IHIDDELBURGSGHE COURANT.
Vrijdag
2 October.
Sprokkelingen.
H". 233
ïsi* Jaargang.
1308
Dize comrant verschijnt d a g e 1 y k a, met uitzondering van Zon- ei Feeitdagen.
Priji per kwartaal zoowel voor Middelburg all voor allo plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnitit. te Bilt.
1 Oct. 8 a. rm 83 gr^ 12 n. 76 gr,, av. 4 n 73 gr. Hoogste barom. stand 772.3 se Bcenlau,
laag»te 749 3 te Bodo. Verwachting tot den avond van 2 Oct. zwakke Z.O. wind, helder
of licht bewolkte lucht, droog weer en dezelfde temperatuur.
Advertentiön20 oent per regel. Bjj abonnement veel lagei. Geboorte-, dood- an
alle andara familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.60; elke regel meer
20 oant. Baolamei 40 oent per regeL Groote letters naar de plaats, die sij innemai.
Tot de plaatsing ran advertentiSa en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, botreffende
Handel, Nijverheid en Geldwesen, is gereohtigd het Algemeew AdverUnfU-Barua A. DB LA
MAR An., R.I. Vwwrbargwal 300, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommor voor op de gebruikelijke
plaats.
Die opgaaf is overeenkomstig don win-
"terdienst, welke heden, 1 October, in wer
king is gotredon.
Middelburg 1 October.
Nu ook de Eerste Kamer het contract
met de Zeeland heeft aangenomen on
beide Kamers deden dit op de voor de Maat
schappij moest vleiende en eervolle wjjze
mogen wjj zeker wel daarover onze vreugde te
kennen geven en de wakkere, zeer actieve
directie dier ljjn daarmee gelukwenschen.
Na allerlei moeilijkheden inde laatste jaren,
daagt er voor baar eene nieuwe, eene gunstige
toekomst, die zjj onder teekenen van voorspoed
te gemoet gaat.
Het jongste zomerseizoen heeft de stoutste
verwachtingen overtroffen wat het passagiers
vervoer betreft, en ook op ander gebied is er
alle reden van tevredenheid.
Het tegenwoordig Ministerie, en vooral
Minister Bevers, verdient zeker alle hulde voor
zjjn flink optreden en hein zoowel als de
Kamers brengen wjj die gaarne voor de voort
varendheid waarmee zjj deze, ook voor Vlis-
singen en voor gansch ons gewest zoo belang
rijke, zaak hebben behandeld.
Mogen wjj het daaromtrent Woensdag ver
spreid bericht gelooven, dan heeft dr Kayper
zich bereid verklaard een candidatnur voor het
distriet Ommen te aanvaarden, en zal
hg woldra in de T weede kamer weer een plaats
innemen.
Dat doet ons genoegen.
Herhaaldeljjk hebben wjj als onze meening
geuit dat hjj daar thuiB behoort.
Toch zal zgn positie daar dan een andere
zjjn dan voorheen.
Leider der geheele rechterzjjde is hg er dan
niet meer. Daarvoor is sinds zjjn terugtreden
uit die Kamer te veel veranderd.
De Christeljjk Historischen met jhr mr. A. F.
de Savornin Lobman zullen zich niet meer
voor hem huigen, eerder zich togen hem ver
zetten tonzjj dozen zich door da. De Visser
laten verleiden tot eene inconsequentie, zooals
zjj er meer begaan hebben maar die de Goesche
afgevaardigde zekér niet zal goedkeuren.
Do Katholieke fractie heeft ook hare eigen
leiders.
En tegenover het Ministerie-Heemskerk zal
dr. Kuyper toch ook in een alles behalve
aangename positie zich bevinden.
Hjj noemde indertyd zoo herinnerde dezer
dagen de schrjjver der »Haagsche Brieven" in
de Zaanlandsche Courant dat Kabinet »in on
voorzichtigheid geboren" en gaf te kenneD
dat 't mits zich zgn Christoljjken grondslag
hetinnerend tot 1910 wel kon worden ge
duld, maar dan ook diende te worden omge
zet in een werkoljjk rechterzjjdsch ministerie.
