MIDDELRIIRGSCIIE COURANT.
N°. Ml.
isi* Jaargang.
laoa.
Maandag
12 October.
Hiddelbarg 10 October.
Sprokkelingen.
Dii Stafl en Provincie.
LANDBOUW.
Dtze conrant verschijnt d a g e 1 ij k met uitzondering van Zon- ei Feeitdagoi.
Priji per kwartaal zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatsen in NedorlaW franco pp. f2.
Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weorboricbt van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
10 Oct. 8 n. ra» 59 gr., 12 u. 02 gr., av.4 n 56 gr. Hoogste barom. «tand 770.2 te Horta,
laagste 730 8 te Soydisfjord. Verwachting tot den avond van 11 Oct. moest matige Z.W.
wind, bewolkt tot zwaar bewolkte lacht, mogeljjk regenbuien en lag^r temperatuur.
Advortentiön: 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- na
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» 1 1.50; elke regal meer
20 oent. Beolame» 40 cent per regel. Groote lettor» naar de plaat», die sij innemen.
Tot de plantiing van advortontiën en reolame», niet afkomitig oit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldweien, i» gerechtigd het Algemeea Ailtsrt«nlls-Bur«ae A. DB LA
HAK An., N.Z. V«erbar|ml 366, Amsterdam.
Bij deze courant belioort een bijvoegsel.
Vanwege don Vrijzinnig-Democratischen Bond
is als no. 17 der Vlugschriften uitgegeven een
uittreksel uit de voordracht, door mr. Druckor
in de jongste algemeene vergadering in Mei
11. gehouden over verkorting van den
arbeidsdag in 't buitenland.
Hjj kwam daarin tot de volgende conclusies
Beperking van den arbeidsduur is heilzaam
voor den werkman en zeer vaak zonder nadeel
voor de voortbrengingde overheid moet voor-
gaan, en internationale regeling is hoogst wen-
acheljjk.
Verder behandelde mr Drucker de vraag:
Moet do wetgever de vakbeweging te hulp
komen welke vraag door hem bevestigend
beantwoord wordt, onder verwjjzing naar
Frankrjjk, Oostenrjjk en Zwitserland, die een
algemeenen wetteljjken maximum-arbeidsdag
bezitten.
En ten slotte wjjst de schrjjver erop dat
ons land in dezen niet behoeft en niet behoort
te wachten.
>De ervaring, in de drie genoemde landen
opgedaan, wettigt toch de meening, dat ook
in Nederland met gerustheid tot wetteljjke
invoering van een maximum van tien
uren kon worden overgegaan. Wanneer aan
de ng verheid een korte spanne tgds wordt ge
gund om zich naar de veranderde omstandig
heden te schikken, dan zal zjj, evenals in andore
landen, zich al spoedig wèl bevinden bjj den
verkorten arbeidsdag. En de beweging om be
noden het algemeen maximnm van tien uren
af te dalen zal, allereerst in hoogstaande
vakken met een behoorlijk ontwikkelde arbei
dersorganisatie, doch allengs ook in andere
vakben, door de wet worden geprikkeld ook
dit is in de korteljjk vermelde landen ruim
schoots gebleken".
Wjj bevolen de lezing van het vlugschrift
ten zeerste aan.
De Nederlander en De Tijd zjj u nu wêor goede
maatjes. Wat de redactie van jhr Lohman's
orgaan schreef tot haar exenus, bevredigt die
der Katholieke courant.
Dit wordt door het christelijk historisch blad
tegenover ons aangehaald als een bewijs dat
wjj miB zagen,
Ons wel.
Zoodra een stembusstrijd in 't verschiet is>
gaan karakter- en beginselvastheid en zelfs
liefde voor het geloof, waarop men anders zoo
prat zich toont, te loor.
Dit weten wg al lang.
Het is zuiver eigen- of te wol partg-bolang
dat daartoe dwingt.
Daarom, goon haar op ons hoofd denkt or uan
dat door onze opmorkingen iets aan de coalitio
verwrikt zal worden.
Do hooron hebben elkaar in Juni 1909 to
hard noodig.
