TWEEDE BLAD
MIDDËLBURGSCHE COURANT.
No 223.
431" Jaargang.
4908.
Maandag 21 September,
Middelburg 19 September.
*£and()ouu}Aroniek.
FEUILLETON.
Een Roman in de Duinen.
Sprokkelingen.
VAN DB
Mot 1 October begint weer een nieuw
kwartaal en tevens het reohte seizoen om
veel te lezen, vooral voor den landbou
wenden stand, die daarvoor in het voor
jaar en den zomer minder tijd heeft.
Zij, die zich tegen hot nieuwe kwartaal
op de Middelburgsche Courant abonneeren,
ontvangen de deze maand verschijnende
nommers kosteloos.
van onzen vastbn medewekker.
Wenken voor het najaar.
1. Afval van suikerbieten.
Zoo zachtjes aan gaat de tjjd naderen,
waarop de suikerbieten worden uitgedaan.
Het loof en do koppen worden dan door
velen op de weiden overgebracht en dienen
tot vo.dsel voor het rundvee.
Sommige veehouders gaan daarbjj zeer on
voorzichtig te werk en laten de dieren eten
zooveel zjj lusten.
Dat ia verkeerd.
In den aanvang moet het loof der bieten
slechts in zeer kleine hoeveelheden worden
toegediend.
Langzamerhand, dag voor dag zouden wjj
haast zeggen, worden die hoeveelheden ver
meerderd, maar ze mogen nooit Btygen boven
15 ft 20 KG por volwassen rund.
Geelt men te veel bietenloof en koppen,
dan beginnen de dieren dit voedsel te weigeren;
hot staat hun tegen.
De koeien beginnen minder melk te geven
zjj vertoonen verschijnselen van krampen en
buikloopde uitwerpselen hebben een walge
lijken reuk; de dieren wankelen op hunne
pooten, alsof ze weten van bloedopdrang.
Mochten zich zoodanige verschijnselen voor
doen by dieren, dien men bietenblaren en koppen
voert, dan doet men goed door ze dadelyk
gekookt lynzaad of een paar lepels oljjf- of
slaolie te geven.
Het voorgaande, wat de hoeveelheid betreft.
Nu nog enkele opmerkingen over de qualiteit.
Vóór men de bladeren en de koppen op de
weide brengt, verdient het aanbeveling ze
goed te wasschen, om daardoor te zorgen, dat
er niet te veel klei of zond aanzit.
Bladeren, die beginnen te rotten, m
niet gevoerd worden, evenmin rIb die, welke
bevroren zjjn.
Te veel bietenblaren maakt bovendien de
boter hard en korrelig en geeft aan de melk,
en als deze niet gepasteuriseerd wordt, ook
aan de boter, een zeer onunngenamen smaak.
B. M. Kroon, ryksveearts te Deventer, zegt
in zjjn werk Voederkennis van de koppen het
volgende
ln mntigo hoeveelheden toegediend, zyn zy
een goed voer voor rundveevoor paarden
zyn zy weinig geschikt; by mestvee kan men
zelfs zeer groote hoeveelheden met goed gevolg
gebruiken. Voor jong vee en drachtig vee is
dit voeder minder aanbevelenswaardig.
Voor schapen zyn suiker- en mangelwortfel-
koppen te waterig.
Zoowel groen als gekookt wordt dit groen-
voeder wel, gemengd met andere voedermid
delen, aan varkens toegediend.
Ter vergelyking van de voederwaarden
dienen de volgenden opgaven per kilogram
Verteerbare stoffen.
Droge
stoften
Eiwit Vet B;§®§
0.0277 0,0055 0.1269
0.0248 0.0048 0.0928
0.0167 0.0024 0.0458
0.0090 0.0006 0.0883
Uit het Deensch.
1 va»
HOLGER DRACHMANN.
Telkens wanneer er slecht weer heersehte
op de kust) kon men een ouden man uit zjjn
woning zien komen, met den rug tegen den
muur een schnilplaats zoekend togen den
wind, om don den horizon te onderzoeken, met
zyn bevende vingers zyn pet van geitenvel
vasthoudend, of frommelend aan de versleten
knoopsgaten van zjjn jas.
Hjj bewoog zyn lippen al scheldend tegen
het weer en nog vaker tegen de menschen.
