H1DDËLI1URGSCHE COURANT. N°. 242 151° Jaargang. Dinsdag 13 October. Hiddelfiorg 12 October. VROUWENKIESRECHT. OU Stad en Provincie. 100» Deze courant verichijnt dagelijki, met uitzondering van Zou- en Feeitdagon. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatson in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhior en tel. -weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt. 12 Oct. 8 n. Tm 52 gr., 12 n. Cl gr., av.4 u 63 gr. Hoogate barom. stand 773.1 te Brealan, laagato 737.0 to Soydisfjord. - Verwachting tot den avond van 13 Oct. zwakke tot matigo Z. tot Z.O. wind, nevelig tot onbowolkt, droog woor en dozclfdo temperatuur. Advertentitin: 20 oont per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- sn alle anders familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 oeat per regel. Groote letters naar de plaats, die zjj innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeoland, betreffende Handel, Njjvorheid en Goldwosen, is gereohtigd het Algeuaeca Advertentlc-Baronn A. DB LA MAB An., N.X. Vwwrbnrgwal 366, Amslsrdain. Bi; deze courant behoort een bijvoegsel. Do opgaaf van don Rpoordïonst komt in dit nommor voor op do gebruikelijke plaats. Dit onderworp kan men deze week te Middelburg van twee kanten hooron bespreken. Het is voorzeker eene belangrijke kwes tie, waarvan men zich niet langer kan af maken met enkele groote woorden of zeer misplaatste aardigheden. Dit doet dan ook eon ernstig mensch niet. In de laatste jaron dringt in ons land dit vraagstuk zich ook meer en meer op den voorgronden al Btellen wij ons in de allereerste plaats op de bres voor het stre ven om uit onze grondwet te lichten wat het algemeen kiesrecht in don weg Btaat, vooral voor mannenwij ijveren daarvoor ook tevens om de vrouw don weg te banen tot het verkrijgen van dat recht. Waar de vrouw steeds meer eene zelf standige positie gaat innemen in onze Maat schappij; zij gedwongen wordt zich onaf hankelijk te maken van den man en in menige betrekking, zaak of onderneming al eene zeer zelfstandige positie inneemt, daar heeft zij ton volle aanspraak om dit recht voor zich zelve op te eischen. Wie durft na nog ontkennen dat in vele opziohten de vrouw Btaat boven den man Dat zij in menig geval overheerscht, is al eeuwen lang een feit. Wie heeft den moed tegen te spreken dat zij in tal van vraagstukken veel practi- scher, veel juister blik heeft dan de heoron der schepping t In hoeveel commissies toont zij nn reed* hare meorderhoid, en mag zij een noodza kelijk, een heilzaam element heeten 1 Op welk terrein is zij bijna niet werk zaam tegenwoordig? En een natuurlijk gevolg daarvan is dat. ook hare belangen betrokken zijn bij tal van regelingen op staatkundig on maat schappelijk gebied, Ilaar uit te sluiten van het medezeggen schap in dezen mag dan ook wel eene groote onbillijkheid hooten niet alleen maar ook een nadeel voor het algemeen. „Het stem recht toch zoo zeide mej. mr. E. C. van Dorp, voorzitster van den Bond eens berust op de vertegenwoordiging van belangen en inzichten. En zoolang do vrouw daarvan zal zijn uitgesloten, zal zij niet alleen zijn uitgesloten van een invloed, dien zij tot zegen der maatschappij be hoorde ait te oefenen, maar zal ook deze uitsluiting eon oordeel van minderwaardig heid inhouden, dat op do vrouw zal druk ken, haar invloed zal verkleinen, haar werk zal belemmeren". Gelukkig dringt hot besef van die onbil lijkheid meer èn meer door. Maar toch zijn er