MDDELBURGSCHE COURANT.
N°, 244.
isi* Jaaryang.
1908
Donderdag
15 October.
HiddelAnrg 14 October.
Sprokkelingen.
Kameroverzicht
Benoemingen enz.
Oti Stasi en Provincie.
LETTEREN ETTKUNST.
D«xa conrant ver«chynt d a g e 1 jj k met uitzondering van Zon- en Feeitdagen.
Pry» per kwartaal zoowel voor Middelburg al» voor alle plaatsen in Nederlaad franco pp. f2.
Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. ■weerbericht van hot K. N. Met. lnstit. to Bilt.
14 Oct. 8 ti.vm 59 gr., 12 n. 66 gr., av.4 u 63 gr. Hoogste barom. «tand 770.4 te Memel,
laagste 743.0 te Seydisfjord. Verwaohting tot den avond van 15 Oct. zwakke tot matige
Z.O. tot Z. wind, nevelig tot bewolkte lnobt, weinig of geen neerslag en dezelfde temperatuur.
Advertentiön: 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regel» f 1.50; elke regel meer
20 oent. Beolame» 40 oent per regel. Grooto letter» naar de plaat», die i'y innemen.
Tot de plaatsing van advortontiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handol, NJjvorhoid en üeldwosen, is gereohtigd het Algemeen Adnertentla-BnrMsss A. DB I.A
MAK An., NI. Veerbnrgwal 366, Amsterdam.
By deze courant behoort een bijvoegsel,
dat, voor zoover het niet by dit hoofdblad ib ge
voegd, zoo spoedig mogeljjk zal worden na
gezonden.
d e
D r Kuyper is dus weer i
Tweede Kamer.
Het district Sneek heeft die eere.
Ons verheugt die wederverschijning van den
hoofdman der Calvinisten in onB lagerhuis.
Hoe wy' echter denken over zyne lastige
positie in de tegenwoordige omstandigheden
schreven wjj Teads in ons nomvner van 2 Oc
tober.
Met belangstelling zien wjj nu uit naar de
gevolgen van difuwederoptreden van den ge
wezen Minister.
Het kan van groot gewicht zjjn on ver
strekkende gevolgen na zich slepen.
Of de gekozene voor Sneek zal aannemen 1
Door De Standaard werd reeds in 't vooruit
zicht gesteld dat dr. Kuyper niet zal nalaten
den tyd van beraad te nemen, die art. 136 der
Kieswet hem toekent, dit is 31 dagen, en dus
den uitslag der stemming te Ommen, die
morgen (Donderdag) plaats heeft, zal afwachten.
De Nederlander is door den loop der zaken
in hot district Ommen verrast.
Na een beroep gedaan te .hebben op de
Chmtelyk HiBtorischen, en na de opmerking dat
er omtrent hunne houding geen enkele grond
voor twyfel bestaat, maakt de redactie van het
blad in een nasohrift melding van hetgeen te
Ny verdal is gebeurd; en schrjjft zjj
»Op het oogenblik ia ons nog niet precies
helder hoe de zaak zit, maar uit volkomen
vertrouwbare bron wordt ons van uit het
district geseind, dat >dit gemodder verband
houdt met een zwakke Bronsveldsche groep.*'
Dat is zeker niet onmogolyk. Maar met dat
al, haalt het optreden tegen dr. Kuyper daar
eene lselyke streep door de rekening.
Als Bronsveldiaan wordt de heer Doctor ook
gequaliüceerd door den heer J. J. van
Garde, die zich eveneens noemt voorzitter
der Chr. Hist. Kieavereeniging te Njjvordal.
Er zjjn daar dus bljjkbaar twee Christ.-Hist.
KieBveroenigingan, waarvan de eene de can-
didatnur van mr. Th. H. de Meester steunt en
de andere die van dr. A. Kuyper.
Yolgens den heer Van de Garde Btryden de
Christelyk Historischen, aangesloten by de
Unie, met warmte voor de candidatuur-Kuyper.
Van aen leelyken trek in onB volkskarakter,
zooals hy dit noemt, maakt de schrjjver der
Brieven uit de residentie" in het N. v, d, D.
melding.
