag blgkt, dat vele
leden der Kamer zich niet konden vereenig* n
met het wetsontwerp tot verhooging van den
KORTE MEDEDRELINGEN
VERGADERINGEN.
In do 15e algemeene vergadering dor Ver
eeniging voor f rouioenkiesrechl, in December te
Leeuwarden te honden, zal o.a. besproken
worden welke do houding dor Verecniging zal
zgn bg do Kamerverkiezingen in 1909 en welke
propaganda zg dan zal maken, en of het mogelgk
zou zgn ieder jaar oon nationalen dag te hou
den om propaganda te maken voor vrouwen-
kiorecht. Voorts zal besproken worden een
schrgvon van de I rije Vrouwenvereniging over
de vraag, of de Vereeniging mot andere vor-
eonigingen te zamen een commissie zal benoe-
mon om een concept-adres aan dc regecring
samen to stellen, waarin gevraagd wordt een
wotsvoorstol in te dienon, waardoor de vrouw,
staande huwelgk, ten bate van het gezin een
wettig roeht krggt op oon deel van de in-
komstens baars echtgenoots, onverschillig of
dezo voortvloeion uit rente, salaris, pensioen
of nndoro baten.
De vleescbhouwer K., wonende in het
Domburgach Schuitvlot alhier, was reeds
meermalen des morgens tot de ontdekking ge
komen, dat iemand m zjjn winkel was ge
weest en een stuk vleesch had medegenomen
zonder te betalen.
Om hioraan een einde te maken, riep hg de
hulp der politie in. De adjunct-inspecteur en
oen agent van politie stelden zich Donderdag
avond en den geheelon nacht in den winkel
verdekt op.
Hedonmorgen, ongeveer half zeven, zagen zg
een vrouw in den winkel komen, die een stuk
vleesch afsneed, en daarna weer wilde heen.
gaan. De mannen van de wet beletten haar
dit, en maakten proces-verbaal tegen haar op.
Zg bleek te zgn J. J. d. J., huisvrouw van
J. van S., a 1 h i e r, en is in verzekerde be
waring gehouden.
Zg bekende reeds meermalen een dergelgk
feit in den winkel gepleegd te hebben en met
behulp van een valschen sleutel te zgn binnen
gekomen.
Bg een huiszoeking, die de politie bg haar
deed, vond zg een groote partg gzerwaren en
timmermansgereedschappen, vermoedelgk af
komstig van diefstal.
In verband met deze vondst is haar man,
die te Vlissingon in den gzerwinkel van den
heer F. werkzaam is, gearresteerd.
Op een Dinsdagavond gehouden verga,
doring van de coöperatieve vereeniging De
Vooruil alhier is besloten tot den aankoop
van de bakkerg van den heer W. P. do Jonge,
in de Breestraat.
De bakkerg zal waarsebgnigk 1 December
s. in werking treden.
Tot administrateur is benoemd do heer G.
Wolders, wien tovens de betrekking van con
cierge van het gebouw De Vooruit is opge
dragen.
Uit Vlissingen.
Donderdag zgn van de Zeevaartschool aldaar
geslaagd voor het machinistenexamen, pro
gramma A, de heeren J. Lems en A. But,
beiden van Vliss'ngen.
Vrgdag 30 dezer,j's avonds te acht uren, zal
het Concertgebouw aldaar door prof. Verrgn
Stuart, hoogleernar aan de Technische Hooge-
school te Delft, een voordracht worden ge
houden over werkloosheid-verzekering.
De commieB der postergen en telegrafie le
kl. H. Geitenbeek, is met ingang van 1 Nov.
verplaatst van het postkantoor te Rotterdam
naar dat te Vlissingen.
directeur van het post- en telegraaf
kantoor te 1 e r s e k e, de heer G. Boe, her
dacht Donderdag zgn 25-jarige dienstvervulling
als ambtenaar bg de postorgen on telegrafie.
Deze dag ging niet onopgemerkt voorbg. Des
morgens bg het binnentreden van het kantoor
vond hg dit met bloemen versierd des avonds
was bet gebouw geïllumineerd en werd hem
door het fanfarenkorps Mozart een Beronado
gebracht. Van vele collega's, vrienden en
ingezetenen ontving hg golukwenschen.
