MIDDELBURGSCHE COURANT.
H°. 239.
131* Jaargang.
1908
Vrijdag
9 October.
Middelburg 8 October.
Sprokkelingen.
Start en Provincie.
Benoemingen enz.
T
Dize oomrant verichijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Poeitdagen.
Pry» per kwartaal, toewel voor Middelburg all voor alle pjaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nnmmeri kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. -weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
8 Oct. 8 u. rm 54 gr., 12 u. 66 gr., av.4 n 63 gr. Hoogste barom. «tand 772.4 to Munchen,
laagste 748 8 to Haparanda. V erwachting tot don avond van 9 Oct. zwakko tot matige
Z. tot Z.W. wind, gcdooltelyk bowolkte lucht, waarschjjulyk droog woer, en iots warmer.
AdvertentiBn20 cent per regel. BQ abonnement veel lager. Geboorte-, dood» an
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1 1.50; elke regel meer
20 oant. Reclames 40 oent per regel. Groote lottere naar de plaats, die tij innemea.
Tot de plaatsing van advortentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nfiverhoid en Geldwosen, is gerechtigd het Algemeem AdvarUntln-Baream A. DB LA
MAS An., N.S. Vwwrbargwml 206, Amsterdam.
Door een comité ter oprichting van eene
Vrijzinnige K i e s v e r e e n i g i n g te
Vlissingen is aan de vrijzinnige kiezers
dier gemeente de volgende circulaire gezonden
»In eene ten tweeden male opgeroepen ver
gadering der kiesvereeniging Algemeen Belang,
gehouden op Maandag 28 September j.l., is
met algemeene stemmen besloten de vereeni-
ging op te heffen.
De toen aanwezige leden zyn daarna over
eengekomen zich tot eene commissie te consti-
tueeren ter oprichting eener Vrijzinnige Kies-
vereeniging, die zich ten doel stelt candidates
te stellen voor de Tweede Kamer en Provin
ciale Staten.
Teneinde met zekerheid uit te maken tot
welke fractie de meerderheid der Vlissingsche
vrijzinnigen behoort, hetzjj V r y z i n n i g-
Democraat, Unie-Liberaal of Vrjj-
Liberaal, worden alle kiezers, die tot eene
dier fracties behooren, opgeroepen tot eene
vergadering op Maandag 12 October, des
avonds te 8 uren, in het lokaal De Oude
Vriendschap, Groote Markt, alhier. Alsdan zal
getracht worden een nieuwe kiesvereeniging
op te richten in den geest der by stemming
nit te maken meerderheid. De kiezers, die zich
dan by die meerderheid niet wenschen aan
te sluiten, kunnen al dan niet eene afzonder
lijke Vereeniging oprichten in den door hen
bedoelden geest.
Het behoeft geen betoog, dat hot gewenscht
is, dat iedere liberale kiezer op die vergade
ring tegenwoordig zjj. Om het ook den afwe
zigen, die, hetzy door uitstedigheid, hetzy
door dringende oorzaken, verhinderd zyn de
vergadering bjj te wonen, gemakkelijk to maken
ook hunne stem in dezen uit te brengen, geeft
do Commissie aan hen de gelegenheid vóór het
tydatip der vergadering een brief aan den
Secretaris der Commissie te richten, waarin
zjj te kennen geven of zjj zich wenschen aan
te sluiten by de nieuw op te richten vereeni
ging en tot welke categorie der liberale party
zy behooren. Deze brieven zullen als stem
biljetten beschouwd worden.
Verder ligt het in de bedoeling der Com
missie later eene afzonderlijke vereeniging op
te richten, waarvan de liberale kiezers van de
drie genoemde fracties lid kunnen worden.
Deze vereeniging zal uitsluitend de gemeente
belangen behartigen door het stellen van can-
didaten voor het lidmaatschap van den ge
meenteraad.
Op deze wjjze meent de Commissie te heb
ben opgelost de gerezen moeilijkheden tusschen
de verschillende fracties der vrjjzinnigen te
dezer stede en te waken voor de belangen
die haar ter hnrte gaan."