»D;e schurken 1" bromde hy. »Die zorgen
alleen voor zich zelf en laten de kinderen van
de armen omkomendie waken niet aan het
roer, en zitten niet aan de riemen. Ellende
lingen 1 Geef me mjjn zoons terug 1"
Hjj zuchtte en dreigde terwjjl om hem heen
de wind loeide) die hem ruw schudde. Hoewel
hy meer dan tachtig winters telde, bleef hy
koppig weerstand bieden. Hjj wilde aan het
eind van de grauwe duinen zien hoe de hooge
golven vooruit stuwden en dan weer terug
gingen. Maar zjjn stem word «wakker, zyn
Rundveeweide 0.2475
Roode klavar 0.1900
Suikerbietenbla-
ren 0.1200
Bietenkoppen 0.1400
Uit deze opgaven bljjkt dat voor melkvee
by gebruik van bietenafval krachtroeder niet
ontbreken mag.
II Zaaigraan.
Het begint wederom tjjd te worden het zaad
der wintervruchten aan de aarde toe te
trouwen.
Dat daaraan eene goede bewerking van den
grond dient vooraf te gaan, zal wel nauwelyki
behoeven gezegd te worden.
Maar naast eene goede bewerking moet mei
ook zorgen voor oene goede bemesting.
Nagenoeg alle akkerB in Zeeland hebben be
hoefte aan superphosphaat en zeer veel akkerB
eveneens aan kali.
Iedere landbouwer dient daaromtrent in
dezen tyd een proef te nemen.
Een proef, die hem weinig geld en weinig
moeite kost.
Hy behandele bjjv. zyn land voor tarwe,
voor wintergerst op de gewone wjjze en strooie
daarbjj op slechts éen gemot 200 KG super
phosphaat van 14 o/0 en 75 KG patentkali.
Dat is eene uitgave van f 10.
Hy vergelyke nu het volgend jaar de op-
brenget van dat gemet met die van de overige.
Nog zekerder gaat hjj te werk, wanneer hjj
op tweo gemeten een proef neemt: op het
eene strooit hjj 200 KG superphosphaat en
75 KG kali, en op het tweede 200 KG super
phosphaat.
Op die wjjze zal hjj dadelyk zien, waaraan
zyn land behoefte heeft.
Maar over heworkmg en bemesting wilden
wy het ditmaal eigenljjk niet hebben.
We wilden meer dadelyk stilstaan bjj het
zaaigraan.
En dc keuze van het zaaigraan is van het
grootste gewioht, van even groot, misschien nog
van grooter belang, dan eene goede bewerking
en eene voldoende bemesting.
Wy beginnen met twee gevallen te stellen,
De landbouwer zaait van zyn eigen graan,
of hy koopt zyn zaaigraan.
Indien men zelf een partjj graan heeft ge
oogst, die men bjj zonder geschikt acht om
daarvan voort te zaaien, dan dorsche men
dat graan niet, maar schudde schoof voor
schoof lichtelyk uit boren een ton.
Men zal dan volkomen betrouwbaar zaai
graan bekomenniet alleen geheel vrjj van
onkruid, want gewoonljjk bevindt zich dat niet
in de koppen der garven, maar znad, waarvan
alle korreh even kiemkrachtig zyn, want de
ondervinding heeft bewezen, dat die graan
magere gestalte werd heen en weer gebogen.
De storm triomfeerde, de storm die niet naar
de menschelyke klachten luistert, en die
voortvliegt«Achteruit 1 Maak plaats voor een
sterkere 1 Achteruit 1 klein schepsel 1"
De storm woedde door het nauwe straatje
in de duinen, waarlangs enkele woningen ston
den. Met het plotseling geluid van een schot
in de verte sloegen de windvlagen tegen het
huisje van den oude. De muur hield zich
goed, maar de man, verblind door het zand,
zocht de deur. Reeds was die door een vrouw
geopend. Kalm wachtte ze op den drempel,
gereed om de wankelende passen van den
tachtigjarige te steunen.
Zacht nam ze hem bjj den arm en leidde
hom door een klein geplaveid voorkamertje
een vertrek, waar sedert tallooze jaren
een bed, een kastje, een rood geverfde tafel
op dezelfde plaats stonden. Er werd geen
woord gesproken vóór zy den gryBaard op een
stoel had gezet, hem zyn pet had
en een kom melk voor hem ha
Dan eerst gat hjj een toeken met zyn hoofd,
bewoog de handen, hervatte met inspanning
het ademhalen dat de wind hem had belet,
zei met moeite: >Het boek) 8ara,haal het
boek 1"
Ze ging naar het kastje en nam er een dik,
klein boek uit, waarvan de band was boknaagd
door de muiien, Daarna ging zy tegenover
den man sitten, en las met eentonige stem
korrels, welke goed ontwikkeld en volkomen
ryp zyn, bjj de minste aanraking de aren
loslatep.
