MIDDELRURGSCHE COURANT.
131*
tï»0»
Vrijdag
16 October.
Middelburg 15 October.
Sprokkelingen.
■v.
Kameroverzicht
Benoemingen enz.
Dit Stad en Provincie.
N". 243
Deze courant verichynt d a g e 1 ij k met uitzondering van Zon- oi Peeitdagen.
Prjj» per kwartaal; zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nedorland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tol. voorbericht van hot K. N. Met. lnstit. to Bilt.
15 Oct. 8 a. vm 56 gr., 12 n. 6G gr., av. 4 n 65 gr. Hoogste barom. atand 768.7 to Haparandn,
laagato 7508 to Seydisfjord.—V orwachting tot don avond van 16 Oct. zwakke wind, meest
novelige lncht, weinig of geen neerslag en iets kondore temperatuur.
Advertentiün20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood-
alle aadera familieberichten on Dankbetuigingen van 17 rogels i 1.50; elke regal meer
20 oent. Reclames 40 cent per rogel. Groote lettors naar de plaats, die ijj innemen.
Tot de plaatsing van advertontiën en roclamos, niot afkomstig uit Zeeland, betreffende
Hnndol, NQverhoid en Goldweson, is goroohtigd het Algemeens Advertentie-Barosa A. DU I.A
91AB An.. M.S. V.erburgw»! 366, Amsterdam.
Het individu, dat in den luatsten tyd d e
wegen rondom Middolburg onvei
lig maakt, is Maandag weer gezien in den
Scbotelwog, een dor zp wogen van den Noord-
weg. Daar viel bjj op klaarlichten dag een
hem paasoerend meisje lastig.
Dezelfdo persoon moet den eigen dag nog
een andere boerendeern, die in de wei aan
't molken was, gemolesteerd hebben. Een koe,
die bjj een slag gaf, wierp bjj dio gelegen-
hoid een emmer met melk om.
Een onzea inziens volkomen betrouwbaar
man, die het individu zag, gaf ons van hem
het volgende signalementuiterljjk een net
persoon, van middelbaren leeftijd, donker ge
kleed, heeft een sik en draagt een bril.
Wjj w|jzen hierop uitdrukkelijk en voegen
daarbjj don ernstigen wenk om toch vooral
voorzichtig te zjjn in het noemen van personen,
wat zoo licht aanleiding geeft dat geheel
onachuldigen onder verdenking komen en daar
van zeer onaangename gevolgen ondervinden
Dit is, in verband met vroegere zg. aanran
dingen in onzo omgeving, al reeds gebeurd,
terwjjl het nu gebleken is dat het uiterljjk
van die aangewezen personen hoegenaamd niet
overeenkomt met genoemd signalement.
Bovendien sla men niet direct gelooi aan
vorzekeringen in dezen, vaak meer een gevolg
van angst dan van werkelijke feiten.
Het is ons gisteren gebleken dat sedert
oenige dagen bp de postorpen in gebruik zpn
nieuwe afrokeningsbewjjzen voor kwitanties.
Daarop nu is een aangewezen plaats om
hot bedrag in letters te vormeidon.
Er wa3 duB reeds tegemoet gekomen aan
het bezwaar, waarop wjj wezen, en in den
geest zooals wjj in ons nommer van Woensdag
aangaven.
De borderellen voor het innen van kwitan-
tiën zpn nog onveranderd gebleven.
Do strjjd tusschen de heeren G. Doctor en
.T. J. van Garden beiden te jNp verdal en
Christeljjk Historisch maar de eerste aanhanger
der fractie-Bronsveld, ijverend voor mr. De
Meester, de laatste strijdend naast jhr. mr. A.
F. de Sivornin Lohman voor dr. Kuyper
krjjgt, zooals het meermalen bp verkiezingen
gaat, een perBoonljjk karakter.