nog zeer, zoor velen dio daarvan niet ovortuigd zijn on blijft hot noodig te ijveron mot alle macht om die mooning zooveel mogelijk ingang te doen vinden. Yoor dit dool beijveren zich in ons land twee veceouigingen, nl. do Vereeniging voor vrouwenkiesrecht en de Nederlandsche Bond voor vrouwenkiesrecht. Beide streven naar hetzelfde doe]; beide willen vooroordeolen tegen dat vrouwen kiesrecht bestrijden, betere ideeën, dan er nu nog vele hoerschen, ingang doen vin den, en ook in onze provincie, in 't bjj- zondcr in onze naaste omgoving, propa ganda maken voor hun pogen. Reeds vroeger, cenigo maanden geledon, zijn or vanwogo don Bond, o. a. door me vrouw A. Jonckheor—YerateoghMeulemans, uit Totoringen, bij Breda, in Middelburg pogingen aangewend om hier een afdeeling daarvan te stichten. Dit is toen niet ge lukt mon hoopt thans beter fo slagen. Voor dion Bond nu zal Woensdagavond in do kloino zaal van het Schuttershof 1ib« spreker optreden de heer G. Nijpels. Vrijdag d. a. v. zal mevrouw dr Aletta II. Jacobs, prosidontc van do Vereeniging voor Vrouwetikicsrecht, in een dor lokalen van do sociëteit De Vergenoeging holzolfde onderworp behandelen. Boidou natuurlijk met hetzelfde doolte trachten ieder voor haar Bond of voor haro Verooniging eené afdeeling to stichten Aan belangstellenden in ons midden das de keuze bij welke dier twee men, wil meu de beweging voor Vrouwenkiesrecht steunen zich zal aansluiten. Wij stellen ons geen partij, doch wenschen alleen in enkele regelen beider staudpunt duidelijk te maken. Evenals olders heerscht er op dit oogen- blik ook in ons land tweeërlei strooming, een de feministische, do andere moor algemeen humanitaire. De Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht nu vertegenwoordigt do eerste richting. Zij huldigt o. a. de stelling, door mevrouw Aletta Jacobs in de Alkmaarsche courant van 15 October 1907 verkondigd, dat allen dio eerst algemeen mannenkiesrecht wil'en, in de Vereeniging niet thuis bohooren. Zij beweegt zich verder op politiek gebied, wat de Bond niet doet. Art. 5 der statuten van dien Bond ver biedt dit ten stelligste. Ziedaar kenmerkende verBehillen tnsschen beide lichamen. Op een punt, niet van belang ontbloot, wordt in een vlugschrift, vanwege de Ver eeniging verspreid, gewezen door de spreek ster van Vrijdagavond. Door sommigo voorstanders van vrouwen kiesrecht is roods de angstige vraag geuit of het rumoerige, onwettelijke optreden van de Eugelsche suffragettes ooit door de Hollandsclie Btrijders gevolgd zal wordon. Hierop kan het antwoord zeer beslist ont kennend luiden. Dion weg wil noch dio Vereeniging nooh don Bond uit. De Bond zegt dit ook uit drukkelijk in zijne statuten. Zij wenschen door geen buitensporige middelen te bevor deren dat, evenals in Finland en Noorwegen, don vrouwen recht worde gedaan. Na deze korte uiteenzetting, die ons zoo gewenscht voorkwam mot het oog op de twee voordrachten, welke ons dezer dagen wachten, zouden wij onzen lezers, die belang stellen in dit gewichtig onderdeel van het Vrouwenvraagstuk, willen aanradenbezoekt beide samenkomsten, hoort èn den heer Nijpels èn mevrouw Aletta JacobB, die nader hun standpunt znllen ontvouwen, on sluit u aan, al naar gelang gij daarvoor sympathe gevoelt en het Btreven daarvan het meest mot uwe ideeën overeenkomt, èf bij den Bond öf bij de Vereeniging. De lange avonden naderen weer en dan heeft men meer dan in don zomer tjjd en lust tot lozen. Daarom vestigen wjj do