Dit middel is zóó eenvoudig en zóó doel
treffend, dat wij het niet genoeg kunnen aan
bevelen.
Wanneer men hot eigen gewonnen graan
voor zaaigraan uitdorscht, dan kunnen zich
daaronder vele korrels bevinden van ziekeljjke
planten, ook korrels uit aren, die nog niet
volkomen rjjp geworden zyntevens wordt
met het graan ook het onkruidzaad godorBcht.
Na het dorschen ib dus een duchtig schoon
maken door de wind- of wanmolen zeer nood
zakelijk, terwyl men daarna de wan, die in
Zeeland minder gebruikelijk is, nog wel eens
in toei>a88ing zou mogen brengen.
Voor het verkrygen vaD een goeden oogst
is ook hotverland on zeer aanbevelens
waardig.
We weten zeer goed, dat we hier geen
nieuws verte len, maar toch staan we hierbjj
nog even stil om onzen lezers in herin
nering te brengen, dat velen wel het goede
weten, maar het niet altjjd doen en dat daarom
eeno kleine aansporing vaak goede gevolgen
heeft.
Wanneer ingelanden van verschillende pol
ders des zomers een toertje doen en ze zien
hier en daar een party graan, die hun voor
zaaigraan Ijjkt en zy zelf ook in 't bezit van
goed graan zyn, dan moeten zy nu en dan
een ruiling voorstellen van zaaigraan, of zy
kunnen trachten van dat goede graan een
partytje te koopen. Dat gebeurt nu wel eens,
maar nog te weinig. Gebenrde het meer
algemeen, de voordeelen daarvan zouden niet
achterwege bljjven.
Heeft men zelf geen goed zaaizaad, kon
men het in zjjne omgeving niet vinden, dan
is men verplicht het te koopen.
Daarby dient men echter eenigszins voor
zichtig te zjjn. 't Is in Zeeland wel eens
gebeurd, dat men bjj een handelaar in zaai
granen Engelsche tarwe kocht en onder in den
zak een briefje vond met den naam van den
Zeeuwschen landbouwer, die ze gewonnen had.
Men moet dus alleen koopen van vertrouwde
handelaars, van personen, die getoond hebben
het vertrouwen, dat men in hen stelt, volko
men waardig te zyn.
Hierbjj doet zich nog eone bjjzondere vraag
voor, nl. deze
Wanneer men tarwe of ander graan uit het
buitenland wil invoeren, wat verdient dan de
voorkeur: dat graan rechtstreeks uit het ge
west te laten komen, waar het oorspronkelyk
thuis hoort, of die soort aanschaffen bjj per
sonen, die het zaad eenmaal in Nederland ver
bouwd hebben
Daarover spreken wy de volgende week,
Wordt vervolgd.)
VBAGUNBCS.
1. Herhaaldcljjk las ik van boter, die met
wator gemengd is.
Kan dat, en zoo dat kan, hoe kan men dat
te weten komen
Een huisvrouw.
Mjjnhoer do redacteur 1
2. Zou uw landbouwmodewerker my eens
duidelyk willen maken, wat men verBtaat door
intensieven landbouw. Bjj voorbaat mjjn dank.
Een grondeigenaar.
on zonder tusschenpoozen verscheidene zinnen
voor, terwyl daar bniton de wind allerjam-
merlykst huilde als een hond die wil dat
men hem binhen laat.
De stoppelige kin van den ouden man rustte
op zyn borstzyn vingers bewogen nogmen
zou gezegd hebben, dat de opgewondenheid
van zyn geest zich verzette tegen de kal-
meering van dat voorlezen.
Weldra vouwde hjj zyn handen samen, wrong
ze in een beweging van smart, en liet ze
machteloos neerzinken. «Sara, het iB honden
weer 1" mompelde hjj. Ze verhief haar stem
om verder te lozen, «Sara, de jongens 1" her
vatte hy. De vrouw vervolgde haar lectuur:
«De ware christenen zyn gemaakt naar
het beeld van de andere menschen. Zjj waken
en slapen, werken en ljjden. Zy eten en drin-
niets onderscheidt hen van de gewone
stervelingen, dan dat zjj de gonoegeDB van
deze wereld niet willen."
Ze hield op om den grjjsaard aan te zien bjj
sliep.
Ze stond op, ontkleedde hem, nam hem in
haar armen en legde hem neer op het bed>
stopte hem in, goot de kom melk leeg, en
naderde het kastje waarboven drie portretten
hingen, ieder omringd door een klein bloe-
menkransje portretten van drie jonge mannen,
twee in den uniform van matroos bjj de marine,
de ander, de oudste, in de Zondagsche kleeren
van een visscher. De portretten waren ver
Verschillende bladen wjjzon by de bespro
king van de Millioenenrede nog eens
op de scheve positie, waarin de Minister van
Financiën, de beer Kolkman, zich thans bevindt.