Eerstgenoemde n.l. besloot in de Prov. Ooerijs.
en Zwohche Cr/, een ingezonden stuk als volgt
»Van de Garde schrjjft over «leugens en ver
dachtmakingen" mpnerzpds. Ik vraag, wat heb
ik gelogen Dan holt V. d. Garden verder en
zegt: wie Doctor kent, weet genoeg. Wat
moot dat beduiden Wie Van der Garde kent,
weet ook wel genoeg, en er zpn er niet wei
nigen die or zich te Np verdal aan ergerden,
dat hp o. a. Dinsdagavond met oen ernstig
gozicht, maar met een hart vervuld met woede
togen zpn tegenstander Doctor op do tribune
met gebed de vergadering opende, en laatst
o.a. op het tentoonstellingsterrein met zpn fo
nograaf de flauwste deuntjes prevelde: «Japie
is getrouwd", enz., waaraan zich vele Chr.
Hist, ergerden. Mp dunkt als men zoo de
comedie kan spelen, is dat dunkt mp niet erg
aantrekkelijk voor de zich noemende rechtschen.
Dan houd ik het ten minsto liever met de
eerlpke linkschen."
Verkwikkelijk is zulk een polemiek zoker
niot.
Van verschillende kanten wordt gewezen op
hot geduchte éohec, door Minister Talma
do zitting dor Tweede Kamer van Dinsdag
geloden door de verwerping vah zjjn ontwerp,
om een bedrag van f 400.000 ter beschikking
van de Regeering te stellen voor de Brusael-
scke Wereldtentoonstelling van 1910.
Dit was zoo schrijft o. a. do hoofpzer-
Omtrent dien naam heerscht eon Bchrome-
ljjke verwarring. Dan schrjjft men Van der
Garden, dan weer Van do of Van dor Garde,
maar onder eene aanbeveling van dr. Kuyper
lazen wy als naam van den voorzitter J. J.
Tan Garden.
correspondent van hot Tlbld. «oen van do
eerste wetsontwerpen, die bjj nu eens van 't
begin at met zjjn oigon handtookoningTibeft
kunnen steunen, oen ontwerp dut niet van oen
voorganger was overgenomen".
En het werd nog wel yorworpon mot eon
meerderheid van 16 stemmen.
't Is verdrietelijk en naar voor den Minis
ter. Te moer nog, daar zolfs zpn nansto vrien
den, de antirevolutionairen, hem allen, op
twoo na, in den steek lieten."
De Minister erkende zoo teekont do cor
respondent vorder aan dat hjj niet mot
groote opgewektheid kon spreken en dat uit
een commercieel oogpunt zulke algemeono
tentoonstellingen niet veel waard zpn. Maar
wat voor indruk zou het maken om nu te
zeggen Wjj doen officieel niet mee, nadat wp
m 1905 ons van officieelo deelneming hadden
onthouden wegens de politieke overwegingen
die toen konden gelden (het feit, dat de
Luiksche Tentoonstelling strekte tot herden
king van de Belgische onafhankelijkheid).
Trouwens, wie in fioancieelen druk zit, pleegt
er juiBt prps op te stellen om dat tegenover
de buitenwereld te verbergen en toch zpn
fatsoen te houden. Deze laatste overweging
was ook voor den Minister, zoo verzekerde
bp, degene geweest die hem aanstonds tot dit
voorstel had geleid.
Wjj konden onze ooren niet gelooven, toen
wp dit laatste hoorden," zegt genoemde cor
respondent. Ziedaar het schjjnfatsoen, het
Haagsche fatBoen van den houten
ham tot richtsnoer van Regeeringsbeleid ver
heven. De belachelijke, ellendige leugen van
het HaagBche leven, die zooveel jjdele huis
gezinnen honger doet Ijjden en schalden doet
maken om den snit pardonde coupe
van jas of japon, om do presentmeldingon op
fashionable avonden en om het oordeel
van »de wereld". MoeBt die malle regel van
alle holle pdelheid, maar vooral van de Haag
sche vanity-fairwjj moeten ons «fatsoen",
onzen «stand" ophouden, al zouden we er ook
crepeeren moest die leefregel van de
kleine zielen verdedigd worden door een
Minister, en nog wel door een ex-predikant,
die immers tot plicht heeft gehad zpn kuddeke
tot eenvoud, soberheid, ingetogenheid, tot
waarheid des levens te vermanen
De regel van mjjnheer en movrouw Mee
doener verheven tot antirevolutionnair Regee
ringsbeleid O pdelheid der jjdolheden
Aldus de correspondent.