Die oproeping is geteekend door de volgende
beerenW. Anker, W. H. Appel, A. van den
Bergen, J. Bouina,C. Burgers, J. A. Dupon,
I. Hage, J. de Hondt, M. de Jonge, A. M.
Koolwyk, J. B. W. Kromwjjk, G. Laernoos,
P. G. Laernoes, A. Loekemejjer, J. G. van
Niftrik, Jos van Raalte, W. N. Rottier, H.
Schouten, J. E. van der Slikke, B. Stotkoper,
L. A. Stolkoper, L. C. H. Worrell en L. E. M.
van Raalte, secretaris.
Wjj hopon dat deze circulaire doel zal
treffen en de vergadering Maandag a. zeer druk
bezocht moge worden.
Wy zouden echter hun, wien verzocht wordt
bjj verhindering eone sympathie-botuiging to
zendon, met opgave van hun keuze, willen
verzoeken dit niet te spoedig te doen.
Zaterdag toch treedt, zooals in ons vorig
nummer is gemeld, mr H. P. Marohant in eono
openbare byoonkomst in hot Concertgebouw op.
Hjj zal dan de beginselen en het streven der
Vryzinnig-Democraten uiteenzetten.
Laat men dit lid der Tweede Kamer oerst
hooren. Omtrent hetgeen de Vryzinnig-Demo
craten willen, heerscht nog maar al te veel
onwetendheid en misverstand.
Men kan dan met meer kennis van zaken
vordeelon en daarna beter een keuzo doen.
In elk geval is men nu in Vlissingen op don
weg om op politiek gebied een zuivering van
don toestand te bevorderen.
Dat de ontwerpers van het plan daarin
slagen mogen
Bjj de behandeling dor wjjziging van
de motorwet door de Eerste Kamer wees
de Minister van Waterstaat erop dat bjj hot
bepalen van het maximum snelheid in dezen
door de gemeentebesturen ook, zooals Bteeds by
verordeningen, Gedeputeerde Staten wat te
zeggen hebben, en dat die besturen volgens
de bedoeling der wet alleen van hun recht
mogen gebruik maken voor plaatsen in de
bebouwde kommen waar byzonder druk ver
keer ia of andere bjjzondere omstandigheden
het zeer langzaam rydon noodig maken.
Mochten zjj het met zoo opvatten en niet
aldus handelen, dan zou de Minister spoedig
eene wjjziging voorstellen, waarbjj hun de
heele bevoegdheid tot het bepalen van een
maximum-snelheid wordt onthouden.
Die besturen zyn dus gewaarschuwd.
Op een en ander wjjst nu ook »Prins Joris"
in de EnUtuizer courant.
Volgens zyne opvatting kunnen die besturen
aldus verordeneeren, maar behoeven zjj dit niet
te doen. ln hoever die opvatting juist is
durven wy niet uit to maken.
Hg beschouwt dat recht, de macht om dit te
kannen doen als een zwaard van Damocles dat,
hangende boven het hoofd van dat slag auto
mobilisten, door den heer Van Asch van Wjjck
zoo terecht >moderne barbaren" genoemd, bon
tot die bezadigdheid zal brengen, waartoe
menschelyke gevoelens hen niet vermochten op
voeren. >Het is natuurljjk treurig dat ook
weer in dit'geval de goeden 't met de kwaden
zullen moeten ontgelden, maar aan wie de
sohuld De bekende ruwheid van onzen land
aard, het betreurenswaardige gemis aan tucht,
leeljjk nitwas van onzen schoonen vrijheids
zin, heeft bjj ons een ras automobilisten ge
kweekt, die een menschenleven zoo good als
niets rekenen.
Het zal zaak zjjn verklaart Prins Joris"
vervolgens dat de gemeenten met de nieuwe
wet in de hand geene dwaasheden begaan.
Men mag voor zich persoonlyk het land heb
ben aan die »stof- en stinkmaohines, die het
landschap ontsieren en verpesten" (ondortus-
schen zjj hier opgemerkt, dat men heelnnders
over dit Voertuig gaat denken als men er zich
oenige malen van bediend heeft), de Overheid
heeft niet mot voorliefde of tegenzin te rekenen.