Ook wy deden dit bjj onze bespreking van
de openingsrede.
Aardig is do opmerking van de Nieuwe Cou
rant dat het voor genoemden Minister gelukkig
is dat hy zelt zyn nota in de Kamer niet be
hoefde voor te lezen. «Wat voor gezicht zou
Z.Exc. daarby hebben moeten zettenVeelal
toch vertegenwoordigde de afgevaardigde voor
Rheden vroeger, bjj de behandeling der Staats-
begrooting, in de Kamer het blymoedige
element. Vooral wanneer er opcenten te be-
strjjden of de urgentie van komende belasting
hervormingen te betwisten vielen, stond bjj
gereed om den beheerder der schatkist en
verontruste belastingplichtigen een opwek
kend woord toe te spreken."
Het is hard, zoo vervolgt het blad, maar nu
moet de heer Kolkman zelf aan het opcenten
heffentien opcenten, volgens de Troonrede
«een matig aantal". En dit is lang niet genoeg:
or moet voor 1909 een verhooging van den
drankaccjjns met niet minder dan f 27 (van
f 63 tot f 90 per H.L.) bjj, terwjjl drastische
maatregelen tot blijvende versterking der mid
delen zullen volgen. Immers, voor 1909 reeds
zal voorzien moeten worden in een bedrag van
7 ft 8 millioen, waarin de Regeering niet als
ongedekt tekort meent te mogen berusten.
Begrypelyk, wanneer men verneemt, dat het
geraamde tekort op de aangeboden Staatsbe-
grooting in totaal gewoon en buitengewoon
bjjeen bedraagt vyftien millioen acht
en eon halve toni
Armo Kolkman I gedwongen te worden, en
nog wel door een onverwachten keer die de
hoop op oon spoedigen tcgenkeer niet wettigt,
ongeveer al datgene aan de Kamer te komen
vragen, wat gjj vroeger aan de Regeoring niet
hebt willen toestaan. En dan nog te moeten
spreken van de «sociale maatregelen", door dit
Kabinet beoogd, als een stel wetten, in welker
kosten niet door de voorgenomen verhoogingen
der directe oelastingen zal kunnen worden
voorzien I"
Tegenover de beschuldiging van inconse
quentie weet Het Centrum alleen de opmerking
te maken dat de heet Kolkman indertjjd den
Minister De Meester de door dezen gevraagde
opcenten wel gegeven zou hebben als hy maar
overtuigd was geworden van de noodzdkelyk-
heid der heffing daarvan.
Achteraf aardig geredeneerd, maar in de
Kamer liet destjjds de afgevaardigde voor
Rheden zich in te krasse termen over die
opcenten uit om dat te gelooven.
En wjj meldden hot reeds: do bladen der
rechterzjjde betitelde dio opcenten als Alva's
tiende penning.
levendigd door hoogblauwc kleuren op de
kleeren, on oon beetje rood op de wangen.
Sara bekeek ze, hing de kransjes recht,
veegde de vliegonBporen van het glas, enkeek
of de spjjkers, waaraan de portretten hin
gen, nog stevig genoeg zaten. Dat alles deed
heel rustig, zonder loven. Ze wierp een blik
op het bed, nam toen een van de portretten
af, hield het op een armlengte van zich af, en
hing het toen weer op zyn plaats.
Ze ging naar de keuken om wat droge heide
onder den waterketel te leggen. En terwyl ze
zat te peinzen, was ze toch waakzaam voor
ieder geluid van den ouden Kreen Norman.
Ze was even over de vjjftig en sedert
dertig jaar de vrouw van Kreen, wiens leven
zjj deelde in dat huisje midden in de duinen.
Op eonigen afstand lagen eenige ontgonnen
terreinen. De eigenaar van een boerderijtje
fokte daar schapen op het magere gras, en
had er aardappelen gepoot.
Do zee was echter de groote voedster van
het gehuchtje. Sedert jaren voer Kreen Nor
man niet meer op zeemen zei dat hjj vroeger
wat geld had over gespaard. Eonige honderden
kronen is veel in een streek waar het op oen
Bprookje lijkt, wanneer men over bosschen,
velden en weiden spreekt.