De beslissing is voor den Minister des te
vervelender omdat door hom namens de Regee-
•ing aan die van België reeds toezegging was
gedaan van deelneming en een bpdrago van
regeeringswege.
-«De——
Zitting van Woensdag.
Das heeren Troelstra's interpellatie betref
fende de werkloosheid hoeft, zooals te voor
zien waB, niet tot praetische resultaten geleid,
en zal dit ook niet doen al oroert de geachte
interpellant morgen nog eenige uren over dit
thema. Heden had bjj «ter toelichting" ruim
twee uren noodig. Geen kleinigheid, als mon
bedenkt hoovele zaken van urgent belang op
afdoening wachten
Belangstelling was er genoeg, zoowel in de
Kamer als op de tribunea. Onder de bezoe
kers waren althans naar het uiterlpk te
oordeelen echter geen «werkloozen". Wel
zag ik eenige «werkloozo" ambtenaren van
Marine op de z.g. groote tribune, die dit on
derwerp bljjkbaar zóó bolangrpk vonden dat
zjj maar in de Kamer gebleven waren, na de
behandeling van het wetsontwerp, do officie
ren der Zeemacht betreffende.
De verwachting, dat de heer Troelstra prae
tische voorstellen zou doen ter bestrjjaing van
da werkloosheid, is niot vorvnld. Zjjne
genderwps ingediende voorstellenOf de Re
geering de uitvoering van staats-werken niet
zou kunnen bespoedigen Of zjj geen maat
regelen zou kunnon nemon om den arbeidsduur
bjj die werken to vermindoren, teneinde meer
arbeiders daarbjj aan te kunnon stollen Of
zjj de gemeentebesturen niet met een subsidie
ter bestrjjding van do werkloosheid zou willen
steunen? schjjnen in theorio heel fraai
maar blpken in do praktjjk al heel lastig uit
voerbaar, doen zelfs denken aan geneesmiddelen,
die erger zouden zpn dan de kwaal-
De groote kwestiekan door staatsbemoeie
nis do worklooshoid voorkomen worden is
niot zoo gemakkelijk op lo lossen.
Natuurlpk kunnen zich omstandigheden
voordoen, b.v. in geval van hongersnood, dat
de worklooshoid door staatshulp zal moeten
worden verholpon, maar onder normale too-
8tnndcn mag en kan do Slant or zich niot in
mengen.
Over den toestand van hot oogenblik ver
schilden mr Troolstra on Minister Heemskerk
van meening. Boidon haddon een onderzoek
betreffende do werkloosheid ingesteld, doch
terwjjl de heer Troolstra, volgenB brieven van
tal van vakvereonigingen beweerde, dat de
werkloosheid over hot gelioele land toeneemt,
bestaat deze, naar 's Ministers ingewonnen
adviezen, slechts in enkele groote steden en
daar in het bjjzonder bp oonigo bedrpvonop
het platteland is de toestand normaal.
Terecht merkte Z Ex. lnerbjj echter op,
dat, wjjl do middelen tot grondig onderzoek
zeer gebrekkig zjjn, cpfers in dezen geen be
trouwbare basis vormen.
Ons bestok laat niet toe hier uitvoerig weer
te geven wat mr Troolstra zeide over werke-
loozen-vorzekering, een onderwerp, waarover
de Mmisler al heel pessimistisch gestemd bleek.
Maar al mogen de academische beschouwin
gen beurteling van den interpellant en van
den Minister, natuurljjk geen dadelpk praktisch
nut opleveren niet één werklooze zal er
thans werk door vinden deze discussies heb
ben toch ongetwijfeld het nut, dat zjj weder
de algemeene aandacht vestigen op een groot
maatschappelijk kwaad, dat gerust wat nauw
keuriger en ernstiger onder de oogen gezien
worden, dan thans het geval is. Hierop
bjj herhaling den nadruk te leggen kan zeker
geen kwaad. Want al stuit het verstand bjj
een trachten tot oplossing op groote moeilijk
heden, het gevosl doet toch telkens weer de
vraag opkomen Waarom zou tegen dit maat
schappelijk euvel geen remedie te vinden zpn?
wordt er do zwakke pogingen van enkele
gemeentebesturen buiten beschouwing gela-
n wel genoeg aandacht aan gewjjd
Over het geheel muntte dezo rede van den
heer Troelstra uit door bezadigdheid en kalmte;
alleen aan het slot moest een sociaal-demo
cratisch vuurwerkje worden afgestoken, Na
tuurljjk werd daarbjj een groote plaats inge
ruimd aan het «kapitalistisch stelsel", als
oorzaak der werkloosheid.