En daarom geene bekrompenheid. Men moet niet
vergeton dat dit moderne vervoermiddel een
triomf is der wetenschap, het vervoermiddel der
toekomst, en dat ze tot eene industrie is gewor
den, waarin, ook in Nederland, honderdon hun
brood verdienen. Dwaze en ongemotiveerde
verordeningen, voortspruitende uit antipathie
tegen dat nieuwe »dat er nooit geweest is
(men herinnere zich den overlast die de eerste
fietsrjjdors hebben ondervonden) zouden ons
niot alleen belachelyk maken maar zooals
reeds herhaaldelijk is opgemerkt ook hot
vreemdelingenverkeer schaden."
Het laatste zyn wy met don eohryver vol
komen eens, maar tegen zyne bowering om
trent de ruwheid van ons volk die een slecht
ras automobolisten heeft gekweekt, moeten
wjj protest aanteekenen.
Eene vergelijking op dat punt met andere
landen zou, wy zyn daarvan vast overtuigd
zeer in ons voordeel uitvallen.
Het aantal ongelukkon, door automobielen
veroorzaakt, is waarlijk in Nederland niot zoo
groot.
Naar aanleiding van het bekende ontslag
van drie gemeente-ambtenares
to Amsterdam eon allerzonderlingste
geschiedenis, niot van onzen tjjd maakt de
ZYov. Groninger Courant de volgondo, onzos
inziens zeer juiste opmerkingen, onder het
opschrift«Verachting dor openbaarheid".
Die verachting is een Nederlandsche autori
teiten-ziekte. Wy willen niet zeggen, dat alle
Nederlandsche autoriteiten daaraan ljjden. Er
zyn min of meer gunstige uitzonderingen-
Doch velen ljjden aan die ziekte. Ook Burg
en Weth. van Amsterdam. Dezen hebben dri
beambten uit den gemeentedienst ontslagon.
Zy wisten, toon zy dit doden, dat er een storm
van verontwaardiging zou opstoken geljjk dut
inderlyd geschied is mot bot ontslag vun twoo
onderwjjzors. Iutusschen toen werden er
ailke ernstige redenon voor dat ontslag be
kend gemaakt, dat de storm diroct ook weer
ging Jiggon en alleen wat nablies onder een
deel van de onderwijzers, zonder dat bet pu-
blioke gewoten ook maar in hot minst veront
rust werd.
Nu gaat bet anders. Nu worden drie ge-
meentebeambton ontslagen om een paar artikels,
die plomp en belaeboljjk en insinueerend waren,
doch die volganB de tegenwoordige opvat
tingen - toch nog niet aanleiding kunnen
geven tot zoo scherpe maatregelen. Als men
alle gemeenteambtenaren verantwoordelijk ging
stellen voor wat zy schriftolyk op hun supe
rieuren schelden of laten schelden dan is
geen stad in Nederland waar niet dadeljjk
eenige ambtenuren ontslagen zouden moeten
worden. Scheld- en insinueervryheid schynt
men nu eenmaal bjj persvrjjbeid op don koop
toe te moeten nemen.
Willen Burg. en Wetb. van Amsterdam dat
toomelooze geïnsinueor voortaan tegengaan,
goed, maar dan haddon zjj moeten waarschu
wen. Of willen zy direct een paar voorbeelden
stellen ook goed, maar dan hadden zjj die
voorbeelden moeten aioeken by erger overtre
dingen dan de onderhavige. Hier was het
geïnsinueer maar matig en indirect en hebben
de «schryvcrs" dus kunnen ineenen, dat zulk
optreden min of meer bjj hun functie hoorde.
Of is er een andere reden, dan wy tot nu
t e gehoord hebben
Wjj vermoeden het. Maar waarom dan niet
direct het publiek volledig ingelicht?
Waarom dan niet onmiddellijk officieuB be
kend gemaakt wat de aanleiding was tot deze
onverwachte handeling Nu geeft men de
party van hen, die in hnn teederste rechten
zyn aangetast, een grooten voorsprongnu laat
zich een publieke opinie vormen, die
ongetwyiold niet op do hand van B. en W.
isnu maakt men zichzell tot gezagsmartelaar,
terwijl men alle misverstand door tydige pu
blicatie had kunnen voorkomen.