Nu bljjkt nergens uit, althans nu nog niet,
dat het Kabinet dien weg op wil: inte
gendeel: voor het tegenwoordige komt het
meerendeels de ietwat gewijzigde plannen van
het Kabinet-De Meester uitvoeren en voor
de toekomst (een volgend dienstjaar althans)
is 't perspectief niet dieper en niet anders.
Hos zon men kunnen verlangen, dat de heer
Kuyper dit rustig aanziet en afwachten zal
wat de toekomst brengt
Hjj heeft, monscheljjkerwgze gesproken, voor
de verwezenlijking van zjjn idealen, geen tjjd
te verliezenhjj kan geen dag en geen nacht
meer wachten met do hervatting der anti
these-politiek. Hjj zal dus tegen zgn harto-
wensch in wellicht moeten ingaan tegen
ministerie dat geen kleur bekenten voor
een volgende parlementaire poriode, de om
zetting van het Kabinet in een van duideljjk
zichtbare rechtiche kleurschakeering met allen
jjver gaan voorbereiden.
Dat is geen aangename taak en het zou,
ook voor de komende nieuwe periode, zelfs
wel eens falikant kunnen uitloopen, als di
Christeljjke leider het vuur te fel aanstookte.'
Dat kan voor dr Kuyper, die nog wel zjjne
benoeming tot Minister van Stout aan het
huidige Ministerie te danken heeft, eene ver
velende, eene lastige positie worden.
Wjj zgn zeer benieuwd hoe hg zich uit dat
lastig dilemma zal redden en zien daarom te
meer met belangstelling zgn optreden in de
amer tegemoet.
Welke zetten op het politieke schaakbord
zullen wjj in de naaste toekomst van dezen
even bekwamen als slimmen leidsman te aan
schouwen krjjgen
Mr W. J. van Dam, de nieuw benoemde
griffier van het derde kantongerecht te Am
sterdam, heeft nog moer op zjjn kerfstok,
naar het schjjnt.
Het Vad. merkt op dat kg dezelfde is, die
als 8ubstituut-officier van justitie indertjjd laat
gaf tot de veel besproken huiszoeking hjj de
firma J. M. Schalekamp te Buiksloot, over
welke daad hjj indertjjd zeer scherp is gelaakt.
Naar aanleiding van die ongemotiveerde
huiszoeking, welke den ongeropten naam der
firma in opspraak bracht, word toen herinnerd
aan andere soortgelijke huiBzookingon, welke
in dien tjjd, mede op last van mr Van Dam,
te Amstordam waren geschied.
Waarscbgnljjk staat alzoo zgn ontslng uit
het ambt van substituut-officier van justitie
niet alleen in verhand mot zjjn houding in
zake don fiotsdiofstal door een rechterszoon,
maar ook mot zgn overjjldo jacht naar de
lauweren van Sherlock Holmes merkt het
blad op.
Nu kwam bjj ons echter deze vraag opIs
de verandering van betrekking voor den titu
laris ook eene financiecle verbete
ring?
Wjj hebben reden om aan te nemen dat dit
hot geval 'isen dan zal zeker de heer Van Dam
die verandering in zjjn loophaan, bedoeld als
een soort afkeuring, zich wel met gelatenheid
getroosten.
Op do volgende curiositeit in do
P o s t w e t wees dezer dagen Land en Volk
Een brief van Den Haag naar Den Hang
of naar Scheveningen, wegende 360 gram, kost
per post 15 cent. Verdeelt men don inhoud
in twee geljjko deelen wat hg verzen
ding van akten, papieren en derg. vaak zeer
gaat en maakt men er twee brieven
van 180 gram van, dan betaalt men tweemaal
'•egge 10 cents. Men geeft aan do post
dubbel werk maar spaart een stuiver nit.
Ook na de wjjziging der Postwet, die op 1
October in werking treedt, iB deze curiositeit
gebleven. Door de Tweede 'Kamer is er op
gewezen. Doch de Minister wilde het plaat
selijk port voor de zware brieven met ver
lagen.
|j de postwissels heeft men iets dergelyks.