aandacht op de in dit nommer voorkomende advertentie van do firma Gebr. E. en M. Cohen, Heerengracht te de competitie van den Nederlaiulschen Voetbalbond tnaschon E. Al. Al. aldaar en Velocilas II van Breda. De Bredanaars wonnen met 7—2 goah Uit Vlissingon schrjjft men ons Por radiogram via Scheveuingen haven werd hier hedon morgon reods vroegtijdig bericht ontvangen dat do n ichtboot Prins Hendrik der My. Zeeland vast zat aan do Nieuwe Sluii 't Was zeer dikko mist en naar ik vernam werkte do misthoorn aldaar niet. Spoedig -word eono sloepboot gezonden van nit Vlissingon, om de reizigers, 66 in gotul, on do post to halen. Deze waren to acht uur in do sleepboot overgestapt. Wegens don zeer dikken mist bereikte de sleepboot eorst togen tien uur de baven. De Borlynsche en Amsterdamscho mailtreinen vortrokkon iedor mot vier en een half uui vertraging. By hoogwater zal men heden middag trach ten de boot wodor vlot te krjjgen. In de j.l. Zaterdagmiddag to Dombu gehoudon raadszitting word, na onderzoek en in orde bevinding dor geloofsbrieven van hol nieuw gekozen lid C. Sehou», tot diens toela ting besloten. Een voorgestelde wyzigiog dor begrooting voor 1908 werd goedgekeurd, terwjjl de be grooting voor 1909 werd vastgesteld. De verordsmng van algemeene plaatselijke politie werd aangevuld inat de bepaling, dat by het ontstaan van open plaatsen aan den openbaren weg de eigenaars verplicht zjjn een steenen muur van minstens anderhalven meter hoogte voor scheiding te plaatsenhouten schuttingen zjjn hier voortaan uit den booze netjes, maar dnur I Met algemeene stemmen, op die van den heer Scheele nn, werd cealoten het bekende adres van den Bond voor Staatspensionnering voor kennisgeving aan te nemen, m. a. w. geene instemming to betuigen met het door dien Bond aan de Koningin gezonden request. Wethouder De Visser stelde voor de gas lantaarn in de Zuidstraat te verzetten. Het bjjplaatsen van een tweede lantaarn, waartoe de Raad in eene vroegere zitting besloot, zou dan overbodig kunnen worden. Het voorste) werd aangehouden. De beraadslaging over het voorstel van Burg. en Weth. lot verhooging der plaatselijke opcenten op de personeels belasting werd naar geheime vergadering verwezen. Als be weegreden gaf de voorzitter op >dat er zaken te berde konden komen, niet voor openbaar heid geschikt, zulks in verhand met den hoof- deljjken omslag van de Duitschers." Naar verluidt, is in dezen nog geen bepaald besluit genomen. Het klinkt wel ongeloofljjk maar toch iB het waar. Een ongeveer 80 jarigo arbeider uit een onzer naaste gemeenten, die dezer dagen is overleden, heeft, zonder dat hem ooit een erfenis ot eenig ander gelukje te beurt is go vallen, een som vergaard die zyn, thnns even eens 80 jarige woduwe in de vermogensbe lasting brengt. Dat dit verzamelen gepaard ging met ont zegging van alles wat maar eenigszins het leven kon veraangenamen, behoeft geen betoog, als men weet welke loonen de boerenarbeiders verdienen, merkt onze berichtgever op. INGEZONDEN STUKKEN. Ingezonden stukken worden in geen geval teruggezonden. Zjj bieden voor een schuifje tal van mooie boeken aan van de meest bekende schrijfsters en schrijvers: Macaulay, Suttner, Spyri, Goovornour, Huf van Buren, Van Lonnop, Dic kons, Zola, De Genestet, Ouida, Thackeray, Darwin, Aimard, Dahn enz. Men zietor is voor elk wat wils in do lange ljjat van deze aanbieding. Zondagmiddag had achter dc moelfabriok alhier oen vriondschappelyke voetbnlwod- stryd