•Toen by de Berlin-ramp een onzer stadge-
nooten was verongelukt, zoo schryft by, werd
voor diens weduwe en kinderen een wolge-
slaagdp inzameling gehouden, waardoor het
gezin behoorlyk verzorgd werd. Ieder van do
kinderen kreeg tot het 18o jaar, naar 'k meen,
een lijfrente en de moeder was dus althans
van nypende zorgen vry.
Thans is de vrouw uit Den Haag ver
trokken naar een andere stadde buurt maakte
haar 't leven onhoudbaar men wees haar na,
maakte 't haar op wier leven niets is aan te
merken op allerlei wyzon onaangenaam,
omdat »mevrouw" 't er zoo goed van nemen
kon 1 Wangunst kon niet verduren, dat ze
niet tot armoe vervallen was."
Dit is voorzeker een droevig staaltje van
wangunst, maar hoe vele feiten van medege
voel en beter opvatting staan daar tegenover
ls het daarom wel goed om, in verband met
dit feit, op ons volk skarakter een blaam te
werpen
Afgunstige menschen vindt men door de
gansche wereld.
Een eigenaardig geval deed zich
dezer dagen te Zwolle voor.
By een aldaar gehouden stemming voor een
lid van den Raad werden door het stembureau
een paar in uniform gekleede landweerplich-
tigen van de stembus geweerd. Deze personen,
die om negen uur aan don trein moostOir zyn,
hadden geen tyd gehad zich nog even te gaan
verkleeden.
De betrokken personen hebben echter
buiten het lokaal eren oen jas en pet van den
concierge der school, waarin do stemming
gehouden werd, geleend on kondon toen toch
van hun stemrecht gebruik maken.
Zou hot stepibureau rechtens geljjk hebben
Eorst zal dienen te worden uitgemaakt of
hier ook in strjjd is gehandeld met de be
staande voorschriften der Kieswet en of deze
militairen zich in 't openbaar mogen vortoonen
in politi&k.
De grooto vraag is duB of zulke landweerman
nen vallen onder de bepalingen van art. 5 der
Kieswet.
In elk geval mag die kwestie wel eens goed
bekeken worden en de vraag overwogen of
het geen tyd wordt om met het oog daarop
die fraaie kieswet eens te herzien.
Zitting van Dinsdag.
Na lang en breed er over gedelibereerd te
ibben, verwierp de Kamer, met 53 tegen 28
stemmen, het wetsontwerpje om 4 ton subsi
die voor de in 1910 te Brussel te houden
wereldtentoonstelling beschikbaar te stellen.
Niet: zeer verheffend waren deze discussies.
De heoren tegenstanders waren werkelijk
zwaar op de hand, met den heer Plate als hun
aanvoorder, die beweerde, dat tentoonstellingen
•uit de mode" zyn. Om zaken te doen, gaan
de induatrieelen en landbouwers niet meer naar
tentoonstellingen, die slechts kermissen der
ydelheid zyn, waar, zooals in Londen gebleken
is, de mantagne russe het meest strekt! Daarom
verdient dus zulk een tentoonstelling zeker
geen 4 ton subsidie I
Welke subsidie geven de andere landen
vroeg de heer Plate. Hy had getallen gelezen
van 10.000 pd. st. en 600.000 Mark.
Over een eventueele verwerping der aan
vrage behoeven onze naburen, die wy te
vriend willen honden, niet »gebelgd" te zyn,
Deze tentoonstelling draagt geen officieel
karakter.
Zóó pakte de heer Plate al zyn argumenten
uit, om te bewyzen, dat die 4 ton weggeworpen
zouden zjjn.
Ook de heoren Van Idsinga, Do Waal Ma-
lefijt en Van Dedom vonden deze subsidie
aanvrage zeer bezwarend, met het oog op den
toestand van 's lands financiën.
De heer Lieftinck maakte er een grapje
vanhy vergeleek deze subBidio-verleening
by een »stuk spek voor de kat." Er
niets van over blyven; ook al werden die 4
ton beschouwd als een maximum."