Wie f 15 te verzonden heeft, doet het zninigst,
als hg er twee postwissels van maakt. Doch
tot wegneming van deze gekheid is wetswjjzi-
ging niet noodigeen Koninkljjk besluit kan
het tariel herzien.
Nederland en Venezuela.
Naar de correspondent der Köln. Ztg. op
Caraf&o meldt, zou volgens een loopend ge
rucht, president Castro geweigerd hebben van
den Duitschen gezant een tweede nota van
Nedorland over het conflict aan te nemen,
aangezien deze slechts in het algemeen do
Nederlandsche belangen kan waarnemen. De
nota moet door een Hollandschen ipecialen
izant worden aangeboden.
Eenzelfde bericht bevat ook de Parjjsohe
New-York Herald in een telegram uit Willem
stad.
EERSTE KAMER,
Contract met de »Z e e 1 a nd".
In de afdeelingen der Kamer vereenigde men
zich algemeen met de strekking van de voor
dracht, lof brengende aan de Mg. Zeeland voor
de wgze waarop zjj zich van haar taak kwjjt.
Door sommige leden werd, evenals in de
Tweede Kamer, de boete van f 15.000, welke
de Maatschappij verbeurt wanneer zjj hare
schepen buiten Nederland laat bouwen, te
gering geacht. Van andere zyde werd opge
merkt dat het niet wenscheljjk was te veel aan
te dringen op bouwen binnenslands wanneer
het bleek dat do Maatschappij in het buiten
land op gunstiger voorwaarden terecht kon.
Bevreemding werd uitgesproken dat volgens
art. 5 de booten 's nachts den overtocht van
Vlissingen naar Queonsborough in hoogstens
6.34 uur en overdag in hoogstens 7 uur moes
ten afleggen. Men meende toch dat hot 's nachts
gevaarlijker varen was dan overdag en daar
door grootere voorzichtigheid voor den nacht
dienst noodzakoljjk was.
Men zie Laatste Berichten.
enz.
Bjj kon. besluit' is de lste luit. der inf. van
hot leger in Ned.-lndië C. van Roggen, thans
ingedeeld bjj de koloniale reserve, voor den
tjjd van drie jaren gedetacheerd bjj do land
macht in West-lndie.
De St. Crt. no. 230 bevat een kon. besluit
van den 28ston September 1908, houdende
aanvalling van artikel 11, 1, eerste lid, van
het kon. boshut van 14 December 1895, tot
uitvoering van onderscheidono bepalingen der
wet van 15 April 1891 tot regeling der brie-
vonpostorjj, zooals dat artikel luidt volgens
hot bepaalde by kon. besluit van 8 Mei 1906.
De
Roomsclt Katholieken
liet kiesreclh.
De Alyemeene Bond van 11 omsch Katholieke
kicsvereenigingen hoeft in zijn te Utrecht ge
houden vergadering eenstemmig de gebreken
dor bestaande kiesrechtregeling erkend. Slechts
3 afdeelingen meenden dat Grondwetsherzio-
ing moest voorafgaan aan sociale weigering
algemeen vond men dat do grondslagen der
kiesrechtregeling in de grondwet thuiB be-
hooren. Er worden 52 stommen uitgebracht
voor organisch kiesrecht, 43 stemmen voor
individueel kiesrecht ei> 10 stommen blanco.
Met 89 tegen 10 stemmen werd het zgn van
gozinshootd een «uitnemend konteeken" geacht
de kiesfunctie uit te oefenen; het toeken
nen van het kiesrecht aan gezinshoofden word
7/10 der afgevaardigden beschouwd als
een eerste stap naar het organisch kiesrecht.
Tegen algemeen (individueel) kiesrocht ver
klaarden zich 71 afgovaardigden en'29 er
voor. Twee dorden der aanwezigen waren van
oordeel dat allo van overheidswege bedeelden
moeten worden uitgesloten van hot kiesrecht.
De groote meerderheid was voor stemplicht;
algemeen was men vóór evenrodige vertegen
woordiging, tegen meervoudig kiesrecht, tegen
vrouwenkiesrecht.
Uil Stafl en Provincie.
Er is, naast de Wahertraum, geen operette,
zoo populair en zoo gewild als Die lustigeWittwe.