plaats tusschon Victoria I uit Middol- burg en Volharding I uit Vlissingon. Deze wodstryd moest 10 minuten vóór tjjd gestaakt worden omdat allo aanwezige ballen (1 stuks) gesprongen waren. De stand was toen 3—2 in het voordeel van Victoria. Tegolykcrtjjd speelde op hot Molenwater Concordia I uit Middelburg oen match tegon Olympia II uit Vlissingon, welke wodstryd go- wonnen werd door Concordia met 5—1 goal. Te Vlissingon had op het terrein by het fort midden reduit oen wodstryd plaats De Bazaar voor de Z. H. D. I. Geachte Redacteur! Nu het bljjkt dat or by sommigo personen eenig misverstand heerscht omtrent het doel van den door de Z. H. D. 1. te houden Bazaar, acht ik het wenscheljjk erop te wyzen dat het geld, dat dc Bazaar zal opbrengen, uit sluitend bestemd is om het werk, zooalB het nu gedaan wordt, te kunnen voortzetten. Aan het oprichten van iets anders wordt by hot Bestuur niet godacht, om de oenvoudige reden dat daaraan in Middelburg geen behoefte bestaat. X. Middelburg, 12 Oct. 1908. 'tBegint al vroeg! Een beroemd staatsman van anti-revolution- nairen huize hooft eens gezegd on hjj koD 't wotendat eon deel der pers voor niets staat, als zekere Juni-gobeurtenisson in 't zicht komen. Waaraehynlyk onder den invloed van do Juni-temperatuur in deze hoorljjke October- dagen, bevat bet anti-rovolutionnnire maand blad De Walchersche Courant, in haar nun van 9 October j.l., een stukje aan bet adres van ondergoteekendo, dat na lezing do vraag iloet opkomen: of deze pers dan toch inder daad voor niets staat? Natuurljjk niet wegens den alsem van dc partydriit, dio in vele honingzoete zinnetjeB te proeven is! We weten dat elk vogeltje zingt, zooals hot gebekt is, en we kennen nu een maal de wyze, waarop het alfabot der «Wul- cherscbo" modewerkers, gewoon is zich over zjjn tegenstanders uit te laten. Maar dut men kans ziet, in een stukje van ruim oen half kolommotje, twee pertinente onwaarhedon te dobiteeren, om daarmee reeds een politiekcn tegenstander, mot betoog op do Btombus van 1909, te ljjf te gaan, dut slaat toch wel vele records, waarvan deel der pers" op dit gebied houder is. Vooreerst de bewering, dat door uijj op de kie9rochtmoeting van 27 Sept. zou zyn ge wezen met voldooning nog wel op den kiesrechteisch der Jong-Turken en de ver wantschup »met deze en do vryzinnig-demo- craten" als winste zou zyn geboekt. Ik kun met de meeste beslistheid verklaren, dut deze gedachte >illimuneus" wordt ze in »de Walchersche" genoemd niet by my is opgekomen-, dat ik in myn rede op 27 Sept. van geen Turken Oud noch Jong ook zelfs maar heb gerept en dat er in het verslag, dat de Alidd. Courant van rnjja rede gaf en dat door den schryver bljjkbaar als bron is gebruikt, geen syllabe omtrent de Jong-Turken voorkomtevenmin trouwens als in eenig ander verslag van die rede. In zyn haast om my het «liever Turksch dan Paapsch" in den mond te leggen, als de door my »en myn propagandaclub" in 1909 aan te heffen stembusleus, leest deze Walchersche medewerker zeer slechtleest hy zelfs din gen, die er in 't geheel niet staan. En de redactie vindt blykbaar geen termen tot correctie 1 Nn is dit meer vermakeljjk dan ergerlyk. Er wordt hier dan ook alleen op gewezen, als merkwaardig staaltje van de wyze, waarop men van die zjjde de goe-gemeente voorlicht. Maar om tot die «nieuwe stembusleuze'1 te kunnen komen, moet my, behalve Turken liefde, ook zoo iets als papenhaat worden too- gedicht. Er wordt beweerd, dat ik, als