Warme verdedigers vond het wetsontwerp
niot. Alleen de heer Van Asch van Wyck
er vierkant vóór. Er wordt op die tentoon
stellingen wel veel sterke drank geschonken,
en de >onzedeljjkheid" viert er dikwyls hoogtjj,
n den anderen kant bomt er toch ook
heel veel goeds vandaarom pleitte hy voor
deze subsidie.
De heer Van Idsinga trachtte het mot den
Minister op een accoordje te gooien.- Bjj
amendement stelde hy voor de 4 ton tot 2 te
verminderen. Kon de Minister verklaren, dat
hy aan dit bedrag voldoende zou hebben
Hiervan wilde Z.Ex. echter niets weten. Do
deskundigen hadden hem verklaard, dat zy 4
ton zouden noodig hebben. Daaraan hield hy
zich.
Minister Talma deed zyn uiterste best om
den hoeren het geval duidelyk uitoen te zetten.
Z. i. mag Nederland niet nalaten op de ten
toonstelling »in de naburige hoofdstad" een goed
figuur te maken, moet het daar geen achteraf
hoekje innemenZ.Ex. las brieven voor van
induatrieelen, die voor de deelname belang
rijke kosten over hebben; hetkoninklykHuis
van België maakt deel uit van hot eere-comité
der tentoonstelling, zoodat daaraan wel degeljjk
een officieel karakter moet worden toegekend
kortom hy trachtte den hoer Plate mot argu
menten vóór te overtroeven.
Voel bereikte bjj er echter niet mee; alleen
trok de heer Van Idsinga zyn amendement
in. Doch toen er gestemd werd, viel het wets
ontwerp als een baksteen. De heeren van de
2 ton stemden voor alle zekerheid maar teger.
Deze uitslag is ongetwyfeld toe te schryven
aan de begrjjpoljjke neiging tot zuinigheid van
vele leden, nu de financiën toch al zooveel
zorg baren.
Daarna kwam de acte van Algesiras aan de
orde, met Minister Nelissen achter de groene
tafel. Het betreft personon, die volgens de be
palingen dozer overeenkomst berecht zullen
worden.
De heer Van Styrum had een aanmerking
waarop do Minister uitsluitsel gaf. Beide boe
ren doceerden strafrecht.
Zonder stemming werd dit wetsontwerp
aangenomen-
De Kamer bleef steken in de behandeling
van de herziening der bevorderingawot voor
de zeemacht, waarbjj admiraal Wentholt voor
het front kwam.
De heer Thomson vond die wet door do
herziening eer slechter dan beter geworden.
Op een torpedo-boot toch kan men geen be
wyzen leveren van bekwaamheid in het com-
mandeeren van een pantserschip. Opruiming
houden in de hoogere rangen ware beter en
zon de promotie zeker ten goede komen.
De heeren Duymaer van Twist en Verhejj
waren vóór het wetsontwerp Cuatstgenoemde
vreesde niet, dat de »vaar-oischen".jninder
zonden wordenvermindering van het aantal
hoofdofficieren achtte fay echter verkeerd.
Morgen voortzetting.
Nederland en Venezuela.
In een particulier telegram uit Caracas
>n de New-York Herald, gedagtoekend van 2
October, wordt medegedeeld, dat de gezond
heidstoestand van president Castro aanmerke
lijk is verbeterd, fly was op dien dag voor
het eerst sedert zyq terugkeer uit Valencia
op straat gezien. Ook had hy Senor Paul, den
minister van buitenlandsche zaken, ontvangen
ter bespreking van het te geven antwoord op
de tweede nota van Nederland.
Dit New-York werd Maandag aan de Kölni-
sche Zeitung geseind
Dit Caracas wordt gemeld, dat Castro, de
broeder van den president, naar New-York
vertrokken is. Naar verluidt, is hy van plan,
daar artilleristen voor de VenezolannBcbe knBt-
verdiging aan te werven."
By kon. besluit is benoemd tot kantonrech
ter te Zaandam mr. W. van Son, thans griffier
by het kantongerecht te Breukelen—Nyenrode.
De audiëntie van den Minister van "Water
staat zal aanstaanden Zaterdag niet plaats
hebben.