Zolfs in haar Nedorlandach gewaad maakte zjj
opgang, vooral een gevolg van de goede uit
voering door het Nedcrlandsch Operetten-Ensemble-
Alle beoordeelingen daurover luiden even
gunstig.
Om ons tot een der jongste te bepalen, halen
wjj even aan wat de Arnh. Crt., in wier woon
plaats deze aantrekkelijkheid van den dag
meer dan eenmaal werd gegeven, schreef in
haar nommer van 15 Sept. 11.
Dit luidde als volgt:
»Mej. Willy Bierlee was een zeer goede
Wittwe, grappig en guitig, eon beetje ondeu
gend hier en daar, maar vrooljjk en opgewekt,
steeds binnen de perken big vend, elegant ook.
Zg heeft do lang niet altyd gernakkelyke partjj
heel verdienstelijk gezongen met haar goed
ontwikkelde heldere stem en zg had, dank
haar ziDgen en acteeron, veel succes, zoodat
het Vilja-lied en enkele duetten, waarin
zong, gebisseerd moesten worden. Goed
gesecondeeerd werd zg door de heeren Van
Ueom Danilodie zich wachtte voor overdre
ven stil spel, vooral by het verhaal van de
twee koningskinderen, maar met goed begrip
deze figuur weergaf, Grootvefd, die een verma
kelijke Zeta was, Van dor Stappen, heel goed,
vooral in zgn zingen als Bossillon, verder vooral
ook door mej. Persoons als Valencienne.
Het geheel marcheerde best, al hadden en
kele ensembles wat Bterker kunnen klinken.'
We hebben zoo'n vermoedon dat het Dinsdag
a. in den schouwburg te Middelburg zeer
vol zal zgn.
Ten Blotte de herinnering dat Maandag te
voren de gewone gelegenheid tot plaatsbespre
king wordt
Tot hnurder-conciorge in het gebouw der
Werkmansvereeniging alhier is benoemd J.
van den Hoek, alhier, lid van genoemde ver-
By kon. besluit is, met ingang van 7
October a. s., J. E. de Koning Koog herbe
noemd tot burgemeester der gemeente Goes.
Tn de week van 23 tot en met 29 Sep
tember 1908 kwamen in Zeeland voor 8
gevallen van typhus en fehris typlioïdea5 van
roodvonk en 4 van diphtheritisto weten
van typhus en febris typhoïdea 1 geval te
Breskens, 2 te Bruinisso, 1 te Groede, 3 te
SlniB en 1 te Vlissingen; van roodvonk 1 ge
val te Aardenburg, 1 te Axel, 1 te Serooskerke
(W.), 1 te Vlissingen en 1 te Wemeldinge
van diphtheritis 1 geval te Koewacht, 1 te
Nouzon, 1 te Noordgoawo en 1 te Zuiddorpe.
Uit Vlissingen.
De werkmeester tweede klasse der Staats
spoor J. A. v. Odjjk alhier wordt 1 November
als zoodanig overgeplaatst naar Stadskanaal
en de opzichter machinist W. Godefroy van
Emmerik naar Vlissingen.
Oesters en mosselen.
Voor de controle op de juiste naleving der
voorschriften betreffende het verzenden van
oesters en mosselen onder certificaat van on
besmetheid, welke verzending meer en meer
doorbrookt en in Engeland en België zeer op
prjjs gesteld wordt, is door den Minister van
financiën, in afwachting van een definitieve
regeling, aan mr. A. J. F. Fokker, den voor
zitter van het bestuur der visscheryen, opge
dragen, uit het personeel der visscherjj-politie
personen als waarnemend controleur aan
te wjjzen. Door den heer Fokker zgn met
ingang van hedon (1 October) als zoodanig
aangewezen voor de contröle te Bruinisae de
opziener Westdorp, aldaar, voor de contröle
to Tholen de schippor 2de klasse L. Bal aldaar,
voor de contröle to Krabbendyke, Yerseke en
Wemeldinge, mei standplaats Yorseke, do
ishipper lste klasse J. C. Cornolisse J.Hz., te
Zierikzeo, en de schipper 2de klasse A. Geensen
te Yerseke.