Maar dit is zekerdat mannen als Bronsveld
consequenter zyn dan do heeren van De Neder
lander, die van hun Protestantsch stand
punt het zonder protost zich laten aanleunen
als De Tijd hun o. a. zelfs toevoegt»Onge-
twyfold, wg zullen onB over de bekoering van
do ProtoBtanton tot het Katholicisme, als
zjj nil o 't eonig ware Christendom, verbljjden
voor die befeqoring zullen wjj bidden en y veren."
Van het standpunt der leidors van De Tijd
ia dio toezegging bogrypelyk en consequent.
Maar dat do redactie van De Nederlander
hierop mot zekere ingenomenheid wjjst, dat
is
Eafia de lozers van dit blad vullen zei ven
maar in.
Op al dat oneorljjk gedoe onder do Bond-
gonooten, met het oog op den politioken strijd
in het volgend jaar, wilden wjj alleen even
wjjzon.
Hot bestuur van Ilou' en Trouw, Voreeniging
van oud-leerlingen der openbare handelsschool
te Amsterdam, heeft in zjjn tijdschrift een uit
voerige mededeeling gedaan omtrent hot go-
beurde met den brief van don heer
De Rem, die aanleiding heeft gegeven lot
het geschil met Venezuela.
Het werpt.nu de meeste schuld op genoem
den heer en verklaart geen tegenspraak te
duchten indien het als zjjno meeniDg openbaart,
dat een diplomatiek vertegenwoordiger een
brief mot modedeehngen, als destjjds gepubli
ceerd, ongeschreven moet laten of maatregelen
dient te nemen ota een door hem niet ge-
wenschte openbaarmaking te voorkomen.
Dat beweren komt ons niet gegrond voor;
wg big ven van meening dat het bestuur zelf
uit den inhoud van den brief had moeten be
sluiten tot geheimhouding.
En dat het dit zelf beseft, bljjkt wel uit
zjjne verklaring het thans ten zoorste te
betreuren dat het dien brief geplaatst heeft,
verzekerende door zjjn schrgven volstrekt geen
blaam op den heer De Reus te willen werpen.
»Hadden wg zoo schrjjft het do zoo
betreurenswaardige gevolgen ervan kunnen
vermoeden, wg zouden ons natuurlgk wol ge
wacht hebben, om ons tot de middellijke
oorzaak van die onaangenaamheden te maken."
Ten slotte betuigt hot bestuur zgn leedwezen
over het feit dat do Minister in hot voorge
vallene aanleiding heeft gevonden de mede
werking van zgn departement te onthouden
voor den arbeid, dien het In formal ie-bureau
belangeloos verricht ten dienste der Neder-
landsche jongelieden, die plaatsing zoeken in
het buitenland.
Dat laatste kunnen wg ons wel voor
stellen na al de moeilijkheden die ontstaan
zjjn door de groote onhandigheid van genoemd
bestuur. Maar: de ervaring zal het nu wel ge
loerd hebben voorzichtig te zgn. En daaroih wil
de Minister wellicht zgn besluit eens herzien
in 't belang van de betrokken jongelui, die
een positie elders zoeken.
Morgen, Zondag, wordt op de bovenzaal
van St Joris alhier de tentoonstelling van
Indische kunstnijverheid geopend, door de
Vereeniging Voor de Kunst georganiseerd.
We komen in een volgend nummer uitvoe
riger er op terug, maar kunnen nu reeds
zeggen dat het een zeer interessante verza
meling is.
la plaats van den heer C. K. Elout, die
verhinderd is, zal te M i d d e 1 b u r g voor den
Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht als Bgreker
optreden de heer G. Njjpels uit 'b Gravenhage.
De openbare bijeenkomst, waarin dit ge
schieden zal, is bepaald op Woensdag a. in het
ScliuttershoJZjj vangt te acht uren aan.
Zooala uit eone in dit nommer voorko
mende advertentie bljjkt, heeft de firma S.
van Os alhier een maatregel ingevoerd, die
zeker wol door haio eliontelo zal woTdon op
prgs gestold.