De tegen heden aangekondigde verkoo-
ping van hoornen op de buitenplaats Iepenoord
onder Oostkapolle ging niet door. De
plaats zal voorloopig gelukkig behouden blyven.
Zy word Dinsdag avond, dus wol ter elfder
ure, verkocht aan den heer A. A. Kolff te
Rotterdam, die er des zomers eenige weken
zal vertoeven-
Door Gedeputeerde Staten van Zeeland
is aan do colleges van Burgemeester en Wet
houders de volgende circulaire gezonden
•De afdeeling Axel van de Zeenwsche Land-
bouwmaatschappij acht het, met het oog op
het snelle verkeer mot motorrijtuigen en ry wie
len, in het belang van do veiligheid wenachelyk,
dat zooveel mogelijk aan hoeken van wegen
en straten borden geplaatst worden met het
opschriftrechtB uitwyken.
Zooals u bekend is, wordt zoowel in het
reglement op do wegen en voetpaden in Zee
land als in het Motor- en llywielreglement
het uitwyken naar rechts voorgeschreven.
Ook ons Collego komt het nuttig voor, dat
bedoeld voorschrift zoovool mogelijk in herin
nering worde gebracht, waarom wjj de oer
hebben u aan te bevelen aan het verzoek der
afdeeling gevolg te geven.
De afdeeling heeft ons medegedeeld, dat
door den Algemeenen Nederlandschen Wielrijders-
bond, Toeristenbond voor Nederland, dergelyko
borden op aanvraag gratiB beschikbaar worden
gesteld."
ZooalB de bewoners van Walcheren kunnen
weten, zyn hier reeds sedert eenigen tyd derge
lijke borden aangebracht, o. a. op den Noord weg-
Uit Vlissingen.
Aan de Koninklyke Maatschappij De Schelde
is de vervaardiging opgedragen van een stoom
machine met atoomketels ten behoeve van een
nieuw vrachtstoomschip voor do Rotterdamsche
Lloyd te Rotterdam.
Het schip wordt gebouwd op de werl van de
firma Bonn en Mees te Rotterdam.
Ter aanvulling en verbetering van hot
bericht, in ons nommer van Dinsdag, omtrent
de Zaterdag door den raad van D o m b u r
gehouden zitting, meldt men ons nader dat
volgenB toen gonomen beslissing dat college
speciaal toestemming kan geven tot het plaatsen
van houten schuttingen en hei^vroegere be
sluit tot bijplaatsing eenor tweede lantaarn in
de Zuidstraat is gehandhaafd, doch omtrent
de juiste plaats dezer lantaarn nog geen be-
lissing is genomen.
Dinsdagavond kwamen te W e s t k a-
p e 1 1 e in de openbare school eenige inge-
zstenerf by elkaar om te besluiten tot het
oprichten van een fanfarecorps. 13 werkende
leden hebben such opgegeven. Een bestuur
werd reeds benoemd, bestaande uit 4 leden
buiten de vereeniging en 2 werkende leden.
De heeren L. J. den Hollander, M. Dieleman,
Minderhoüd JKAz., K. Dekker, L Minder-
houd en B. Louwerse vormen dat bestuur. De
VereenigiDg draagt den naam Oejening kweekt
kunst,
In de raadsvergadering, Maandag jl. te
Wissekerke gehouden, bleek uit de over
gelegde stukken, o. m„ dat tot zetters herbe
noemd zyn de heeren Janus de Looff Jacz. en
M. Maria.
Daarna had de reeds vermelde benoeming
plaats van een hoofd der school te Geersdyk.
Van Ged. Staten was een schryven ingeko-
en, houdende bezwaar tegen den vorm der
traktementsregeling voor het hoofd der school
te Geersdyk.
Er werd de aandacht op gevestigd, dat, nu
het salaris voor Geersdyk op f 1100 gebracht
moet worden, de billykheid meebrengt, dat
het traktement voor 't hoofd der school te
Kamperland op geljjk bedrag wordt bepaald.
In dien geeBt werd besloten, voor Kamperland
met ingang van 1 Jan. a.s.