ver- kiezingsredenaar, «met myn getrouwen", gewoonlyk vierkant positie neem tegen Rome. Als het niet minder parlementair was, zou ik zeggen dat deze bewering een vierkante leugen is. Nooit heb ik oenig geloof aangevallen of bestreden noch het katholieke voor welke hoogst belangwekkende uiting van godsdienstig leven ik trouwens groote belangstelling noch eenige andere godsdienstige overtuiging 1 Voor my heeft altjjd als eerste en bindende wet gegoldendat daaraan in het politieke strgdperk niet mag worden geraakt. Evenmin als ik zou toelaten dat men mjjn religieuse opvattingen tot een punt van politiek debat maakte, zou ik zulks met die van anderen willen doen- En tot vierkant positie nemen togen Rome, voor zoover daarmee uitsluitend eon politieke macht wordt bedoeld, heb ik tot dusver hief nooit aanleiding gevonden. In deze dagen waait den voorstanders van alge meen kiesrecht uit Roomsch-katholieke kringen zelfs oen wol zoff frissche wind te gemoet, ah uit die, waar men zit te peinzen over bet kiesrecht der «volledige en onvolledige gezins- formatiea 1" Wat ik echter wel heb gedaan en heb moeten doen, dat istelkens wyzen op de vnak grove en scherpe, meestal bittere on heftige aanvallen en verwjjten ran des schrijvers geestver wanten, van calvinistische anti-revolutionnairen als hy v. dr. Kuyper en Christelyk-Historisohen als bjjv. dr. De Visser, tegen Rome! op de scherpe woorden tegen Rome van dien kant, uit do dagen toen men nog niet do lieve bond- genooten in het gevlei kwam om stembus- winste te behalen en met hun hulp eenige zetels voor eigen partij genooten machtig te worden. En ik zal zoo vrjj zjjn dit to blyven doen hoezeer ook met tegenzin zoolang men aan de rechterzijde beginselen wegdoezelt tor wille van de «coalitie"; zoolang men daar een coalitie handhaaft, niet als middel om wel omschreven beginselen in toepassing te bren gen, maar haar in stand houdt als doel: ver overing of behoud van het regeeringskasteel on ter wille daarvan beginselen op den achter grond schuift of doodzwijgt. Ik ben mjj niet bewust, in myn moor dan 20-jarig openbaar politiek leven, te zyn afge weken van do bovenvermelde gedragslijn, die ik myzelf bob gesteld. Daarom wenech ik niet zonder protest te laten passeeren, dat door de Walchersche Courant mij in de schoenen wordt geschoven het anti-papisme van haar eigen geest verwanten, hetwelk, hoezeer ook verbloemd, toch den hoek komt kjjkenniet stil- in te berusten, dat de Turksch- Paapsche leus, in vroeger eeuwen door de eigen geestolyke voorouders van den schryver in do «Walchersche", in hun onvordrangzaam- heid uitgedacht, nijj en myn pnrtjjgcnootcn wordt toegedicht nis vorkiozingeleus voor di-n jare 1909. In oen qualificatie van het schrjjven in de «Walcherscho", van do taktiek, dio danrmoe wordt beoogd, de drjjfvoeren, die daartoe ver moedelijk bobben geleid, zal ik verder niet treden. Alleen wensch ik nog dit te vragen Als ovor oonigeu tyd. by hot nadoron der verkiezingen, van anti-revolutionnairo zjjde weder wordt gepredikt: «Heiligt don slrjjd", is die schoone en behartigenswaardige les dan alleen bestemd voor politieke tegenstanders ,.Of is het de bedoeling, dat ook de eigen, partjjgenooten en geestverwanten haar ter harte zullen nemen HERMAN SNIJDERS. Middelburg, 10 O ctobor 1908. Een wederwoord. Mynheer de Redacteur 1 In no. 236 der Middelburgsche Courant komt een schryven voor van het Bestuur der M.V. V. Olympia; wees zoo goed hot Bestuur van