Te Kwadendamme is oen afdeeling
van Volksweerbaarheid opgericht.
Een. klein-Iandbouwer te Coigns plaat
kwam dezor dagen tot de ontdekking dat hem
twee bankbiljetten van f 100 waren ontvreemd-
Hiervan word kennis gegeven aan de politie,
die de daderes reeds op het spoor is.
Woensdagavond geraakte, zoo scbrjjft
men ons uit B r u i n i s s eop de Noorder
plaat voor die gemeente door windstilte het
schip Dankbaarheid van schipper L. Theunisse
Annaland, geladen met suikerbieten
voor een fabriek te Stampersgat, aan den grond-
Na een gedeelte der lading overboord geworpen
en een ander gedeelte overgeladen te hebben
in hoogaarzen van hier, kwam het schip vlot
doch bleek zoo lek te zgn, dat het op de
slikken voor de haven alhier aan don grond
gezet moest worden om zinken te voorkomen.
Donderdagmiddag kwam een Belgische zee-
sloepboot uit het Zgpe en geraakte, waar-
schjjnljjk door onbekendheid met het vaar
water, op dezelfde zandbank omhoog. Met
hoogwater is dezo niet vlot gekomen, zoodat
zg waarsebgnigk daar een paar getgden zal
blgven zitten om met anderen wind, wanneet
er meer water komt, to trachten vlot te komeD,
Men vreest ondertusschon dat de sleepboot
door het schuren voor de plaat zal doormidden
breken voor zg vlot komt.
Te Oud-Vossemeer heeft het col
lege van kerkvoogden od notabelen der Nod.
Herv. gemeente opnieuw aanvrage gedaan aan
het bestuur der burgerlgke gemeente om den
kerktoren en noordelgken kerkvleugel te koo-
pen. Dezo aanvraag zal wel in verband staan
met de beslissing van bet genoemde kerkbe
stuur om tot slooping van het oude gebouw
over te gaan. Zooals vroeger reeds is gemeld,
werd een besluit van den raad om tot ge
noemden verkoop over te gaan door Gedepu
teerde Staten niet goedgekeurd.
Door de afdeeling T h o 1 e n van het
Centraal Genootschap voor Kinderherslellings- en
Vacantiekolonies zgn dit jaar twee kinderen uit
gezonden. Een ging voor 4 weken naar Zonne-
heuvel bg Oudenbosch en het ander voor vier
maanden naar Egmond aan Zee. Het eene nam
krachten en gewicht toe, zoodat er alle
m tot tevredenheid was. Het andere
kindje, 3'/t jaar oud, uit Tholen afkomstig,
was lam aan de beide beentjes, zoodat het
loopen noch Btaan kon. Het kwam geheel ge
nezen terug.
KERKNIEUWS.
Zooals wg reeds Donderdagavond per
buitengewoon nommer bekend maakten, ia
de Ned. Herv. gemeente te 's Gravenhage
dien avond, in de vacature-Bryce, beroepen
tot predikant de heer P. J. Molenaar, te
Middelburg.
Hg verkreeg 106 Btemman.
fcNDERWIJS.
Donderdag zgn te Breda geslaagd i
do acte vrgo- en orde-oefeningen de heeren
P. C. Rogers en P. de Rgcke, van de Rgks
normaallessen te Middelburg,
Mej. S. Korstanje te Goes keoit te
Utrecht met goed gevolg het examen voor
apothekers-adsistont afgelegd.
In de commissie, in 1908 belast met bet
afnemen dor akte-examens in de Fransche taal.
in November en December a. s. te
's Gravenhage te houden examens voor middel
baar onderwgs, is o. a. benoemd tot lid S.
Leopold, leeraar aan de R. H. B. school te
Goes.
lettèrËn'enkunst.
Marcellus Emants heeft oen nieuw tooneel-
stuk in 2 bedrgvon aan de Nederlandsche Too-
neelvereeniging afgestaanWanneer de men-
schen Het is ontstaan uit orgernis over
het kleine gedoe en den achterklap in ver
schillende cótenetjes.