Tot du8yor was het gowoonto dat voor hot
vasthochten van rollades enz. houten pennon
gebruikt worden, wat allicht aanleiding gaf
dat houtschilfors in het gesneden vloosch
bleven zitten, Om dat te voorkomen, zal ge
noemde firma in het vervolg bezigen Newmans
patent stalen vleeschponnen, die door The
Globe Trading Co. te Haarlem worden in don
handel gebracht.
En uit een oogpunt van zuiverheid èn ook
om andore redenen van hygiënischen aard
verdient die maatregel zeker aanbevoling.
Bg beschikking van den Minister van
Landbouw enz. is bepaald, dat gedurende het
jaar 1909 bjj den jjk on horjjk van maten on
gewichten als goodkeuringsmerk zal gebezigd
worden de letter r in den gewonen scfarjjfvorni
bg den jjk en horjjk van gasmeters zal de
koninkljjke kroonals zoodanig gebezigd worden.
Als merk bjj eerste stempeling zal aan het
jjkkantoor te Middelburg gebruikt worden
het cjjfer 12.
Bjj het bestuur van de voetbal vereeniging
Victoria alhior is bericht ontvangon dat zjj
niet meer deel kan nemen aan de competitie
van den Ned. Voetbalbond, daar de aanvrago
daartoe te laat was ingekomen.
Wel zal Victoria dool nemen aan de beker
wedstrijden.
Donderdagmorgen ontdekte hot onder
wijzend personeel van de school aan de Nieuwe
Haven alhior, dat in 2 lokalen een drietal
kasten met goweld opengebroken waren.
Aan do deuren was zichtbaar dal zy met
een beitel waren goopend.
De inhoud van de kaston was geheel om
gehaald er wordt evenwol niets vermist.
Toevallig was eenig geld, dat steeds in een
der drie kasten bewaard werd, op een andere
plnats geborgen.
Vermoed wordt dat de dader zich Woensdag
avond heeft laten insluiten.
üit het onderzoek bleek dat bjj de school
door de opening van een privaat raampje weer
verlaten heeft.
Uit Vlissingen.
Bg het balen van klinknagels op het in
aanbouw zynde s.s. Frisia op de werf der
Koninklijke Maatschappij De Schelde viel Vrij
dagmiddag de nageljongen J. W. over een
stuk gereedschap, waardoor hjj de rechterpols
brak.
De ketelmakersjongen J. D., die heden
morgen in de ketelmakerjj behulpzaam was
bg het boren van gaten in een ketelfront
werd door een spie van de boor bg zgn klee-
ren gegrepen,
Door de machine rondgeslingerd, kwam bjj
met het rechterbeen op een ketelsteun terecht,
waardoor het scheenbeen gebroken werd.
De geneeskundige gelastte de overbrenging
van don getroffene naar het R. K. Weeshuis.
De vereeniging Gemeenschappelijk Belang heeft
zich met een adres tot den gemeenteraad ge
wend met verzoek in de bepalingen en uit-
vooring der melkverordening de volgende
wgzigingen te willen aanbrengenlo. De
minimum eisch voor vetgehalte on droge stof
terug te brengen op 2.50 pot. en 10.3 pet.;
2o. Hot zooveel mogeljjk doen bemonsteren
van allo molkvorkoopers in korte tijdsruimten
3o. Het achtereenvolgend herhaaldelijk doen
bemonsteren van hen die verdacht worden te
knoeien en het zenden var waarschuwingen
bjj het vinden van lage cgfers4o. De be
monstering te leiden niet door den commis
saris van politie, maar door den deskundige
met het onderzoek belast5o. Het toepassen
van belangrjjk hoogere boeten bjj geconsta
teerde vervalsching.
Bg het adres is een uitvoerige memorie van
toelichting gevoegd.
De off. van gezondheid 2e kl. P. H. E. Ver-
berne, van het hospitaal te Den Helder, wordt
met Januari a s. overgeplaatst bg dat te Vlis-
Bingen.
Naar men ons mededeelt, is het heden
60 jaar geleden dat te Domburg deB mor
gens om half twaalf de bliksem in don toren
sloeg en het uurwerk te twaalf uur zich het
laatst liet hooren, terwjjl de toren in volle
vlam stond.