Wy kunnen voor deze raadselachtige hou
ding geen verklaring vinden dan dezo, dat er
een rudimentje regententrots in het spel is<
hetwelk niet toelaat, dat men onmiddellijk het
volle licht over de zaak doet schjjnen. Och,
of men dit trotsje voortaan wilde overwinnen
Wat een massa misvorstand zou op deze wjjze
ongeboren blijven.
Of hebben Burg. en Weth. al alles gezegd
wat zjj te zeggen hadden Wy kunnen het
nauwelijks gelooven.
Hetzelfde Groningsche blad vestigt er de
aandacht op, dat Minister Heemskerk de f3050
subsidie voor de openbare leeszalen, die het
vorige jaar bjj een stemming van rechtB tegen
links op de begrooting zyn gehouden, ditjaar
weer geschrapt heeft.
Te erkennen valt, dat de houding van den
heer Heemskerk ten opzichte van dezo subsi
dies consequent is. Verleden jaar wenschto
hy ze niet, en dit jaar wil bjj ze evenmin.
Consequent is dit dus zeker wol.
Maar bekrompen niet minder en vredelie
vend allerminst.
sioen, eervol ontBlug uit don militairen dionsl
verleend
is benoemd tot directeur van het post- en
telegraalkantoor teCulemburg A. G. van Olden-
barnevold, genaamd Witte Tullingb, thans in
goljjko betrokking to Briello.
Bjj rosolutie van den Minister van Koloniën
zjjn P. N. Degens, Th. C. van Wyngaardt'D
en W. U. D. de Jongh gesteld ter beschikking
van den Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
oin als ingenieur bjj bet mynwezen daar te
lande te worden geplaatst.
Door hot bedanken van de firma J. M
van Heusden, als afgevaardigde van de M i d-
delburgsche winkeliersvereeniging E. Al
U. S., voor do marktzotting van boter en eieren,
beeft de heer A. van der Weele, bestuurslid
van de vereeniging Handelsbelang, zich op ver
zoek bereid verklaard om tjjdeljjk die betrek
king ook voor E. At. O. S. waar te nemen.
waren alhier voor de geldlee
ning van het eerste gedeelte, ad f 130.000, der
geldleening van de provincie Zeeland van ten
hoogste f 175.000 fc 4 o/0 de volgende inschrij
vingen ingekomen voor het daarbjj genoemde
aantal aandeelen:
J Siegers, Vlissingen, 10 A f 1000 tegen
100 o/0 en 10 k f 1000 tegen 100'/»
Hendrikse en Co., 25 u 1 1000 tegen 99
o/0J. A. Tak en Co., 122 a f 1000 tegen
98 0/0 en 16 a f 500 tegen 98 0/o; Van Waes-
berghe Janssena, Hulst, 50 a f 1000 tegen 100 o/0;
Julius Oppenheim's Bank te Groningen 2 a
f 1000 tegen 101 Lissa en Kan, 's Graven-
hage. laf 1000 tegen 101 0/0 en 3 1 f 1000
tegen 101 '/e o/o; Van de Kreke, De Kan en
Co., 180 a f 1000 tegen 98 o/0Zip en Van
Teylingen, 130 a f 1000 tegen 98 0/0 en Fok
ker en Zoon, 50 a f 1000 tegen 100'/» o/o-
Waar zulks niet gemeld is, wonen de in
schrijvers te Middelburg.
Bjj de Kasvereniging te Amsterdam, waar ook
de gelegenheid tot inschry ving was opengesteld,
waren do volgende inschrijvingen ingekomen!
25 a, f 1000 tegen 99 o/0; 5 f 1000 tegen
9.9'/, o/03 a f 1000 tegen 100 0/03 a f 1000
tegen 100o/0 j 10 f 1000 tegen 100»/, O/o
11.5 a f 1000 tegen 100'/» 5 af 1000
tegen f 100"/M 0/0 100 a f 1000 tegen 100»/,
50 1 1000 tegen 101*/» o/o en 130 it f 1000
tegen 1006.90 o/q.