Die duinbewonera loven en sterven op de
zelfde plaats, behalve wanneer ze op zee om
komen, hetzjj bjj het hulp brengen aan schip
breukelingen, hetzjj bjj bet naar de kuit vluoh-
Ook aau de linkerzyde waren er in de Kamer
leden die van de noodzakelijkheid der beffing
van die opcenten niet overtuigd waren maar
zjj hebben niet zoo'n felle principieele oppo
sitie gevoerd.
Neen, de rechterzjjde krjjgt hier al reeds
oen van hare booze stukken thuis, die zy tegen
het Ministerie-De Meester heeft uitgespeeld.
Ook Land en Volk wees op het feit dat de
tariofhorziening niet in de Openingsrede,
maar in do Millioenennota vermeld is.
Men heeit gezegd, zoo schreef zjjne redactie,
dat de ambtsvoorganger van Excellentie Kolk
man een glunder gezicht zal hebben gezet,
toen hjj zjjn eigen belastingplannen, welke
door het Kamerlid Kolkman fel waren bestreden,
nu in do Troonrede zag aangekondigd. En
niet alleen de vorige Minister van Financiën
zal zich verkneuterd hebben in de volte face
van Minister Kolkman. Algemeen klonk im
mers het koor der persstemmen, dat do finan-
cieele plannen van de tegenwoordige Regeering
merkwaardig vool overeenkomst toonden met
die van de vorige
Minister Kolkman goedlaohs als hjj is
zal ook pleizier gehad hebben, toen hjj van al
die opmerkingen kennis nam. Hg had immers
nog iets m petto, dat de lachers wel anders
zou doen kjjken.
Geen hoogere invoerreohten, geen tariefsher
ziening Neen, in de Troonrede werd er niet
over gesproken, hoewel daarin maatregelen
aangekondigd werden tot tjjdelyke en duur
zame versterking der Rijksmiddelen. Maar zjjn
«Milloenennota" zou het anders loeren...
Daar zyn de invoerrechten in optima lorina
aangekondigd. Sociale wetgeving, goed
maar dan te beBtrjjden uit de invoerrechten
en anders niet. Zoo wil het het ministerie-
Heemskerk. Dat men dit goed in het oor
knoope en wèl onthoude. Want het zal te pas
komen het volgende jaar.
«Het Ministerie heeft
Neerlands christenvolk stond gereed zich
geestdriftig rondom het Kabinet te scharen.
Het Kabinet wees het koeltjes af."
Kernachtiger en juister kon niet weergege
ven zyn de indruk dien do openingsrede op
de Rechterzijde moet gemaakt hebben.
Het is het antirevolutionnaire Friesch Dagblad
dat aldus zoo juist en eerljjk de waarheid
huldigt, welke door anderen achter allerlei
schoonklinkende phrases wordt verborgen.
Nederland en Venezuela.
P. F. Joubert, generaal genoemd, van wiens
plan wjj in ons vorig nommer melding maak
ten, vestigde zich, naar men meldt, na uit
krijgsgevangenschap van de Engelechen ont
slagen te zyn, in Portugeesch Oost-Afrika.
Daar kreeg hjj het met do regeering te kwaad,
volgens zyn voorstelling omdat hy de inboor
lingen tegen de wreedheid dor Portugoezen in
ten als er storm nadert. De minste fout by
het besturen kan noodlottig worden en de
zwakke vissohersboot tegen de kust te plet
ter werpen. En wanneer iemand, gewapend
met een goeden kjjker, de uitgestrekte zee
afziet, dan is het mogeljjk dat hjj ver van
de kust een trotech schip ziet, dat, aangevallen
door den orkaan, op zyn eene zjjde ligt om
zich niet meer op te heffen. De bomanning
en het schip vordwjjnsn zonder dat de cou
ranten eenige inlichting kannen geven over
de ramp. Of wel, een golf neemt een man op
en werpt hem overboord. Onnoodig den kapi
tein of den roerganger te besohaldigen. Noch
de couranten, noch de rechtbanken zouden de
zee hun prooi kunnen doen teruggeven, al
was het de zoon van oen admiraal.
Kreen Norman, geboren ill Noorwegen, ver-
gezolde heel jong zyn vader, die een zeilbootje -
had, op zjjn tochten. In dien tyd was Noor
wegen in oorlog mot de Engelschen. Laatst
genoemden maakten het scheepje buit, en
namen vader en zoon gevangen. Een poosje
later werden de twee Noren uitgewisseld tegen
twee Engelschenze gingen weer in zee en
leden schipbreuk op de Deensche kust.
De vader verdronk, Kreen werd gered. De
eigenaar van de boerdery, die daar lag, waar
de duinden eindigen, nam hem in zjjn dienst;
maar hjj bracht meer tyd door op het water
dan bjj de schapen. Kort, stevig, taai, hit