Minister Heemskerk viel het dan ook niet
mooiljjk de discussie zuiver en alleen zakeljjk
te houden. Was hp toch soms een greintje
agressief, zoo was dit alleen te wjj ton aan het
8peel8ch vernuft, dat Z.Ex. nooit verlaat.
Soms deed hjj donken aan grootpapa, als
deze den kloinkinderen over Moeder-do-Gans
aan 't vertellen is, zoo handig weet hjj de
aandacht te boeion, zoo onderhoudend te keu
velen met daarbjj passende gebaren, nimmer
vergetende de moraal or aan toe te voegen.
De vergelijking van des heeren Troelstra's
rede bjj eon zoet broodjo met propagandistische
krenten er in, was allerkostelijkst
Het was bjj vjjven toen de vergadering uit
een ging.
Waro het niet zoo laat geweest, Minister
Heemskerk zou nog beBt een paar uur langer
over do werkloosheid doorgekeuveld hebben.
Nog eenige stapeltjes papiertjes, waaronder-
hjj telkens aan het uitzoeken was, lagen onbe
nut vóór hem. Al Bprekende werden zjj ge
sorteerd, en collega Wentholt, die naast hem
zat, hielp hom daarop eon handje. Zjj begon
nen er juist pas goed in thuis te geraken,
toen de tpd om was.
Op oens herinnerde Z. Ex. zich, dat mr.
Troelstra beantwoord was, en de discussie dns
geëindigd kon worden.
Hoe mr. Hcomskerk een slot aan zpn rede
voering maakt, is allervermakelpkst om bp te
wonen 1
Morgen repliceert mr Troelatra.
Nog werden eomgo kleino wetsontwerpen
aangenomen, alsook hetbevorderingswetje voor
de zeemacht, docb niet dan na een zeer scherp
debat tusschen do hoeren Thomson en Hugen-
holtz eenorzpds on don Minister van Marine
anderzjjds.
Een amendement-ThomBon om 's Ministers
bevoegdheid in to porlron ton opzichte van de
vaartuigen, welker commando voor bevordering
in aanmerking komon, werd mot 37 tegen 32
stommen verworpen.
Aangenomen word echter artikel 1 der wet
met 55 togen 15 stemmen, waarna de goheelo
wet zonder hoofdelijke Btemming onder deu
hamer van den voorzitter doorgang.
Nederland en Venezneln.
Het bericht nit New York aan de Küln.Ztg
dat de broer van president Castro daarheen
wis gegaan, om artilleristen voor de kustver
dediging te zoeken, is niet waar. Zjjn reis heeft
niets mot internationale aangelegenheden uit
staande.
By kon. bosluit:
is, onder toekenning van pensioon, eervol
ontslag uit don militairen dienst vorloond
tor zake van langdurigeu dienst, op hunne
aanvrage, aan de kapiteins J. J. A. Verbruggo
J. A. F. Koetell, onderscheidenlijk van het
7<lo en van hot 5do reg. int., en tor zake van
lichaamsgebreken nan de kapitein L T. 11.
baron van Boecop van het wapen der inf.;
is benoemd bp den plaatselpken staf, tot
tweede-lui .-plaatseljjko-adjudant te Bergen up
Zoom, de sergeant-majoor-instructeur C. H
RinBina, van hot 9de reg. inf.
De luit. t/z. 2de kl. J. G. van der Laan en
W. A. Maas worden geplaatst in de directie
der marine te Amsterdam.
Bp resolutie van den Minister van Koloniën
zpn S. H. A. Begeman, J. A. Verhoog en J.
R. van Alphen gesteld ter beschikking van
Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië, om
te worden benoemd tot aspirant-ingenieur bjj
waterstaat en 's lands burgerljjke openbare
werken daar te lande.
OOST-INDIE.
Zeeramp nabjj Tandjong Priok.