Uit Vlissingen.
Aldaar zyn aangekomen Hr. Mr. kanonneer-
booten, Bulgia, Tez en Udur, die oefeningen
houden op de Zeouwsche wateren met de jon
gens van de opleidingsschool.
ln de St. Crt. no 236 zyn opgenomen de
koninkljjke goedgekeurde statuten van de
vereeniging Sociteit Vlissingen te V1 i e s i n-
Kamerverkiezing Smeek.
*De Leeuw Crt verneemt dat in de vergadering
van het districtsbestuur der christelyk-histo-
rische kiesvereenigingen in het district Sneek
met algemeene stemmen besloten is de candida-
tuur van den heer dr. A. Knyper niet te
steunen en de kiezers bjj de a. b. stemming
vrjj te laten.
üit Sneek wordt verder gemeld dat Woensdag
namiddag de vryzinnige centrale kiesvereeni
ging heeft vergaderd. Voorloopig mocht om
trent het boslotene niets worden meegedeeld.
Bjj kon. bosluit
is aan den luit.-kolonel J. D. Camorling
Hclmolt, van het wapen der cavalerie, alsmede
aan den majoor T. H. L Leclercq en den
kapitein G. C. Grefe, beidon van het wnpen
dor inf., allen op non-activiteit, tor zake van
lichaamsgebreken, onder toekenning van pen
De heer P. van den Dries te H e i n-
k o n s z a n d zal op 15 October de betrek
king van wethouder 25 jaren hebben vervuld.
Hjj word als zoodanig benoemd in plaats van
den hoer B. S. Vermande. Gedurende al dien
tjjd was genoemde heer, op eene enkele uit
zondering wegenb ongesteldheid, na, steeds
op zyn post, om de belangon der gemeente
te behartigen.
Op het erf van den landbouwer F. d. P.
te Koewacht werd Dinsdag een zich daar
bevindend jongetje van 8 a 9 jaar door een
koe het dybeon stukgeslagen. Een onmiddellyk
tor hulp geroepen geneesheer legde een verband-
Het kereltje had de slechte gewoonte, ah hy
daartoe kans zag, koeien te slaanmen wil
dat hjj dit ook nu weer deed.
Uit Hazebrouck wordt gemeld De broe
ders van de christelijke leer van het St. Jozef
pensionaat te Saint Omer zyn per exprestrein
met 300 leerlingen en 60 onderwyzers naar
Sluis afgereisd, waar zy, zooals vroeger
gemeld werd, een pensionaat van dezelfde soort
zullen openen, ah zy Bedert ongeveer 50 jaren
in St. Omer hadden.
Te IJ z e n d jj k e is, in verband met den
brand by A. van Houte, een landbouweraknecht
M. B. in verhoor genomen.
In de week van 30 September tot en
met 6 October 1908 zyn in Zeeland voor
gekomen 4 gevallen van typhus en febrïs
typhoidea en wel 1 geval te Borsselen en 3
to Middelburg; en 8 van rondvonk, waarvan
1 geval te Aardenburg, 3 te Haamstede, 1 te
Kapelle, 2 te Middelburg en 1 te Vlissingen.
Groene Kruis.
Zooals in ons vorig nommer nog gemeld werd,
in de Woensdagmiddag te Vlissingen
gehouden tweede algemeene vergadering van
de provinciale Zoeuwscho Vereeniging Het
Groene Kruis het hoofdbestuur gemachtigd tot
het instellen van een woning-ontsuieUingsdienst
en werd aan hot hoofdbestuur de voorloopige
regeling daarvan opgedragen.
Aan die beslissing ging echter nog oenige
discussie vooraf, die wjj, mot het oog op het
late uur waarop zjj gehouden werd, niet meer
n onB vorig nommer konden opuemon.
Wjj komen er dus nu nog even op terug.
Het hoofdbestuur wenschte zjjn voorstel nog
eenigszins uit te breiden door, oveneens _reeds
iu 't kort gemeld, er ook in op te nemen bet
opleiden van bulpontsmetters.