De toren en de kerk gingen geheel in vlam
men op.
Volgens mededeelingen, door den voor
zitter der afdeeling Goes van het Groene
Kruis gedaan, is het bestuur in overleg getreden
met deskundigen en industrieelen, o. a. de
Delimaatschappjj, over het tot stand brongen
van een ijskelder of jjBhut. Tot een resultaat
is men nog niet gekomen, wjjl eene opgaaf
van kosten ontbreekt. Bovendien is nog geen
definitieve beslissing genomen tusschen een
regenbak en ijskelder.
De begrooting over A. F. is vastgesteld op
f 700 in ontvangst en uitgaaf, waarbij f 300
voor vorplogings-artikelen.
Tot afgevaardigde naar do algemeono ver
gadering, op 28 October u. s. te Goes te houden,
werd bjj herstemming tusschen de heeren dr.
Goenon on A.'van Schelven eerstgenoemde ge
kozen.
De beschrijvingsbrief voor die vergadering
werd besproken.
Wegens hot bedanken van den hoer Cupery
als lid van hot hoofdbestuur voor Ierseko, word
gekozen de heer Klinkenberg, arts aldaar.
Bjj kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen hot arrondissement Zierikzoo, tor stand-
pluats Zierikzee, J.A. Biermasz, candidaat-
notaris te Rotterdam.
Tengevolge van het moer normale, fris-
echo weer der laatste dagen waB de verzending
van oesters van T h o 1 e n uit drukker dan do
vorige week.
De kwaliteit bljjft uitstekend en zal nu
zelfs zoo mogoljjknog beter wordon.
Van 1—7 October werden van Ierseko
verzonden 515.000 leverbare oesters tegen de
volgende prjjzenle soort 75—80 KG. f 35—
f38; 2e soort 60—65 KG. f 16—f 19; 3o
soort 5055 KG. f 11f 12.
België vroeg iots meer dan tot heden, Enge
land is veel boter dan vorige jaren en Duitsch-
land als gewoonljjk. Iers, en Th. Crt.
Uit Neuzen
schrjjft men ons
Donderdag vergaderde onze gemeenteraad,
welke zitting duurde van des morgens 10 tot
des avonds 8 uren.
Medegedeeld werd een schrgven van Gedep
Staten dat zjj aan de verordening, regelende
de salarissen van het onderwijzend personeel,
hunne goedkeuring hebben onthouden, daar
met hunne opmerkingen geen rekening was
gehouden. De raad zal de hoogere beslissing
hierop afwachten.
Voor een onderwjjzer aan school B, in het
bezit van een der taalacten Fransch, Duitsch
of Engelscb, zal thans eene nieuwe oproeping
geschieden, waarbjj voor de eerste taal waarin
onderwgs wordt gegeven f 150 verhooging
wordt uitgeloofd, inplaats van f 100, zooals
bg verordening is bepaald. De eerste oproe
pingen hadden geen resultaat.
Wijl het niet mogeljjk bljjkt een verloskun
dige te Sluissil te krjjgeD, zonder een aan
merkelijk hooger salaris te bieden, werd be
sloten aan den hoofdinspecteur van de volks
gezondheid te vragen een aldaar wonende
dame, in het bezit van een Belgisch diploma,
te vergunnen de practjjk uit te oefenen.
De pogingen, door de Vereeniging an Burge
meesters en Secretarissen in Westelijk Zeeuwsch-
V laander en aangewend bjj de Provinciale Staten
om een verbindingsweg te verkrjjgen tusschen
de beide deelen van Z.-Vlaanderen, zonder dat
men over Belgisch gebied moet komen, zullen
met een zelfstandig adres worden gesteund.
Een verzoek van den stoomcarousselhouder
P. Xhafiaire, die wegens do slechte kermis
en de groote onkosten welke bg beeft moeten
maken om hior te kotnon, teruggave vorzoekt
van het marktgeld of van een deel der pacht
som, ad f 1000, werd afgewezen. De Raad
bleek evenwol niet ongenegen hom voor de
2 jaren, waarvoor.hjj zich nog verbonden heeft,
to ontslaan. Dit werd echter door hem niet
gevraagd.