In verband met het vertrok van mej. Wil-
lemse» naar Hoofdplaat op 1 Nov. e.k. zon de
onderwijzer Overtveld tydelyk van 't dorp
naar Geersdyk worden overgeplaatst.
Verder wees de voorzitter erop, dat, wjjl
de verordening voorschrijft dat het herhalings-
onderwys aan meisjes door het hoofd der
school gogeven wordt, dat onderwjjs aan de
jongens nu gevoegelyk kon worden opgedragen
aan beiden't nieuwe boofd en den onder
wijzer Mol, die tot heden al de herhalings-
lessen alleen gaf. Het lid Nieuwdorp merkte
dat een en ander voor dien oüderwyzer
een heele schadepost wordt, thans dubbel jam-
nu de jaarwedde van 't hoofd, mot vroeger
vergeleken, een aanmerkelijke verbetering
aantoont.
Bjj de begrooting, vastgesteld in ontvang
t uitgaaf op f 25.075.07, waarbjj f239.21 voor
onvoorzien, deelde de voorzitter nog mede, dat
de wykverdeeling der gemoente vereenvoudigd
zal worden, en vroeg het lid De Regt, of de
veldwachter V. d. Broecke niet, evenals zyn
collega te Kamperland, een bijdrage voor pen
sioen van f 25 ontvangt, waarop de voorzitter
ontkennend antwoordde.
Toen: de deuren dicht.
Na heropening werd besproken het aan alle
gemeenteraden verzonden adres van den Bond
voor Staatspensioeneering, verzoekende adhesie op
het Bonds-adres aan H. M. de Koningin.
De voorzitter wees er op dat in Engeland
de staatspensionneering voor onden van dagen
reeds bestaat, doch dat Burg. en Weth. voor
stellen, de gevraagde adhesie niette verleeneD,
daar zy meenen, dat die adresbeweging van
den socialistiscben hoek uitgaat en zjj niet
inzien, hoe al 't geld te vinden zou zyn zonder
de belastingplichtigen overmatig te bezwaren.
Dit de vragen links en rechts, door de raads
leden gedaan bleek, dat deze nog onvoldoende
op de hoogte zyn van de bedoelde adresbe
weging, waarom de beslissing werd aange
houden.
Dezo raadsleden, bekend met het treurige
lot van zoo menig afgeleefd werkman in hun
omgeving, voelden zoo schryft onze corres
pondent ten slotte wellicht vragen in zich
rjjzen alsZou hier onmogelyk zyn, wat in
Engeland tot stand kwam? Is Nederland dan
bekend als een arm land Of is de Engelsche
belastingbetaler zooveel scheutiger? Verder
meenen zy wellicht, dat een zaak kwaljjk kan
veroordeeld worden om den naam der party,
waarvan zjj uitgaat, maar getoetst moet wor
den aan do deugdelijkheid van het beginsel
waarop zy ruBt.
Bovendien meen ik dat genoemde Bond
hoegenaamd niet socialistisch is.
En wat het geld aangaat, gevoelden de
gers misschien, dat belasting ter bestryding
van den nood onzer afgewerkte medeburgers
gewis met evenveel recht mag gevraagd wor
den, als het geld óók millioenen voor
andere zaken, die minder ellende lenigen.
't Zou uw correspondent volstrekt niet ver
wonderen, als de volgende raadsvergadering
alsnog adhesie betuigde.
vorBobillende comité's. werd besloten aab de
twee muziekgezelschappen en de zangvereni
ging, die ter opluistering hebben meegewerkt,
elk f 50 uit te koeren, en eene medaille te
schenken aan twee hoeron die belangeloos
enkele soiree's hebben opgeluisterd. Van het
dames-comité voor kostelooze opname van
onvermogende patiënten in hot ziekenhuis werd
het resteerende, ongeveer f 100, beschikbaar
gesteld.
Dit verschillende deelen van onze pro
ne i e ontvingen wjj berichten omtrent bui
tengewone drukte met het bietenvorvoer.
Sommige lading-terreinen zjjn to klein voor het
groot aantal dat is aangevoerd.
Wjj bepalen ons tot deze algemeene mede-
deeling.