Gevraagd werd of het steeds noodig zal zyn
als de goederen ontsmet zyn ook de wouiug
te ontsmetten.
Het hoofdbestuur antwoordde hierop toe
stemmend; ook do hoofdinspecteur bleek die
meening toegedaan.
De afgevaardigde van Arnemuiden stelde
voor dan de kosten dier ontsmetting voor
rekening dor Vereeniging te nemen.
Do hoofdinspecteur ontraadde dit op ver
schillende gronden, ook in verband niet het
in overweging zjjnde denkbeeld van een ryks-
ontsmettingdienst.
Na eenige discussie trok de afgevaardigde
in Arnemuiden zjjn voorstel iu.
Een der afgevaardigden vroeg nog eenige
inlichtingen omtrent het idee van het hoofd
bestuur wat den ontsmettingsdienst betreft.
De voorzitter gaf die; men wil gedurende
eenigen tjjd een ontsmetter doen opleiden te
Amsterdam en daarvoor van de verschillende
gemeenten subsidie vragen.
Gewezen werd op de groote kosten van ver
voer van te ontsmetten goederen uit Zeeuwsch
Vlaanderen naar Walcheren, waar een ont-
amettingsoven zou gesticht worden, en gevraagd
of het geen overweging zou verdienen ook aan
den overkai* zulk een inrichting te vestigen.
De voorzitter meende dat daarvan vooreerst
geen sprake kan zynwanneer de middelen
het eenmaal toelaten, dan kan daarover wor
den gedacht.
De afgevaardigde van Oostburg stelde ia
het licht dat er aan den overkant op meer
dan een plaats gelegenheid is voor ontsmetting
van goederen en daar ook hulpen temetters zyn.
Een cardinual punt zou zyn indien in het
centrum, b.v. te Oostburg, een ontsmettings-
oven kon gevestigd worden.
Den voorzitter kwam het wenschelyk voor
thans een afwachtende houding aan te nemen
te zien hoe de ontsmettingaoven, waarvoor
het rjjk een subsidie heeft toegezegd, werkt
en dan te overwegen of er ook m andere
deelen van Zeeland meerdere zullen worden
opgericht.
Nog deelde de voiZrzitter mede hoe hem
nader gebleken is dat de opleiding van een
ontsmetter in Amsterdam drie weken vorderen
u on ongeveer f 70 zou kosten.
Daarna werd aan het hoofdbestuur de ge
vraagde machtiging verleend.
Bjj de rondvraag werd door den afgevaardigde
in Nieuw en St. Joosland gevraagd of, als
een gemeento subsidie geeft, zy dezelfde voor
rechten heeft als wannoer zy lid wordt.
De heer Witteveen meende dat de meest
gebruikelijke weg is dat de gemeente subsi
dieert.
De afgevaardigde van Nieuw- en St. Joos
land lichtte zjjn vraag nader toe. Hjj wenschte
te weten of de gemeente, die subsidieert, voor
zyn ingezetenen gebruik kan maken van de
voorwerpen der Vereeniging.
Van de bestuurstafel werd daarop aange
toond hoe wenschelyk het is dat de gemeenten
lid worden, doch niet met de bedoeling om
daardoor eenig voordeel to behalen.
De heer Witteveen meende dat volgens de
statuten gemeenten geen hd kunnen worden.
De voorzitter was van oordeel dat de plaat
selijke vereenigingen zeiven deze kwestie moeten
uitmaken.
Een der afgevaardigden besprak de won-
schelykheid van de oprichting van een sana
torium voor longljjdera iu Zeeland, vanwege
de Vereeniging.
De voorzitter deelde mede dat dit, met het
oog op de financiën der Vereeniging, nog wel
eenigen tjjd tot de vrome wenschen zal moeten
behooren.
Later kan wellicht worden ovorwogen,
wanneer de oprichting van zoodanig sanato
rium van deze of geene zyde mocht worden
tor hand genomen, daaraan steun te verleenon.
Aan het hoofdbestuur werd een blanco
crediet verleend voor noodige uitgaven.
Medegedeeld werd nog dat pogingen zyn
aangewend om voor de afdeelingen spreker*
te doen optreden.