Men verwacht, dat zoowel in België als in
Neder and binnenkort, althans voor oesters,
hot verzenden onder certificaat verplicht zal
worden gesteld.
CfNDERWIJS.
Tot hoofd der openbare school te Oost
burg is met algemeens stemmen benoemd
de heer Tj. F. van der Werff, onderwijzer to
Amsterdam.
Aan den onderwyzer A. J. van de Putte werd
op verzoek, eervol ontslag verleend met ingang
van 1 Januari 1909, of zooveel vroeger uls in
de vacature zal zgn voorzien.
Bg kon. besluit: is aan jhr mr P. R
itb, op verzoek, eervol ontslag verleend
lid van het college van curatoren der
Rgksuniversiteit te Leiden, met dankbetuiging
Bjj beschikking van den Minister van
Landbouw, Nyverheid en Handel is, voor het
tgdvak van 1 October 1908 tot en met 30
September 1909, benoemd tot leoraar aan de
Rgkslandbouwwinterschool te Zutphen
Weisfeit, aldaar, en tot leeraar aan eenzelfde
inrichting van onderwgs te Leeuwarden dr
H. J. Slgper, te Bolsward.
Bjj resolutie van den Minister van Koloniën
zgn J. L. Neuteboom en D. Scheygrond gesteld
ter beschikking van den Gouverneur-Generaal
van Ned. Indië, om te worden benoemd tot
onderwjjzer der derde klasse hg het openbaar
Europeesch lager onderwjjs daar te lande.
letterÊn^Tkunst.
Volgens het Weekblad voor Muziek werkt
Otto Lies te Goes aan een voorspel hg Haupt-
mann's Elga. De heer Lies had van Elga een
muziekdrama willen maken, maar Hanptmann
had zelf geen vrjje beschikking meer over het
werk. Uit de schetsen, waarmee de componist
reeds begonnen was, is na het bovenbedoelde
symphonische voorspel ontstaan. Voltooid ligt
Otto Lies' Der wilde Jüger, ballade van Bürger,
voor groot orkest, mannen-solf, gemengd- en
mannenkoor, voor een uitvoering. Te Dussel-
dorf was dit werk reeds aangenomen jammer
is het, dat door de bekende kwesties het
aftreden van den muziekdirecteur Baths
van die uitvoering niets komen zal. Eveneens
voltooid heeft dezelfde autenr Abendmahlscene,
bas, solo en orkest en 12 soli (apostelen) en
drie liederen Melodie, Heimgejunden en Krank.
Onze Koningin, voor wie wjjlen P. de
Josselin de Jong meermalen een portret
schilderde, betuigde hare ingenomenheid met
het plan tot oprichting van een gedenkteeken
voor den begaafden schilder te St. Oedenrodo
en zond voor dit doel aan het comité een
ruime gift.
»Ter eere van prof. dr H. Wefers Bettink"
is een buitengewoon nummer in het licht ge
geven van het Phannaceutisch Weekblad voor
Nederland. Als eerste bjjdrage vindt men daarin
een artikel over den geëerde met portret en
Ijjst van geschriften door L. van Itallie.
RECHTSZAKEN.
Do oisch van het O. M. bg het gerechts
hof te 's Bosch tegen don heer Van Woly, het
fluitend raadslid te Roosendaal, is bevestiging
van het vonnis der rechtbank te Breda, nl.
acht dagen gevangenisstraf.
De rechtbank te Almelo heeft' den uit
gever van het Nieuwsblad voor Almelo en Om
streken, overeenkomsting den eisch van het O.
M., wegens het in zgn blad opnemen van ge
dichten, welke beleedigend waren voor ds.
Gunning, te Rysen, tot een boete van f25»
subs. 5 dagen hechtenis, veroordeeld.
VersG&ilIende Berichten.
Naar men ons meldt, zgn thee-tabletten
reeds geruimen tjjd in den handel.
Dr. A. Kuyper heeft, naar o. a. aan de
Zwolcche Crt. word gemeld, do candidatuur voor
de Tweede Kamer voor Ommen aangenomen.
In plaats van Woensdag is Prins Hendrik
heden ochtend naar Mecklenburg vertrokken.