De hoofdrollen zullen vervuld worden door
mevr. Van der Horst, en de heeren PoBt en
Ternooy Apèl.
RECHTSZAKEN.
Arrondissements-ttechtbank te Middelburg.
Zware verwonding.
Voor bovengenoemde rechtbank had zich
heden te verantwoorden do 33jarige arbeider
A. A. F., wonende te Hontonisse, thans alhier
in hechtenis.
Hg werd beklaagd dat hg op of omstreeks
1 Maart 1908 te Osterfeld, in Westfalen, als
Nederlander, met het oogmerk om Lambertus
van der Spank zwaar lichamelgk letsel toe te
brengen, althans om hem te mishandelen, dien
man met een mes in den rug heeft gestoken,
tengevolge waarvan doze is overleden, in elk
geval zwaar en levonsgevaarljjk is verwond
geworden.
In deze zaak waren 7 getuigen en deskun
digen, allen in Duitschland woonachtig, ge
dagvaard.
Als verdediger trad op de heer mr. J.
Adriaanse, advocaat te Middelburg.
Nadat voorlezing was gedaan van het bevel van
verwgzing en van de geboorte-akte van den
beklaagde, werd dozen gevraagd of hg Neder
lander gebleven is, wat bg toestemmend be
antwoordde.
Daarna werd overgogaan tot bet verhoor der
getuigen.
Do eersto was M. v. d. Spicke, wed. L. v.
d. Spank, zonder beroep, wonende te Oster
feld.
Zg verklaarde dat in den avond van 28
Maart beklaagde, die kostganger bg haarwas,
thuiB is gekomen. Zoover zg kon bemerken
was bg wel onder den invloed van drank,
maar niet dronken.
De man van getuige vroeg hem zgn kOBt-
geld te betalen, wat bokl. niot deed.
Beklaagde ging toen naar zijn slaapvertrek
en haar man wilde naar buiten gaan. Beklaag
de kwam terug en heeft haar man in den
gang met een mes achter in den rug gestoken.
Getuige zag dat haar man bloedde. Een der
andere kostgangers is naar den dokter ge-
loopen.
De man is den Hen April overleden.
Getuige bad vroeger nimmer moeite met
baar kostganger gehadbjj betaalde steeds
goed. Op den bewusten Zaterdagavond was bg
echter ton achter.
De beklaagde verklaarde dat bg 16 mark en
eenige penningen schuldig was en hem werd
19 mark gevraagd.
Hg kan niet zeggen wat er tusschen Van
der Spank en hem gebeurd is, wnnt bg was
dronken.
V. d. Spank bad den vorigen dag ook al
zie gehad met een anderen kostgange r.
Het kan wel mogelgk zgn dat hg V. d.
Spank met zgn mes gestoken heeft, maar
zeker weet hg het niet. Aan zgn mes heeft
'j geen bloed gezien.
Op een vraag van den verdediger wees
de getuige de plaats aan waar haar man go-
stoken is. Doze heeft, toen hg naar het zieken
huis vervoerd werd, niet aan baar gezegd dat
bg misdaan had.
Getuige wiBt ook niet dat haar man vroeger
andere personen gestuken had en niet dat de
politie hem daags vóór hg gestokon werd een
mes had afgenomon.
De voigende getuige, K. Marsoillins, land
bouwer te Osterfeld, verklaarde dat hg in den
bewusten avond den beklaagde gezien heeft
toen hg thuis kwam. Hg was nog al luid
ruchtig en maakte ruzie met den kostbaas.
Getuige, ook kostganger bg V. d. Spank, lag
reads te bed en hoorde dat de kostbaas tegen
beklaagde zeide dat hg zjjn huis uit moest.
Getuige stond op en ging naar benedon. Hg
zag toen dat Van der Sprank een wond in zgn
rug had en hevig bloedde.
De beklaagde was toen weg.
Dezelfde week waarin het feit gebeurde
heelt beklaagde hem gezegd een mes te heb
ben gekocht cn hem dit ook laten zien. Het