&NDERWU&
Mej, D. van Wyck, onderwijzeres aan
eene Chr. school te N e u z en, is als zoodanig
benoemd te Alfen a/d Rjjn.
onvoorzione omstandigheden
zullen de examens ter verkrjjging van de akte
van bekwaamheid in de vrye en orde-oefeningen
der gymnastiek, voor zoover die in hot open
baar worden gehoudeD, op de volgende plaat
een en tjjden worden afgenomennl. te
Breda van 15 October—14 November; te
Venlo van 19 October—9 December; te Rot
terdam van 15 October—10 Novemberte
Amsterdam van 20 October—6 November; te
Deventer van 15—29 October, en te Groningen
van 15 October5 November.
In de Duitsehe universiteitsstad Göttin-
geu is een studiehuis voor buitenlanders ge
sticht. De instelling is geheel onafhankelijk
7an de universiteit en beoogt, het den Duit-
achen, maar vooral ook haitenlandschea studen
ten gemakkoljjk te maken, han weg te vinden
aan Duitsehe hoogescholen en in het algemeen
in de Duitsehe wetenschappen en toestanden-
Het studiehuis krygt een boekery en zal open
staan voor allen die inlichtingen willen in
winnen over Duitsehe inrichtingen van onder
wijs, over de examenprogramma's, de bevoegd
heden, geschonken door diploma's, enz.
Tenslotte beoogt de nienwe stichting het
organiseeren van cursussen ter inleiding in
de Dnitsche taal en litteratuur, terwyl voorts
het houden van excursies op het programma
staat.
De ontvangsten der te N e u z e n gehou
den huisvlyttentoonstelling hebben bedragen
f 2846.72'/,de uitgaven.f 2321,01, zoodat er
een goed slot is van f 525.71'/».
Nadat hiervan f 250 was gereserveerd voor
een gezellige bjjeenkomst van de leden der
RECHTSZAKEN.
Bjj bevelschrift der arrondissementsrecht
bank te Middelburg is rechtsingang met lust
tot instructie verleend in de zaak tegen L. C.
L., 22 jaar, arbeider te Colynsplaat
verdacht van diefstal van touw, toebehoorondo
aan den Staat der Nederlanden.
De arrondiBseraents-rechtbank te Z i e r i k-
e deed Dinsdag uitspraak in de zaak tegen
J. W. D., oud 18 jaar, veldarbeider, wonende
te Dreischor, thans gedetineerd in het huis
van bewaring te Zierikzee. Beklaagde, die een
jong meisje gewelddadig en in het openbaat
heeft aangerand, werd schuldig verklaard aan
poging tot verkrachting en veroordeeld tot een
gevangenisstraf van vjjf maanden na aftrek van
preventieve hechtenis. De eisch van 'net open
baar ministerie was twee jaar.
Het gerechtshof to Amsterdam heeft in
hooger beroep een onderwyzer aan de open
bare school te Sloten, wegens onzedelijke
handelingen met eene aan hem toevertrouwde
leerlinge, veroordeeld tot een jaar gevangenis
straf, met ontzegging van het recht gedurende
5 jaar onderwjjs te geven.
De Amsterdamache rechtbank bad hem tot
negen maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Een smokkelaar, die op 11 September 38
kistjes sigaren langs Selzacte in België wilde
binnensmokkelen, is door de Rechtbank te
Gent veroordeeld tot 4 maanden voorwaardelijke
gevangenisstraf en betaling van 942 fr&ns in
voerrechten.
In de Wereldbiblotheak zyn drie num
mers verschenen die het vervolg zjjn van reeds
vroeger verschenen deeltjes: Het tweede deel
van R. Casimir'a Uit de ontwikkelingsgeschiedenis
van het menscheiijk denkenvan Kant f,ot heden,
de derde verzameling van de Sprookjes van de
gebroeders Grimm met illustraties van mevr.
J. Midderigh—Bokhorst en J. Midderigh, en de
tweede bundel vnn De ontredderden vm Van
Hulzen.
In den toestand van den heer Manta van
Nieuwland is zulk een gunstige wending ge
komen, dat hy het eind dezer week de zieken
verpleging kan verlaten.