Naar aanleiding van een schrjjven van den
burgemeester van Zaamslag aan den Commis
saris der Koningin, waarin de aandacht wordt
gevestigd op de verschillende schrjjfwjjze van
den naam der gemeente en waaromtrent over
weging van den raad werd verzocht, werd be
sloten aan den Commissaris te berichten dat
de raad is voor eone eenvormige schrjjfwjjze
eu als zoodanig aan Ter Neuzen de voorkeur
geeft.
Adhaesie werd verleend aan het tot de Sta
ten gericht adres van Ph. Ahlstrand te Ant
werpen om subsidie voor oen stoombootdienst
Borsselen- Antwerpen v.v. en tusschen gelegen
plaatsen.
Het bokende adres van den Band voor Staats-
pensionneering werd voor kennisgeving aange
nomen.
Daarna werden verschillende voorstellen be
handeld met betrekking tot hot meer uitgebrrid
lager onderwgs.
De heer De Masier had eene wijziging der
verordening voorgesteld, waardoor het mogeljjk
zou worden, dat ook kindoren van niet in den
hooi'deljjken omslag aangeslagenen van dat
ondorwjjs zouden kunnen genieten tegen be
taling van het laagste tarief der betalenden.
Hjj beschouwde zgn voorstel als aanvulling
eenor bestaande leemte. Dit voorstel had
tengevolge dat or oen voorstel kwam van
don heer Moes om het maximum van het
schoolgeld te verhoogen van f3 tot f3.90 per
maand, torwjjl de heeren Do Jager en Van de
Ree voorstelden om dat schoolgeld op te
voeren tot f 4 voor allo klassen der school,
doch on- on minvermogenden wilden zg alge
meen gratis toelaten, evenals op de gewone
lagere school. Ook wilden zjj bepalen, dat
boeken en leermiddelen door de leerlingen
zeiven zouden worden bekostigd.
Dit laatste voorstel werd verworpen met 9
tegen 3 stemmen. Over hot voorstel van den
heer Moes staakten de stemmen, rechts tegen
links. Dit was ook het lot van het voorstel
van don heer Do Masier. Van rechts verklaar
den verschillende hcoron er voor te zgn, doch
er tegen te stemmen omdat de andore i>artjj
niet te vinden was voor oene verhooging van
het schoolgeld voor de meergegooden. Hier
tegen werd nog aangevoerd, dat de voorge
stelde verhooging niet zou treffen de gegoeden
maar de middenklasse, die toch reeds door
verschillende omstandigheden zoo zwaar ge
drukt is.
Paar niets gehoord wordt omtrent de plan
nen dor rogeenng met betrekking tot de
havenkwestie, werd besloten daarnaar officieel
eens te informeoren.
In do daarop volgende geheime zitting wer
den talrjjke reclames tegen den hoofdelyken
omslag behandeld.
Nabjj de Westsluis vond Woensdag oen
sluieknecht, in een soort viachbak van de a
Waterstaat, waarmede ook wel zand vervoerd
wordt, 28 schorpe patronen, van het rjjkagewoer.
Vermoedelijk zgn die patronen afkomstig
van een schip, dat des nachts door de slnis
was opgeachut.
Er worden naar men ons meldt
pogingen in het werk gesteld tot het oprich
ten eener vereeniging van houders van geiten,
om verbetering te brengen in het ras.
Door een bekend ingezetene van Middel
burg is reeds last gegeven tot aankoop van
eenige exemplaren in het buitenland, daar de
Zwitserache geit verre te verkiezen is boven
alle rassen, wat betreft de melkopbrengat,
gehardheid tegen ongunstige invloeden vun
het weer en zindelijkheid.
Zg heeft geen horens on kan zoodoende den
stal of de verplegers geen letsel toebrengen.
Een stuk grond aan den Veerschen singel
alhier is voor atationeering der dieren reeds
gereserveerd.
Zooals men weet, bestaat er in Waarde reeds
zulk eene vereeniging.