M. V. V. Victoria toe te Btaan, door het onder staande van antwoord te dienen. lo Olympia zy meegedeeld dat Victoria drie soorten van vergaderingen heeft, naiueljjk Bestuurs-, Algemeene en Juarlykscbe verga deringen de laatste worden op een bepaalden datum gehouden. Blykbaar heeft Olympia dit niet geweten, waarom anders een «achter algemeene vergadering" gestold. Do vergade ring door Olympia bedoeld, was geldig omdat meer dan het by het reglement veroischto getal leden aanwezig was. -De ware oorzaak voor de verontwaardi ging van Victoria, of meer in 't bjjzonder van haren voorzitter, is do volgende", zegt Olympia. Victoria antwoordt hieropeen voorzitter alleen kan tot niets besluiten zjjue mede bestuurders hebben ook wat te zeggen, en die zyn in dozen homogeen mot den voorzitter ge weest. i. Het is met waar dat een speler van Vic toria eenigen tjjd geleden gevraagd werd voor i e n d s c h a p p e 1 y k e n wodstryd van Olympiadie speler werd gevraagd voor de seriewedstrjjden, uitge >hreven door de voet balvereniging Willem II te Tilburg, maar omdat de vereeniging, waartegen Olympia vol gens loting moest spelen, niet verkoos dit te doen wjjl zy maar met 8 man was opge komen, werd, nadat zy met 3 spelers was versterkt, een vriondschappelyke wedstryd gespeeld. Het, thans oud lid van Victoria, die toen nog lid was, werd meegenomen om uit te komen voor die serie wedstrijden, waar aan p r y z e n verbonden waren, en hy nam een valschen naam aan, om niet te doen uitkomen dat Olympia met eene geleende kracht uit kwam. Dit bedrog van Olympia, ook op andere wedstrijden van de A'. V. B. gepleegd, is echter later uitgekomen. Tevens werd aan den speler, onder valschen naam, meegedeeld dat hy lid kon worden van Olympia, maar dan moest hij er niets van aan 1 ictoria zeggen, vóór by officieel als lid was aangenomen. Dit is hy toeval gehoord door een bestuurslid van Vic- toria. De bedoelde persoon werd lid, maar bedankte later weer, omdat hjj de ondervin ding had opgedaan, dat Olympia o, zoo lief togen hem was, als zy hem noodig had, maar dat hy anders met den nek werd aange keken. Dezelfde ondervinding deed ook een andor op toen hy lid was, en wien geweigerd werd om mede te spelen zelfs voor een vriond- achappoljjkon wedstryd, omdat hy maar een barbiersbediende was. Olympia kan niet uitstaan dat eene voreeni- ng in eigen stad. alleen bestaande uit leden van den werkenden stand, zich geljjk in krach ten kan stellen, als de «élite" van Olympia. Als Olympia een lid van zoo'n werkmansver- eeniging noodig heeft, roept zy «kom tot ons" en later zogt ze«ingerukt marsch" Leden van Victoria zouden Olympia op do openbare straat nageroepen hebbenlater bleek Olympia dat zy zich in de naroepers ergist had. 4o. Dat F ictoria op den wedstryd van 20 Sspt. jl. een Concorv/ia-apeler en eon Volharding speler in haar elftal had opgenomen, is ook van alle waarheid ontbloot, waut de eerste heeft reeds een half jaar geleden verklaard by den aanvang van hot nieuwe seizoen lid te willen worden van Victo ia. Wat don tweede betreft, die is 7 maanden geon lid meer van die vereeniging. Hjj is Binds dion tjjd al lid ge- weoet van Olympia te Ylissingen, voor welk lidmaatschap hy reeds drie maanden geleden bedankte. Dus van het opnemen van spelers uit andore voreeningen is geen sprake. Eveneons is niet waar dat Victoria in den Walcherschen Voetbalbond of in de bekercoia-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1908 | | pagina 1