Over deze ramp het omslaan van onder
scheidene prauwen in den nacht van 14 Mei
jl. waarbjj 310 inlanders om 't leven kwamen,
had de heer Van Kol inlichtingen aan den
Minister van Koloniën gevraagd.
De Minister heeft ze schriftelijk verstrekt.
Veel nieuws wordt daarin niet medegedeeld,
maar dat kon ook moeiljjk daar de Indische
bladen er zeer veel over hebben vermeld. De
bladen zjjn zeer goed ingelicht geweest. De
prauwen waren te zwaar bemand en de hulp
kwam te laat. Wel waren de reddingsmiddelen
in orde maar er is geen goed gebruik van ge
maakt en na 't gebeurde kwam het te laat ter
kennis van de autoriteiten.
Wat de Minister schrjjft over de maatrege
len in de toekomst laten wp hier volgen
'Teneinde in den vervolge zulke rampen
naar krachten te voorkomen en in elk geval
de gevolgen daarvan te verzachten, zpn be
velen gegeven om toezicht te houden op de
lading van de prauwen, die iederen Woens
dagnacht zee kiezen, om goederen en pnsar-
gangers over te brengen naar de plaatsen aan
kust van Besaki en Krawang, en is aan
een inland sch ambtenaar last gegeven om bjj
iedere afvaart van Tandjong-Priok tegenwoor
dig te zpn, teneinde te voorkomen, dat door
de prauwvoerders te veel passagiers worden
ingenomen.
Voorts zjjn aan EuropeeBche en inlandsche
ambtenaren schriftelijke instructies verstrekt
hoe te handelen, wanneer hen de tijding be
reikt van een ramp op zee, terwijl voor meer
telefonische verbinding van ambtenaren is ge
zorgd.
Ook hebben particulieren, waaronder de
prauwenvooron en de Paketvaartmaatschappjj
verklaard, dat in voorkomende gevallen op
hun hulp kan wordon gerekend.
Ovorigons is nog de vraag in overweging, in
hoever verbetering van de communicatie te
land in de bedoelde streek langs de noordkust
van Java mogeljjk is."
In don afgoloopen nacht omstreeks 12 uur
werd brand ontdekt op den zolder van een
huis in bet Domburgsch Schuitvlot Q 207
alhier, bewoond door het echtpaar Wisse en
door I. Coppoolse.
Wisse wekte laatstgenoemde, die de hulp
van de omwonenden inriep.
Ook de politie werd gewaarschuwd, die
dadelpk in de stad alarm maakte, waarbp de
nieuwo hrandhoorns goede diensten b
Tegen 1 uur verscheen de eerste slangen-
wagen op het terrein van den brand, en werd
het vuur, dat zich over den geheelen zolder
verspreid had, mot twee slangen op do water
leiding aangetast.
Later werd van de inmiddels aangekomen
brandspuiten er nog een aan den Singel in
werking gesteld.
Om ODgeveer kwart over één was men de
vlammen meester. Het dak brandde geheel
af, terwjjl bovendien do kamer van Wisse
uitbrandde.
Bjj Coppoolse, waar het vuur niet zoo hovig
woedde, bleef een deel van het huisraad, na
tuurlpk zwaar beschadigd, behouden.
Omtrent do oorzaak van don brand tast
men nog in het duister.
Naar wjj vernemen, was bp Wisse den ge
heelen dag geen vuur aangeweest, terwjjl men
ook mot met licht of iets dergeljjks op den
zolder geweest was.
Enkele personen maakten zich lydens df.n
brand verdienstoljjk door huisraad naar buiten
te dragen.
Hedenmorgen kwam eektor Coppoolse tot
do voor hom zeer treurige ontdekking dat uit
een lade, die uit een commode getrokken wuh,
mot eonig lpfgoed tevens een kiatjo, inhou
dend f 18 aan zilvergeld, zuur verdiondo spaar
penningen, was verdwenen. Het geld is tot
bedon nog niot teruggovonden of bozorgd.
Het oebtpaar Wisse is er bot slechtst ann
toe, daar niets was verzekerdby Coppoolse
dekt assurantie de schade.
Op hot terrein waren, behalve een vrjj groot
aantal nieuwsgierigen, de burgemooster en de
beide wethouders dezer gemeente aanwezig.