De kantoren varujlo Rijksverzekerings
bank op de Keizersgracht en de Ileerongracht
te Amsterdam zgn door de brandweer afge
keurd.
e bank zal nu een groot eigen gebouw
doen zetten op het torroin van de voormalige
waBkaarsenfahriok achter het KyksmuBeiiin.
Mot Mei moet alles klaar zgn.
De wond, dio eon fietsrgder te Goid-
scbulksoord door een ponten ier uit Dordrecht
is toegebracht, moet niet levensgevaarlijk
zgn. De verdachte beweert zoo dronken te zjjn
geweest, dut hg zich van het gebeurde niets
kan herinneren.
To Rotterdam heeft in een hekelloods
een touwslagery een brand gewoed. Drie
loodsen met hennep, olie, pek en teer zgn on
geveer met den grond geljjk gemaakt. De
is zeer aanzionljjk, doch alles iB op
beurspolis verzekerd.
Tgdens de blussching had een groot aantal
personen plaats genomen op een Btapel plan
ken en balken, die instortte en terecht kwam
een breede sloot. Volgens een ooggetuige
was een jongen onder de planken in het water
erdwenen. De brandwoer en politie hebben
zonder resultaat gedregd.
Op den hoek van den Cromwykschen
weg te Rotterdam wilde Dinsdagavond een
kerel, te paard gezoten, een café hinnenrydon.
Dat was een zaak, die de caféhouder moest
goedvinden, maar een agent van politie die
naderde, kon niet toestaan dat de kerel te
paard het trottoir over reed. De man der
wet teekende protost aan, doch als antwoord
kreeg by van den ander een slag op het hoofd
De agent trok nu de sabel, doch toon sprong
de ander op den grond, terwjjl eenige kame
raden van hem toeschoton. Met hun allen
gingen de mannen den agent te ljjf en ont
rukten hem de sabel, waarna zg trachtten hem
te water te werpen. De agent trok nog een
revolver en schoot in de lncht. Ernstig werd
de man hierop mishandeld, totdat versterking
kwam, bg de nadering waarvan de bandieten
aan het loopen gingen. De sabel werd wog-
geworpen en later teruggevonden. Een paar
der aanvallers zyn vermoedelyk bekend.
Door een drietal rechercheurs zgn te
Amsterdam Woensdagavond twee inbrekers op
heeterdaad betrapt toen zjj zich met behulp
van een valschen sleutel toegang hadden
verschaft tot een rjj wiel zaak.
Te Amsterdam maakten in den laatsten
tyd de opkoopers van plaatsen in 't circus
Carré, waar het Yariéte-gezelschap van Frita
van Haarlem voorstellingen geeft, het al te
bar. Vooral voor de mindere rangen lieten zjj
het twee- en driedubbele betalen. Dit gaf na
tuurlijk aanleiding tot gegronde klachten van
de zjjde van het publiek, in dio klachten vond
de directie annleiding een nieuwen maatregel
in te voeren: Besproken plaatsen kunnen nu
eerst 's avonds aan de kas worden afgehaald,
terwjjl men, na de plaatsen in ontvangst te
hebben genomen, onmiddolljjk het gebouw
moet binnentreden. Teruggaan wordt niet toe
gestaan. Het rjjk der opkooperB was nn nit;
maar nu pesten zg de directie en maakten een
lawaai als een oordeel. De heeren Frits van
Haarlem en Crassé werden door hen «gepost".
Doch het bleef niet bg eenvoudig posten. Do
opkoopers schelden herhaaldelijk aan en tracht
ten de huizen binnen te dringen. Het was zelfs
noodig, dat de hoeren Van Haarlem en Crassé
onder politie-geleide naar en van het circus
werden gebracht totdat ook hier, evenals
indertjjd in Flora, de opkoopers afdruipen.
Ongelukken. Te Markveldo werden een
dienstbode door een dorschmachine de beide
heenen verbrjjzeld. Het meisje overleed in het
ziekenhuis te Lochem, waarheen zg vervoerd
was. Te Zwaagdijk is oen kind in de sloot
bjj de woning verdronken. Te Amsterdam