Menschrgftoasuit Zuid-Boveland.
De bieten-campagne is aan de havens weer
begonnen. Het schoone weer der laatste weken
hoeft de suikerpeeën goed gedaan. Heerljjke
dagen en lange nachten met dauw hebben de
planten, die toch reeds veel beloofden, tot
prachtige knollen doen uitdjjen. Neemt men
nog in aanmerking dat de prjjzen dit jaar
hoog zgn, dan is het voorzober niet te veel
gezegd, dat de telers van dit gewas voor 1908
op een goedo geldeljjke opbrengst kunnen
rekenen. Toch wordt door velen nog gedraald
met in de bieten te gaan spitten, want nog
groeit de vrucht; bovendien zou wat regen
den arbeid verlichten, want de grond is droog
en hard. Voor onze grintwegen is echter
droogte bg hot vervoer dor suikerpeeën alles
waard.
Aan de havens komt weer nieuw loven door
den aanvoer van dit landbouwproduct. De
weegbruggen of fairbanks krjjgen dagoljjk»
weer tal van wagenvrachten te wegen. Wat
was dat wegen der bieten met de kleine bas
cule vroogcr toch een treurige bezigheid, niet
alleen omdat het werk tjjdroovend was, maar
ook wjjl dikwjjU grove fouten werden gemaakt,
om geen ander woord te gebruiken. De fair
banks hebben hierin voor leverancier en al-
nemer, voor landbouwer en fabrikant oen niet
genoeg te waardeeren verbetering gebracht.
Zjj toch geven vlug en accuraat hot juiste
gewicht aan, zoodat geen van beide partjjou
benadeeld wordt.
Natuurlgk moeten de weegwerktuigon jaar
lijks nauwkeurig onderzocht worden, maar dit
geschiedt dan ook zonder uitzondering. Trou
wens artikel één van het reglement op het
gebruik van de weegbruggen, vastgesteld door
de gezamenlijke Beetwortelsuikerfabrikanteu,
luidt»Alle openbare weegbruggen, bediend
door vastaangesteldo beëodigde wegersweeg
bruggen, eigendom vaD bijzondere personen,
corporaties of gezelschappen, bediend door
beëedigde wegers of waarop de gewichtsbe
paling onder onmiddelljjk toezicht van ge
machtigden der fabrikanten geschiedt, kunnen
voor het gebruik worden toegelaten wanneer do
goede en nauwkeurige toestand daarvan bljjkt
uit een certificaat, afgegeven door een bu-
voegd deskundige. Dit certificaat zal hoogstens
zes maanden oud mogen zjjn.'i
Ia de laatste jaren werd dit onderzoek ge
regeld gedaan van de zjj do der eigenaars van
de weegbruggen en werd het certifi iaat opge
zonden aan den secretaris van den Bond van
fabrikanten. Voor enkele jaren hebben de
fabrikanten beproefd dit onderzoek op zich te
nemen met gedeeltelijke teruggave van de
gemaakte kosten voor het onderzoek. Maar
door geringe medewerking van de oigonaars
dor fairbanks kon doze zaak niet doorgaan.
Dit jaar is in het onderzoek in zooverre ver
andering gekomen, dut door de fabrikanten
zeiven een der zake kundig persoon is gezon
den om de weogwerktnigon te onderhoeken, nu
geheel voor eigen rekening; mtusschon was
dit onderzoek ook al geschied door de eige
naars. Dat beide partgen zich overtuigen van
de deugdelijkheid der werktuigen, moet gepre
zen worden.
De weegbruggen werpen inmiddels een niet
onaardig procent af voor de oprichters of
eigenaars. Men hoert niet zelden spreken van
10 tot 40 <y0.
Het ljjken wel Indische ondernemingen.
Naar men ons uit Oud-V ossemeer
meidt, valt de bietenoogst op de verdronken
gronden niet meeer zgn kavels, waar de op
brengst 6 a 7 duizend KG. per Blooisch geniet
of 15 h 17'/, duizend K.G. per H.A. bedraagt.
Op de niet verdronken gronden ia de oogst