Vermelding verdient dat dezen nacht het
korpR brandwekkers voor het eerst dionst ge
daan heeit.
Woensdag is naar het huis van bewaring
te Middelburg overgebracht E. v. M., 49
jaar, zonder beroep en zonder vaste woon- of
verblijfplaats, verdacht van bedelarjj en diefstal
te Krabbendijke en gesignaleerd in het Alp.
Politieblad als ontvlucht uit de rijkswerk
inrichting te Veenhuizen.
Maandagavond nam de afdeelfng M i d-
d e 1 b u rg der 5. D. A. P., na bespreking van
de Kamerverkiezing van 1909 en den te stellen
candidaat, een voorstel van het bestuur dien
aangaande aan. Drie openbare vergaderingen
werden vastgesteld met Sannes, Mendols en
Wibaut als sprekers, en verder zeven verga-
doringen op de dorpen met Sannes en Onder-
dpk als sprekers. Esn klein aantal leden gaf
zich op voor colportage en huisbezoek. Door
Sannes werd in 't kort verslag uitgebracht
van zpn werken in den gemeenteraad. Hom
werd onder applaus daarvoor dank gebracht.
Twee nieuwe leden werden aangenomen, een
had bedankt, een was vertrokken naar elders
en een lid was overleden. {liet VoUc)
Bp kon. besluit is bjj de infanterie der
landweer in het 39e district benoemd tot ro-
8erve-eerate-luit. de reserve-tweede-luit. in
dat district A. Hazenbroek.
Uit Ylissingen.
Woensdag namiddag is bp het lossen van
steenkolen uit de Scheepvaart I een mand met
kolen uit een haak geschoten en torecht ge
komen op den arbeider C., die in het ruim
werkzaam was. Na door een geneesheer voor-
loopig ondorzocht te zpn is hjj per rjjtuig
naar de ouderljjke woning vervoerd.
De kanonneerboot Hadda, thans onder
bevel van den luitenant t. z. Ie kl. F. H.
baron van Dodem, ia Woensdag van Hello-
voetsluis te Vlissingen aangokomen, ter
voortzetting der proefnemingen met materieel
van den torpedodienet op de ZoeuwBcho
stroomen.
Heden zou het schip weder vertrekken.
De 2e-luit. J. Polvliet van het 3e reg.
inf. aldaar, wordt met ingang van 17 dezer
overgeplaatst bp het 2e reg. inf. te 's Herto-
genbosch.
In de Woensdag te Koudekerk o
gehouden raadszitting werd het bekende adros
van don Bond voor staatspensionneering voor ken
nisgeving aangenomen.
Als lid van het burgerljjk armbestuur werd
de heer H. Dekker Pz. herkozen.
Door Burg. en Weth. werd voorgesteld de
hoornen op het Groentje te rooien, waarmede
de raad zich vereenigde.
De heer Contant vroeg wat voor de boomen
in de plaats komen zal. Ter wille van do
veiligheid is hjj voor rooien, want met leod-
wezen zal hp de 25 stuks boomen onder den
bjjl zion vallen.
Nu de gemeente hierdoor een toevallige bate
heeft, zou hp gaarne wenBchen dat een terrein
werd opengelaten voor een muziektent en dut
een vaste tent door de gemeente werd geplaatst.
De voorzitter deelde mede dat nieuwe hoo
rnen zullon geplant worden en dat hjj verder
doze zaak in den door den hoer Contant aan
gegeven geest hoopte te kunnen leiden.
Daarna kwam de gemeentebegrootmg voor
1909 in behandeling.
Zjj bedraagt in ontvang en uitgaaf f 1-1100.99,
mot een post van f 2000 voor hoofdolpkon
omslog.
Voor wering van schoolverzuim werd een
subsidie verleend van f 75, onder do vier
scholen geljjk te vordeelen.
Aan den heer H. Mejjler, hoofd der open
bare school, word een verhooging van jaarwedde
ad f 100 verleend en aan de veldwachters J.
Roth on J. L. Plansoen ieder eene van f 50.
Een nieuw torenuurwerk met uur en minuut-
wpzor, heel en half uur voluit slaande en ook
de kwartieren aangevende, zal door den heer
A. Epsbouts te Asten worden geleverd on ge
plaatst voor f 520, met 10 jaar garantie,